System EWID 2000 v. 6.1 EWID jest system zapewniającym tworzenie i prowadzenie graficznej oraz opisowej bazy danych ewidencji gruntów i budynków w relacyjnej bazie danych ORACLE lub innej relacyjnej bazie danych typu klient - serwer. I. Ogólne możliwości systemu EWID: 1. Systematyka danych ewidencyjnych. Pozwala na zaprojektowanie odpowiedniej hierarchii obiektów graficznych w bazie danych zgodnie z zasadą „od ogółu do szczegółu”. Dzięki temu zachowany jest porządek wzajemnych zależności obiektów. Najbardziej ogólnym i największym obiektem bazy jest województwo. Poniżej w hierarchii znajduje się powiat, następnie jednostka ewidencyjna i na końcu obręb. W systematyce danych można umieścić wiele województw, dzięki temu EWID przygotowany jest do założenia jednej, spójnej bazy danych, która mieściłaby w sobie obszar całej Polski. 2. Prowadzenie jednej bazy danych dla całego Powiatu lub całego Województwa. Większość systemów ewidencji gruntów i budynków w Polsce, a wśród nich wszystkie te, które oprócz części opisowej potrafią prowadzić część graficzną, nie jest w stanie prowadzić jednej spójnej bazy danych dla całego Powiatu. Co więcej – systemy te nawet nie są w stanie prowadzić jednej bazy danych dla całej gminy (jednostki ewidencyjnej). W jaki więc sposób sobie radzą ? Po prostu - zakładają oddzielną bazę danych dla każdego obrębu. To z pozoru małe uproszczenie ma swoje olbrzymie negatywne skutki, do których należą: - brak spójności danych; - obniżenie wydajności oprogramowania, którym bazy są obsługiwane; - większa ilość czynności manualnych wykonywanych przez użytkownika (konieczność przechodzenia z obrębu do obrębu); - spadek efektywności pracy użytkowników; - zwiększenie prawdopodobieństwa popełnienie błędu (brak kontroli pomiędzy niezależnymi bazami); - powielanie tych samych danych, np. na granicach obrębów; - spadek bezpieczeństwa danych; - brak możliwości globalnego przeszukiwania i analizy danych dla całego powiatu lub województwa. 3. Gromadzenie danych graficznych i opisowych w relacyjnej bazie danych. Wszystkie systemy gromadzące jakieś dane składają się zasadniczo z dwóch części: - bazy danych, w której dane są przechowywane, - interfejsu, którym posługuje się użytkownik w celu komunikacji z bazą danych. Aby zbudować dobry system trzeba użyć dobrej bazy danych i dobrego interfejsu. Obydwa komponenty można stworzyć samodzielnie, ale ogólnie wiadomo jest, że projektowanie binarnej struktury bazy danych jest bardzo czasochłonne i skomplikowane oraz że na świecie istnieją profesjonalne firmy od wielu lat specjalizujące się w projektowaniu baz danych potocznie zwanych relacyjnymi bazami danych. Wśród nich należy wymienić: - ORACLE, - INFORMIX, - MS SQL SERVER. Tylko nieliczne systemy do części opisowej ewidencji gruntów i budynków są zbudowane w oparciu o relacyjne bazy danych. Do najbardziej znanych należą: - MSEG-2 - nie relacyjna baza BTRIEVE, - EGB-5 - nie relacyjna baza BTRIEVE, - EWGRUN - nie relacyjna baza D-BASE, - EGRUN - nie relacyjna baza D-BASE, - EWOPIS - nie relacyjna baza D-BASE, - INTERSEG - relacyjna baza ORACLE, - VEGA - relacyjna baza ORACLE, 1/6 - EGB 2000 - relacyjna baza MS SQL SERVER - SITGMIN - relacyjna baza MS SQL SERVER. Natomiast nie ma w Polsce żadnego systemu ewidencji gruntów i budynków, który przechowywałby wszystkie dane graficzne w postaci obiektów w relacyjnej bazie danych. Pierwszym i jak na razie jedynym takim systemem jest EWID 3.0 i jego następca EWID 2000. 4. Obiektowość danych. System EWID jest w pełni obiektowy w części graficznej i opisowej. Większość systemów graficznych reklamuje się jako obiektowe. Co to oznacza i czym naprawdę jest obiekt ? Z punktu widzenia informatycznego każdy element graficzny, np. odcinek, łuk, okrąg, punkt, wielokąt, jest obiektem i ten fakt wykorzystuje 90% firm tworzących graficzne systemy geo-informatyczne. Nie o takie obiekty chodzi geodetom. W ewidencji gruntów i budynków obiekty są bardziej skomplikowane i mogą to być, np.: działka, kontur klasyfikacyjny, budynek, podmiot ewidencji gruntów, pozycja rejestrowa itp. Łatwo rozpoznać system naprawdę obiektowy, np. sprawdzając w jaki sposób traktuje on obiekt typu budynek. Jeżeli obrys budynku wraz ze wszystkimi możliwymi elementami budynku (wiata, wjazd, świetlik, podpora, atrium itp.) tworzą razem jeden obiekt i każdy z elementów „wie” czym jest i do jakiego budynku należy, wtedy jest to prawdziwa obiektowość. Jeżeli natomiast obrys budynku jest odrębnym obiektem niż pozostałe części budynku i jednocześnie części budynku nie „wiedzą” do jakiego budynku należą, to mamy do czynienia z oszustwem, które wykorzystuje niewłaściwą interpretację pojęcia obiekt. 5. Wizualizacja danych opisowych i graficznych w jednym edytorze graficznym. Do wizualizacji danych graficznych i opisowych EWID używa programu MicroStation, jednego z najlepszych edytorów graficznych, który jednocześnie tworzy środowisko graficzne oraz jednolity styl interfejsu użytkownika. Wynikają z tego następujące korzyści: - jeden wspólny interfejs dla części graficznej i opisowej; - doskonała jakość grafiki komputerowej; - bezkonkurencyjna szybkość wyświetlania grafiki; - możliwość wyświetlania bardzo dużych map cyfrowych; - możliwość nakładania map cyfrowych generowanych przez inne aplikacje MicroStation; - możliwość nakładania map rastrowych; - potencjalnie duża ilość odbiorców (klientów) kupujących dane cyfrowe; - łatwość konwersji i przenoszenia danych; 6. Prowadzenie części graficznej ewidencji gruntów i budynków wraz z częścią opisową. EWID daje możliwość zintegrowania danych części opisowej i graficznej ewidencji gruntów i budynków na dwa sposoby. Po pierwsze umożliwia współpracę z najczęściej stosowanymi systemami do części opisowej. Należą do nich: - MSEG-1 (egm2, eg-gmina); - MSEG-2 (egb, egb2); - MSEG-3 (egb3); - ENIER (podsystem systemu RATUSZ). Stopień integracji części opisowej i graficznej zorganizowanych w powyższy sposób jest bardzo wysoki, ponieważ EWID czyta bezpośrednio ich bazy (nakłada się na te bazy) bez użycia dodatkowych programów łączących i bez konwersji. Zmiany dokonywane w bazie części opisowej są od razu widoczne w EWIDie. Po drugie EWID posiada własną część opisową, która jest w 100% zintegrowana z grafiką i tworzy z nią jedną spójną bazę. Oznacza to, że zmiany wszystkich obiektów mających swoją reprezentację graficzną są automatycznie rejestrowane jako zmiany w części opisowej, np. podział działki (obiekt graficzny) na mapie cyfrowej jest automatycznie rejestrowany w części opisowej, co oznacza, że robi się go tylko jeden raz. Drugi sposób zorganizowania danych opisowych wymaga jednorazowej konwersji z bazy dotychczasowej do bazy EWIDa. 7. Automatyczne ładowanie bazy danych z różnych źródeł wraz z kontrolą podczas ładowania. Dane o obiektach graficznych są automatycznie ładowane do EWIDa za pomącą wbudowanej w system ładowarki. Opcja ta posiada szereg funkcji kontrolujących topologię i logikę importowanych danych. Kontrolowane są między innymi następujące przypadki: - bagnety; - krycia – odcinki podwójne; - przecięcia – odcinki które w miejscu przecięcia nie mają punktu; - zamknięcia obiektów, które powinny być obszarami (działki, kontury klasyfikacyjne, obręby itp.); - przylegania obszarów; 2/6 - enklawy – obszary wewnątrz innych obszarów nie stykające się żadnym punktem; - kokony – obszary wewnątrz innych obszarów stykające się jednym punktem; Import danych jest bezpośrednio możliwy z dwóch formatów: - format DGN - zbiory programu MicroStation; - format ASCII -zbiory tekstowe. Oczywiście w sposób pośredni możliwa jest konwersja ze wszystkich systemów graficznych, które potrafią eksportować dane do formatu DXF lub ASCII, np.: - EWMAPA; - AUTOCAD; - CADCORE; - MAPINFO; - GEOINFO; - TERRABIT; - LANDMAPA i wiele innych. 8. Aktualizacja danych z kontrolą poprawności topologicznej i opisowej. Każda zmiana danych graficznych jest poddawana bardzo surowej kontroli topologicznej oraz logicznej i zostaje zapisana w bazie dopiero wtedy, gdy wynik kontroli jest pozytywny. O każdym błędzie użytkownik jest informowany w sposób opisowy (typ błędu) i graficzny (miejsce wystąpienia błędu). Jeżeli użytkownik nie usunie wszystkich swoich błędów, wszystkie wprowadzone projektowane prze niego zmiany zostają wycofane z bazy. 9. Zapis i odtwarzanie pełnej historii zmian danych graficznych i opisowych. EWID nie pozwala na kasowanie danych. Wszystkie dane, które ulegają modyfikacji są zapisywane w tablicach archiwalnych wraz z ich datą i czasem modyfikacji, a także z identyfikatorem użytkownika, który dane zmodyfikował. Natomiast wszystkie nowe dane są wprowadzane do tablic aktualnych wraz z ich datą i czasem wprowadzenia oraz identyfikatorem użytkownika. Dzięki temu zawsze możliwe jest wygenerowanie mapy aktualnej na dowolny dzień i czas z przeszłości. W każdej chwili możliwe jest uzyskanie informacji o każdym obiekcie, którego w danej chwili już nie ma, ale kiedyś istniał. Można uzyskać raport z historii każdego obiektu od czasu założenia bazy danych. 10. Poszukiwanie danych za pomocą różnych kryteriów wejściowych. Przeszukiwanie bazy danych odbywa się na tle wygenerowanej mapy cyfrowej. Wyniki przeszukiwania są wyświetlane w elektronicznych formularzach na tle mapy oraz są wizualizowane graficznie w postaci podświetlenia innym kolorem lub w postaci dowolnie wybranej szrafury. Pomiędzy wynikami opisowymi w elektronicznych formularzach i wynikami w postaci graficznej istnieje ścisły związek, który powoduje, że wskazanie obiektu tekstowego w formularzu podświetla i przybliża jego odpowiednik graficzny. W odwrotnym przypadku wskazanie obiektu graficznego powoduje podświetlenie informacji opisowych w elektronicznym formularzu. 11. Wydawanie danych w różnych postaciach (wyrysy, wypisy, wykazy itp.). Dane mogą zostać wydane klientowi w bardzo wielu różnych postaciach. Każdy wypis, wyrys, wykaz lub skorowidz może zostać wydany w formie drukowanej lub w formie cyfrowej. Raport wydany w formie cyfrowej może zostać skopiowany na dowolny nośnik (np.: dyskietkę, dysk magneto-optyczny, dysk-ZIP, CD-RW itd.) w formie pliku tekstowego lub pliku graficznego. Następnie tak wydane pliki graficzne lub tekstowe mogą zostać wczytane do innych systemów graficznych i opisowych, zmodyfikowane i powtórnie importowane do bazy danych systemu EWID. Dzięki takim możliwościom firmy i geodeci wykonujący usługi dla organów prowadzących ewidencję gruntów i budynków nie muszą posiadać systemu EWID ani relacyjnej bazy danych. Na przykład: firma wykonująca modernizację ewidencji gruntów może posiadać tylko program EW-MAPA i MSEG-3. 12. Prowadzenie bazy danych w oparciu o rastry map ewidencji gruntów i budynków. Jest to najtańszy i najszybszy sposób ucyfrowienia katastru gruntów i budynków. Pierwszym krokiem, który należy wykonać jest skanowanie dotychczasowych analogowych map. Rastry powstałe z tych map służą jako tło (pomocniczy podkład) mający ułatwić kartującemu operaty geodecie orientację na mapie. Drugim krokiem jest bardzo przybliżone zwektoryzowanie granic obrębów i jednostek ewidencyjnych oraz nadanie im pomocniczych numerów, które staną się początkiem historii wprowadzanych operatów. Powstaną w ten sposób obręby złożone z jednej dużej działki, która następnie w trakcie kartowania nowych operatów będzie ulegała wielokrotnym podziałom. Proces bieżącego wprowadzania, napływających do ośrodka dokumentacji 3/6 operatów, graficznie przypomina dziurawienie sera i powoduje, że po pewnym czasie cały obręb wypełnia się działkami. Oczywiście czas ten może być długi ale możliwym staje się bieżące wprowadzanie operatów w formie wektorowej mimo, że pozostała część mapy jest w formie rastrowej. Powstałą w ten sposób mieszankę danych rastrowych i wektorowych potocznie nazywa się mapą hybrydową. W systemie EWID daje ona możliwość wydawania w pełni kartometrycznych wyrysów. 13. Praca w sieci komputerowej z wielodostępem do czytania i zapisu. Jest to cecha, której praktycznie nie posiada żaden graficzny system ewidencji gruntów i budynków w Polsce. Polega ona na możliwości edycji jednej mapy (np. całego powiatu) przez wielu użytkowników jednocześnie. Dotychczas, aby wprowadzać zmiany przez wielu użytkowników jednocześnie, trzeba było dzielić mapę na fragmenty np. obręby lub sekcje. Powodowało to trzy skutki uboczne: - błędy i trudności modyfikacji map na stykach obrębów lub sekcji; - trudności nad opanowaniem wielu kopii tych samych map na różnych komputerach obsługiwanych przez różnych użytkowników (w przypadku dużego ośrodka dokumentacji, w końcu nikt nie wiedział, która mapa, na którym komputerze jest najbardziej aktualna); - brak możliwości analizy danych w sposób globalny. 14. Praca sieciowa w trybie klient-server. Jest to bardzo cenna właściwość systemów baz danych, którą wykorzystują tylko nieliczne systemy graficzne. Polega ona na podziale oprogramowania na dwie części. Pierwsza część instalowana na komputerze kliencie zadaje pytania, które wędrują po okablowaniu sieci komputerowej. Druga część instalowana na komputerze serwerze wyłapuje pytania wędrujące po sieci i szuka odpowiedzi na nie w bazie danych systemu. Po przeanalizowaniu danych oprogramowanie na serwerze wysyła odpowiedź do oprogramowania na komputerze kliencie, który z kolei wyświetla ją poprzez interfejs użytkownika. Praca w trybie klient-server bardzo poważnie odciąża całą sieć komputerową oraz komputery, które są klientami lub stacjami graficznymi. Co dzieje się, gdy system nie wykorzystuje trybu klient-server ? Wtedy komputer klient, np. stacja graficzna, sam musi odszukać dane na serwerze, przeanalizować je i wyświetlić użytkownikowi. Pamiętajmy jednak, że cały proces wykonuję się na odległość poprzez kable, które są przeważnie „wąskim gardłem”. Łatwo wyobrazić sobie, co dzieje się gdy kilkanaście stacji graficznych zacznie analizować dane poprzez te same kable. 15. Kontrola uprawnień użytkowników do administrowania, modyfikacji, czytania i wydawania danych. Każdy użytkownik, który chce przeglądać lub wykonać jakiekolwiek operacje na danych musi najpierw zalogować się w systemie. Logowanie polega na podaniu nazwy użytkownika oraz hasła dostępu do bazy, które jest inne dla każdego użytkownika. Na podstawie nazwy i hasła system sprawdza jakie prawo dostępu posiada dany użytkownik. Użytkownik może posiadać kilka praw dostępu, np. prawo wydawania danych i prawo nadawania budynkom numerów. Możliwe jest posiadanie następujących praw: - administrowania, - wprowadzania zamian podmiotowych, - wprowadzania zmian przedmiotowych, - czytania i wydawania danych, - nadawania nazw ulicom, - nadawania numerów budynkom. W każdej chwili możliwe jest stworzenie dodatkowych praw dostępu. 16. Eksport danych do innych systemów graficznych i opisowych. EWID jest systemem przeznaczonym dla organów prowadzących kataster gruntów i budynków, a nie dla jednostek wykonawstwa geodezyjnego. Dlatego posiada wiele możliwości exportu i importu danych. Wygenerowane dane graficzne można eksportować do następujących formatów: - DGN – format generacji danych w środowisku MicroStation firmy Bentley, - DXF – format wymiany danych firmy Autodesk, - TXT – pliki tekstowe zgodne z programem EW-MAPA, - Wszystkie formaty, które daje środowisko graficzne firmy Bentley. Dane graficzne bez wcześniejszej generacji można eksportować do formatów: - TXT – pliki tekstowe; - MDB – Microsoft Access; - Wszystkie formaty , które daje środowisko relacyjnej bazy danych. Dane opisowe można eksportować do następujących formatów: - TXT – pliki tekstowe; - EGB-3 – Mikrokomputerowy System Ewidencji Gruntów v.3 (MSEG-3); 4/6 - GMK – program do zarządzania nieruchomościami Gminy i Skarbu Państwa; - MDB – Microsoft Access Powyższe założenie ma następujące pozytywne skutki: - uniezależnia firmy geodezyjne wykonujące usługi od systemu przyjętego przez organ prowadzący kataster – nie muszą posiadać systemu EWID, bazy danych ORACLE oraz programu MicroStation. - uniezależnia organ prowadzący kataster od programów zasilających, które są w posiadaniu usługowych firm geodezyjnych. Należy zaznaczyć, że dane graficzne można eksportować w postaci obiektowej i kreskowej. Budynki powinny być eksportowane w postaci obiektowej, zwłaszcza wtedy, gdy eksport następuje w celu modernizacji katastru gruntów i budynków oraz dokonania powtórnego importu po modernizacji. 17. Zasilanie systemów informacji przestrzennej oraz GIS. EWID ma możliwość generacji rysunków w trzech formatach: - obiektowy; - kreskowy; - GIS. Ostatni format rysunku jest zgodny z projektami GIS, które tworzą takie systemy jak MGE firmy Intergraph i GeoGraphics firmy Bentley. Rysunek wygenerowany w formacie GIS może być bardzo łatwo importowany do w/w systemów w postaci projektu GIS. 18. Możliwość rozbudowy programu. Ponieważ EWID nie jest programem ciągle rozwijającym się istnieje możliwość jego rozbudowy np. o plan zagospodarowania terenu (termin realizacji październik 2000r.) lub dodatkowe opcje na życzenie użytkownika. II. Zakres gromadzonych informacji: 1. Dane graficzne i opisowe - województwa; - powiaty; - jednostki ewidencyjne (gminy i miasta), - obręby (miasta, wsie), - działki ewidencyjne, - kontury klasyfikacyjne, - budynki, - punkty, - ulice. 2. Dane Opisowe - osoby fizyczne, - osoby prawne, - podmioty (pozycje rejestrowe), - nieruchomości (jednostki rejestrowe), - księgi wieczyste III. Korzyści z instalacji EWIDa: 1. Szybkość pracy systemu. - Szybkość systemu jest pochodną następujących cech: - gromadzenia danych w relacyjnej bazie danych; - gromadzenia danych w bazie typu klient-server; - wspólnych strukturach bazy dla części opisowej i graficznej; - braku powtarzania się tych samych danych; - dobrze zaprojektowanych tablicach bazy danych i relacjach między nimi; - zastosowania szybkiego wyświetlacza graficznego (MicroStation); 2. Łatwość obsługi Łatwość obsługi wynika z następujących zalet: - szybkości pracy; 5/6 - dobrze zaprojektowanego interfejsu użytkownika; wykorzystania łatwego w obsłudze wyświetlacza graficznego (MicroStation); 3. Efektywność pracy organów prowadzących ewidencję. Wynika z następujących cech: - łatwości obsługi; - szybkości wprowadzania zmian; - szybkości wydawania dokumentów (wypisów, wyrysów); - małej awaryjności, która prowadzi do braku przestojów w pracy; 4. Bezpieczeństwo danych. Wynika z: - małej awaryjności; - zastosowania profesjonalnej relacyjne bazy danych typu klient-server; - wprowadzenia hierarchii uprawnień dla każdego użytkownika oddzielnie; - działania w bezpiecznym systemie operacyjnym i sieciowym; - łatwej i szybkiej archiwizacji danych; - możliwości cofnięcia każdej zmiany; - możliwości bezpiecznego udostępniania danych w sieciach lokalnych i internecie; 5. Spójność danych graficznych i opisowych. Wynika z: - wspólnej bazy dla danych graficznych i opisowych; - zastosowania jednego systemu bazodanowego; - wprowadzenia rygorystycznych kontroli podczas importowania danych; - wprowadzenia kontroli w trakcie każdej modyfikacji danych; 6. Aktualność danych u wszystkich klientów. Wynika z: - wspólnej bazy dla danych graficznych i opisowych (nie potrzebne konwersje); - doskonałej pracy w sieci (wielodostępność do pisania i czytania); - możliwości udostępniania danych w internecie; 7. Doskonałej jakości grafika komputerowa. Wynika z zastosowania wysokiej jakości edytora graficznego (MicroStation). V. Kontakt z nami: Krakowskie Przedsiębiorstwo Geodezyjne Sp. z o.o. Dyrekcja Adres: Tel: Fax: 30-086 Kraków, ul. Halczyna 16 (012) 637-07-77, (012)637-52-45 (012) 637-39-31 Biuro Informatyki Adres: 31-545 Kraków, ul. Mogilska 71A Tel/fax: (012) 417-23-40, (012) 412-82-09, (012) 413-66-53 e-mail: [email protected] http: www.kpg.com.pl 6/6