Układ krążenia

Układ krążenia – materiały dla uczniów klasy II
1. Zadanie - Uzupełnij tabelę.
Nazwa
krwinki białe
Inna nazwa
Ilość elementów w
1 mm3 krwi
3,5–5 milionów
4,5–11 tysięcy
150–450 tysięcy
Funkcja
transport tlenu do tkanek
2. Zadanie - Anię nurtuje pytanie: „Czy i jak zmienia się tętno podczas wysiłku fizycznego w
stosunku do tego, które badała w stanie spoczynku?”. Pomóż Ani w rzetelnym przeprowadzeniu
badania, którego wyniki dałyby odpowiedź na jej pytanie.
Problem badawczy (co konkretnie ma zbadać Ania?): ……………………………………………....
Potrzebne materiały (co będzie potrzebne do wykonania badania?): …………………………………
Wykonanie (jak można zbadać zależność wartości tętna od wysiłku fizycznego?): …………………
Hipoteza (przypuszczalny wynik badania): …………………………………………………………..
3. Zadanie - Zaznacz wykres właściwie ilustrujący zależność wartości tętna od wysiłku fizycznego,
wiedząc, że tętno w stanie spoczynku wynosi około 80 skurczów na minutę i wzrasta do około 120
skurczów na minutę podczas wysiłku fizycznego.
4. Zadanie
1) Podaj trzy zalecenia dotyczące odżywiania się, dzięki którym
możesz uniknąć chorób układu krwionośnego.
2) Podaj trzy zalecenia dotyczące ruchu i wysiłku fizycznego, dzięki którym możesz uniknąć
chorób układu krwionośnego.
5. Zadanie - Korzystając ze schematu, wykonaj polecenia.
a) Podaj nazwy elementów układu krwionośnego
człowieka oznaczone symbolami:
3–........................
A–.......................
2– .......................
1–........................
C–.......................
B–.......................
D–.......................
b) Na schemacie układu krwionośnego człowieka zamaluj na zielono
krwiobieg mały, na żółto krwiobieg duży.
c) Opisz drogę krwi w krwiobiegu dużym. Rozpocznij od odpowiedniej
komory serca.
d) Opisz drogę krwi w krwiobiegu małym. Rozpocznij od odpowiedniej komory serca.
6. Zadanie
1) Wymień różnice między krwawieniem a krwotokiem.
2) Wymień różnice między krwotokiem żylnym a tętniczym.
7. Zadanie
1) Podkreśl elementy budowy układu limfatycznego.
żyły, osocze, naczynia limfatyczne, erytrocyty, aorta, węzły chłonne, śledziona,
wątroba, migdałki, płytki krwi, tętnice, grasica, serce, leukocyty
2) Podkreśl elementy dotyczące budowy układu krwionośnego.
żyły, osocze, naczynia limfatyczne, erytrocyty, aorta, węzły chłonne, śledziona,
wątroba, migdałki, płytki krwi, tętnice, grasica, serce, leukocyty
8. Zadanie
Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.
1) Zadaniem układu chłonnego jest
A. transport gazów oddechowych.
B. przekazywanie impulsów nerwowych.
C. niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych.
D. wydalanie nadmiaru wody.
2) Zadaniem układu limfatycznego nie jest
A. usuwanie z komórek zbędnych substancji.
B. usuwanie z komórek nadmiaru wody.
C. niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych.
D. transport gazów oddechowych.
9. Zadanie
1) Uzasadnij, że AIDS powoduje bezbronność organizmu wobec drobnoustrojów
chorobotwórczych niegroźnych dla osób zdrowych.
2) Uzasadnij, że HIV prowadzi do bezbronności organizmu wobec drobnoustrojów
chorobotwórczych niegroźnych dla osób zdrowych.
10. Zadanie – Zaznacz cechę, która jest przystosowaniem:
1) erytrocytów do transportu tlenu.
A. Wydzielanie substancji zmieniających fibrynogen w fibrynę.
B. Obecność antygenów na powierzchni komórek.
C. Wytwarzanie przeciwciał.
D. Obecność białka – hemoglobiny.
2) leukocytów do udziału w reakcjach odpornościowych organizmu.
A. Wydzielanie substancji zmieniających fibrynogen w fibrynę.
B. Obecność antygenów na powierzchni komórek.
C. Wytwarzanie przeciwciał.
D. Obecność białka – hemoglobiny.
11. Zadanie – Uporządkuj etapy przepływu krwi w krwiobiegu:
1) małym, wpisując cyfry od 1 do 5.
tętnica płucna . . . . .
lewy przedsionek serca . . . . .
żyła płucna . . . . .
naczynia włosowate płuc . . . . .
prawa komora serca. . . . .
2) dużym, wpisując cyfry od 1 do 5.
naczynia włosowate narządów ciała . . . . .
żyła. . . . . .
prawy przedsionek serca . . . . .
lewa komora serca . . . . .
tętnice . . . . .
12. Zadanie – W tabeli przedstawiono wyniki badań krwi trzech pacjentów. Odczytaj z tabeli, u
którego z pacjentów można stwierdzić nieprawidłowości w wynikach i napisz, którego z parametrów
dotyczą.
1)
Elementy
Pacjent
I
Pacjent
II
Erytrocyty
3,5–5,5 mln
3 mln
w 1 mm3 w 1 mm3
4,5 mln
w 1 mm3
5 mln ………………………………………………..
w 1 mm3
Leukocyty
4,5–11 tys.
w 1 mm3
10 tys.
w 1 mm3
5 tys.
w 1 mm3
morfotyczne
krwi
Płytki krwi
2)
Elementy
morfotyczne
krwi
Erytrocyty
Leukocyty
Płytki krwi
Norma
7 tys.
w 1 mm3
150–450 tys. 400 tys.
w 1 mm3
w 1 mm3
Norma
Pacjent
I
Pacjent
III
250 tys. 150 tys.
w 1 mm3 w 1 mm3
Pacjent
II
Pacjent
III
3,5–5,5 mln
w 1 mm3
3,5 mln 4,5 mln
w 1 mm3 w 1 mm3
5 mln ………………………………………………..
w 1 mm3
4,5–11 tys.
7,5 tys.
9 tys.
3
w 1 mm3 w 1 mm
5 tys.
w 1 mm3
w 1 mm3
150–450 tys.
w 1 mm3
450 tys. 250 tys. 50 tys.
w 1 mm3 w 1 mm3 w 1 mm3
13. Zadanie – zaznacz składnik krwi, który odpowiada za:
1) transport związków regulujących pracę organizmu.
A. Fibrynogen.
B. Erytrocyty.
C. Przeciwciała.
D. Osocze.
14. Zadanie – Obrysuj grupy krwi, które można przetoczyć osobie
1) z grupą krwi A
2) z grupą krwi B
15. Zadanie – Na wykresie przedstawiono częstotliwość występowania poszczególnych grup krwi
w Polsce.
Odczytaj z wykresu, która grupa krwi jest najbardziej
poszukiwana w stacjach krwiodawstwa.
Odczytaj z wykresu, którą z grup krwi będzie stacji
krwiodawstwa najtrudniej zdobyć dla oczekującego
pacjenta.
16. Zadanie
1) Połącz element budowy serca z pełnioną przez niego funkcją.
A. naczynia wieńcowe . . . . .
1. Zaopatrują serce w tlen i substancje odżywcze.
B. przegroda między przedsionkiem a komorą . . . 2. Powodują automatyczne skurcze serca.
C. zastawki . . . .
3. Zapobiega mieszaniu się krwi natlenionej
z krwią pozbawioną tlenu.
4. Wymusza jednokierunkowy przepływ krwi.
2) Połącz element budowy serca z pełnioną przez niego funkcją.
A. komórki wytwarzające impulsy nerwowe . . . 1. Powodują automatyczne skurcze serca.
B. zastawki . . . . .
2. Zaopatrują serce w tlen i substancje odżywcze.
C. naczynia wieńcowe . . . . .
3. Wymuszają jednokierunkowy przepływ krwi.
4. Zapobiegają mieszaniu się krwi natlenionej z
krwią pozbawioną tlenu.
17. Zadanie
1) Wskaż i podpisz naczynie krwiobiegu dużego, w którym jest najwyższe
stężenie dwutlenku węgla.
2) Wskaż i podpisz naczynie krwiobiegu małego, w którym jest najwyższe
stężenie tlenu.
18. Zadanie – Korzystając z wykresu, na którym przedstawiono średnie wartości ciśnienia krwi w
wybranych naczyniach krwiobiegu dużego, wykonaj poniższe polecenia.
a) Napisz, w którym z naczyń krew płynie najszybciej.
..............................................
.
b) Napisz, w którym z naczyń krew płynie najwolniej.
..............................................
.
b) Zaznacz twierdzenie, które przedstawia konsekwencje
nagłego skurczu tkanki mięśniowej gładkiej ściany
naczynia krwionośnego.
A. Obniży się ciśnienie krwi.
B. Ciśnienie krwi podwyższy się.
C. Krew będzie płynęła wolniej.
D. Ciśnienie krwi w naczyniu nie zmieni się.
19. Zadanie
Wpisz do schematu nazwę naczynia, które uchodzi do lewej części serca oraz tego, które wychodzi z
prawej części serca.
żyła główna, żyła płucna, aorta, tętnica płucna
prawa komora →. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..→ lewy przedsionek
Wpisz do schematu nazwę naczynia, które wychodzi z lewej części serca oraz tego, które uchodzi
do prawej części serca.
żyła główna, żyła płucna, aorta, tętnica płucna
lewa komora →. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . → prawy przedsionek
20. Zadanie - Obok zdań opisujących układ krwionośny wpisz literę K, a obok zdań dotyczących
układu limfatycznego – literę L.
Dostarcza osocze przesączone przez naczynia włosowate z powrotem do krwiobiegu. . . . .
Tworzy zamknięty system naczyń. . . . .
Pośredniczy w wymianie składników między osoczem a tkankami. . . . .
Transportuje tlen do komórek. . . . .
Bierze udział w regulacji temperatury ciała. . . . .
Skurcze mięśni powodują przesuwanie płynu w sąsiadujących z nimi naczyniach. . . . .
Bierze udział w regulacji temperatury ciała. . . . .
Tworzy otwarty system naczyń. . . . .
Pośredniczy w wymianie substancji między osoczem a tkankami. . . . .
Transportuje związki regulujące pracę organizmu. . . . .
212. Zadanie – Korzystając z ilustracji uzupełnij zdania
Elementu budowy naczynia oznaczonego na ilustracji literą x nazywamy .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , jest on przystosowaniem do
………….………………
Elementu budowy naczynia oznaczonego na ilustracji literą x nazywamy . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . , jest on przystosowaniem do ………….………………
22. Zadanie – Określ czy podane informacje dotyczące serca są prawdziwe – wpisz literę P lub
fałszywe – wpisz literę F:
a) serce otoczone jest błoną zwaną osierdziem - ………..
b) ściana prawej komory jest grubsza niż ściana lewej komory - ………
c) aorta odchodzi od lewego przedsionka serca -……….
d) krążenie wieńcowe to dobrze rozbudowana sieć naczyń własnych serca -………….
e) główną przyczyną choroby niedokrwiennej serca jest miażdżyca -……………
f) serce zbudowane jest z tkanki mięśniowej gładkiej -…………..
g) serce ma wielkość pięści - ………….
h) serce składa się z czterech części -…………..
23. Zadanie – zaznacz właściwe
1) Funkcja limfocytów T w układzie odpornościowym A. Wytwarzają przeciwciała przy pierwszym kontakcie z czynnikiem chorobotwórczym.
B. Wytwarzają przeciwciała, gdy organizm po raz drugi zetknie się z tym samym czynnikiem
chorobotwórczym.
C. Wchłaniają i trawią drobnoustroje.
D. Wytwarzają substancje hamujące namnażanie się wirusów.
2) Przeciwciała A. Wywołują swoistą reakcję obronną organizmu.
B. Powstają w wyniku reakcji odpornościowej.
C. Transportują tlen do komórek ciała.
D. Zapewniają odporność swoistą.
3) Antygeny –
A. Wywołują swoistą reakcję obronną organizmu.
B. Powstają w wyniku reakcji odpornościowej.
C. Zapewniają odporność swoistą.
D. Umożliwiają rozróżnianie komórek własnego organizmu.
4) Funkcja limfocytów B w układzie odpornościowym A. Wytwarzają przeciwciała przy pierwszym kontakcie z czynnikiem chorobotwórczym.
B. Wytwarzają przeciwciała, gdy organizm po raz drugi zetknie się z tym samym czynnikiem
chorobotwórczym.
C. Wchłaniają i trawią drobnoustroje.
D. Wytwarzają substancje hamujące namnażanie się wirusów.
5) Tętnica:
A. Przenosi krew z tlenem
B. Przenosi krew bez tlenu
C. Doprowadza krew do serca
D. Odprowadza krew od serca
6) Grupa krwi AB:
A. Posiada antygen A
B. Posiada antygen B
C. Posiada antygen A i B
D. Nie posiada antygenu
7) Tętno to:
A. Ciśnienie skurczowe serca
B. Ciśnienie rozkurczowe serca
C. Liczba uderzeń serca na minutę
D. Ciśnienie krwi w naczyniach włosowatych
8) Żyła:
A. Przenosi krew z tlenem
B. Przenosi krew bez tlenu
C. Doprowadza krew do serca
D. Odprowadza krew od serca