Przyroda ,, Rośliny pod ochroną znajdujące się w ŁPKDN”

Przyroda
,, Rośliny pod ochroną znajdujące się w ŁPKDN”
Łomżyński Park Krajobrazowy
Doliny Narwi
I. Dzięgiel Litwor
Angelica archangelica L
 Nazwa łacińska pochodzi od słowa archangelos,
które oznacza archanioł i nawiązuje do
niezwykłych właściwości leczniczych tej rośliny,
które miał objawić Archanioł Rafał.
 Od nazwy tej rośliny pochodzi wiele
geograficznych nazw w Tatrach, np. Dolina
Litworowa, Litworowa Przełęcz, Litworowy Staw
Gąsienicowy.
 W Polsce podgatunek typowy rośnie w Sudetach i
Karpatach, podgatunek nadbrzeżny występuje w
pasie wybrzeża i dolinach rzek.
Dzięgiel litwor
II. Orlik pospolity
Aquilegia vulgaris
 Nazwa łacińska wzięła się od słowa aquila –
orzeł, ponieważ ostroga orlika przypomina szpon
orła.
 Kiedyś robiono z tej rośliny płyn ściągający.
 Według mowy kwiatów orlik oznacza odmienne
nastroje.
 Występuje w stanie dzikim w Polsce, jest
niezbyt pospolity. Rośnie na rozproszonych
stanowiskach zarówno na niżu, jak i w górach,
najwyżej sięga w Tatrach.
Orlik pospolity
III. Ziarnopłon wiosenny, jaskier
wiosenny
Ficaria verna Huds
 Ziele ziarnopłonu (Herba Ficariae) ma pewne
własności lecznicze i dawniej było używane w
medycynie ludowej. Dawniej zielem ziarnopłonu
leczono hemoroidy i brodawki.
 Młode liście są jadalne, dawniej ludność wiejska
wczesną wiosną (na tzw. przednówku) z głodu
spożywała młode liście ziarnopłonu, uważając je za
smaczne warzywo. Jednak starsze liście stają się
gorzkie i trujące.
 W Polsce jest gatunkiem rodzimym, pospolitym na
terenie całego kraju. Występuje także w Rezerwacie
,,Kalinowo”.
Ziarnopłon wiosenny, jaskier
wiosenny
IV. Złoć żółta
Gagea lutea
 Złoć żółta była pierwszą rośliną w zielniku
Paszczaka w książce Tove Jansson "W Dolinie
Muminków".
 W Polsce występuje pospolicie na całym niżu, oraz
na Pogórzu i w niższych partiach gór.
 Spotkać ją można przede wszystkim w lasach
liściastych (zwłaszcza w łęgach i grądach), w
parkach, na zadrzewionych stokach potoków i w
jarach. Zajmuje siedliska w typologii siedlisk
leśnych określane jako las świeży, wilgotny i
łęgowy.
Złoć żółta
V. Arnika górska
Arnica montana
 Dawniej w Bawarii, w wigilię św. Jana arnikę
wtykano na brzegach pól w celu ochrony przed
gradobiciem. Ustawiona w oknie miała chronić
przed uderzeniem pioruna.
 W Polsce najliczniej występuje w Sudetach i na
Pojezierzu Mazurskim, rzadziej, na
rozproszonych stanowiskach na Dolnym Śląsku,
Wyżynie Małopolskiej, w Górach Świętokrzyskich
i w Bieszczadach Zachodnich. Na Podlasiu – w
rezerwatach przyrody.
Arnika górska
VI. Turówka wonna
Nierychło odorata
 Roślina lecznicza: rzadko stosowana w medycynie. W
medycynie ludowej stosowana zewnętrznie w postaci
naparów z ziela i wewnętrznie na dolegliwości układu
pokarmowego.
 Wykorzystywana w przemyśle perfumeryjnym oraz
do aromatyzowania napojów (najbardziej znanym
przykładem jest wódka zwana Żubrówką).
 Gatunek trawy z rodziny wiechlinowatych. W Polsce
spotykana na całym niżu, ale bardzo rzadko. Roślina
objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową .
Umieszczona jest na Czerwonej liście roślin i
grzybów Polski (2006) w grupie gatunków
narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia: V).
Turówka wonna
VII. Kalina koralowa
Viburnum opulus
 Owoce dostarczają czerwonego barwnika,
a kora czarnozielonego, stosowanego do
farbowania wełny.
 Kalina jest rośliną miododajną, choć
pszczoły zbierają z niej zwykle tylko pyłek
 Z pędów kaliny robi się lub robiło pręty,
tyki i strzały.
 W Polsce kalina koralowa jest pospolita na
terenie całego kraju z wyjątkiem Tatr.
Kalina koralowa
VIII. Bobrek trójlistny
Menyanthes trifoliata
 Surowcem lekarskim bobrka są liście.
 Działanie: liść bobrka ma właściwości
przeciwszkorbutowe, przeciwmigrenowe i
przeciw czerwiowe. Działa oczyszczająco. Ma
właściwości przeczyszczające, wzmacnia
organizm, pobudza wydzielanie soku
żołądkowego i kwasu solnego, działa
przeciwzapalnie, żółciopędnie. Wzmacnia
działanie gruczołów wydzielania
wewnętrznego.
 W Polsce występuje na terenie całego niżu,
niezbyt pospolicie.
Bobrek trójlistny
IX. Kruszczyk szerokolistny
Epipactis helleborine (L.) Crantz
 Nektar zawiera pewne związki chemiczne
o narkotycznym działaniu na owady.
Powodują one zwolnienie ich ruchów, tak
że owady przez dłuższy czas przebywają
na kwiatach kruszczyka, mimo że są one
dla nich mało atrakcyjne. Zwiększa to
szanse na zapylenie kwiatów. Dla owadów
jest to oczywiście mniej korzystne, gdyż
nazbierają mniej nektaru, a ponadto
łatwiej ulegają drapieżnikom z powodu
spowolnionych reakcji.
 W Polsce roślina dość pospolita.
Kruszczyk szerokolistny
X. Lilia złotogłów
Lilium martagon
 Dawniej jej cebulki uchodziły za przysmak
w każdej postaci: surowej, gotowanej i
pieczonej.
 Gatunek byliny z rodziny liliowatych
(Liliaceae). W Polsce jest rośliną rzadką,
częściej spotykana jest w Sudetach i
Karpatach.
 Spotykana również w ŁPKDN
Lilia złotogłów
Źródła
 1. Przewodnik łomżyński 5.
 2. http://pl.wikipedia.org
 3. http://www.4lomza.pl
 4. http://www.lpkdn.wrotapodlasia.pl
Autorzy
 Zespół klasy 5a:
-Domalewski Bartłomiej
-Górski Bartosz
-Kur Piotr
-Sakowski Jakub
-Włodkowski Dawid