Wpływ dodatniego posiewu z kanału szyjki macicy u rodzącej na

Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 2, 111-115, 2008
Wpływ dodatniego posiewu z kanału szyjki macicy u rodzącej
na przebieg porodu, połogu i stan noworodka
EWA ROMEJKO, KATARZYNA WIĘCH, SAADA AHMED, KRZYSZTOF CZAJKOWSKI
Streszczenie
Zakażenia dróg rodnych u kobiet ciężarnych mogą być przyczyną porodów przedwczesnych i poważnych powikłań infekcyjnych
w połogu oraz u noworodków. Obecność mikroorganizmów w pochwie może spowodować kolonizację szyjki macicy. Dodatni wynik
posiewu z kanału szyjki nie jest równoznaczny z zakażeniem górnego odcinka dróg rodnych i noworodka, ale zwiększa ryzyko
powikłań infekcyjnych u matki i dziecka. Celem pracy była ocena okołoporodowej kolonizacji kanału szyjki macicy oraz jej wpływu
na przebieg porodu, połogu i stan noworodka. Badaniem objęto 165 rodzących w II Klinice Położnictwa i Ginekologii AM w Warszawie. Dodatni wynik posiewu wystąpił u 80 pacjentek – tworzyły one grupę badaną; u 85 pacjentek posiewy były jałowe – tworzyły
one grupę kontrolną. Porównano wiek kobiet, rodność i wielkość ciąży w obu grupach. Analizowano przebieg porodu i połogu oraz
stan noworodków. Stwierdzono, że obecność patogenów w wymazach z kanału szyjki macicy nie wpływa na przebieg porodu i połogu
oraz stan noworodka po urodzeniu. Skolonizowanie kanału szyjki mikroorganizmami chorobotwórczymi w czasie porodu nie jest
równoznaczne z zakażeniem, do rozwoju zakażenia przyczyniają się dodatkowe czynniki.
posiew z kanału szyjki macicy, poród, połóg
Słowa kluczowe:
Wstęp
Ogólnie znany jest fakt, że zakażenia u kobiet ciężarnych mogą być przyczyną porodów przedwczesnych. Od
lat 20. zakażenia paciorkowcowe Streptococcus beta-haemolyticus i Streptococcus agalactiae u rodzących uznawane są za istotną przyczynę zakażeń u matek i noworodków,
prowadzącą do zwiększenia zachorowalności i umieralności [1, 2]. Prowadzona profilaktyka zakażeń paciorkowcowych zwiększa ryzyko infekcji innymi bakteriami,
w szczególności pałeczkami Gram-ujemnymi. Istotną sprawą pozostaje więc prawidłowe prowadzenie profilaktyki,
zmniejszające ryzyko zakażeń septycznych wszelkimi patogenami.
Celem pracy była ocena okołoporodowej kolonizacji
kanału szyjki macicy oraz jej wpływu na przebieg porodu,
połogu i stan noworodka.
Materiał i metodyka
Badaniem objęto 165 rodzących w II Klinice Położnictwa i Ginekologii AM w Warszawie, od maja do sierpnia
2004 roku, w wieku od 18 do 43 lat (średnio 29 lat, SD 4,48).
Zaawansowanie ciąży określano z dokładnością co do
tygodnia, stosując regułę Naegelego i wykorzystując wyniki
badań ultrasonograficznych wykonanych we wczesnej
ciąży; wynosiło ono od 27 do 41 tygodni (średnio 38,5 tygodnia, SD 2,30).
Wszystkim pacjentkom bezpośrednio przy przyjęciu
do szpitala pobierano wymaz bakteriologiczny z kanału
szyjki macicy: wynik uzyskiwano z pracowni po 48-72 godzinach. Profilaktyczną antybiotykoterapię – Unasyn 1,2 g
dożylnie co 8 godzin – wdrażano w przypadku odpływania
płynu owodniowego powyżej 6 godzin. W trzech przypadkach klinicznie rozpoznano infekcję wewnątrzmaciczną:
w dwóch przypadkach w trakcie stosowania Unasynu – odpływanie płynu owodniowego 14 godzin, posiew przy przy-
jęciu Candida albicans; w jednym przypadku z takim rozpoznaniem pacjentka została przyjęta do szpitala – odpływanie płynu owodniowego 4 godziny, posiew przy przyjęciu Escherichia coli. W przypadku uzyskania wyniku posiewu przed ukończeniem ciąży stosowano antybiotykoterapię zgodnie z wynikiem antybiogramu.
Dodatnie posiewy uzyskano u 80 pacjentek, utworzyły
one grupę badaną; u 85 pacjentek posiewy były jałowe,
utworzyły one grupę kontrolną. Porównano wiek kobiet,
rodność i wielkość ciąży w obu grupach. Analizowano
przebieg porodu i połogu oraz stan noworodków. W analizie uwzględniono czas trwania poszczególnych okresów
porodu i czas odpływania płynu owodniowego, sposób porodu, stosowanie oksytocyny, wykonywane okołoporodowo zabiegi, utratę krwi, stosowanie antybiotyku, obecność zakażenia w czasie porodu (temperatura ciała równa
lub powyżej 38 stopni Celsjusza, tachykardia matki powyżej 100 uderzeń serca na minutę, tachykardia płodu powyżej 160 uderzeń na minutę), masę noworodka oraz stan
dziecka w 1. i 5. minucie po porodzie według skali Apgar.
Przeanalizowano występowanie powikłań ciąży u tych
pacjentek,w szczególności cukrzycy. Skontrolowano liczbę
leukocytów we krwi obwodowej, a także stężenie hemoglobiny i poziom hematokrytu w ciągu 24 godzin po porodzie. W analizie przebiegu połogu ustalono wystąpienie
podwyższonej ciepłoty ciała, obecność obrzęku rany po
nacięciu krocza lub po cięciu cesarskim, ewentualne wystąpienie zakażeń innych układów.
Poszukiwano korelacji między dodatnim wynikiem
posiewu z kanału szyjki a liczbą leukocytów, klinicznymi
objawami infekcji w trakcie porodu a wystąpieniem zwyżki
ciepłoty ciała w połogu i zakażeniem rany oraz stosowaniem profilaktyki antybiotykowej a wystąpieniem zakażenia rany w połogu.
II Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa
112
E. Romejko, K. Więch, S. Ahmed, K. Czajkowski
Porównując uzyskane w obu grupach wyniki badań,
zastosowano test chi-kwadrat, test T-Studenta oraz obliczono współczynniki korelacji Pearsona.
Wyniki badań
Wyniki dodatnich posiewów przedstawiono w tabeli 1.
Tabela 1
Czynnik etiologiczny
1 Escherichia coli
2 Streptococcus faecalis
3 Streptococcus agalactiae
4 Pałeczki Gram-ujemne
5 Prevotella bivia
6 Candida glabrata
7 Candida albicans
8 Gardnerella vaginalis
9 2 czynniki etiologiczne
10 > 2 czynników etiologicznych
11 Łącznie
I okres [godziny]
II okres [minuty]
III okres [minuty]
Minimum
Maksimum
Średnio
SD
N
8
9
12
3
4
1
16
2
20
5
80
%
10,00
11,25
15,00
3,75
5,00
1,25
20,00
2,50
25,00
6,25
100
Średni wiek matek był podobny w obu grupach
(p = 0,7109) i wynosił w grupie badanej 28,88 ± 4,37 lat, zaś
w grupie kontrolnej 29,14 ±4,61 lat. Pierwiastki stanowiły
odpowiednio 48,75% (39) i 62,35% (53), p = 0,0807. W grupie
badanej było 40% (32), a w grupie kontrolnej 54,12% (46)
pierworódek, p = 0,0737.
Obie grupy nie różniły się pod względem wieku ciąży
w chwili porodu (p = 0,5056), odpowiednio wynosił on 38,6
±2,15 tygodni w grupie badanej i 38,4 ± 2,45 tygodni w grupie kontrolnej.
W grupie badanej w 4 przypadkach (5,0%) i w grupie
kontrolnej w 3 przypadkach (3,5%) ciąża była powikłana
cukrzycą (NS).
Nie stwierdzono istotnych statystyczne różnic między
grupami pod względem czasu trwania poszczególnych
okresów porodu i czasu trwania odpływania płynu owodniowego. Wyniki przedstawiono w tabeli 2 (w nawiasach
zwykłych podano maksymalne i minimalne czasy, w nawiasach kwadratowych podano wyniki uzyskane po wykluczeniu z grup pacjentek z odpływaniem płynu owodniowego powyżej 24 godzin).
Tabela 2
Grupa badana
Grupa kontrolna
5,74 ± 2,57 (1-13)
5,97 ± 2,97 (2-18)
p = 0,5965
26,44 ± 21,05 (5-127) 27,93 ± 27,81 (5-170)
p = 0,6998
10,16 ± 7,87 (3-55)
9,19 ± 6,19 (2-45)
p = 0,3787
Odpływanie płynu owodniowego (godziny)
0
0
186 (22)
408 (24)
7,96 (5,17)
14,24 (5,33)
21,42 (5,51)
58,16 (5,95)
p = 0,3645 (0,8595)
Tabela 3
Grupa badana
Grupa kontrolna
Masa noworodka [g]
3433,75 ± 601,27
3486,79 ± 582,67
(1840-5260)
(760-4460)
Punktacja Apgar w 1 minucie [%]
39084
2 (2,5)
3(3,53)
4-7
5 (6,25)
6(7,06)
8-10
73 (91,25)
76(89,41)
Punktacja Apgar w 5 minucie [%]
1-3
0
1 (1,17)
4-7
5 (6,25)
5 (5.89)
8-10
75 (93,75)
79 (92,94)
Leukocyty [w tys. na 1ml]
Hemoglobina [g na 100 ml]
Hematokryt [%]
Tabela 4
Grupa badana
13,82 ± 4,66 (4,7-36,3)
11,35 ± 1,38 (7,7-14,0)
33,29 ± 4,09 (24-45)
p = 0,5658
p = 0,7278
p = 0,7951
p = 0,6697
–
p = 1,0000
p = 0,7951
Grupa kontrolna
12,21 ± 3,46 (3,7-23,4)
11,47 ± 1,27 (8,1-14,6)
33,56 ± 3,67 (25-42)
p = 0,0124
p = 0,5616
p = 0,6556
Wpływ dodatniego posiewu z kanału szyjki macicy na przebieg porodu, połogu i stan noworodka
W grupie badanej 70 (87,5%) porodów odbyło się drogami natury, wykonano 6 (7,5%) cięć cesarskich, a w 3
przypadkach (3,75%) poród ukończono za pomocą próżniociągu położniczego. W grupie kontrolnej odpowiednio
70 (82,35%) pacjentek urodziło drogami natury, u 10 kobiet
wykonano cesarskie cięcie (11,7%), zaś u 5 kobiet zastosowano próżnociąg położniczy (5,89%). Różnice nie były
znamienne statystycznie. Nie stwierdzono także istotnych
statystycznie różnic w częstości stosowania oksytocyny.
Częstość wykonywania zabiegów okołoporodowych,
takich jak wyłyżeczkowanie jamy macicy, ręczne wydobycie łożyska i ręczna kontrola jamy macicy była podobna
w obu grupach: 12 (15%) w grupie badanej i 16 (19%)
w grupie kontrolnej, p = 0,6050.
W grupie badanej średnia utrata krwi przy porodzie
wynosiła 404 ml (150-1200, SD 147,81) i nie różniła się znamienne od utraty krwi w grupie kontrolnej 433 ml (2501000, SD 144,87), p = 0,1973.
W trakcie porodu stosowano profilaktykę antybiotykową Unasynem w 20 przypadkach (25%) w grupie badanej i w 19 (22,35%) w grupie kontrolnej. Inne antybiotyki
podawano w odpowiednio w 8 (10%) i 7 (8,24%) przypadkach. Różnice nie były znamienne statystyczne.
Dane dotyczące noworodków przedstawiono w tabeli 3.
Nie stwierdzono istotnych statystyczne różnic między
grupami w zakresie masy ciała noworodków i ich stanu po
urodzeniu w 1. i 5. minucie według punktacji Apgar.
Analizując poporodowe wyniki badań morfologii krwi
obwodowej nie znaleziono istotnych statystycznie różnic
pomiędzy grupami. Wybrane wyniki przedstawiono w tabeli 4.
0,2
0,179
0,18
0,149
0,16
0,14
0,12
0,1
0,07
0,08
0,069
0,06
90,7%
0,04
0,02
0
1
2
3
4
Ryc. 1. Korelacje: 1 – współczynnik korelacji między dodatnim
wynikiem posiewu z kanał szyjki a liczbą leukocytów we krwi obwodowej w połogu; 2 – współczynnik korelacji między klinicznymi objawami infekcji w czasie porodu a wystąpieniem zwyżki
ciepłoty ciała w połogu; 3 – współczynnik korelacji między wystąpieniem klinicznych objawów infekcji w trakcie porodu a zakażeniem rany; 4 – współczynnik korelacji między stosowaniem profilaktyki antybiotykowej a wystąpieniem zakażenia rany w połogu
Zwyżkę ciepłoty ciała w połogu odnotowano u 5 pacjentek (6,25%) w grupie badanej i u 4 pacjentek (4,71%)
w grupie kontrolnej, p = 0,5555. Zakażenie rany stwierdzono u 2 pacjentek – po jednej w każdej grupie. U pacjentki
w grupie badanej w posiewie przedporodowym wyhodowano Escherichię coli. U 2 gorączkujących pacjentek w gru-
113
pie badanej rozpoznano infekcję górnych dróg oddechowych.
Nie stwierdzono korelacji między dodatnim wynikiem
posiewu z kanału szyjki a liczbą leukocytów we krwi obwodowej w połogu [1]. Nie wykazano także związku klinicznych objawów infekcji w trakcie porodu z zakażeniem
rany [3]. Natomiast korelacja pomiędzy klinicznymi objawami infekcji w czasie porodu a wystąpieniem zwyżki
ciepłoty ciała w połogu [2] oraz korelacja pomiędzy stosowaniem profilaktyki antybiotykowej a wystąpieniem zakażenia rany w połogu [4] zbliżają się do znamienności
statystycznej i być może na większym materiale udałoby
się taką zależność wykazać. Wyniki przedstawiono na rycinie 1.
Dyskusja
Prawidłową florę bakteryjną pochwy opisywano w piśmiennictwie wielokrotnie, ale nadal termin ten wydaje się
mało precyzyjny [3], stan fizjologiczny różni się bowiem
bardzo nieznacznie od stanu patologicznego. W pochwie
wykryto ponad 100 rodzajów bakterii. Prawidłową biocenozę pochwy stanowią tlenowe i beztlenowe pałeczki
kwasu mlekowego, zwłaszcza Lactobacillus acidophilus,
L. fermentum, L. plantarum, L. brevis, L. jenseni, L. casei,
L. catenaforme, L. debrueckii, L. salivarius. W pochwie
występują również inne rodzaje bakterii, w tym Staphylococcus, Corynebacterium, Streptococcus, Enterococcus,
Bacteroides, Gardnerella, Escherichia, Klebsiella, Clostridium, Fusobacterium, Listeria. Średnia liczba bakterii w wydzielinie pochwy wynosi około 1 000 000 w mililitrze, przy
czym ponad połowę stanowi flora beztlenowa.
Zakłócenie dynamicznej równowagi między komensalnymi bakteriami pochwy prowadzi do patologicznego
wzrostu wybranego szczepu i w tym sensie każdy z gatunków normalnej flory pochwy może być czynnikiem etiologicznym zapalenia. Większy potencjał chorobotwórczy
wykazują bakterie beztlenowe [3]. W ciąży fizjologicznej
dochodzi do postępującej dominacji bakterii tlenowych
w pochwie i utrzymywania w niej niskiego pH.
Wykrycie pojedynczych kolonii gatunku, który cechuje się patogennością i zwykle nie jest postrzegany jako
prawidłowa flora pochwy (Escherichia coli, Klebsiella sp.,
Streptococcus agalactiae, Candida albicans) nie jest jednoznaczne z rozpoznaniem zapalenia o tej etiologii. Informację taką należy zinterpretować łączne z danymi klinicznymi.
U prawie połowy pacjentek izolowano z kanału szyjki
bakterie bezpośrednio przy przyjęciu do szpitala celem odbycia porodu, jednakże częstość występowania zakażeń
okołoporodowych nie dotyczy co drugiej kobiety, niezależnie od stosowanej antybiotykoterapii. Antybiotyk wprowadzano bowiem profilaktycznie z częstością do 25%.
Flora bakteryjna szyjki macicy różni się u większości
kobiet od flory bakteryjnej pochwy [4]. W szyjce dominują
formy beztlenowe izolowane nawet do 90%. Liczba gatunków występujących w kanale szyjki macicy zależy od
114
E. Romejko, K. Więch, S. Ahmed, K. Czajkowski
badanej populacji, fazy cyklu miesiączkowego oraz organizmów zasiedlających pochwę. Zazwyczaj z kanału szyjki
izolowany jest jeden szczep bakterii – u około 50% badanych [5]. Obserwuje się zmienność flory bakteryjnej w
posiewach pobieranych w kilkudniowych odstępach – od
0 do 8 gatunków u tej samej kobiety [6]. Największa
koncentracja bakterii w kanale szyjki jest w odległości do
5 mm od ujścia zewnętrznego.
Biocenoza pochwy i biocenoza kanału szyjki jest podobna w populacji, ale różna w poszczególnych przypadkach [4, 5].
Grzyby i pierwotniaki nigdy nie stanowią naturalnej
flory kanału szyjki macicy, chociaż mogą być z niej izolowane, gdy występują w pochwie [7]. W sporadycznych przypadkach można wykryć nawet saprobionty glebowe [8].
Istnieją naturalne mechanizmy obronne zmniejszające
ryzyko rozwoju zakażenia w obrębie szyjki macicy. Nabłonek gruczołowy utrudnia przyleganie bakterii [9], ale
jako cieńszy jest mniej odporny na działanie czynników
szkodliwych. Różnica kwasowości pochwy i kanału szyjki
(odpowiednio 4,0-4,5 i 7,0-7,5) zmniejsza szansę na zakażenie wstępujące szyjki macicy, podobnie jak śluz szyjkowy działa unieruchamiająco na bakterie. Istnieją również
inne swoiste i nieswoiste mechanizmy obronne w obrębie
szyjki macicy [10].
Zakażenia w obrębie szyjki macicy u ciężarnej prowadzić mogą do zapalenia owodni, przedwczesnego odpływania płynu owodniowego, poronienia, zakażenia wewnątrzmacicznego, porodu przedwczesnego, zakażenia okołoporodowego u położnicy i noworodka [11].
W prognozowaniu zagrożenia przebiegu ciąży przez
zakażenie wstępujące nie jest istotna żadna nieprawidłowość biocenozy pochwy. Ocena stopnia czystości pochwy
nie jest równoznaczna z zakażeniem i nie może być podstawą do wdrażania leczenia przeciwbakteryjnego.
Nie obserwowano wpływu obecności patogenów w kanale szyjki macicy na przebieg porodu, rodzaj porodu,
rodzaj i liczbę interwencji okołoporodowych. Stan dziecka
po urodzeniu również nie ma związku wyłącznie ze skolonizowaniem kanału szyjki macicy. Szereg innych czynników stanowi o przejściu kolonizacji w stan zakażenia,
zarówno u matki, jak i u płodu.
Stan biocenozy pochwy, w którym spadkowi liczebności pałeczek kwasu mlekowego towarzyszy bujny rozwój
szeregu bakterii beztlenowych (Gardnerella vaginalis) przy
jednoczesnym braku wykładników stanu zapalnego określamy jako bakteryjną waginozę. Jest powszechnie spotykanym nieprawidłowym stanem pochwy, będącym najczęstszą przyczyną upławów [12]. Bakteryjna waginoza
może wpływać niekorzystnie na przebieg ciąży. U 23% kobiet z bakteryjną waginozą izolowano bakterie z płynu
owodniowego uzyskanego drogą amniopunkcji w stosunku
do 10% kobiet z prawidłową florą bakteryjną pochwy [12].
Zakażenie wewnątrzmaciczne występowało u 3,7% kobiet
z bakteryjną waginozą i u 1,4% z prawidłową florą bakteryjną. U kobiet tych trzykrotnie częściej występowało za-
każenie błon płodowych, zaś częstość występowania porodów przedwczesnych wzrastała dwukrotnie, a ryzyko
połogowego zapalenia endometrium – prawie czterokrotnie
[13]. Leczenie bakteryjnej waginozy zmniejsza częstość występowania porodów przedwczesnych o 50% [14].
Najczęstsze czynniki etiologiczne zakażenia wewnątrzmacicznego to Bacteroides (25%), paciorkowce (25%,
w tym 12% z grupy B), Escherichia coli (10%), inne pałeczki
Gram-ujemne (10%). U 2/3 ciężarnych z zakażeniem wewnątrzowodniowym z każdej próbki płynu izoluje się 2 lub
więcej szczepy bakterii. W naszym materiale najczęściej
izolowano Streptococcus agalactiae (15%), następnie Streptococcus faecalis (11%) i Escherichia coli (10%).
Zakażenie Streptococcus agalactiae (Group B Streptococcal – GBS) u człowieka zostało po raz pierwszy opisane
w 1938 roku przez Frya donoszącego o ciężkiej posocznicy
w połogu.
Zakażenie GBS zwiększa również chorobowość i umieralność noworodków [1]. Wyróżnia się dwie postacie:
o wczesnym – do 7. doby i późnym – powyżej 7. doby początku, przy czym 85% infekcji u noworodka ujawnia się
wcześnie. Niektórzy wyróżniają również postać o bardzo
późnym początku – powyżej 3. miesiąca życia [1].
A Population-Based Comparison of Strategies to Prevent Early-Onset Group B Streptococcal Disease in Neonates to badanie mające na celu porównanie skuteczności
aktywnego skryningu w stosunku do kwalifikacji klinicznej
grup ryzyka w zapobieganiu zakażeniu GBS [15]. Analizą
objęto 629 912 porodów (żywe urodzenia), z czego 5144
przypadków wybrano do badania. Stwierdzono 312 przypadków infekcji u noworodka. U kobiet, u których przeprowadzono badanie przesiewowe między 35. a 37. t.c. i następową profilaktykę okołoporodową, ryzyko infekcji GBS
u noworodka było mniejsze niż u kwalifikowanych do
terapii antybiotykowej na podstawie danych klinicznych.
Nasuwa się więc wniosek, że skryning w kierunku GBS
zapobiega większości infekcji u noworodka. Kolonizacja
występuje u 10-30% ciężarnych [1]. Występowanie kolonizacji GBS ma największe znaczenie w ostatnich 5 tygodniach ciąży.
Opisano również przypadki zakażenia wewnątrzowodniowego i zapalenia błon płodowych na tle grzybiczym,
gdzie podobnie jak w zakażeniach bakteryjnych, do infekcji może dojść przy zachowanych błonach płodowych.
Jej rozwojowi sprzyja obecność ciał obcych (szew szyjkowy, pessarium). Zakażenie Candida może być przyczyną
przedwczesnej czynności skurczowej niepoddającej się
leczeniu tokolitycznemu. Istnieje ryzyko wrodzonej grzybicy u noworodka. Częściej dochodzi do śródporodowej
kolonizacji noworodka przez grzyby rosnące w pochwie
u matki. Umiarkowana i dużego stopnia kolonizacja pochwy grzybami z rodzaju Candida nie wpływa niekorzystnie
na przebieg ciąży i porodu. W naszym materiale kolonizacja Candida albicans stanowiła 20%.
W przypadku kolonizacji pochwy innymi grzybami niż
Candida albicans w II trymestrze ciąży stwierdzono częst-
Wpływ dodatniego posiewu z kanału szyjki macicy na przebieg porodu, połogu i stan noworodka
sze, ale nieistotne statystyczne występowanie przedwczesnego odpływania płynu owodniowego i porodu przedwczesnego.
Kolonizacja grzybami nie wpływa niekorzystnie na
masę urodzeniową noworodka i jego zdrowie.
Wnioski
1) Kolonizacja kanału szyjki macicy potencjalnie chorobotwórczymi bakteriami lub grzybami dotyczy
prawie połowy pacjentek rodzących.
2) Obecność patogenów w wymazach z kanału szyjki nie
wpływa na przebieg porodu i połogu oraz stan noworodka po urodzeniu.
3) Skolonizowanie kanału szyjki mikroorganizmami chorobotwórczymi w czasie porodu nie jest równoznaczne
z zakażeniem, do rozwoju zakażenia przyczyniają się
dodatkowe czynniki.
Piśmiennictwo
[1] El 1.Beitune P., Duarte G., Leite Maffei C.M. (2005) Colonization by Streptococcus agalactiae During Pregnancy:
Maternal and Perinatal Prognosis, BJID 9(3): 276-282.
[2] McKenna D.S., Matson S., Northern I. (2003) Maternal group
B streptococcal (GBS) genital tract colonization at term in
women who have asymptomatic GBS bacteriuria. Infect. Dis.
Obstet. Gynecol. 11: 203-207.
[3] Pawlaczyk M., Słomko Z., Drews K. (2003) Biocenoza kobiecych narządów płciowych, Klin. Perinat. Gin. 37: 34-39.
[4] Bartlett J.G., Moon N.E.,Goldstein P.R. et al. (1978) Cervical
and vaginal bacterial flora: ecologic niches in the female
lower genital tract, Am. J. Obstet. Gynecol. 130: 658-661.
[5] Sparks R.A., Purrier B.G.A., Watt P.J., Elstein M. (1977)
115
Bacteriology of the cervix and uterus, Br. J. Obstet. Gynecol.
84: 701-704.
[6] Landgren B.M., Ljung-Waldstrom A., Wikborn C. et al. (1984)
Microbial findings in genital secretion from seven healthy
fertile couples, Med. Microbiol. Immunol. 173: 179-185.
[7] Boeke A.J.P., Dekker J.H., Peerbooms P.G.H. (1993) A comparison of yield from cervix versus vagina for culturing
Candida albicans and Trichomonas vaginalis, Genitourin
Med. 69: 41-43.
[8] Kemna M.E., Neri R.C., Ali R., Salkin I.F. (1994) Cokeromyces
recurvatus, a Mucoraceous Zygomycete rarely isolated in
clinical laboratories, J. Clin. Microbiol. 32: 843-845.
[9] Gompel C., Silvenberg S.G. Pathology in obstetrics and gynecology, J.B.Lippincott Company, London, Mexico City,
New York, St.Louis, Sao Paulo, Sydney, 1985: 66-88.
[10] Jakóbisiak M.: Immunologia, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1995: 208-239.
[11] Freji B.J., i wsp. (1994): w Avery G.B., Fletcher M.A., MacDonald M.G. (eds), Neonatology, Philadelphia, Lippincottt,
1095.
[12] Eischenbach D., Hillier S., Critchlow C. (1988) Diagnosis and
clinical manifestations of bacterial vaginosis, Am. J. Obstet.
Gynecol. 158: 819.
[13] Pawlaczyk M., Drews K., Słomko Z. (2003) Zapalenie sromu,
pochwy i szyjki macicy i bakteryjna waginoza, Klin. Perinat.
Gin. 37: 40-71.
[14] McGregor J., French J.: Bacterial vaginosis in pregnancy.
ACOG Technical Bulletin 1996, 226,7.
[15] Schrag S.J. i wsp. (2002) A Population-Based Comparison of
Strategies to Prevent Early-Onset Group B Streptococcal
Disease in Neonates, NEJM 347: 233-239.
J Ewa Romejko
II Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii
Warszawski Uniwersytet Medyczny
00-315 Warszawa, ul. Karowa 2
e-mail: [email protected]
The influence of positive cervical culture in pregnant women being in labor
on the course of delivery, puerperium and neonate
The infections of genital tracts in pregnant women may cause preterm delivery and serious infections in puerperium and in neonates.
The presence of microorganisms in vagina may cause the colonization of the cervix. Positive cervical culture is not equal with the
infection of upper genital tracts and neonates, but may consequently cause such situation. The aim of our study was to investigate
the meaning of the positive cervical culture on the course of delivery, puerperium and neonates. We examine 165 pregnant women
delivered in the II Department of Obstetric and Gynecology Warsaw Medical University and nearly half of them being in labor had
positive cervical culture. The time and the complications of labor and puerperium as well as neonate status were similar in group of
women having cervix colonized and the group with the absence of pathological microorganisms.
cervical culture, labor puerperium
Key words: