Postać Alberta Schweitzera na podstawie materiałów i wytycznych Prezesa Polskiego Towarzystwa Schweitzerowskiego prof. dr hab. Henryka Gaertnera. dr Wojciech Strzelecki Zakład Psychologii Klinicznej Uniwersytet Medyczny w Poznaniu Postać Alberta Schweitzera Albert Schweitzer urodził się 14.01.1875 roku w Kayserbergu (Górna Alzacja). Po sześciu miesiącach rodzina przeprowadza się do Günsbach. Z przodków Szwajcar, z urodzenia Niemiec, Francuz z paszportu, przybrany syn Afryki i Gabonu... Drzewo genealogiczne Alberta Schweitzera Albert Schweitzer Ludwik Teofil Schweitzer Adela Schillinger Filip Chrystian Maria Ludwika Jan Jakub (Chretien) Gest Schillinger Karol Schweitzer Karolina Kassel Dzieciństwo i młodość Alberta Schweitzera „Nie byliśmy nigdy skłonni do wynurzania słowami wzajemnych łączących nas uczuć, rozumieliśmy się bowiem bez słów” Dzieciństwo i młodość Alberta Schweitzera miejscowa szkoła w Günsbach, gimnazjum w Münster, liceum w Mülhausen Dzieciństwo i młodość Alberta Schweitzera rozległe zainteresowania Alberta Schweitzera wielojęzyczność Alberta Schweitzera Rodzina Alberta Schweitzera Rodzina Alberta Schweitzera Żona Alberta Schweitzera - Helena Bresslau - odegrała istotną rolę nie tylko w życiu, ale również i w działalności męża ślub – 1912 rok zmarła 1 czerwca1957 Rodzina Alberta Schweitzera Córka Alberta i Heleny - Rena - urodziła się w rocznicę urodzin ojca – 14 stycznia 1919 pracowała w szpitalu w Lambaréné była administratorem szpitala do 1970 roku opiekowała się dziećmi Działalność Reny SchweitzerMiller i Dawida Millera Zajmowali się zagadnieniem żywienia w Indiach, Bangladeszu, Południowym. Wietnamie, Etiopii i na Haiti 1979-1983 – pracowali w Arabskiej Republice Jemenu w dziedzinie podstawowej opieki zdrowotnej Działalność Reny SchweitzerMiller i Dawida Millera 1984-1985 – pracowali w Pakistanie na rzecz uciekinierów z Afganistanu 1987-1988 – opracowali projekt rozwoju społecznego w ubogich dzielnicach miasta Gonaivew Jak nazywano Alberta Schweitzera? • • • • • • • • • - „Największy człowiek naszego smutnego świata” (Albert Einstein) - „człowiek tysiąclecia” - „geniusz XX-wieku” - „trzynasty apostoł” - „mędrzec z Lambaréné” - „tytan pracy” - „Wielki Doktor” - „Doktor” - „błędny rycerz” Albert Schweitzer jako muzyk i muzykolog od piątego roku życia uczył się gry organowej Eugeniusz i Ernst Münch studia pianistyczne i organowe w Paryżu postać Karola Marii Widora Albert Schweitzer jako muzyk i muzykolog „Jan Sebastian Bach, muzyk - poeta” - rok 1905 „Nie doskonałość, lecz duch wykonania warunkuje działanie muzyki Bacha.” Albert Schweitzer Albert Schweitzer jako muzyk i muzykolog Albert Schweitzer jako muzyk i muzykolog W 1909 roku Kongres Międzynarodowego Towarzystwa Muzycznego w Wiedniu przyjmuje opracowany przez niego „Międzynarodowy regulamin budowy organów” „W Afryce Schweitzer jest zbawcą Murzynów, w Europie starych organów Albert Schweitzer jako muzyk i muzykolog „Tymi samymi rękami, którymi budował szpital w Lambaréné, ukazał wielkość chorałów Bacha wielu ludziom nieczułym dotąd na piękno muzyki.” Artur Honegger „Bez sztuki i medycyny nie ma życia” Albert Schweitzer jako teolog i filozof w wieku 18 lat Albert Schweitzer zostaje jednocześnie studentem teologii oraz filozofii w Strasburgu (październik 1893) w maju 1898 składa państwowy egzamin teologiczny, a pod koniec tego roku podejmuje dalsze studia na paryskiej Sorbonie, gdzie też przygotowuje rozprawę doktorską. Albert Schweitzer jako teolog i filozof w czerwcu 1899 Schweitzer przeprowadza na uniwersytecie w Strasburgu obronę swej rozprawy na stopień doktora filozofii. Tematem rozprawy jest religijna filozofia Kanta drugi egzamin doktorski z zakresu teologii ewangelickiej zdaje w lipcu 1900 roku Albert Schweitzer jako teolog i filozof Od 1901 26-letni Albert Schweitzer jest wykładowcą, a w 1902 otrzymuje nominację na profesora-asystenta, czyli docenta Wydziału Teologii, przedstawiając rozprawę „Tajemnica mesjanizmu i męki – szkic życia Jezusa” Wykłada Nowy Testament, a następnie historię badań życia Chrystusa, która staje się pierwszym kierunkiem jego działalności naukowej, drugim zaś historia życia i nauk św. Pawła Albert Schweitzer jako teolog i filozof Wykłady o życiu Jezusa stały się podstawą dzieła „Historia badań życia Jezusa”. Albert Schweitzer napisał też książkę „Psychiatryczna ocena Jezusa”. Ukoronowaniem drugiego teologicznego kierunku badań Schweitzera było dzieło „Historia badań nad św. Pawłem” - 1929 Albert Schweitzer jako teolog i filozof Według berlińskiego uczonego Harnacka „prace Schweitzera są mocnym końcowym akordem całej epoki teologii i otwierają nową jej epokę.” Albert Schweitzer jako teolog i filozof We wrześniu 1915 roku Albert Schweitzer płynie łodzią po gabońskiej rzece Ogowe. Wtedy to ze splotu rozważań rodzi się podstawowa myśl jego filozofii – nakaz „czci dla życia” W myśl założeń etyki czci dla życia poznanie świata prowadzi do stwierdzenia, że wszystko, co się dzieje jest wyrazem woli życia (Wille zum Leben) Albert Schweitzer jako teolog i filozof Z poznania i zrozumienia własnej i cudzej woli życia wypływa nakaz czci dla życia (Ehrfurcht vor dem Leben) Schweitzerowski nakaz czci dla życia nie ograniczał się tylko do ludzi, lecz obejmował całą przyrodę Myśli te Schweitzer głosi po raz pierwszy po I wojnie światowej - jesienią 1918. Albert Schweitzer jako teolog i filozof Albert Schweitzer jako teolog i filozof Istotne dzieła dotyczące: wzajemnych związków między światowymi religiami i światopoglądami: „Wiara i etyka w religiach światowych” jego poglądów filozoficznych: „Filozofia kultury”, „Upadek i odbudowa kultury”, „Kultura i etyka” (lata 20 XX wieku) i „Moje życie i moja myśl”, „Człowiek i stworzenie” (lata 30 XX wieku) Albert Schweitzer jako lekarz i szpitalnik Szpital w Lambaréné W wieku 21 lat Schweitzer podjął postanowienie, że do 30 roku życia poświęci się pracy naukowej, muzycznej i duszpasterskiej, a następnie służbie ludzkości „Ponad wszystko, co duchowe i intelektualne, ponad filozofię i teologię, wybija się gdzieś gotowość pomocy człowieka człowiekowi – zadanie bycia bratem.” Albert Schweitzer Albert Schweitzer jako lekarz i szpitalnik „Postanowiłem zostać lekarzem, by działać bez słów. Przez całe życie wyżywałem się w mówieniu.” Albert Schweitzer Albert Schweitzer jako lekarz i szpitalnik Szpital w Lambaréné Pierwsze zakupy dla projektowanego przez Schweitzera szpitala w Afryce datowane są jeszcze na 1912 rok Stopień doktora medycyny otrzymuje w Strasburgu w lutym 1913 na podstawie rozprawy „Psychiatryczna ocena Jezusa” Albert Schweitzer jako lekarz i szpitalnik Szpital w Lambaréné Albert Schweitzer jako lekarz i szpitalnik Szpital w Lambaréné Albert Schweitzer jako lekarz i szpitalnik Szpital w Lambaréné Albert Schweitzer jako lekarz i szpitalnik „Lekarz w moim szpitalu musi umieć operować przepuklinę, wyrywać zęby i zelować buty” Albert Schweitzer Albert Schweitzer jako lekarz i szpitalnik Albert Schweitzer zmarł 4 września 1965 r. Twórca nie żyje, jednak jego dzieło żyje nadal. Corocznie szpital w Lambaréné udziela ok. 40 000 porad, dokonuje 6000 – 7000 hospitalizacji, 2000 operacji i odbiera się w nim 1000 porodów Albert Schweitzer jako lekarz i szpitalnik Ideał współczesnego lekarza Albert Schweitzer jako pisarz „Między wodą a dżunglą” – 1921 „Wspomnienia z dzieciństwa” – 1922 „Moje życie i myśl” – 1931 „Afrykańskie opowiadania myśliwskie” – 1936 „Afrykańskie opowiadania” – 1939 „Szpital w dżungli” – 1948 „Historia mojego pelikana” – 1950 Albert Schweitzer w walce o postęp i pokój 1928 – Nagroda Goethego 1952 – Nagroda Pokojowa Niemieckich Księgarzy 1952 – Pokojowa Nagroda Nobla Albert Schweitzer w walce o postęp i pokój Albert Schweitzer w walce o postęp i pokój Lata 1954 - 1955 – apele Alberta Schweitzera o pokój na świecie Albert Schweitzer i jego zasada czci dla życia Szczególnie cierpiałem, że biedne zwierzęta muszą znosić tyle bólu i nędzy. Wydawało mi się niepojęte, że w wieczornej modlitwie mam się modlić tylko za ludzi Albert Schweitzer Albert Schweitzer i jego zasada czci dla życia „Powoli płynęliśmy pod prąd, przedostając się z trudem (…) między ławicami piasku. Nieobecny duchem siedziałem na pokładzie holowanej łodzi, walcząc o sformułowanie elementarnego i uniwersalnego pojęcia etyki, niezależnego od żadnej filozofii. Kartę za kartą zapisywałem niepowiązanymi zdaniami, tylko po to, by pozostać skoncentrowanym na tym samym zagadnieniu. Wieczorem trzeciego dnia, gdyśmy przy zachodzie słońca przepływali właśnie przez stado hipopotamów, zjawiło się nagle, w nieoczekiwany sposób, określenie „cześć dla życia”. Obejmuje ono wszystko życie.” Albert Schweitzer Albert Schweitzer i jego zasada czci dla życia „Jak gospodyni domu, która wyszorowała izbę, troszczy się by drzwi były zamknięte, aby nie wszedł pies i nie zepsuł śladami łap dokonanej pracy, tak europejscy myśliciele czuwają nad tym, by im nie biegły tu i tam jakieś zwierzęta w etyce.” Albert Schweitzer Albert Schweitzer i jego zasada czci dla życia „Jestem życiem, które chce żyć wśród innego życia, które tez chce żyć. Muszę więc szanować życie.” „Etyka czci dla życia nie uznaje żadnej relatywnej etyki. Jako etyka przyjmuje ona tylko utrzymywanie i popieranie życia” Albert Schweitzer Albert Schweitzer i jego zasada czci dla życia „Dobrem jest utrzymywanie życia, popieranie życia, nadawanie najwyższych wartości życiu zdolnemu do rozwoju; złem niszczenie życia, szkodzenie życiu, spychanie w dół zdolnego do rozwoju życia” Albert Schweitzer Albert Schweitzer i jego zasada czci dla życia „Przedsięwzięcie, by ustanowić ogólnie obowiązujące różnice wartości między żyjącymi stworzeniami, wypływa stąd, że ocenia się je według tego, czy wydają się one nam, ludziom bliższe czy dalsze, co jest całkowicie subiektywną miarą Albert Schweitzer Albert Schweitzer i jego zasada czci dla życia „Kto kieruje się etyką czci dla życia szkodzi życiu i niszczy je tylko w konieczności, której nie może uniknąć, nigdy zaś z bezmyślności” „Kiedy szkodzę jakiemuś życiu, muszę sobie zdawać sprawę, że było to konieczne” „Każdego dnia odczuwam ciężar, że odpowiadam za ofiarowywanie jednego życia innemu życiu” Albert Schweitzer Niesienie pomocy innym „I jeżeli ja wam mówię, że potrzebujecie ideałów, rzeknę wam jednocześnie, że musicie służyć innym. Będziecie ubogimi w życiu, jeżeli wszystkim, o czym myślicie będzie to, jak osiągnąć sukces dla siebie. Prawdziwym celem w życiu jest istnieć dla innych, pomóc w spełnieniu tego, co winno być zrobione” Albert Schweitzer Niesienie pomocy innym „Nikt nie może zamykać oczu i uznawać cierpienia, którego widoku sobie oszczędza za nieistniejące” Albert Schweitzer Niesienie pomocy innym „Wszystko co możesz uczynić, jest w porównaniu z tym, co winno być zrobione, zawsze tylko kroplą w miejsce potoku; jednak daje to twemu życiu jedyny sens, który może ono mieć i czyni je wartościowym... To niewiele, co możesz uczynić jest dużo, jeżeli tylko gdziekolwiek ujmiesz bólu, cierpienia, lęku jakiejś istocie, czy jest nią człowiek, czy jakiekolwiek inne stworzenie.” Albert Schweitzer Niesienie pomocy innym „Otwórz szeroko oczy i rozejrzyj się czy ktoś nie potrzebuje trochę czasu, trochę uwagi. Może jest to człowiek samotny albo zgorzkniały, albo chory, albo niedołężny. Może starzec, a może dziecko. Nie pomiń okazji, gdy możesz coś z siebie ludziom ofiarować jako człowiek. Wcześnie zaczynajcie pojmować, że jesteście na ziemi, aby pomagać i służyć innym. Kogo oszczędzało własne cierpienie, powinien czuć się powołany do pomocy ulżenia cierpieniu innych. Wszyscy muszą ponosić wspólnie ciężar cierpienia przygniatający świat.” Albert Schweitzer - Apel o braterstwo ludzi dotkniętych cierpieniem Jaki był Albert Schweitzer? „Żywiłem zawsze i dotychczas mam to przekonanie, że każdy z nas powinien wypełniać humanitarne zadania w imieniu ludzkości tylko jako człowiek, a nie członek jakiegoś określonego narodu czy wyznania.” Albert Schweitzer Życie zgodnie założeniami „Harmonia i siła są w nas, gdy nasze myślenie i działania tworzą jedność” Albert Schweitzer Myśl i dzieło Alberta Schweitzera w Polsce „Dramatyczne wydarzenia historyczne ostatnich stuleci, złożone losy Polski i mego ojca – Alberta Schweitzera, dystans między Waszym krajem i Lambaréné oraz znane rozdźwięki między Wschodem i Zachodem stanowiły przeszkody we wzajemnych kontaktach Ojca i jego przyjaciół i polskiego społeczeństwa. Praktycznie biorąc dopiero po ostatniej wojnie światowej, a zwłaszcza już po śmierci Ojca, doszło do zainteresowania się Polaków życiem, myślą i dziełem Schweitzera.” Rena Schweitzer-Miller Myśl i dzieło Alberta Schweitzera w Polsce Polskie Towarzystwo Schweitzerowskie Realizacja celów i zadań głównie w następujących dziedzinach: ogólnej i zawodowej etyki, moralności, deontologii, filozofii życia i medycyny, dla poprawy międzyludzkich, międzygrupowych i międzynarodowych stosunków, dla walki o postęp i pokój, Myśl i dzieło Alberta Schweitzera w Polsce zespolenia medycyny z innymi naukami i sztukami, dla dobra zdrowego i chorego człowieka, dla zapobiegania i leczenia chorób cywilizacyjnych, dla ochrony środowiska naturalnego, współpracy z rozmaitymi krajowymi i zagranicznymi organizacjami i stowarzyszeniami oraz środkami masowego przekazu, rozpowszechniania myśli i dzieł patrona – Alberta Schweitzera Myśl i dzieło Alberta Schweitzera w Polsce dzieła Alberta Schweitzera w języku polskim fragmenty dzieł lub krótsze teksty Alberta Schweitzera książki o życiu i działalności Alberta Schweitzera rozprawy magisterskie artykuły posiedzenia, konferencje, zjazdy szkoły schweitzerowskie Myśl i dzieło Alberta Schweitzera w Polsce utwory literackie imprezy artystyczne wystawy Pamiątkowy medal Alberta Schweitzera znaczek pocztowy Myśl i dzieło Alberta Schweitzera w Polsce Myśl i dzieło Alberta Schweitzera w Polsce Prof. Henryk Gaertner: ‘Albert Schweitzer – życie, myśl i dzieło’, Wydawnictwo WAM. Premiera: 2007 rok „Szpital w Lambaréné liczy już ponad 90 lat i jest nadal potrzebny medycynie i etyce. Tak samo, jak filozofia mego Ojca ujęta w zasadę czci dla życia…” Rena Schweitzer-Miller Dzieło Alberta Schweitzera „jest wyzwaniem rzuconym nam wszystkim, zaplątanym w powszednie egoistyczne sprawy dnia codziennego. Jest wyzwaniem, rzuconym medycynie naszych dni, oskarżanej coraz częściej o zatracenie pięknych cech humanitarnych i bezduszną technizację.” Zbigniew Filar Dziękuję za uwagę