materiały dla studentów 3 (1).doc (51 KB) Pobierz KREW FUNKCJE I BUDOWA Krew wypełniająca łożysko krwionośne stanowi tkankę płynną odgraniczoną od innych tkanek organizmu, co najmniej jedną warstwą komórek, które tworzą komórki śródbłonka naczyniowego. Całkowita objętość krwi stanowi od ½ do 1/13 masy ciała. Krew zawiera: elementy upostaciowane (morfotyczne) – krwinki białe, czerwone i płytki, stanowią one mniej niż 50% objętości krwi; osocze Stosunek objętości erytrocytów do objętości pełnej krwi nazywamy hematokrytem (Htk) ROLA KRWI W ORGANIŹMIE Zasadniczą rolą jest utrzymanie stałego środowiska wewnętrznego – homeostazy a) transportuje tlen z płuc do tkanek b) transportuje CO z tkanek do płuc c) transportuje do wszystkich tkanek produkty energetyczne i budulcowe wchłonięte z przewodu pokarmowego d) transportuje wchłonięte z tkanek produkty przemiany materii do nerek skąd są wydalone na zewnątrz wraz z moczem e) transportuje hormony syntetyzowane w organizmie i witaminy wchłonięte w przewodzie pokarmowym f) wyrównuje ciśnienie osmotyczne we wszystkich tkankach g) wyrównuje stężenie jonów wodorowych, czyli pH we wszystkich tkankach h) wyrównuje różnice temperatur występujące pomiędzy poszczególnymi tkankami i narządami i) tworzy zaporę przed inwazja drobnoustrojów, które po dostaniu się do środowiska wewnętrznego są stale niszczone przez leukocyty j) eliminuje za pomocą przeciwciał i układu dopełniacza substancje obce szczególnie o charakterze białkowym np. toksyny – produkty przemiany drobnoustrojów. 2 CZYNNOŚĆ NARZĄDÓW KRWIOTWÓRCZYCH Szpik kostny czerwony jest zasadniczym narządem krwiotwórczym i stanowi około 5% masy ciała. Wypełnia istotę gąbczastą kości płaskich, mostek, kości biodrowe, trzony kręgów oraz jamy szpikowe w sąsiedztwie nasad kości długich. W okresie wzmożonej czynności szpik czerwony zwiększa swoją masę zajmując miejsce szpiku żółtego. Wszystkie elementy morfotyczne krwi pochodzą od komórki macierzystej, którą nazywamy hemocytoblastem, czyli komórka pnia i z niej różnicują się 4 komórki: -proerytroblast dla układu krwinek czerwonych -prekursory mieloblastów i monoblastów tworzących kolonie w hodowli szpiku inwitro -limfocyt multipotencjalny -megakarioblast dla płytek krwi Wszystkie komórki szpiku należą do jednej z trzech grup: - puli komórek pnia - puli komórek dzielących się - puli komórek dojrzewających i rezerwy szpikowej A. ERYTROCYTOPOEZA Jest to cykl rozwojowy krwinek czerwonych szpiku i łączy czas przypadający na dzielenie, różnicowanie i dojrzewanie, trwa około 5 dni. W szpiku pod wpływem erytropoetyny (glikoproteina, która powstaje w nerkach w czasie obniżenia się prężności tlenu) dochodzi do podziału komórek pnia na dwie komórki potomne: - komórka pnia, która pozostaje w puli komórek macierzystych - proerytroblast, który wstępuje do puli komórek dzielących się. W komórkach dzielących się jest syntetyzowana w cytoplazmie hemoglobina. Proerytoblasty, erytoblasty zasadochłonne. I i II, erytoblasty polichromatofilne należą do puli komórek dzielących się. Pula komórek dojrzewających i rezerwy szpikowej obejmuje erytroblasty ortochromatyczne i retiukocyty. Po utracie jądra komórkowego zmieniają się na retikulocyty i erytrocyty, które opuszczają szpik i przechodzą do krwi obwodowej. B. GRANULOCYTOPOEZA Trwa od 8-11 dni: granulocyty wywodzą się z hemocytoblastów tworzących tzw. Pulę komórek pnia szpiku. W wyniku podziału powstają dwie komórki potomne: - komórki pnia pozostające w szpiku - prekursor mieloblastów i monoblastów Mieloblast i następne z jego pokolenia (promielocyt i mielocyt) stanowią pulę komórek dzielących się. Dalsze etapy to dojrzewanie bez podziału mitotycznego. Należą tutaj metamielocyty, granulocyty pałeczkowate i segmentowane jest to pula dojrzewających i rezerwę. C. LIMFOCYTOPOEZA Zachodzi ona w układzie limfatycznym, w którym wyróżniają się: - narządy limfoidalne centralne – szpik czerwony i grasica - narządy limfoidalne dowodowe – węzły i gródki chłonne oraz śledziona W szpiku wytwarzane są limfocyty multipotencjalne, czyli hemopatyczne, które po wyjściu ze szpiku krążą we krwi i zatrzymują się w grasicy, grudkach chłonnych przewodu pokarmowego i w strefie pod torebkowej węzłów chłonnych. Limfocyty mutipotencjalne, które wyszły w grasicy poza naczynia krwionośne przekształcają się w tymocyty dzieląc się i dojrzewając początkowo w korowej części grasicy, a następnie wędrują do jej części rdzennej. Na tymocyty działają tyrozyna, która powoduje ich dojrzewanie – powstają dojrzałe immunologicznie komórki- limfocyty grasico zależne. W węzłach i grudkach chłonnych przewodu pokarmowego limfocyty multipotencjalne pochodzące ze szpiku podlegają procesowi dojrzewania, który zostaje zakończony w strefie podtorebkowej węzłów chłonnych – szpikozależnej. Tutaj zachodzi ostateczny proces dojrzewania limfocytów B, limfocyty B podobnie jak T dostają się z chłonką do krwi przemieszczając się między krwią, a chłonką, ale większość swojego życia spędzają w węzłach chłonnych. D. TROMBOCYTOPOEZA Wytwarzanie w szpiku płytek jest prawdopodobnie zwrotnie kontrolowane przez same płytki. Po wzroście liczby płytek we krwi następuje po pewnym czasie ich rozpad. Ciała uwalniane z płytek hamują różnicowanie się w szpiku megakarioblastów na megakariocyty. Zmniejszenie liczby megakariocytów w szpiku prowadzi do zmniejszenia liczby płytek we krwi. Narządem, który zmniejsza liczbę płytek jest śledziona. Część płytek znajdującej się we krwi, przepływającej przez śledzionę zostaje w niej zatrzymywana. CZYNNOŚĆ ŚLEDZIONY - wytwarzanie limfocytów - niszczenie płytek - rozpad starych erytrocytów - zatrzymywanie lub uwalnianie granulocytów z puli granulocytów przyściennych i tym samym bierze udział w regulacji liczby granulocytów, krążących we krwi. ERYTROCYTY- krwinki czerwone (RBC) W życiu pozapłodowym są wytwarzane w szpiku kostnym i krążą we krwi obwodowej ok. 120 dni. Spełniają one jedną z podstawowych funkcji w organizmie transportując cząsteczki tlenu z płuc do tkanek. LEUKOCYTYkrwinki białe (WBC) W ich skład wchodzą: - granulocyty, które zawierają w cytoplazmie ziarnistości, wytwarzane są w szpiku kostnym czerwonym - limfocyty wytwarzane są w szpiku, węzłach chłonnych, śledzionie, gródkach chłonnych przewodu pokarmowego - monocyty wytwarzane są w szpiku i po przejściu do tkanek i narządów stanowią część komórek układu siateczkowo- śródbłonkowego GRANULOCYTY dzielą się na: - obojętnochłonne stanowią od 37- 71% leukocytów i mają ziarnistości obojętnochłonne - kwasochłonne stanowią od 0- 8% leukocytów i mają ziarnistości kwasochłonne - zasadochłonne 0- 2% leukocytów i zawierają ziarnistości zasadochłonne Z całej puli granulocytów mniej niż ½ przypada na pulę granulocytów swobodnie krążących we krwi, a nieco więcej niż ½ są to granulocyty pozostające blisko ścian naczynia i nazywamy je granulocytami przyściennymi. Chwilowe i bardzo szybkie zwiększenie liczby granulocytów krążących we krwi występuje w wyniku przesunięcia z puli przyściennej do puli krążących np. przy intensywnej pracy mięśni szkieletowych. Granulocyty wykazują zdolność chemotaksji tzn. kierowania się do ognisk zapalnych, ognisk rozmnażania się bakterii, martwych tkanek i innych obcych ciał. Granulocyty pożerają, czyli fagocytują fragmenty komórek i bakterie, a następnie trawią je w lizosomach za pomocą enzymów hydrolitycznych. Granulocyty utrzymują równowagę między makroorganizmem zwierzęcia, a drobnoustrojami. Inwazja drobnoustrojów do wnętrza organizmu jest powstrzymywana w ciągu całego życia, przez granulocyty, głównie obojętnochłonne, Zmniejszenie się ich poniżej 1,5* 10 w 1 litrze jest niebezpieczne, bo niewystarczające do obrony przed inwazją drobnoustrojów. Norma w zalezności od gatunku* 10 Granulocyty kwasochłonne mają te same właściwości, co obojętnochłonne, ich rola polega na niszczeniu obcych białek. Ich największe skupienia są w obrębie błony śluzowej jelita i w płucach, ich liczba wzrasta przy alergiach i chorobach pasożytniczych. Norma w zalezno.ści od gatunku * 10 Granulocyty zasadochłonne mają słabiej zaznaczone właściwości ww., ale wydzielają heparynę, która hamuje krzepnięcie krwi. LIMFOCYTY dzielimy na 2 grupy: - limfocyty T- grasico zależne, są odpowiedzialne za reakcje immunologiczne typu komórkowego i dzielą się na: * limfocyty Th pomagające- pobudzają limfocyty B * limfocyty Ts supresorowe- działają przeciwnie do ww. * limfocyty Ta wzmacniające- działające pośrednio do ww. * limfocyty Tc cytotoksyczne- niszczą obce komórki bezpośrednio po zetknięciu się z nimi * limfocyty Td opóźnionej nadwrażliwości – aktywują duże komórki żerne - limfocyty B- szpikozależne są odpowiedzialne za humoralny mechanizm odpowiedzi immunologicznej, czyli za syntezę immunoglobulin tzn. limfocyty B krążące we krwi mają zewnętrzną powierzchnię błony komórkowej pokrytą immunoglobulinami. MONOCYTY wykazują zdolność fagocytozy i diapedezy po przejściu z krwi do tkanek, zmieniają tam po pewnym czasie swoje właściwości, stają się makrofagami i mają wielkie zdolności żerne wobec bakterii i martwych tkanek. Wytwarzają one interferon- jest to substancja białkowa hamująca rozwój wirusów w innych komórkach. Wytwarzają go wtedy, gdy wirusy wnikną do wnętrza monocytów. TROMBOCYTY- płytki krwi o nieokreślonym kształcie i wymiarach 2- 5 µm, których prawidłowa liczba wynosi 150- 350 tys. w 1 µl krwi i powstają w szpiku kostnym. Dojrzałe dostają się do krwi obwodowej, gdzie biorą udział w tzw. Płytkowym mechanizmie krzepnięcia krwi. Pełnią funkcje: - mechaniczną- przywierają do zranionego miejsca (adhezja), co prowadzi do powstania pierwotnego czopu płytkowego, w którym płytki zachowują pełnie swoich funkcji hemostatycznych - biochemiczną- wydzielniczą- związaną z rozpadem płytek krwi, w czasie, którego zostaje uwolniony czynnik płytkowy zapoczątkowujący proces krzepnięcia, jak również serotonina powodująca obkurczenie się naczyń krwionośnych, niedobór tych czynników powoduje skazę krwotoczną związaną z pseudohemofilią. OSOCZE KRWI należy do płynu zewnątrz komórkowego i zawiera składniki organiczne i nieorganiczne (kationy i aniony). Kationy to NA i K, a aniony to jony chlorkowe i węglanowe. Składniki organiczne dzielą się na: - białka osocza - składniki pozabiałkowe z resztą azotową i bez reszty azotowej - lipidy osocza Zawartość składników nieorganicznych w płynie tkankowym jest zbliżona do zawartości w osoczu. Większe różnice w składzie szybko się wyrównują. Od prawidłowego składu tkankowego, pośrednio od składu osocza, zależy pobudliwość komórek, a więc właściwości błony komórkowej i metabolizm wewnątrz komórkowy. Szczególne znaczenie ma stosunek jonów sodowych do potasowych. I. BIAŁKA OSOCZA Występują w ilości 70- 75 g/l osocza, dzieli się je na trzy grupy: albuminy, globuliny i fibrynogen. ALBUMINY wytwarzane w wątrobie, a ich zasadniczą funkcją jest wiązanie wody. Dzięki temu wiązania H O wywierają na ścianki naczyń włosowatych, ciśnienie koloidoosmotyczne, czyli onkotyczne ok. 3,3 kPa, dzięki temu ciśnieniu woda przefiltrowana przez ścianę naczyń włosowatych do przestrzeni między komórkowych powraca do łożyska krwionośnego. Na cząsteczkach albumin osadzają się związki małocząsteczkowe min. Hormony i wówczas albuminy pełnią dal nich rolę nośnika we krwi. GLOBULINY We frakcji tej występują: - mukoproteidy i glikoproteiny, które stanowią połączenie białka z węglowodanami - lipoproteidy (białko + tłuszcze) - globuliny wiążące jony metali np. transferyna połączona z żelazem - gamma- globuliny dzielące się na: immunoglobuliny: IgG, Iga, IgE, IgD, IgM 9 9 9 2 Globuliny zawierają enzymy krwi, stanowią nośnik dla cząsteczek węglowodorów, lipidów, żelaza, miedzi. Zasadniczą funkcją gamma- globulin jest inaktywacja antygenów, ponieważ w tej frakcji białek zawarte są przeciwciała. FIBRYNOGEN wytwarzany jest w wątrobie i bierze udział w procesie krzepnięcia krwi. W osoczu stale występują w formie nieaktywnej dwa enzymy: protrombina i plazminogen, które po aktywacji, czyli uczynnieniu przechodzą w formy aktywne- trombinę i plazminę. II SKŁADNIKI ORGANICZNE POZABIAŁKOWE OSOCZA, do tej grupy należą: - węglowodany i produkty ich przemian - produkty przemiany białkowej - produkty przemiany hemu - inne produkty We krwi stale występuje glukoza w stężeniu od 3,9- 6,2 mmol/ l. Kwas mlekowy, który jest końcowym produktem glikolizy beztlenowej, znajduje się stale we krwi w stężeniu 0,4- 1,7 mmol/ l. Aminokwasy- najważniejszy produkt przemiany białkowej, występują w ilości od 30- 50 mg/l. We krwi występuje amoniak w stężeniu 23,6- 41,3 nmol/l, który powstaje w tkankach jako produkt rozpadu aminokwasów. Komórki wątroby wychwytują krążący we krwi amoniak, syntetyzują z niego mocznik i wydzielają go do krwi. W osoczu stale znajdują się produkty katabolizmu hemu: bilirubina i urobilinogen. Produktami katabolizmu wewnątrz komórkowego występującymi stale we krwi są: kwas moczowy i kreatynina- powstaje w komórkach mięśniowych z kreatyny. III LIPIDY OSOCZA w ilości od 5- 8 g/l osocza, w ich skład wchodzą: - cholesterol 5,2 mmol/l - fosfolipidy 3 g/l - trójglicerydy 1,5 g/l - witaminy rozpuszczalne w tłuszczach A,D,E,K - wolne kwasy tłuszczowe - hormony steroidowe, wydzielane przez korę nadnerczy, jądro i jajnik Plik z chomika: takethebox123 Inne pliki z tego folderu: Opracowanie WETERYNARIA.doc (1143 KB) koło 2 fizjo.odt (22 KB) fizjologia.PDF (42717 KB) fizjo - koło oststnie.pdf (18788 KB) Badanie_moczu-_seminarium_AO-2015.pdf (838 KB) Inne foldery tego chomika: Zgłoś jeśli naruszono regulamin Anatomia topograficzna + prosek Bakteriologia Chów i hodowla zwierząt Etologia Etyka zawodowa lek wet Strona główna Aktualności Kontakt Dla Mediów Dział Pomocy Opinie Program partnerski Regulamin serwisu Polityka prywatności Ochrona praw autorskich Platforma wydawców Copyright © 2012 Chomikuj.pl