Wirusowe Zapalenia Wątroby /WZW/ - etiologia, diagnostyka, profilaktyka. Dr n.med. Witold Wrodycki Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii UM w Łodzi Hepatitis B Virus Epidemiologia HBV • • • • • Ponad 400 mln zakażonych na świecie 1..1....... 1,25 w USA ....,mln zakażonych m Nosicielstwo HBsAg na świecie od 1-20% W Polsce nosicielstwa HBsAg ok. 1-2 % Spadek liczby zakażonych od 1990r (szczepienia p/wzw B) Geographic Distribution of Chronic HBV Infection HBsAg Prevalence 8% = High 2%-7% = Intermediate <2% = Low Schematyczna budowa HBV Drogi tranmisji HBV •Seksualna •Parenteralna •Perinatalna Riskw Factors for Acute Hepatitis B Drogi transmisji HBV DUnited States, 1992-1993 Seksualna Injecting Drug Use (15%) Homosexual Activity (9%) Household Contact (2%) Unknown (31%) Other (1%) * Includes sexual contact with acute cases, carriers, and multiple partners. CxDC Sentinel Counties Study of Viral Hepatitis. Health Care Employment (1%) Epidemia – pojawienie się zachorowań na daną jednostkę chorobową wśród ludności zamieszkującej określony obszar w liczbie wyższej niż w latach ubiegłych Endemia – utrzymywanie się zachorowań na daną jednostkę chorobową wśród ludności zamieszkującej określony obszar na takim samym poziomie Hepatitis B – Clinical Features • Incubation period: • Clinical illness (jaundice): Average 60–90 days Range 45–180 days <5 yrs, <10% >5 yrs, 30%–50% • Acute case-fatality rate: 0.5%–1% • Chronic infection: <5 yrs, 30%–90% >5 yrs, 2%–10% • Premature mortality from chronic liver disease: 15%–25% Hepatitis B – Diagnostic Tools Markers of the virus • HBV DNA • HBeAg • HBsAg Antibodies to the virus • Anti-HBc • Anti-HBe • Anti-HBs Markers of liver damage • ALT • AST • Bilirubin Severity of liver damage • Bilirubin • Albumin • Prothrombin time Never Been Exposed to Hepatitis B No viral markers • HBsAg • HBeAg • HBV DNA- No immune response to the virus • Anti-HBc - • Anti-HBs - • Anti-HBe - Acute Hepatitis B Full complement of viral markers, all present for < 6 months • HBsAg + Some immune response to the virus • Anti-HBs- • HBeAg + • HBV DNA+ • Anti-Hbe• Anti-HBc+ Evidence of acute infection • Anti-HBc IgM + Koncentracja HBV w różnych płynach w ustrojowych Duża: krew osocze, sączące rany Średnia: nasienie, wydzielina pochowa, sączące rany Mała: mocz, kał, łzy, pot, pokarm Choroby kwarantannowe Cholera Dżuma Żółta febra Ospa prawdziwa (eradykacja po 200 dur plamisty, gorączki krwotoczne?) latach od zastosowania szczepionki) Najczęstsze choroby zakaźne w Polsce Grypa - 80 tys. – 2,4 mln Ospa wietrzna - 200 tys 80 tys Świnka - 5 tys 60 tys Zatrucia pokarmowe - 100 tys 50 tys WZW (A,B,C) - 42 tys 12 tys Różyczka - 17 tys 392 tys 13 tys Drogi transmisji HBV Błonica (Diphteria) Rok 1961-6356 przyp. (75% w wieku 1-9), 295 zgonów Rok 1970 - Rok 2000 - 22 przyp. zgonów 0 0 zachorowań Choroba Heinego-Medina (Poliomyelitis anterior acuta) Rok 1954 Rok – 2400 zachorowań (1955r początek szczepień) 1961– 96 przypadków 2 zgony Rok 1968 – 464 przypadki Rok 1970 - 20 przypadków Rok 2000 - 0 zachorowań Eradykacja w 2005r??? Tężec (tetanus) Rok 1961 - 362 przyp. (45% w wieku 0-14) 200 zgonów Rok 1970 - 134 przyp. 58 zgonów Rok 2000 - 14 przyp. Rok 2005 – 28 przyp. Płonica (Scarlatina) Rok 1961 – 44 445 przyp. 24 zgony Rok 1970 - 38 930 przyp. 10 zgonów Rok 2000 - 8345 przyp. zgony 0 Biegunki u dzieci do lat 2 (diarrhoeae infantum) Rok 1961 – 32 903 przyp. umieralność 66,2 / 10 000, zgony ? Rok 1970 – 29703 przyp. umieralność 22,9/10 000 Rok 2000 -17 538 przyp. zgonów 6 Świnka (Parotitis epidemica) Rok 1961Rok 1970Rok 2000- 69 057 przyp. ( 91% w wieku 0-14), zgony 0 59 630 przyp. zgony 1 17 548 przyp. zgony 0 Szczepienia !!! Różyczka (Rubeola) Rok 1961 - ? - rejestracja od 1966r Rok 1970 - 26 372 przyp. (95% w wieku 0-14), Rok 1993Rok 2000- zgon 1 398 000 przyp. Epidemia !!! 46 181 przyp. zgony 0 1 przyp. różyczki wrodzonej Szczepienia – 1994. Ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych W latach 60 i 70-ych powyżej 6 tys. zachorowań rocznie, ropne nagminne zapalenie opon (meningokokowe) – 951 przyp. 38 zgonów W latach 80 i 90-ych średnio 4-5 tys. zachorowań, śmiertelność w zależności od etologii – od 10 - 30 % W latach 2000-2005 1,5 – 2 tys. zachorowań, śmiertelność 8-10%, w tym meningokokowych w 2000r 982 przyp. (49% w wieku 0-14), 143 zgony „Znikające” choroby zakaźne Dur brzuszny : 1961 – 2883 przyp., 66 zgonów 1970 – 419 przyp. 4 zgony 2000 – 13 przyp. zgony 0 Dury rzekome A, B, C 19961 – 400 przyp. 5 zgonów 1970- 55 przyp. 0 zgonów 2000r 1 przyp. „Nowe” choroby zakaźne HIV/AIDS – od 1985r ok. 10 tys.zakażonych i 1tys. chorych Biorelioza z Lyme – w 1999r 892 przyp. w 2000r – 1859 przyp. Mononukleoza zakaźna 1999 – 1573 przyp. 2000 - 1757 przyp. Toxoplazmoza - w 1999r - 272 przyp. w 2000r – 368 przyp. WZW B i C (HCV, HBV) - 13 tys. przyp. Toxocaroza SIRS Ptasia grypa Zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS, SIDA) Rok 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 114przyp 0<19 r.ż. 92 – 2<19 195 przyp. 2<19 120 przyp. 3 < 19 r.ż. 98 przyp. 123 przyp 5 <19 98 przyp. 3 <19 60 dzieci HIV + AIDS u dzieci ? Od wdrożenia badań w 1985r do 30.09.2006r: HIV+ 10 360 (5300) AIDS 1809- 829 zmarło Wirusowe zapalenie wątroby (hepatitis virusalis) 1961 – 57 088 przyp. zgony 102, 1970 – 70 355 przyp. zgony 369 2000 HAV 262 przyp. (25,5 % w wieku 0-14) zgony 0 HBV 2825 przyp.(10,3% w wieku 0-14) zgony 0 HCV 2086 przyp. (5,7 % w wieku 0-14) zgony 0 Epidemia wyrównawcza wzw A ??? Choroby prionowe CDJ i inne Rok 1996 - 5 przyp. 1997 - 1 przyp. 1998 - 4 przyp. 1999 - 9 przyp. 2000 - 3 przyp. Realne zagrożenie ??? Całkowity brak informacji w biuletynach PZH Zapalenie płuc Toxokaroza Zakażenia szpitalne Posocznice Grzybice ukłdowe Obowiązkowa hospitalizacja Gruźlica płuc w okresie prątkowania Błonica Cholera Dur brzuszny i dury rzekome A, B, C Dżuma Choroba HM i inne porażenia wiotkie Tularemia Zapalenie mózgu i zapalenie opon m-rdz. Żółta gorączka i inne wirusowe gorączki krowotoczne Śmierć w wyniku zakażeń w Polsce W latach 1920 – 1939 20-25 % zgonów było skutkiem chorób zakaźnych i pasożytniczych 1- gruźlica, 2 – posocznice 3- neuroinfekcje 4- WZW W roku 1980 - 6763 zgonów = 1,9% 1985 - 5073 = 1,32% 1990 - 3744 = 0,96 % Zagrożenie chorobami zakaźnymi – prognoza na 2020r (świat) Przewidywane zmiany na liście przyczyn zgonów Zapalenie płuc 3 4 (1) Biegunki 4 11 ( 7) Gruźlica 7 7 (0) Odra 8 27 ( 19) Zimnica 11 29 ( 18) Marskość wątroby 13 12 (1) Rak wątroby 21 13 ( 8) HIV/AIDS 30 9 (21) Liczba zgonów z powodu AIDS wzrośnie do 0,8 – 1.2 mln rocznie zależnie od rozwoju epidemii w Azji Prognoza na rok 2020 – przewidywana najczęstsze przyczyny zgonów 1. Zawał serca 2. Depresja 3. Wypadki drogowe 4. Udar mózgu 5. Zespół płucno-sercowy (tytoń) 6. Zapalenie płuc 7. Gruźlica 8. Urazy wojenne 9. Biegunki 10.AIDS Choroby zakaźne na świecie Malaria – 150-200 mln zachorowań rocznie, narażonych jest około 1 miliarda, walka z malarią prowadzona jest od 1954r pod auspicjami WHO: weryfikacja rozpoznań, zasięg typów zarodźca (mapa) Schistosomoza-100- 150 mln zachorowań rocznie (Płw. Arabski, Indochiny) Cholera – pod koniec lat 70-ch 100 tys. przyp. lat 80-ch 30 tys. przyp. (głównie endemicznie w Azji) i na koniec XX wieku szacowano na 10 tys.- eradykacja? w 1993r epidemia cholery w Chile i Peru – 250 tys.przyp. Choroby zakaźne na świecie Trąd – około 10 mln zachorowań (głównie Afryka), leczonych jest mniej niż 50% - brak skutecznej szczepionki Dur brzuszny - kilka milionów zachorowań - duże zagrożenie dla wyjeżdżających strefy tropikalnej HIV/AIDS - liczba zakażonych na świecie na dzień 30.09.2006r – 38,6 mln (33-46mln), w tym dorośli 36,3 mln (17,3 mln kobiet i 2,3 mln dzieci). W 2005: nowo-wykrytych 4,1 mln, zmarło 2,8 mln. Dziękuje za uwagę