CHOROBY NOWOTWOROWE NARZĄDÓW PŁCIOWYCH

CHOROBY NOWOTWOROWE NARZĄDÓW PŁCIOWYCH
ŻEŃSKICH.doc
(129 KB) Pobierz
CHOROBY NOWOTWOROWE NARZĄDÓW PŁCIOWYCH ŻEŃSKICH;
STANY ZAPALNE I ZAKAŻENIA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH U KOBIETY;
CHOROBY NOWOTWOROWE NARZĄDÓW PŁCIOWYCH ŻEŃSKICH
Nowotwory narządów płciowych stanowią 13–38% przypadków nowotworów u kobiet (w Polsce
około 25%).
Masowe badania profilaktyczne stwarzają szansę wykrycia stanów przedrakowych i nowotworów we
wczesnym stadium rozwoju.
Największe znaczenie ma profilaktyka cytoonkologiczna w odniesieniu do raka szyjki macicy i
mammografia w diagnostyce raka sutka.
Wykonywanie
regularnie
badań
kontrolnych
—
przesiewowych
zmniejsza
wskaźniki
zachorowalności i umieralności na dany nowotwór.
RAK SROMU
Rak sromu stanowi 2,5–5% nowotworów narządów płciowych u kobiet. Najczęściej występuje w
wieku 60–70 lat.
Czynnikami predysponującymi do zachorowania na raka sromu są:
•
późna menarche, wczesna menopauza,
•
nikotynizm,
•
immunosupresja (hamowanie procesu wytwarzania przeciwciał i komórek odpornościowych
przez różne czynniki zwane immunosupresorami)
•
choroby przewlekle,
•
zakażenie wirusem HPV (Wirus brodawczaka ludzkiego, może być przyczyną łagodnych
zmian w postaci brodawek na skórze, część powstawania łagodnych zmian w postaci kłykcin
kończystych, a część nowotworów złośliwych jak rak szyjki macicy).
Pierwszym objawem raka sromu jest świąd, później pojawia się bolesne zgrubienie, guzek lub
brodawka o nierównej powierzchni, która może krwawić przy dotyku.
Bolesność zależy od dużego unerwienia tej okolicy.
Diagnostyka polega na badaniu histopatologicznym wycinków z miejsc chorobowo zmienionych.
Rak sromu nacieka miejscowo i daje przerzuty drogą naczyń chłonnych do węzłów chłonnych
pachwinowych, udowych, biodrowych, podspojeniowych.
U 20% chorych stwierdza się przerzuty skrzyżowane po stronie przeciwnej do lokalizacji zmiany
nowotworowej.
Rak sromu rzadko daje przerzuty odległe drogą krwi.
W 18% współistnieje z rakiem szyjki macicy, rakiem pochwy.
Leczenie to operacja chirurgiczna i chemioradioterapia.
RAK SZYJKI MACICY
W Polsce rak szyjki macicy znajduje się na drugim miejscu pod względem zachorowań na
nowotwory złośliwe narządów płciowych kobiecych. Stanowi 11% zachorowań na nowotwory u
kobiet.
•
•
Występuje najczęściej w wieku 40–49 lat.
Czynnikami etiopatogenetycznymi mogą być wirusy brodawczaka HPV, opryszczki HSV-2.
Wystąpieniu nowotworu szyjki macicy sprzyjają:
•
•
•
•
rodność,
częsta zmiana partnerów seksualnych,
stosunki płciowe z partnerami nieobrzezanymi,
częste stosunki płciowe (alkalizacja pochwy pobudza rozrost komórkowy),
•
•
niski status społeczny,
nieleczone nadżerki, stany zapalne.
Do stanów przedrakowych szyjki macicy, czyli zmian, na podłożu których rozwija się częściej rak,
zaliczamy dysplazję i rogowacenie przerostowe (leukoplakię).
Zmiany te należy zdiagnozować badaniem cytologicznymi histopatologicznym. Sposób leczenia
zależy od rozpoznania, wieku pacjentki, planów rozrodczych.
W 94–96% rak szyjki macicy jest rakiem płaskonabłonkowym.
Rozwija się głównie w okolicy ujścia zewnętrznego szyjki macicy, na granicy nabłonka płaskiego i
gruczołowego.
Początkowo rak szyjki macicy rozwija się bezobjawowo.
W okresie późniejszym obserwuje się:
•
nieregularne krwawienia,
•
krwawienia kontaktowe,
•
krwiste, cuchnące upławy,
•
bóle w podbrzuszu,
•
bóle o charakterze rwy kulszowej (objęcie procesem nowotworowym włókien nerwowych),
•
obrzęki kończyn (zamknięcie dróg chłonnych przez naciek nowotworowy).
Rozpoznanie raka szyjki macicy ustala się na podstawie badania histopatologicznego wycinka
pobranego z szyjki macicy.
Należy jednocześnie wykonać badanie Rtg klatki piersiowej, badanie USG nerek, urografię,
cystoskopię, rektoskopię.
Rak szyjki macicy szerzy się przez ciągłość w postaci:
•
endofitycznej (w szyjce macicy),
•
egzofitycznej (do światła pochwy),
•
śródszyjkowej (w głąb przymacicz).
Przerzuty w raku szyjki macicy dokonują się przez ciągłość, drogą naczyń chłonnych do węzłów
przyszyjkowych, moczowodowych, zasłonowych, podbrzusznych, krzyżowych, przyaortalnych,
pachwinowych, drogą krwi do wątroby, płuc, kości, jelit.
Leczenie zależy od stopnia zaawansowania procesu chorobowego i obejmuje leczenie operacyjne,
radioterapię, ewentualnie leczenie paliatywne: radio- i chemioterapię.
Wykrycie stanów przedrakowych i raka przedinwazyjnego wiąże się ze 100% wyleczalnością.
RAK TRZONU MACICY
Rak trzonu macicy znajduje się na piątym miejscu pod względem zachorowalności na nowotwory u
kobiet.
Stanowi 11,8% zachorowań na nowotwory złośliwe u kobiet w Polsce.
Obserwuje się wzrost umieralności z powodu tego nowotworu.
Ryzyko zachorowania wzrasta po czterdziestym roku życia i osiąga maksimum między 60–64 rokiem
życia.
Czynniki predysponujące do wystąpienia raka trzonu macicy to:
•
dieta bogatotłuszczowa,
•
nadciśnienie,
•
cukrzyca,
•
zaburzenia endokrynologiczne,
•
hormonoterapia,
•
wczesna menarche, późna menopauza (dłuższa ekspozycja na działanie estrogenów
endogennych),
•
czynniki dziedziczne,
•
dobre warunki ekonomiczne.
Do stanów przedrakowych raka trzonu macicy należą patologiczne rozrosty endometrium.
Najwcześniejszym objawem raka endometrium są nieregularne krwawienia z dróg rodnych.
Później występują bóle w podbrzuszu i okolicy krzyżowo-lędźwiowej.
•
Rozpoznanie wstępne ustala się na podstawie badania histopatologicznego błony śluzowej
pobranej z jamy macicy.
•
Konieczne jest wykonanie badania Rtg klatki piersiowej.
•
Przerzuty raka endometrium rozwijają się przez ciągłość, drogą naczyń chłonnych i drogą
krwi — do płuc, wątroby, jelit, kości.
•
Terapia raka endometrium polega na leczeniu chirurgicznym i uzupełniającej radioterapii,
chemioterapii i hormonoterapii.
RAK JAJNIKA
Nowotwory jajnika stanowią 5,5% nowotworów u kobiet w Polsce.
Zajmują czwarte miejsce pod względem zachorowalności na nowotwory narządów płciowych u
kobiet.
Rak jajnika ma najgorsze rokowanie ze względu na agresywny przebieg i późne wykrywanie.
Nowotwory jajnika dzieli się na następujące grupy (wg WHO):
•
nabłonkowe,
•
specyficzne dla gonad,
•
z pierwotnej komórki rozrodczej,
•
Gonadoblastoma - guz nowotworowy powstający w dysgenetycznych gonadach z różnych
komórek budujących gonadę. Pierwotna niewydolność jajników. Dysgenetyczna gonada jest
narządem, w którym nie występują komórki rozrodcze charakterystyczne dla jajników.
•
z podścieliska jajnika,
•
przerzutowe,
Czynniki predysponujące do zachorowania na raka jajnika to:
•
podwyższone stężenie FSH i LH (produkowane przez przysadkę mózgową hormony
gonadotropowe),
•
otyłość,
•
stymulacja owulacji — czynnik karcynogenny/rakotwórczy,
•
stosowanie antydepresantów,
•
narażenie na talk i azbest,
•
mała aktywność fizyczna,
•
rodzinne obciążenie.
Objawy raka jajnika początkowo są dyskretne, co powoduje, że 75% chorych trafia do leczenia w
zaawansowanym stadium choroby.
W późniejszym okresie występują bóle i objawy związane z uciskiem guza na narządy sąsiednie:
powiększenie obwodu brzucha, wodonercze, bolesne parcie na mocz, zaparcia, krwawienie z
przewodu pokarmowego, utrata łaknienia, chudnięcie, zaostrzają się rysy twarzy (facies ovarica),
pojawia się wodobrzusze, duszność spowodowana uciskiem płynu w jamie otrzewnej na przeponę.
Objawy raka jajnika początkowo są dyskretne, co powoduje, że 75% chorych trafia do leczenia w
zaawansowanym stadium choroby.
W późniejszym okresie występują bóle i objawy związane z uciskiem guza na narządy sąsiednie:
powiększenie obwodu brzucha, wodonercze, bolesne parcie na mocz, zaparcia, krwawienie z
przewodu pokarmowego, utrata łaknienia, chudnięcie, zaostrzają się rysy twarzy (facies ovarica),
pojawia się wodobrzusze, duszność spowodowana uciskiem płynu w jamie otrzewnej na przeponę.
Pomocne w diagnostyce jest::
•
badanie ultrasonograficzne sondą dopochwową,
•
•
tomografia komputerowa,
oznaczanie poziomu Ca 125 (marker nowotworowy syntezowany w komórce, po przemianie
nowotworowej uwalniany do krwi.
Leczenie raka jajnika jest leczeniem skojarzonym.
•
Podstawowe znaczenie ma zabieg chirurgiczny z następową chemioterapią i radioterapią.
MIĘŚNIAKI MACICY
Mięśniaki macicy są nowotworami niezłośliwymi wywodzącymi się z błony mięśniowej macicy. Są
najczęstszym nowotworem narządów płciowych kobiet między 35–45 rokiem życia. Choruje 10–20%
populacji kobiet.
W patogenezie mięśniaków główną rolę przypisuje się estrogenom. W 2% przypadków może dojść
do przemiany złośliwej mięśniaków.
Mięśniaki macicy dzielą się na:
•
podsurowicze,
•
śródścienne,
•
podśluzówkowe,
•
międzywięzadłowe.
Objawami mięśniaków są:
•
przedłużone krwawienia miesięczne,
•
upławy,
•
bóle w okolicy krzyżowo-lędźwiowej i podbrzuszu,
•
zaburzenia płodności.
Mogą one stanowić przeszkodę porodową.
Rozpoznanie ustala się na podstawie badania ginekologicznego i badania ultrasonograficznego.
Leczenie mięśniaków jest operacyjne
Zakres operacji zależy od:
 wieku chorej,
 planów rozrodczych,
 wielkości guza,
 warunków anatomicznych.
•
W przypadku, gdy leczenie operacyjne jest niemożliwe, skuteczna może się okazać terapia
hormonalna.
RAK SUTKA
Rak sutka jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet.
Choruje 1 na 16 kobiet w Polsce.
Rak sutka jest najczęstszą przyczyną zgonów kobiet w wieku 35–45 lat.
Najczęściej dotyczy jednak kobiet po 55 roku życia.
W etiologii raka piersi mają znaczenie:
•
•
czynniki genetyczne,
czynniki hormonalne — wpływ działania estrogenów (wczesna menarche, późna
menopauza),
•
czynniki geograficzne — częstsze występowanie w krajach wysoko uprzemysłowionych,
•
czynniki dietetyczne — pokarmy bogatotłuszczowe.
Podstawą wyleczenia jest wczesne wykrycie zmiany patologicznej w sutku.
Najważniejsza jest samokontrola piersi — badanie palpacyjne w pierwszej fazie cyklu
miesiączkowego, badanie ultrasonograficzne, mammografia, termografia.
W przypadku wykrycia podejrzanej zmiany wykonywana jest biopsja cienkoigłowa — BAC.
Niepokojącymi objawami są:
•
asymetryczne i acykliczne bóle sutków.
W procesie zaawansowanym pojawia się:
•
krwista wydzielina z brodawki sutkowej,
•
marszczenie się skóry sutka — objaw skórki pomarańczowej,
•
wciągnięcie brodawki,
•
powiększenie węzłów chłonnych.
Terapia raka sutka polega na operacji chirurgicznej, chemio- i radioterapii.
Podstawowe zadanie pielęgniarek i położnych to promocja zdrowia i zapobieganie chorobom,
szczególnie, gdy wynikają one ze złego stylu życia i lekceważenia profilaktycznych badań
przesiewowych.
W zapobieganiu i wczesnym wykrywaniu zmian w narządzie rodnym i sutku najważniejsza jest
aktywna postawa kobiet, świadomość i respektowanie zachowań zdrowotnych.
Metody mogące zmniejszyć zachorowalność i śmiertelność z powodu nowotworów złośliwych
narządów płciowych kobiet to:
...
Plik z chomika:
MadZiUnia007
Inne pliki z tego folderu:

przewlekła choroba obturacyjna płuc skany z książki.rar (31990 KB)
 klasyfikacja ran obrazy.pdf (731 KB)
 test opieka paliatywna ćw1.jpg (744 KB)
 test opieka paliatywna ćw2.jpg (697 KB)
 Różnicowanie_ran.pdf (822 KB)
Inne foldery tego chomika:

Dokumenty
 Galeria
 Prywatne
 zachomikowane
Zgłoś jeśli naruszono regulamin





Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dział Pomocy
Opinie


Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl