GRYPA Grypa - ostra, zakaźna choroba układu oddechowego, która wywoływana jest przez wirus zaliczany do myksowirusów. Wyróżniamy trzy typy tego wirusa: A, B i C. Grypa przenosi się pomiędzy ludźmi drogą kropelkową (np. podczas kichania), a największa ilość zachorowań występuje podczas sezonowych epidemii, powodując ostre objawy uniemożliwiające pracę osobom czynnym zawodowo. Epidemie grypy powodują znaczne koszty społeczne i niekiedy mają zasięg kontynentalny lub światowy, dlatego grypa wymaga globalnej koordynacji epidemiologicznej. W większości przypadków zachorowanie na grypę powoduje obłożną chorobę, w części przypadków mogą występować powikłania i zdarzają się też przypadki śmierci, szczególnie u dzieci, osób starszych i obciążonych innymi, dodatkowymi poważnymi chorobami. Model budowy cząsteczki wirusa TYPY WIRUSA GRYPY Wirus grypy występuje w 3 odmianach: A, B i C. A i B są przyczyną ciężkich zachorowań, które mogą osiągać rozmiary epidemii, natomiast typ C powoduje zachorowania o lżejszym przebiegu i nie wywołuje epidemii. Wirus grypy A Występuje u ludzi i zwierząt (świnie, konie, foki, wieloryby oraz ptaki). Wirus grypy B Występuje tylko u ludzi. Wirus grypy C Występuje u ludzi i świń. Powoduje tylko lekkie infekcje, np. zapalenie spojówek. - duża podatność na zachorowania (wskaźnik 0,85) - zmienność antygenowa wirusa grypy - niedostateczna odporność lub jej brak - przenoszenie zakażenia drogą kropelkową - krótki okres wylegania (od kilkunastu godzin do 3 dni, średnio 36 godz.) To wszystko powoduje, że epidemie grypy szerzą się łatwo i szybko. Zachorowania rozprzestrzeniają się szybciej i na większą skalę w mieście niż na wsi. Choroba może się szerzyć bez względu na porę roku, lecz w klimacie umiarkowanym częściej w chłodnej porze. Przebieg dolegliwości towarzyszących grypie OBJAWY I PRZEBIEG Pierwsze symptomy grypy: - ziębnienie - wzrostem temperatury do 38-39 stop.C - bóle mięśniowe - łamanie w kościach - uczucie ogólnego rozbicia i osłabienia - brak łaknienia - bóle i zawroty głowy - bóle w klatce piersiowej - duszności RZADZIEJ: - krwawienie z nosa - bóle brzucha u dzieci - nudności - wymioty - drgawki Objawy nieżytowe w początkowym okresie są niewielkie (wysięk z nosa, zaczerwienienie i pobolewanie gardła, suchy kaszel), w późniejszym okresie są wyraźniejsze. Okres gorączkowy trwa do 5 dni. Powikłaniami nie odpowiednio leczonej grypy mogą być takie choroby jak: - zapalenie płuc - zapalenie zatok przynosowych - zapalenie mięśnia sercowego - zapalenie mózgu Grypa może również spowodować wznowy lub zaostrzenia przewlekłych procesów chorobowych, zwłaszcza u ludzi starszych ze zmianami oskrzelowymi, sercowymi, cukrzycą itp. Dlatego też – choć śmiertelność w grypie niepowikłanej jest niska (poniżej 0,006%) – umieralność ludzi w okresie epidemii wyraźnemu rośnie. LECZENIE Grypy nie można liczyć przyczynowo. Niektóre leki działają wyłącznie zapobiegawczo. Zaleca się więc choremu leżenie w łóżku co najmniej 4-5 dni, w cięższych przypadkach dłużej, stosowanie leków działających objawowo (m.in. polopiryna, asprocol), gorących płynów, witamin, zwłaszcza dużych ilości witaminy C. Małe dzieci i osoby starsze z chorobami układu krążenia i oddychania, a także osoby z wtórnymi zakażeniami bakteryjnymi muszą być często leczone szpitalnie. ZAPOBIEGANIE SZERZENIU SIĘ EPIDEMII Chorym zaleca się: - pozostanie w łóżku - niestykanie się z ludźmi zdrowymi - stosowanie higieny osobistej przy kichaniu, kaszlu, mówieniu Władze mogą wydawać specjalne przepisy przeciwepidemiczne. Szczepienia ochronne przed grypą, na ogół skuteczne, są dobrowolne. Zaleca się je osobom z wysokim ryzykiem oraz grupom szczególnie zarażonym (służba zdrowia, komunikacji, transport itp.) Opracowała: Weronika Zwierzchowska Klasa Ic SLO