warranty

WARRANTY
OPCYJNE
W to też możesz inwestować na giełdzie
G
I
E
ŁD
A
P
A
P
I
E
R
Ó
W
W
A
R
T
O
ŚC
I
O
W
Y
C
H
W
W
A
R
S
Z
A
W
I
E
WARRANTY
OPCYJNE
Warranty opcyjne (dalej: warranty) są papierami wartościowymi
emitowanymi przez instytucje finansowe. Mają emitenta, posiadają
prospekt emisyjny oraz dokument informacyjny, tzw. warunki końcowe
emisji (ang. final terms), oddzielny dla każdej nowo wyemitowanej serii.
JAK DZIAŁAJĄ WARRANTY?
Warranty dają inwestorom prawo (nie obowiązek) do zakupu lub
sprzedaży w określonym dniu w przyszłości wybranego instrumentu
bazowego (np. akcji, indeksu) po z góry ustalonej cenie. Cena ta, zwana
ceną wykonania (ang. strike price), ustalana jest przez emitenta.
Inwestorzy liczący na wzrost wartości instrumentu bazowego nabywają
warranty kupna (ang. CALL). Inwestorzy, którzy chcą się uchronić przed
spadkiem jego wartości lub chcą zarobić na jego spadkach, kupują
warranty sprzedaży (ang. PUT).
Warrant opcyjny zawiera element dźwigni finansowej umożliwiający
osiąganie większych stóp zwrotu niż z inwestycji w instrument bazowy.
Warrantów nie można wystawiać – wystawcą warrantów jest wyłącznie
emitent. Zakupione warranty można przetrzymać do dnia wygaśnięcia lub
sprzedać je w dowolnym momencie po cenie rynkowej. Gwarantem
płynności obrotu warrantami jest animator – zobowiązany do wystawiania
jednocześnie zleceń kupna i sprzedaży.
RODZAJE WARRANTÓW
W
a
r
r
a
n
t
y
t
y
p
u
e
u
r
o
p
e
j
s
k
i
e
g
o
– mogą być wykonane (przedstawione przez
inwestora do wykupu przez emitenta) jedynie w dniu wygaśnięcia, który
zazwyczaj przypada na ostatni dzień obrotu.
W
a
r
r
a
n
t
y
t
y
p
u
a
m
e
r
y
k
a
ńs
k
i
e
g
o
– mogą być wykonane przez inwestora
w dowolnym dniu sesyjnym, od pierwszego dnia obrotu do dnia wygaśnięcia włącznie.
W
a
r
r
a
n
t
y
k
u
p
n
a
(
C
A
L
L
)
europejskie
amerykańskie
W
a
r
r
a
n
t
y
s
p
r
z
e
d
a
ży
(
P
U
T
)
europejskie
amerykańskie
W
a
r
r
a
n
t
y
R
a
i
f
f
e
i
s
e
n
C
e
n
t
r
o
b
a
n
k
u
A
G
(
R
C
B
)
notowane na GPW są warrantami typu amerykańskiego.
ILE KOSZTUJE WARRANT?
Warranty wyceniane są podobnie jak opcje. Ich cena uzależniona jest od
kilku czynników. Najważniejsze z nich to:
wartość instrumentu bazowego,
poziom ceny wykonania,
czas pozostały do dnia wygaśnięcia (im dłuższy, tym większa wartość
warrantów),
zmienność instrumentu bazowego (im większa, tym droższe warranty).
W
A
ŻN
E
! materiały edukacyjne na temat wyceny opcji znajdują się na
t
t
p
:
/
/
p
o
c
h
o
d
n
e
.
g
p
w
.
p
l
stronie: h
. Zanim rozpoczniesz handel warrantami, sprawdź również wartość mnożnika danego warrantu.
CZYM JEST MNOŻNIK?
Mnożnik (ang. subscription ratio) – jest to liczba instrumentów bazowych (np. akcji) przypadająca na jeden warrant (jeżeli np. mnożnik dla
warrantów opiewających na akcje „X” wynosi 0,2 oznacza to, że jednemu
warrantowi odpowiada 0,2 akcji „X”). Jeżeli inwestor handlujący
warrantami chce uzyskać ekspozycję w tych instrumentach odpowiadającą ilości 100 akcji „X”, musi kupić 500 warrantów kupna lub
sprzedaży w zależności od tego, jak obstawia zachowanie się kursu akcji
„X” w przyszłości.
WCZEŚNIEJSZE WYKONANIE I WYGAŚNIĘCIE
WARRANTÓW
Warranty można odsprzedać w trakcie sesji do dnia ich wygaśnięcia
włącznie po aktualnej cenie rynkowej. Inwestor może również przed
dniem wykonania zgłosić warranty do wcześniejszego wykupu przez
emitenta, za pośrednictwem swojego domu maklerskiego. Zgłaszając
warranty do wcześniejszego wykupu, trzeba być świadomym, że otrzyma
się jedynie tzw. wartość wewnętrzną warrantu (jeśli takowa istnieje).
Wartość wewnętrzną warrantów oblicza się tak samo jak dla opcji.
WCZEŚNIEJSZE WYKONANIE
P
r
z
y
k
ła
d
.
W
y
z
n
a
c
z
e
n
i
e
k
w
o
t
y
r
o
z
l
i
c
z
e
n
i
a
n
a
l
e
żn
e
j
i
n
w
e
s
t
o
r
o
w
i
n
a
p
r
z
y
k
ła
d
z
i
e
w
a
r
r
a
n
t
ó
w
s
p
r
z
e
d
a
ży
n
a
i
n
d
e
k
s
W
I
G
2
0
Inwestor nabył 100 warrantów sprzedaży na WIG20 o cenie wykonania
2300 pkt. płacąc 1 zł za każdą sztukę (łącznie 100 zł). Mnożnik dla tych
warrantów równy jest 0,01. W kilka dni później wartość indeksu spadła do
2050 pkt. Inwestor zgłosił swoje warranty do wykonania, a więc otrzymał
jedynie wartość wewnętrzną.
Kwota rozliczenia = MAX [0; cena wykonania – kurs zamknięcia] x mnożnik
x liczba warrantów
250 zł = MAX [0; 2300 – 2050] x 0,01 x 100
Inwestor zarobił zatem 150 zł (250 zł – 100 zł).
Jeżeli inwestor sprzeda kupione warranty na giełdzie, powinien uzyskać
wyższą cenę (większy zysk), bowiem otrzyma nie tylko wartość
wewnętrzną, ale również wartość czasową warrantu.
N
a
b
y
c
i
e
w
a
r
r
a
n
t
ó
w
s
p
r
z
e
d
a
ży
z
y
s
k
/
s
t
r
a
t
a
4
0
0
3
0
0
2
0
0
1
0
0
1
8
0
02
0
0
0 2
2
0
02
4
0
02
6
0
0
1
0
0
w
a
r
t
o
ść
W
I
G
2
0
WYGAŚNIĘCIE WARRANTÓW
P
r
z
e
t
r
z
y
m
a
n
i
e
w
a
r
r
a
n
t
ó
w
d
o
d
n
i
a
i
c
h
w
y
g
a
śn
i
ęc
i
a
oznacza, że inwestor
otrzyma kwotę rozliczenia:
•d
l
a
w
a
r
r
a
n
t
u
k
u
p
n
a
(
C
A
L
L
)
Kwota rozliczenia (wartość wewnętrzna) =
= MAX [0; kurs rozliczenia – cena wykonania] x mnożnik x liczba
warrantów
•d
l
a
w
a
r
r
a
n
t
u
s
p
r
z
e
d
a
ży
(
P
U
T
)
Kwota rozliczenia (wartość wewnętrzna) =
= MAX [0; cena wykonania – kurs rozliczenia] x mnożnik x liczba
warrantów
P
r
z
y
k
ła
d
.
W
y
z
n
a
c
z
a
n
i
e
k
w
o
t
y
r
o
z
l
i
c
z
e
n
i
a
w
d
n
i
u
w
y
g
a
śn
i
ęc
i
a
w
a
r
r
a
n
t
u
Inwestor posiada 5 warrantów kupna, z których każdy opiewa na 0,2 akcji
spółki „Z” (mnożnik = 0,2). Cena wykonania warrantów opiewających na
akcje spółki „Z” wynosi 45 zł. W dniu wygaśnięcia warrantów kurs
rozliczenia spółki „Z” wyniósł 49 zł.
Kwota rozliczenia = MAX [0; kurs rozliczenia – cena wykonania] x mnożnik
x liczba warrantów
4 zł = MAX [0; 49 zł – 45 zł ] x 0,2 x 5
Zakładając, że inwestor za 5 warrantów zapłacił np. 1 zł (0,2 zł za jeden
warrant), jego zysk jest równy różnicy pomiędzy otrzymaną w dniu wykonania kwotą rozliczenia a ceną zapłaconą za warranty, czyli 3 zł (4 zł – 1 zł).
www.gpw.pl
N
a
b
y
c
i
e
w
a
r
r
a
n
t
ó
w
k
u
p
n
a
z
y
s
k
/
s
t
r
a
t
a
6
5
4
3
2
1
c
e
n
a
i
n
s
t
r
u
m
e
n
t
u
4
04
24
44
85
2b
64
05
a
z
o
w
e
g
o
1
2
Gdyby cena akcji spółki „Z” osiągnęła w dniu wygaśnięcia wartość 45 zł
lub mniejszą, inwestor nie zgłosiłby warrantu do wykonania i poniósłby
stratę w wysokości kwoty zainwestowanej w kupno warrantu, czyli 1 zł.
JAK ODCZYTYWAĆ NAZWY SKRÓCONE
WARRANTÓW?
INSTRUMENT BAZOWY
STRIKE
R
C
K
G
H
2
G
1
3
0
EMITENT
K/S, MIESIĄC WYKONANIA
ROK WYGASANIA
Powyższa nazwa skrócona oznacza warrant wyemitowany przez Raiffeisen
Centrobank AG opiewający na akcje KGHM S.A., wygasający w lipcu
2012 r., z ceną wykonania 130 PLN. Litera „G” informuje o miesiącu
wykonania oraz o rodzaju warrantu. W powyższym przypadku jest to
warrant kupna. Pamiętajmy, że w nazwie warrantu nie ma informacji na
temat mnożnika.
M
i
e
s
i
ąc
e
w
y
k
o
n
a
n
i
a
d
l
a
w
a
r
r
a
n
t
ó
w
o
p
c
y
j
n
y
c
h
Miesiąc wygasania
styczeń
luty
marzec
kwiecień
maj
czerwiec
lipiec
sierpień
wrzesień
październik
listopad
grudzień
Kod warrantów CALL
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Kod warrantów PUT
M
N
O
P
Q
R
S
T
U
V
W
X
ZASADY OBROTU GIEŁDOWEGO
Warranty notowane są w systemie notowań ciągłych, w tych samych
godzinach co akcje. Aby handlować warrantami, wystarczy otworzyć
rachunek inwestycyjny w dowolnym domu maklerskim. Większość
brokerów umożliwia obrót warrantami również na Indywidualnych
Kontach Emerytalnych (IKE).
W
A
ŻN
E
! w przypadku warrantów nie ma ograniczeń wahań kursów.
Zlecenia PKC, PCR oraz PCRO nie są przyjmowane. Pozostałe regulacje
znajdują się w Szczegółowych Zasadach Obrotu Giełdowego:
http://www.gpw.pl/regulacje_prawne.
OPŁACALNOŚĆ INWESTYCJI W WARRANTY
Fakt, że cena warrantu stanowi małą część wartości instrumentu
bazowego powoduje, że inwestycjom w warranty nieodłącznie towarzyszy
efekt dźwigni finansowej umożliwiający osiąganie znacznie większych
stóp zwrotu niż z inwestycji w instrument bazowy.
Przykład. Porównajmy inwestycję w akcje i w warranty kupna na te akcje.
Załóżmy, że cena akcji spółki „A” oraz cena wykonania warrantu
opiewającego na 0,2 akcji tej spółki wynosi 40 zł. Załóżmy jednocześnie,
że za jeden warrant należy zapłacić 0,4 zł (czyli 2 zł za 5 warrantów
odpowiadających 1 akcji). Inwestor X inwestuje 1000 zł w 25 akcji spółki
„A”. Inwestor Y inwestuje taką samą kwotę w warranty i nabywa 2500
warrantów kupna na akcje spółki „A” (czyli prawo do kupienia
w przyszłości 500 akcji tej spółki po 40 zł, przy mnożniku = 0,2). Zależnie
od koniunktury i przyjętej strategii, inwestorzy X i Y mogą osiągnąć
następujące wyniki:
Stopy zwrotu z inwestycji (%)
C
e
n
a
a
k
c
j
i
s
p
ó
łk
i
„A
”
a
k
c
j
e
spółki „A”
w
a
r
r
a
n
t
y
k
u
p
n
a
w dniu wygaśnięcia
na akcje spółki „A”
warrantów
(w dniu wygaśnięcia)
(inwestor X)
(inwestor Y)
46
15,0%
200%
45
12,5%
150%
44
10,0%
100%
43
7,5%
50%
42
5,0%
0%
41
2,5%
4
0
0
,
0
%
1
0
0
%
-50%
39
-2,5%
-100%
38
-5,0%
-100%
37
-7,5%
-100%
36
-10,0%
-100%
35
-12,5%
-100%
Jak widać inwestycja w warranty może przynieść większe zyski.
Zaczynają się one dopiero, gdy cena akcji przekroczy wartość równą cenie
wykonania, powiększonej o koszt zakupu warrantów przypadający na
jedną akcję (w tym przykładzie jest to wartość 2 zł = 5 warrantów x 0,4 zł).
ZALETY WARRANTÓW
Zastanawiając się nad kolejnymi inwestycjami warto rozważyć kupno
warrantów, ponieważ:
umożliwiają osiąganie zysków zarówno w czasie wzrostów, jak i spadków,
stosunkowo niska wartość czyni je dostępnymi dla każdego inwestora,
warrant jest prawem, a nie zobowiązaniem inwestora; właściciel
warrantu jest w pozycji uprzywilejowanej,
ryzyko straty dla nabywcy warrantów jest ograniczone do kwoty
zapłaconej za warrant,
potencjalny zysk jest nieograniczony,
obrót odbywa się na zasadach obowiązujących na rynku akcji,
oferta jest szeroka – różne typy, serie i terminy wygaśnięcia warrantów,
warranty pozwalają na spekulacje z wykorzystaniem dźwigni finansowej,
mogą służyć do zabezpieczenia pozycji na rynku akcji,
dają możliwość tworzenia wielu ciekawych strategii inwestycyjnych.
CZYNNIKI RYZYKA
W przypadku warrantów strata dla nabywcy jest ograniczona do całej
zainwestowanej kwoty. Przed zawarciem jakichkolwiek transakcji
warrantami, inwestor powinien być pewny, że w pełni rozumie zasady
inwestowania w ten instrument oraz związane z nim czynniki ryzyka.
Przed rozpoczęciem inwestowania w warranty należy zapoznać się
z czynnikami ryzyka zamieszczonymi w warunkach końcowych emisji
(ang. final terms). Istnieje ryzyko nieotrzymania należnych zysków
w przypadku ogłoszenia upadłości emitenta.
Ulotka ma charakter edukacyjny. Podstawowym źródłem informacji
o poszczególnych warrantach są prospekt emisyjny i warunki końcowe
emisji, dostępne, wraz z szerszą informacją na temat tego instrumentu,
na stronie internetowej emitenta oraz GPW:
http://www.gpw.pl/instrumenty/warranty.
Na tej stronie znajdą Państwo również wyszukiwarkę, która pozwoli
znaleźć odpowiedni instrument do Państwa przewidywań rynkowych.
Pytania prosimy kierować na adres: [email protected].
G
I
E
ŁD
A
P
A
P
I
E
R
Ó
W
W
A
R
T
O
ŚC
I
O
W
Y
C
H
W
W
A
R
S
Z
A
W
I
E
ul. Książęca 4, 00-498 Warszawa
T: 22 628 32 32, F: 22 628 17 54
[email protected]