"Machia". Materiały prasowe

Lublin, 8 kwietnia 2014
Komunikat prasowy
Juliusz Machulski o Machiavellim w Teatrze Starym w Lublinie
4 maja 2014 roku w Teatrze Starym w Lublinie odbędzie się premiera sztuki „Machia”,
napisanej i wyreżyserowanej przez Juliusza Machulskiego. W pierwszym spektaklu
dramatycznym produkowanym przez lubelski Teatr w głównych rolach wystąpią Adam
Ferency i Piotr Głowacki.
Juliusz Machulski znany jest jako autor kilkudziesięciu filmów, w tym kultowej „Seksmisji”.
Mało kto wie, że napisał również kilka sztuk teatralnych. Pomysł spektaklu o postaci Niccolò
Machiavellego ma już dwadzieścia lat. Jednak dopiero propozycja wystawienia sztuki
w Lublinie, z którym twórca czuje szczególną więź, zdopingowała Machulskiego do napisania
tekstu o jednym z najważniejszych przedstawicieli renesansowej myśli politycznej.
„Z życiorysu Machiavellego starałem się wydobyć to, co do dziś aktualne” – podkreśla Juliusz
Machulski - „to postać ciągle żywa, bo opisał mechanizmy psychologiczne, które są
niezmienne, bo człowiek się nie zmienia – niezależnie od tego, czy posługuje się iPhone’m, czy
tam-tamem”.
Premiera „Machii” odbędzie się w 545 rocznicę urodzin Niccolò Machiavellego. Na scenie
w psychologicznym pojedynku spotkają się: doświadczony aktor Adam Ferency oraz
tegoroczny laureat Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego 2013, Piotr Głowacki. Towarzyszyć im
będzie jedna z najzdolniejszych aktorek młodego pokolenia, związana z Lublinem - Marta
Ledwoń. Autorką scenografii i kostiumów jest Justyna Łagowska - współtwórczyni sukcesów
m.in. Jana Klaty. Muzykę skomponował Piotr Selim.
"Machia" to kolejna, po koncercie-spektaklu „Wieczorem” nominowanego do nagrody
Grammy Włodka Pawlika oraz spektaklu dla dzieci „Skarb” Leszka Mądzika, produkcja Teatru
Starego w Lublinie.
„Machia” będzie wystawiana na deskach Teatru Starego w Lublinie. Planowane są również
spektakle w innych miastach w Polsce, m.in. w Warszawie.
Spektakl pod honorowym patronatem Ambasady Włoch w Warszawie.
Spektakl dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Mecenas Teatru Starego: Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo.
Patroni medialni: Jedynka Polskie Radio, Radio Lublin, TVP Kultura, teatralny.pl
Szczegółowe informacje:
Agata Usidus-Staręga
Teatr Stary w Lublinie
[email protected]
603 110 698
JULIUSZ MACHULSKI O „MACHII” I MACHIAVELLIM
Skąd u Pana zainteresowanie postacią Niccolò Machiavellego i historią Florencji końca XV
i początku XVI wieku?
Przede wszystkim stąd, że to jest taka postać, o której niby wszyscy wszystko wiedzą, a tak
naprawdę nie wiedzą nic lub mają naprawdę mgliste pojęcie. Ten pomysł ma zresztą już dobre
dwadzieścia lat. Gdy moi rodzice prowadzili Teatr Ochoty i szukali współczesnej sztuki, to ja
miałem akurat w ręku Księcia, który jest – jak wiadomo – podręcznikiem dla tyranów. Jak
zacząłem czytać przy tej okazji o samym Machiavellim to okazało się, że była to postać
paradoksalnie mało skuteczna, szczególnie w odniesieniu do stworzonej przez siebie filozofii.
Udało mi się wtedy zainteresować tym pomysłem Jerzego Stuhra, który poprosił, bym napisał
dla niego monodram. Zacząłem pisać, ale nic z tego mi nie wychodziło. Wtedy wydawało mi
się, że skoro robię to z Jurkiem, to historia Machiavellego powinna być podana w sposób
komiczny, trochę jak Macbett Ionesco. Zaczynało się to mniej więcej tak: „Proszę Państwa,
nazywam się Niccolò Machiavelli, proszę nie mylić mnie z Niccolò Paganinim. Jeśli będą
Państwo we Florencji w kościele Santa Croce, to znajdą tam Państwo mój grób, ale tam mnie
nie ma…”. Fajne to było, ale tak na trzy strony. Autor Księcia jest chyba jednak zbyt mało znaną
postacią, by pisać o nim taką żartobliwą wariację. Zrozumiałem, że powinienem napisać o nim
serio. Pomysł długo leżał odłogiem, aż do czasu, gdy dostałem ofertę od lubelskiego Teatru
Starego, co mnie zdopingowało do tego, by tę sztukę wreszcie napisać.
Pana Machiavelli wydaje się być zastanawiająco mało cyniczny.
Wszystko wskazuje na to, że on taki był, skończył w biedzie, nie zapewnił sobie dostatku, za
życia nie wydrukowano mu zdaje się niczego poza Historiami florenckimi. To postać ciągle
żywa, bo opisał mechanizmy psychologiczne, które są niezmienne, bo człowiek się nie zmienia
– niezależnie od tego, czy posługuje się iPhone’m, czy tam-tamem. Zafascynowało mnie w nim
to, że już w XVI wieku potrafił przyszpilić to wszystko, co człowiek powinien wiedzieć o władzy,
jak ją zdobyć, a co ważniejsze – jak ją utrzymać i dlaczego się ją traci. Był on też takim trochę
myślicielem mimo woli, bo gdyby nie wygnanie i areszt domowy, pewnie byłby dalej dyplomatą
(średnio skutecznym zresztą) i niewiele by po sobie zostawił. W ogóle jego życiorys robi
wrażenie biografii człowieka przegranego: niesłusznie oskarżony, uwięziony i torturowany nie
przyznał się do winy, co nie pozwoliło go skazać. Jak na swoje czasy był dość porządnym
człowiekiem – wiernym sobie i żonie, skupionym na tym, by jak najlepiej służyć Florencji. Tyle,
że mówiąc naszym językiem – to nie jest medialne. Pamięta się zatem Machiavellemu przede
wszystkim to, że Książę był ulubioną lekturą Katarzyny Medycejskiej, Napoleona czy Hitlera.
Słuchając tego, co mówi Machiavelli w Pana sztuce trudno oprzeć się wrażeniu, że dobrze to
wszystko znamy.
Z życiorysu Machiavellego starałem się wydobyć to, co do dziś aktualne. Na przykład walczył on
całe życie o zjednoczenie Włoch. Tłumaczył, jak bardzo ten podział szkodzi, jak pozwala, by były
one terenem walk toczonych ich kosztem przez silniejszych od nich Francuzów czy Hiszpanów.
Ponadczasowe wydaje się być niestety i to, że tak jak za czasów Machiavellego, gdy pojawia się
jakiś ambitny projekt – jak ten przywołany w sztuce pomysł zawrócenia rzeki – to zbierają się
różne komisje, które z miejsca decydują o tym, by ciąć koszty i projekty te przepadają zanim na
dobre się zaczną, marnując przy okazji sporo środków i energii. Dziś to nazywa się „tanim
państwem”. Jak to słyszę, to mi się nóż w kieszeni otwiera.
fragment programu do spektaklu „Machia”
rozmowę przeprowadził Jarosław Cymerman
Lublin, 6 marca 2014
MACHIA - SYLWETKI
Juliusz Machulski – autor i reżyser spektaklu
Reżyser, scenarzysta i producent najpopularniejszych i licznie nagradzanych polskich filmów,
a także dramatopisarz i reżyser teatralny. Autor sześciu sztuk: „Jury”, „19. Południk”,
„Przerwanie działań wojennych”, „Next-Ex”, „Matka brata mojego syna” i „Brancz”. Trzy
ostatnie powstały na zamówienie Centrum Komedii działającym przy Teatrze Powszechnym
w Łodzi, a dwie z nich, „Next-Ex” i „Matka brata…”, zostały wystawione na scenie tego teatru.
Dla Teatru Telewizji wyreżyserował nie tylko wszystkie swoje sztuki, ale również „Od czasu do
czasu” Alana Ayckbourna i „Komedię amerykańską” Adolfa Nowaczyńskiego. Na Festiwalu Dwa
Teatry w Sopocie w 2012 roku otrzymał nagrodę za najlepszy tekst dramatyczny („Next-Ex”).
Dramat „Machia” powstał na zamówienie Teatru Starego w Lublinie. Podejmując się jego
reżyserii, Juliusz Machulski po raz drugi spotyka się z aktorami na scenie teatru dramatycznego,
wcześniej wyreżyserował „Czego nie widać” Michaela Frayna w Teatrze Powszechnym
w Warszawie. Po raz pierwszy na scenie teatralnej reżyseruje swój własny dramat.
Adam Ferency – Niccolò Machiavelli
Jeden z najwybitniejszych i najbardziej charakterystycznych polskich aktorów filmowych
i teatralnych od 20 lat związany z warszawskim Teatrem Dramatycznym (wcześniej
z Teatrem na Woli oraz Teatrem Współczesnym). Debiutował w spektaklu Gustawa Holoubka
„Karykatury”. Później grał m.in. w głośnych spektaklach Romana Polańskiego (Dworzanin
w „Amadeuszu”), Tadeusza Łomnickiego (Kwiatek w „Do piachu”), Piotra Cieplaka („Historya
o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim”), Erwina Axera (Rudolf Rudolfowicz Wolf
w „Miłości na Krymie”), Krystiana Lupy (Odys w „Powrocie Odysa”), Jerzego Grzegorzewskiego
(Dziennikarz w „Weselu”), Krzysztofa Warlikowskiego (Prospero w „Burzy”), Grzegorza Jarzyny
(Helmut w „Uroczystości”) i Antoniego Libery (Pozzo w „Czekając na Godota”).
W Teatrze Telewizji współpracował z m.in. Agnieszką Holland, Olgą Lipińską, Janem Englertem
i Maciejem Prusem. Jest również aktorem Teatru Polskiego Radia – za kreacje w słuchowiskach
radiowych otrzymał Wielki Splendor, nagrodę Teatru Polskiego Radia (2000).
Spośród ról filmowych jedną z najważniejszych jest kreacja Jegora Potapowicza Jegorowa
w filmie Kanalia w reż. Tomasza Wiszniewskiego, za którą w 1991 roku otrzymał Złote Lwy
w kategorii najlepsza rola męska na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
Piotr Głowacki – Francesco Tarugi
Jeden z najzdolniejszych i najbardziej cenionych polskich aktorów filmowych i teatralnych
młodszego pokolenia. W przeszłości związany m.in. z Teatrem Rozmaitości w Warszawie oraz
Narodowym Starym Teatrem w Krakowie. Zagrał m.in. w spektaklach Grzegorza Jarzyny , Jana
Klaty, Rene Pollescha, Mikołaja Grabowskiego, Mai Kleczewskiej i Natalii Korczakowskiej.
W Teatrze Telewizji wystąpił m.in. w przedstawieniach Jana Komasy i Marcina Wrony. Za rolę
w spektaklu telewizyjnym „Golgota Wrocławska” otrzymał nominację za najlepszą rolę męską
na 49 Festiwalu Telewizji w Monte Carlo.
W kinie współpracował m.in. z Wojciechem Smarzowskim, Bodo Koxem, Agnieszką Holland
i Waldemarem Krzystkiem. Tegoroczny laureat Nagrody im. Z. Cybulskiego za rolę w filmie
„Dziewczyna z szafy”.
Marta Ledwoń – Barbera
absolwentka PWST w Krakowie. Finalistka Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu oraz
laureatka konkursu „Pamiętajmy o Osieckiej” . Związana z Teatrem im. J. Osterwy w Lublinie.
Współpracuje m.in. z warszawskim Teatrem Studio oraz Teatrem Dramatycznym
im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku. Zagrała m.in. w spektaklach Remigiusza Brzyka, Pawła
Łysaka, Grzegorza Wiśniewskiego.
Justyna Łagowska – scenografia, kostiumy, reżyseria światła
Scenografka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie; dyplom przygotowała
w 1998 w katedrze scenografii u prof. Andrzeja Sadowskiego. Stworzyła około 50 scenografii.
Współpracowała m. in. z: Remigiuszem Brzykiem, Markiem Fiedorem, Janem Klatą, Nikołajem
Koladą, Pawłem Łysakiem, Januszem Opryńskim. Jej scenografie zdobywały nagrody na
festiwalach w Opolu, Bydgoszczy, Rzeszowie, Zabrzu i Szczecinie. W Ogólnopolskim Konkursie
na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej otrzymała wyróżnienie za koncepcję wizualną
przedstawienia „Utwór o Matce i Ojczyźnie” w Teatrze Polskim we Wrocławiu.
Piotr Selim – muzyka
Wokalista, kompozytor, pianista ze stopniem doktora sztuki, aranżer. W dorobku artystycznym
posiada koncerty z orkiestrą symfoniczną i kameralną Filharmonii Lubelskiej oraz wiele
koncertów w zespołach kameralnych. Jest jednym z wokalistów zaproszonych przez Włodka
Pawlika, laureata Nagrody Grammy 2014, do udziału w spektaklu – koncercie „Wieczorem”
zrealizowanym w Teatrze Starym w Lublinie. Od 1999 roku jest związany z Lubelską Federacją
Bardów, z którą nagrał 11 płyt CD i DVD, w tym wiele utworów autorskich. W 2012 roku ukazał
się studyjny, solowy album artysty zatytułowany „W rytmie bolera”. Piotr Selim jest adiunktem
na Wydziale Artystycznym UMCS, uczy gry na fortepianie.
Maria Machulska-Le Méné – projekt graficzny plakatu i programu
Absolwentka Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni Lecha
Majewskiego (dyplom z wyróżnieniem rektorskim), zaraz po ukończeniu studiów otrzymała
stypendium artystyczne rządu francuskiego. Odbyła liczne staże w studiach graficznych
w Paryżu, zanim podjęła pracę w wydawnictwie Éditions Xavier Barral. Od 2010 roku pracuje
jako grafik – freelancer, głównie dla instytucji związanych z kulturą. Jest twórcą między innymi
logotypu akcji Legalna Kultura oraz ilustracji do autobiografii Juliusza Machulskiego „Hitman”.
O TEATRZE STARYM
Teatr Stary w Lublinie działa od 11 marca 2012 roku jako jednostka impresaryjna. Spektakle dla dzieci
i dla dorosłych, koncerty, projekcje filmowe oraz debaty odbywają się w kameralnej sali na 165
miejsc, w jednym z najstarszych budynków teatralnych w Polsce.
W ciągu dwóch lat istnienia Teatr odwiedziło prawie 57 tysięcy osób. Frekwencja kształtuje się na
poziomie 90 %. Instytucja stała się ważnym punktem nie tylko na lubelskiej, ale również
ogólnopolskiej mapie miejsc prezentujących wartościowe wydarzenia.
Kuratorami programu poszczególnych dziedzin są specjaliści i pasjonaci kultury – Anna Drozd
(muzyka), Wojciech Majcherek (teatr - do końca 2013r.), Łukasz Drewniak (teatr - od 2014r.),
Magdalena Sendecka (film) i Krzysztof Varga (literatura).
W latach 2012-2013 odbyło się prawie 500 wydarzeń. Mieszkańcy Lublina mieli okazję zobaczyć
i posłuchać m.in. Tomatito, Danutę Szaflarską, Roberta Więckiewicza, Jacka Żakowskiego, Olgę
Lipińską, Mariusza Szczygła, Krystynę Jandę, Marcina Wasilewskiego i Andrzeja Seweryna.
W 2013 roku przygotowano i zrealizowano trzy własne produkcje, do których stworzenia zaproszono
wybitnych artystów:
„Wieczorem”- koncert-spektakl laureata Nagrody Grammy Włodka Pawlika łączący wiersze Józefa
Czechowicza oraz muzyczne osobowości Doroty Miśkiewicz, Kuby Badacha i artystów lubelskiej sceny
muzycznej; koncert został zarejestrowany przez TVP oraz wydany na płycie CD, która dostępna jest
w sklepach w całej Polsce.
„Skarb”- spektakl Leszka Mądzika dla dzieci w wieku 2,5 - 5 lat z muzyką Krzesimira Dębskiego.
„Ciuchcia”- spektakl Doroty Kędzierzawskiej oparty na wierszach Juliana Tuwima z udziałem dzieci
z lubelskich placówek opiekuńczo-wychowawczych, z muzyką Wojciecha Waglewskiego;
przedstawienie było efektem ponad 3-miesięcznej pracy dzieci z artystami.
4 maja 2014 roku odbędzie się prapremiera sztuki „Machia” napisanej na zamówienie Teatru Starego
w Lublinie i wyreżyserowanej przez Juliusza Machulskiego. Główne role zagrają Adam Ferency i Piotr
Głowacki.
Więcej informacji: www.teatrstary.eu