Wymagania na poszczególne oceny z historii w klasie 3 I
advertisement
Wymagania na poszczególne oceny z historii w klasie 3 I PÓŁROCZE Dopuszczający Przejawia gotowość i chęć do przyswajania nowych wiadomości i umiejętności. Sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne dotyczące okresu XIX w. w czasie. Posługuje się pojęciami i terminami oraz nazwami własnymi: abolicjonizm, antysemityzm, Biali, „biali”, branka, cezaryzm, chadecja, czartyzm, Czerwoni, demokraci, doktryna Monroego, ekspansja kolonialna, emancypacja, emisariusz, germanizacja, Gromady Ludu Polskiego, Hakata, Hotel Lambert, I Międzynarodówka, II Cesarstwo, II Rzesza, industrializacja, inteligencja, internacjonalizm, izolacjonizm, karbonaryzm, katolicka nauka społeczna, Komisja Kolonizacyjna, koncentracja kapitału, Konfederacja, konserwatyzm, legitymizm, liberalizm, lud, mesjanizm, Młoda Europa, monopol, nacjonalizm, neutralność, opozycja legalna i nielegalna, polityka reakcji, powstanie narodowe, pozytywizm, praca organiczna, proletariat, propaganda, rabacja, rasizm, republikanie, restauracja, romantyzm, równowaga europejska, ruch ludowy, ruch narodowy, ruch robotniczy, rugi pruskie, rusyfikacja, sanacja, secesja, socjalizm utopijny i naukowy, komunizm, marksizm, reformizm, socjaldemokracja, społeczeństwo masowe, sprzysiężenie podchorążych, suwerenność ludu, syjonizm, szowinizm, Święte Przymierze, Unia, urbanizacja, uwłaszczenie, Wielka Emigracja, Dostateczny Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na ocenę dopuszczającą oraz: Wykazuje aktywność na lekcji. Dostrzega proste związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych Porządkuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne oraz ustala związki poprzedzania, i następstwa; dostrzega podstawowe zmiany w życiu społecznym Posługuje się pojęciami i terminami dekabryści, dominium, Filareci, Filomaci, impresjonizm, Kaliszanie, kocioł bałkański, kółka rolnicze, krwawa niedziela, Kulturkampf, Młoda Polska, monarchia bankierów, naturalizm, noc paskiewiczowska odwilż posewastopolska, parlament frankfurcki, przeludnienie agrarne, realizm, sufrażystki, trójlojalizm, trust, Wolnomularstwo Narodowe, Zagłębie Dąbrowskie, Związek Celny, Związek Niemiecki, Związek Północnoniemiecki. Potrafi przedstawić postacie oraz opowiedzieć o ich wpływie na dzieje i życie ludzi: Beck Józef, Comte August, Cubertin Piotra de, Curie Pierre, Curie Skłodowska Maria, Czartoryski Adam, Grant Ulysses Simpson, Krukowiecki Jan, Krzyżanowski Seweryn, Lee Robert Edward, Niemojowscy Bonawentura i Wincenty, Sherman William Tecumseh, Stadion Franz von, Ściegienny Piotr, Zajączek Józef, Zamoyski Andrzej. Dobry Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na ocenę dopuszczającą i dostateczną oraz: Potrafi samodzielnie pracować z podręcznikiem i materiałem źródłowym, podejmuje się wykonania zadań o charakterze dobrowolnym. Ustala związki równoczesności oraz ciągłość w rozwoju kulturowym i cywilizacyjnym. Uczeń wyjaśnia związki przyczynowo - skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych; Bierze udział w dyskusjach, wymianie poglądów; potrafi argumentować i bronić swoich racji. Porównuje strukturę społeczeństwa polskiego przed 1795 r. i w Królestwie Polskim; sytuację gospodarczą Królestwa Polskiego i Księstwa Warszawskiego, rozwój życia umysłowego na ziemiach polskich po kongresie wiedeńskim i w czasach stanisławowskich, liberałów, demokratów i karbonariuszy, charakter walk w powstaniach styczniowym i listopadowym, programy partii politycznych na ziemiach polskich, cele i metody działania głównych orientacji politycznych w społeczeństwie polskim, politykę poszczególnych zaborców wobec Polaków, rozwój gospodarczy poszczególnych zaborów, uwłaszczenie w poszczególnych zaborach, efekty germanizacji i rusyfikacji, Charakteryzuje: sprawę polską na kongresie wiedeńskim, społeczeństwo przemysłowe, socjalizm utopijny, przemiany sytuacji polit. w Królestwie Polskim w latach 1815-1830, postawy Polaków w latach 1830-1831, i dokonuje ich oceny, programy obozów Wielkiej Emigracji, Anglię wiktoriańską. autonomię galicyjską, pracę organiczną, główne nurty polityczne na ziemiach polskich, nowe kierunki w sztuce, sytuację międzynarodową na przełomie wieków, zróżnicowanie poziomu rozwoju społecznego, gospodarczego, kulturowego i politycznego świata na początku XX w., Korzystając z mapy omawia: zmiany terytorialne ustalone na kongresie 1z4 Bardzo dobry Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na ocenę dopuszczającą, dostateczną i dobrą oraz: Opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania historii w I półroczu 1 klasy. Wyjaśnia wpływ człowieka na środowisko naturalne. Sprawnie posługuje się wiadomościami i umiejętnościami, potrafi samodzielnie interpretować i wyjaśniać fakty i zjawiska historyczne. Potrafi wyjaśnić przyczyny różnic w interpretacji faktów, dostrzega dynamikę zmian w przeszłości. Porównuje: zasady kongresu z jego faktycznymi decyzjami, Królestwo Polskie i Księstwo Warszawskie z 1807 r. oraz 1809 r. pod względem przebiegu granic, powierzchni i liczby ludności,, pozycję różnych grup społecznych, ustrój Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, ich sytuację wobec hegemona, główne nurty działalności opozycyjnej i niepodległościowej w latach 18151989, sytuację na ziemiach polskich przed powstaniem listopadowym i po jego upadku, nurty Wielkiej Emigracji, imperializm rosyjski i amerykański z brytyjskim i francuskim, strukturę społeczną i industrializację w I i w II połowie XIX w., życie i warunki pracy i płacy oraz ochronę zdrowia robotników w XIX w. i współcześnie. Dostrzega: początki współcześnie występujących zjawisk w przemianach zachodzących w drugiej połowie XIX wieku, oddziaływanie wydarzeń w Polsce na sytuację międzynarodową, Wymagania na poszczególne oceny z historii w klasie 3 I PÓŁROCZE Wiosna Ludów, wojna secesyjna, wojna totalna, wyzysk. Potrafi przedstawić postacie oraz opowiedzieć o ich wpływie na dzieje i życie ludzi: Aleksander I, Aleksander II, Bem Józef, Bismarck Otto von, Burke Edmund, Cavour Camillo Chłopicki Józef, Czartoryski Adam Jerzy, Dąbrowski Jarosław, Darwin Charles Robert, Drucki-Lubecki Franciszek Ksawery, Engels Fryderyk, Franciszek Józef I, Garibaldi Giuseppe, Konarski Szymon, Konstanty ks., Kossuth Lajos, Langiewicz Marian, Lelewel Joachim, Lincoln Abraham, Ludwik Filip, Marks Karol wł. Karl Heinrich Marx, Mazzini Giuseppe, Metternich Klemens Lothar Wenzel von, Mierosławski Ludwik, Mikołaj I, Mikołaj II, Napoleon III, Paskiewicz Iwan F., Paweł I, Prądzyński Ignacy, Skrzynecki Jan, Staszic Stanisław, Szela Jakub, Talleyrand Charles Maurice de, Traugutt Romuald, Wielopolski Aleksander, Wiktor Emanuel II, Wiktoria, Wilhelm I, Wilhelma II, Witos Wincenty, Wysocki Piotr. ZNA WYDARZENIA: 1814-1815 – kongres wiedeński, 1815 – utworzenie Królestwa Polskiego, utworzenie Świętego Przymierza, 1829 – niepodległość Grecji i autonomia Serbii, Mołdawii i Wołoszczyzny, 1830 27 lipca – rewolucja we Francji, 1830 4 października – ogłoszenie niepodległości Belgii, 1830 29 XI – wybuch powstania listopadowego, 1831 25 I – detronizacja Mikołaja I, 1846 – wybuch powstania w Krakowie, rabacja, 1848-1849 – Wiosna Ludów, ZNA WYDARZENIA: 1816 – utworzenie uniwersytetu w Warszawie, 1821 - powstaje Towarzystwo Patriotyczne, 1825 – powstanie dekabrystów, 1828 – sąd sejmowy, 1828 – utworzenie Banku Polskiego, 1829 – lokomotywa parowa – Jerzy Stephenson 1831 – bitwy pod Grochowem, Wawrem, Dębem Wielkiem, Iganiami, Ostrołęką,szturm Pragi, 1848 – Manifest komunistyczny, 1851 – pierwszy związek zawodowy w Anglii, 1853-1856 – powstanie królestwa Rumunii, 1863 – Powszechny Niemiecki Związek Robotniczy 1864 I Międzynarodówka, Sylabus, 1887 – Liga Polska. 1891Rerum novarum 1892 w Paryżu Związek Zagraniczny Socjalistów Polskich (ZZSP) 1896-olimpiada 1912 i 1913 – wojny na Bałkanach, Wymienia:: główne osiągnięcia polskiej oświaty, nauki i kultury w XIX w., główne nurty polityczne na ziemiach polskich i ich najważniejsze partie, bitwy o przełomowym znaczeniu dla przebiegu wojen toczonych w XIX w. i uzasadniać swój wybór, przyczyny i skutki Wiosny Ludów, jednoczenia Włoch i Niemiec uwzględniając dążenia grup społecznych i cele władców, nowe kierunki w sztuce w XIX w., konflikty kolonialne i ich skutki, przykłady sztuki secesyjnej, Pokazuje na mapie: Królestwo Polskie i jego sąsiadów, główne ośrodki przemysłowe na ziemiach polskich, państwa, w których dokonały się największe wiedeńskim i konferencji paryskiej oraz poczdamskiej, walki polsko-rosyjskie 1831, 1863, przebieg Wiosny Ludów, przemiany na Bałkanach w XIX w.; jednoczenie Włoch i Niemiec, ekspansję terytorialną USA, wojnę secesyjną, sytuację polityczną świata w II połowie XIX w.; ekspansję kolonialną, wymienia terytoria zależne od Rosji, obszary szybkiego rozwoju i zacofania na świecie, główne ośrodki przemysłowe na ziemiach polskich w XIX w. Wyjaśnia: dlaczego kongres nie przywrócił na ziemiach polskich stanu z 1795 r., przyczyny powstania opozycji legalnej i nielegalnej, dlaczego powstanie krakowskie możemy nazwać rewolucją, cel likwidacji kościoła grecko – katolickiego w Rosji, następstwa klęsk powstań narodowowyzwoleńczych Polaków, przyczyny rozbicia politycznego Wielkiej Emigracji, związki polskiej literatury romantycznej z historią narodu, że brak szerokiego rozpropagowania zawartej w Manifeście Rządu Narodowego reformy uwłaszczeniowej był jedną z przyczyn upadku rewolucji krakowskiej i rzezi galicyjskiej, sytuację Polaków w trzech zaborach po 1815 r., konieczność dążenia do współpracy między narodami, podłoże konfliktów polsko – ukraińskich i Węgrów ze Słowianami Południowymi na Kongresie Słowiańskim w Pradze, że brak szerokiego rozpropagowania reformy uwłaszczeniowej Tymczasowego Rządu Narodowego to przyczyna niechętnego stosunku większości chłopów do powstańców, że carski ukaz uwłaszczeniowy jest jedną z metod władz mającą na celu stłumienie polskiego ruchu narodowego, jaki wpływ miał abolicjonizm na przemiany świadomości społecznej w Ameryce i Europie, dlaczego Afryka i Azja uległy w XIX w. kolonizacji, wpływ osiągnięć rewolucji przemysłowej na nowy podział społeczny w Europie, wpływ przemian społecznych na kształtowanie się nowych stosunków politycznych, wpływ reformy uwłaszczeniowej na przemiany struktury społeczeństwa polskiego, potrzebę walki Polaków z germanizacją i rusyfikacją oraz przyczyny 2z4 wpływ przemian społecznych na postawy ludzi. Rozumie i wyjaśnia: następstwa decyzji kongresu funkcjonujące we współczesnym świecie, w tym problem mniejszości narodowych, istnienie nierówności społecznych, rozbieżność postanowień konstytucyjnych z praktyką, wpływ Wiosny Ludów na kształtowanie się postaw demokratycznych, wpływ Wiosny Ludów na kształtowanie się świadomości narodowej, wpływ imperializmu rosyjskiego na wyzwolenie narodów bałkańskich, oddziaływanie kapitalistycznych stosunków społecznych na dążenia zjednoczeniowe, związek między przebiegiem działań wojennych a Proklamacją zniesienia niewolnictwa, czynniki zewnętrzne i wewnętrzne, wpływające na położenie Polaków pod zaborami, dlaczego lata 1871-1914 nazwano la belle epoque, dlaczego przedstawiciel Francji, która przegrała wojnę, miał jeden z decydujących głosów na kongresie, różnice między Związkiem Niemieckim i Cesarstwem Niemieckim, które elementy programowe polskich partii politycznych XIX w. stały się trwałym składnikiem naszej współczesności, Ocenia: realizację zasady wpływ kongresu wiedeńskiego na sytuację polityczną i społeczną w Europie i na ziemiach polskich, reakcje społeczeństw europejskich na politykę Świętego Przymierza, zasługi Ksawerego Druckiego-Lubeckiego i Stanisława Staszica dla rozwoju gospodarczego, na ile Królestwo było Wymagania na poszczególne oceny z historii w klasie 3 I PÓŁROCZE 1854-1856-wojna krymska, 1861 proklamowanie Królestwa Włoch, 1861 - reforma agrarna w Rosji, 1861-1865 wojna secesyjna, 1863 22 I - wybuch powstania, 1864 2 III – ukaz carski o uwłaszczeniu, 1870 - wojna francuskopruska, 1871 – utworzenie Cesarstwa niemieckiego, 1882 – powstanie Trójprzymierza, 1893 II Proletariat i ZRP weszły w skład PPS. 1893-Liga Narodowa 1894 Socjaldemokracja Królestwa Polskiego (od 1900 Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy – SDKPiL 1895 - Stronnictwo Ludowe, 1897 - Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne (SND), 1901-strajk szkolny we Wrześni, 1903 - Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL), 1904-1905 wojna rosyjsko-japońska, 1905-1907 – rewolucja, 1907 powstanie Trójporozumienia, Wymienia: przyczyny i zdobycze rewolucji społecznych XIXw., główne postanowienia traktatu wersalskiego, przejawy i skutki rewolucji przemysłowej, główne przyczyny i skutki wojen XIX w., rabacji, Wiosny Ludów, powstań narodowych XIX w., obrońców dawnego porządku i zwolenników zmian, społeczne skutki urbanizacji i industrializacji, warunki pracy w fabrykach, formy i przejawy ruchu robotniczego, przyczyny powstawania związków zawodowych i robotniczych partii politycznych, przykłady działań społecznych i gospodarczych, które wchodziły w zakres pracy organicznej w zaborze pruskim, okoliczności uwłaszczenia chłopów w zaborze rosyjskim, nowe formy spędzania wolnego czasu, zmiany w przemyśle, potęgi kolonialne i ich największe posiadłości, Omawia rolę Świętego Przymierza, Zna: cele kongresu wiedeńskiego, główne postanowienia kongresu, kierunki przemian w rolnictwie i przemyśle na ziemiach polskich w XIX w., przyczyny upadku powstań, bezpośrednie przyczyny wybuchu powstań i wojen, stosunek rządów i ludów Europy do powstań; politykę zaborców wobec ziem polskich i społeczeństwa polskiego po upadku powstania listopadowego, ugrupowania polityczne Wielkiej Emigracji i główne założenia ich programów, przykłady działalności kulturowej Polaków na emigracji, okoliczności rzezi galicyjskiej, idee przyświecające ludom Europy biorącym udział w rewolucjach lat 1848-1849, przebieg walk narodowych na ziemiach polskich 1848 r., zróżnicowanie etniczne i religijne Bałkanów, główne etapy zjednoczenia Włoch i Niemiec, skutki zjednoczenia Włoch dla Państwa Kościelnego, istotę programu pozytywistów, rozwijające się w XIX w. nowe gałęzie przemysłu, cele polityki germanizacji i rusyfikacji, powody przeciwstawiania się germanizacji i rusyfikacji, przemiany społ., polityczne i gosp., jakie zaszły na ziemiach polskich pod zaborami, rolę jaką odegrał Kościół katolicki w zachowaniu polskości, stanowiska głównych partii politycznych wobec rewolucji 1905-07 r., konflikty między państwami przełomu XIX i XX w., podjęcia pracy organicznej przez Polaków, efekty germanizacji i rusyfikacji, wpływ odkryć naukowych i wynalazków na przemiany cywilizacyjne i życie codzienne, genezę kryzysu duchowego końca XIX w., wpływ postępu naukowo-technicznego na działania wojenne, genezę i przebieg konfliktów pomiędzy różnymi państwami europejskimi, wpływ romantyzmu na powstanie opozycji nielegalnej, wpływ powstań na kształtowanie się narodu polskiego, wpływ Wielkiej Emigracji na kształtowanie się narodu polskiego, wzajemne oddziaływania tendencji zjednoczeniowych Włoch i Niemiec, oddziaływanie idei wolnościowych i nacjonalistycznych na kształtowanie się świadomości narodowej, na czym polega dualizm gospodarczy Północ – Południe, rolę Piemontu w zjednoczeniu Italii i pozycję Prus wśród państw niemieckich od I poł. XIX w., znaczenie doktryny Monroego. Ocenia: legitymizm, politykę reakcyjną, sytuację robotników w pierwszej połowie XIX w., skutki rewolucji przemysłowej, politykę margrabiego Aleksandra Wielopolskiego, wpływ zróżnicowania religijnego i etnicznego na powstanie powiedzenia „kocioł bałkański”, politykę władz wobec kultury, postawy romantyczne, udział Na przykładzie wykazuje wpływ wybitnych postaci na dzieje, Uczeń rozumie czym kierowały się główne państwa ustanawiające porządek porewolucyjny, rolę konserwatyzmu i liberalizmu jako głównych ideologii nowożytnych, konsekwencje rywalizacji gospodarczej między państwami uprzemysłowionymi, znaczenie upowszechnienia oświaty, prasy, literatury wśród niższych warstw społecznych, powody, dla których walka Greków o niepodległość zakończyła się powodzeniem, przyczyny rozbieżności między obietnicami a faktyczną polityką władz, przyczyny różnic w tempie rozwoju cywilizacyjnego w zaborach, trwałe i przejściowe skutki Wiosny Ludów dla poszczególnych państw i narodów, dlaczego państwa i właściciele kapitału dążyli do pozycji 3z4 suwerenne, postawy i działania: podchorążych, wyższych dowódców, Konstantego, Chłopickiego, skutki powstania, wpływ sporów emigrantów na sprawę polską w oczach Europy, skutki wydarzeń 1846 r. w Krakowie i Galicji, politykę mocarstw na Bałkanach i jej wpływ na sytuację mieszkających tam narodów, wojnę secesyjną i jej skutki, politykę Bismarcka, wpływ ekspansji kolonialnej na metropolie i kolonie, przemiany społeczne na ziemiach polskich, przemiany społeczne XIX w., skuteczność zasad legitymizmu, restauracji i równowagi sił, czy wszystkie państwa uczestniczące w kongresie były traktowane równorzędnie, szanse zwycięstwa powstań, reformy Aleksandra Wielopolskiego i przyczyny niepowodzenia jego polityki, wpływ polityki mocarstw na małe państwa i ich społeczeństwa, Dostrzega w ruchach politycznych przełomu XIX i XX w. źródła obecnych nurtów politycznych, Potrafi scharakteryzować postęp cywilizacyjny, jaki dokonał się w XIX wieku. Określa miejsce ziem polskich na tle postępu cywilizacyjnego Europy i świata Charakteryzuje czynniki rozsadzające ład wiedeński, znaczenie warstwy inteligencji w życiu społecznym, politycznym, kulturalnym i gospodarczym. Ocenia poznane fakty, wydarzenia i zjawiska z punktu widzenia wartości ogólnoludzkich, Krótko charakteryzuje poglądy Wymagania na poszczególne oceny z historii w klasie 3 I PÓŁROCZE przykłady germanizacji i rusyfikacji oraz walki z nimi, próby zjednania Polaków przez zaborców, represje władz zaborczych, najważniejsze osiągnięcia naukowe i techniczne XIX w., najwybitniejszych twórców nauki i kultury polskiej oraz ich osiągnięcia, główne orientacje polityczne w społeczeństwie polskim. Pokazuje na mapie miejsca wydarzeń XIX w., obszary rywalizacji mocarstw, kierunki migracji ludności w XIX w. wpływ rywalizacji mocarstw na sytuację na Bałkanach; główne partie polityczne w Polsce, ich główne założenia programowe i czołowych działaczy w XIX w,. Rozumie, dlaczego Polacy wcielali w życie hasło: Za Waszą i naszą wolność, przyczyny konfliktów społecznych i narodowościowych po kongresie wiedeńskim, formy walki starego porządku ze zmianą, przejawy i formy buntu romantycznego, skutki uwłaszczenia chłopów w zaborze pruskim i austriackim dla gospodarki i życia narodowego, hasło za naszą i waszą wolność, okoliczności i sposób przeprowadzenia uwłaszczenia chłopów w trzech zaborach, znaczenie inicjatyw prywatnych i społecznych dla powstania polskich instytucji kulturalnych i naukowych, monopolistycznej, różnice między różnymi rodzajami stref podporządkowanych, wpływ wzrostu liczby ludności na procesy społeczno-ekonomiczne i kulturowe w końcu XIX w., skutki upowszechnienia się kultury masowej, rolę Galicji jako głównego ośrodka kultury i nauki polskiej, związek przemian społeczno-gospodarczych na ziemiach polskich z narodzinami nowoczesnych ruchów politycznych, związek narodzin ruchów politycznych na ziemiach polskich z narodzinami podobnych ruchów w krajach europejskich, wpływ idei i prądów filozoficznych na sztukę przełomu wieków. 4z4 filozofów: Augusta Comte, Friedricha Wilhelma Nietzsche, Karola Marksa. Wyjaśnia słowa Ottona von Bismarcka: Nie przemówienia i nie rezolucje będą rozstrzygały o wielkich zagadnieniach naszych czasów, lecz krew i żelazo w odniesieniu do zjednoczenia Niemiec. Dostrzega istniejące do dzisiejszego dnia następstwa przemian z XIX w.
