na podstawie podręcznika A. Urbana, Bezpieczeństwo społeczności

(na podstawie podręcznika A. Urbana, Bezpieczeństwo społeczności
lokalnych, s. 16-)
1. Co to PROBLEM KRYMINALNY?
W szerszym znaczeniu:
To „wymagająca odpowiedniej reakcji sytuacja, w której dany podmiot
lub grupa podmiotów ponosi szkodę na skutek popełniania czynów
przestępnych lub występowania zachowań antyspołecznych (Krzysztof Łojek)
W węższym ujęciu:
Coś o charakterze kryminalnym, co wzbudza niepokój ludzi i skutkuje
konsekwencjami w ich życiu.
2. Dlaczego to takie ważne? I z jakiego punktu widzenia ważne?
Z PSYCHOLOGICZNEGO i psychospołecznego?
Odp.: Bo potrzeba bezpieczeństwa jest fundamentem dla jednostki i
zbiorowości. Bez jej zaspokojenia trudno o zaspokojenie potrzeb wyższych
(przynależności, rozwoju, ekspresji), a to one decydują o społecznej integracji,
rozwoju człowieka i społeczeństwa (zob. bezpieczeństwo a społeczeństwo
ryzyka)...
3. Co należy zrobić, ABY potrzeba bezpieczeństwa BYŁA
ZASPOKOJONA lub zaspokajana w większym stopniu?
Odp.: Należy skuteczniej zwalczać przestępczość, czyli – zapobiegać jej
oraz reagować na nią!!!
4. Podział problemów kryminalnych:
a. problem potoczny
Jest tak a tak, nie jesteśmy w stanie tego wyeliminować (lub takie mamy
przekonanie), stosujemy wobec tego określone przepisy, wykorzystujemy nasze
uprawnienia, aby określone zjawiska represjonować (kryminalizacja i
penalizacja zjawisk)
b. problem dydaktyczny
Wiadomo, jak jakiś problem rozwiązać (zminimalizować), niekoniecznie
stosując represję, kryminalizując i/lub penalizując zjawisko, lecz wiedza ta nie
jest naszym udziałem; wejść w posiadanie takiej wiedzy można stosując
wymianę informacji ze służbami np. z innych krajów.
c. problem badawczy
Sposób rozwiązania nie jest znany. Trzeba go ustalić, spróbować znaleźć
odpowiedź na frapujące pytania/problemy badawcze.
Problem
potoczny
Problem
kryminalny
Problem
dydaktyczny
Problem
badawczy
5. Jakie elementy zdarzeń o charakterze przestępczym
(antyspołecznym) służby je zwalczające (im zapobiegające) winny brać pod
uwagę? CO TO TZW. TRÓJKĄT KRYMINALNY (PRZESTĘPSTWA)?
Odp.: sprawca – miejsce – ofiara
6. Odpowiedziami NA JAKIE PYTANIA można opisać boki trójkąta
kryminalnego? Odp.: Kto, co, gdzie, kiedy, jak, czym, dlaczego
To siedem tzw. złotych pytań kryminalistycznych…
PRZESTĘPCA... planuje lub... korzysta z okazji; A PROPOS
OKAZJI...
7. Co o wzajemnym związku sprawcy, ofiary i miejsca przestępstwa
mówiła TEORIA DZIAŁAŃ RUTYNOWYCH (zachowań codziennych)
Marcusa Felsona i Lawrence’a Cohena?
Odp.: - podaż sprawców – podobna
- podaż okazji przestępczych – rośnie, bo...
- zanikają więzi (w rodzinie, szkole, towarzyskie...)
- jest więcej czasu wolnego, z którym trzeba coś zrobić
- rozszerza się [bezpańska] przestrzeń publiczna
8. JAKI ZWIĄZEK Z PODAŻĄ OKAZJI PRZESTĘPCZYCH ma
KWESTIA WIĘZI SPOŁECZNYCH?
Odp.: Miejsce, w którym człowiek żyje, niegdyś tak gęsto usiane siecią
zależności/stosunków rodzinnych, towarzyskich, zawodowych, dziś jest w
znacznym stopniu wyjałowione z owych więzi, jest ich pozbawione (zob.
„Park Jurajski I” – tęgi informatyk woła w podniebnej restauracyjce
latynoamerykańskiej; „Anioły i Demony” – morderca zabija w centrum
Rzymu/przy fontannie na placu gęsto usianym kafejkami, policjanta i nikt nie
zwraca na niego uwagi!!!)
9. Jakie są ELEMENTY WIĘZI społ. wg Travisa HIRSCHIEGO?
Odp.:
a. Przywiązanie (pozytywny związek emocjon. ze środowiskiem)
b. Zaangażowanie (w działalność uznaną za ważną, a jest nią prewencja)
c. Zaabsorbowanie (takie oddanie pozytywnej działalności na rzecz
środowiska lub w związku z tym środowiskiem [choćby na terenie swego
środowiska], że na inne aktywności [także pozaprawne] nie starcza już czasu...)
d. Przekonanie (że norm społecznych należy przestrzegać)
e. Samokontrola (odporność na sytuacyjne pokusy, okazje do złamania
prawa, naruszenia obowiązujących norm)
10. CO w nich (w tych elementach więzi) obecnie SZWANKUJE?
Odp.: a. słabnie ów pozytywny związek (stajemy się mobilni, wiążemy
się – przynajmniej okresowo – z innymi miejscami); nasza obecność w
środowisku staje się też coraz bardziej anonimowa...
b. jeśli słabnie związek, to gaśnie w nas zapał do działania na rzecz...
c. to akurat pozostaje bez zmian, a nawet – w przypadku osób
aktywnych zawodowo – ulega wzmocnieniu
d. relatywizacja - proces wych. nie jest tak efektywny, jak oczekiwano
e. różnie z tym bywa...
11. Co można powiedzieć o pojęciu „SPOŁECZNYCH OCZU” Jane
Jacobs? Kiedy są one skuteczne?
Odp.: Kiedy faktycznie kontrolują, a nie jedynie są! Liczebność nie ma
tu decydującego znaczenia!