Złota Zasada i altruizm

advertisement
Jak pisze Karen Armstrong w historii ludzkości był okres zwany
The Axial Age (Okres Osiowy) w ktorym niemal rownoczesnie
powstaly uniwersalne zasady moralnosci. Jedna z nich to Złota
Zasada “Nie czyń drugiemu co tobie nie mile”. Różne
sformułowania tej reguły pojawiły się w kilku kulturach niemal
równocześnie. Jest to w dużym stopniu związane z pojawieniem
się rolnictwa, które umożliwiło tworzenie dużych osiedli i
miast.
Najstarszą wzmiankę o Złotej Zasadzie znajdziemy w hinduskim
dziele Mahabharata (2,000 PNE). Również zawiera ją hebrajski
Stary Testament (1,400 PNE).
Altruizm
Nieco później powstała idea altruizmu w której poleca się coś
więcej niż nakazuje Złota Zasada.
Budda uważał ze szczęście człowieka jest uzależnione od
szczęścia innych. Hinduski dżainizm sugerował kompletne
pozbycie się przemocy wobec wszystkich żyjących istot. Chiński
konfucjanizm i Tao Te Chiang rowniez sugerowaly altruizm wobec
innych ludzi przekraczajacy granice Zlotej Zasady. W nowszych
czasach Jezus głosił swoją wersję Złotej Zasady i sugerował
zastosowanie jej do wrogów. Większość znawców islamu uważa, że
islam nie ma złotej zasady choć nakłania aby muzułmanie
uważali się za braci. To nie dotyczy innowierców.
Altruizm jako wynik ewolucji
Wielu biologów i psychologów uważa ze altruizm powstał
naturalnie jako wynik ewolucji. Można zauważyć elementy
altruizmu nawet u zwierząt, które sobie pomagają w stadzie.
Obserwacje pokazują ze szympansy potrafią odmówić sobie
jedzenia, aby dać je chorym lub osłabionym członkom grupy
żyjącej wspólnie.
Ryszard Dawkins w swojej książce The Selfish Gene wyjaśnia, że
w procesie ewolucji jest istotna ochrona genu a nie
indywidualnego życia dorosłej jednostki. Dlatego żywe istoty
potrafią okazywać altruizm bez szkody dla następnych pokoleń.
Podsumowanie
Widzimy ze moralność powstała naturalnie celem umożliwienia
istnienia większych skupisk ludzi niż początkowe grupy
rodzinne. W bardzo malej grupie każdy żyje oddzielnie i ogólne
zasady moralne nie są istotne poza instynktem życia w rodzinie
. W rodzinnej grupie nie ma obcych. Są tylko członkowie
rodziny i kuzyni. W dużej grupie zasady zachowania były
niezbędne biorąc pod uwagę niezwykle trudne warunki życia
prymitywnych ludzi. Wzajemna pomoc była potrzebna do
przeżycia. Ci którzy tego nie rozumieli mieli małą szanse
przeżycia i przekazania genu. Zasada ewolucji pomogła w
powstaniu moralności .
Kto jest ojcem moralnego ateizmu
Jednym z myślicieli głoszących Złotą Zasadę był chiński
mędrzec Konfucjusz żyjący w piątym wieku przed naszą erą.
Na pytanie
„Co będzie po śmierci?”
Konfucjusz odpowiedział
„Skoro nie rozumiemy życia przed śmiercią to jak możemy
rozumieć co będzie po śmierci?”
Jest to odpowiedź w stylu zen. Zen skłania pytającego aby sam
odpowiedział na pytanie. Konfucjusz odrzucił koncepcję istot
niematerialnych i bogów i uczył jak praktycznie żyć na ziemi.
Nie był ascetą ani nie praktykował medytacji na wzór Buddy.
Konfucjusz zachęcał do pełnego życia i nie stronił od dobrego
posiłku z lampka wina. Uważał, że wszystko czego jesteśmy
pewni to życie na ziemi.
Można go zaliczyć do grona pierwszych ateistów.
Download