RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) (96) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 13.01.2005 05700860.9 (97) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (19) PL (11) PL/EP 1745138 (13) T3 (51) Int. Cl. C12P13/12 C12R1/15 (2006.01) (2006.01) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: 19.05.2010 Europejski Biuletyn Patentowy 2010/20 EP 1745138 B1 (54) Tytuł wynalazku: Sposób fermentacyjnego wytwarzania metioniny z zastosowaniem rekombinowanych bakterii coryneform (30) Pierwszeństwo: DE200410009454 27.02.2004 (43) Zgłoszenie ogłoszono: 24.01.2007 Europejski Biuletyn Patentowy 2007/04 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: 29.10.2010 Wiadomości Urzędu Patentowego 10/2010 (73) Uprawniony z patentu: Evonik Degussa GmbH, Essen, DE (72) Twórca (y) wynalazku: PL/EP 1745138 T3 TRÖTSCHEL Christian, Köln, DE KRÄMER Reinhard, Jülich, DE BURKOVSKI Andreas, Jülich, DE BATHE Brigitte, Salzkotten, DE (74) Pełnomocnik: Polservice Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. rzecz. pat. Kawczyńska Marta 00-950 Warszawa skr. pocz. 335 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich). 3 17/T1822PL00 Opis [0001] Przedmiotem fermentacyjnego 5 zastosowaniem które wynalazku wytwarzania niewiele sposób L-metioniny, rekombinowanych pobierają jest bakterii albo z coryneform, wcale metioniny z otaczającej pożywki. Zgodnie z wynalazkiem osiąga się to poprzez atenuację, a w szczególności deaktywację, układu 10 poboru metioniny Met2, kodowanego przez geny yaeC, abc i yaeE. Stan techniki [0002] Związki chemiczne, przez które rozumie się w szczególności 15 L-aminokwasy, witaminy, nukleozydy i nukleotydy oraz D-aminokwasy, znajdują zastosowanie w medycynie człowieka, w przemyśle farmaceutycznym, w kosmetykach, w przemyśle spożywczym, a w szczególności w żywieniu zwierząt. Wiele z tych związków wytwarza się poprzez [0003] 20 fermentację bakterii drobnoustrojów, coryneform, korzystnie wytwarzanych w ze szczepów szczególności z Corynebacterium glutamicum. [0004] Ze względu na duże znaczenie stale są czynione wysiłki 25 w celu udoskonalenia sposobów wytwarzania. Udoskonalenia sposobów mogą dotyczyć cech technicznych fermentacji, takich jak, na przykład, mieszanie i zaopatrywanie w tlen, albo składu pożywek hodowlanych, takiego jak, na przykład, stężenie cukru podczas fermentacji, albo obróbki produkcji przez, na przykład, 30 chromatografię jonowymienną, albo wewnętrznych właściwości produkcyjnych samych drobnoustrojów. 4 [0005] W celu udoskonalenia właściwości produkcyjnych tych drobnoustrojów stosuje się sposoby mutagenezy, selekcji i doboru mutantów. W ten sposób otrzymuje 5 się szczepy, które są oporne na anty- metabolity, takie jak na przykład, analog lizyny S-(2aminoetylo)-cysteina albo analogi metioniny α-metylometioninę, etioninę, norleucynę, N-acetylonorleucynę, S-trifluorometylohomocysteinę, kwas 2-amino-5-heprenowy (ang. 10 2-amino-5-heprenoit acid), seleno-metioninę, sulfoksaminę metioniny, metoksynę, kwas karboksylowy 1aminocyklopentanowy, albo, które są auksotroficzne pod względem istotnych metabolitów regulatorowych i wytwarzają L-aminokwasy. [0006] 15 Do udoskonalania szczepów corynebacterium glutamicum wytwarzających aminokwasy przez kilka lat wykorzystywano technologię rekombinacji DNA, w której amplifikuje się geny biosyntezy poszczególnych aminokwasów i bada wpływ na wytwarzanie L-aminokwasu. 20 Cel wynalazku [0007] Twórcy wynalazku postawili sobie za cel dostarczenie nowych podstaw dla udoskonalonych sposobów fermentacyjnego wytwarzania L-metioniny, z zastosowaniem bakterii coryneform. 25 Opis wynalazku [0008] Poniżej wymieniono L-aminokwasy lub aminokwasy, oznaczające tu jeden lub wiele aminokwasów proteinogennych, 30 kwasu w tym L-asparaginowego, ich soli, wybranych L-asparaginy, z grupy L-treoniny, L- seryny, kwasu L-glutaminowego, L-glutaminy, L-glicyny, 5 L-alaniny, L-cysteiny, L-waliny, L-metioniny, L- izoleucyny, L-leucyny, L-tyrozyny, L-fenyloalaniny, Lhistydyny, L-lizyny, L-tryptofanu, L-argininy i L- proliny. Szczególnie korzystna jest L-metionina. 5 [0009] Przez aminokwasy proteinogenne rozumie się aminokwasy, które występują w naturalnych białkach, to znaczy w białkach drobnoustrojów, roślin, zwierząt i ludzi. Służą one jako jednostki strukturalne białek, w których są związane ze sobą poprzez wiązania peptydowe. 10 Wspomniana poniżej L-metionina lub metionina [0010] odnosi się również do soli, takich jak, na przykład, chlorowodorek metioniny albo siarczan metioniny. [0011] bardzo 15 Pobór metioniny z pożywki fermentacyjnej jest istotny dla wytwarzania metioniny, ponieważ możliwa re-absorpcja wydzielanego produktu obniżyłaby szybkość wytwarzania. Atenuowane geny yaeE, abc i yaeC opisane w tym wynalazku dla corynebacterium glutamicum, kodują wiążące ATP białko ABC oraz permeazę YaeE, które razem 20 tworzą methionine układ uptake poboru metioniny system), dla MetD2 (ang. peryplazmatycznego białka wiążącego Yaec. [0012] Atenuacja, a w szczególności deaktywacja, jednego lub wielu, genów yaeC, abc i yaeE kodujących układ poboru metioniny MetD2 poprawia wytwarzanie L25 metioniny w odpowiednich bakteriach coryneform w porównaniu z wyjściowymi organizmami bez atenuowanych lub deaktywowanych tych genów. [0013] Przedmiotem wynalazku jest sposób fermentacyjnego wytwarzania L-metioniny z zastosowaniem 30 rekombinowanych szczególności bakterii już coryneform, wytwarzają które L-aminokwasy, w które 6 pobierają mniej metioniny niż organizmy wyjściowe albo nie pobierają metioniny wcale z otaczającej pożywki, i w których jedna nukleotydowa sekwencja lub wiele sekwencji nukleotydowych yaeC, abc i yaeC kodujących 5 układ poboru metioniny MetD2 jest atenuowanych albo w szczególności deaktywowanych lub eksprymowanych na niższym poziomie. [0014] Kolejnym przedmiotem wynalazku jest sposób fermentacyjnego 10 wytwarzania L-metioniny, w którym przeprowadza się następujące etapy: (a) fermentacji metioninę wytwarzających rekombinowanych bakterii aminokwas L- coryneform w pożywce, które pobierają mniej metioniny niż wyjściowe organizmy 15 albo wcale nie pobierają metioniny z otaczającej pożywki, i w których co najmniej jeden z genów yaeE, metioniny abc MetD2 i jest yaeC kodujących atenuowany, a w układ poboru szczególności deaktywowany albo eksprymowany na niższym poziomie, (b) 20 wzbogacania L-metioniny w pożywce albo komórkach bakterii, (c) izolacji ewentualnie, pożądanej składniki L-metioniny, bulionu przy czym, fermantacyjnego i/lub biomasy pozostają w częściach (> 0 do 100 %) albo w całkowitych ilościach w produkcie końcowym. 25 [0015] Bakterie coryneform wytwarzają L-metioninę, korzystnie już przed atenuacją albo deaktywacją poboru metioniny należy z otaczającej uzyskać poprzez pożywki, którą atenuację albo na przykład dektywację jednego lub wielu genów yaeE, abc i yaeC. 30 [0016] bakterie Stwierdzono, że drobnoustroje, korzystnie coryneform, które z otaczającej pożywki 7 pobierają niewiele metioniny albo nie pobierają jej wcale, co osiąga się poprzez atenuację albo deaktywację jednego lub wielu genów yaeE, abc i yaeC kodujących układ poboru metioniny MetD2, zwiększają wytwarzanie L5 aminokwasów, w szczególności L-metioniny. [0017] Wspomniane corynebacterium stanie sekwencje glutamicum techniki i można są nukleotydowe znane zacytować w genów najświeższym wiele zgłoszeń patentowych, wraz z bankiem danych National Center for 10 Biotechnology Information (NCBI) w National Library of Medicine (Bethesda, MD, USA). Geny yaeC: [0018] 15 Oznaczenie: Perymplazamtyczne białko wiążące YaeC Funkcja: Część układu poboru metioniny MetD2 Odesłania: Sekwencje 7061 i 709 z EP 1108790 Nr dostępu: AX127145 i AX120793. 20 Geny abc: [0019] Oznaczenie: Wiążące ATP białko ABC Funkcja: Część układu poboru metioniny MetD2 Odesłania: Sekwencje 7061, 708, 7060 i 707 z EP 25 1108790; Sekwencja 363 z WO 0100805; Sekwencja 509 z WO 010084 Nr dostępu: AX127145; AX120791; AX066781; AX065383. 30 AX120792; AX127144; 8 Geny yaeE: [0020] Oznaczenie: Permeaza YaeE Funkcja: Część układu poboru metioniny MetD2 5 Odesłania: Sekwencje 7060, 7061 i 706 z EP 0100805; Sekwencja 365 z WO 0100805 Nr dostępu: AX127144; AX127145; AX120790; AX066783. [0021] 10 Zgodnie niniejszym wynalazkiem można zastosować sekwencje kodujące genów yaeC, abc i yaeE opisane w Ponadto, zastosować allelics) podanych lokalizacjach można wspomnianego degeneracyjnego 15 z odmiany genu, charakteru kodu literaturowych. alleliczne które (ang. wynikają genetycznego, z albo funkcjonalnie obojętne "mutacje sensowne”. [0022] Korzystne postaci realizacji można znaleźć w zastrzeżeniach. [0023] tym 20 Określenie "atenouwanie" lub "atenuować" w kontekście opisuje obniżanie lub deaktywację wewnątrzkomórkowej aktywności jednego lub wielu układów enzymatycznych, albo białek w drobnoustroju, które są kodowane przez odpowiedni DNA, w którym wykorzystuje się na przykład słaby promotor albo gen albo odmianę alleliczną, 25 która koduje odpowiedni enzym o niższej aktywności, albo odpowiedni gen albo enzym albo białko inaktywuje, i jeżeli to wskazane łączy, te cechy. [0024] Poprzez etapy atenuowania zmniejsza się generalnie aktywność albo stężenie odpowiednich białek od 0 do 30 [0025] 75 %, 0 do 50 %, 0 do 25 %, 0 do 10 % lub 0 do 5 % aktywności albo stężenia białka dzikiego typu, 9 albo aktywności albo stężenia białka w wyjściowym drobnoustroju. [0026] Informacja "mniej" dotyczy takich samych odsetków stwierdzanych pod względem zdolności poboru 5 rekombinowanych wyjściowymi drobnoustrojów, drobnoustrojami w bez porównaniu atenuowanego z albo deaktywowanego układu poboru metioniny MetD2. Obniżanie stężenie białka można wykrywać za [0027] pomocą 10 1- i 2-kierunkowego powszechnie stosowanego rozdziału białek i następnie optycznej identyfikacji stężenia białka oprogramowania sposobem w z żelu do użyciem oceny. preparatyki odpowiedniego Powszechnie białkowych żeli stosowanym dla bakterii coryneform oraz do identyfikacji białek jest strategia 15 opisana w publikacji Hermann i wsp. (Electrophoresis, 22: 1712-23 (2001)). Stężenie białka można w podobny sposób analizować za pomocą hybrydyzacji typu WesternBlot z użyciem potwierdzenia 20 specyficznego białka przeciwciała (Sambrook i wsp., w celu Molecular Cloning: A Laboratory Manual, Wyd. 2-gie, Cold Spring Harbor Laboratory optyczną Press, interpretację NY, z (1989)), użyciem a następnie odpowiedniego oprogramowania do określania stężenia (Lohaus i Meyer (1998) 25 Chemie Biospektrum 111: wiążących 5: 32-39; 2630-2647 DNA można Lottspeich, (1999)). mierzyć z Angewandte Aktywność zastosowaniem białek testów przesunięcia prążka DNA (ang. DNA Band Shift Assays) (określanych także jako testy opóźnienia w żelu) jakie opisano 30 na przykład w podręczniku "Bioanalytik" (Lottspeich/Zorbas, Spektrum Akademischer Verlag GmbH, Heidelberg, Niemcy, 1998) i jakie były wykorzystane 10 przez Wilson i wsp. (J. Bacteriol. 183: 2151-2155 (2001)). Wpływ białek wiążących DNA na ekspresję innych genów można udowodnić z zastosowaniem różnych dobrze opisanych metod z użyciem genów reporterowych (Sambrook 5 i wsp., Molecular Cloning; a Laboratory Manual, Wydanie 2-gie, Cold Spring Harbor Laboratory Press, Cold Spring Harbor, NY, 1989). [0028] Drobnoustroje, niniejszego 10 wynalazku mogą które są wytwarzać przedmiotem aminokwasy z glukozy, sacharozy, laktozy, fruktozy, maltozy, skrobi, celulozy, albo z glicerolu i etanolu. Jako środek mogą być zastosowane bakterie coryneform, w szczególności rodzaj corynebacterium. corynebacterium 15 należy W przypadku wspomnieć rodzaju corynebacterium glutamicum, która jest znana specjalistom ze względu na swą zdolność do wytwarzania L-aminokwasów. [0029] zwłaszcza Odpowiednie szczepy rodzaju corynebacterium, corynebacterium typu glutamicum są w szczególności szczepami dzikimi. 20 Corynebacterium glutamicum ATCC13032 Corynebacterium acetoglutamicum ATCC15806 Corynebacterium acetoacidophilum ATCC13870 Corynebacterium melassecola ATCC17965 Corynebacterium thermoaminogenes FERM BP-1539 25 Brevibacterium flavum ATCC14067 Brevibacterium lactofermentum ATCC13869, i Brevibacterium divaricatum ATCC14020, albo jak na przykład wytwarzający L-metioninę szczep Corynebacterium glutamicum ATCC21608. 11 [0030] Szczepy z oznaczeniem "ATCC" można otrzymać z kolekcji American Type Culture Collection) (Manassas, VA, USA). [0031] 5 Szczepy z oznaczeniem "FERM" można otrzymać z instytutu National Institute of Advanced Industrial Science and Technology (AIST Tsukuba Central 6, 1-1-1 Higashi, Tsukuba Ibaraki, Japonia). Wspomniany szczep corynebacterium thermoaminogenes (FERM BP-1539) jest opisany w Patencie U.S.A. 5,250,434. 10 [0032] W celu uzyskania atenuacji poddać można degradacji lub deaktywacji albo ekspresję genu, albo katalityczne właściwości białek enzymatycznych. Jeżeli jest to wskazane oba środki można połączyć. [0033] 15 odpowiednie genetyczną genu. 20 genu Ekspresję prowadzenie (mutację) Struktury można hodowli struktur sygnałowe przykład, geny operatory, promotory, albo ekspresji kodon start i dziedzinie może znaleźć zgłoszeniu patentowym terminatory. WO na wiązania Specjalista do 96/15246, to, aktywatorowe, miejsca informację zmianę ekspresji genu geny atenuatory, przez poprzez sygnałowych represorowe, rybosomów, zmniejszyć tego w celu w w publikacjach autorstwa Boyd i Murphy (Journal of Bacteriology 170: 25 5949-5952 (1988), Research 26: Vosuil i 3584-3590 (Microbiology 142: Biotechnology 104: Chambliss (1998), 1297-309 311-323 (1996) (2003)) (Nucleic Patek i Acids i wsp. Journal oraz w of znanych podręcznikach genetyki i biologii molekularnej, takich jak, 30 na przykład, podręcznik autorstwa Knippers "Moleculare Genetik" (Molecular Genetics), wydanie 6te, Georg Thieme Verlag, Stuttgart, Niemcy, 1995), albo 12 autorstwa Winnacker Clones), VCH ("Gene und Klone" Verlagsgesellschaft, (Genes Weinheim, and Niemcy (1990)). [0034] 5 Przykładem pożądanej regulacji ekspresji genu jest klonowanie genów, które mają być poddane atenuacji pod kontrolą promotorów zamkniętych indukowalnych ilości IPTG przez dodanie (izopropylo-β-D- tiogalaktopiranozyd), takich jak na przykład promotor trc albo promotor tac. Do tego celu odpowiednie są 10 wektory, takie jak wektor ekspresyjny escherichia coli pXK99E (WO 0226787; Budapesztańskim DH5alpha/pXK99E w złożone dniu jako zgodnie 31 DSM14440 lipca w z Traktatem 2001 kolekcji jako German Association for Microorganisms and Cell Cultures (DSMZ, 15 Braunschweig, Niemcy) albo pVWEx2 (Wendisch, Ph. D thesis Reports of the Jülich Research Center, Jül-3397, ISSN 0994-2952, Jülich, Niemcy (1997)), który umożliwia zależną od IPTG ekspresję klonowanego genu w corynebacterium glutamicum. 20 [0035] Metoda ta została, na przykład, zawarta w patencie WO 0226787 w celu regulowanej ekspresji genu deaD poprzez integrację wektora pXK99EdeaD do genomu corynebacterium glutamicum i w publikacji Simic i wsp. (Applied and Environmental Microbiology 68: 3321-3327 25 (2002)) w celu regulowanej ekspresji genu glyA poprzez integrację wektora pK18mobglyA do corynebacterium glutamicum. [0036] Kolejną metodą specyficznego obniżania ekspresji genu jest technologia antysensowna, w której 30 do syntezy dłuższego antysensownego RNA w komórkach 13 docelowych wykorzystuje się krótkie oligodeoksynukleotydy albo wektory. [0037] Tam antysensowny RNA może wiązać się do komplementarnych segmentów specyficznego mRNA i obniżać 5 ich stabilność albo blokować ich zdolność do blokowania zdolności może do translokacji. znaleźć tego Specjalista dotyczący przykład w dziedzinie w publikacji Srivastava i wsp. (Applied Environmental Microbiology, październik 2000; 66 (10): 4366-4371). 10 [0038] Mutacje, które prowadzą do zmiany albo obniżenia właściwości katalitycznych są znane w stanie techniki; przykłady zostały wymienione w pracach Qiu i Goodman (Journal of Biological Chemistry 272: 8611-8617 (1997)), Sugimoto i wsp. (Bioscience Biotechnology and 15 Biochemistry przez 61: Möckel 1760-1762 (Ph.D Forschungszentrums Reports), (1994). 20 thesis, Jülich Jül-2906, Podsumowujące (1997)) (Jülich ISSN09442952, prezentacje oraz wspomniane Berichte des Research Center Jülich, Niemcy można znaleźć w znanych podręcznikach genetyki i biologii molekularnej, takich jak, na przykład, autorstwa Hagemann ("Allgemeine Genetik"(General Genetics), Gustav Fischer Verlag, Stuttgart (1986). [0039] 25 tranzycje, Jako mutacje transwersje, należy insercje wziąć i pod uwagę delecje. W zależności od wpływu wymiany aminokwasów na aktywność enzymatyczną mówi się o mutacjach zmiany sensu (ang. missence mutations) albo mutacjach nonsensownych (ang. nonsense mutations). 30 [0040] Insercje albo delecje co najmniej jednej pary zasad w genie prowadzą do mutacji przesunięcia ramki 14 odczytu (ang. frame shift mutations), w konsekwencji której tworzone są fałszywe aminokwasy albo translacja białka ulega przedwczesnej terminacji. Delecje wielu kodonów prowadzą zazwyczaj do całkowitego zniszczenia 5 aktywności enzymatycznej. [0041] Instrukcje mutacji znajdują znaleźć w w stanie znanych mikrobiologii, 10 sie dotyczące otrzymywania techniki podręcznikach takich jak, na i takich można genetyki przykład, je i autorstwa Knippers ("Molekulare Genetik") (Molecular Genetics), wydanie 6-te, Georg Thieme Verlag, Stuttgart, Niemcy, 1995), albo autorstwa Winnacker ("Gene und Klone" (Genes and Clones), VCH Verlagsgesellschaft, Weinheim, Niemcy 15 (1990), Genetik" albo (General autorstwa Genetics), Hagemann Gustav ("Allgemeine Fischer Verlag, Stuttgart (1986). [0042] Powszechnie stosowaną metodą mutacji genów c. glutamicum jest metoda przerywania genu (ang. gene disruption) i zastępowania genu (ang. gene replacement) 20 opisana w publikacji Schwarzer i Pühler (Bio/Technology 9, 84-87 (1991). [0043] centalną W metodzie przerywania genu, na przykład, część przedmiotem 25 regionu kodującego zainteresowania klonuje genu się w będącego wektorze plazmidowym, który w jednym gospodarzu (zazwyczaj E. coli) może replikować, ale nie może w c. glutamicum. Wektory, które warto wziąć pod uwagę to, na przykład, pSUP301 (1983)), 30 (Simon pK18 i wsp., mob, Bio/Technology pK19mob, 1, pk18mobsacB 784-791 albo pK19mobsacB (Schäfer i wsp., Gene 145, 69-73 (1994)), pGEM-T (Promega Corporation, Madison, WI, USA, pCR2.1- 15 TOPO (Invitrogen, Groningen, Netherlands); Shuman (1994), Journal of Biological Chemistry 269: 32678-84, Patent U.S.A. Groningen, 5 5,487,993, Holandia); Molecular Biology, pCR®Blunt Bernard 234: i (Invitrogen, wsp., 534-541 Journal (1993) albo of pEM1 (Schrumpf i wsp., 1991, Journal of Bacteriology 173 4510-4516). Wektor plazmidowy, który zawiera centralny obszar regionu kodującego genu, przenosi się następnie poprzez koniugację albo transformację 10 do pożądanego szczepu c. glutamicum. Metoda koniugacji opisana jest na przykład w publikacji Schäfer i wsp. (Journal of Bacteriology 172: 1663-1666 (1990) oraz Applied and Environmental Microbiology 60: 756-759(1994). [0044] 15 Metody transformacji są opisane na przykład w publikacji Thierbach i wsp. (Applied Microbiology and Biotechnology 29, 356-362 (1988), Duncan i Shivnan (Bio/Technology 7, 1067-1070 (1989)) oraz Tauch i wsp. (FEMS Microbiolgical Letters 123, 343-347 (1994)). Po homologicznej rekombinacji z wykorzystaniem zdarzenia 20 krzyżowania (ang. cross-over) region kodujący danego genu jest przerywany i otrzymuje się dwie niekompletne odmiany alleliczne, przy czym każdej brakuje końców 3' albo 5'. Metoda ta była stosowana na przykład przez 25 Fitzpatrick i wsp. Biotechnology 42, (Applied 575-580 (1994) Microbiology w celu and deaktywacji genu recA c. glutamicum. 30 [0045] Wektory, które zawierają co najmniej 15, korzystnie co centralnej części najmniej 25, regionu kolejnych kodującego nukleotydów co najmniej jednego spośród genów yaeD, abc, albo yaeE są podobnie przedmiotem niniejszego ujawnienia. 16 [0046] W metodzie zastępowania genu mutację, taką jak, na przykład, delecja, insercja albo zastąpienie zasady, otrzymuje się w genie będącym przedmiotem zainteresowania in vitro. Otrzymaną odmianę alleliczną 5 z jednej strony klonuje się w wektorze nieulegającym replikacji w następnie c. glutamicum poprzez i przekształca transformację albo się koniugację ją w pożądanego gospodarza c. glutamicum. Po homologicznej rekombinacji z wykorzystaniem pierwszego, powodującego 10 intergrację zdarzenia krzyżowania i odpowiedniego drugiego, powodującego wycięcie zdarzenia krzyżowania w docelowym genie albo w zamierzonej sekwencji uzyskuje się 15 zatrzymanie mutacji Metoda ta została opisana Pühler Bio/Technology 9: albo odmiany w publikacji 84-87 (1991) allelicznej. Scharzer i i została wykorzystana na przykład przez Peters-Windisch i wsp. (Microbiology 144, 915-927 (1998) w celu deaktywacji genu pyc c. glutamicum poprzez delecję, albo przez Wehmeier i wsp. (Microbiology 144: 1853-1862 (1998) w 20 celu insercji delecji w genie rel c. glutamicum. [0047] Kirchner i Tauch (Journal of Biotechnology 104: 287-299 (2003)) zamieścili przegląd rożnych metod genetycznych znajdujących zastosowanie w odniesieniu do c. glutamicum. 25 [0048] zasad W ten sposób delecję, insercję albo wymianę można wbudować do jednego lub wielu genów wybranych z grupy yaeC, abc, i yaeE. [0049] Ponadto, w celu wytwarzania L-aminokwasów korzystne może być, oprócz obniżania importu metioniny 30 z otaczającej pożywki, do uzyskania, zgodnie z wynalazkiem, przez atenuację jednego albo wielu genów 17 wybranych z grupy yaeC, abc i yaE, wzmocnienie albo atenuacja, zwłaszcza ekspresji, jednego deaktywacja lub więcej albo zmniejszenie genów odpowiednich szlaków biosyntezy, glikolizy, anaplerotycznych, cyklu 5 kwasu cytrynowego, cyklu fosforanu pentozy, eksportu aminokwasów, i jeżeli jest to wskazane, białek regulatorowych. W związku z tym, określenie "wzmacnianie" [0050] albo 10 "wzmacniać" opisuje wzrost wewnątrzkomórkowej aktywności albo stężenia jednego lub wielu enzymów lub białek w drobnoustroju, które kodowane są przez odpowiedni DNA w którym, na przykład, zwiększona jest liczba kopii genu lub genów, wykorzystany jest silny promotor, albo gen lub odmiana alleliczna, która dla 15 odpowiedniego enzymu lub białka koduje wyższą aktywność, i jeżeli to wskazane łączy się te środki. [0051] Za nadekspresji, pomocą wzmacniania, aktywność albo w szczególności stężenie odpowiedniego białka zwiększa się ogólnie o co najmniej 10 %, 25 %, 20 50 %, 75 %, 100 %, 150 % 200 %, 300 %, 400 % lub 500 %, maksymalnie do 1000 % lub 2000 % względem białka dzikiego typu, albo aktywności albo stężenia białka w wyjściowym drobnoustroju. [0052] 25 Ogólnie korzystne jest zastosowanie genów endogennych. [0053] Przez "endogenne genów albo określenia sekwencje "geny nukleotydowe" sekwencji nukleotydowych endogenne" rozumie albo się typ występujących w populacji. 30 [0054] metioniny, Zatem, na przykład, w celu wytwarzania Loprócz obniżania importu metioniny z 18 otaczającej pożywki, do uzyskania, zgodnie z niniejszym wynalazkiem, przez atenuację jednego lub wielu genów wybranych z grupy yaeC, abc i yaeE, wzmacnia się, w szczególności 5 poddaje nadekspresji, jeden lub wiele genów wybranych z grupy genów lub odmian allelicznych genów wytwarzania metioniny. Przez określenia "geny albo odmiany alleliczne genów wytwarzania metioniny" należy rozumieć, łącznie, korzystnie endogenne, otwarte ramki odczytu, geny albo odmiany alleliczne, których 10 wzmacnianie/nadeksprasja może prowadzić do poprawy wytwarzania metioniny. [0055] Do tego celu nadają się, wśród innych, następujące ramki odczytu, geny lub odmiany alleliczne: accBC, accDA, aecD, cstA, cysD, cysE, cysH, cysK, cysN, 15 cysQ, dps, eno, fda, gap, gap2, gdh, gnd, glyA, hom, homFBR, lysC, lySCFBR, metA, metB, metE, metH, metY, msiK, opcA, oxyR, ppc, ppcFBR, pgk, pknA, pknB, pknD, pknG, ppsA, ptsH, ptsI, ptsM, pyc, pyc P458S, sigC, sigD, sigE, sigH, sigM, tal, thyA, tkt, tpi, zwal, zwf 20 i zwf A213T. Podsumowane są one i wyjaśnione w Tabeli 1. Tabela 1 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie Numer enzymów lub białek accBC Karboksylaza acylo-CoA (Acyl-CoA Carboxylase) EC 6.3.4.14 dostępu Jäger i Archives wsp. U35023 of AX123524 Microbiology (1996) 166:76-82 AX066441 19 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie Numer enzymów lub białek dostępu (karboksylaza acylo-CoA) EP1108790; (acyl-CoA carboxylase) WO0100805 accDA Karboksylaza acetylo-CoA EP1055725 (Acetyl-CoA Carboxylase) EP1108790 EC 6.4.1.2 WO0100805 AX121013 AX066443 (karboksylaza acetylo-CoA) (acetyl-CoA carboxylase) aecD cstA Beta-liaza cystationiny Rossol i wsp., M89931 (Cystathionin beta-Lyase) Journal EC 4.4.1.8 Bacteriology (beta-liaza cystationiny) 174:2968-2977 (cystathionine beta-lyase) (1992) Białko głodu węglowego A EP1108790 AX120811 (Carbon Starvation Protein A) WO010080 AX066109 EP1108790 AX123177 of (białko głodu węglowego A) (carbon starvation protein A) cysD Adenylilotransferaza siarczanowa Podjednostka II (Sulfat-Adenylyltransferase Untereinheit II) EC 2.7.7.4 (adenylilotransferaza siarczanowa krótkołańcuchowa) (sulfate chain) adenylyltransferase small 20 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie enzymów lub białek cysE Numer dostępu Acetylotransferaza serynowa EP1108790 AX122902 (Serinacetyltransferase) WO0100843 AX063961 EC 2.3.1.30 (acetylotransferaza serynowa) (serine acetyltransferase) cysH Reduktaza 3'-fosfoadenylosiarczanowa EP1108790 AX123178 (3'-Phosphoadenylsulfat Reduktase) WO0100842 AX066001 Syntaza cysteinowa EP1108790 AX122901 (Cystein-Synthase) WO0100843 AX063963 EP1108790 AX123176 EC 1.8.99.4 (Reduktaza 3'-fosfoadenozyno-5'- fosfosiarczanowa) (3'-phosphoadenosine 5'- phosphosulfate reductase) cysK EC 4.2.99.8 (syntaza cysteinowa) (cysteine synthase) cysN Adenylilotransferaza siarczanowa Podjednostka I (Sulfat-Adenylyltransferase Untereinheit I) EC 2.7.7.4 (adenylilotransferaza siarczanowa) (sulfate adenylyltransferase) AX127152 21 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie Numer enzymów lub białek cysQ dostępu Białko transportowe CysQ EP1108790 AX12714 (Transportprotein CysQ) WO0100805 5AX066423 EP1108790 AX127153 Enolaza EP1108790 AX127146 (Enolase) WO0100844 AX064945 EC 4.2.1.11 EP1090998 AX136862 (enolaza) Hermann i wsp., (enolase) Electrophores (transporter cysQ) (transporter cysQ) dps Białko ochronne DNA (DNA-Protection Protein) (białko ochronne podczas głodzenia) (protection during starvation protein) eno 19:3217-3221 (1998) fda Aldolaza fruktozobisfosforanowa van der Osten X17313 (Fruktose Bisphosphat Aldolase) i wsp., EC 4.1.2.13 Molecular (aldolaza fruktozobisfosforanowa) Microbiology (fructose bisphosphate aldolase) 3:1625-1637 (1989) gap Dehydrogenaza EP1108790 AX127148 gliceraldehydo-3-fosforanowa WO0100844 AX064941 (Glyceraldehyd-3-Phosphat Eikmanns i wsp., X59403 Dehydrogenase) Journal of 22 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie enzymów lub białek Numer dostępu EC 1.2.1.12 Bacteriology 174 : (dehydrogenaza 6076-6086(1992) gliceraldehydo-3-fosforanowa) (glyceraldehyde-3-phosphate dehydrogenase) gap2 Dehydrogenaza EP1108790 AX127146 gliceraldehydo-3-fosforanowa WO0100844 AX064939 Dehydrogeneza glutaminianowa EP1108790 AX127150 (Glutamat Dehydrogenase) WO0100844 AX0638 EC 1.4.1.4 Boermann i wsp, X59404 (dehydrogeneza glutaminianowa)11 Molecular X72855 (glutamate dehydrogenase) 11 Microbiology (Glyceraldehyd-3-Phosphate Dehydrogenase) EC 1.2.1.12 (dehydrogenaza gliceraldehydo-3-fosforanowa 2) (glyceraldehyde-3-phosphate dehydrogenase 2) gdh 6:317-326 (1992) glyA Hydroksymetylotransferaza glicynowa/serynowa (Glycine/Serin Hydroxymethyltransferase) EC 2.1.2.1 EP1108790 AX1271 46 AX1211 94 23 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie Numer enzymów lub białek dostępu (hydroksymetylotransferaza glicynowa/serynowa) (glycine/serine hydroxymethyltransferase) gnd Dehydrogenaza 6-fosfoglukonianowa EP1108790 AX1271 47 (6-Phosphogluconat Dehydrogenase) WO0100844 AX1216 89 EC 1.1.1.44 AX0651 25 (dehydrogenaza 6-fosfoglukonianowa) (6-phosphogluconate dehydrogenase) hom Dehydrogenaza homoserynowa Peoples (Homoserin Dehydrogenase) al., EC 1.1.1.3 Microbiology (dehydrogenaza homoserynowa) 2:63-72 (homoserine dehydrogenase) (1988) homFBR Dehydrogenaza homoserynowa et Y00546 Molecular Reinscheid i wsp., oporna na sprzężene zwrotne (fbr) Journal (Homoserin Dehydrogenase of feedback resistent (fbr) 173:3228-30 EC 1.1.1.3 (1991) Bacteriology (dehydrogenaza homoserynowa fbr) (homoserine dehydrogenase fbr)) lysC Kinaza asparaginianowa EP1108790 AX1203 65 (Aspartatkinase) WO0100844 AX0637 EC 2.7.2.4 Kalinowski i 43 X57226 wsp., Molecular 24 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie Numer enzymów lub białek dostępu (kinaza asparaginianowa) Microbiology (aspartate kinase) 5:1197-204 (1991) lysCFBR Kinaza asparaginianowa oporna na Patrz Tabela 2 sprzężenie zwrotne (fbr) (Aspartatkinase feedback resistent (fbr)) EC 2.7.2.4 (kinaza asparaginianowa fbr) (aspartate kinase fbr) metA Acetylotransferaza homoserynowa Park i wsp., AF052652 (Homoserin Acetyltransferase) Molecular EC 2.3.1.31 8:286- (acetylotransferaza homoserynowa) 94 (1998) Cells (homoserine acetyltransferase) metB γ-Liaza cystationiny Hwang i (Cystahionin γ-Lyase) Molecular EC 4.4.1.1 9:300- (gamma-syntaza cystationiny) 308 (1999) wsp., AF126953 Cells (cystathionine gamma-synthase) metE Metylotransferaza homocysteinowa (Homocystein-Methyltransferase) EC 2.1.1.14 (metylotransferaza homocysteinowa) (homocysteine methyltransferase) EP1108790 AX1271 46 AX1213 45 25 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie enzymów lub białek metH Metylotransferaza Numer dostępu homocysteinowa EP1108790 (zależna od witaminy B12) AX1271 48 AX1217 47 (Homocystein-Methyltransferase (Vitamin B12 abhängig)) EC 2.1.1.14 (metylotransferaza homocysteinowa) (homocysteine methyltransferase) metY Sulfohydrolaza acetylohomoseryny EP1108790 (Acetylhomoserin Sulfhydrolase) AX1208 10 AX1271 45 (sulfohydrolaza acetylohomoserynowa) (acetylhomoserine sulfhydrolase) msiK Importer cukrów EP1108790 AX1208 92 (Zuckerimporter) (złożone białko importu cukrów) (multiple sugar import protein) opcA Dehydrogenaza glukozo-6- WO0104325 fosforanowa (Glukose-6-Phosphat-Dehydrogenase) (podjednostka dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej) (subunit of dehydrogenase) glucose-6-phosphate AX0762 72 26 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie enzymów lub białek oxyR Numer dostępu Regulator transkrypcyjny EP1108790 (Transcriptionsregulator) AX1221 98 AX1271 49 (regulator transkrypcyjny) (transcriptional regulator) ppcFBR Karboksylaza EP0723011 fosfoenolopirogronianowa WO0100852 oporna na sprzężenie zwrotne (Phosphoenolpyruvat Carboxylase feedback resistant) EC 4.1.1.31 (karboksylaza fosfoenolopirogronianowa oporna na sprzężenie zwrotne) (phosphoenolpyruvate carboxylase feedback resistant) ppc Karboksylaza EP1108790 AX1271 48 fosfoenolopirogronianowa O'Reagan i wsp., AX123554 (Phosphoenolpyruvat Carboxylase) Gene EC 4.1.1.31 251(1989) 77(2):237- M25819 (karboksylaza fosfoenolopirogronianowa) (phosphoenolpyruvate carboxylase) pgk Kinaza fosfoglicerynianowa EP1108790 AX1218 38 (Phosphoglycerat Kinase) WO010084 AX1271 48 EC 2.7.2.3 Eikmanns, Journal AX0649 43 of Bacteriology X59403 27 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie enzymów lub białek pknA Numer dostępu (kinaza fosfoglicerynianowa) 174:6076-6086 (phosphoglycerate kinase) (1992) Kinaza białkowa A EP1108790 (Protein kinase A) AX1201 31 AX1200 85 (kinaza białkowa A) (protein kinase A) pknB Kinaza białkowa B EP1108790 (Protein kinase B) AX1201 30 AX1200 85 (kinaza białkowa B) (protein kinase B) pknD Kinaza białkowa D EP1108790 AX1271 50 (Protein kinase D) AX1224 69 (kinaza białkowa D) AX1224 68 (protein kinase D) pknG Kinaza białkowa G EP1108790 (Protein kinase G) AX1271 52 AX1231 09 (kinaza białkowa G) (protein kinase G) ppsA Syntaza fosfoenolopirogronianowa EP1108790 AX1271 44 (Phosphoenolpyruvat-Synthase) AX1207 00 EC 2.7.9.2 AX1224 69 (syntaza fosfoenolopirogronianowa) (phosphoenolpyruvate synthase) 28 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie Numer enzymów lub białek ptsH Białko H układu dostępu fosfotransferazy EP1108790 AX1222 10 (Phosphotransferase System Protein H) WO0100844 AX1271 49 EC 2.7.1.69 AX0691 54 (składnik H układu fosfotransferazy) (phosphotransferase system component H) ptsI Enzym I układu fosfotransferazy EP1108790 AX1222 06 (Phosphotransferase System Enzym I) AX1271 49 EC 2.7.3.9 (enzym I układu fosfotransferazy) (phosphotransferase system enzyme I) ptsM Swoisty dla glukozy enzym II układu Lee fosfotransferazy FEMS (Glukose spezifisches Microbiology Phosphotransferase System Enzym II) Letters EC 2.7.1.69 (enzym wsp., L18874 i 119(1- 2):137-145 (1994) II układu glukozo- fosfotransferazy) (glucose-phosphotransferase-system enzyme II) pyc Karboksylaza pirogronianowa WO9918228 (Pyrvat-Carboxylase) Peters-Wendisch i Y09548 EC 6.4.1.1 wsp, (karboksylaza pirogronianowa) Microbiology (pyrvate carboxylase) 144:915-927 (1998) A97276 29 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie enzymów lub białek pyc Karboksylaza P458S (Pyrvat-Carboxylase) Numer dostępu pirogronianowa EP1108790 EC 6.4.1.1 (karboksylaza pirogronianowa) (pyrvate carboxylase) (Wymiana aminokwasu P458S) (Amino acid exchange P458S) sigC Czynnik sigma C EP1108790 (Sigmafaktor C) AX120368 AX120085 EC 2.7.7.6 (alternatywny czynnik sigma C funkcji poza cytoplazmatycznej) (extracytoplasmic function alternative sigma factor C) sigD Czynnik sigma D polimerazy RNA EP1108790 (RNA Polymerase Sigmafaktor D) AX120753 AX127144 EC 2.7.7.6 (czynnik sigma D polimerazy RNA) (RNA polymerase sigma factor) sigE Czynnik sigma E (Sigmafaktor E) EC 2.7.7.6 (alternatywny czynnik sigma E funkcji poza cytoplazmatycznej) (extracytoplasmic function alternative sigma factor E) EP1108790 AX127146 AX121325 30 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie enzymów lub białek sigH Czynnik sigma H Numer dostępu EP1108790 (Sigmafaktor H) AX127145 AX120939 EC 2.7.7.6 (czynnik sigma SigH) (sigma factor SigH) sigM Czynnik sigma M EP1108790 (Sigmafaktor M) AX123500 AX127153 EC 2.7.7.6 (czynnik sigma SigM) (sigma factor SigM) tal Transaldolaza WO0104325 AX076672 EP1108790 AX121026 (Transaldolase) EC 2.2.1.2 (transaldolaza) (transaldolase) thyA Syntaza tymidylanowa (Thymidylat Synthase) AX1271 45 EC 2.1.1.45 (syntaza tymidylanowa) (thymidylate synthase) tkt Transketolaza Ikeda (Transketolase) NCBI EC 2.2.1.1 i wsp., AB023377 31 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie enzymów lub białek Numer dostępu (transketolaza) (transketolase) tpi Izomeraza triozo-fosforanowa Eikmanns, Journal (Triose-phosphat Isomerase) of EC 5.3.1.1 174:6076-6086 (izomeraza triozo-fosforanowa) (1992) X59403 Bacteriology (triose-phosphate isomerase) zwa1 Czynnik wzrostu komórek 1 EP1111062 AX1337 81 glukozo-6- EP1108790 AX127148 (Glukose-6-phosphat-1- WO010432 AX121827 (Zellwachstumsfaktor 1) (czynnik wzrostu 1) (growth factor 1) zwf Dehydrogenaza fosforanowa Dehydrogenase) AX0762 72 EC 1.1.1.49 (dehydrogenaza glukozo-6- fosforanowa) (glucose-6-phosphate-1dehydrogenase) zwf Dehydrogenaza A213T fosforanowa (Glukose-6-phosphat-1Dehydrogenase) EC 1.1.1.49 glukozo-6- EP1108790 32 Geny i odmiany alleliczne w wytwarzaniu metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Odesłanie Numer enzymów lub białek dostępu (dehydrogenaza glukozo-6- fosforanowa) (glucose-6-phosphate-1dehydrogenase) (wymiana aminokwasów? A213T) (amino acid exchange ? A213T) [0056] może Ponadto do wytwarzania L-metioniny korzystne być, oprócz otaczającej 5 obniżania pożywki, do importu uzyskania metioniny przez z atenuację jednego lub wielu genów wybranych z grupy yaeC, abc i yaeE, atenuację w tym samym czasie jednego lub wielu genów wybranych z grupy genów lub odmian allelicznych, które nie są niezbędne dla wzrostu albo wytwarzania metioniny, 10 a w szczególności przez deaktywację lub obniżenie ekspresji. [0057] Do tego celu nadają się, wśród innych, następujące ramki odczytu, geny lub odmiany alleliczne: brnQ, ccpA1, ccpA2, citA, citB, citE, ddh, gluA, gluB, gluC, 15 gluD, luxR, luxS, lysR2, lysR3, menE, metD, metK, pck, pgi, poxB i zwa2. Podsumowane są one i wyjaśnione w Tabeli 2. 20 lysR1, 33 Tabela 2 Geny i odmiany alleliczne, które nie są niezbędne do wytwarzania metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Enzymów Odesłanie Numer genu lub białek dostępu brnQ Białko nośnikowe rozgałęzionych Tauch i wsp., Archives M89931 aminokwasów (Carrier-Protein of verzweigtkettiger 169(4):303-12 (1998) nośnikowe transportu AX127150 W00100805 Aminosäuren) (Białko Microbiology AX066841 układu EP1108790 rozgałęzionych aminokwasów) (branched-chain amino acid transport system carrier protein) ccpA1 Białko kontroli katabolicznej W00100844 AX065267 (Katabolit-Kontroll-Protein) EP1108790 AX127147 Białko kontroli katabolicznej WO0100844 AX065267 (Katabolit-Kontroll-Protein) EP1108790 AX121594 EP1108790 AX120161 EP1108790 AX120163 (białko kontroli katabolicznej A1) (catabolite control protein A1) ccpA2 (białko kontroli katabolicznej A2) (catabolite control protein A2) citA Kinaza sensorowa CitA (Sensor-Kinase CitA) (kinaza sensorowa CitA) (sensor kinase CitA) citB Regulator transkrypcyjny CitB (Transkriptionsregulator CitB) (regulator transkrypcyjny CitB) (transcription regulator CitB) 34 Geny i odmiany alleliczne, które nie są niezbędne do wytwarzania metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Enzymów Odesłanie Numer genu lub białek dostępu citE Liaza cytrynianowa WO010084 AX065421 (Citrat-Lyase) EP1108790 AX127146 EC 4.1.3.6 (liaza cytrynianowa) (citrate lyase) ddh Dehydrogenaza Ishino i wsp., Nucleic S07384 diaminopimelinianowa Acids (Diaminopimelat-Dehydrogenase) 3917 EC 1.4.1.16 EP1108790 Research 15: AX127152 (1987) (dehydrogenaza diaminopimelinianowa) (diaminopimelate dehydrogenase) gluA Wiążące ATP białko transportu Kronemeyer i wsp., X81191 glutaminianu (Glutamat-Transport Journal of ATP- Bacteriology bindendes Protein) 177(5):1152-8 (1995) (wiążące ATP białko transportu glutaminianu) (glutamate transport ATP- binding protein) gluB Białko wiążące glutaminian Kronemeyer i wsp., X81191 (Glutamat-bindendes Protein) Journal (białko wiążące glutaminian) Bacteriology (glutamate binding protein) 177(5):1152-8 (1995) of 35 Geny i odmiany alleliczne, które nie są niezbędne do wytwarzania metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Enzymów Odesłanie Numer genu lub białek dostępu gluC Permeaza transportu glutaminianu Kronemeyer i wsp., X81191 (Glutamat-Transport Permease) Journal (permeaza układu transportu Bacteriology glutaminianu ) (glutamate of 177(5):1152-8 (1995) transport system permease) gluD Permeaza transportu glutaminianu Kronemeyer i wsp., X81191 (Glutamat-Transport Permease) Journal (permeaza układu transportu Bacteriology glutaminianu) (glutamate of 177(5):1152-8 (1995) transport system permease) luxR Regulator transkrypcyjny LuxR W00100842 AX065953 (Transkriptionsregulator LuxR) EP1108790 AX123320 EP1108790 AX123323 (regulator transkrypcyjny LuxR) (transcription regulator LuxR) luxS Kinaza histydynowa LuxS (Histidin-Kinase LuxS) AX127153 (Kinaza histydynowa LuxS) (histidine kinase LuxS) lysR1 Regulator transkrypcyjny LysR1 (Transkriptionsregulator LysR1) (Regulator transkrypcyjny LysR1) (transcription regulator LysR1) EP1108790 AX064673 AX127144 36 Geny i odmiany alleliczne, które nie są niezbędne do wytwarzania metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Enzymów Odesłanie Numer genu lub białek dostępu lysR2 Aktywator transkrypcyjny LysR2 EP1108790 AX123312 Regulator transkrypcyjny LysR3 WO0100842 AX065957 (Transkriptionsregulator LysR3) EP1108790 AX127150 Ligaza O-sukcynylobezoesan-CoA WO0100843 AX064599 (O-Succinylbenzoesäure-CoA- EP1108790 AX064193 (Transkriptionsaktivator LysR2) (regulator transkrypcyjny LysR2) (transcription regulator LysR2) lysR3 (Regulator transkrypcyjny LysR3) (transcription regulator LysR3) menE Ligase) AX127144 EC 6.2.1.26 (Ligaza O-sukcynylobezoesan- CoA) (O-succinylbenzoate-CoA ligase) metD Regulator transkrypcyjny MetD EP1108790 (Transkriptionsregulator MetD) AX123327 AX127153 (regulator transkrypcyjny MetD) (transcription regulator MetD) metK Adenozylotransferaza metioniny WO0100843 AX063959 (Methionin-Adenosyl-Transferase) EP1108790 AX127148 EC 2.5.1.6 (syntetaza S-adenozylometioniny) (S-adenosylmethionine synthetase) 37 Geny i odmiany alleliczne, które nie są niezbędne do wytwarzania metioniny Nazwa Oznaczenie kodowanych Enzymów Odesłanie Numer genu lub białek dostępu pck Karboksykinaza WO0100844 AJ269506 fosfoenolopirogronianowa AX065053 (PhosphoenolpyruvatCarboxykinase) (karboksykinaza fosfoenolopirogronianowa) (phosphoenolpyruvate carboxykinase) pgi Izomeraza glukozo-6-fosforanowa EP1087015 AX136015 (Glucose-6-Phosphat-Isomerase) EP1108790 AX127146 Oksydaza pirogronianowa W00100844 AX064959 (Pyruvat-Oxidase) EP1096013 AX137665 Komórkowy czynnik wzrostu 2 EP1106693 AX113822 (Zellwachstumsfaktor 2) EP1108790 AX127146 EC 5.3.1.9 (izomeraza glukozo-6-fosforanowa) (glucose-6-phosphate isomerase) poxB EC 1.2.3.3 (oksydaza pirogronianowa) (pyruvate oxidase) zwa2 (czynnik wzrostu 2) (growth factor 2) [0058] zwłaszcza Ostatecznie, w celu wytwarzania aminokwasów, L-metioniny, korzystne może być, oprócz zmniejszania importu metioniny z otaczającej pożywki, 38 na przykład, do uzyskania poprzez atenuację jednego lub wielu genów wybranych z grupy yaeC, abc i yaeE, zapobieganie niepożądanym reakcjom ubocznym (Nakayama: "Breeding of Amino Acid Producing Microorganisms" in: 5 Overproduction of Microbial Products, Krumphanzl, Sikyta, Vanek (wyd.) Academic Press, London, UK, 1982). [0059] Drobnoustroje wytworzone zgodnie z wynalazkiem także są przedmiotem wynalazku i w celu wytwarzania L-aminokwasów mogą być hodowane w sposób 10 ciągły albo nieciągły w procesach okresowych albo okresowych z zasilaniem, albo powtarzanych procesach okresowych z zasilaniem. Podsumowanie znanych sposobów hodowli opisano w podręczniku (Bioprozesstechnik 15 1. Bioverfahrenstechnik), autorstwa Einführung (Bioprocess Chmiel in die Technology 1. Introduction to Bioprocess Technology) (Gustav Fischer Verlag, Stuttgart (1991), albo podręczniku autorstwa Lehrbuch von Storhas, Bioreactoren und Periphere Einrichtungen (Textbook by Storhas, (Bioreactors and 20 Ancillary Equipment) (Viewweg Publishers, Braunschweig/Wiesbaden (1994)). [0060] Pożywka hodowlana, która ma być zastosowana musi spełniać w odpowiedni sposób wymogi odpowiednich szczepów. 25 Opisy pożywek hodowlanych dla różnych drobnoustrojów zawarto w podręczniku "Manual of Methods for General Bacteriology" Amerykańskiego Towarzystwa Bakteriologicznego (American Society for Bacteriology) (Washington D.C., USA, (1981)). [0061] 30 węglowodany, Jako takie źródło węgla jak glukoza, stosuje się sacharoza, cukry i laktoza, fruktoza, maltoza, molasy, skrobia i celuloza; oleje i 39 tłuszcze, takie jak olej sojowy, olej słonecznikowy, olej z orzeszków ziemnych i olej kokosowy; kwasy tłuszczowe, takie jak kwas palmitynowy, kwas stearynowy i kwas linolowy; alkohole, takie jak glicerol i etanol 5 oraz kwasy organiczne, takie jak kwas octowy. Materiały te można stosować oddzielnie albo jako mieszaniny. [0062] Jako źródła azotu można stosować związki zawierające azot organiczny, takie jak pepton, ekstrakt drożdżowy, 10 ekstrakt mięsny, ekstrakt słodowy, woda kukurydziana (ang. maize water), mąka sojowa i mocznik, albo związki nieorganiczne, takie jak siarczan amonu, chlorek amonu, fosforan amonu, węglan amonu i azotan amonu. [0063] 15 Jako źródło fosforu można zastosować kwas fosforowy, wodorofosforan potasowy albo wodorofosforan dipotasowy, albo odpowiednie sole zawierające sód. Pożywka hodowlana musi ponadto zawierać sole metali, które są magnezu 20 niezbędne albo dla siarczan wzrostu, żelaza. takie jak siarczan Ostatecznie, oprócz materiałów wspomnianych powyżej, dodaje się materiały wzrostowe, takie jak aminokwasy i witaminy. Do pożywki hodowlanej można też dodać odpowiednie prekursory. Materialy dodatkowe można dodawać do hodowli w postaci pojedynczych wsadów albo można nimi zasilać hodowlę w 25 odpowiedni sposób podczas sposobu hodowli. [0064] odpowiedni W celu kontroli pH hodowli można zastosować w sposób związki zasadowe, takie jak wodorotlenek sodowy, wodorotlenek potasowy, amoniak lub woda amoniakalna, albo związki kwasowe, takie jak kwas 30 fosforowy albo kwas siarkowy. W celu kontroli pienienia stosuje się środki przeciwpienne, takie jak na przykład 40 estry poliglikolowe utrzymania dodawać stabilności selektywnie antybiotyki. 5 kwasów W tłuszczowych. plazmidu działające celu do W pożywki materiały, utrzymania celu można takie warunków jak aerobowych hodowlę można zasilać tlenem albo mieszaninami gazów zawierającymi tlen, takimi jak powietrze. Temperatura hodowli wynosi korzystnie pomiędzy kontynuuje 10 zazwyczaj się aż 25 do pomiędzy a 40 20 °C. wytworzenia a 45°C, Sposób a hodowli maksymalnej ilości pożądanego produktu. [0065] Cel ten zostanie osiągnięty zazwyczaj w przeciągu 100 do 160 godzin. [0066] Za pomocą sposobów według wynalazku wydajność produkcyjna 15 bakterii albo procesu fermentacji w odniesieniu do stężenia produktu (produkt na jednostkę objętości), wydajności wytwarzania produktu (wytworzony produkt na wykorzystane węgla), źródło wytwarzania produktu (wytworzony produkt na jednostkę objętości w czasie), 20 albo kombinacji innych można parametrów poprawić o co procesu najmniej i 0,5 ich %, co najmniej 1 %, albo co najmniej 2 %. [0067] Sposobu oznaczania L-aminokwasów są znane w dziedzinie. Analizy można przeprowadzić tak jak opisano w publikacji Spackmann i wsp. (Analytical Chemistry, 25 30, (1958), 1185-1190) za pomocą chromatografii anionowymiennej, a następnie derywatyzacji ninhydryną, albo można je przeprowadzić za pomocą HPLC z odwróconą fazą jak (Analytical 30 opisano w Chemistry publikacji (1979) Lindroth 51: i wsp. 1167-1174). Specjaliści w dziedzinie znajdą również informacje na ten temat w publikacji Ashman i wsp. (in Tschesche 41 (Hrsg), Modern Methods in Protein Chemistry, 155-172, de Gruyter, Berlin 1985). [0068] Sposób według wynalazku służy do wytwarzania L-metioniny poprzez fermentację. 5 [0069] można, Stężenie L-metioniny w produkcie końcowym jeżeli jest to konieczne, uzupełnić dodanie L-metioniny do pożądanego poziomu. 10 15 20 25 30 poprzez 42 Zastrzeżenia patentowe 5 1. Sposób fermentację których wytwarzana rekombinowanych jeden albo wiele L-metioniny bakterii genów przez coryneform, yaeC, abc i w yaeE, kodujących układ absorpcji metioniny MetD2 poddaje się atenuacji, przy czym gen yaeC koduje peryplazmatyczne 10 białko wiążące YaeC; gen abc koduje wiążące ATP białko ABC, a gen yaeE koduje permeazę YaeE. 2. Sposób ferentacyjnego wytwarzania L-metiony według zastrz. 1, obejmujący następujące etapy: a) 15 wzbogacania L-metioniny w pożywce albo w komórkach bakteryjnych, i b) izolacji ewentualnie, wspomnianego składniki bulionu aminokwasu, przy fermentacyjnego czym i/lub biomasy pozostają albo w całości, albo w częściach w produkcie końcowym. 20 3. tym, Sposób według zastrz. 1 albo 2, znamienny obniża że się polinukleotydu(polinukleotydów), 25 który kodują) składniki poboru metioniny pożywki, wybranych spośród genów koduje(które z yaeC, otaczającej abc i yale, kodujących układ poboru metioniny. 4. tym, że Sposób według zastrz. 1 albo 2, znamienny zmniejsza katalityczne które 30 ekspresję yaeE. się właściwości polipeptydów kodowane są przez (białek regulacyjne i/lub enzymatycznych), polinukleotydy yaeC, abc i 43 5. tym, Sposób według zastrz. 1 albo 2, znamienny że coryneform samym 5 w celu poddaje czasie wytwarzania się L-metioniny fermentacji, wzmacnia się, w bakterie której zwłaszcza w tym poddaje nadekspresji, jeden lub wiele genów wybranych z grupy wymienionej w Tabeli 1: Nazwa Oznaczenie kodowanych enzymów lub białek accBC Karboksylaza acylo-CoA (Acyl-CoA Carboxylase) EC 6.3.4.14 (karboksylaza acylo-CoA) (acyl-CoA carboxylase) accDA Karboksylaza acetylo-CoA (Acetyl-CoA Carboxylase) EC 6.4.1.2 (karboksylaza acetylo-CoA) (acetyl-CoA carboxylase) aecD Beta-liaza cystationiny (Cystathionin beta-Lyase) EC 4.4.1.8 (beta-liaza cystationiny) (cystathionine beta-lyase) cstA Białko głodu węglowego A (Carbon Starvation Protein A) (białko głodu węglowego A) (carbon starvation protein A) 44 Nazwa Oznaczenie kodowanych enzymów lub białek cysD Adenylilotransferaza siarczanowa podjednostka II (Sulfat-Adenylyltransferase Untereinheit II) EC 2.7.7.4 (adenylilotransferaza siarczanowa krótkołańcuchowa) (sulfate adenylyltransferase small chain) cysE Acetylotransferaza serynowa (Serinacetyltransferase) EC 2.3.1.30 (acetylotransferaza serynowa) (serine acetyltransferase) cysH Reduktaza 3'-fosfoadenylosiarczanowa (3'-Phosphoadenylsulfat Reduktase) EC 1.8.99.4 (Reduktaza 3'-fosfoadenozyno-5'-fosfosiarczanowa) (3'-phosphoadenosine 5'-phosphosulfate reductase) cysK Syntaza cysteinowa (Cystein-Synthase) EC 4.2.99.8 (syntaza cysteinowa) (cysteine synthase) cysN Adenylilotransferaza siarczanowa podjednostka I (Sulfat-Adenylyltransferase Untereinheit I) EC 2.7.7.4 (adenylilotransferaza siarczanowa) (sulfate adenylyltransferase) cysQ Białko transportowe CysQ (Transportprotein CysQ) 45 Nazwa Oznaczenie kodowanych enzymów lub białek (transporter cysQ) (transporter cysQ) dps Białko ochronne DNA (DNA-Protection Protein) (białko ochronne podczas głodzenia) (protection during starvation protein) eno Enolaza (Enolase) EC 4.2.1.11 (enolaza) (enolase) fda Aldolaza fruktozobisfosforanowa (Fruktose Bisphosphat Aldolase) EC 4.1.2.13 (aldolaza fruktozobisfosforanowa) (fructose bisphosphate aldolase) gap Dehydrogenaza gliceraldehydo-3-fosforanowa (Glyceraldehyd-3-Phosphat Dehydrogenase) EC 1.2.1.12 (dehydrogenaza gliceraldehydo-3-fosforanowa) (glyceraldehyde-3-phosphate dehydrogenase) gap2 Dehydrogenaza gliceraldehydo-3-fosforanowa (Glyceraldehyd-3-Phosphate Dehydrogenase) EC 1.2.1.12 46 Nazwa Oznaczenie kodowanych enzymów lub białek (dehydrogenaza gliceraldehydo-3-fosforanowa 2) (glyceraldehyde-3-phosphate dehydrogenase 2) gdh Dehydrogeneza glutaminianowa (Glutamat Dehydrogenase) EC 1.4.1.4 (dehydrogeneza glutaminianowa)11 (glutamate dehydrogenase) 11 glyA Hydroksymetylotransferaza glicynowa/serynowa (Glycine/Serin Hydroxymethyltransferase) EC 2.1.2.1 (hydroksymetylotransferaza glicynowa/serynowa) (glycine/serine hydroxymethyltransferase) gnd Dehydrogenaza 6-fosfoglukonianowa (6-Phosphogluconat Dehydrogenase) EC 1.1.1.44 (dehydrogenaza 6-fosfoglukonianowa) (6-phosphogluconate dehydrogenase) hom Dehydrogenaza homoserynowa (Homoserin Dehydrogenase) EC 1.1.1.3 (dehydrogenaza homoserynowa) (homoserine dehydrogenase) homFBR Dehydrogenaza homoserynowa oporna na sprzężene zwrotne (fbr) (Homoserin Dehydrogenase feedback resistent (fbr) EC 1.1.1.3 (dehydrogenaza homoserynowa fbr) (homoserine dehydrogenase fbr)) 47 Nazwa Oznaczenie kodowanych enzymów lub białek lysC Kinaza asparaginianowa (Aspartatkinase) EC 2.7.2.4 (kinaza asparaginianowa) (aspartate kinase) lysCFBR Kinaza asparaginianowa oporna na sprzężenie zwrotne (fbr) (Aspartatkinase feedback resistent (fbr)) EC 2.7.2.4 (kinaza asparaginianowa fbr) (aspartate kinase fbr) metA Acetylotransferaza homoserynowa (Homoserin Acetyltransferase) EC 2.3.1.31 (acetylotransferaza homoserynowa) (homoserine acetyltransferase) metB γ-Liaza cystationiny (Cystahionin γ-Lyase) EC 4.4.1.1 (gamma-syntaza cystationiny) (cystathionine gamma-synthase) metE Metylotransferaza homocysteinowa (Homocystein-Methyltransferase) EC 2.1.1.14 (metylotransferaza homocysteinowa) (homocysteine methyltransferase) metH Metylotransferaza homocysteinowa (zależna od witaminy B12) (Homocystein-Methyltransferase (Vitamin B12 abhängig)) 48 Nazwa Oznaczenie kodowanych enzymów lub białek EC 2.1.1.14 (metylotransferaza homocysteinowa) (homocysteine methyltransferase) metY Sulfohydrolaza acetylohomoseryny (Acetylhomoserin Sulfhydrolase) (sulfohydrolaza acetylohomoserynowa) (acetylhomoserine sulfhydrolase) msiK Importer cukrów (Zuckerimporter) (złożone białko importu cukrów) (multiple sugar import protein) opcA Dehydrogenaza glukozo-6-fosforanowa (Glukose-6-Phosphat-Dehydrogenase) (podjednostka dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej) (subunit of glucose-6-phosphate dehydrogenase) oxyR Regulator transkrypcyjny (Transcriptionsregulator) (regulator transkrypcyjny) (transcriptional regulator) ppcFBR Karboksylaza fosfoenolopirogronianowa oporna na sprzężenie zwrotne (Phosphoenolpyruvat Carboxylase feedback resistant) EC 4.1.1.31 (karboksylaza fosfoenolopirogronianowa oporna na sprzężenie zwrotne) (phosphoenolpyruvate carboxylase feedback resistant) ppc Karboksylaza fosfoenolopirogronianowa (Phosphoenolpyruvat Carboxylase) EC 4.1.1.31 49 Nazwa Oznaczenie kodowanych enzymów lub białek (karboksylaza fosfoenolopirogronianowa) (phosphoenolpyruvate carboxylase) pgk Kinaza fosfoglicerynianowa (Phosphoglycerat Kinase) EC 2.7.2.3 (kinaza fosfoglicerynianowa) (phosphoglycerate kinase) pknA Kinaza białkowa A (Protein kinase A) (kinaza białkowa A) (protein kinase A) pknB Kinaza białkowa B (Protein kinase B) (kinaza białkowa B) (protein kinase B) pknD Kinaza białkowa D (Protein kinase D) (kinaza białkowa D) (protein kinase D) pknG Kinaza białkowa G (Protein kinase G) (kinaza białkowa G) (protein kinase G) ppsA Syntaza fosfoenolopirogronianowa (Phosphoenolpyruvat-Synthase) EC 2.7.9.2 50 Nazwa Oznaczenie kodowanych enzymów lub białek (syntaza fosfoenolopirogronianowa) (phosphoenolpyruvate synthase) ptsH Białko H układu fosfotransferazy (Phosphotransferase System Protein H) EC 2.7.1.69 (składnik H układu fosfotransferazy) (phosphotransferase system component H) ptsI Enzym I układu fosfotransferazy (Phosphotransferase System Enzym I) EC 2.7.3.9 (enzym I układu fosfotransferazy) (phosphotransferase system enzyme I) ptsM Swoisty dla glukozy enzym II układu fosfotransferazy (Glukose spezifisches Phosphotransferase System Enzym II) EC 2.7.1.69 (enzym II układu glukozo-fosfotransferazy) (glucose-phosphotransferase-system enzyme II) pyc Karboksylaza pirogronianowa (Pyrvat-Carboxylase) EC 6.4.1.1 (karboksylaza pirogronianowa) (pyrvate carboxylase) pyc Karboksylaza pirogronianowa P458S (Pyrvat-Carboxylase) EC 6.4.1.1 (karboksylaza pirogronianowa) (pyrvate carboxylase) 51 Nazwa Oznaczenie kodowanych enzymów lub białek (Wymiana aminokwasu P458S) (Amino acid exchange P458S) sigC Czynnik sigma C (Sigmafaktor C) EC 2.7.7.6 (alternatywny czynnik sigma C funkcji poza cytoplazmatycznej) (extracytoplasmic function alternative sigma factor C) sigD Czynnik sigma D polimerazy RNA (RNA Polymerase Sigmafaktor D) EC 2.7.7.6 (czynnik sigma D polimerazy RNA) (RNA polymerase sigma factor) sigE Czynnik sigma E (Sigmafaktor E) EC 2.7.7.6 (alternatywny czynnik sigma E funkcji poza cytoplazmatycznej) (extracytoplasmic function alternative sigma factor E) sigH Czynnik sigma H (Sigmafaktor H) EC 2.7.7.6 (czynnik sigma SigH) (sigma factor SigH) sigM Czynnik sigma M (Sigmafaktor M) EC 2.7.7.6 (czynnik sigma SigM) (sigma factor SigM) 52 Nazwa Oznaczenie kodowanych enzymów lub białek tal Transaldolaza (Transaldolase) EC 2.2.1.2 (transaldolaza) (transaldolase) thyA Syntaza tymidylanowa (Thymidylat Synthase) EC 2.1.1.45 (syntaza tymidylanowa) (thymidylate synthase) tkt Transketolaza (Transketolase) EC 2.2.1.1 (transketolaza) (transketolase) tpi Izomeraza triozo-fosforanowa (Triose-phosphat Isomerase) EC 5.3.1.1 (izomeraza triozo-fosforanowa) (triose-phosphate isomerase) zwa1 Czynnik wzrostu komórek 1 (Zellwachstumsfaktor 1) (czynnik wzrostu 1) (growth factor 1) zwf Dehydrogenaza glukozo-6-fosforanowa (Glukose-6-phosphat-1-Dehydrogenase) EC 1.1.1.49 53 Nazwa Oznaczenie kodowanych enzymów lub białek (dehydrogenaza glukozo-6-fosforanowa) (glucose-6-phosphate-1-dehydrogenase) zwf Dehydrogenaza glukozo-6-fosforanowa A213T (Glukose-6-phosphat-1-Dehydrogenase) EC 1.1.1.49 (dehydrogenaza glukozo-6-fosforanowa) (glucose-6-phosphate-1-dehydrogenase) (wymiana aminokwasów? A213T) (amino acid exchange ? A213T) 6. tym, że Sposób według zastrz. 1 albo 2, znamienny w celu wytwarzania L-metioniny poddaje się fermentacji drobnoustroje coryneform, w których w tym 5 samym czasie poddaje się atenuacji jeden lub wiele genów wybranych z grupy wymienionej w Tabeli 2: Geny i odmiany alleliczne, które nie są niezbędne do wytwarzania metioniny Nazwa genu Oznaczenie kodowanych Enzymów lub białek brnQ Białko nośnikowe rozgałęzionych aminokwasów (Carrier-Protein verzweigtkettiger Aminosäuren) (Białko nośnikowe układu transportu rozgałęzionych aminokwasów) (branched-chain amino acid transport system carrier protein) ccpA1 Białko kontroli katabolicznej (Katabolit-Kontroll-Protein) (białko kontroli katabolicznej A1) (catabolite control protein A1) 54 Geny i odmiany alleliczne, które nie są niezbędne do wytwarzania metioniny Nazwa genu Oznaczenie kodowanych Enzymów lub białek ccpA2 Białko kontroli katabolicznej (Katabolit-Kontroll-Protein) (białko kontroli katabolicznej A2) (catabolite control protein A2) citA Kinaza sensorowa CitA (Sensor-Kinase CitA) (kinaza sensorowa CitA) (sensor kinase CitA) citB Regulator transkrypcyjny CiB (Transkriptionsregulator CitB) (regulator transkrypcyjny CitB) (transcription regulator CitB) citE Liaza cytrynianowa (Citrat-Lyase) EC 4.1.3.6 (liaza cytrynianowa) (citrate lyase) ddh Dehydrogenaza diaminopimelinianowa (Diaminopimelat-Dehydrogenase) EC 1.4.1.16 (dehydrogenaza diaminopimelinianowa) (diaminopimelate dehydrogenase) gluA Wiążące ATP białko transportu glutaminianu (Glutamat-Transport ATP-bindendes Protein) (wiążące ATP białko transportu glutaminianu) (glutamate transport ATP- binding protein) 55 Geny i odmiany alleliczne, które nie są niezbędne do wytwarzania metioniny Nazwa genu Oznaczenie kodowanych Enzymów lub białek gluB Białko wiążące glutaminian (Glutamat-bindendes Protein) (białko wiążące glutaminian) (glutamate binding protein) gluC Permeaza transportu glutaminianu (Glutamat-Transport Permease) (permeaza układu transportu glutaminianu) (glutamate transport system permease) gluD Permeaza transportu glutaminianu (Glutamat-Transport Permease) (permeaza układu transportu glutaminianu) (glutamate transport system permease) luxR Regulator transkrypcyjny LuxR (Transkriptionsregulator LuxR) (regulator transkrypcyjny LuxR) (transcription regulator LuxR) luxS Kinaza histydynowa LuxS (Histidin-Kinase LuxS) (Kinaza histydynowa LuxS) (histidine kinase LuxS) lysR1 Regulator transkrypcyjny LysR1 (Transkriptionsregulator LysR1) (Regulator transkrypcyjny LysR1) (transcription regulator LysR1) lysR2 Aktywator transkrypcyjny LysR2 (Transkriptionsaktivator LysR2) 56 Geny i odmiany alleliczne, które nie są niezbędne do wytwarzania metioniny Nazwa genu Oznaczenie kodowanych Enzymów lub białek (regulator transkrypcyjny LysR2) (transcription regulator LysR2) lysR3 Regulator transkrypcyjny LysR3 (Transkriptionsregulator LysR3) (Regulator transkrypcyjny LysR3) (transcription regulator LysR3) menE Ligaza O-sukcynylobezoesan-CoA (O-Succinylbenzoesäure-CoA-Ligase) EC 6.2.1.26 (Ligaza O-sukcynylobezoesan-CoA) (O-succinylbenzoate-CoA ligase) metD Regulator transkrypcyjny MetD (Transkriptionsregulator MetD) (regulator transkrypcyjny MetD) (transcription regulator MetD) metK Adenozylotransferaza metioniny (Methionin-Adenosyl-Transferase) EC 2.5.1.6 (syntetaza S-adenozylometioniny) (S-adenosylmethionine synthetase) pck Karboksykinaza fosfoenolopirogronianowa (Phosphoenolpyruvat-Carboxykinase) (karboksykinaza fosfoenolopirogronianowa) (phosphoenolpyruvate carboxykinase) pgi Izomeraza glukozo-6-fosforanowa (Glucose-6-Phosphat-Isomerase) 57 Geny i odmiany alleliczne, które nie są niezbędne do wytwarzania metioniny Nazwa genu Oznaczenie kodowanych Enzymów lub białek EC 5.3.1.9 (izomeraza glukozo-6-fosforanowa) (glucose-6-phosphate isomerase) poxB Oksydaza pirogronianowa (Pyruvat-Oxidase) EC 1.2.3.3 (oksydaza pirogronianowa) (pyruvate oxidase) zwa2 Komórkowy czynnik wzrostu 2 (Zellwachstumsfaktor 2) (czynnik wzrostu 2) (growth factor 2) 7. Sposób według jednego lub więcej z zastrz. 1 do 6, znamienny tym, że stosuje się drobnoustroje typu corynebacterium glutamicum. 5 8. Rekombinowane bakterie coryneform, w których jeden lub wiele genów, wybranych z grupy yaeC, abc i yaeE, które kodują pobór metioniny z otaczającej pożywki, kodujących układ poboru metioniny MetD2, poddany jest (poddane są) atenuacji, w porównaniu z 10 wyjściowym organizmem bez atenuowanego układu poboru metioniny MetD2, przy czym gen yaeC koduje peryplazmatyczne białko wiążące YaeC, gen abC koduje wiążące ATP białko ABC, a gen yaeE koduje permeazę YaeE. 15 Evonik Degussa GmbH Pełnomocnik: