1941: Plan Barbarossa

Region Gda
ski NSZZ „Solidarno
http://www.solidarnosc.gda.pl
22 czerwca 1941: Plan Barbarossa, inwazja na ZSRS
O wicie 22 czerwca 1941 roku wojska niemieckie i sprzymierzone z nimi dywizje innych pa stw
zaatakowały Zwi zek Sowiecki, anga uj c cztery milionów ołnierzy do najwi kszej operacji sił
l dowych w historii. Krwawa konfrontacja dwóch dominuj cych na kontynencie ideologii
totalitarnych stała si faktem. 129 lat wcze niej tym samym szlakiem pod
ały na Moskw
wojska cesarza Francuzów Napoleona Bonaparte.
Józef Stalin, sprzymierzeniec Hitlera, starał si odwlec agresj swego dotychczasowego druha,
gdy planował atak na Zachód - nie zd
ył.
Dzie wcze niej Stalina i Hitlera ł czyła przyja
i wspólny podział kontynentu. Ostatnie
transporty na zachód z sowieckimi surowcami ‒ rop naftow i zbo em przekraczały granic
wytyczon po IV rozbiorze Polski 22 czerwca 1941 r.
Mieszka cy wschodnich województw dawnej II Rzeczpospolitej byli wiadkami zmasowanego
ataku w ramach wojny błyskawicznej i panicznej ucieczki rzesz zgromadzonych na granicy
„przyja ni krasnoarmiejców. Inwazja uratowała przed kolejn fal wywózek na wschód
kilkadziesi t tysi cy Polaków, ale przyniosła te bezmiar tragedii wojny totalnej.
Cios armii niemieckiej rozgromił pot
ny zwi zek operacyjny
Front Zachodni RobotniczoChłopskiej Armii Czerwonej, dowodzony przez do wiadczonegogen. armii Dmitrija Pawłowa.
Trzy lata pó niej na niemal tym samym terenie dzisiejszej Białorusi została rozbita niemiecka
Grupa Armii „ rodek .
Krucjata swastyki
Plany snute w XII wieku przez cesarza Fryderyka I Barbaross w XX wieku postanowili wcieli
w ycie niemieccy narodowi socjali ci. Cesarz Barbarossa uton ł w trakcie III wyprawy
krzy owej do Jerozolimy, ale atakowi Niemiec i sprzymierzonych z nimi pa stw (W gier,
Słowacji, Rumunii, Finlandii, Italii) na ZSRS nadano kryptonimy Plan Barbarossa (Unternehmen
Barbarossa).
W szeregach agresorów znale li si te obywatele innych europejskich pa stw, przekonanych o
konieczno ci walki z komunizmem ‒ Francuzi odde Brinona, hiszpa skaBł kitna Dywizja,
Legion Walo ski, Chorwaci od Ante Pavelica.
W operacji Barbarossa obok ponad 3 milionów ołnierzy - Niemców, walczyło zatem wier
miliona Włochów, 300 tys. Rumunów, kilkadziesi t tysi cy innych nacji. Stopniowo doł czali do
nich mieszka cy dawnych republik ZSRS.
Pod sztandarami ze swastyk słu yło w czasie wojny w sumie ponad pół miliona Rosjan i drugie
tyle Ukrai ców, Łotyszy, Litwinów, mieszka ców Kaukazu i Dalekiego Wschodu.
Niemcy byli o krok od zwyci stwa. O ich kl sce zdecydowała zła, mro na pogoda, wielki obszar
ZSRS, bł dy Hitlera, spó niona inwazja i niedoszacowanie sił przeciwnika.
Pierwotny plan ataku przewidywał rozpocz
cie działa
wojennych w połowie maja 1941 r.
1/3
Region Gda
ski NSZZ „Solidarno
http://www.solidarnosc.gda.pl
Jednak Hitler musiał je przesun
Grecji.
z powodu działa
wojennych na Bałkanach - w Jugosławii i w
Siły
Gigantyczna operacja militarna była te jedn z najwi kszych w dziejach. Do działa na froncie
wschodnim skoncentrowano 4,5 mln ołnierzy - w 135 dywizjach niemieckich, wspieranych
przez 29 dywizji wystawionych przez sprzymierzonych.
Niemcy uderzyły dysponuj c na wschodzie 3,6 tys. czołgów, 12,6 tys. dział i mo dzierzy oraz
blisko 3 tys. samolotów.
Pierwszego dnia wojny wojska niemieckie przedostały si na kierunku brzeskim na 50 km w
gł b terenów zajmowanych przez ZSRR i dotarły do Kobrynia.
Atak zaskoczył Armi Czerwon . Stalin był przekonany, e Niemcy nie mieli zamiaru atakowa
ZSRS latem 1941 r. To, e do starcia dojdzie było jednak tylko kwesti czasu, ale informacje o
nadci gaj cej w 1941 r. inwazji Stalin traktował jako brytyjsk prowokacj , maj c wci gn
ZSRS do wojny.
Agenci sowieccy z grupy „Czerwona Orkiestra oraz Richard Sorge podali nawet Stalinowi
dokładn dat ataku. Dyktator nie uwierzył.
Kiedy po północy 21 czerwca 1941 roku niemiecki ołnierzAlfred Lieskoff przeszedł na stron
sowieck i uprzedził, e o 4 rano nast pnego dnia rozpocznie si natarcie Stalin, otrzymawszy
meldunek, miał rzec, e to niemieccy generałowie podrzucili szpiega, by sprowokowa konflikt.
Generalissimus szykował si do ataku, a nie do obrony. W sytuacji, kiedy na Zachodzie padały
kolejne pa stwa, czuł mo liwo
poniesienia rewolucji do Atlantyku. Na zdj ciach filmowych z
pierwszej fazy inwazji wida niezliczone rzesze wzi tych do niewoli sowieckach je ców i ogrom
zniszczonego sprz tu. ZSRS szykował si bowiem do inwazji na Zachód. Hitler postawił za na
wojn błyskawiczn . Nie docenił przy tym potencjału olbrzymiego, rz dzonego przez totaln
dyktatur , pa stwa.
Armia Czerwona liczyła w czerwcu 1941 r. ponad 5,3 mln ołnierzy, z czego 2,9 mln
stacjonowało w zachodnich okr gach wojskowych. Jednak armia ta cierpiała na brak oficerów
liniowych i sztabowych, skutecznego systemu ł czno ci, saperów i mechaników pojazdów.
W wyniku Wielkiej Czystki przeprowadzonej w latach 1937-39 w Armii Czerwonej brakowało
100 tys. obsady oficerskiej. Rozprawa z kadr prowadzona była przez NKWD jeszcze w 1941 r.
Mimo paktu o nieagresji w niektórych kr gach wojskowych zdawano sobie spraw z rosn cego
zagro enia ze strony Niemiec. Najwyra niej w czerwcu 1941 r. na wschodzie przy pieszono
plany inwazji na kontynent.
13 czerwca 1941 r. rozpocz ło si przesuwanie ofensywnych oddziałów sowieckich ku
granicom. St d po przełamaniu obrony wojska niemieckie napotykały armie drugiego rzutu, a
2/3
Region Gda
ski NSZZ „Solidarno
http://www.solidarnosc.gda.pl
lotnictwo sowieckie podj ło w czerwcu ataki na rumu skie szyby naftowe. To zmiana wektorów
powodowała, e z potencjalnego agresora stali si obro cami. Przestawienie szyku wymagało
jednak miesi cy.
Mocn stron Armii Czerwonej były siły pancerne. Ł cznie ZSRR dysponował około 20 tys.
czołgów. W zachodnich republikach, s siaduj cych z lini podziału stref wpływów z Niemcami,
zgromadzono blisko...11 tys. czołgów.
Co prawda zarzucona została koncepcja gen. Pawłowa o ofensywie przeciwko III Rzeszy z
rejonu białostockiego, ale przyj ty został jeden z wariantów planu zakładaj cy przeprowadzenie
uderzenia siłami pancernymi.
Ówczesna bro pancerna ZSRS w latach 30-tych przewy szała technologicznie niemieckie
rozwi zania. Chodzi tu głównie o T-34, KW-1, KW-2.
Czołg T-34 wyznaczył nowe standardy w broni pancernej. W rejonie Beresteczka 24 czerwca
1941 r. Niemcy napotkali radzieckie czołgi KW-1 i KW-2, uzbrojone w armaty kalibru 76 mm i
152 mm. Wzbudziło to ich wielkie zdziwienie, e Armia Czerwona dysponuje tak broni
pancern .
Niestety dla Armii Czerwonej cz
maszyn starszego typu wymagała modernizacji lub remontu
kapitalnego. W pierwszych dniach operacji Barbarossa masa czołgów ulegała awariom, a ich
wraki pozostały w garnizonach lub na poboczach dróg.
Sukces w drugim etapie „wojny ojczy nianej nast pił po tym, jak pełn par ruszyły
przeniesione za Ural zakłady zbrojeniowe. Przed atakiem Hitlera, na szcz
cie dla Stalina, od
tygodnia prowadzona była mobilizacja Armii Czerwonej. Dzi ki niej do ko ca czerwca 1941 r. w
dalekich cz
ciach ZSRR zmobilizowano a pi
milionów ludzi.
Generalissimus Józef Stalin milczał przez pierwsze dni wojny. Odezwał si dopiero 3 lipca 1941
r. wzywaj c "braci i siostry" do nieust pliwej walki przeciwko Niemcom w ramach „wielkiej wojny
ojczy nianej .
Polska stała od lat 30-tych przed "diabelsk alternatyw ", ulokowana mi dzy dwoma totalnymi
wrogami. Jedyn nasz szans mo na by było upatrywa w zwyci stwie Niemiec na wschodzie
i pokonaniu ich nast pnie przez aliantów - USA i Wielk Brytani . Tak si jednak nie stało, Pod
koniec 1943 roku byli my ju w szponach satrapy z Kremla.
Artur S. Górski
fot.Wikipedia/Bundesarchiv
3/3
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)