Patogenne-wywołujace wirusy WIRUS-nukleoproteiny o char.patoggenym,nie posiada bud.kom oraz metabolizmu.poza kom gosp nie wykazuja cech zycia.sklad:bialkoi kwas nukleinowy(RNA i DNA).RODZAJE WIR:roślinne(tylko rna) zwiezece(dna i rna) bakteriofagi(zyja w kom bakteri-tylko dna)OTOCZKA WIR-kapsyd,z cząsteczek białek zwanych kapsomerami TEGNAMENT-osłonka,pomaga wniknac do kom zwierzecej CYKL LITYCZNY-cykl zyciowy bakteriofaga: zakazenie bakterii,produkcja nowych cząstek fagowych,rozpad bakterii i zwolnienie nowych bakteriofagow CYKL LIZOGENICZNY:dna faga nie niszczy dna bakterii tylko się do niej włącza;bakteria normalnie funkcjonuje przekazujac potomkom dna wirusa;profag może zostac wyciety z dna bakteri i wejsc w cykl lityczny,odwrotna transkrypcja-wytwarzanie dna na matrycy rna CHOROBY:ospa prawdziwa(przez kontakt z osoba chora,droga kropelkowa,wysoka goraczka,bolew krzyzka,czerw spojowki).HAV-wirus zap watroby typ a(prod spoz,woda,zmeczenie,brak apetytu,bole brzucha)HBVwatroba typ B(kontkat z osoba,krew,slina,mocz,->prowadzi do żółtaczki);Wirus grypy-kotkat,kropelkowa (kaszel,katar,bole,goraczka);Opryszczka-kontakt(pecherzyki wypełnione plynem,bolace,przy ustach,na benie) HIV-we krwi i plynach ustrojowych(sperma,wydz pochwy,slina,mleko matki)ONKOGENEZA-proce powstawania kom nowotworow: rak-złosliwych pochodzenia nablokowego; kom.nowo-zaszlo wiele mutacji przez mutageny CECHY KOM NOWO:zdolne do podzialu,do wzrostu (proliferacja), zdolnosc do fuzji,rozmaza się w obrebie tkanki innego typu CZYNNIKI RAKOTWOR:chemiczne (azbest,sadza,zla dieta,dym tyton)fizyczne (pro.jonizujaceUV,rentgien) biologiczne(onkogenne wirusy) NOWOTWORY kobiet(piersi,plciowe,pluc,żołądka,jajnikow) facet(pluc,trzuski,prostaty,żoładka)złosliwe(rak,mięsak)niezłos liwe(tluszczaki,włokniaki,kostymiaki,gruczołaki) ONKOLOGIA: rez magnet, pet-ct(pozytronowa tomografia komputerowa) mamografia(morkeny-kom rak) LECZENIE: glodzenie guza(blokada receptorw kom.rak)uczulenie na swiatlo, brakyterapia(umieszczenie usg w guzie,wysyla prom i niszczy guza)sczepionka;VILCACORA-zmniejsza rozwoj raka srodek wspomaga leczenie;CHOROBY:kuliste,pałeczkowate, spiralne;bakt.gramdodatnio-barwi się metodą grama (fioletowy) bakt. gramujemne-barwia się met.grama (czerwony) bakt porusza się za pomoca wici,niektóre pokryte sluzem,decyduje czy bakteria chorobotworcza czy nie. Błonica-droga kropelkowa-osłabienie,bole gardla,goraczkaunikanie kontatku; Kiła-krętel blady,przenoszona plciowa,z m na dz-wrzody na benie,bole glowy-higiena os.test wassermana,unik kont plciowego; Rzerzaczka-przenosz drog plc,wspolna posciel-zapalenie prostaty-(to co w kile);Płonicapaciorkowiec ropy przenoszony przez pow-goraczka,bol gardla,wymioty,bol brzucha-izolacja chorych,dezynfekcja miesz.chorego; Tężec-laseczka tezca z ziemi+kontakt z ranąniepokoj,bole glowy,szczekoscisk-szczepienie,surowica; Zgorzec-przenoszenie jak u tezca-martwica tkanek-surowica przeciwtezcowa Szczepionka-(uodparnia)martwe lub osłabione antygeny które tworzą przeciwciała Surowicapodaje się podczas choroby(przeciwciała) Komórki macierzyste, inaczej komórki pnia są zdolne do potencjalnie nieograniczonej liczby podziałów. Inaczej mówiąc są nieśmiertelne i samoodnawialne. mają zdolność do różnicowania się do innych typów komórek. Żywiciel pośredni – organizm, w którym występują stadia pasożyta nierozmnażające się lub rozmnażające się bezpłciowo, przystosowane w odpowiedni sposób do pełnionej funkcji. tasiemiec obligatoryjny-pasorzyt który prowadzi tylko pasożytniczy tryb życia, jest uzależniony od swojego żywiciela Żywiciel ostateczny – organizm, w którym powstaje dorosła, rozmnażająca się płciowo forma pasożyta. Bardzo często żywiciel ostateczny umiera z powodu wyczerpującego jego organizm pasożyta, co jednak nie musi być koniecznością. wirusowe-AIDS,grypa,paraliż dziecięcy,odra,gorączka krwotoczna bakteryjnegruźlica,dżuma, creutfelld-jackob,wąglik,cholera pierwotniacze-tokoplazmoza terroryzm- bakterie wąglika doprowadzone do formy przetrwalnikowej,a następnie rozdrobnione Spowolnienie reakcji na bodźce-alkohol i heroina pracy miesni prążkowanych-LSD, marihuana Toksoplazmoza-choroba wywoływana przez pierwotniaki, przenoszona przez koty. u kobiet w ciąży może wywołać poronienie. łagodne przechodzona, przypomina objawy grypy pasteryzacja-niszczenie bakterii w wyniku działania wys.temperatury