plan rozwoju miejscowości
advertisement
Załącznik Nr 1 do uchwały Nr 273/XXV/05 Rady Gminy Wieliszew z dnia 5 kwietnia 2005r. PLAN ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI WIELISZEW GMINA WIELISZEW WIELISZEW A.D. 2005 Spis treści: Wstęp Ogólna charakterystyka miejscowości Wieliszew 1. Położenie 2. Historia i teraźniejszość III Analiza zasobów miejscowości 1. Inwentaryzacja zasobów społecznych a) ludność b) szkolnictwo c) obsługa ludności d) sport i kultura e) rekreacja i turystyka f) organizacje społeczne g) dziedzictwo kulturowe, zabytki h) rolnictwo 2. Inwentaryzacja zasobów infrastrukturalnych a) drogi b) gazyfikacja c) wodociągi i kanalizacja d) telefonizacja e) ciepło 3. Identyfikacja zasobów oparta na zebraniu wiejskim w formie odpowiedzi na pytania. IV Analiza SWOT V Wizja rozwoju Wieliszew- cel nadrzędny VI Arkusz planowania długoterminowego 1. Poprawa wizerunku centrum wsi 2. Rozwój infrastruktury na terenie wsi 3. Rozwój świadomości społeczeństwa w tworzeniu lokalnych warunków tworzenia gospodarki rynkowej 4. Restrukturyzacja i modernizacja rolnictwa 5. Poprawa warunków życia społeczeństwa lokalnego 6. Podniesienie jakości kapitału ludzkiego wśród młodzieży i dorosłych 7. Wykorzystanie walorów środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego dla potrzeb rozwoju turystyki i rekreacji 8. Rozwój zaplecza sportowego w celu rozwoju sportu na poziomie lokalnym i regionalnym 9. Wykorzystanie bliskości Warszawy i dynamicznego rozwoju Wieliszewa w celu rozwoju gospodarczego i promocji regionu 10. Utrzymanie i wzmocnienie tożsamości wsi oraz wartości życia wiejskiego VII Arkusz planowania krótkoterminowego VIII Zarządzanie IX Zgodność Planu Rozwoju Miejscowości z dokumentami wyższego rzędu I. II. 2 I. Wstęp Idea powstania Planu Rozwoju Miejscowości Wieliszew narodziła się równolegle z początkiem realizacji przez Samorząd Województwa programu „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego”. Inicjatywa opracowania dokumentu, który zawierałby charakterystykę i wizję rozwoju Wieliszewa była bliska jej mieszkańcom od dawna. Pojawienie się programu „Odnowy wsi..”, finansowanego z funduszy europejskich z pewnością tylko przyspieszyło przerodzenie się tej idei w czyn. Powstanie niniejszego dokumentu należy zawdzięczać całej społeczności Wieliszewa. Na początku grupę inicjatywną „Odnowy wsi” tworzyli członkowie rady Sołeckiej z sołtysem wsi na czele, radni Rady Gminy pochodzący z Wieliszewa oraz przedstawiciele władz Gminy. W ten sposób łącząc autentyczny zapał lokalnej społeczności oraz organizacyjne możliwości Urzędu Gminy, Wieliszew ma szanse walki o swoją lepszą przyszłość, której kierunki wyznacza niniejsze opracowanie. II. Ogólna charakterystyka miejscowości Wieliszew 1. Położenie Wieliszew jest głównym ośrodkiem administracyjnym i siedzibą władz Gminy Wieliszew, w powiecie legionowskim. Jest to północna część województwa mazowieckiego, usytuowana w obrębie Kotliny Warszawskiej. Wieliszew należy obecnie do Diecezji Warszawsko-Praskiej. Dawniej należała do diecezji płockiej (XI wiek) a od 1788 r do Archidiecezji Warszawskiej. Wieś liczy ok. 2200 mieszkańców. Obszar wsi to głównie użytki rolne i leśne. Część terenów rolniczych przeznaczona jest pod uprawy ogrodnicze w szklarniach i tunelach foliowych, co daje zatrudnienie wielu mieszkańcom wsi. Wieliszew znajduje się w korzystnym położeniu względem najbliższych większych miast: Legionowa i Nowego Dworu. Również na rozwój gospodarczy, przestrzenny i społeczny miejscowości pozytywny wpływ ma bliskość Warszawy (ok. 30 km) Tereny Wieliszewa uzbrojone w kanalizację, sieć gazową, łączność telefoniczną, wodociągi są przedmiotem zainteresowania różnorodnych inwestorów. Wieliszew jest miejscowością, w których już obecnie realizuje się duże inwestycje. Wydzielono tu odpowiednie tereny pod budownictwo mieszkaniowe i przemysłowe. 2. Wieliszew – Historia i teraźniejszość Najstarsze ślady osadnictwa w Wieliszewie i w jego okolicach pochodzące sprzed 8000 lat p.n.e. odnalezione zostały na terenie pobliskiej wsi Komornica. Kultura ta nazwana "komornicką" obejmowała swym zasięgiem prawie całą Polskę i stanowiła część kultury obejmującej Niemcy, Szwecję, Danię i Polskę. Na terenie naszej gminy znajduje się szereg stanowisk archeologicznych, w których znaleziono 3 pozostałości po dawnych mieszkańcach tych ziem z różnych epok. Najstarsze wzmianki dotyczące Wieliszewa znaleźć można w dokumentach związanych z aktami fundacyjnymi kościołów. 20 lipca 1387 roku biskup płocki Ścibor z Radzymina w akcie fundacyjnym nakazał wzniesienie w Wieliszewie kościoła w dobrach klasztoru Kanoników Regularnych z Czerwińska nad Wisłą. Tekst dokumentu zachował się w kopiariuszu czerwińskim pochodzącym z początku XVI w. Akt Fundacyjny Kościoła w Wieliszewie Jedna z miejscowych legend głosi, iż przed wieloma wiekami, w miejscu dzisiejszego kościoła parafialnego, dobiła do brzegu tratwa z transportem ściętego drzewa. Flisacy, wdzięczni za pokonanie niezwykle niebezpiecznego odcinka rzeki, pełnego wirów, które wielokrotnie rozrywały powiązane w tratwy pnie drzew, ofiarowali cały jego transport na budowę kościoła. Kolejne drewniane świątynie trawiły pożary. Wzniesiony w 1728 roku staraniem księdza Mateusza Bożewskiego, konsekrowany w 1729 roku przez Stanisława Hozjusza, biskupa kamienieckiego, drewniany kościółek spłonął (wraz z całym wyposażeniem i archiwum dokumentującym prawie 600-letnią historię parafii) w czasie działań wojennych w roku 1944. Na jego miejscu, w latach 1950 - 1962 wybudowano wg projektu architekta Zeonona Kanonewicza nowy, murowany, kształtem bryły i stylistyką nawiązujący do budowli neoromańskich. Jedynymi zabytkowymi elementami są dwa nieczynne już spiżowe dzwony. Legenda głosi, że dzwony zdjęte z kościelnej wieży podczas I wojny światowej w celu przetopienia na "armaty" odnalazły się po wojnie w Austrii i powróciły do Wieliszewa Źródłem informacji na temat Wieliszewa są również dokumenty świadczące o prawach własności. Wieliszew wymieniana jest wśród posiadłości klasztoru w Czerwińsku już w 1254 roku. Następnie wioską należącą do tzw. „klucza 4 nowodworskiego” którym przez wiele lat należał do rodziny Potockich a następnie Poniatowskich. O dawnej świetności tych terenów świadczą także starania biskupa Andrzeja Stanisława Kostki Załuskiego, który w 1745 r. starał się - nieskutecznie - o uzyskanie przywileju lokalizacyjnego miasta dla wsi Wieliszew. Kolejnymi właścicielami Wieliszewa byli Tomasz Kamiński herbu Ślepowron i jego żona Maria Gautier, którzy pozostawili po sobie zabudowania folwarczne oraz zabytkową, klasycystyczną kaplicę cmentarną z 1834 r. z widniejącą na frontonie piękną, wymowną dedykacją - "Żona Mężowi". Tereny Gminy Wieliszew na mapie Królestwa Polskiego z lat 1822 – 1843. Zgodnie z zapisem w księdze wieczystej z połowy XIX w. mieszkańcy wsi Wieliszew, oraz okolicznych miejscowości: Łajski, Komornica, Poddębie, Skrzeszew i Kałuszyn, które stanowiły własność Augusta hr. Potockiego, w roku 1864 zgodnie z ukazem cara zostali uposażeni częścią ziem. Wojenna zawierucha w 1939 roku nie ominęła terenów gminy Wieliszew. Rejon ten był bardzo ważny z wojskowego punktu widzenia, tu bowiem miano bronić stolicy przed atakiem wojsk niemieckich nacierających od północy Obrona północnych rubieży Warszawy we wrześniu przebiegała na linii rzeki Narwi. Przeprawy w Dębem broniła 5 dywizja piechoty pod dowództwem gen. bryg. Juliusza Zulaufa.. Do bezpośredniego starcia doszło właśnie pod Dębem, gdzie Niemcy pokonali opór Polaków i szybko posuwali się naprzód. Po południu 13 września zajęli odcinek Wieliszew-Poniatów-Skrzeszew. W obronie Poniatowa poległ dowódca 2 baterii 8 pułku artylerii lekkiej ppor. Wiktor Dziarski. Na tej linii Niemcy zatrzymali się. Polacy nie próżnowali. Około południa ruszyło kontrnatarcie z rejonu Łajsk w kierunku Wieliszewa. Chwilowo nawet żołnierze polscy odnosili zwycięstwo, ale szybko zatrzymał ich ogień artylerii niemieckiej. To niepowodzenie nie załamało Polaków. Wieczorem ruszyły kolejne oddziały, które stacjonowały w lasach w rejonie Łajsk, Jabłonny i Legionowa. Mimo odwagi nacierających, nie udało się pokonać przeciwnika, który wykorzystał swoją artylerię. Polegli żołnierze polscy pochowani zostali na cmentarzu parafialnym w Wieliszewie. Spoczywają tam zwłoki 300 żołnierzy, którzy ponieśli śmierć broniąc przeprawy przez Bugo-Narew pod Dębem 5 oraz w walkach w najbliższej okolicy. Ludwik Głowacki w pracy "Obrona Warszawy i Modlina 1939" podaje 11 ustalonych nazwisk: ppor. rez. Włodzimierz Askaldowicz (22.09.1912- 11.09.1939) poległ w Ryni, ppor. Wilchelm Buczek (?- 13.09.1939) por. Marian Cieślawski (1913- 13.09.1939 Ruda) ppor. rez. Wacław Otrębowski (17.08.1910- 12.09.1939 Siwki) kpt. Stanisław Konstanty Sadkowski (18.08.1907- 13.09.1939 Wieliszew) ppor. rez. Julian Straus (?- 11.09.1939 Rynia) ppor. rez. Tadeusz Karol Straus (06.09.1903- 12.09.1939 Beniaminowo) por. rez. Józef Truszczyński (?- 13.09.1939 Wieliszew) ppor. rez. Tadeusz Urbański (30.09.1902- 12.09.1939 Rynia) ppor. rez. Teofil Wodejszo (?- 11.09.1939 Rynia) ppor. rez. Jeremi Witkowski (14.07.1910- 13.09.1939 Wolica) Znikomy to procent wobec 300 pochowanych w kwaterze wojennej 1939 na cmentarzu w Wieliszewie. Oddali życie za wolność! "GODNI SĄ, BY WSPOMINALI I CZCILI ICH WSZYSCY, BO ZA PRAWA I ZWYCZAJE OJCZYSTE WALCZYLI MĘŻNIE I WYTRWALE". Gmina Wieliszew (do 1996 r. Gmina Skrzeszew) powstała w 1973 roku na obszarze byłego powiatu nowodworskiego, w wyniku nowego podziału administracyjnego kraju. Wobec przejęcia wielu zadań administracji państwowej przez gminę, palącą potrzebą stało się powiększenie budynku administracyjnego. Przejęty nieodpłatnie przez gminę od AWRSP w 1993 roku budynek administracyjny zlikwidowanego KPGO w Wieliszewie zgodnie z decyzją URM (ogłoszoną w Dzienniku Ustaw nr 123 poz. 554 z dn. 13 grudnia 1993r.) został oficjalną siedzibą władz gminy z dniem 1 stycznia 1994 roku. Symbolami scalania się lokalnej wspólnoty są: nowoczesna siedziba urzędu gminy oraz herb, zaprojektowany przez Annę Siwiec W grudniu 1995 roku na wniosek Rady Gminy Skrzeszew Rada Ministrów oficjalnie zatwierdziła zmianę nazwy gminy. Z dniem 1 stycznia 1996 roku rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów Gmina Skrzeszew zmieniła swą nazwę na Gmina Wieliszew. III. Analiza zasobów miejscowości 1. Inwentaryzacja zasobów a) Ludność Wieliszew to duża wieś gminna. Liczy około 2200 mieszkańców. Ludność miejscowości stanowią w przeważającej większości rolnicy i pracownicy prywatnych przedsiębiorstw z Legionowa, Nowego Dworu Mazowieckiego oraz z Warszawy. Dużą część stanowią również ogrodnicy, w tym byli pracownicy Kombinatu Ogrodniczego oraz z Zakładu Wodociągu Północnego. Coraz liczniej reprezentowani 6 są prywatni przedsiębiorcy. Niestety przybywa i bezrobotnych. Coraz większą część mieszkańców stanowią ludzie nowoprzybyli do Wieliszewa. W głównej mierze osiedlają się tu przybysze z Warszawy, na co dzień dojeżdżający do stolicy do pracy. Nowe osadnictwo wpływa na zróżnicowanie społeczności. Ma to zarówno korzystny wpływ – przyjeżdżają ludzie wykształceni i przedsiębiorczy, napływa kapitał, ale zarazem negatywnie działa na integrowanie się mieszkańców. Pisząc o mieszkańcach Wieliszewa warto wspomnieć o podziale jaki między nimi zaistniał. Mimo wielu lat nie udaje się zintegrować społeczności centralnej części Wieliszewa z mieszkańcami bloków Zakład Wodociągu Północnego. b) Obsługa ludności i zaspokajanie potrzeb mieszkańców. Wieliszew jako wieś gminna posiada dobrze rozwiniętą obsługę mieszkańców. Dla spełnienia ich potrzeb działają tu różnego rodzaju instytucje publiczne. Najważniejszą placówką publiczna w Wieliszewie jest Urząd Gminy. W nowoczesnym budynku Urzędu oprócz siedziby władz gminy mieszczą się również i inne instytucje: Gminne Centrum Informacji, punkt kasowy Banku Spółdzielczego w Legionowie oraz Poczta Polska. Urząd Pocztowy w Wieliszewie, obsługuje swoim zasięgiem południowo – wschodnią część gminy Wieliszew. Oprócz tego, od kilkudziesięciu lat opieką medyczną nad mieszkańcami zajmuje się przechodnia zdrowia – dziś Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w Wieliszewie. Mogą oni liczyć w nim na pomoc medyczną lekarzy o różnych specjalnościach, m.in.: pediatry, internisty i stomatologa.. Oprócz tego działa tu Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "BER-MED" oraz dwa prywatne gabinety stomatologiczne. Na terenie miejscowości działają również Ochotnicza Straż Pożarna w Wieliszewie oraz Szkoła Podstawowa i Gimnazjum.. c) Zakłady pracy (główni pracodawcy z tereny Wieliszewa) ZAKŁAD WODOCIĄGU PÓŁNOCNEGO 05-135 Wieliszew ul. 600-LECIA 20 Od czasu przekształcenia Kombinatu Ogrodniczego w Wieliszewie z przedsiębiorstwa państwowego w spółki prywatne największym pracodawcą w miejscowości jest Zakład Wodociągu Północnego. Zakład Wodociągu Północnego uruchomiony został w roku 1986 w 100-lecie Wodociągów Warszawskich. Obiekt położony jest w odległości ok. 40 km od centrum miasta w miejscowości Wieliszew. Zdolność produkcyjna - 300 tys. m sześciennych /dn. Woda ujmowana jest ze sztucznego zbiornika wodnego - Zalewu Zegrzyńskiego. Po sedymentacji w zbiornikach kontaktowych poddawana jest procesowi wstępnego utleniania ozonem, koagulacji objętościowej w urządzeniach zwanych pulsatorami z zastosowaniem siarczanu glinowego i siarczanu żelaza. Odczyn wody korygowany jest 7 wodą wapienną. Pozostałe po procesie koagulacji zanieczyszczenia wyłapywane są podczas filtracji pospiesznej w filtrach piaskowych. Uzdatniona woda dezynfekowana jest chlorem i przetłaczana do zbiorników Stacji Strefowej w Białołęce Dworskiej, skąd dostarczana jest do sieci miejskiej. W planach na najbliższe lata jest ozonowanie pośrednie, filtracja przez filtry węglowe, oraz dezynfekcja wody dwutlenkiem chloru. Wodociąg posiada Stację Pilotową, na której testowane są technologie udoskanalające proces uzdatniania. Cały proces uzdatniania kontrolowany jest przez laboratorium i system monitoringu on-line. Inne zakłady pracy i przedsiębiorstwa Na terenie Wieliszewa działa kilkanaście przedsiębiorstw prywatnych. Głównie są to placówki handlowe lub handlowo – usługowe. Nadal w fazie rozwoju pozostaje sektor produkcji. Z istniejących zakładów pracy oprócz sklepów spożywczych i wielobranżowych najprężniej dziłaja hurtownie których jest kilka. Największe z nich to: Dębowe Wzgórze s.c. - Produkcja i sprzedaż kosmetyków ziołowych Kanownik s.c. PPHU J i M Kanownik - Systemy dźwiękowe KAWKA W. HURT. DROBIU – Handel hurtowy drobiu i królików d) Sport, kultura W Wieliszewie od 1998 roku aktywnie działa Klub Sportowy „Dąb II” Wieliszew. Barwy klubowe wieliszewskiego zespołu piłki nożnej to żółty i niebieski. Klub obecnie uczestniczy w rozgrywkach ligowych w B-klasie. Klub sportowy dysponuje stadionem piłkarskim o pojemności 100 miejsc (wszystkie siedzące) oświetleniem - 360 lx oraz boiskiem o wielkości - 105 m x 68 m. W Wieliszewie znajduje się również nowoczesna, duża Hala Sportowo – Widowiskowa. Jest to największy obiekt tego typu w powiecie legionowskim. Oprócz spełnianie funkcji sportowych odbywają się w niej uroczystości gminne oraz imprezy kulturalne. W tym roku obiekt ten gościł będzie ogólnopolski przegląd zespołów ludowych. W znacznym stopniu organizatorem życia społeczno – kulturalnego są szkoła podstawowa i gimnazjum Działalność tych placówek ma również funkcję integracyjną dla lokalnej społeczności. Odbywają się w nich zebrania wiejskie oraz zebrania rodziców dzieci do niej uczestniczących. Przy szkole działa również Biblioteka Publiczna. 8 Życie kulturalne Wieliszewa skupia się wokół działających prężnie dwóch zespołów artystycznych odnoszących sukcesy na arenie ogólnopolskiej i stanowiących kulturalną wizytówkę gminy: młodzieżowego Chóru "Marzenie" (45 członków) i dziecięcego Zespołu Tańca Ludowego "Promyki" (80 członków). W życie kulturalne włączają się także: "Stowarzyszenie Wspierania Kultury i Folkloru Polskiego", "Towarzystwo Przyjaciół Gminy Wieliszew" oraz Stowarzyszenie "Młodzi dla Rozwoju - eMka" a także Ochotnicze Straże Pożarne. ● Chór "MARZENIE" Chór "MARZENIE" działa przy Urzędzie Gminy Wieliszew, jest chórem młodzieżowym, skupiającym około 45 członków, w większości dziewcząt. W jego repertuarze znajdują się zarówno utwory kościelne jak i świeckie - ludowe, współczesne, pieśni patriotyczne. Uznawany za najlepszy w swojej kategorii na Mazowszu i jeden z najlepszych w Polsce, chór "MARZENIE" stanowi kulturalną wizytówkę Gminy Wieliszew. Bierze udział w licznych przeglądach i turniejach śpiewu w całym kraju, występował również za granicą. Swoimi występami uświetnia wiele wydarzeń i imprez okolicznościowych. Historia chóru sięga roku 1996, kiedy to staraniem Pana Stanisława Kmieciaka dyrygenta, instruktora chóru i Pani Anny Siwiec - byłego kierownika Referatu Kultury i Sportu UG Wieliszew, "zagospodarowano" talenty dziewcząt opuszczających chór szkolny "Affonia". Każdy więc nowy członek zespołu posiada odpowiednie przygotowanie warsztatowe i muzyczne obycie. Wielki trud i zmagania chórzystów przekładają się na znaczące sukcesy, min: I miejsce w Mazowieckim Przeglądzie Chórów Młodzieżowych (1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003), I miejsce w Makroregionie Kurpiów, Podlasia i Mazowsza (1996, 1997), II miejsce w Międzywojewódzkim Przeglądzie Chórów Młodzieżowych (1998), Brązowy Kamerton na Ogólnopolskim Konkursie Chórów a''Capella w Bydgoszczy (1997), Srebrny Kamerton na Ogólnopolskim Konkursie Chórów a''Capella w Bydgoszczy (1996, 2000, 2001, 2001, 2002, 2003, 2004), Wyróżnienie w Ogólnopolskim Turnieju Chórów Legnica Cantat 33 (2001), Nagroda Wydziału Kultury Urzędu Wojewódzkiego (1997), Świąteczny występ w Pałacu Prezydenckim dla żon ambasadorów akredytowanych w Warszawie (2000), Świąteczny występ w Europejskim Centrum Młodzieży i Rozwoju Demokracji Lokalnej dla Prezydenta RP na uchodźstwie Jerzego Kaczorowskiego, Koncerty we Francji w ramach współpracy Stowarzyszenia Gmin Podwarszawskich Ile de France (1998), 9 Wydanie kasety z kolędami "W świątecznym nastroju" (1997), oraz wiele innych osiągnięć i występów. ● Zespół Tańca Ludowego "PROMYKI" Zespół Tańca Ludowego "PROMYKI" jest reprezentacyjną grupą artystyczną Gminy Wieliszew, kultywującą na scenie tańce, pieśni i obrzędy ludowe naszego kraju oraz polskie tańce narodowe. Powstał jesienią 1998 roku z inicjatywy grupy miłośników polskiego folkloru na czele z Kierownikiem Referatu Kultury i Sportu Urzędu Gminy Wieliszew Panią Anną Siwiec. W Zespole w dwóch grupach tańczy ponad 70 uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych z Wieliszewa i okolic. Członkowie Zespołu z dużym powodzeniem uczestniczą w Ogólnopolskich Turniejach Tańca Narodowego w Formie Towarzyskiej. Nasze pary są zwycięzcami Konkursów m.in. w: Warszawie, Łodzi, Poznaniu, Toruniu, Siemiatyczach, Olsztynie i Ostrołęce. W kategorii II - do 12 lat mamy również aktualnych Mistrzów Polski. Swoimi tańcami "PROMYKI" uświetniają wiele imprez o charakterze lokalnym, ogólnopolskim czy międzynarodowym, pozostawiając wiele niezapomnianych wrażeń a ich młodość, radość, wdzięk i entuzjazm urzekły już niejednego widza. W roku 2004 zespół reprezentował Polskę na Międzynarodowym Festiwalu Folklorystycznym w Ferriere (Festival Internazionale dei Giovani), we Włoszech, dając osiem, gorąco przyjętych koncertów. Dzieci sławiąc rodzimą kulturę i tradycję na różnych scenach koncertowych Polski i Europy, są znakomitą wizytówką Gminy Wieliszew. Najważniejsze osiągnięcia: II miejsce na Mazowieckim XXII Przeglądzie Amatorskich Zespołów Tanecznych 2002 Nagroda Specjalna SPRA Cepelia na XXIII Mazowieckim Przeglądzie Amatorskich Zespołów Tanecznych 2003 I miejsce w kat. taniec narodowy i I miejsce w kat. taniec ludowy oraz Grand Prix VIII Przeglądu Zespołów Tanecznych-Płońsk 2003 I miejsce w Mistrzostwach Polski w Tańcach Polskich w Formie Towarzyskiej - Biała Podlaska 2003 udział w Międzynarodowym Festiwalu Folklorystycznym w Ferriere, we Włoszech (Festival Internazionale dei Giovani) ● Kulturalne imprezy cykliczne o zasięgu lokalnym i ogólnopolskim Ogólnopolski Turniej Tańców Polskich w Formie Towarzyskiej "Mazur" (styczeń), Powiatowy Dzień Ogniskowicza TPD (marzec), Wielkopostny Turniej Piłki Siatkowej (marzec), Majówka Europejska (maj), 10 Święto Strażaka (maj), Święto Rodziny i Dzień Dziecka (maj/czerwiec), Święto Gminy (czerwiec), Wianki (czerwiec), Mistrzostwa Zalewu Zegrzyńskiego w Siatkówce Plażowej o Puchar eMki (lato), Plażowy Maraton Filmowy (lato), Dożynki Gminne (sierpień), Rocznica Września ''39 (wrzesień) Otwarta Amatorska Liga Tenisa Stołowego (wrzesień - maj), Obchody Święta Niepodległości (listopad), Festiwal Folklorystycznych Zespołów Tanecznych (listopad). e) Rekreacja i turystyka Wieliszew i okolice to doskonałe miejsca do uprawiania turystyki weekendowej, zarówno dla osób spędzających czas aktywnie, jak i szukających spokoju i wytchnienia wśród pięknej, często nieskażonej cywilizacją przyrody. Każdy znajdzie tu coś dla siebie - miłośnicy sportów wodnych największy zbiornik wodny na Mazowszu - Zalew Zegrzyński, wędkarze - obfitujące w wiele gatunków ryb łowiska dzikiej Narwi, rowerzyści oraz ci, którzy w wolnym czasie lubią wędrować - kilometry malowniczych tras. Po za tym przez Wieliszew przechodzi „czerwony” szlak turystyczny: Warszawa Rembertów - Zielonka (6,9 km) - jez. Kruczek (10,5 km) - Struga (15,3 km) - gajówka Wólczyńskie (21,7 km) - Dąbkowizna (24,2 km) - Nieporęt (27,7 km) Wieliszew (33,3 km) - Łajski (34,9 km) - Chotomów (43,7 km) - Lasy Chotomowskie (47,3 km) - Suchocin (53,9 km) - Modlin (62,7 km. Szlak stanowi Fragment Podwarszawskiego Szlaku Okrężnego, wiodącego pośród sosnowych lasków i lasów. Jeszcze w XVII w. rozciągała się tutaj ogromna puszcza "wzdłuż brzegu Wisły aż do rzeki Nieporęt" (A. Święcicki). Dzisiaj lasy zachowały się na terenach piaszczystych wydm, przeważają w nich monokultury sosnowe z udziałem brzozy, osiki, rzadziej dębu. Na trasie kilka zabytków architektury i pomników przyrody. Szlak przez Wieliszew można przebywać na raty, co ułatwia dobra komunikacja do licznych punktów pośrednich. Może być trasą wycieczek dla zarówno dla pieszych jak i kolarzy. W Wieliszewie i jego bezpośredniej okolicy występuje kilka obiektów uznanych za pomniki przyrody, które mogą być atrakcją dla turystów, są to: - Lipa drobnolistna obok domu p. Aleksandra Snopka, Wieliszew - Topola czarna ok. 200m na wschód od wsi obok szosy do Nieporętu, Wieliszew, - 2 Jesiony wyniosłe obok zabudowań p. Wacława Bławat, Wieliszew. Znajdujące się w okolicy Wieliszewa zespoły leśne, łąki, jeziora, stawy i liczne pomniki przyrody stwarzają doskonałe warunki do wypoczynku i rekreacji. Należy dodać ,że w bezpośredniej okolicy Wieliszewa znajdują się granice Warszawskiego Obszar Chronionego Krajobrazu obejmującego 2/3 powierzchni gminy. Część z tych 11 terenów podlega szczególnej ochronie ekologicznej. Położony tuż przy granicy z Zegrzem rezerwat "Łęgi Wieliszewskie", zwany też "Storczykowym Gajem" jest jednym z najbogatszych stanowisk storczyka w województwie. W Wieliszewskich lasach natknąć się można na jelenie, sarny i dziki, które szczególnie upodobały sobie leśne zagajniki i podmokłe tereny. O czystości środowiska wodnego okolicy świadczy także obecność wszędobylskich bobrów i wydr. Należy podkreślić stale rosnącą rolę Wieliszewa jako miejscowości turystycznej i letniskowej. Na terenie miejscowości oraz w jej najbliższej okolicy, wzdłuż brzegów Narwi wybudowanych jest około 3000 domków letniskowych. Rozwój bazy turystycznej z jednej strony umożliwia zagospodarowanie wolnych terenów pozyskanie kapitału, z drugiej strony, gdy nie odbywa się on w sposób przemyślany, doprowadza do zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Niestety w wielu przypadkach zabudowa letniskowa powstawała w sposób chaotyczny, nie zawsze w zgodzie z przepisami budowlanymi. Bezpośrednia bliskość Narwi oraz Zalewu Zegrzyńskiego sprawia, że Wieliszew staje się miejscowością niezwykle atrakcyjną turystycznie. Latem na rekreacyjnych działkach nad Narwią wypoczywa tu kilkanaście tysięcy ludzi, co z pewnością o kilka tysięcy przewyższa łączną liczbę stałych mieszkańców całej gminy. Wzbogaceniem bazy turystycznej Wieliszewa jest działający w obrębie kompleksy Urzędu Gminy Hotel Turystyczny (ul. Modlińska 1; Wieliszew; 05-120 Legionowo). Po uregulowaniu związanych z nim spraw własnościowych istnieje duża szansa, że będzie on wizytówką Wieliszewa. f) Organizacje społeczne ● Stowarzyszenie Wspierania Kultury i Folkloru Polskiego "Stowarzyszenie Wspierania Kultury i Folkloru Polskiego" z siedzibą w Wieliszewie, powstało 18 marca 2004 r. Głównym celem stowarzyszenia jest działanie na rzecz popularyzacji i rozwoju folkloru polskiego w kraju i za granicą, jak również wspieranie merytoryczne i finansowe Gminnego Zespołu Tańca Ludowego "PROMYKI" z Wieliszewa. Stowarzyszenie działa w szczególności poprzez współpracę z władzami samorządu gminnego, powiatowego oraz innymi podmiotami życia publicznego. Pomysłodawcą przedsięwzięcia jest kier. gminnej kultury Anna Siwiec a jednocześnie kierownik ZTL "Promyki". W trzyosobowym Komitecie Założycielskim znajdują się także instruktorzy "Promyków" - Dariusz Skrzydlewski i Dariusz Golec, którzy pełnią funkcje (kolejno) wiceprezesa i prezesa stowarzyszenia. ● Stowarzyszenie "Młodzi dla Rozwoju – eMka” Stowarzyszenie EMKA powstało 3 stycznia 2003 r. kiedy to 20 osobowa grupa młodzieży po burzliwej jesieni 2002 roku postanowiła zacząć działać. Za główne cele stowarzyszenie postawiło sobie sobie działanie na rzecz rozwoju Gminy Wieliszew i Powiatu Legionowskiego oraz wspieranie udziału młodzieży w życiu publicznym. 12 W czasie ponad dwuletniej działalności EMKA wykonała szereg projektów, pisano o nas w stowarzyszeniu w prasie i w Internecie. Smagało można stwierdzić, że EMKA jest postrzegana jako pewien modelowy wzór młodzieżowej działalności, co stanowi dobrą prognozę dla rozwoju Wieliszewa i całej Gmniny. g) Wybitne postacie Wieliszewa ● Anna Siwiec Lista zasług Anny Siwiec dla gminy Wieliszew nie ma końca. – Zaczynała jako nauczycielka w Szkole Podstawowej w Janówku. Później została dyrektorem w Skrzeszewie, aby po kilku latach zająć stanowisko koordynatora prac wszystkich przedszkoli w gminie. To nie wszystko. Po oświacie przyszła pora na kulturę, a Anna Siwiec została mianowana kierownikiem referatu kultury, sportu i promocji gminy Wieliszew. I tu otwiera się kolejna lista jej wkładu w kulturalny rozwój gminy. Anna Siwiec była inicjatorem powstania gminnego chóru Marzenie. Jest również założycielem zespołu pieśni i tańca Promyki. Mało tego. Herb gminy Wieliszew, zdobiący urząd i wszystkie gminne dokumenty, zaprojektowała Anna Siwiec. – Przyszło jej również walczyć z opozycją, gdy mieszkańcy chcieli wprowadzić do kalendarza coroczne święto gminy. h) Dziedzictwo kulturowe, zabytki Wieliszew nie posiada starych, szczególnie cennych zabytków architektury, poza wymienionymi poniżej kilkoma ujętymi w rejestrze zabytków oraz ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Bogata historia tego obszaru pozostawiła liczne ślady. Zawieruchy wojenne, brak opieki i konserwacji, a może przede wszystkim stałego gospodarza dokonuje zniszczenia tego co pozostało. ● Kaplica grobowa w Wieliszewie. Jest to obiekt objęty ochroną poprzez wpis do rejestru zabytków pod nr 1115/618. Kaplica pochodzi z 1834 r. wzniesiona dla Tomasza Kamińskiego, właściciela wsi przez jego żonę Marię Gautier, pobudowana w stylu klasycystycznym na planie sześciokąta, murowana. Wejście do kaplicy, usytuowane od strony wschodniej zwieńczone jest trójkątnym tympanonem wspartym na pilastrach. Obiekt ten stanowi najlepiej zachowany zabytek architektury sakralnej na terenie gminy. Jest bardzo ciekawie usytuowany, przy cmentarzu, na osi głównej drogi przez Wieliszew (łączącej Nowy Dwór Maz. i Nieporęt), jadąc z kierunku Nowego Dworu Mazowieckiego. Stanowi dzięki takiej lokalizacji ciekawy element dominanty architektonicznej. 13 ● Kościół w Wieliszewie. Parafia w Wieliszewie erygowana była w roku 1387-88 przez Ścibora z Radzymina, biskupa płockiego. Pierwotny kościół powstał w 1387 roku z fundacji opatów czerwińskich . Kolejny drewniany kościółek wzniesiony został w 1729 r. przez Stanisława Hojzusza, biskupa kamienieckiego, opata czerwińskiego. Jego rozmiary wynosiły ok. 10 m szerokości i 20 - 25 m długości. Ściany wewnątrz zrobione były z bali ułożonych poziomo, natomiast na zewnątrz obite deskami, dach pokryty był gontem. Od strony jeziora stała dzwonnica. Kościół uległ spaleniu w 1944 r. Obecny kościół murowany zbudowano w 1950-1962 roku wg projektu architekta Zenona Kononowicza. jednak świadczące o dziejach tych terenów, opisując często wydarzenia bardzo bliskie czasom współczesnym jak np. wznoszone nowe kapliczki przydrożne. ● Cmentarz chrześcijan prawosławnych w Wieliszewie – Kwietniówce. Na skarpie, obok stawu - wyrobiska potorfowego, przy linii kolejowej Zegrze Wieliszew, istniał cmentarz grzebalny dla chrześcijan prawosławia, głównie rosyjskich wojskowych stacjonujących w koszarach w Zegrzu. Istniał on do czasu zimowej ofensywy wojsk rosyjskich w styczniu 1945 r. Tego roku wszystkie budowle cmentarne zostały zupełnie zniszczone. Na terenie cmentarza było bardzo wiele cennych budowli m. in. murowana kaplica cmentarna zbudowana na planie ośmiokąta, w stylu zbliżonym do baroku. We wnętrzu kaplicy do końca jej istnienia zachowały się freski i ozdoby stosowane w świątyniach prawosławnych. Kaplica przekryta była kopułą w kształcie półkuli z wypuszczonym ku górze wierzchołkiem. Do roku 1939 przy bramie wjazdowej od strony torów kolejowych stał budynek mieszkalny przeznaczony dla dozorcy. Były tam pomniki wojskowych dygnitarzy carskich bardzo bogato zdobione, wykonane z najlepszych materiałów. Oprócz mogił i nagrobków z okresu zaboru rosyjskiego istniały na cmentarzu także groby i pomniki rzymsko katolickie. W pobliżu cmentarza przy wiadukcie kolejowym, na skarpie przydrożnej był grób nieznanego żołnierza - powstańca z 1863 roku (w gwarze miejscowej nazywany „Mogiłką"), jego ślady pozostały do 1945 r. Natomiast na terenie opisanego cmentarza pozostały skromne resztki pomników i krzyży, niestety tych najmniej wartościowych oraz wgłębienia w ziemi po mogiłach. Cały teren dawnego cmentarza porośnięty jest młodym lasem sosnowym. Obecnie cmentarz przeznaczony jest do odbudowy, a staranie o teren czyni Ordynariat Polowy Wojska Polskiego dla parafii garnizonowej w Zegrzu Północnym i) Rolnictwo i ogrodnictwo Rolnictwo odgrywa coraz mniejszą rolę dla mieszkańców Wieliszewa. Niemal nie występują gospodarstwa, w których uprawa roli była by podstawą utrzymania. Dla większości gospodarzy uprawa roślin i hodowla zwierząt ma znaczenie uboczne i w 14 głownie wykorzystywana jest na własne potrzeby. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest duże rozdrobnienie gospodarstw ( średnia to ok 5 ha), słabe klasy gleb oraz niska rentowność produkcji rolniczej. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku silnie rozwiniętego niegdyś w Wieliszewie ogrodnictwa. Z obszary Wieliszewa znikają wszechobecnie jeszcze niedawno szklarnie i tunele foliowe. Stały wzrost kosztów energii cieplnej przyczynił się do upadku większości gospodarstw specjalizujących się w zamkniętych uprawach ogrodniczych. W tej sytuacji szansą dla mieszkańców staje się rozwój drobnej wytwórczości, handlu i usług oraz stworzenie interesującej oferty dla inwestorów. 2. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA W skład infrastruktury technicznej gminy wchodzą wszelkiego rodzaju sieci uzbrojenia terenu tworzące funkcjonalną, spójną całość. Istotnym czynnikiem jest również stan układu komunikacyjnego w układzie urbanistycznym. a) Gazyfikacja Warunki gazyfikacji przewodowej w całej Gminie Wieliszew są bardzo dobre. Mieszkańcy Wieliszewa coraz powszechniej wykorzystują gaz do ogrzewania pomieszczeń. Dotyczy to szczególnie zabudowy jednorodzinnej, oraz pojedynczych budynków wielorodzinnych. Wieliszew, tak jak i okoliczne wioski objęta jest dostawą gazu przewodowego. Gaz ziemny wysokometanowy przesyłany jest do gminy z sieci krajowej gazociągami wysokiego ciśnienia. Dla potrzeb gminy pracują trzy stacje, oraz stacja redukcyjna na terenie Wodociągu Północnego i „Pol-Kwiatu". Stacje tworzą trzy osobne rejony zasilania. Stały wzrost zapotrzebowania na gaz wymaga sukcesywnej rozbudowy układu sieci. Parametry techniczne sieci pozwalają na taką rozbudowę i możliwość przesyłu do nowych odbiorców. W celu uzyskania pełnej niezawodności dostaw gazu istnieje możliwość dwustronnego zasilania w gaz sieciowy: od strony Nowego Dworu Mazowieckiego i Legionowa. b) Wodociągi Wieliszew znajduje się w dobrej sytuacji jeżeli chodzi o rozwój sieci wodociągowej. Jako jedni z nielicznych w gminie, mieszkańcy Wieliszewa mają dostęp do wody dostarczanej za pośrednictwem wodociągu komunalnego. Za pośrednictwem lokalnych wodociągów zakładowych również mieszkańcy osiedla mieszkaniowego przy Zakładzie Wodociągu Północnego. 15 c) Kanalizacja Rozwiązania w gospodarce ściekowej gminy Wieliszew nadążają a nawet wyprzedzają inwestycje wodociągowe. Jest to zjawisko bardzo korzystne i umożliwiające dalszy rozwój sieci wodociągowych. Generalnie stan systemu odprowadzania i unieszkodliwiania ścieków uznaje się za niezadowalający. Możliwość korzystania z kanalizacji zbiorczej ma obecnie ok.. 2800 mieszkańców Wieliszewa. Woda z oczyszczalni jest wpuszczana do rzeki Narwi poniżej stopnia wodnego w Dębem. W ramach realizacji systemu kanalizacji Obrzeża Zalewu Zegrzyńskiego wybudowany został grawitacyjno — pompowy układ transportu ścieków, oparty o kolektor zbiorczy i pompownie ścieków: w Wieliszewie i Komornicy. W ramach II etapu wybudowano układ przesyłowy: Wieliszew - Zegrze Płd. Jachranka - Dębe. Zasięg kanalizacji Opaski Zalewu Zegrzyńskiego na terenie gminy Wieliszew obejmuje: Wieliszew, Łajski, a także Komornicę. d) Telefonizacja Obecnie rozwój telefonii na terenie Wieliszewa ulega powolnemu zahamowaniu. Dziele się tak gdyż większość gospodarstw posiada już przyłącza telefoniczne. Miejscowość objęta jest zasięgiem nowoczesnej telefonii. Łącza obsługiwane są przez centralę telefoniczną w Wieliszewie. Nowoczesna centrala w Skrzeszewie posiada możliwości dalszej rozbudowy - posiadają rezerwy w pojemności łączy NN. Centrale powiązane są ze sobą światłowodami i centralą nadrzędną światłowodami. e) Ciepło Mieszkańcy Wieliszewa zarówno w budownictwie mieszkaniowym jak i usługowym są zaopatrywani są w ciepło ze źródeł lokalnych (m.in. piece w budownictwie jednorodzinnym) opalanych gazem, węglem czy koksem. Ilość prywatnych kotłowni węglowych jest nadal duża. Wszystkie obiekty użyteczności publicznej na terenie miejscowości posiadają kotłownie gazowe. Ze względu na korzystne warunki gazowe nie tylko Wieliszewie ale i w całej gminie istnieje możliwość stopniowej likwidacji uciążliwych źródeł niskiej emisji i zastąpienie ich źródłami ekologicznymi f) Elektroenergetyka Dostawa energii elektrycznej dla mieszkańców Wieliszewa jest powszechna, przede wszystkim na potrzeby gospodarstw domowych, tj.: oświetlenie, zasilanie zmechanizowanego sprzętu gospodarstwa domowego i produkcji rolniczej, grzejniki, podgrzewanie wody użytkowej. Podstawowymi źródłami energii elektrycznej dla Wieliszewa są stacje 110/SN „Legionowo l" i „Nowy Dwór Maz.". Bezpośrednie zasilanie odbiorców odbywa się 16 poprzez stacje trafo 15/0,4 kV oraz sieć napowietrzną i kablową SN i n.n. Sieć jest ogólnie w stanie technicznym dobrym, a nasycenie stacjami dostateczne. Ogólnie układ sieci spełnia warunki niezawodności pracy i ciągłości dostaw energii. Parametry techniczne sieci umożliwiają dalszą jej rozbudowę wynikającą z realizacji nowych inwestycji oraz wzrostu zapotrzebowania. Rozbudowa będzie dotyczyła wymiany jednostek w trafo - stacjach oraz budowy nowych stacji i linii zasilających SN i n.n. Na terenie gminy po stronie wysokich napięć zlokalizowane są również dwie stacje 110/SN Wieliszew l i Wieliszew 2, zasilające urządzenia „Wodociągu Północnego oraz stacja 110/6 kV przy elektrowni wodnej w „Dębe". Stacje 110 kV powiązane są ze sobą liniami napowietrznymi 110 kV. Sieć wysokiego napięcia posiada rezerwy przepustowości. 17 3. Identyfikacja zasobów oparta na ankiecie wśród wybranej części lokalnej społeczności - w formie odpowiedzi na pytania. 1) Co wieś wyróżnia?, położenie i klimat, walory przyrodniczo – krajobrazowe, duża powierzchnia lasów, bliskość aglomeracji warszawskiej, dobra obsługa mieszkańców, dostępność instytucji publicznych dostępność oświaty (Szkoła. Podstawowa i Gomnazjum), dobra infrastruktura komunikacyjna, zwarta zabudowa, aktywność mieszkańców, liczna grupa działaczy społecznych, organizowane imprezy okolicznościowe; 2) Jakie pełni funkcje?, mieszkalna; rekreacyjno – wypoczynkowa, letniskowa, funkcja oświatowa, usługowo-handlowa, mieszkaniowa i mieszkaniowo-rekreacyjna, rolniczo –produkcyjna, tranzytowa, 3) Kim są mieszkańcy wsi?, mieszkańcy- rolnicy, „chłopo - robotnicy”, mieszkańcy – pracownicy przedsiębiorstw w okolicznych miastach; ogrodnicy; mieszkańcy sezonowi- korzystający z terenów rekreacji i usług; 4) Co daje mieszkańcom utrzymanie?, praca w prywatnych i państwowych firmach w okolicznych miastach; ogrodnictwo, praca w lokalnym sektorze usług i własna działalność gospodarcza, agroturystyka we wczesnym stadium, rolnictwo, 5) Jak wieś jest zorganizowana?, pod względem urbanistycznym w centrum wsi zabudowa jest zwarta, poza centrum zabudowa rozproszona. W centrum wsi: urząd gminy, szkoła, kościół, hala sportowa, OSP, umiejscowiony jest przystanek, , ośrodek zdrowia, parking. forma instytucjonalna: Rada Sołecka, Zebranie Wiejskie, Rada Rodziców przy Szkole Podstawowej i Gimnazjum, OSP. 6) Co wieś proponuje dzieciom i młodzieży?, klub sportowy: piłka nożna, piłka siatkowa, tenis stołowy, zawody, mecze, publiczną, ogólnodostępną halę sportową dodatkowe zajęcia pozalekcyjne w szkole, kółka zainteresowań, ścieżka rowerowa; wycieczki szkolne, 18 działalność Stowarzyszenia Młodzieży „EMKA”; działalność Zespołu „Promyki” oraz Chóru „Marzenie”. 7) W jaki sposób rozwiązywane są na wsi problemy?, zebrania wiejskie, zebrania Rady Soleckiej zebrania w szkole - Rada Rodziców; we współpracy samorządu Gminy 8) Jakie obyczaje wieś pielęgnuje i rozwija?, jak wieś dba o dziedzictwo kulturowe? uroczystości patriotyczne, spotkania wigilijne i wielkanocne w szkole, uroczystości kościelne z udziałem ststrażaków (np. Wielkanocna staż przy Grobie Pańskim) „Dzień Strażaka” dożynki gminne; działalność stowarzyszenia promującego kulturę Wieliszewa. 9) Jaki wieś ma wygląd?, , w centrum wsi zabudowa jest zwarta, poza centrum zabudowa rozproszona. W centrum wsi: urząd gminy, szkoła, kościół, hala sportowa, OSP, umiejscowiony jest przystanek, , ośrodek zdrowia, parking. forma instytucjonalna: Rada Sołecka, Zebranie Wiejskie, Rada Rodziców przy Szkole Podstawowej i Gimnazjum, OSP. Wieś jest czysta i zadbana; Poprawie ulega estetyka przestrzeni publicznych, mieszkańcy dbaja o otoczenie szkoły, remizy strażackiej itp. 10) Jakie są mieszkania i obejścia?, obejścia głównie murowane, elewacje schludne, zadbane otoczenie, wykoszone rowy, estetycznie ogrodzone; 11) Jaki jest stan otoczenia i środowiska?, środowisko nieskażone przemysłowo, specyficzne położenie klimatyczne, dużo lasów i zadrzewień, zanieczyszczenia powietrza wynikające z opalania węglem w zwartej zabudowie mieszkaniowej; 12) Jakie jest rolnictwo?, słabe klasy gruntów, brak rolnictwa przemysłowego, w większości płody rolne pożytkowane są na własne potrzeby, hodowane są tradycyjne rasy zwierząt, działki rolne w większości w dobrej kulturze rolnej, część terenów ze względu na niedochodową produkcję jest nieużytkowana, niewielkie działki rolne, głównie występują gospodarstwa do 5 ha, spora część terenów przeznaczona jest na uprawy ogrodnicze, rozwijające się rolnictwo i ogrodnictwo ekologiczne; 13) Jakie są powiązania komunikacyjne?, Dość dobrze rozwinięta komunikacja autobusowa (PKS Nowy Dwór Mazowiecki – Legionowo) Potrzeba częstrzego połączenia z Warszawą, Mieszkańcy w głownej mierze korzystają z własnych środków lokomocji; 19 IV. Analiza SWOT na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród wybranej części lokalnej społeczności. Silne strony Korzystne położenie geograficzne i klimatyczne – bliskość Zalewu Zegrzyńskiego i rzeki Narew Bezpośredniej bliskości aglomeracji Warszawskiej Dobry stan środowiska naturalnego (duża powierzchnia lasów) Występowanie Warszawskiego Obszaru Krajobrazu Chronionego Zwarta zabudowa centrum miejscowości. Bardzo dobra obsługa społeczna mieszkańców wsi, Występowanie na terenie wsi urządzeń telekomunikacyjnych (linia światłowodowa) Występowanie placówki oświatowej pełniącej funkcje integracyjne i kulturalno społeczne na lokalnej społeczności Zaangażowanie społeczeństwa w rozwiązywaniu problemów społecznych (Rada Rodziców, Rada Sołecka, Zebranie Wiejskie) Aktywność mieszkańców, chętnie podejmujacych społeczne inicjatywy Prężnie działająca Ochotnicza Straż Pożarna, zarówno w sferze ratownictwa ogniowego jak i w sferze społeczno – kolturalno – oświatowej. Działalność Zespołu Tańca Ludowego „Promyki”; Chóru „Marzenie” Działalność stowarzyszeń Słabe strony Nienajlepszy stan techniczny dróg, Słabe zainteresowanie rozwojem agroturystyki społeczeństwa lokalnego na obszarach wiejskich Kiepskie rozwiązania komunikacyjne mimo bliskości Warszawy, Niedostateczna ilość lokalnych inwestycji, Wieś tylko częściowo objęta jest Planem Zagospodarowania Przestrzennego, 20 promujących Wieliszew i region: "Stowarzyszenie Wspierania Kultury i Folkloru Polskiego", "Towarzystwo Przyjaciół Gminy Wieliszew" Istnienie nowoczesnej hali sportowej Bogate formy kształcenia pozalekcyjnego, Występowanie obiektów dziedzictwa kulturalnego Działalność klubu sportowego Potencjał ludzki, mieszkańcy zaangażowani w rozwój swojej miejscowości Dobra współpraca z samorządem gminy. Szanse Poprawa stanu nawierzchni dróg Wykorzystanie terenów leśnych i zabytkowych do podniesienia atrakcyjności rekreacyjnej i turystycznej Wieliszewa Stały rozwój funkcji rekreacyjno wypoczynkowej Wieliszewa, rekreacyjnego zaplecza dla aglomeracji warszawskiej Bliskość Warszawy (możliwość przejęcia ruchu turystycznego przy założeniu rozwoju bazy turystyczno-hotelowej) Rozwój turystyki i agroturystyki w rejonie, Rozwój ekologicznego rolnictwa podlegającego dotacji Produkowanie żywności ekologicznej na potrzeby gospodarstw agrotyrystycznych proste przetwórstwo w celu uzyskania potraw regionalnych, Ponadlokalna promocja miejscowości, Rozwój prywatnej działalności Zagrożenia Nowe, intensywne osadnictwo może zagrozić w przyszłości terenom leśnym, prowadzić do degradacji środowiska naturalnego Pogarszający się stan dróg, Niska dochodowość z pracy w rolnictwie Wysoka konkurencyjność produktów rolniczych, Rosnące bezrobocie, Migracja młodzieży i najbardziej wartościowego elementu ludzkiego do miast, Zaniechanie tradycyjnych medod produkcji rolniczej, odejście ludzi od uprawy roli, odłogowanie pól 21 gospodarczej na terenie wsi, wzrost inwestycji w sferę usług, Przyciągnięcie korzystna oferetą prywatnych inwestorów mogących stworzyc nowe miejsca pracy, Zaoferowanie młodzieży i dzieciom nowoczesnej bazy sportowej, Coraz większa ilość nowych osadników, W raz z nowym osadnictwem przybycie do Wieliszewa osób wykształconych, zaangażowanych w rozwój miejscowości, pełnych inicjatywy Program zalesiania wsi, Polityka unijna rozwoju obszarów wiejskich (programy typu „Odnowa wsi” lub „Leader +” 22 Wizja rozwoju Wieliszewa - cel nadrzędny - Poprawa standardu życia mieszkańców Wieliszewa poprzez stymulację rozwoju gospodarczego, w oparciu o dynamiczny rozwój całej Gminy Wieliszew. - Zdobycie i konkurencyjnej pozycji w regionie w zakresie rozwoju rekreacji przy wykorzystaniu posiadanych walorów kulturowych i klimatycznych. Działania marketingowe i promocyjne - opracowanie ofert promujących miejscowość oraz współpraca z mediami (prasa, radio, foldery) - nawiązywanie kontaktu z instytucjami zajmującymi się marketingiem - promocja regionu podczas organizowania imprez kulturalnych o zasięgu ponadlokalnym na terenie Wieliszewa i Gminy Wieliszew. - pozyskanie znaczących osób przyjeżdżających do Wieliszewa i sympatyzujących z tym regionem w celu promocji VI. Arkusz planowania długoterminowego Cele strategiczne i priorytety rozwojowe w perspektywie 10 lat 1. Poprawa wizerunku centrum wsi - opracowanie i wdrożenie programów zachęcających do dbałości o estetykę we wsi (uczestnictwo w programach finansowanych ze środków unijnych, konkursy, ulgi w podatkach itp.) - działanie na rzecz poprawy estetyki wsi i terenów wzdłuż tranzytowych przebiegających przez Wieliszew. 2. Rozwój infrastruktury na terenie wsi 1. poprawa warunków komunikacyjnych w gminie - opracowanie bilansu potrzeb w zakresie rozbudowy sieci drogowej - podjęcie współpracy ze Starostą Powiatu Legionowskiego w zakresie poprawy stanu technicznego dróg powiatowych - podjęcie współpracy z gminą i powiatem w celu pozyskania środków zewnętrznych na infrastrukturę drogową 2. poprawa stanu w zakresie zwodociągowania gminy - współpraca z gminą w celu określenia potrzeb w zakresie budowy wodociągów - podjęcie współpracy z gminą w celu pozyskania środków zewnętrznych na wodociągi i przyłącza indywidualne 3. poprawa gospodarki w zakresie utylizacji nieczystości płynnych - modernizacja oczyszczalni ścieków - budowa kanalizacji sanitarnej na terenie zwartej zabudowy wsi - promowanie rozwiązań technicznych w zakresie utylizacji ścieków w systemie przyzagrodowym 23 - podjęcie współpracy z gminą w celu pozyskania środków zewnętrznych na kanalizację i indywidualne systemy oczyszczania ścieków. 3 Rozwój świadomości społeczeństwa w tworzeniu lokalnych warunków tworzenia gospodarki rynkowej - prowadzenie działalności informacyjnej i szkoleniowej informującej o możliwościach działalności w gospodarstwach, - zawiązywanie lokalnych grup działających w regionie w celu wspólnej promocji i rynków zbytu - tworzenie sieci informacji o możliwościach usług np. agroturystyki, - opracowanie we współpracy z władzami Gminy oferty dla inwestorów prywatnych, chcącyc inwestować w Wieliszewie. 4. Restrukturyzacja i modernizacja rolnictwa - opracowanie oferty i nawiązanie kontaktu z firmami działającymi w zakresie przetwórstwa produktów rolnych i ogrodniczych. - wspieranie programu dolesień. - pomoc w organizowaniu się rolników indywidualnych w grupy producenckie i marketingowe. - działanie na rzecz rozwoju alternatywnych miejsc pracy na obszarach wiejskich poprzez promowanie agroturystyki. - rozpoznanie możliwości utworzenia nowych miejsc pracy na obszarach rolniczych o wysokiej lesistości lub szczególnej atrakcyjności turystycznej. - pomoc Gminnego Centrum Informacji w informowaniu i wypełnianiu wniosków o dofinansowanie z funduszy unijnych inwestycji w gospodarstwach 5. Poprawa warunków życia społeczeństwa lokalnego 1. Poprawa zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych ludności. - współpraca z gminą w celu kontynuacji działań przygotowujących tereny pod budownictwo jednorodzinne, - pomoc w organizacji działań przeciwdziałającym patologiom społecznym. 2. Poprawa stanu zdrowotności społeczeństwa. - doprowadzenie do wypracowania wspólnie z gminą i ZOZ koncepcji zabezpieczenia adekwatnej do potrzeb kadry lekarzy i specjalistów. - współpraca z gminą i ZOZ-em w celu pozyskania środków poza budżetowych na wyposażenia w niezbędny sprzęt medyczny. - propagowanie wspólnie ze szkołami programu promującego zdrowy tryb życia. 3. Działanie na rzecz ograniczenia bezrobocia. - propagowanie równych form samozatrudnienia, - promocja szkoleń prowadzonych podnoszeniu kwalifikacji, 4. Poprawa bezpieczeństwa publicznego. - propagowanie we współpracy ze szkołami zachowań podnoszących stan bezpieczeństwa. 24 - organizowani i wspieranie inicjatyw lokalnych mających na celu przeciwdziałaniu przestępczości. 6. Podniesienie jakości kapitału ludzkiego wśród młodzieży i dorosłych 1. Działanie na rzecz dopasowania kwalifikacji ludności do potrzeb rynku pracy - opracowanie wspólnie z Powiatowym Urzędem Pracy programu szkoleń podnoszących i zmieniających kwalifikacje w zależności od ujawniających się potrzeb na rynku pracy 2. Wspieranie działań na rzecz poprawy jakości oświaty. - współpraca z dyrektorem szkoły na rzecz wprowadzania nowoczesnych metod nauczania i form oświaty poza lekcyjnej. - rozpoznanie finansowych możliwości wsparcia oświaty w zakresie wyposażenia w pomoce naukowe i finansowe zajęć poza lekcyjnych. - stworzenie nowoczesnych obiektów sportowych i zaplecza rekreacyjnego, - kontynuacja działań promujących młodzież szczególnie uzdolnioną i nauczycieli osiągających wybitne wyniki w procesie dydaktycznym. 3. Stwarzanie warunków dla pozyskania i zatrzymania odpływu wykwalifikowanych kadr i młodzieży. -opracowanie systemu zachęt preferujących osoby z wyższymi kwalifikacjami 7. Wykorzystanie walorów środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego dla potrzeb rozwoju turystyki i rekreacji - opracowanie wspólnie z gminą ofert promujących miejscowość oraz współpraca z mediami (prasa, radio, foldery) - stworzenie banku danych osób świadczących usługi np. agroturystyki - rozwój bazy turystycznej - promowanie czynnego wypoczynku z wykorzystaniem ścieżek rowerowych i szlaku „czerwonego” w Wieliszewie, podjęcie działań w celu dalszej rozbudowy i wyposażenie ścieżek rowerowych w miejsca piknikowe - organizacja imprez o charakterze cyklicznym promujących miejscowość - podejmowanie działań na rzecz uzyskania środków do utrzymania, konserwacji i odrestaurowania obiektów zabytkowych. 8. Rozwój zaplecza sportowego w celu rozwoju sportu na poziomie lokalnym i regionalnym - promowanie i rozwijanie wśród młodzieży i dorosłych dyscyplin sportowych: piłka nożna, piłka siatkowa, tenis stołowy, - modernizacja i rozbudowa obiektów sportowych. Stworzenie bazy sportowej o zasięgu ponad regionalnym – budowa boisk wielofunkcyjnych wokół hali sportowej. - organizowanie rozgrywek piłkarskich i zawodów o charakterze regionalnym i ponadregionalnym - promocja i rozwój Klubu Sportowego w Wieliszewie, jako wizytówki wsi i regionu. 9. Wykorzystanie bliskości Warszawy i dynamicznego rozwoju Wieliszewa w celu rozwoju gospodarczego i promocji regionu 25 - Działania marketingowe i promocyjne - nawiązywanie kontaktu z instytucjami zajmującymi się marketingiem - promocja regionu podczas organizowania imprez kulturalnych o zasięgu ponadlokalnym na terenie Wieliszewa i Gminy Wieliszew. - pozyskanie znaczących osób przyjeżdżających do Wieliszewa i sympatyzujących z tym regionem w celu promocji - Przygotowanie infrastrukturalne terenów do zagospodarowania 10. Utrzymanie i wzmocnienie tożsamości wsi oraz wartości życia wiejskiego - tworzenie klimatu do rozwoju organizacji np. Koła Gospodyń Wiejskich, - wspieranie różnorodnych form życia kulturalnego, - promocja Zespołu Tańca Ludowego „Promyki”; Chóru „Marzenie” - promocja działalność stowarzyszeń promujących Wieliszew i region: "Stowarzyszenie Wspierania Kultury i Folkloru Polskiego", "Towarzystwo Przyjaciół Gminy Wieliszew" - wspieranie działalności OSP w Wieliszewie VII. Arkusz planowania krótkoterminowego Projekty i przedsięwzięcia przewidziane do realizacji w perspektywie 2 lat - Budowa nowoczesnego, wielofunkcyjnego kompleksu sportowego, powstałego w oparciu o istniejącą halę sportową. Stworzenie ponadlokalnej bazy sportowej, zdolnej do organizacji sportowych imprez regionalnych i ogólnopolskich. - Inwestycje w infrastrukturę turystyczną na plaży nad Zalewem Zegrzyńskim w Wieliszewie. VIII. Zarządzanie Jednostką odpowiedzialną za realizację całego planu rozwoju miejscowości jest nieformalna Grupa Odnowy Wsi, w skład, której weszli członkowie Rady Sołeckiej z sołtysem na czele, radni Rady Gmin z tego regionu, naczelnik OSP, dyrekcja z miejscowych szkół oraz przedstawiciele władz Klubu Sportowego „Dąb” i kierownik referatu kultury i sportu Urzędu Gminy w Wieliszewie. Prace koordynacyjne nad planem z ramienia samorządu gminnego przejął pan Waldemar Kownacki, kierownik Referatu Inwestycji i Rozwoju Gminy Urzędu Gminy Wieliszew. IX. Zgodność Planu Rozwoju Miejscowości Wieliszew ze strategiami i planami rozwoju wyższego rzędu (gminna, wojewódzka i krajowa) Zapisy zawarte w Planie Rozwoju Miejscowości Wieliszew spełniają warunek zgodności z zapisami zawartymi w dokumentach dotyczących rozwoju gminy „Zrównoważoną Strategią Rozwoju Gminy Wieliszew”,„Planem Rozwoju Lokalnego 26 Gminy Wieliszew, powiatu i województwa oraz zapisami strategii Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004 – 2006 oraz na lata 2007 - 2013. Cele i zadania określone w Planie Rozwoju Miejscowości są wewnętrznie zgodne a ich osiąganie i realizacja nie powoduje negatywnych skutków dla osiągania celów i realizacji zadań strategii wyższego rzędu. Niektóre z zapisanych celów i zadań mogą być realizowane przy wykorzystaniu wsparcia jednostek administracyjnych gminy i wyższego szczebla, te ostatnie, bowiem posiadają w swoich dokumentach zapisy, których realizacja wywoła pozytywne efekty dla rozwoju Wieliszew. Taki zapis Planu pozwolił na osiągnięcie integracji polityki kształtowania rozwoju gospodarczego na szczeblu, gminnym, powiatowym i wojewódzkim. 27
