Analiza Rynku Turystycznego Republiki Południowej Afryki
advertisement
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie Analiza Rynku Turystycznego Republiki Południowej Afryki Małgorzata Olczyk ORT GR2/IV Nr indeksu 32670 Kraków 2009 1 Spis treści Wprowadzenie………………………………..……………………………………………3 Rozdział I . Podstawowe informacje o kraju……………..……………………………...4 1. Najważniejsze dane………………………………………………………………..4 2. Symbole narodowe…………………………………………………………….. …5 3. Warunki naturalne……………………………………………………………......6 4. Ludność …………………………………………………………………………....6 4.1.Struktura demograficzna…………………………………………………6 4.2.Używane języki…………………………………………………………….7 4.3.Religie……………………………………………………………………....7 5. Historia…………………………………………………………………………….8 6. Ustrój polityczny………………………………………………………………..…9 7. Gospodarka……………………………………………………………………..…9 8. Klimat……………………………………………………………………………..10 9. Świat roślinny i zwierzęcy……………………………………………………..…11 Rozdział II . Warunki rozwoju turystyki……………………………………………….12 1. Regiony koncentracji ruchu turystycznego, największe atrakcje turystyczne.12 2. Dostępność komunikacyjna…………………………………………………...…15 Rozdział III . Rynek recepcji turystycznej…………………………………………...…16 1. Najważniejsze dane………………………………………………………………16 2. Rynek RPA jako część regionu afrykańskiego w międzynarodowym ruchu turystycznym………………………………………………………………...…...17 3. Przyjazdy zagraniczne w ujęciu globalnym…………………………………….19 4. Przyjazdy zagraniczne w ujęciu historycznym…………………………………21 5. Struktura przyjazdów zagranicznych wg poszczególnych kryteriów……...…21 5.1.Pochodzenie…………………………………………………………….…21 5.2.Odwiedzane regiony…………………………………………………...…23 2 5.3.Cele przyjazdów……………………………………………………….….24 5.4.Długość pobytu……………………………………………………………26 5.5.Miejsce zakwaterowania………………………………………………....27 6. Profile turystów………………………………………………………………..…28 Rozdział IV . Rynek emisji turystycznej………………………………………………..29 1. Turystyka wewnątrzkrajowa mieszkańców RPA……………………………...29 1.1.Podróże wewnątrzkrajowe w ujęciu globalnym……………………..…29 1.2.Wydatki turystów na podróże wewnątrz kraju……………………...…30 1.3.Długość pobytu……………………………………………………………31 1.4.Cele podróży………………………………………………………………32 1.5.Odwiedzane prowincje………………………………………………...…33 1.6.Typy zakwaterowania……………………………………………………33 1.7.Środki transportu……………………………………………………...…34 1.8.Profile turystów…………………………………………………………..35 2. Turystyka zagraniczna mieszkańców RPA…………………………………….36 Rozdział V . Znaczenie rynku turystycznego RPA dla Polski…………………………37 Podsumowanie i wnioski…………………………………………………………………37 Bibliografia……………………………………………………………………………… 38 Spis tabel……………………………………………………………………………….....39 Spis wykresów……………………………………………………………………………39 Spis rysunków……………………………………………………………………………40 Spis map…………………………………………………………………………………..40 Oświadczenie…………………………………………………………………………..…41 Wprowadzenie 3 Republika Południowej Afryki jest największą potęgą turystyczną na kontynencie afrykańskim i jedną z bardziej atrakcyjnych destynacji turystycznych na świecie. W roku 2007 kraj ten odnotował ponad 9 mln przyjazdów turystów zagranicznych i wygenerował przychód z turystyki sięgający prawie 8, 5 mln dolarów amerykańskich. Dzięki temu utrzymał on czołową pozycję wśród krajów afrykańskich (ponad 20 % wszystkich przyjazdów zagranicznych w tym regionie i prawie 30 % wszystkich przychodów z turystyki międzynarodowej). Dlatego też dziwi fakt ,iż do tej pory nie została jeszcze przygotowana analiza rynku turystycznego tego kraju. Celem niniejszej pracy jest możliwie najdokładniejsza i najpełniejsza analiza rynku turystycznego RPA począwszy od ogólnej prezentacji kraju, jego walorów turystycznych poprzez najobszerniejszą część poświęconą rynkom recepcji i emisji turystycznej, a na związkach z gospodarką polską skończywszy. Jako uzasadnienie wyboru RPA do analizy autorka pracy podaje chęć skierowania uwagi własnej i czytelnika na mniej rozpowszechniony wśród Polaków region turystyczny, szczególnie przed zbiżającymi się w 2010 roku Mistrzostwami Świata w piłce nożnej, które będą mieć miejsce właśnie w Południowej Afryce. Praca składa się z pięciu rozdziałów. Pierwszy z nich poświęcony jest prezentacji najważniejszych danych dotyczących RPA, a więc położenia, warunków naturalnych, klimatu, gospodarki ,historii (ze zwróceniem szczególnej uwagi na okres apartheidu) czy świata roślinnego i zwierzęcego. W rozdziale drugim autorka koncentruje się na przedstawieniu najważniejszych regionów koncentracji ruchu turystycznego, atrakcji turystycznych oraz dostępności komunikacyjnej Republiki. Rozdziały trzeci i czwarty to już właściwa analiza raportów dotyczących turystyki recepcyjnej oraz emisyjnej RPA.Z kolei rodział piąty, choć krótki i z pewnością nie wyczerpujący w pełni zagadnienia, jest próbą określenia znaczenia rynku turystycznego RPA dla Polski. Głównym narzędziem pracy w przygotowywaniu tej analizy był dla autorki Internet, a więc przede wszystkim oficjalna strona poświęcona turystyce w RPA-www.southafrica.net -zgromadzone na niej raporty o stanie turystyki przyjazdowej i krajowej, następnie także oficjalna strona Światowej Organizacji Turystyki. W przygotowaniu drugiego rozdziału pracy pomocne były przewodniki turystyczne wydawnictwa Wiedzy i Życia oraz Baedekera. Autorka korzystała także z portali podróżniczych i innych stron zawierających ogólne wiadomości na temat RPA. Autorka pracy wyraża głęboką nadzieję, że przygotowana przez nią analiza pozwoli lepiej poznać ten wspaniały i wyjątkowo atrakcyjny kraj, jakim jest RPA oraz zapoznać się z funkcjonowaniem jego rynku turystycznego 4 Rozdział I Podstawowe informacje o kraju 1. Najważniejsze dane Republika Południowej Afryki (skrót: RPA; Suid Afrika, Republiek van Suid-Afrika, Republic of South Africa) to państwo położone na południowym krańcu Afryki, między Oceanem Atlantyckim na zachodzie a Oceanem Indyjskim na wschodzie. Na północy graniczy z Namibią, Botswaną, Zimbabwe, Mozambikiem i Suazi. Na terytorium RPA położone jest niezależne państwo –enklawa Królestwa Lesotho. Powierzchnia kraju to 1,221 mln km2 (czyli 4-krotnie większa od powierzchni Polski) co sytuuje RPA na 24 pozycji na świecie pod względem wielkości. Długość linii brzegowej wynosi 2 798 km. Mapa 1. RPA ; źródło: www.portalwiedzy.onet.pl Mapa 2. Położenie RPA w Afryce; źródło: www. en.wikipedia.org 5 Oficjalną stolicą kraju jest Pretoria ( 1 mln mieszkańców, 2004, zespół miejski 1,9 mln mieszkańców).Tu mieści się siedziba rządu. RPA posiada także dwie nieoficjalne stolice : Kapsztad (Cape Town; 950 tys. mieszkańców, 2004, zespół miejski 1,9 mln mieszkańców) będący stolicą legislacyjną oraz Bloemfontein- sądowniczą. Większe miasta to: Johannesburg (3,3 mln), Durban (2,1 mln), Port Elizabeth. Jednostką monetarną jest rand oznaczony międzynarodowym symbolem ZAR lub obiegowym R1. Równa się on 100 centom. 2. Symbole narodowe Flaga RPA była przyjęta 27 kwietnia 1994 roku, po tym jak Nelson Mandela został Prezydentem. Powodem zmiany flag było podkreślenie politycznych zmian zachodzących w kraju. Jest to jedna z najmłodszych flag na świecie. Natomiast Godło Państwowe RPA jest godłem demokratycznego kraju i najwyższym symbolem kraju. Towarzyszy obywatelom RPA w ich najważniejszych momentach życia, tj. narodziny, ślub, świadectwa szkolne, świadectwo śmierci, paszport. Godło Państwowe jest także centralną częścią Great Seal, tradycyjnie uznawanego za najwyższy znak państwowy. Dokument zapieczętowany Great Seal świadczy o tym że został on zatwierdzony przez Prezydenta RPA. Rys.1. Flaga RPA ; źródło: www.en.wikipedia.org Rys. 2. Godło RPA; źródło: www.africangamesafari.com Hymn narodowy RPA to Nkosi Sikelel' iAfrika. Został on skomponowany w 1897r przez Enoch Sontonga, a pierwszy raz odśpiewany publicznie w 1899 roku podczas święceń 6 kapłańskich ks. Boweni. Pierwsza wersja napisana była w języku Zulu. Pieśń jest modlitwą do Boga i prośbą o Jego błogosławieństwo dla ludzi mieszkających na kontynencie afrykańskim. Przez dziesiątki lat "Nkosi Sikelel' iAfrika" uważany był za nielegalny hymn Afryki Południowej i śpiewany jako protest przeciwko apartheidowi. 20 kwietnia 1994 roku stał się Hymnem Narodowym RPA. Dewizą mieszkańców Południowej Afryki jest (ǀXam) !ke e: /xarra //ke co znaczy „Jedność w rozmaitości. 3. Warunki naturalne Większą część powierzchni kraju zajmuje rozległy płaskowyż, który łagodnie opada ku kotlinie Kalahari, a stromo, rozciętymi krawędziami, na południu i wschodzie (Wielka Krawędz), gdzie ma charakter górski (m.in. Góry Smocze, Roggeveldberge, Sneeuberge, Nuweveldberge). Na południe i na zachód od Wielkiej Krawędzi leżą wyżyny: Wysokie Karru, Wysoki Veld (wysokość 1200-2000 m n.p.m.) i Bushweld, rozdzielone kwarcytowymi górami Witwatersrand, słynnymi ze złóż złota. Południowo-zachodnią część kraju zajmują fałdowe Góry Przylądkowe, których dwa główne pasma: Góry Długie na południu i Góry Czarne na północy, rozdziela obniżenie Małego Karru. U wybrzeża występują wąskie niziny. Linia brzegowa słabo rozwinięta. Najwyższy szczyt kraju położony jest w Górach Smoczych - Mafadi Peak (3451 m n.p.m.). Rzeki w większości należą do zlewiska Oceanu Indyjskiego i są to głównie rzeki krótkie, o dużym spadku, z wyjątkiem Limpopo (1600 km). Do najdłuższych rzek należy Oranje (1860 km) z dopływem Vaal (1200 km), wypływająca z Gór Smoczych, przepływająca w poprzek kraju i uchodząca do Oceanu Atlantyckiego. 4. Ludność 4.1. Struktura demograficzna Liczba ludności Południowej Afryki wynosi 48 783 000 co sytuuje ten kraj na 28 pozycji na świecie. 74,4% obywateli RPA jest pochodzenia afrykańskiego, 14,3% europejskiego (w tym Afrykanerzy), 8,8% to ludność etnicznie mieszana (tzw. Kolorowi), zaś 2,5% jest pochodzenia azjatyckiego, głównie indyjskiego. Wśród populacji pochodzenia afrykańskiego utrzymuje się 20% stopa bezrobocia. Przyrost naturalny jest ujemny 7 (-0,40%). Szacuje się, że z ponad 43 milionowej populacji RPA około 5,5 miliona ludzi jest zarażonych wirusem HIV. Rys. 3. Ciemnoskóra mieszkanka RPA ; źródło : www.rpa2010.org.pl 4.2. Używane języki Od momentu zakończenia apartheidu w Republice Południowej Afryki obowiązuje jedenaście języków urzędowych. Są to : język angielski, język afrikaans, isiZulu, Siswati, isiNdebele, Sesotho, pedi, Xitsonga, Setswana, Tshivenda i isiXhosa. RPA obok Indii posiada najwięcej języków urzędowych na świecie. Szacuje się, że około 0,7% czarnej i 59,1% białej populacji posługuje się na co dzień językiem afrikaans. Językiem angielskim, natomiast jako ojczystym posługuje się około 0,5% czarnej i 39,3 % białej populacji. Jedynie około 0,3% czarnej ludności nie posługuje się na co dzień jednym z jedenastu języków urzędowych. Część (1,1%) białych mieszkańców porozumiewa się w innych językach indoeuropejskich t.j : po portugalsku, niemiecku czy grecku. Język angielski jest szeroko rozumiany przez mieszkańców i służy do komunikacji pomiędzy różnymi grupami etnicznymi. 4.3. Religie Struktura wyznaniowa mieszkańców RPA przedstawia się następująco: chrześcijanie syjoniści 11,1%, zielonoświątkowcy 8,2%, katolicy 7,1%, metodyści 6,8%, holenderski Kościół reformowany 6,7%, anglikanie 3,8%, inne wyznania chrześcijańskie 36%, muzułmanie 1,5%, inne 2,3%, niezdeklarowani 1,4%, bezwyznaniowi 15,1% 5. Historia 8 W roku 1487 Portugalczyk Bartolomeu Dias odkrył dla Europejczyków Przylądek Burz (obecnie Przylądek Dobrej Nadziei). Pierwotnie tereny obecnej Republiki Południowej Afryki były zamieszkane przez plemiona Buszmenów i Hotentotów, w XVI wieku zostali oni wyparci przez ludy Bantu. Europejska kolonizacja rozpoczęła się w roku 1652. Wtedy to Jan van Riebeeck z holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej z garstką osadników założył Kapsztad. Początkowo była to baza zaopatrzeniowa dla statków niderlandzkich w drodze do Azji. Wkrótce doszło do wojen wzrastającej kolonii osadników (Burów) z tubylczymi plemionami afrykańskimi. Na wschód od Kapsztadu powstało w roku 1785 pierwsze osiedle brytyjskie Port Elizabeth. Po kongresie wiedeńskim Kraj Przylądkowy przypadł w udziale Wielkiej Brytanii, która go zaanektowała.Pod koniec XIX wieku, wskutek osadniczej presji Anglii na Burów, wybuchły dwie wojny burskie z osadnikami (1880-1881, 1899-1902), wygrane ostatecznie przez Brytyjczyków.31 maja 1910 Natal, Transwal, Orania i Kolonia Przylądkowa utworzyły Związek Południowej Afryki, będący dominium brytyjskim. Razem z Wielką Brytanią uczestniczył on w II wojnie światowej po stronie alianckiej. W 1961 Związek Południowej Afryki został przekształcony w niepodległą Republikę Południowej Afryki. Apartheid W RPA obowiązywał aż do lat 90. XX wieku rasistowski system społeczny rządów białej mniejszości (apartheid), dyskryminujący w majestacie prawa rdzenną czarnoskórą ludność. Postacią symbolizującą walkę z państwem prześladującym czarnoskórych obywateli był Nelson Mandela, więziony przez 27 lat. W 1990, za rządów prezydenta F.W. de Klerka, rozpoczęto stopniowy demontaż systemu apartheidu i wprowadzanie demokracji. Za swój wkład w demokratyczne przemiany Mandela i de Klerk otrzymali wspólnie w roku 1993 pokojową Nagrodę Nobla. Pierwsze wolne wybory przeprowadzono w 1994, wygrane przez reprezentujący czarnoskórą większość Afrykański Kongres Narodowy, który władze sprawuje do tej pory. Jako skutek uboczny przejścia od rasistowskiego państwa do demokracji, gwałtownie pogorszyła się jednak sytuacja gospodarcza i wewnętrzna kraju. 9 Rys. 4. Nelson Mandela- czołowa postać w walce z apartheidem; źródło: www.blog.beliefnet.com 6. Ustrój polityczny Republika Południowej Afryki jest państwem unitarnym podzielonym na 9 prowincji, o demokratyczno-parlamentarnej formie rządów. Głową tego południowoafrykańskiego państwa jest prezydent, obecnie Kgalema Motlanthe, jest on również szefem rządu. Oprócz prezydenta w skład gabinetu wchodzi wiceprezydent i ministrowie, powoływani przez prezydenta spośród członków Zgromadzenia Narodowego. Konstytucja przewiduje powołanie tylko dwóch ministrów niebędących parlamentarzystami. Prezydent powoływany jest w wyborach pośrednich spośród członków Zgromadzenia Narodowego przez połączone izby parlamentu: niższej (Zgromadzenia Narodowego) oraz wyższej (Narodowej Rady Prowincji). Każda z 9 prowincji posiada swój lokalny parlament i swój rząd. 7. Gospodarka Republika Południowej Afryki jest jednym z najbogatszych państw świata. Dochód narodowy na jednego mieszkańca wynosi 3010 USD. Gospodarka charakteryzuje się nowoczesną infrastrukturą. Jest tu dobrze rozwinięty przemysł, stanowiący jej podstawę oraz wystarczająca produkcja żywności. Rolnictwo nie ma tak dużego znaczenia jak w innych państwach afrykańskich. Tereny uprawne zajmują tu jedynie 11% powierzchni. Jest to wynik niezbyt korzystnych 10 warunków naturalnych, głównie klimatu. Przede wszystkim uprawia się tu: kukurydzę, pszenicę, jęczmień, tytoń, bawełnę, drzewa owocowe ,trzcinę cukrową. Ważniejszą rolę w rolnictwie odgrywa hodowla: owiec, kóz, bydła, trzody chlewnej. Użytki zielone w RPA stanowią aż 65% powierzchni kraju. Dobrze rozwinięte jest również rybołóstwo morskie. Najważniejsze znaczenie w gospodarce kraju ma jednak przemysł, a przede wszystkim wydobycie surowców. RPA jest jednym z najzasobniejszych w surowce mineralne państw świata. W wydobyciu: złota, rud chromu i wanadu zajmuje pierwsze miejsce na świecie, rud manganu i diamentów jubilerskich - drugie, rud tytanu- trzecie oraz czwartediamentów przemysłowych. Poza tym znajduje się w czołówce w eksploatacji innych surowców, np. antymonu, żelaza, ołowiu, srebra, azbestu itp. Na wielką skalę jest tu rozwinięty przemysł przetwórczy, a także hutnictwo i przemysł energetyczny .Po zaprzestaniu polityki apartheidu znacznie wzrosło znaczenie turystyki w gospodarce kraju. RPA stała się ciekawym celem wakacyjnego wypoczynku wielu turystów. 8. Klimat Klimat RPA jest dość zróżnicowany. W większości kraju panuje klimat zwrotnikowy kontynentalny: skrajnie suchy na północnym zachodzie, gdzie opady roczne sięgają max 100 mm rocznie oraz wilgotny na wschodzie i południowym - wschodzie z sumą opadów prawie 1000 mm/rok. Ilość opadów jest znacznie większa na dowietrznych stokach G. Smoczych (2000 mm/rok). Wilgotne powietrze przynosi tam głównie monsun letni (listopad- kwiecień), wiejący od Oceanu Indyjskiego. Również rozkład temperatury jest dość zróżnicowany. Średnia temperatura powietrza najchłodniejszego miesiąca waha się od 14°C na zachodzie do 18°C na wschodzie kraju. W centrum natomiast zimą temperatura spada poniżej 0°C. Również latem cieplej jest na wschodzie kraju (ok. 27°C), w rejonie Kapsztadu sięga nawet 40°C. 9. Świat roślinny i zwierzęcy 11 Roślinność RPA charakteryzuje się ogromną różnorodnością. Południową, przybrzeżną część kraju porastają wiecznie zielone lasy twardolistne (na stokach Gór Przylądkowych) i twardolistne zarośla krzewiaste typu śródziemnomorskiej makii. Na północy rozciągają się suche stepy oraz półpustynie suku-lentowe i krze winko we (formacja karru), a na północnym zachodziepustynie. Wybrzeża południowo–wschodnie zajmuje wilgotna sawanna, przechodząca miejscami w wiecznie zielone zarośla i lasy podzwrotnikowe. Góry Smocze pokryte są lasami mieszanymi i iglastymi oraz roślinnością alpejską. W świecie roślin RPA charakterystyczne są m.in.: baobab, figowce, akacje, kigelia afrykańska (drzewo kiełbasiane), pterokarpus (sandalin) i hebanowiec transwalski. Świat zwierząt reprezentują m.in: bawół, śłoń, żyrafa, nosorożeć afrykański, antylopoty, gepard, hiena, szakal, małpy. Rys. 5. Faunę RPA chronią liczne rezerwaty; źródło: www.wildnetafrica.co.za Rozdział II Warunki rozwoju turystyki 12 1. Regiony koncentracji ruchu turystycznego, największe atrakcje turystyczne Miejscami koncentracji ruchu turystycznego są: Kapsztad, Durban, Port Elisabeth i East London. Kapsztad nazywany „Matczynym Miastem”, uważany za jedno z najpiękniejszych na świecie jest główną atrakcją turystyczną RPA i czwartym co do wielkości ośrodkiem kontynentu Założony został w 1652 r. jako stacja Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. Miasto odznacza się wyjątkowo pięknym położeniem, leży bowiem nad Oceanem Atlantyckim u stóp słynnej Góry Stołowej (1087 m n.p.m.). Jedną z atrakcji turystycznych Kapsztadu jest oglądanie rozległej panoramy miasta i okolic z Góry Stołowej. Poza tym w samym mieście do szczególnie interesujących obiektów należą: Zamek — najstarsza historyczna budowla z 1660 r., mieszcząca obecnie muzeum wnętrz (meble, porcelana, obrazy itp.); Groote Kerk — holenderski kościół reformatorski z 1699 r.; Muzeum Historii Kultury ze zbiorami starożytnego Egiptu, Grecji, Rzymu, a także z Chin, Japonii i południowej Afryki; katedra Św. Jerzego z XIX w. oraz duży ogród botaniczny. W okolicach Kapsztadu znajduje się wiele kąpielisk, mających dobrze zagospodarowane plaże, ciągnące się dookoła Półwyspu Przylądkowego. Atrakcją turystyczną jest tu także wielkie akwarium z fauną morską półkuli południowej. Rys . 6. Kapsztad -część biznesowa miasta; źródło: www.wikipedia.org Kilkaset kilometrów na wschód od Kapsztadu znajduje się następny nadmorski region turystyczny - Garden Route, znany głównie z atrakcyjnych krajobrazów i wielokilometrowych plaż (Mossel Bay, Knysna). 13 Kolejnymi ośrodkami turystycznymi są: Port Elizabeth, duże miasto portowe i przemysłowe, mające także rozległe nadmorskie tereny wypoczynkowe, oraz East London, należący do największych nadmorskich ośrodków wypoczynkowych w RPA. Na wschodnim wybrzeżu RPA centrum turystycznym jest Durban, największy port kraju i duży ośrodek przemysłowy. Na południe od miasta, na wybrzeżu, znajdują się liczne dobrze wyposażone kąpieliska. Sezon turystyczny trwa tu przez cały rok. W okolicy Durbanu atrakcjami turystycznymi są wioski ludności tubylczej (Zulusów), tzw. kraale oraz pokazy folklorystyczne. Spośród regionów turystycznych leżących w głębi kraju najważniejszy jest Park Narodowy Krugera-największy i najsłynniejszy „ogród zoologiczny”świata. Jest to najczęściej odwiedzany przez turystów park narodowy w Afryce i zarazem najlepiej wyposażony w bazę turystyczną. Żyje tu dużo słoni, żyraf, nosorożców, bawołów, zebr, antylop, lwów, gepardów, lampartów, pawianów, krokodyli, hipopotamów, strusi i innych zwierząt. Rys . 7. W Parku Narodowym Krugera spotkać można 507 gatunków ptaków; źródło: www.podroze.strefa.pl Ważnymi ośrodkami turystycznymi są także miasta: Johannesburg i Pretoria. Johannesburg to największe miasto w RPA, centrum gospodarcze kraju i ośrodek wydobycia złota. Znajduje się tu najgłębsza kopalnia na świecie (3500 m), zatrudniająca 14 ok. 300 tys. pracowników. Pretoria, siedziba rządu RPA leży wTranswalu, na terenach charakteryzujących się dużymi walorami krajobrazowymi. Najbardziej charakterystyczną cechą tego miasta są niezliczone ilości drzew jakaranda, kwitnących niezwykle barwnie na wiosnę. Do głównych obiektów turystycznych Pretorii należy: Voortrekker Monument — pomnik wzniesiony dla upamiętnienia Wielkiej Wędrówki w 1838 r. oraz Muzeum Narodowe i dom prezydenta Krugera. Spośród wielu innych ośrodków turystycznych RPA wymienić należy zwłaszcza parki narodowe: Kalahari Gemsbok. Augrabies Falls, Mountain Zebra i Addo Elephant oraz miasta: Kimberley — miasto diamentów, Bloemfontein — miasto historyczne, Swellendam — jedno z najstarszych miast w RPA. RPA pod względem liczby turystów zagranicznych zajmuje 5 miejsce w Afryce. W 1989 r. przybyło to 930 tys. turystów, z tego 55% z krajów afrykańskich (Zimbabwe, Botswana, Lesotho, Suazi), 32% z Europy (Wielka Brytania, Niemcy, Holandia, Francja) oraz 7% z Ameryki Północnej. Przylądek Dobrej Nadziei (ang. Cape of Good Hope) W 1938 roku Lokalne Władze utworzyły na Przylądku Dobrej Nadziei rezerwat, który został zamieniony na Cape Peninsula Narodowy Park w 1998 roku. Obecnie nazwany Cape Peninsula National Park, czyli Park Narodowy Przylądka. W parku tym znajduje się aż 2700 gatunków roślin, tworzacych słynny fynbos (w języku holenderskim fyn znaczy drobny, bos znaczy busz). Spotkać tam można bonteboki, elandy i zebry górskie. Jego, ponad 40 km długości linia brzegowa rozciąga się od Schuster's Bay na zachodzie do Smitswinkel Bay na wschodzie. Klify w okolicy Cape Point mają wysokość ponad 200 m. Paarl zwane „kolebką” języka afikaaans znajduje się około 50 km na północny wschód od Kapsztadu. Miasto zostało założone w 1690 roku. Znajduje się tutaj emuzeum hugonotów. Ciekawostką jest,że w 1975 roku w miejscowym kościele Holenderskiego Kościoła Reformowanego, zamieniono kamień węgielny z 19 września 1904 r, zastępując imię Jehovah (Jehowa) słowem Pan. 2. Dostępność komunikacyjna 15 W RPA obowiązuje ruch lewostronny.Drogi są znakomite. Na terenach zabudowanych dozwolona prędkość wynosi 60 km/h, na terenach wiejskich - 100 km/h, a na autostradach -120 km/h, o ile znaki nie stanowią inaczej. Kierowcy muszą posiadać ważne prawo jazdy ze zdjęciem i tekstem w języku angielskim. O ile krajowe prawo jazdy nie spełnia powyższych kryteriów, przed wyjazdem trzeba uzyskać Międzynarodowe Prawo Jazdy IDP. Samochody można wynajmować w znanych międzynarodowych firmach, takich jak AVIS czy BUDGET. Sporą sieć mają też firmy lokalne: Tempest i Dolphin. Najtańsze są małe firmy krajowe, takie jak Alisa i Panther, w których samochód na cały dzień można wynająć już za 150 randów.Stacje benzynowe są na ogół otwarte przez całą dobę. Benzyna kosztuje 1,70 ZAR za litr. Turyści zainteresowani carawanningiem mają też możliwość wypożyczenia "camperrona". Największa firma nazywa się Leiscure Mobil.Możliwość sprawnego poruszania się po kraju daje doskonale zorganizowana sieć sprzedaży biletów z rezerwacją w systemie „Computicket”. Bilety lotnicze na przeloty wewnątrz kraju lepiej kupować łącznie z biletem międzynarodowym, można wówczas uzyskać znaczące zniżki. Linia autobusowa Greyhannd sprzedaje, podobnie jak w USA, Kanadzie czy Australii, "pass" na okresowe przejazdy. Oszczędni globtroterzy wybierają jednak Baz Bus obsługujący linię via Durban i Gorden Route do Cape Town, która jest znacznie tańsza. Dostępne są również połączenia autobusowe typu "inter city express" obsługiwane przez Translux. Połączenia międzynarodowe obsługuje Transtate Service; jego autobusy są komfortowe, ale przystanki trudne do znalezienia. Dzięki Transtate Service można się dostać do Suazi, Lesotho i Botswany. Inną dobrą linią wewnętrzną i międzynarodową zarazem jest firma autobusowa Intecape Mainliner ( oferuje też przejazdy do Namibii). Komunikacja kolejowa w RPA jest na bardzo wysokim poziomie.Pociąg "Blue Trein", obsługujący trasę Johannesburg - Cape Town (przejazd trwa 25 godzin) uchodzi za jeden z najbardziej luksusowych na świecie. Rozdział III Rynek recepcji turystycznej 16 1. Najważniejsze dane W zamieszczonych poniżej tabelach autorka pracy przedstawia rynek recepcji turystycznej w ujęciu globalnym. Zaprezentowane w nich najważniejsze dane dotyczą liczby przyjazdów zagranicznych do RPA, wydatków ponoszonych przez turystów, długości pobytu oraz wkładu wpływów z turystyki zagranicznej w PKB tego państwa. Rozwinięciu niektórych z tych zagadnień autorka poświęciła kolejne podrozdziały tego rozdziału. Tab. 1. Liczba przyjazdów zagranicznych do RPA w roku 2007 oraz procentowy przyrost w stosunku do roku 2006 m;lmklnmkninoinżz źródło: www.southafrica.net, raport :2007 Annual Tourism Report. South African Tourism Strategic Research Unit, July 2008 Tab. 2. Wydatki ponoszone przez turystów zagranicznych, średnia długość pobytu oraz wkład wpływów z turystyki zagranicznej w PKB RPA w latach 2006-2007. źródło: www.southafrica.net, raport :2007 Annual Tourism Report. South African Tourism Strategic Research Unit, July 2008 1 Kraje, z których co najmniej 60% wszystkich przyjazdów do RPA następuje drogą lądową. Zaliczamy do nich: Botswanę, Lesotho, Mozambik, Malawi, Suazi, Zambię oraz Zimbabwe. 17 2 Kraje, z których co najmniej 60 % przyjazdów do RPA odbywa się drogą powietrzną 2. Rynek RPA jako część regionu afrykańskiego w międzynarodowym ruchu turystycznym Zgodnie z oficjalną klasyfikacją UNWTO Republika Południowej Afryki wchodzi w skład regionu turystycznego Afryka oraz podregionu Afryka Subsaharyjska. Poniższa tabela prezentuje udział każdego z 5 regionów w całkowitej liczbie przyjazdów na przełomie lat 1990-2007. Region afrykański zajmuje w tej klasyfikacji ostatnią 5. pozycję i stanowiąc 4,9 % udział w globalnym rynku w roku 2007. Podobnie jak w pozostałych regionach, w Afryce obserwowana jest ciągła tendencja wzrostowa liczby przyjazdów. Podregion Subsaharyjski, którego członkiem jest RPA stanowi 3,1% udział w globalnym rynku (2007r.).Autorka pracy dostrzega, iż Afryka jest jednym z najszybciej rozwijających się regionów turystycznych na świecie. Ze średnim rocznym tempem wzrostu w latach 2000-2007 na poziomie 6.9 % region ten wyprzedza regiony: europejski i amerykański, a ustępuje regionom: Azji i Pacyfiku oraz Środkowego Wschodu. Tab.3. Przyjazdy zagraniczne turystów w latach 1990-2007 w poszczególnych regionach turystycznych ; źródło: www.unwto.org, raport :Tourism Highlights 2008 Edition 18 Rok 2007 był dla Afryki bardzo korzystnym rokiem. Odnotowano wtedy 7-procentowy wzrost liczy przyjazdów zagranicznych do 44 mln. Wpływy zturystyki zagranicznej wzrosły o 8 % i wyniosły 28 mld dolarów amerykańskich. Tab. 4. Wpływy z turystyki zagranicznej w poszczególnych regionach turystycznych w latach 2006-2007 źródło: www.unwto.org, raport :Tourism Highlights 2008 Edition Analiza poniższej tabeli prezentującej sytuację RPA na tle pozostałych państw regionu afrykańskiego pozwala łatwo stwierdzić, iż kraj ten jest wiodącą destynacją w Afryce generującą wpływy równe 8,418 mln US$ w 2007 r. ( co stanowiło prawie 30 % wszystkich wpływów z turystyki zagranicznej w tym regionie).Około jedna piąta wszystkich przyjazdów zagranicznych w regionie afrykańskim przypada na RPA. Zgodnie z raportem UNWTO „Tourism Highlights 2008 Edition” znaczący wpływ na takie rezultaty miała dewaluacja jednostki monetarnej RPA- randu ,a także większa koncentracja tego kraju na segmentach takich jak sport i turystyka przygodowa. Zwiększa się też 19 świadomość tej destynacji turystycznej w związku ze zbliżającymi się Mistrzostwami Świata w piłce nożnej w 2010 roku, których gospodarzem ma być właśnie RPA. Tab. 5. Przyjazdy turystów zagranicznych oraz wpływy z turystyki międzynarodowej w poszczególnych krajach regionu afrykańskiego w latach 2005-2007 źródło: www.unwto.org, raport :Tourism Highlights 2008 Edition 3. Przyjazdy zagraniczne w ujęciu globalnym Zgodnie z raportem pt.”2007 Annual Tourism Report. South African Tourism Strategic Research Unit, July 2008” RPA odnotowała w 2007 r. najwyższą w historii liczbę przyjazdów zagranicznych wynoszącą 9 090 881 osób. Oznacza to wzrost liczby przyjazdów o 8,3 % w stosunku do roku 2006. Wzrost ten był wyższy od średniej światowej wynoszącej 6,6%. Ten wynik pozwolił na zmianę pozycji RPA z 29 w roku 2006 (32 w 2005r.) na 28 w 2007 w rankingu najliczniej odwiedzanych państw świata. Zajmuje ona pozycję tuż za Holandią (11,005 tys. przyjazdów) i Egiptem (10,408 tys. przyjazdów), natomiast wyprzedza w 20 rankingu takie kraje jak: Chorwacja, Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie oraz Japonia. Porównując liczbę przyjazdów turystów zagranicznych do krajów będących największymi konkurentami RPA (Tajlandia, Australia, Brazylia, Kenia) kraj ten zajmuje silną drugą pozycję ustępując jedynie Tajlandii (14 236 tys. przyjazdów w 2007 r.) Poniższy wykres prezentuje stabilny rozwój turystyki przyjazdowej do RPA od roku 2001 kiedy kraj ten zaczął bardziej koncentrować się na rynkach docelowych. Największy wzrost liczby przyjazdów zagranicznych odnotowano w latach 2005-2007 (11,1 %) źródło: www.southafrica.net, raport :2007 Annual Tourism Report. South African Tourism Strategic Research Unit, July 2008 Wykres 1. Przyjazdy turystów zagranicznych do RPA w latach 1998-2007w tys. 4. Przyjazdy zagraniczne w ujęciu historycznym 21 Poniższy wykres prezentuje w jaki sposób kształtowała się liczba przyjazdów zagranicznych do RPA na przestrzeni ostatnich 50-ciu lat i jakie wydarzenia historyczne szczególnie przyczyniły się do wzrostu bądź spadku liczby tych przyjazdów. źródło: www.southafrica.net, raport Tourism in SA’a performance in the past 5 years Wykres 2. Przyjazdy turystów zagranicznych do RPA w latach 1966-2006 5. Struktura przyjazdów zagranicznych wg poszczególnych kryteriów 5.1. Pochodzenie Największy procentowy wzrost przyjazdów do Południowej Afryki odnotowano wśród krajów afrykańskich ,z których co najmniej 60 % przyjazdów do tego kraju odbywa się drogą powietrzną(13,7 % przyrost w stosunku do 2006 r.) Drugie miejsce w klasyfikacji zajmuje region Azji i Australazji z przyrostem równym 10,4%. Stosunkowo najmniejszy wzrost przyjazdów zagranicznych nastąpił z krajów europejskich-2,3% w stosunku do roku 2006.W żadnym z regionów nie odnotowano spadku przyjazdów do RPA w stosunku do roku ubiegłego. 22 źródło: www.southafrica.net, raport :2007 Annual Tourism Report. South African Tourism Strategic Research Unit, July 2008 Wykres 3. Liczba przyjazdów zagranicznych do RPA w latach 2006-2007 z podziałem na regiony Zgodnie z wykresem zamieszczonym na stronie 23. głównym źródłem zagranicznych przyjazdów do RPA w latach 2006-2007 pozostawały kraje sąsiadujące z nią i będące członkami SADC (South African Development Community). Czołową pozycję zajmuje najbliższy sąsiad RPA-Lesotho, w którym odnotowano ponad 2 mln przyjazdów do tego kraju. Trzy kolejne pozycje w tej klasyfikacji zajmują również kraje sąsiadujące z RPA ,a liczba przyjazdów z każdego z nich oscylowała w 2007 roku w okolicy 1 mln. Wśród krajów pozaafrykańskich największe znaczenie dla liczby przyjazdów do RPA mają rynki: brytyjski, amerykański i niemiecki zajmujące w tej klasyfikacji kolejno pozycje 6,7 i 8 przy czym liczba przyjazdów z każdego z nich nie przekracza 0,5 mln. 23 źródło: www.southafrica.net, raport :2007 Annual Tourism Report. South African Tourism Strategic Research Unit, July 2008 Wykres 4. Kraje odnotowujące największą liczbę wyjazdów do RPA w latach 2006-2007 Wśród krajów zamorskich duże znaczenie dla turystyki przyjazdowej w RPA mają Holandia i Francja, z których przyjazdy w 2007 roku przekroczyły łącznie liczbę 20 tys. 5.2. Odwiedzane regiony Terytorium RPA podzielone jest na 9 prowincji. Najczęściej odwiedzanym regionem Republiki jest prowincja Gauteng, w której w 2007 r. koncentrowało się aż 49,3% wszystkich przyjazdów zagranicznych. Jest to najlepiej gospodarczo rozwinięta prowincja w RPA.Tutaj zlokalizowana jest oficjalna stolica kraju-Pretoria oraz Johannesburg. Dużą popularnością wśród zagranicznych turystów cieszy się także prowincja Western Cape (19,4 %),natomiast trzecie miejsce w tej klasyfikacji zajmuje prowincja KwaZulu 24 Natal (15,4%).Najmniejszą liczbę przyjazdów zagranicznych odnotowano w prowincjach Northern Cape (2,5%) oraz Eastern Cape (5,7%) źródło: www.southafrica.net, raport :2007 Annual Tourism Report. South African Tourism Strategic Research Unit, July 2008 Wykres 5. Przyjazdy zagranicznych turystów do RPA w latach 2006-2007 w poszczególnych prowincjach kraju 5.3. Cele przyjazdów Najważniejszym celem przyjazdów do RPA pozostaje szeroko rozumiana rozrywka, do której zaliczają się również wyjazdy wakacyjne, odwiedziny krewnych i znajomych oraz prywatne zakupy. Powyższy cel wyjazdu przyświecał prawie 70 % turystów zagranicznych w roku 2007 przy czym od roku 2005 można zaobserwować tendencję spadkową w ilości tego typu przyjazdów na rzecz przyjazdów biznesowych (30% wszystkich przyjazdów) oraz związanych z ze zdrowiem i leczeniem (4,5 %). 25 źródło: www.southafrica.net, raport :2007 Annual Tourism Report. South African Tourism Strategic Research Unit, July 2008 Wykres 6. Główne cele przyjazdów turystów zagranicznych do RPA w latach 2005-2007 Szczegółowa analiza celów przyświecających turystom przyjeżdżającym do RPA wskazuje, iż wciąż najwyższą pozycję zajmują cele związane z wakacyjnym wypoczynkiem (25,3% na rok 2007). Jednak coraz większego znaczenia nabierają wizyty znajomych i krewnych zamieszkałych w republice (24,2 %). Przyjazdy związane z kultem religijnym tracą na znaczeniu i w 2007 roku stanowiły nieco ponad 1% wszystkich przyjazdów do RPA. Wykres 7. Szczegółowy wykaz celów przyjazdów turystycznych do RPA w latach 2005-2007 26 Najwięcej turystów przyjeżdżających w celu wypoczynku do RPA pochodzi z krajów zamorskich względem tego państwa (szczególnie z Japonii i Australii) podczas, gdy zakupy i odwiedziny bliskich są magnesem przyciągającym mieszkańców regionu afrykańskiego. Ciekawym jest ,że 1 turysta na 5 pochodzących z wysp brytyjskich przyjeżdża do RPA, by odwiedzić rodzinę bądź krewnych. 5.4. Długość pobytu Zgodnie z raportem UN WTO pt. „Tourism Highlights.2008 Edition” jednym z ważniejszych celów RPA w dziedzinie turystyki jest wydłużenie pobytu turystów odwiedzających ten kraj. To przyczyniłoby się do zwiększenia udziału turystów w różnych aktywnościach turystycznych, odwiedzania większej liczby prowincji, a tym samym do zwiększania wpływu turystyki zagranicznej na południowoafrykańską gospodarkę. Średnia długość pobytu wszystkich turystów zmalała 8,2 nocy w 2006r. do 7,9 nocy w 2007. Autorka pracy zauważa tendencję spadkową w długości pobytu turystów odwiedzających krewnych i znajomych ,turystów biznesowych oraz przyjeżdżających do RPA w celu poprawy stanu zdrowia. Z kolei wydłuża się nieznacznie długość pobytu turystów „wakacyjnych”. Znacząco w porównaniu z rokiem 2006 wydłużył się pobyt osób przyjeżdżających do RPA w celach religijnych (z 4,4 nocy w 2006 do 5,9 nocy w 2009). Wykres 8. Średnia długość pobytu turystów zagranicznych w RPA w latach 2005-2007 w zależności od celu podróży 27 5.5. Miejsce zakwaterowania Całkowita ilość łóżkonocy spędzonych w RPA w 2007 roku wzrosła o 5 % w stosunku do roku ubiegłego. Przyczyną tego jest wzrost liczby noclegów turystów zatrzymujących się u krewnych i znajomych. Spadek liczby noclegów odnotowano głównie w zakwaterowaniu typu game lodge i w hotelach. Z kolei nastąpił zauważalny (8%)wzrost liczby noclegów w zakwaterowaniu o niższym standardzie. Największy odsetek turystów odwiedzających RPA nocuje za darmo w domach swoich znajomych bądź rodziny. źródło: www.southafrica.net, raport :2007 Annual Tourism Report. South African Tourism Strategic Research Unit, July 2008 Wykres 9. Struktura łóżkonocy w RPA w latach 2005-2007 z uwzględnieniem typów zakwaterowania 6.Profile turystów 28 Liczba turystów odwiedzających RPA w 2007 r. po raz pierwszy nieznacznie spadła w stosunku do roku ubiegłego (z 17,8 do 17%). Podobnie było z turystami odwiedzającymi republikę po raz drugi i trzeci. Taka tendencja utrzymywała się już od roku 2005. Znaczny wzrost liczby turystów odnotowano natomiast wśród osób odwiedzających tej kraj po raz dziesiąty bądź częściej. źródło: www.southafrica.net, raport :2007 Annual Tourism Report. South African Tourism Strategic Research Unit, July 2008 Wykres 10. Procentowy udział turystów odwiedzających RPA w latach 2005-2007 w zależności od wielokrotności przyjazdów Rozdział IV Rynek emisji turystycznej 29 1. Turystyka wewnątrzkrajowa mieszkańców RPA W celu opracowania tego podrozdziału analizy autorka pracy posłużyła się raportem o stanie turystyki wewnątrzkrajowej w roku 2005 pt.”Annual Domestic Tourism Report 2005” 1.1.Podróże wewnątrzkrajowe w ujęciu globalnym Ponad połowa populacji RPA (tj. ok.14,7 mln osób) odbyła średnio jedynie 2,5 podróże krajowe w roku 2005. Rezultatem tego jest ponad 36 mln podróży krajowych odbytych w tym roku. Pozostała część mieszkańców Republiki w ogóle nie podróżowała. Prezentują to poniższe wykresy. źródło:www.sou thafrica.net, Domestic Tourism 2005 Wykres 11. raport Procentowy Annual udział populacji RPA, która podróżowała (kolor fioletowy) bądź nie podróżowała (kolor żółty) po kraju w roku 2005 Wykres 12. Podjęte podróże krajowe (kolor niebieski) oraz podróżnicy krajowi (kolor różowy)w mln w 05 r Dominującym celem podróży krajowych były odwiedziny krewnych i znajomych stanowiące 69 % wszystkich podróży. 30 1.2. Wydatki turystów na podróże wewnątrz kraju Największe wydatki na podróże krajowe w roku 2005 zostały poniesione przez turystów pochodzących z prowincji Gauteng (39% wszystkich wydatków poniesionych przez turystów z RPA na podróże krajowe). Dość dużewydatki na turystykę krajową zostały także wygenerowane przez mieszkańców prowincji KwaZulu Natal (17 %). Najmniej na podróże po kraju wydali mieszkańcy prowincji Northern Cape (2%). Wykres 13. Wydatki poniesione przez turystów na podróże po kraju w roku 2005 w zależności od regionu pochodzenia Największe wydatki na podróże krajowe zostały poniesione przez turystów wyjeżdżających w celach zdrowotnych, najmniejsze zaś przez osoby odwiedzające swoje rodziny i przyjaciół. Największe wydatki w podróżach krajowych po RPA ponoszone są na transport (33%), następnie na wyżywienie (19%), zaś najmniejszy wśród całości wydatków jest udział tych poniesionych na zapewnienie zakwaterowania-zaledwie 16 %(w ujęciu globalnym). 1.3. Długość pobytu 31 W roku 2005 turyści krajowi w RPA spędzili łącznie ponad 154,9 mln nocy poza swoim stałym miejscem zamieszkania. Najwięcej nocy poza domem spędzili turyści krajowi podróżujący w celu odwiedzin krewnych i znajomych (68 % wszystkich nocy). Najmniejszy udział w całkowitej liczbie nocy spędzonych poza stałym miejscem zamieszkania odnotowano w przypadku podróży w celach leczniczych (2 % wszystkich nocy) oraz biznesowych (6 %) i religijnych ( 6 %). Wykres 14. Długość podróży krajowej turystów z RPA w 2005 r. w zależności od celu wyjazdu Średnio podróż krajowa mieszkańców Południowej Afryki w 2005 r. trwała 4 noce, przy czym dłuższe były wyjazdy wakacyjne, a krótsze wyjazdy związane z kultem religijnym. 32 Wykres 15. Średnia czas trwania podróży krajowej w 2005r. w zależności od celu wyjazdu 1.4. Cele podróży Dominującym celem podróży krajowych były odwiedziny krewnych i znajomych stanowiące 69 % wszystkich podróży (25 mln podróży).Wyjazdy wakacyjne na terenie kraju stanowiły zaledwie12 % wszystkich podróży krajowych (4,5 mln podróży) Wykres 16. Podróże krajowe obywateli RPA w 2005 r. w zależności od celu wyjazdu 1.5. Odwiedzane prowincje 33 Prowincjami najchętniej odwiedzanymi przez mieszkańców RPA w roku 2005 były prowincja KwaZulu Natal (35,9 % wszystkich turystów krajowych) oraz prowincja Gauteng (20%). Tak wysoki udział turystów podróżujących po KwaZulu Natal jest z pewnością wynikiem wieku podróży odbywanych w obrębie tej prowincji przez jej mieszkańców. Wykres 17. Turystyka wewnątrzkrajowa w RPA w roku 2005 w podziale na odwiedzane prowincje 1.6. Typy zakwaterowania Zgodnie z wykresem zaprezentowanym na str. 34 trzy czwarte wszystkich nocy spędzonych poza domem przez turystów krajowych w roku 2005 ,spędzonych było w domach krewnych i znajomych. Oznacza to jednocześnie, że zaledwie 24 % nocy spędzonych było w obiektach płatnych (hotelach-6%, self-catering-6,9 % ,etc.) 34 Wykres 18 Typy zakwaterowania preferowane przez turystów krajowych z RPA w roku 2005 1.7. Środki transportu Najczęściej używanym środkiem transportu w podróżach krajowych mieszkańców RPA w 2005 r. był minibus. Około jedna trzecia podróży odbyła się z wykorzystaniem własnego samochodu. Natomiast samoloty, autobusy i pociągi nie były zbyt często używane. 35 źródło:www.southafrica.net, raport Annual Domestic Tourism 2005 Wykres 19. Środki transportu preferowane przez turystów krajowych w RPA w celu przyjazdu do określonej destynacji tur.(kolor fioletowy) i powrotu z niej (kolor żółty). 1.8. Profile turystów Ponad połowa podróżujących po kraju Południowoafrykańczyków była w wieku od 18 do 34 lat, co wskazuje na duże zainteresowanie podróżami wśród młodszej części społeczeństwa. W 2005r. liczba kobiet podróżujących po kraju była o ok.20% wyższa od liczby mężczyzn odbywających takie podróże. Większość krajowych turystów posiadała w swoich rodzinach potomstwo na utrzymaniu. Prawie trzy czwarte wszystkich krajowych podróżników było Afrykańczykami, biali turyści stanowili ok.18.4 % ,,a Indianie ok.4,2 % wszystkich podróżujących po kraju. 36 2. Turystyka zagraniczna mieszkańców RPA Autorce pracy nie udało się niestety dotrzeć do kompletnych raportów dotyczących zagranicznej turystyki wyjazdowej mieszkańców RPA. W tym podrozdziale autorka oparła się na raporcie z 2007 dotyczącym stanu turystyki. Jedynie niewielka część raportu poświęcona była turystyce wyjazdowej Południowoafrykańczyków. Tab. 6 Wyjazdy mieszkańców RPA w roku 2007 oraz wybierane środki transportu i miejsca odjazdu źródło: raport Tourism,2007, www.statssa.gov.za 37 Rozdział V Znaczenie rynku turystycznego RPA dla Polski Rynek turystyczny RPA, ze względu na tak znaczną barierę komunikacyjną i bardzo odległe położenie w stosunku do naszego kraju, nie wywiera znaczącego wpływu na naszą gospodarkę turystyczną. Dlatego też turystyka przyjazdowa mieszkańców RPA do Polski nie znajduje odzwierciedlenia w krajowych raportach dotyczących stanu turystyki zagranicznej. Zdaniem autorki sytuacja ta może w przyszłości stopniowo ulegać zmianie i poprawie na lepsze. W szczególności autorka ma na myśli nasilające się procesy globalizacji, dzięki którym świat staje się „globalną wioską” ,poprawia się dostępność komunikacyjna nawet bardzo odległych destylacji turystycznych. Dlatego niewykluczone jest, że w przyszłości przyjazdy turystyczne Południowoafrykańczyków do Polski nasilą się i kraj ten zacznie odgrywać bardziej znaczącą rolę dla naszej turystyki. Jednak na dzień dzisiejszy związki z RPA z polską turystyką są jeszcze zbyt małe, by można mówić o znaczącym jej wpływie na krajową gospodarkę. Podsumowanie i wnioski Przeprowadzona powyżej analiza miała na celu przybliżenie wszystkim zainteresowanym obrazu turystyki w kraju bardzo atrakcyjnym turystycznie i jednocześnie wciąż bardzo niedostępnym dla polskiego turysty jakim jest RPA. Autorka pracy zdaje sobie sprawę z faktu, iż przeprowadzona przez nią analiza nie wyczerpuje w pełni zagadnienia, co więcej, można stwierdzić, że jest to dopiero wierzchołek góry lodowej i jeszcze wiele kwestii i zagadnień pozostaje do zbadania. Niemniej jednak autorka uważa iż jej praca przedstawia dość treściwie szczególnie problematykę turystyki przyjazdowej do RPA oraz krajowych podróży jej mieszkańców. Najważniejsze wnioski płynące z pracy to: RPA zajmuje silną czołową pozycję wśród krajów regionu afrykańskiego i jest dzięki niej generowany jest największy dochód z turystyki zagranicznej na całym kontynencie. Dominującą rolę odgrywa turystyka wypoczynkowa jako, że RPA posiada ogromne walory turystyczne. Bibliografia 38 Raport 2007 Annual Tourism Report. South African Tourism Strategic Research Unit, July 2008, www.southafrica.net Raport Tourism Highlights 2008 Edition, www.unwto.org Raport Tourism in SA’a performance in the past 5 years, www.southafrica.net Raport Annual Domestic Tourism 2005, www.southafrica.net Raport Tourism,2007, www.statssa.gov.za Republika Południowej Afryki pod red. M. Bretta, B. Johnsona-Barkera, M.Renssen. Warszawa: Wiedza i Życie, 2001 RPA- Lesotho- Suazi pod red. B. Abend, A.Schliebitz. Baedeker,2007 www.travelplanet.pl www.czarnykontynent.pl www.portalwiedzy.onet.pl www. wikipedia.org www.africangamesafari.com www.rpa2010.org.pl www.przewodnik.onet.pl www.skarby-swiata.pl www.blog.beliefnet.com www.wildnetafrica.co.za www.podroze.strefa.pl www.mojewakacje.pl Spis tabel 39 Tab. 1. Liczba przyjazdów zagranicznych do RPA w roku 2007 oraz procentowy przyrost w stosunku do roku 2006……………………………………………………... 16 Tab. 2. Wydatki ponoszone przez turystów zagranicznych, średnia długość pobytu oraz wkład wpływów z turystyki zagranicznej w PKB RPA w latach 2006-2007….. 16 Tab.3. Przyjazdy zagraniczne turystów w latach 1990-2007 w poszczególnych regionach turystycznych……………………………………………………………….. 17 Tab. 4. Wpływy z turystyki zagranicznej w poszczególnych regionach turystycznych w latach 2006-2007…………………………………………………………….…………18 Tab. 5. Przyjazdy turystów zagranicznych oraz wpływy z turystyki międzynarodowej w poszczególnych krajach regionu afrykańskiego w latach 2005-2007……………… 19 Spis wykresów Wykres 1. Przyjazdy turystów zagranicznych do RPA w latach 1998-2007w tys…... 20 Wykres 2. Przyjazdy turystów zagranicznych do RPA w latach 1966-2006………... 21 Wykres 3. Liczba przyjazdów zagranicznych do RPA w latach 2006-2007 z podziałem na regiony…………………………………………………………..………. 22 Wykres 4. Kraje odnotowujące największą liczbę wyjazdów do RPA w latach 2006-2007……………………………………………………………………………….... 23 Wykres 5. Przyjazdy zagranicznych turystów do RPA w latach 2006-2007 w poszczególnych prowincjach kraju…………………………………………………….. 24 Wykres 6. Główne cele przyjazdów turystów zagranicznych do RPA w latach 2005-2007 …………………………………………………………………………….…...25 40 Wykres 7. Szczegółowy wykaz celów przyjazdów turystycznych do RPA w latach 2005-2007……………………………………………………………..…………………...25 Wykres 8. Średnia długość pobytu turystów zagranicznych w RPA w latach 2005-2007 w zależności od celu podróży…………………………………………………….. 26 Wykres 9. Struktura łóżkonocy w RPA w latach 2005-2007 z uwzględnieniem typów zakwaterowania…………………………………………………………………………. 27 Wykres 10. Procentowy udział turystów odwiedzających RPA w latach 2005-2007 w zależności od wielokrotności przyjazdów……………………………………………… 28 Wykres 11. Procentowy udział populacji RPA, która podróżowała (kolor fioletowy) bądź nie podróżowała (kolor żółty) po kraju w roku 2005…………………………… 29 Wykres 12. Podjęte podróże krajowe(kolor niebieski) oraz podróżnicy krajowi (kolor różowy)w mln w 05 r …………………………………………………………………… 29 Wykres 13. Wydatki poniesione przez turystów na podróże po kraju w roku 2005 w zależności od regionu pochodzenia..………………………………………………..…..30 Wykres 14. Długość podróży krajowej turystów z RPA w 2005 r. w zależności od celu wyjazdu………………………………………………………………………………….. 31 Wykres 15. Średnia czas trwania podróży krajowej w 2005r. w zależności od celu wyjazdu…………………………………………………………………………………... 32 Wykres 16.Podróże krajowe obywateli RPA w 2005 r. w zależności od celu wyjazdu32 Wykres 17. Turystyka wewnątrzkrajowa w RPA w roku 2005 w podziale na odwiedzane prowincje…………………………………………………………………... 33 Wykres 18 Typy zakwaterowania preferowane przez turystów krajowych z RPA w roku 2005………………………………………………………………………………... 34 Wykres 19. Środki transportu preferowane przez turystów krajowych w RPA w celu przyjazdu do określonej destynacji tur(kolor fioletowy i powrotu z niej(kolor żółty 35 41 Spis rysunków Rys.1. Flaga RPA…………………………………………………………………………. 5 Rys. 2. Godło RPA..………………………………………………………………………5 Rys. 3. Ciemnoskóra mieszkanka RPA.. …………………………………..…………….7 Rys. 4. Nelson Mandela- czołowa postać w walce z apartheidem………...…………... 9 Rys. 5. Faunę RPA chronią liczne rezerwaty………………………………………….. 11 Rys . 6. Kapsztad -część biznesowa miasta……………………………………...……. 12 Rys . 7. W Parku Narodowym Krugera spotkać można 507 gatunków ptaków…… 13 Spis map Mapa 1. RPA........................................................................................................………… 4 Mapa 2. Położenie RPA w Afryce……………………………………………………….. 4 Oświadczenie Wyrażam zgodę na opublikowanie wykonanego przeze mnie projektu na stronie AWF Kraków. Oświadczam, że został on wykonany zgodnie z obowiązującymi zasadami i nie narusza niczyich praw autorskich. 42 43
