definicje Analiza kosztów i korzyści

Studium wykonalności projektu
w kontekście „Metodologii opracowania studium
wykonalności-analiza ekonomiczno-finansowa”
opracowanej
na potrzeby RPO WD 2007-2013
Oświata i zdrowie
dr inż. Marta Kołodziej-Hajdo
Plan prezentacji
Źródło:
1. Metodologia opracowania studium wykonalności
analiza ekonomiczno-finansowa na potrzeby
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Dolnośląskiego 2007-2013.
2. Kryteria wyboru operacji finansowanych w ramach
RPO dla województwa dolnośląskiego na lata 2007-2013.
Plan prezentacji
Zakres studium wykonalności.
Analiza finansowa
Poziom dofinansowania projektu.
Analiza kosztów i korzyści społeczno-ekonomicznych.
Analiza wrażliwości i ryzyka.
Ocena projektu – kryteria finansowe – na podstawie
studium wykonalności.
7. Podsumowanie.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
1. Studium wykonalności - definicje
Studium wykonalności (feasibility study) jest kompendium
wiedzy na temat projektu inwestycyjnego oraz jego
otoczenia. Celem realizacji feasibility study jest
dostarczenie wszelkich danych istotnych do podjęcia
decyzji inwestycyjnych, zarówno samemu inwestorowi,
jak i instytucji finansującej, która na jego podstawie
przeprowadza ocenę inwestycji. W związku z tym
studium obejmuje wszelkie aspekty handlowe,
techniczne, finansowe, ekonomiczne związane ze
środowiskiem naturalnym, uwarunkowania projektu
inwestycyjnego.
1. Studium wykonalności - definicje
Projekt generujący dochód: w myśl art. 55
Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 są to
wszelkie operacje obejmujące inwestycję w
infrastrukturę, korzystanie z której podlega opłatom
ponoszonym bezpośrednio przez korzystających oraz
wszelkie operacje pociągające za sobą sprzedaż
gruntu lub budynków lub dzierżawę gruntu lub najem
budynków, lub wszelkie inne odpłatne świadczenie
usług.
1. Studium wykonalności - definicje
Wskaźnik „luki w finansowaniu”: to ta część
zdyskontowanych nakładów inwestycyjnych
pierwotnej inwestycji, która nie jest pokryta
zdyskontowanym dochodem netto z projektu,
generowanym w okresie referencyjnym.
1. Studium wykonalności - definicje
Analiza kosztów i korzyści (ang. Cost-Benefit Analysis CBA): schemat analityczny, mający na celu ustalenie, czy
lub w jakiej mierze dany projekt zasługuje na realizację z
publicznego lub społecznego punktu widzenia. Analiza
kosztów i korzyści różni się od zwykłej oceny finansowej
tym, że uwzględnia wszystkie zyski (korzyści) i straty
(koszty), niezależnie od tego, kto je ponosi (również jako
Analiza K/K). Analiza K/K przybiera często postać analizy
ekonomicznej, w której koryguje się wyniki analizy
finansowej o efekty fiskalne, efekty zewnętrzne oraz
odchylenia. Wyniki analizy K/K można wyrazić na wiele
sposobów, w tym w postaci wewnętrznej stopy zwrotu,
bieżącej wartości netto i współczynnika korzyści-koszty.
1. Studium wykonalności - definicje
Efekty zewnętrzne: w analizie projektów efekt zewnętrzny
jest to rezultat projektu odczuwany przez jego otoczenie i
stąd nie uwzględniony w ewaluacji projektu jako
takiego. Ogólnie rzecz biorąc, efekt zewnętrzny
występuje wtedy, gdy fakt produkcji lub konsumpcji dobra
lub usługi przez jedną jednostkę gospodarczą ma
bezpośredni wpływ na poziom dobrobytu producentów
lub konsumentów wchodzących w skład innej jednostki.
Efekty zewnętrzne mogą być pozytywne lub negatywne.
1. Studium wykonalności - definicje
Analiza finansowa: analiza mająca na celu ustalenie
wartości wskaźników efektywności finansowej projektu,
weryfikację trwałości finansowej projektu oraz
ustalenie właściwego (maksymalnego) dofinansowania z
funduszy UE. Dokonywana jest ona zazwyczaj z punktu
widzenia właściciela infrastruktury. W przypadku, gdy
właściciel i operator (np. infrastruktury) są odrębnymi
podmiotami, można zastosować skonsolidowaną metodę
analizy. W analizie finansowej, w celu ustalenia
wskaźników efektywności finansowej oraz wyliczenia luki
w finansowaniu, stosuje się metodę zdyskontowanego
przepływu środków pieniężnych (DCF).
1. Studium wykonalności - definicje
Analiza ekonomiczna: analiza posługująca się wartościami
ekonomicznymi, które odzwierciedlają wartości, jakie
społeczeństwo byłoby gotowe zapłacić za określone
dobro lub usługę. Analiza ekonomiczna wycenia
wszystkie czynniki zgodnie z ich wartością użytkową lub
kosztem alternatywnym dla społeczeństwa. Analiza
ekonomiczna jest szczególnym rodzajem analizy kosztów
i korzyści – przeprowadzana jest w drodze skorygowania
wyników analizy finansowej o efekty fiskalne, efekty
zewnętrzne oraz odchylenia cenowe (ceny
rozrachunkowe).
1. Studium wykonalności - cel opracowania
W opracowaniu beneficjent powinien wykazać, że:
- projekt jest wykonalny,
- dane, na podstawie których oceniany jest projekt są
wiarygodne (i - na ile to możliwe - porównywalne),
- planowana inwestycja jest spójna z założonymi celami,
- postulowany wariant jest najlepszy z punktu widzenia
społeczeństwa,
- postulowana kwota dofinansowania jest niezbędna do
osiągnięcia celów,
- zapewniona zostanie trwałość inwestycji po jej realizacji.
1. Studium wykonalności - założenia
1. Założenia ogólne:
Dla projektów realizowanych w ramach RPO WD
wprowadza się podział projektów:
• projekty „mniejsze” do 0,8 mln PLN wartości dotacji
• projekty „większe” powyżej 0,8 mln PLN wartości
dotacji
1. Studium wykonalności - zakres
Wytyczne RPO WD wprowadzają następujący ramowy układ
dokumentu, którego celem jest prezentacja wykonalności
przedsięwzięcia (studium wykonalności lub innego
dokumentu):
• Definicja celów projektu.
• Identyfikacja projektu.
• Analiza wykonalności i rozwiązań alternatywnych.
• Analiza finansowa.
• Analiza kosztów i korzyści.
• Analiza wrażliwości i ryzyka.
1. Studium wykonalności - zakres
RAMOWA STRUTURA STUDIUM WYKONALNOŚCI
I. PRZEDMIOT STUDIUM
1. Geneza i istota projektu. Potencjał i możliwości
2. Nazwa i cel projektu
3. Podmioty odpowiedzialne za realizację przedsięwzięcia:
Inwestor, Beneficjent i Operator
II. PODSUMOWANIE I WNIOSKI
1. Wprowadzenie do projektu
2. Koszty przedsięwzięcia
3. Podsumowanie wyników analiz i finansowanie
4. Główne uwarunkowania inwestycji (prawne,
administracyjne) wraz zaleceniami i rekomendacjami
1. Studium wykonalności - zakres
III. OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE I TRENDY
1. Potencjał położenia geograficznego
2. Potencjał społeczno-gospodarczy
3. Zidentyfikowane problemy
4. Uwarunkowania społeczno-ekonomiczne realizacji
przedsięwzięcia
IV. LOGIKA INTERWENCJI
1. Źródła identyfikacji projektu
2. Cele projektu
3. Spójność z celami RPO i komplementarność z innymi
programami
4. Analiza SWOT (fakultatywnie)
5. Korzyści i oddziaływanie
6. Rezultaty
7. Produkty
8. Matryca logiczna (LogFrame)
1. Studium wykonalności - zakres
V. ANALIZA RYNKU / ANALIZA SPECYFICZNA
1. Definicja rynku usług
2. Wielkość rynku i jego podział (podaż/popyt)
3. Udział nowego przedsięwzięcia w rynku
4. Odbiorcy usług/
5. Konkurencja
6. Analiza popytu bieżącego i przyszłego
1. Studium wykonalności - zakres
VI. ANALIZA INSTYTUCJONALNO-PRAWNA
1. Status prawny beneficjenta
2. Status prawny inwestora
3. Status prawny operatora
4. Powiązania prawno-własnościowe pomiędzy uczestnikami
projektu
5. Przygotowania formalno-administracyjne przedsięwzięcia
• Wydane decyzje i zezwolenia administracyjne
• Wymagane decyzje i zezwolenia do wydania i
harmonogram ich wydania
• Trwałość projektu instytucjonalna
1. Studium wykonalności - zakres
VII. ANALIZA TECHNICZNA
1. Opis istniejącego systemu/przedsięwzięcia (stan
istniejący),
2. Analiza wariantów
3. Analiza opcji,
4. Lokalizacja,
5. Opisu projektowanego zakresu przedsięwzięcia,
6. Przygotowanie inwestycji,
VIII. PLANU WDROŻENIA I FUNKCJONOWANIA
PRZEDSIĘWZIĘCIA
1. Struktura organizacyjna wdrażania i eksploatacji
2. Strategia cenowa
3. Procedury przetargowe, harmonogram realizacji
4. Umowy z odbiorcami i inne
1. Studium wykonalności - zakres
IX. ANALIZA FINANSOWA
1. Założenia do analizy finansowej
2. Plan inwestycyjny
3. Finansowanie
4. Prognoza przychodów i kosztów operacyjnych
5. Zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto
6. Poziom dofinansowania ze środków UE. Metoda luki w
finansowaniu
7. Pro forma sprawozdania finansowe (ograniczony zakres
dla projektów mniejszych, nieprzychodowych,
niedochodowych)
8. Przepływy pieniężne projektu. Wskaźniki efektywności
finansowej projektu
9. Weryfikacja trwałości finansowej
10. Podsumowanie i wnioski
1. Studium wykonalności - zakres
X. ANALIZA KOSZTÓW I KORZYŚCI SPOŁECZNOEKONOMICZNYCH
1. Analiza kosztów i korzyści – tylko dla „większych”
projektów
• Korekta o efekty fiskalne
• Rachunek kosztów i korzyści społecznych
• Odchylenia cenowe
• Wskaźniki ekonomicznej efektywności projektu
• Koszty i korzyści projektu o charakterze niefinansowym
2. Opis i kwantyfikacja efektów społecznych inwestycji –
metoda
wielokryterialna – dla „mniejszych” projektów
3. Analiza efektywności kosztowej
4. Podsumowanie i wnioski z analizy ekonomicznej
5. Podsumowanie i wnioski z analizy CBA
1. Studium wykonalności - zakres
XI. ANALIZA RYZYKA I WRAŻLIWOŚCI
1. Analiza ryzyk ekonomiczno-finansowych
2. Analiza ryzyk formalno-instytucjonalnych
3. Analiza ryzyk ekologiczno-technicznych
4. Podsumowanie
XII. OCENA ODZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
(odniesienie do wymogów prawa
wspólnotowego i krajowego oraz realizacji polityki
zrównoważonego rozwoju)
1. Studium wykonalności - zakres
XIII. ZAŁĄCZNIKI
Załącznik nr 1 Założenia projekcji finansowej dla celów
przeprowadzenia analizy ekonomiczno-finansowej projektu
inwestycyjnego
- Scenariusz bez projektu
- Scenariusz z projektem
WYNIKI analizy ekonomiczno-finansowej projektu
inwestycyjnego (sprawozdania finansowe proforma) i
tabela obliczeniowa luki finansowej dla projektów
dochodowych – vide plik „prezentacja
wyników sw.xls” i aktywny plik „luka finasowa_1.xls”
1. Studium wykonalności - zakres
Załącznik nr 2 Opis struktury instytucjonalnej Projektu
Załącznik nr 3 Matryca logiczna projektu (fakultatywnie)
Załącznik nr 4 Zastosowany schemat pomocy publicznej (dla
projektów kwalifikujących się do pomocy publicznej)
Załącznik nr 5 Analiza zdolności kredytowej beneficjenta i
struktura finansowania przedsięwzięcia
Załącznik nr 6 Harmonogram realizacji, rzeczowo-finansowy
2. Analiza finansowa - istota
Analiza finansowa - ma na celu wykorzystanie danych o
prognozowanych przepływach w ramach projektu
w celu wyliczenia odpowiednich wskaźników
rentowności (stóp zwrotu), w szczególności:
• Finansowej Wewnętrznej Stopy Zwrotu (FRR/C i FRR/K),
• Finansowej Zaktualizowanej Wartości Netto (FNPV/C i
FNPV/K),
• BEP, okres zwrotu - fakultatywnie.
2. Analiza finansowa - cele
Cele opracowania analizy finansowej:
1. ocena finansowej rentowności inwestycji i kapitału
własnego (krajowego) poprzez ustalenie wartości
wskaźników efektywności finansowej projektu;
2. weryfikacja trwałości finansowej projektu i
beneficjenta/operatora;
3. wykazanie potrzeb finansowych projektu (tj. że dla jego
realizacji niezbędna jest dotacja ze środków
publicznych) i ustalenie właściwego (maksymalnego)
dofinansowania z funduszy UE.
2. Analiza finansowa - zakres
Powinna ona obejmować:
1. Określenie założeń dla analizy finansowej.
2. Zestawienie przepływów pieniężnych projektu, w tym
planu inwestycyjnego projektu
3. Ocenę finansowej efektywności inwestycji oraz kapitału
własnego
4. Określenie właściwego (maksymalnego) dofinansowania
projektu z funduszy UE,
5. Weryfikację trwałości finansowej projektu.
2. Analiza finansowa - zakres
Wymagany zakres analizy finansowej:
 Założenia do analizy finansowej.
 Plan inwestycyjny.
 Finansowanie.
 Prognoza przychodów i kosztów operacyjnych.
 Zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto.
 Poziom dofinansowania ze środków UE. Metoda luki w
finansowaniu.
 Pro forma sprawozdania finansowe.
 Przepływy pieniężne projektu. Wskaźniki efektywności
finansowej projektu.
 Weryfikacja trwałości finansowej.
 Podsumowanie i wnioski.
2. Analiza finansowa – założenia
1. Horyzont czasowy (okres odniesienia).
2. Ceny zmienne.
3. Stopa dyskontowa – 8%.
4. Podatek VAT?
5. Zaleca się wykorzystanie dwóch scenariuszy
makroekonomicznych: podstawowego i pesymistycznego.
6. Wartość rezydualna nie powinna być niższa od wartości
netto aktywów projektu dofinansowanego z funduszy UE i
związanych z nim inwestycji odtworzeniowych na koniec
ostatniego roku okresu odniesienia przyjętego do analizy.
7. Nakłady inwestycyjne projektu planowanego do
dofinansowania z funduszy UE mogą obejmować rezerwy
na nieprzewidziane wydatki.
2. Analiza finansowa - założenia
8. Analiza finansowa w pełnym zakresie powinna być
sporządzona dla wszystkich projektów generujących
dochód, niezależnie od wartości całkowitych kosztów.
9. Spójne prognozy makroekonomiczne zgodnie z
informacjami, które będą aktualizowane na stronach
MRR.
10. Obejmuje także niekwalifikowane koszty finansowe
projektu (odsetki od kredytu na współfinansowanie
części inwestycji).
11. Okres amortyzacji odpowiadający rzeczywistemu
okresowi użytkowania.
2. Analiza finansowa - metodologia
Kategorie inwestycji:
Wyróżnia się dwie kategorie inwestycji, które są przedmiotem
różnych metod analizy finansowej. Kwalifikacji poszczególnej
inwestycji do danej kategorii dokonuje się na podstawie
odpowiedzi uzyskanych na następujące pytania:
a) Czy możliwe jest oddzielenie strumienia przychodów
inwestycyjnych od ogólnego strumienia przychodów
beneficjenta?
b) Czy możliwe jest oddzielenie strumienia kosztów
operacyjnych i nakładów związanych z inwestycją od
ogólnego strumienia kosztów operacyjnych i nakładów
beneficjenta?
2. Analiza finansowa - metodologia
Kategoria 1 dotyczy inwestycji, dla których możliwe jest
oddzielenie przepływów pieniężnych od ogólnych przepływów
pieniężnych beneficjenta. W tej sytuacji możliwe jest
zastosowanie metody standardowej.
Kategoria 2 dotyczy inwestycji, dla których niemożliwe jest
rozdzielenie przepływów pieniężnych, zarówno osobno dla
kategorii przychodów oraz kosztów, jak i dla obydwu kategorii
równocześnie. W tym przypadku niemożliwe jest
zastosowanie metody standardowej, w związku z czym analiza
finansowa przeprowadzana jest metodą złożoną, która opiera
się na różnicowym modelu finansowym.
2. Analiza finansowa – etapy
2. Analiza finansowa – przepływy pieniężne
Przepływy pieniężne nettot = wpływyt -wydatkit
Prognoza przyszłych przepływów gotówkowych projektu
musi zostać wykonana dla rocznych przedziałów czasowych
dla całego horyzontu czasowego.
W analizie efektywności finansowej pod uwagę bierze się
wyłącznie przepływ środków pieniężnych, tj. rzeczywistą
kwotę pieniężną wypłacaną lub otrzymywaną przez dany
projekt.
W rezultacie niepieniężne pozycje rachunkowe, jak np.
amortyzacja, czy rezerwy na pokrycie nieprzewidzianych
wydatków nie mogą być uwzględniane w analizie.
2. Analiza finansowa – przepływy pieniężne
Finansowe wpływy gotówkowe zawierają:
- Przychody ze sprzedaży produktów i usług.
- Wartość rezydualną (zwykle dodawana na koniec roku
prognozy).
2. Analiza finansowa – przepływy pieniężne
Finansowe wydatki gotówkowe zawierają:
- Nakłady inwestycyjne.
- Nakłady odtworzeniowe.
- Zmianę w zapotrzebowaniu na kapitał obrotowy.
- Koszty operacyjne.
2. Analiza finansowa – wskaźniki oceny
Wskaźniki oceny efektywności finansowej projektów:
• metody proste (okres zwrotu, BEP)
• dyskontowe (NPV, IRR)
2. Analiza finansowa – wskaźniki oceny
Wskaźniki oceny efektywności finansowej projektów:
• metody proste (okres zwrotu, BEP).
• dyskontowe (NPV, IRR).
Okres zwrotu, to czas który musi upłynąć od momentu
rozpoczęcia inwestycji do chwili odzyskania początkowych
nakładów przez osiągane w kolejnych latach nadwyżki
finansowe. Nadwyżki te obejmują zysk netto oraz
amortyzację.
2. Analiza finansowa – wskaźniki oceny
Próg rentowności (BEP - break event point) to punkt
graniczny, w którym badane przedsięwzięcie nie przynosi
zysków ani nie powoduje strat.
Próg
rentowności
obszar
zysku
Przychody
Koszty
całkowite
obszar
strat
Koszty
zmienne
Koszty stałe
BEP
szt.
2. Analiza finansowa – wskaźniki oceny
Zaktualizowana wartość netto (NPV) – suma bieżących
wartości wszystkich przyszłych przepływów gotówkowych.
NPV  NCF d  ... NCFndn
0 0
NCFt – różnica pomiędzy wpływami i wydatkami w okresie t ,
dt – współczynnik dyskontowy w okresie t.
2. Analiza finansowa – wskaźniki oceny
Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR)
Maksymalna stopa dyskontowa przy której projekt będzie
do zaakceptowania (opłacalny).
Stopa przy której przepływy gotówkowe dają zerową
wartość NPV.
NPV = 0
2. Analiza finansowa – wskaźniki oceny
Do wyliczenia wskaźników efektywności finansowej inwestycji
(FNPV/C i FRR/C) stosuje się następujące kategorie
strumieni pieniężnych:
1.
2.
3.
4.
Przychody operacyjne.
Wartość rezydualna.
Koszty operacyjne (bez amortyzacji).
Całkowite nakłady inwestycyjne.
2. Analiza finansowa – wskaźniki oceny
Do wyliczenia wskaźników efektywności finansowej z kapitału
(FNPV/K i FRR/K) stosuje się następujące kategorie
strumieni pieniężnych:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Przychody operacyjne.
Wartość rezydualna.
Koszty operacyjne (bez amortyzacji).
Koszty finansowe.
Spłata kredytów.
Kapitał własny prywatny.
Krajowy wkład publiczny (na poziomie lokalnym,
regionalnym i centralnym).
Nie bierze się w tym przypadku nakładów w części
refinansowanej dotacją z UE.
2. Analiza finansowa – trwałość finansowa
Finansowa trwałość – projekt posiada finansową trwałość,
gdy skumulowane przepływy pieniężne w kolejnych
latach horyzontu czasowego są dodatnie.
Analiza trwałości projektu obejmuje następujące działania:
1. Analizę zasobów finansowych
2. Analizę sytuacji finansowej beneficjenta
3. Określenie źródeł prefinansowania nakładów
inwestycyjnych współfinansowanych
z funduszy UE
2. Analiza finansowa – trwałość finansowa
PRZYCHODY
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
NAKŁADY INWESTYCYJNE
KOSZTY OPERACYJNE (bez amortyzacji)
INNE PRZEPŁYWY (M.IN. PODATKI I KOSZTY
FINANSOWE)
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO
SKUMULOWANE PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE
NETTO
Poziom dofinansowania projektu
Określenie poziomu pomocy wspólnotowej opiera się na stopie
„luki w finansowaniu” w danym projekcie, czyli tej części
zdyskontowanego nakładu inwestycji, która nie jest pokryta
zdyskontowanym dochodem netto projektu.
Artykuł 55 ust.2 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia
11 lipca 2006 r. utrzymuje metodę luki w finansowaniu, jako
podstawę obliczania dotacji UE dla wszystkich projektów (nie
tylko dużych) generujących dochody.
Przepis ten nie ma zastosowania w następujących przypadkach:
1. Projekty, które nie generują przychodów.
2. Projekty, których przychody nie pokrywają w pełni kosztów
operacyjnych.
3. Projekty podlegające zasadom pomocy publicznej.
3. Poziom dofinansowania projektu
Zgodnie z wytycznymi dot. przygotowania studium
wykonalności projektu dla RPO WD obliczenia wymagane są
zarówno dla projektów:
- dochodowych (wartość bieżąca zdyskontowana dochodów
netto generowanych w ramach projektu jest dodatnia),
jak i
- niedochodowych (wartość bieżąca zdyskontowana
dochodów netto generowanych w ramach projektu jest
ujemna).
3. Poziom dofinansowania projektu
Sporządzenie projekcji przychodów
Uwzględnieni wartości rezydualnej
w ostatnim roku horyzontu czasowego
Sporządzenie projekcji kosztów operacyjnych
(bez amortyzacji)
Sporządzenie projekcji nakładów odtworzeniowych
Ustalenie wartości przychodów (dochodów)
netto projektu
3. Poziom dofinansowania projektu
Etapy określania dotacji UE w okresie programowania 20072013
Krok 1. Określenie wartości DNR
DNR - zdyskontowany przychód (dochód) netto
DNR = zdyskontowane przychody –
zdyskontowane koszty operacyjne +
zdyskontowana wartość rezydualna
Jeżeli DNR>1 należy przejść do kroku 2.
Jeżeli DNR<1 R=3, należy przejść do kroku 3.
3. Poziom dofinansowania projektu
Krok 2. Określenie wskaźnika luki finansowej
R = Max EE / DIC
Max EE
- maksymalny kwalifikowany wydatek
Max EE = DIC - DNR
DIC
- zdyskontowany nakład inwestycyjny,
3. Poziom dofinansowania projektu
Krok 3. Określenie „kwoty decyzji”, tzn. „kwoty, dla
której ma zastosowanie stopa współfinansowania dla danej osi
priorytetowej”:
gdzie:
DA = EC * R
EC - koszty kwalifikowane niezdyskontowane
Etap 3. Obliczenie wielkości (maksymalnej) dotacji
UE
Dotacja UE = DA * Max CRpa
3. Poziom dofinansowania projektu
Krok 4. Określenie maksymalnej wartości dotacji UE
Dotacja UE = DA * Max CRpa
Max CRpa - to maksymalna stopa współfinansowania
określona dla osi priorytetowej.
3. Poziom dofinansowania projektu
Podsumowując:
– Beneficjent musi ponieść 15% wydatków
kwalifikowanych (czyli luki finansowej) oraz 100%
wydatków wykraczających poza lukę
Przykład:
• Wartość projektu: 1 mln PLN
• Stopa luki finansowej 75%
• Wydatki kwalifikowane 0,8 mln PLN, wydatki
niekwalifikowane 0,2 mln PLN
• Stopa dofinansowania priorytetu/działania: 85%
DA = 0,8 mln PLN x 75% = 0,6 mln PLN
Dotacja UE = 0,6 mln PLN x 85% = 0,51 mln PLN
4. Analiza kosztów i korzyści społecznoekonomicznych - istota
Analiza kosztów i korzyści społecznych:
 przeprowadzona z punktu widzenia całego społeczeństwa,
a nie beneficjenta,
 uwzględnia koszty i korzyści zewnętrzne,

 uwzględnia wszelkie zniekształcenia o charakterze np.
podatkowym, które mają wpływ na rzeczywistą efektywność
ekonomiczno-społeczną inwestycji,
 wymagana dla dużych projektów w pełnym zakresie
(przeliczenie na euro), dla mniejszych może mieć charakter
analizy jakościowej.
4. Analiza kosztów i korzyści społecznoekonomicznych - założenia
Analiza ekonomiczna (projekty „większe” powyżej 800
tys. zł. dotacji)
1. Założenia do analizy ekonomicznej.:
2. Analiza kosztów i korzyści
- Korekta o efekty fiskalne
- Rachunek kosztów i korzyści społecznych
- Odchylenia cenowe
- Wskaźniki ekonomicznej efektywności projektu
- Koszty i korzyści projektu o charakterze niefinansowym
3. Opis i kwantyfikacja efektów społecznych inwestycji.
4. Analiza efektywności kosztowej.
5. Podsumowanie i wnioski z analizy ekonomicznej.
4. Analiza kosztów i korzyści społecznoekonomicznych - założenia
Analiza ekonomiczna (projekty „mniejsze” poniżej 800
tys. zł. dotacji)
1. Założenia do analizy ekonomicznej
2. Opis i kwantyfikacja efektów społecznych inwestycji –
metoda wielokryterialna
3. Analiza efektywności kosztowej
4. Podsumowanie i wnioski z analizy ekonomicznej
4. Analiza kosztów i korzyści społecznoekonomicznych - CBA
4. Analiza kosztów i korzyści społecznoekonomicznych (CBA) - wskaźniki
Dla projektu należy określić następujące ekonomiczne
wskaźniki efektywności:
• Ekonomiczna wartość bieżąca netto (ENPV): powinna być
większa niż zero dla projektu potrzebnego z gospodarczego
punktu widzenia.
• Ekonomiczna stopa zwrotu (ERR): powinna być wyższa niż
społeczna stopa dyskontowa (5,5%).
• Stosunek korzyści do kosztów (B/C): powinien być większy
niż 1.
4. Analiza kosztów i korzyści społecznoekonomicznych (CBA) - wskaźniki
Wskaźnik Korzyści/Koszty (B/C)
Bierzemy pod uwagę sumę zdyskontowanych korzyści oraz
koszty (w okresie projekcji) a nie absolutne wartości korzyści.
n
B
NPV (Bt)


C
NPV (Ct)
 (1  r)
t 0
n
t
Ct
 (1  r)
t 0
Bt - korzyści w okresie t,
Ct - koszty w okresie t
r - stopa dyskontowa
Bt
t
5. Analiza wrażliwości i ryzyka - istota
Analiza ryzyka może być przeprowadzona w dwóch
płaszczyznach:
• Analiza ryzyka czynników jakościowych,
• Analiza wrażliwości wskaźników efektywności finansowej
przedsięwzięcia na zmianę kluczowych parametrów
ilościowych. Analizowany poziom odchyleń winien
znajdować się w przedziale +/- 20%, chyba, że
uzasadnione będzie dokonanie analizy w innym przedziale
wrażliwości.
Dla projektów „mniejszych” analizę ryzyka można
ograniczyć tylko do parametrów ilościowych.
5. Analiza wrażliwości i ryzyka - istota
Do jakościowych czynników ryzyka, które mogą być
poddane analizie, można zaliczyć:
•
•
•
•
Ryzyko formalno-instytucjonalne.
Uwarunkowania społeczno-ekonomiczne.
Ryzyko ekologiczne, techniczne i technologiczne.
Ryzyko związane z przygotowaniem i realizacją
przedsięwzięcia.
5. Analiza wrażliwości i ryzyka - istota
Ryzyko \ scenariusz makroekonomiczny
10% spadek popytu na usługi w ciągu 2 lat po
zakończeniu realizacji projektu
5% spadek taryf w ciągu 2 lat po zakończeniu
realizacji projektu
20% przekroczenie budżetu inwestycji
podczas wdrażania projektu
10% wzrost najbardziej istotnego kosztu
eksploatacyjnego (np. cen paliwa w
przypadku transportu miejskiego)
Inne istotne czynniki
Podst.
Pesymist.
5. Analiza wrażliwości i ryzyka - istota
Jakościowa analiza ryzyka trwałości finansowej
Ryzyko/Zmiana parametru
np.
10% wzrost nakładów
inwestycyjnych
20% wydłużenie okresu
realizacji projektu
15% wzrost największego
kosztu eksploatacyjnego
Zmiana innych istotnych
czynników….
Prawdopodobieństwo
Niskie
Średni
Wysokie
Komentarz
6. Ocena projektu – kryteria finansowe –
na podstawie studium wykonalności
 Kryteria oceny formalnej:
1. Luka finansowa - Czy luka projektu została
prawidłowo wyliczona (TAK/NIE)?
6. Ocena projektu – kryteria finansowe –
na podstawie studium wykonalności.
 Kryteria oceny merytorycznej:
1. Sytuacja finansowa Wnioskodawcy - Czy sytuacja
finansowa Wnioskodawcy/podmiotu wdrażającego
gwarantuje możliwość realizacji projektu (z
uwzględnieniem innych zadań inwestycyjnych) – w
zależności od typu wnioskodawcy i z
uwzględnieniem odpowiednich zapisów
ustawowych np. ustawy o finansach publicznych
(TAK/NIE)?
6. Ocena projektu – kryteria finansowe –
na podstawie studium wykonalności.
Kryteria oceny merytorycznej:
2. Zagrożenia realizacji projektu - Czy zostały opisane
propozycje minimalizacji ryzyka wystąpienia
zagrożeń:
 nie zostały opisane (0),
 zostały opisane, bez podania sposobów
gwarantujących minimalizację zagrożenia (1),
 zostały opisane i przedstawione sposoby
minimalizujące zagrożenia (4).
3. Prawidłowość zastosowania metodologii - Czy
metodologia analizy finansowej i/lub ekonomicznej
została zastosowana prawidłowo? (TAK/NIE)
6. Ocena projektu – kryteria finansowe –
na podstawie studium wykonalności.
4. Źródła finansowania projektu – Czy źródła
finansowania projektu dają gwarancję realizacji
projektu i w trakcie realizacji projektu będzie
utrzymana płynność finansowa (nieujemny cash
flow) (TAK/NIE).
5. Założenia do prognoz ekonomicznych i
finansowych – Czy przedstawiono założenia do
prognoz ekonomicznych i finansowych (TAK/NIE):
 nie podano źródła weryfikacji założeń,
 podano źródła weryfikacji założeń.
6. Ocena projektu – kryteria finansowe –
na podstawie studium wykonalności.
6. Efektywność ekonomiczna projektu – czy wskaźniki
efektywności projektu są na poziomie:
 niezadowalajacym (0),
 akceptowalnym (2),
 wyróżniającym (4).
6. Ocena projektu – kryteria finansowe –
na podstawie studium wykonalności.
7. Dźwignia finansowa – W jakim stopniu wsparcie pełni
rolę dźwigni w stosunku do innych źródeł
współfinansowania.
Deklarowany wkład własny jest większy od
minimalnego wkładu własnego o:
 do 5 punktów procentowych (0),
 równe/powyżej 5, nie więcej niż 10 punktów
procentowych (1),
 powyżej 10 punktów procentowych (2).
7. Podsumowanie
Analiza ekonomiczno-finansowa:
 to nie jest tylko biurokratyczny dokument wymagany
przez Komisję Europejską, który służy do uzasadnienia już
wcześniej podjętych decyzji,
 jest ważnym instrumentem, który instytucja oceniająca
wniosek powinna wykorzystywać do oceny zakresu,
efektywności ekonomicznej i uzasadnienia realizacji
inwestycji,
 bezpośrednio może wpływać na poziom dofinansowania
dla projektu.
… dziękuję za uwagę.
Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach Pomocy Technicznej Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa
Dolnośląskiego na lata 2007 – 2013 oraz z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego