Specyficzne cechy różnicujące typ spastoidalny i atetoidalny

Specyficzne cechy różnicujące typ spastoidalny i atetoidalny
Cechy typu spastoidalnego
 głowa wysunięta przed linię barków (żuchwa najbardziej do przodu wysuniętą częścią ciała)
 protrakcja barków
 zwiększona kifoza piersiowa
 czynnościowe skrócenie (sztywność) mm kulszowo – goleniowych
 klatka piersiowa kurza
 szpotawość kolan i stóp
Cechy typu atetoidalnego
 przeprost stawów łokciowych
 zwiększona lordoza lędźwiowa
 przeprost stawów kolanowych
 koślawość kolan i\lub stóp
 odstające dolne kąty żeber
 klatka piersiowa lejkowata
Dzieci prezentujące w okresie niemowlęcym cechy obniżonego napięcia rozwijają nieprawidłową
postawę.
Skutki aktywności kompensacyjnego mechanizmu antygrawitacyjnego w różnych okresach
rozwojowych
Przedstawione poniżej przykłady ilustrują skutki rozwoju z wykorzystaniem
kompensacyjnego mechanizmu antygrawitacyjnego. Zaburzenia obserwowane we wczesnym
okresie rozwoju skutkują w pozycji stojącej nieprawidłowym układem poszczególnych części
ciała względem siebie. Im większe zaburzenia tym mniejsze szanse na ich samoistne
wyrównanie.
a)
b)
c)
d)
e)
Ryc.134 Specyficzne cechy spastoidalne ( a i b) u niemowląt oraz (c, d, e) u dzieci w wieku
szkolnym
a)
b)
c)
d)
e)
Ryc.135 Specyficzne cechy atetoidalne ( a i b) u niemowląt oraz (c, d, e) u dzieci w wieku
szkolnym
Poniżej przedstawiono charakterystyczne cechy postawy dzieci z zakresu szeroko pojętej normy
w wieku szkolnym.
a) normotonia
b) typ spastoidalny
c) typ atetoidalny
Ryc. 136 Specyficzne cechy napięcia posturalnego z zakresu szeroko pojętej normy
Opisane nieprawidłowości można określić jako brak aktywności poszczególnych części
ciała w pozycjach pośrednich. Proces taki prowadzi do nieprawidłowego obciążania stawów – co
w efekcie powoduje klinowacenie powierzchni stawowych. Dotyczy to kręgów i stawów kończyn
dolnych. Sytuacja ta szczególnie uwidacznia się obrębie stawów kolanowych, gdzie obserwuje się
szpotawość lub koślawość. (15)
Omawiane sposoby kompensacji powodują kolejno przeciążanie: układu mięśniowego, struktur
więzadłowo-torebkowych oraz układu kostnego.
Wszelkie zaburzenia w funkcjonowaniu układu ruchu powodują przystosowawcze zmiany
struktur tego układu zgodnie z prawem Delpeche’a-Wolffa. Prawo to łączy strukturę anatomiczną
kości z pełnioną przez nią funkcją, czyli wszelkie zmiany w funkcjonowaniu kości powodują
dostosowawcze zmiany jej struktury. Prawo to opracowane zostało w odniesieniu do tkanki
kostnej, ale ma charakter uniwersalny i wiąże aktywność funkcjonalną wszelkich tkanek z ich
strukturą i odżywianiem. Prawo to obowiązuje także w układzie nerwowym i mięśniowym.(8)
Aktywność w nieprawidłowych wzorcach z wykorzystaniem mechanizmu kompensacyjnego
doprowadza stopniowo do:
- zmian czynnościowych - osłabienia i rozciągnięcia niektórych mięśni i podobnych zmian w
układzie torebkowo – stawowym
- zmian morfotycznych - przykurczy jednych mięśni, a rozciągnięcia innych, przykurczy
torebkowych lub cech niestabilności niektórych stawów
- zmian strukturalnych - zniekształceń kości, utrwalonych przykurczy i ograniczeń ruchomości,
zwłóknień miękkich elementów okołostawowych, lub cech przewlekłej niestabilności
stawowej. (24)
Długotrwałe utrzymywanie nieprawidłowych pozycji sprzyja rozwojowi przykurczów skróconych
miękkich elementów narządu ruchu, a stałe rozciągnięcie powoduje ich osłabienie. Zmiany te
zaburzają aktywność mięśni agonistycznych i antagonistycznych utrudniając pełny zakres ruchu,
sprzyjając w ten sposób pogłębianiu i utrwalaniu wady oraz rozwojowi zmian strukturalnych –
występujących zarówno w obrębie tkanek miękkich jak i układu kostno – stawowego.
Podejście neurorozwojowe daje nie tylko możliwość wczesnego diagnozowania i
prognozowania rozwoju postawy ciała. Ważne jest, że istnieją środki terapeutyczne umożliwiające
normalizację napięcia posturalnego, a tym samym ograniczające konieczność stosowania przez
niemowlę kompensacji - szeroko omawianych w niniejszym opracowaniu- w celu stabilizowania
ciała w coraz wyższych pozycjach. Wczesna diagnoza zaburzeń wielkości i rozkładu napięcia
mieśniowego i możliwość prognozowania jakości postawy w przyszłości umożliwia (a nawet
obliguje) wprowadzenie postępowania prewencyjnego zapobiegającego rozwojowi wad postawy
lub zmniejszającego ich stopień ciężkości. Celem nadrzednym takiego postępowania jest
zabezpiecznie objętych nim dzieci przed skutkami przeciążeń układu ruchu w przyszłości.