rozwoj-systemu

2
Wykształcił się specyficzny system urzędów (najważniejsi 2 konsulowie) - wszyscy urzędnicy
wybierani przez Zgromadzenie Ludowe na 1 rok a urzędy były kolegialne - na dany urząd
powoływano co najmniej 2 osoby miało to na celu zapobieganie powstaniu tyrani i. Urzędnicy byli
bezpłatni i odpowiedzialni przed Zgromadzeniem Ludowym
urzędy wyższe i niższe - wszyscy urzędnicy mieli określony zakres władzy ( potestas ), a wyżsi
urzędnicy mieli ponadto imperium (m.in. uprawnienia wojskowe, szczególne uprawnienia sądowe,
prawo zwoływania Zgromadzeń Ludowych i Senatu)
- urzędnicy wyżsi: konsulowie (2 najważniejsi, wybierani na 1 rok) , pretorzy (władza sądowa w
sprawach cywilnych) , cenzorzy (uzupełnianie i rewidowanie listy członków Senatu)
PRAETOR URBANUS - pretor dla miasta Rzymu PRAETOR PEREGRINUS (242 r. pne) - do
spraw cudzoziemców Pretor sam nie sądził, tylko rozpatrywał sprawę pod względem formalnym (
In iure ). Postępowanie In iure miało na celu stwierdzenie, czy w danym przypadku chodzi o
roszczenie, któremu prawo rzymskie daje ochronę oraz ustalenie i sformułowanie przedmiotu sporu.
Następnie sprawa przechodziła do sędziego ( In iudicium ). Sędziów powoływał pretor
Obejmując urząd pretor ogłaszał edykt , w którym ustalał zasady prawne jakie będzie stosować
TRYBUNI LUDOWI (od 494 r. pne) - dla ochrony praw plebejuszy (wyraz ustępstwa patrycjuszy
na rzecz plebejuszy); szerokie uprawnienia (prawo zwoływania zebrań plebejskich i Senatu, prawo
sprzeciwu wobec zarządzeń urzędników i wobec uchwał Senatu jeżeli były szkodliwe dla
plebejuszy)
Z zasadą kolegialności władz najwyższych zrywano w razie zagrożenia z zewnątrz lub niepokojów
wewnętrznych. Powoływano wtedy DYKTATORA skupiającego w swym ręku całą władzę.
Dyktatora można było powoływać na 6 miesięcy, jednak później niektórzy otrzymywali ją na czas
nieograniczony (Sulla, I w. one) a Juliusz Cezar jako pierwszy uzyskał ją dożywotnio (44 r. pne).
W ostatnich wiekach republiki państwo zaczęło rozszerzać się terytorialnie, natomiast formy
republikańskie (podobnie jak w państwach greckich) dostosowane były do rządzenia małym
państwem utrzymanie jedności państwa wymagało gruntownych zmian, w szczególności
reorganizacji zarządu podbitych prowincji.
Pierwotnie zarząd prowincji powierzano - jako namiestnikom - pretorom lub konsulom .
Namiestnicy ci posiadali szerokie imperium (zwłaszcza olbrzymią władzę wojskową) i, nie
poddawani należytej kontroli, stanowili zagrożenie dla jedności państwa w I w. pne głęboki kryzys
polityczny i wojny o władzę , które wygrał Oktawian. Podjął on reformę ustroju państwa,
rozpoczynając okres cesarstwa.
Historia administracji - Rzym
Zgromadzenie Ludowe w Atenach
Źródła władzy
Republika Rzymska - ustrój
Administracja w starożytnym Rzymie - wykład
Podstawowe nformacje o Rzymie - wykład
Reklama































Prawa autorskie
Reklama
Kontakt