Quiz na temat różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn Ten krótki quiz zawiera pytania wielokrotnego wyboru objaśniające przyczyny i efekty różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w UE. Zamieszczono w nim również odesłania do źródeł dodatkowych informacji. Nie czekaj, sprawdź już teraz swoją wiedzę.* Witamy w quizie na temat różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn! * Uwaga! Na niektóre pytania jest więcej niż jedna prawidłowa odpowiedź. 1 1. Czym jest różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? A. Różnicą między kwotami miesięcznego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn. B. Średnią różnicą między kwotami godzinowego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn. C. Różnicą między kwotami wynagrodzenia kobiet i mężczyzn w trakcie urlopu macierzyńskiego. 2 1. Czym jest różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: B W Europie kobiety nadal zarabiają mniej niż mężczyźni. Średnica różnica między kwotami godzinowego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn (przed odliczeniem zaliczek na podatek dochodowy i składek na ubezpieczenia) jest określana mianem „różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn”. Jest to oficjalna definicja unijna. 3 2. Ile wynosi różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w Polsce? A. 1,9% B. 11% C. 29,5% 4 2. Ile wynosi różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w Polsce? Odpowiedź: A W 2010 r. różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w Polsce wyniosła 1,9%. Różnica ta kształtuje się różnie w 27 państwach członkowskich UE — od ok. 5% do ok. 30%. Źródło: Eurostat 2010. 5 3. Ile wynosi średnia różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w UE? A. 16,4% B. 24% C. 33% 6 3. Ile wynosi średnia różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w UE? Odpowiedź: A W 2010 r. średnia różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w UE wyniosła ok. 16,4%. Źródło: Eurostat 2010. (Źródło prowizoryczne) 7 4. Czy pracodawcy mają prawo płacić kobietom mniej niż mężczyznom za taką samą pracę? A. Tak B. Nie C. W niektórych przypadkach 8 4. Czy pracodawcy mają prawo płacić kobietom mniej niż mężczyznom za taką samą pracę? Odpowiedź: B Nie. Dawanie niższego wynagrodzenia kobietom niż mężczyznom za wykonywanie tej samej pracy lub pracy o tej samej wartości jest niezgodne z prawem. W tym zakresie obowiązują unijne przepisy dotyczące równego wynagrodzenia za pracę o równej wartości (dyrektywa 2006/54/WE), które zakazują dyskryminacji ze względu na płeć w ramach wszystkich aspektów i warunków wynagradzania. 9 5. Kiedy po raz pierwszy wprowadzono wspólnotowe przepisy zakazujące stosowania różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? A. 1984 B. 1975 C. 1991 10 5. Kiedy po raz pierwszy wprowadzono wspólnotowe przepisy zakazujące stosowania różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: B Przepisy te obowiązują od 1975 r. Dążenie do zapewnienia równego wynagradzania kobiet i mężczyzn za jednakową pracę lub pracę o jednakowej wartości zostało uwzględnione już w Traktacie rzymskim z 1957 r. 11 6. Co jest przyczyną różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? A. Pracodawcy płacą pracownicom mniej niż pracownikom za taką samą pracę. B. Kobiety pracują w innych sektorach i wykonują inne zadania niż mężczyźni. C. Kobiety pracują krócej lub na część etatu, aby sprawować opiekę nad dziećmi. 12 6. Co jest przyczyną różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A, B i C Istnieje wiele przyczyn różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Czasem kobiety po prostu nie otrzymują takiego samego wynagrodzenia jak mężczyźni, mimo że wykonują tą samą pracę lub pracę o równej wartości. 13 6. Co jest przyczyną różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A, B i C Istnieje wiele przyczyn różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Kobiety i mężczyźni często wykonują jednak inne zadania i pracują w innych sektorach, co może powodować różnice między ich wynagrodzeniami. Na przykład w sektorach zdominowanych przez kobiety (służba zdrowia) oferowane są zazwyczaj niższe wynagrodzenia niż w sektorach, w których większość pracowników stanowią mężczyźni. 14 6. Co jest przyczyną różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A, B i C Istnieje wiele przyczyn różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Taka sytuacja ma miejsce mimo faktu, że kobiety często mają wyższe wykształcenie niż mężczyźni. W 2010 r. kobiety stanowiły prawie 60% osób studiujących na uniwersytetach w UE. Kobiety generalnie ponoszą ciężar opieki na dziećmi, zazwyczaj zatem pracują krócej lub na cześć etatu, i w rezultacie zarabiają mniej. 15 7. Kiedy różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn ma największy wpływ na życie kobiety? A. Kiedy rozpoczyna pracę. B. Kiedy postanawia założyć rodzinę. C. Kiedy przechodzi na emeryturę. 16 7. Kiedy różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn ma największy wpływ na życie kobiety? Odpowiedź: A, B i C Różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn może mieć znaczenie w trakcie całego życia kobiet. Gdy kobiety wchodzą na rynek pracy, ich umiejętności mogą być niedoceniane w porównaniu do kwalifikacji mężczyzn ze względu na rodzaje zadań i sektorów zdominowanych przez kobiety, które są często znacznie niżej opłacane. Umiejętności kobiet są często niedoceniane w trakcie całej ich kariery zawodowej. 17 7. Kiedy różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn ma największy wpływ na życie kobiety? Odpowiedź: A, B i C Różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn może mieć znaczenie w trakcie całego życia kobiet. Kobiety mające rodzinę często dźwigają ciężar opieki nad dziećmi, zazwyczaj pracują krócej lub na część etatu i nie zajmują stanowisk kierowniczych — oba te czynniki mają zatem wpływ na ich wynagrodzenie w trakcie całej kariery zawodowej. W wielu krajach założenie rodziny stanowi punkt, od którego różnica między wynagrodzeniami kobiet i mężczyzn ulega zwiększeniu. 18 7. Kiedy różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn ma największy wpływ na życie kobiety? Odpowiedź: A, B i C Różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn może mieć znaczenie w trakcie całego życia kobiet. Niższe zarobki na przestrzeni całego życia oznaczają również niższe świadczenia kobiet po przejściu na emeryturę i podwyższone ryzyko ubóstwa w podeszłym wieku w porównaniu do mężczyzn. 19 8. Dlaczego powinniśmy wyeliminować różnicę w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? A. To jedyne sprawiedliwe rozwiązanie — kobiety powinny być traktowane tak samo jak mężczyźni. B. Byłoby to korzystne dla gospodarki. C. Byłoby to korzystne dla pracodawców. 20 8. Dlaczego powinniśmy wyeliminować różnicę w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A, B i C Oprócz argumentu moralnego, przemawiającego za równym wynagrodzeniem kobiet i mężczyzn za pracę o równej wartości, istnieje również argument ekonomiczny. Kobiety mają umiejętności i talenty, które często nie są dostatecznie wykorzystywane w miejscu pracy; ich uwolnienie mogłoby pomóc firmom w walce z niedoborem kwalifikacji. 21 8. Dlaczego powinniśmy wyeliminować różnicę w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A, B i C Docenianie kobiet za ich pracę oraz sprawiedliwe nagradzanie ich umiejętności i potencjału może poprawić wyniki i efektywność firmy. Można na przykład pomóc firmie w pozyskiwaniu i zatrzymywaniu utalentowanych pracowników oraz tworzeniu pozytywnego wizerunku wobec klientów i inwestorów. To z kolei byłoby korzystne dla gospodarki. 22 9. Jakie działania podejmuje Unia Europejska, aby wyeliminować różnicę w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? A. Nakazuje pracodawcom sprawiedliwe wynagradzanie kobiet. B. Działa na rzecz zwiększenia świadomości na temat różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. C. Zachęca rządy poszczególnych krajów do podejmowania odpowiednich działań. 23 9. Jakie działania podejmuje Unia Europejska, aby wyeliminować różnicę w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A, B i C Równouprawnienie kobiet i mężczyzn to podstawowe prawo w UE. Oprócz monitorowania procesu przyjmowania odpowiednich przepisów Unia Europejska organizuje inicjatywy na rzecz zmiany sposobu postrzegania kobiet i mężczyzn oraz ich roli — w szkole, w domu, w miejscu pracy i generalnie w społeczeństwie. 24 9. Jakie działania podejmuje Unia Europejska, aby wyeliminować różnicę w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A, B i C Na przykład w 2011 r. Komisja Europejska zorganizowała pierwszy Europejski Dzień Równych Płac. Europejski Dzień Równych Płac jest obchodzony corocznie w celu zwiększenia świadomości w zakresie istnienia i likwidowania różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Jego data, która zmienia się co roku w zależności od średniej wysokości różnicy w wynagrodzeniu dla kobiet i mężczyzn, oznacza dodatkowe dni, które musi przepracować kobieta, aby wysokość jej rocznego wynagrodzenia odpowiadała wynagrodzeniu mężczyzny. 25 9. Jakie działania podejmuje Unia Europejska, aby wyeliminować różnicę w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A, B i C Równouprawnienie kobiet i mężczyzn to podstawowe prawo w UE. Komisja Europejska zorganizowała również kampanię informacyjną skierowaną do pracodawców, pracowników i innych zainteresowanych stron w celu szerzenia wiedzy na temat różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn oraz przyczyn i sposobów rozwiązania tego problemu. 26 9. Jakie działania podejmuje Unia Europejska, aby wyeliminować różnicę w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A, B i C Równouprawnienie kobiet i mężczyzn to podstawowe prawo w UE. Ponadto Komisja Europejska rozpoczęła niedawno inicjatywę na rzecz szerzenia wiedzy o różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn wśród pracowników. Inicjatywa ta będzie realizowana przez promowanie działań szkoleniowych i zachęcanie do wymiany dobrych praktyk w zakresie równości płci. 27 10.Co, jako pracownik, mogę zrobić, jeżeli obawiam się, że w mojej firmie może istnieć różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? A. Skorzystaj z kalkulatora wynagrodzeń, znajdującego się na stronie internetowej dotyczącej różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn, aby sprawdzić wpływ tej różnicy w Twoim miejscu pracy. B. Porozmawiaj z przełożonym i zażądaj wyjaśnień. C. Skontaktuj się z krajowym urzędem ds. równości płci, aby uzyskać poradę. 28 10.Co, jako pracownik, mogę zrobić, jeżeli obawiam się, że w mojej firmie może istnieć różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A i C Skorzystanie z kalkulatora wynagrodzeń może pomóc w uzyskaniu podstawowych informacji o potencjalnej różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. W razie obaw kolejnym działaniem może być skontaktowanie się z krajowym urzędem ds. równości płci. 29 10.Co, jako pracownik, mogę zrobić, jeżeli obawiam się, że w mojej firmie może istnieć różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A i C Krajowe urzędy ds. równości płci to niezależne organizacje, które zapewniają pomoc dla osób dyskryminowanych, monitorują i przygotowują raporty dotyczące kwestii dyskryminacji oraz promują równość. Odpowiedni pracownik tego urzędu udzieli Ci szczegółowej porady, a w razie konieczności pomoże przygotować pozew. 30 10.Co, jako pracownik, mogę zrobić, jeżeli obawiam się, że w mojej firmie może istnieć różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A i C Możesz również skontaktować się ze związkiem zawodowym, który będzie w stanie Ci pomóc i doradzić, jeżeli zdecydujesz się podjąć działania prawne. Aby poznać doświadczenia innych osób, możesz również zapoznać się z opisami konkretnych sytuacji, w których pracownicy wnosili pozwy ze względu na brak równości w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. 31 11.Co, jako pracodawca, mogę zrobić, jeżeli podejrzewam, że w mojej firmie istnieje różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? A. Skorzystaj z kalkulatora wynagrodzeń, znajdującego się na stronie internetowej dotyczącej różnicy w wynagrodzeniu dla kobiet i mężczyzn, aby sprawdzić wpływ tej różnicy w Twojej firmie. B. Sprawdź struktury płacowe w swojej firmie. C. Skontaktuj się z krajowym urzędem ds. równości płci, aby uzyskać poradę. 32 11.Co, jako pracodawca, mogę zrobić, jeżeli podejrzewam, że w mojej firmie istnieje różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A, B i C Skorzystanie z kalkulatora wynagrodzeń może pomóc w uzyskaniu podstawowych informacji o potencjalnej różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Istnienie takiej różnicy w Twojej firmie nie oznacza jednak automatycznie, że występuje w niej problem nierównych wynagrodzeń kobiet i mężczyzn. 33 11.Co, jako pracodawca, mogę zrobić, jeżeli podejrzewam, że w mojej firmie istnieje różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A, B i C Skorzystanie z kalkulatora wynagrodzeń może pomóc w uzyskaniu podstawowych informacji o potencjalnej różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Jeśli jednak masz obawy, kolejnym działaniem może być zbadanie struktur płacowych w Twojej firmie w celu sprawdzenia, czy istnieje wyjaśnienie różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. 34 11.Co, jako pracodawca, mogę zrobić, jeżeli podejrzewam, że w mojej firmie istnieje różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A, B i C Możesz skontaktować się z krajowym urzędem ds. równości płci, aby uzyskać poradę i pomoc. Krajowe urzędy ds. równości płci to niezależne organizacje, które zapewniają pomoc dla osób dyskryminowanych, monitorują i przygotowują raporty dotyczące kwestii dyskryminacji oraz promują równość. 35 11.Co, jako pracodawca, mogę zrobić, jeżeli podejrzewam, że w mojej firmie istnieje różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn? Odpowiedź: A, B i C Skorzystanie z kalkulatora wynagrodzeń może pomóc w uzyskaniu podstawowych informacji o potencjalnej różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Możesz również skontaktować się ze związkiem zawodowym, który będzie w stanie wspomóc Twoje działania i udzielić Ci przydatnych porad. 36 Dodatkowe informacje na temat różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn, w tym informacje na temat przyczyn tej różnicy, przykładów inicjatyw krajowych oraz działań UE ukierunkowanych na wyeliminowanie tej różnicy, znajdują się na stronie: Aby uzyskać dodatkowe informacje na temat różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w Twoim kraju, przejdź do sekcji dotyczącej sytuacji w Twoim kraju, zawierającej szczegółowe informacje na temat krajowych organizacji działających na rzecz równości. http://ec.europa.eu/equalpay 37