WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII NA ROK SZKOLNY 2013
advertisement
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII NA ROK SZKOLNY 2013/2014 KLASA I Stopień Wymagania na ocenę śródroczną Wymagania na ocenę roczną ( z uwzględnieniem wymagań na ocenę śródroczną) dopuszczający - odróżnia ciało fizyczne od substancji chemicznej - odczytuje z tablic właściwości substancji np. gęstość, temperaturę topnienia i wrzenia - podaje, jakie właściwości bada się za pomocą określonego zmysłu lub przyrządu - zna pojęcia: gęstość, masa, objętość substancji - wyjaśnia, czym jest mieszanina oraz czym się różni od substancji - określa czym jest mieszanina jednorodna i niejednorodna oraz podaje ich przykłady - rozróżnia mieszaninę jednorodną i niejednorodną - podaje przykłady zjawisk i reakcji chemicznych i wyjaśnia czym jest zjawisko fizyczne i reakcja chemiczna - rozróżnia pierwiastek chemiczny i związek chemiczny - zna symbole chemiczne pierwiastków i ich nazwy (H,O,N,Cl,S,C,P,Si,Na,K,Ca,Mg,Fe,Zn,Cu,Al.,Pb,Sn,Ag,Ha) - posługuje się pojęciami: korozja, patyna - wymienia główne składniki powietrza - zalicza powietrze do mieszanin jednorodnych - określa właściwości fizyczne powietrza - wie, czym jest tlen - określa właściwości tlenu - wskazuje substraty i produkty reakcji - wie, czym są reagenty - wskazuje tlenki w podanym zbiorze substancji - wie, co to jest azot - opisuje właściwości azotu -wie, co to są gazy szlachetne -wie, czym jest tlenek węgla (IV) i zna jego właściwości - wie do czego służy woda wapienna - wie czym jest para wodna - wie, że materia ma budowę ziarnistą - zna pojęcie dyfuzji - posługuje się pojęciem pierwiastek i związek chemiczny -wie co to jest masa atomowa i cząsteczkowa - odczytuje z układu okresowego masy atomowe pierwiastków - zna skład atomu - wymienia podstawowe cząstki: protony, elektrony, neutrony i umie podać ich położenie w atomie - wie co to są elektrony walencyjne - posługuje się pojęciem izotopy - zna zastosowanie izotopów - definiuje pojęcie masy atomowej - zna twórcę układu okresowego - zna treść prawa okresowości - wskazuje grupy główne i poboczne oraz okresy w układzie okresowym - podaje nazwy grup głównych - wie na czym polega wiązanie jonowe - wie co to jest jon, kation, anion - opisuje rolę elektronów walencyjnych w tworzeniu wiązań chemicznych - rysuje wzór elektronowy atomu - wie na czym polega wiązanie kowalencyjne - rozróżnia wzór sumaryczny związku chemicznego od strukturalnego - rysuje wzór elektronowy atomu - odczytuje z układu okresowego wartościowość maksymalną wybranych grup pierwiastków - odczytuje zapisy chemiczne np. H2, 2H, 2H2 itp. - umie wskazać współczynnik i indeks stechiometryczny - podaje dowody na obecność pary wodnej w powietrzu - wymienia główne zanieczyszczenia powietrza - wie czym jest wodór - wymienia właściwości wodoru - podaje zastosowanie wodoru - wyjaśnia czym jest utlenianie i redukcja - zna pojęcie utleniacza i reduktora - wie na czym polega reakcja egzoenergetyczna i endoenergetyczna przykłady ciał i substancji jakie zawiera to ciało dostateczny – -- podaje określa najważniejsze właściwości fizyczne substancji z wymagania na stopień życia codziennego np. sól kuchenna, ocet, mąka, węgiel dopuszczający oraz: kamienny woda, cukier itp. - posługuje się wzorem na gęstość substancji - porównuje gęstości różnych cieczy np. wody i oleju - podaje przykłady mieszanin jednorodnych i niejednorodnych uzasadniając wybór - wymienia przykłady mieszanin, których składnikami są substancje w różnych stanach skupienia - podaje różnice w przebiegu zjawiska fizycznego i reakcji chemicznej - podaje przykłady pierwiastków i związków chemicznych - odszukuje w układzie okresowym podane pierwiastki chemiczne - podaje przykłady zastosowań wybranych metali i niemetali - podaje przykłady stopów metali -podaje zawartość procentową głównych składników powietrza - opowiada o polskich uczonych, którzy po raz pierwszy skropili powietrze - wyjaśnia znaczenie biologiczne powietrza - wyjaśnia, na czym polega reakcja analizy i syntezy - uzupełnia słowne zapisy reakcji chemicznych oraz wskazuje w nich substraty i produkty, pierwiastki i związki chemiczne, określa typ reakcji w podanym zapisie - zna treść prawa stałości składu związku chemicznego - wie czym jest równanie reakcji chemicznej - zna treść prawa zachowania masy - posługuje się pojęciem stechiometria - podaje przykłady dyfuzji z życia codziennego - wie czym jest jednostka masy atomowej (u) - podaje przybliżone wartości mas atomowych pierwiastków w oparciu o układ okresowy - oblicz masy cząsteczkowe związków chemicznych - zna podstawowe właściwości cząstek tj. symbol, przybliżoną masę, elementarny ładunek elektryczny - wie co to jest liczba atomowa (Z) i masa atomowa (A) - odczytuje z układu okresowego podstawowe dane dotyczące budowy atomu i umie narysować uproszczony model atomu (pierwiastków grup głównych) - wyjaśnia różnice w budowie atomów izotopów wodoru - zna rodzaje izotopów - odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o budowie atomu - omawia położenie pierwiastków grupach (pierwiastków grup głównych) i okresach - wyjaśnia co to jest oktet walencyjny i dublet walencyjny - rysuje schemat tworzenia się wiązań jonowych w wybranych przykładach substancji jonowych - na podstawie narysowanego schematu podaje wzór sumaryczny związku - rysuje schemat tworzenia się wiązań kowalencyjnych w wybranych przykładach związków chemicznych - na podstawie narysowanego schematu podaje wzór strukturalny i sumaryczny cząsteczki - odczytuje z układu okresowego informacje o tlenie - odczytuje z układu okresowego informacje o azocie - wskazuje właściwości azotu wśród podanych - wskazuje położenie gazów szlachetnych w układzie okresowym - wyjaśnia na czym polega reakcja wymiany - wie co to jest reakcja charakterystyczna -uzupełni słowne zapisy reakcji chemicznych, wskazuje w nich substraty i produkty, pierwiastki i związki chemiczne oraz określa typ reakcji - wyjaśnia czym jest higroskopijność - wymienia skutki zanieczyszczeń środowiska - podaje sposoby zapobiegania powstawania zanieczyszczeń - uzupełnia słowne zapisy reakcji chemicznych z udziałem wodoru, wskazuje w nich reagenty, pierwiastki, związki chemiczne, określa typ reakcji - odczytuje z układu okresowego informacje o wodorze - uzupełnia słowne zapisy reakcji utleniania - redukcji, wskazuje utleniacz i reduktor, reakcję utleniania i redukcji - podaje przykłady reakcji egzo- i endoenergetycznych wymienia przykłady zastosowań substancji, wskazuje ich dobry-wymagania -związek z właściwościami tych substancji na stopień - przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem gęstości, dostateczny oraz: masy i objętości substancji - sporządza mieszaniny - proponuje sposoby rozdzielania podanych mieszanin - na podanym przykładzie analizuje zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną - fizyczne i reakcję chemiczną - wyróżnia ze zbioru : pierwiastki chemiczne, związki chemiczne, mieszaniny -wyróżnia w podanym zbiorze pierwiastków metale i niemetale - odróżnia metale od niemetali na podstawie ich właściwości - umie utworzyć wzór sumaryczny związku chemicznego stosując regułę krzyżową - umie utworzyć wzór strukturalny cząsteczki - umie zapisać za pomocą symboli i wzorów podane wyrażenia np. trzy cząsteczki tlenku glinu - podaje stosunek atomowy, masowy i skład procentowy w danym związku chemicznym - zapisuje za pomocą symboli i wzorów przebieg reakcji chemicznej - wykonuje proste obliczenia w oparciu o prawo zachowania masy - zna twórcę prawa zachowania masy - wykonuje proste obliczenia związane z obliczaniem masy cząsteczkowej - podaje dowody na ziarnistą budowę materii - potrafi na przykładzie zilustrować, jak małe są rozmiary atomu - zna nazwy powłok elektronowych i umie obliczyć maksymalną liczbę elektronów na danej powłoce - wie co to jest woda ciężka - posługuje się pojęciem promieniotwórczości - omawia charakter chemiczny pierwiastków grup głównych w oparciu o położenie pierwiastków w układzie okresowym - wymienia właściwości substancji jonowych w oparciu o ich budowę - zapisuje elektronowo mechanizm powstawania jonów - rozróżnia wiązanie spolaryzowane i niespolaryzowane - opisuje doświadczenie świadczące o tym, że powietrze jest mieszaniną - wymienia główne zanieczyszczenia powietrza - omawia doświadczenie otrzymywania tlenu - podaje różnice pomiędzy utlenianiem i spalaniem - zapisuje słownie przebieg reakcji utleniania wybranych pierwiastków - zna znaczenie i zastosowanie tlenu - wyjaśnia, dlaczego gazy szlachetne są bardzo mało aktywne chemicznie - zna zastosowanie azotu i gazów szlachetnych - planuje doświadczenie dotyczące badania właściwości tlenku węgla (IV) oraz pozwalające wykryć CO2 w powietrzu wydychanym z płuc - wyjaśnia zjawisko sublimacji na przykładzie „suchego lodu” - wyjaśnia zjawisko higroskopijności na przykładzie wodorotlenku sodu - omawia rolę pary wodnej w przyrodzie - wyjaśnia, czym jest mieszanina piorunująca - wie co to są wodorki - wskazuje wodorki metali i niemetali - uzasadnia na przykładzie, że reakcja utleniania - redukcji jest reakcją wymiany - podaje przykłady reakcji redoks - rozpoznaje typ reakcji wspólne właściwości fizyczne grupy substancji bardzo dobry- -np.wymienia cieczy wymagania na stopień - przeprowadza obliczenia z wykorzystaniem gęstości, masy dobry oraz: i objętości substancji, przekształcając wzór -wskazuje różnice między właściwościami substancji, które wykorzystuje się do rozdzielania mieszanin -planuje doświadczenia ilustrujące zjawisko - określa właściwości stopów metali - rozróżnia rodzaj wiązania w podanym zbiorze związków chemicznych - wymienia właściwości substancji kowalencyjnych w oparciu o ich budowę - określa wartościowość maksymalną i wartościowość względem wodoru i metali pierwiastków grup głównych - definiuje pojęcie wartościowości pierwiastka jako liczby wiązań - zna twórcę prawa stałości składu - na podstawie słownego zapisu reakcji chemicznej oblicza ilości reagentów - uzupełnia za pomocą współczynników stechiometrycznych podaną reakcję chemiczną - wyjaśnia w oparciu o doświadczenia prawo zachowania masy - oblicza masy substratu i produktu -wymienia podstawowe postulaty teorii atomistycznocząsteczkowej - uzasadnia, że gram jest jednostką zbyt dużą dla określenia mas atomów i cząsteczek - zna pojęcie rdzeń atomowy, nukleony i określa ich skład - wyjaśnia czym jest okres półtrwania - wyjaśnia w jaki sposób Mendelejew odkrył prawidłowość pozwalającą zestawić pierwiastki w tabelę - opisuje rdzewienie żelaza i proponuje sposoby ochrony metali przed korozją - wykonuje doświadczenie potwierdzające, że powietrze jest mieszaniną - wymienia zastosowania tlenków wapnia, żelaza i glinu - analizuje doświadczenia dotyczących rozkładu tlenku rtęci i spalania różnych substancji w tlenie - oblicza objętość azotu np. w klasie z wykorzystaniem wzoru na gęstość - wykonuje doświadczenie dotyczące badania właściwości tlenku węgla (IV) oraz pozwalające wykryć CO2 w powietrzu wydychanym z płuc - analizuje zanieczyszczenia powietrza i związane z nimi negatywne zjawiska (smog, dziura ozonowa, efekt cieplarniany, kwaśne deszcze) oraz wskazuje ich skutki dla środowiska - wykonuje doświadczenie dotyczące badania właściwości wodoru - planuje doświadczenie dotyczące badania właściwości wodoru - wyjaśnia znaczenie reakcji redoks w otrzymywaniu metali z rud - podaje przykłady reduktorów stosowanych w przemyśle (węgiel, tlenek węgla) celujący- -wymienia podstawowe postulaty teorii atomistycznocząsteczkowej wymagania na stopień - uzasadnia, że gram jest jednostką zbyt dużą dla określenia bardzo dobry oraz: mas atomów i cząsteczek - zna pojęcie rdzeń atomowy, nukleony i określa ich skład - wyjaśnia czym jest okres półtrwania - wyjaśnia w jaki sposób Mendelejew odkrył prawidłowość pozwalającą zestawić pierwiastki w tabelę układu - udowadnia, że metale są dobrymi przewodnikami (wiązania metaliczne) układu - udowadnia, że metale są dobrymi przewodnikami (wiązania metaliczne) - wie co to jest dipol - porównuje właściwości związków kowalencyjnych i jonowych - podaje liczbę i rodzaj atomów w cząsteczkach - zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny związków np. tlenków w oparciu o położenie w układzie okresowym - oblicza stosunek masowy pierwiastków w związku chemicznym mając daną zawartość procentową jednego ze składników - opisuje przebieg reakcji w następujących etapach: I – zapis słowny reakcji II – równanie reakcji III – opis równania IV – schemat modelowy równania V – typ reakcji chemicznej - projektuje doświadczenie ilustrujące prawo zachowania masy - oblicza masę produktu znając masy wszystkich substratów - wymienia uczonych i uzasadnia ich wkład w poznaniu budowy materii ( Demokryt, M. Curie-Skłodowskiej, E. Rutherford, N. Bohra ) - wyznacza liczbę Avogadra i zna jej wartość - ustala wzór związku chemicznego mając daną masę cząsteczkową i inne dane - analizuje w oparciu o odkrycia Thompsona, Becquerele, Rutherforda i Bohra próby wyjaśnienia budowy atomu w świetle współczesnej nauki - wie co to jest dipol - porównuje właściwości związków kowalencyjnych i jonowych - podaje liczbę i rodzaj atomów w cząsteczkach - zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny związków np. tlenków w oparciu o położenie w układzie okresowym - oblicza stosunek masowy pierwiastków w związku chemicznym mając daną zawartość procentową jednego ze składników - opisuje przebieg reakcji w następujących etapach: I – zapis słowny reakcji II – równanie reakcji III – opis równania IV – schemat modelowy równania V – typ reakcji chemicznej - projektuje doświadczenie ilustrujące prawo zachowania masy - oblicza masę produktu znając masy wszystkich substratów - przedstawia główne etapy odkrycia zjawiska promieniotwórczości - wykonuje obliczenia związane z okresem półtrwania i średnią masą atomową - porównuje aktywność chemiczną pierwiastków np. sodu i potasu w oparciu o położenie w układzie okresowym - uzasadnia w oparciu o regułę helowca tworzenie się wiązań chemicznych pomiędzy drobinami - wyjaśnia na czym polegają inne wiązania między atomami: koordynacyjne ( SO2) i wiązanie metaliczne - ustala wzory sumaryczne i strukturalne związków chemicznych o podanej masie cząsteczkowej - oblicza masę pierwiastka w podanej ilości związku chemicznego - rozwiązuje i układa chemografy - znając procentową wydajność reakcji wykonuje obliczenia w oparciu o prawo zachowania masy - zapisuje równanie reakcji chemicznej i w oparciu o nie wykonuje obliczenia stechiometryczne.
