KARTA INFORMACYJNA Agresywne zachowania indyków Wpływ wartości odżywczej i składu mieszanki paszowej [email protected] www.hybridturkeys.com AGRESYWNE ZACHOWANIA INDYKÓW Agresywne zachowania w stadach komercyjnych lub rodzicielskich u indyków w jakimkolwiek wieku mogą być wywołane kilkoma czynnikami, takimi jak oświetlenie, wentylacja, przestrzeń bytowania, dostęp do karmideł i poideł, jakość ściółki, płeć oraz wartość odżywcza i skład mieszanek paszowych. Niewłaściwy skład mieszanki paszowej jest często uznawany za przyczynę występowania agresywnych zachowań zwierząt i jako jedyny może być brany pod uwagę w takiej sytuacji, pomimo że agresja zwierząt może być wynikiem kilku czynników występujących jednocześnie. Kluczem do rozwiązania problemu jest zajęcie się wszystkimi jego przyczynami na jak najwcześniejszym etapie. Dopuszczenie do eskalacji agresji w stadzie spowoduje jeszcze większe trudności z jej opanowaniem. Kiedy dieta jest rzeczywiście przyczyną agresywnego zachowania indyków, większość specjalistów ds. żywienia na pierwszym miejscu listy podejrzanych składników odżywczych wskaże sód. Poziom sodu poniżej 0,15% w mieszankach paszowych będzie powodował występowanie agresji w różnym natężeniu. Nie jest jasne, dlaczego dieta z niedoborem sodu powoduje agresywne zachowanie, ale może to być związane z rolą, jaką sód odgrywa w neuroprzekaźnikach i równowadze elektrolitycznej. Skutek niedoboru sodu w diecie indyków w postaci agresywnego zachowania może być widoczny natychmiast po podaniu niewłaściwej mieszanki paszowej; problem może również narastać przez pewien czas aż konieczne będzie jego natychmiastowe rozwiązanie. Komponowanie diety w taki sposób, by całkowita zawartość sodu wynosiła więcej niż 0,15% może niepokoić niektórych specjalistów żywieniowych, ponieważ wiąże się to z problemem nadmiernego zawilgocenia ściółki. Jednak dodatkowa porcja sodu w postaci wodorowęglanu sodu oraz zawartość całkowitego chloru w paszy na poziomie 0,20-0,23% powinny zapewnić suchość ściółki. Ściółka powinna pozostawać sucha przy całkowitej zawartości sodu w paszy na poziomie 0,16-0,18% zarówno dla stada komercyjnego, jak i rodzicielskiego. Taka zawartość sodu powinna również pomóc zmniejszyć ogólną ilość przypadków agresywnego zachowania zwierząt. Chlor całkowity może wpływać na agresywne zachowania, dlatego jego zawartość w paszy nie powinna być mniejsza niż 0,18%, chociaż zalecanym poziomem jest 0,20-0,23%. Specjaliści ds. żywienia często uważają, że magnez wpływa na ograniczenie powtarzających się agresywnych zachowań. Najczęściej dodaje się go w formie tlenku magnezu, co daje dodatkową zawartość magnezu rzędu 0,05-0,10% w pełnoporcjowej paszy. Magnez może wpływać na ograniczenie agresywnego zachowania zwierząt, konkurując z jonami wapnia odgrywającymi rolę w neuroprzekaźnikach synaptycznych. Magnez stosowany jest rutynowo w hodowli trzody chlewnej jako środek zmniejszający agresję macior i świń komercyjnych. Jednakże wyniki badań pasz dla trzody chlewnej i drobiu nie są jednoznaczne, jeśli chodzi o rolę dodatkowej ilości magnezu w obniżaniu agresji, prawdopodobnie z powodu skomplikowanej etiologii takich zachowań. Na agresywne zachowania indyków może mieć wpływ zawartość aminokwasów i białka w paszy. Dieta z niedoborem pewnych aminokwasów, takich jak metionina czy tryptofan, może podnosić poziom agresji. Kiedy jednak skład mieszanki paszowej nie wykazuje niedoborów tych aminokwasów, specjaliści ds. żywienia mogą zalecić suplementację któregoś z tych aminokwasów, by osłabić agresywne zachowania. Typowa ilość suplementowanych aminokwasów to 0,05-0,10% w formie DL-metioniny, kwasu 2-hydroksy-4- (metylotio) masłowego lub 0,1-0,3% całkowitego tryptofanu w formie L-tryptofanu. Podobnie jak w przypadku dodatkowego magnezu, suplementacja metioniny lub tryptofanu nie w każdym przypadku przynosi pożądany efekt w postaci obniżenia poziomu agresji. Dodatkowa metionina może wywoływać wzrost poziomu tego aminokwasu w mózgu lub wzrost ilości jego metabolitów. To z kolei może prowadzić do wystąpienia uczucia sytości, co przekłada się na osłabienie konkurowania o paszę i ograniczenie interakcji społecznych między indykami. Suplementacja tryptofanu w paszy może powodować zwiększenie wydzielania serotoniny (której tryptofan jest prekursorem) w mózgu, co prowadzi do mniej agresywnych zachowań. Dieta niskobiałkowa może powodować niedobory aminokwasów, co z kolei może wpływać na wzrost poziomu agresji. W takiej diecie może brakować tryptofanu, waliny i izoleucyny – aminokwasów, które zazwyczaj nie są dostępne ani dodawane w formie syntetycznych aminokwasów do pasz komercyjnych. Szukając rozwiązania problemu agresji indyków, należy także rozważyć suplementację w diecie pewnej ilości witamin, w szczególności witamin z grupy B. Na przykład dodatkowe 200 mg niacyny na kilogram pełnoporcjowej paszy obniża skalę agresywnych zachowań, prawdopodobnie dlatego, że oszczędza tryptofan jako prekursor syntezy serotoniny. Inne KARTA INFORMACYJNA | AGRESYWNE ZACHOWANIA INDYKÓW | 2 AGRESYWNE ZACHOWANIA INDYKÓW witaminy z grupy B, których stosowanie w diecie warto rozważyć, by zapobiegać agresywnym zachowaniom, to kwas pantotenowy, pirydoksyna i tiamina, ponieważ te witaminy potrzebne są do rozwoju i funkcjonowania układu nerwowego. Kompozycja paszy może mieć wpływ na agresywne zachowanie zwierząt. Pasza niskiej jakości, z dodatkiem tłuszczy lub mięsa, często zawierająca nadtlenki i kwasy tłuszczowe, może niszczyć suplementowane witaminy i opóźniać rozwój układu trawiennego piskląt. Nadmiar niestrawnych komponentów paszy, polisacharydów bezskrobiowych oraz mikotoksyn może negatywnie wpływać na zdrowie i integralność układu pokarmowego, co również prowadzi do agresywnych zachowań. Agresja zwierząt może być również skutkiem spożywania pasz zbyt przetworzonych podczas granulowania czy zwiększania objętości, co może powodować niszczenie substancji odżywczych i zwiększanie komponentów niestrawnych. Często przeoczaną przyczyną agresywnych zachowań jest jakość wody. Aby wyeliminować ten czynnik, należy przeprowadzić testy zawartości minerałów i testy bakteriologiczne wody pobranej z poidła. Podsumowanie Agresywne zachowania indyków są skomplikowanym zagadnieniem, a ich przyczyną może być szereg występujących jednocześnie czynników. Wczesne wykrycie problemu i racjonalne podejście do jego rozwiązania ma zasadnicze znaczenie dla eliminacji tego typu zachowań w stadach komercyjnych i rodzicielskich. Zazwyczaj uważa się, że u źródeł problemu leży niewłaściwa pasza, co może być zgodne z prawdą lub nie, w zależności od etiologii agresywnych zachowań występujących na danej fermie. Jeżeli faktycznie sposób odżywiania wywołuje tego typu trudności, specjaliści ds. żywienia, dokonując stosownych analiz, nie powinni zignorować żadnego komponentu mieszanki paszowej. W szczególności należy przyjrzeć się zawartości sodu, chloru, aminokwasów, białek oraz witamin z grupy B i w razie potrzeby podjąć odpowiednie działania naprawcze. © Hybrid Turkeys Jeżeli nie zaznaczono inaczej, przedstawione w niniejszym dokumencie informacje stanowią własność Hybrid Turkeys. Powielanie lub publikacja tego materiału przy użyciu jakichkolwiek środków wymaga zgody Hybrid Turkeys – prosimy o kontakt z siedzibą główną spółki w Kitchener w prowincji Ontario w Kanadzie. [email protected] www.hybridturkeys.com KARTA INFORMACYJNA | AGRESYWNE ZACHOWANIA INDYKÓW | 3