Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 Autorzy opracowania: Krzysztof Pietrzak Adam Bronisz Bartłomiej Przybylski Meritum Competence ul. Syta 135, 02-987 Warszawa NIP 5262737394 [email protected], [email protected], [email protected] www.szkolenia.meritumnet.pl Gielniów, 2016 2 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 SPIS TREŚCI 1. Wstęp............................................................................................................................................... 4 2. Streszczenie w języku niespecjalistycznym ..................................................................................... 4 3. Podstawa prawna opracowania ...................................................................................................... 5 4. Zakres opracowania ......................................................................................................................... 5 5. Cele ochrony środowiska uwzględnione podczas opracowania Programu..................................... 5 6. Metody zastosowane przy sporządzaniu Prognozy ......................................................................... 7 7. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania .......................................... 8 8. Informacja o przewidywanym oddziaływaniu transgranicznym ..................................................... 8 9. Stan środowiska obszaru objętego Programem .............................................................................. 8 9.1 Wody powierzchniowe ............................................................................................................ 8 9.2 Wody podziemne .................................................................................................................. 11 9.3 Klimat i jakość powietrza ....................................................................................................... 12 9.3.1 Poziomy zanieczyszczeń ................................................................................................ 13 9.4 Gleby...................................................................................................................................... 14 9.5 Hałas ...................................................................................................................................... 15 9.6 Pola elektromagnetyczne ...................................................................................................... 16 9.7 Zasoby przyrodnicze .............................................................................................................. 16 9.7.1 Lasy ................................................................................................................................ 16 9.7.2 Formy ochrony przyrody ............................................................................................... 18 9.7.2.1 Obszar natura 2000 ................................................................................................... 18 9.7.2.2 Obszar Chronionego Krajobrazu „Lasy przysusko – szydłowieckie”.......................... 18 9.7.2.3 Pomniki przyrody ....................................................................................................... 18 9.7.2.4 Użytki ekologiczne ..................................................................................................... 18 9.7.2.5 Stanowiska dokumentacyjne..................................................................................... 19 9.8 Zasoby geologiczne................................................................................................................ 19 9.9 Zabytki ................................................................................................................................... 20 10. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody ............................................................................... 21 11. Przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko............................................................................................. 21 12. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w Programie ............................................... 25 Meritum Competence | 3 Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 Wstęp Przedmiotem niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko (dalej: Prognozy) jest Program Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 - 2019 z perspektywą do roku 2023 (dalej: Program). Konieczność opracowania Prognozy wynika z faktu, że w Programie przewidziano do realizacji przedsięwzięcie (zadanie) polegające na budowie sieci kanalizacyjnej w miejscowościach: Bochenka, Brzezinki, Drynia, Gałki, Gielniów, Lelitek, Snarki, Rozwady, Wywóz. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2016 r., poz. 71) budowa sieci kanalizacyjnej o długości nie mniejszej niż 1 km jest zaliczana do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. W związku z powyższym, zgodnie z art. 47 pkt 2 ustawy z dnia 3 października z 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353 z późn zm.), stwierdzono konieczność opracowania niniejszej Prognozy. Streszczenie w języku niespecjalistycznym Prognoza oddziaływania na środowisko dla Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 - 2019 z perspektywą do roku 2023 została opracowana, ponieważ jedno z zadań przewidzianych w nim do realiizacji tj. budowa kanalizacji, jest zgodnie z polskim prawodastwem, zaliczane do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, co jednocześnie obliguje organ opracowujący dokument do sporządzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko tego dokumentu. Prognoza zawiera informacje o stanie środowiska, istotnych problemach ochrony środowiska oraz możliwym oddziaływaniu na środowisko dokumentu dla którego jest sporządzania. W przypadku Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 - 2019 z perspektywą do roku 2023, elementami środowiska, które wymagają interwencji są powietrze i woda. Analiza pod kątem możliwości negatywnego oddziaływania na środowisko i obszary Natura 2000 zadań ujętych w Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 - 2019 z perspektywą do roku 2023, którymi są: Meritum Competence | 4 Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 1. Odbieranie i zagospodarowywanie odpadów komunalnych z nieruchomości położonych na terenie gminy, 2. Remonty bieżące dróg gminnych – poprawa infrastruktury drogowej, 3. Adaptacja strażnicy OSP w Bielinach na świetlicę wiejską wraz z rewitalizacją terenu, 4. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Bochenka, Brzezinki, Drynia, Gałki, Gielniów, Lelitek, Snarki, Rozwady, Wywóz, 5. Odnowa parku wiejskiego w miejscowości Gielniów, 6. Rozbudowa sieci wodociągowej w miejscowościach: Kolonia Brzezinki, Gielniów, Jastrząb, Wywóz, Huta, oraz Puszcza, wykazała, że ich reazlizacja nie będzie negatywnie oodziaływać na środowisko. Podstawa prawna opracowania Podstawą prawną wykonania Prognozy jest art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 3 października z 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353 z późn zm.). Zakres opracowania Zakres Prognozy wynika z art. 51 ust. 2 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353 z późn zm.) i został uzgodniony z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Warszawie (pismo z dnia 25 lipca 2016.r, znak: WOOŚ-I.411.205.2016.JD) oraz Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym w Warszawie (pismo z dnia 6 lipca 2016 r., znak: ZS.9022.1219.2016JM). Cele ochrony środowiska uwzględnione podczas opracowania Programu Celami realizacji programu ochrony środowiska jest poprawa stanu i ochrona środowiska, w szczególności: 5 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 Wzrost selektywnej zbiórki odpadów u źródła, Minimalizacja negatywnych skutków oddziaływania ruchu drogowego na środowisko, Wzrost świadomości społeczeństwa w zakresie ochrony środowiska, Poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych, Ochrona różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów, przy jednoczesnym zapewnieniu rozwoju społeczno-gospodarczego. Ujęte w Programie cele są spójne z następującymi dokumentami strategicznymi: I. Strategia Rozwoju Kraju 2020: 1. Obszar strategiczny II. Konkurencyjna gospodarka: a) Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko: Priorytetowy kierunek interwencji II.6.1. Racjonalne gospodarowanie zasobami, Priorytetowy kierunek interwencji II.6.4. Poprawa stanu środowiska. II. Strategia „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko”: 1. Cel 1. Zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska a) Kierunek interwencji 1.3. Zachowanie bogactwa różnorodności biologicznej, w tym wielofunkcyjna gospodarka leśna. 2. Cel 3. Poprawa stanu środowiska: a) Kierunek interwencji 3.1. Zapewnienie dostępu do czystej wody dla społeczeństwa i gospodarki, b) Kierunek interwencji 3.2. Racjonalne gospodarowanie odpadami, w tym wykorzystanie ich na cele energetyczne, c) Kierunek interwencji 3.5. Promowanie zachowań ekologicznych oraz tworzenie warunków do powstawania zielonych miejsc pracy. III. Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki „Dynamiczna Polska 2020”: 1. Cel 3: Wzrost efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i surowców: a) Działanie 3.1.2. Podnoszenie społecznej świadomości i poziomu wiedzy na temat wyzwań zrównoważonego rozwoju i zmian klimatu. IV. Strategia rozwoju transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku): 1. Cel strategiczny 1. Stworzenie zintegrowanego systemu transportowego Meritum Competence | 6 Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 a) Cel szczegółowy 1. Stworzenie nowoczesnej i spójnej sieci infrastruktury transportowej, b) Ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko. V. Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012–2020: 1. Cel szczegółowy 2. Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich oraz poprawa ich dostępności przestrzennej: a) Kierunek interwencji 2.1.4. Rozbudowa i modernizacja sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków. Niniejszy POŚ wpisuje się również następujące cele Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Przysuskiego na lata 2012 – 2015 z perspektywą do roku 2019: Zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska, Racjonalizacja gospodarki wodnej, Poprawa stanu bezpieczeństwa ekologicznego, Podnoszenie poziomu wiedzy ekologicznej, Rozwój proekologicznych form działalności gospodarczej. Metody zastosowane przy sporządzaniu Prognozy Procedura tworzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko była sporządzana równolegle do realizacji dokumentu podstawowego - Programu Ochrony Środowiska. Prognozę wykonano w oparciu o przepisy ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353 z późn zm.) W niniejszym dokumencie dokonano analizy oddziaływań na środowisko w oparciu o dane literaturowe oraz ustalenia własne, które zestawiono z lokalnymi uwarunkowaniami środowiskowymi. W przypadku zapisów Prognozy zastosowano jakościową analizę macierzową, dzięki czemu możliwe było poddanie ocenie wpływu poszczególnych zadań ujętych w Programie na środowisko 7 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania Aby realizacja zadań zawartych w Programie przebiegała zgodnie z założonym harmonogramem, niezbędne jest prowadzenie monitoringu oraz ewaluacji ich wykonania. Celem monitoringu jest ocena realizacji wskazanych w Programie zadań, w tym: o określenie stopnia realizacji przyjętych celów; o ocenę rozbieżności pomiędzy przyjętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem; o analizę przyczyn rozbieżności. Monitoring realizacji planu będzie prowadzony z wykorzystaniem wzoru sprawozdania znajdującego się w Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 - 2019 z perspektywą do roku 2023– (tabela nr 20.) Do końca lutego każdego roku kalendarzowego wyznaczony przez Wójta Gminy Gielniów pracownik Urzędu Gminy uzupełni wzór sprawozdania, a następnie przeanalizuje, czy zadania są realizowane zgodnie z założonym harmonogramem i czy występują trudności w ich realizacji. Jeżeli w wyniku analizy okaże się, że istnieją rozbieżności pomiędzy stopniem realizacji Planu a jego założeniami, zostaną podjęte czynności mające na celu wyjaśnienie przyczyn rozbieżności oraz określenie działań korygujących. Informacja o przewidywanym oddziaływaniu transgranicznym Program nie przewiduje realizacji zadań, które miałyby oddziaływanie transgraniczne. Stan środowiska obszaru objętego Programem 9.1 Wody powierzchniowe Teren Gminy Gielniów leży w obrębie zlewni rzeki Pilicy i jej dopływów: Gielniowianki, Brzuśni, Litówki, Wiązownicy oraz Drzewiczki. 8 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 Uzupełnieniem sieci rzecznej są zbiorniki wodne. Na terenie gminy istnieje 5 zbiorników o łącznej powierzchni 67,38 ha o pojemności 521 tys. m3. Do najważniejszych należy zbiornik Rozwady (59 ha) i Kotfin (5,0 ha).1 Ocenę jakości wód powierzchniowych prowadzi Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Warszawie w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz.U. 2014 nr 0 poz. 1482 2014.11.14). Na terenie gminy nie jest usytuowany punkt badania stanu jakości wód powierzchniowych. Badaniami monitoringu w 2014 roku były objęte wody powierzchniowe przepływające przez teren gminy poza jej granicami tj.: o Drzewiczka od Brzuśni do ujścia – stan zły, o Wiązownica - Słowików (ujście do Radomki) – stan zły. Na podstawie wyników uzyskanych w punktach badania stanu jakości wód powierzchniowych przepływających przez teren gminy można wywnioskować, iż stan wód powierzchniowych na terenie Gminy Gielniów jest zły. Dokładniejsze dane dotyczące monitoringu ww. rzek przedstawia Tabela 1. Według danych Polskiej Służby Hydrogeologicznej (PSH) na obszarze Gminy Gielniów nie ma terenów narażonych na podtopienia. 9 1 Urząd Gminy Gielniów – Program Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2012 – 2015 z perspektywą do roku 2019 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 Tabela 1 Wyniki ocen Jednolitych Części Wód Powierzchniowych (JCWP) badanych w 2014 roku. Nazwa ocenianej JCW Kod ocenianej JCW Drzewiczka od PLRW200019 Brzuśni do 254899 ujścia Wiązownica PLRW200017 252499 Kod reprezentatywnego punktu pomiarowokontrolnego Nazwa reprezentatywnego punktu pomiarowokontrolnego PL01S0701_1098 Drzewiczka - Wólka Magierowa (ujście do Pilicy) PL01S0701_1081 Wiazownica Słowików (ujście do Radomki) Silnie zmieniona lub sztuczna JCW (T/N) Klasa elementów biologicznych Klasa elementów hydro morfologicz nych Klasa elementów fizykochemicz nych STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY STAN CHEMICZNY STAN JCW N II stan db / potencjał db I stan bdb / potencjał maks. II stan db / potencjał db DOBRY PSD_sr ZŁY N III stan / potencjał umiarkowany I stan bdb / potencjał maks. II stan db / potencjał db UMIARKOWANY B.D ZŁY Źródło: WIOŚ w Warszawa 10 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 9.2 Wody podziemne Ocenę, jakości tych wód Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Warszawie prowadzi w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 sierpnia 2008 r. w sprawie kryteriów i oceny stanu wód podziemnych (Dz.U. 2014 nr 0 poz. 850 z późn. zm.) Na obszarze gminy Gielniów występują wody podziemne związane z utworami. wodonośnymi czwartorzędowymi i jurajskimi.2 Poziom czwartorzędowy ze względu na niewielką miąższość warstwy wodonośnej i znaczne zróżnicowanie litologiczne, ma znaczenie lokalne i charakteryzuje się dużą zasobnością. Zwierciadło pierwszego poziomu wód gruntowych kształtuje się w zależności od rzeźby i budowy geologicznej rejonu na głębokości od 1,2 - 10,8 m ppt.3 Jest on ujmowany przez część studni kopanych zlokalizowanych przeważnie w pobliżu dolin rzecznych. Wody tego poziomu są narażone na zanieczyszczenia, ze względu na płytkie występowanie i brak izolacji od powierzchni. Wody podziemne jurajskiego poziomu wodonośnego stanowią podstawowy poziom użytkowy na terenie gminy. Warstwę wodonośną stanowią spękane piaskowce jury dolnej. Warunki hydrogeologiczne tego poziomu są zróżnicowane, ze względu na występowanie licznych przewarstwień ilastych oraz zaangażowanie tektoniczne poszczególnych partii masywu jurajskiego. Na terenie gminy znajduje się GZWP "Goszczewice - Szydłowiec", który podlega szczególnej ochronie. W zasięgu zbiornika znajduje się cała wschodnia część gminy. Gmina Gielniów znajduje się w obrębie JCWPd4 nr. 98, którego stan chemiczny i ilościowy oceniono na dobry.5 Na terenie gminy Gielniów jest prowadzony monitoring wód podziemnych w miejscowości Goździków. Ostatnie wykonane badania wód podziemnych przez WIOŚ w Warszawie w 2012 roku charakteryzowała III klasa wg. pH. Porównując wyniki badań z 2010 r. jakość wód pozostała bez zmian. 11 2 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska – Monitoring Jakości Wód Podziemnych Program Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2012 – 2015 z perspektywą do roku 2019 4 Jednolite części wód podziemnych 5 Główny Inspektorat Ochrony Środowiska – Monitoring Jakości Wód Podziemnych 3 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 9.3 Klimat i jakość powietrza Badanie i ocena jakości powietrza jest realizowana przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w oparciu o przepisy art. 85-95 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. 2016 nr 0 poz. 672). Powyższe przepisy wraz z rozporządzeniami Ministra Środowiska: z dnia 13 września 2012 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. 2012 nr 0 poz. 1032) i z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 2012 nr 0 poz. 1031) definiują system monitoringu powietrza, określają zakres i sposób badania jakości powietrza, określają minimalną liczbę stacji oraz metody i kryteria oceny. Zanieczyszczenia wprowadzane są do powietrza z czterech podstawowych źródeł: • punktowych (w znacznym stopniu decydują o ilości wprowadzanych do powietrza zanieczyszczeń, jednak ich uciążliwość w skali lokalnej może być mniejsza niż emisji powierzchniowej, • powierzchniowych (indywidualne ogrzewanie), • liniowych (ruch kołowy), • rolnictwo. Emisja powierzchniowa wynika ze stosowania paliw stałych, szczególnie węgla kamiennego w domowych instalacjach grzewczych, w tym również spalania różnego rodzaju odpadów palnych, np. butelki i opakowania plastikowe, co powoduje uwalnianie szkodliwych gazów. Emisja liniowa skoncentrowana jest wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych i charakteryzuje się dużą nierównomiernością w ciągu doby. Substancje emitowane z silników pojazdów oddziaływają na stan powietrza szczególnie w najbliższym otoczeniu dróg, a ich wpływ maleje wraz z odległością. Największe zanieczyszczenia komunikacyjne związane z ruchem pojazdów w Gminie Gielniów emitowane są m. in. wzdłuż dróg: • krajowej nr 12 (Piotrków Trybunalski – Przysucha – Radom – Puławy), • drogi wojewódzkiej nr 728 Grójec – Jędrzejów. 12 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 9.3.1 Poziomy zanieczyszczeń Oceny są wykonywane w odniesieniu do obszaru strefy. Obowiązujący układ stref określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. 2012 poz. 914). Zgodnie z art. 89 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska, wojewódzki inspektor ochrony środowiska dokonuje oceny poziomów substancji w powietrzu w danej strefie za rok poprzedni oraz (odrębnie dla każdej substancji) dokonuje klasyfikacji stref. Wynikiem oceny dla kryterium ochrony zdrowia i kryterium ochrony roślin, dla wszystkich substancji podlegających ocenie, jest zaliczenie strefy do jednej z poniższych klas: • klasa A – jeżeli stężenia substancji na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych bądź poziomów docelowych; Wymagane działania: utrzymanie stężeń zanieczyszczenia poniżej poziomu dopuszczalnego oraz próba utrzymania najlepszej jakości powietrza. • klasa B – jeżeli stężenia substancji na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne lecz nie przekraczają ustalonych dla nich marginesów tolerancji; Wymagane działania: określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych; określenie przyczyn przekroczeń, podjęcie działań w celu zmniejszenia emisji. • klasa C – jeżeli stężenia substancji na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne powiększone o margines tolerancji, a w przypadku gdy margines tolerancji nie jest określony – poziomy dopuszczalne bądź poziomy docelowe; Wymagane działania: niezbędne jest opracowanie i wdrożenie programu ochrony powietrza w celu osiągnięcia odpowiednich poziomów docelowych w powietrzu, w zakresie danego zanieczyszczenia. • klasa C2 – w przypadku pyłu PM2,5 jeżeli stężenia substancji na terenie strefy przekraczają poziom docelowy (dodatkowa klasyfikacja zgodnie z pismem GIOŚ z dnia 9.02.2012 r., znak: DM/5102-07/01/2012/BT). Dla parametru jakim jest poziom celu długoterminowego dla ozonu, przewidziano: Meritum Competence | 13 Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 • klasa D1 – jeżeli poziom stężeń ozonu nie 2016 przekracza poziomu celu długoterminowego; • klasa D2 – jeżeli poziom stężeń ozonu przekracza poziom celu długoterminowego; Wymagane działania: niezbędne jest podejmowanie ekonomicznie uzasadnionych działań technicznych i technologicznych mających na celu osiągnięcie poziomu celu długoterminowego do 2020 roku. Uwzględniając ww. wytyczne, wynikiem oceny dla kryterium ochrony zdrowia i kryterium ochrony roślin, dla wszystkich substancji podlegających ocenie, jest zaliczenie strefy do jednej z klas. Zaliczenie strefy do określonej klasy zależy od stężeń zanieczyszczeń występujących na jej obszarze i wiąże się z określonymi wymaganiami dotyczącymi działań na rzecz poprawy jakości powietrza, bądź utrzymania jakości na dotychczasowym poziomie. Według zapisów ww. rozporządzenia w województwie mazowieckim klasyfikację dla dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, pyłu, PM 2,5 i PM 10, tlenku węgla, benzenu oraz pyłu ołowiu, arsenu, niklu, kadmu i benzo(α)pirenu w pyle PM 10 oraz ozonu wykonuje się w strefie mazowieckiej (PL 1404) do której należy m.in. Gmina Gielniów. Na terenie Gminy Gielniów nie ma punktów pomiaru zanieczyszczenia powietrza. Zlokalizowane najbliżej stanowisko pomiarowe na terenie strefy mazowieckiej znajduje się w Belsku Dużym, ok 60 km od miejscowości Gielniów w kierunku północno-wschodnim. 9.4 Gleby Znaczną część obszaru gminy pokrywają gleby bielicowe oraz brunatne wyługowane i kwaśne, wykształcone na utworach pochodzenia lodowcowego (gliny, piski gliniaste) oraz na utworach pyłowych wodnego pochodzenia i lessach. Największe powierzchnie gleby te zajmują w południowo-zachodniej części terenu gminy. Na obszarach dolin rozciągają się gleby madowe oraz torfowe.6 Większość gruntów rolnych zaliczana jest do słabych jakościowo V, VI klasa bonitacyjna. Obejmują one około 57 % całego areału. Największe powierzchnie gleb dobrych (II - III klasy bonitacyjnej) występują w okolicy Jastrzębia (89 ha), Bielin, Goździkowa, Rozwad, Gałek, Zielonki (310 ha). Są to gleby pochodzenia organicznego (torfowo–murszowe) 6 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2012 – 2015 z perspektywą do roku 2019 Meritum Competence | 14 Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 związane głównie z dolinami rzek. Ogółem na terenie Gminy Gielniów kompleksy gleb chronionych zajmują około 20% powierzchni użytków rolnych.7 Dominuje kompleks żytni słaby oraz żytni bardzo słaby. Wśród użytków zielonych również słaby i bardzo słaby. Na obszarze powiatu przysuskiego jak i Gminy Gielniów dominują gleby o odczynie bardzo kwaśnym i kwaśnym pH od 4,5 do pH 5,5, których udział jest znaczący i waha się w granicach 61–80%8. Spowodowane jest to stanem naturalnym. Odporność gleb na degradacje waha się od średniej do bardzo małej. Uwarunkowane jest to rodzajem skały macierzystej. Zakwaszenie gleb wpływa nie tylko na zmniejszenie plonów, lecz także sprzyja przyswajaniu przez rośliny metali ciężkich, co wymusza zwiększenie nakładów na zabiegi agrotechniczne gleb - wapnowanie i nawożenie. Udział gleb wymagających wapniowania waha się w granicach 41–60%9, bowiem zabieg ten ogranicza niepożądane skutki nadmiernego zakwaszenia gleb. Ma ono na celu poprawę odczynu oraz wpływa korzystnie na większość właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych gleb. 9.5 Hałas Gmina Gielniów jest narażona głównie na hałas powodowany ruchem drogowym. Przez jej terytorium przebiega linia kolejowa nr 22, której stacja znajduje się w Bielinach. Gmina nie znajduje się ona również w zasięgu oddziaływania hałasu wywoływanego przez startujące samoloty. Z uwagi na zagospodarowanie, w dużej mierze, terenów dla celów rolniczych, brak jest na terenie gminy większych zakładów przemysłowych. Lokalnie, na pogorszenie klimatu akustycznego wpływa emisja dźwięku z różnego rodzaju zakładów m.in. warsztatów samochodowych i magazynów. Na poziom hałasu wpływ mają przede wszystkim natężenie ruchu, typ i stan nawierzchni, a także rodzaj pojazdów poruszających się po drogach. Przez Gminę Gielniów przebiega droga krajowa nr 12 od granicy z Niemcami w Łęknicy do granicy z Ukrainą w Dorohusku, w obrębie gminy odcinek wynosi 10,764 km. Jest to droga asfaltowa, której średni dobowy ruch roczny pojazdów silnikowych wynosił 15 7 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2012 – 2015 z perspektywą do roku 2019 Ibidem 9 Ibidem 8 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 ponad 5 100 pojazdów silnikowych.10 Drogą tą, oprócz samochodów osobowych, jeżdżą autokary i samochody ciężarowe. Stan drogi jest dobry. Przez teren gminy przebiega również: droga wojewódzka nr 728 Grójec – Jędrzejów o długości 8,263 km, 5 odcinków dróg powiatowych o łącznej długości 20,410 km, 50 odcinków dróg gminnych o łącznej długości 88,35 km.11 Na terenie Gminy Gielniów nie przeprowadzono kompleksowych badań klimatu akustycznego, stąd nie jest możliwe ustalenie długookresowych zmian jego natężenia. 9.6 Pola elektromagnetyczne Przez teren gminy przebiegają: linie wysokiego napięcia linie średniego napięcia, linie niskiego napięcia doprowadzające energię do wszystkich obiektów i odbiorców na terenie gminy, stacje transformatorowe SN/n.n W miejscowości Gielniów zlokalizowane są 2 punktowe źródła promieniowania elektromagnetycznego tj.: 12 maszt własny sieci T-Mobile, maszt własny sieci Plus, z którego korzysta także Aero 2. W ramach monitoringu Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Warszawie, dotychczas nie prowadził okresowych badań kontrolnych poziomów pól promieniowania elektromagnetycznego w środowisku na terenie Gminy Gielniów. 9.7 Zasoby przyrodnicze 9.7.1 Lasy Lasy w gminie zajmują powierzchnię 3251,44 ha, co stanowi 41 % powierzchni ogólnej. Na lasy publiczne przypada 846,04ha (26,02%), w tym 4,8 ha jest własnością gminy.13 16 10 Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, 2015 Urząd Gminy Gielniów 12 Urząd Komunikacji Elektronicznej, aktualizacja: 18.06.2016 11 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 Rozmieszenie lasów na terenie gminy jest nierównomierne. Największy i zarazem najcenniejszy przyrodniczo występuje w południowo – wschodniej części gminy. Przeważają drzewostany 41-80 letnie. Drzewostany powyżej 81 lat tworzą skupisko około 200 ha w południowym kompleksie lasów państwowych w okolicy wsi Budy. Lasy ochronne obejmują siedliska na powierzchni 285 ha. Spełniają one głównie funkcje wodochronne. Występują one w rejonie źródliskowym rzek Brzuśni i Gielniowianki. W drzewostanie dominuje jodła i sosna, W mniejszym stopniu świerk i brzoza; olsza lokalnie buk i modrzew.14 Lasy prywatne spełniają głównie funkcje gospodarcze, w mniejszym stopniu ekologiczne, wpływając korzystnie na klimat lokalny, warunki glebowe, stosunki wodne i równowagę biologiczną w środowisku przyrodniczym. W lasach prywatnych zagrożeniem jest rozdrobnienie kompleksów i brak planowego gospodarowania. Powoduje to przerwanie ciągłości naturalnych ekosystemów i ograniczenie liczby nisz ekologicznych, stanowiących ostoje zwierząt. Dla lasów ogólnymi zagrożeniami są pożary, kradzieże drewna, zaśmiecanie ich w pobliżu terenów mieszkaniowych i dróg. Niewystarczająca jest także ilość i jakość infrastruktury turystycznej i komunalnej w sąsiedztwie lasów. Zagadnienia związane z gospodarką leśną są bardzo ważne, gdyż zwiększanie powierzchni leśnej prowadzi do: poprawy bilansu wodnego danego obszaru, przeciwdziałania erozji wodnej i wietrznej gleby, zwiększania bioróżnorodności terenów rolnych, tworzenia korytarzy ekologicznych. Lasy państwowe pozostające w mniejszości są podporządkowane Nadleśnictwu Przysucha, a lasy prywatne Starostwu Powiatowemu w Przysusze. 17 13 14 GUS dane z 2014 roku. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2012 – 2015 z perspektywą do roku 2019 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 9.7.2 Formy ochrony przyrody 9.7.2.1 Obszar natura 2000 W Gminie Gielniów nie ma terenów objętych obszarem Natura 2000. 9.7.2.2 Obszar Chronionego Krajobrazu „Lasy przysusko – szydłowieckie” Środkową i południową część gminy obejmuje Obszar Chronionego Krajobrazu „Lasy przysusko–szydłowieckie”. Powierzchnia zajmowana przez Obszar na terenie Gminy Gielniów wynosi 4805,0 ha.15 Rozporządzeniem nr 40 Wojewody Mazowieckiego z dnia 5 maja 2005 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Lasy przysusko–szydłowieckie (Dz. U. Woj. Maz. Nr. 105, poz. 2947), ustalono czynną ochronę ekosystemów leśnych na wspomnianym terenie. Obszar Chronionego Krajobrazu Lasy przysusko-szydłowieckie obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach. Obejmuje zespół leśny i tereny z nim związane należące do kompleksu lasów Gór Świętokrzyskich, które wspólnie ze staropolskim zagłębiem przemysłowym rozciągającym się w rejonie Przysuchy, Chlewisk, Rzucowa, stanowią bardzo atrakcyjny o dużym bogactwie przyrodniczym teren turystyczno-wypoczynkowy, a także naukowo-badawczym. 9.7.2.3 Pomniki przyrody Na terenie Gminy Gielniów znajduje się 6 pomników przyrody ożywionej. Lp. Rodzaj tworu 1. 2. 3. 4. 5. 6. Drzewo Drzewo Drzewa Drzewo Drzewo Drzewo Tabela 2 Pomniki przyrody na terenie Gminy Gielniów Data Typ pomnika Lokalizacja ustanowienia Pojedynczy 2008-11-29 Przy drodze Gielniów-Gałki Pojedynczy 2008-11-29 Przy drodze Gielniów-Gałki Skupisko 2008-11-29 Przy drodze Gielniów-Gałki Pojedynczy 2008-11-29 Nadleśnictwo Przysucha, poddz. Nr 106i Pojedynczy 2008-11-29 Przy drodze Gielniów-Gałki Pojedynczy 2008-11-29 Przy drodze Gielniów-Gałki Źródło: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [dostęp dnia: 30.06.2016] 9.7.2.4 Użytki ekologiczne Zgodnie z Rozporządzenie nr. 122 Wojewody Mazowieckiego z dnia 10 lipca 2001 r. na terenie Gminy Gielniów utworzono użytki ekologiczne o łącznej powierzchni ok. 10 ha. 15 GUS 2014 Meritum Competence | 18 Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 2016 Tabela 3 Użytki ekologiczne na terenie Gminy Gielniów Powierzchnia Data Rodzaj użytku Tekstowy opis granic [ha] ustanowienia siedlisko przyrodnicze i stanowisko rzadkich lub 0,87 1998-05-15 Drzewica, 30 w chronionych gatunków nieużytkowane Gmina Gielniów, ewidencja 1,88 1998-05-15 pastwisko gruntów 752 siedlisko przyrodnicze i Gmina Gielniów, ewidencja stanowisko rzadkich lub 2,97 1998-05-15 gruntów 749 chronionych gatunków siedlisko przyrodnicze i Gmina Gielniów, ewidencja stanowisko rzadkich lub 1,66 1998-05-15 gruntów 749 chronionych gatunków siedlisko przyrodnicze i Gmina Gielniów, ewidencja stanowisko rzadkich lub 1,13 1998-05-15 gruntów 759, 765 chronionych gatunków Gmina Gielniów, ewidencja bagno 0,95 1998-05-15 gruntów 765 Gmina Gielniów, ewidencja bagno 0,52 1998-05-15 gruntów 776/2 siedlisko przyrodnicze i Gmina Gielniów, ewidencja stanowisko rzadkich lub 0,80 1998-05-15 gruntów 3998/1 chronionych gatunków Źródło: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [dostęp dnia: 30.06.2016] 9.7.2.5 Stanowiska dokumentacyjne Na podstawie rozporządzenia Nr 62 Wojewody Mazowieckiego z dnia 7 czerwca 2005r. w sprawie stanowiska dokumentacyjnego "Kamieniołom Gielniów" (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 154, poz. 4841) został on utworzony na terenie gminy w miejscowości Gielniów na południe od jego centrum w odległości 500 m. Ochroną objęta została ściana nieczynnego kamieniołomu stokowo - wgłębnego piaskowców serii gielniowskiej, liasu wraz z pasem gruntu i skał szerokości 1 m, położonego wzdłuż ściany w części górnej i dolnej.16 9.8 Zasoby geologiczne Stopień rozpoznania zasobów, stan ich zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż na terenie Gminy Gielniów zestawiono w tabeli 4. 19 16 Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [dostęp dnia: 30.06.2016] Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 Tabela 4 Złoża kopalin na terenie Gminy Gielniów Lp. Nazwa złoża 1. Goździków Kopalina Stan zagospodarowania Zasoby bilansowe Piaski i żwiry E 8 [mln t] 2. Zygmuntów* Piaski i żwiry Z 913 [mln t] 3. Zygmuntów I Piaski i żwiry T 167 [mln t] Źródło: Państwowy Instytut Geologiczny, Bilans Zasobów Złóż kopalin w Polsce – stan na 31.12.2014r. * złoża zawierające piasek ze żwirem E - złoże eksploatowane Z - złoże, z którego wydobycie zostało zaniechane T - złoże zagospodarowane, eksploatowane okresowo 9.9 Zabytki Na terenie gminy znajdują się następujące obiekty wpisane do rejestru zabytków (stan na 31 marca 2016 r):17 Bieliny: kościół par. pw. św. św. Judy Tadeusza i Szymona, drewn., 1780, nr rej.: 440/A z 20.02.1957, 376/A z 21.06.1967 oraz 28/A z 25.04.1980 Gielniów: kościół par. pw. św. Ładysława, nr rej.: 439/A/57 z 19.02.1957, 735/A/72 z 19.04.197 oraz 62/A z 5.03.1981 kaplica, nr rej.: j.w. 20 17 Narodowy Instytut Dziedzictwa Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Głównymi problemami ochrony środowiska istotnymi z punktu widzenia realizacji Programu są: zły stan wód powierzchniowych niedostateczna jakość powietrza (szczególnie w sezonie grzewczym), Przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko Cele i zadania przewidziane do realizacji w Programie nie wpłyną znacząco na środowisko (przewiduje się oddziaływanie pozytywne lub neutralne). Analiza oddziaływania zadań przewidzianych w Programie na obszary Natura 2000 została przedstawiona w tabeli nr 5 niniejszego dokumentu. Bardzo ważnym elementem zapobiegającym ewentualnym negatywnym wpływom na cenne przyrodniczo obszary jest ocena oddziaływania na środowisko. Należy pamiętać, że macierz oddziaływań planowanych działań w fazie budowy i eksploatacji (tabela nr 5). została wykonana z założeniem, że dla zadań inwestycyjnych planowanych w Programie będzie zachowane postępowanie w pełni zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, a więc dla przedsięwzięć, które tego wymagają zostanie przeprowadzona procedura oceny oddziaływania inwestycji na środowiska, która zostanie zakończona decyzją środowiskową. 21 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 Tabela 5 Analiza zadań pod kątem możliwości negatywnego oddziaływania na środowisko i obszary Natura 2000 Krajobraz Klimat pośr. 0 pośr. + pośr. + pośr. + pośr. + pośr. + pośr. + pośr. + pośr. + pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. 0 0 + + + + + + + + 0 pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. + + + + + + + + + + 0 pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. + + + + + + + + + 0 + pośr. bezp pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pośr. bezp. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. + + + + + + + + + + + Faza realizacji - Faza eksploatacji - Faza realizacji - Faza eksploatacji - Faza realizacji - Faza eksploatacji - Faza realizacji - Faza eksploatacji - Dobra materialne Powierzchnia ziemi pośr. + Zabytki Powietrze - Faza eksploatacji Zasoby naturalne Wodę Odnowa parku wiejskiego w miejscowości Gielniów Rośliny Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Bochenka, Brzezinki, Drynia, Gałki, Gielniów, Lelitek, Snarki, Rozwady, Wywóz. Zwierzęta Adaptacja strażnicy OSP w Bielinach na świetlicę wiejską wraz z rewitalizacją terenu Ludzi Remonty bieżące dróg gminnych – poprawa infrastruktury drogowej Różnorodność biologiczną Odbieranie i zagospodarowywanie odpadów komunalnych z nieruchomości położonych na terenie gminy Etap zadania Obszary Chronionego Krajobrazu Nazwa zadania Obszary Natura 2000 Oddziaływanie na: pośr. + 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 Powierzchnia ziemi Krajobraz Klimat Zasoby naturalne pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. pośr. + + + + + + + + + 0 + Dobra materialne Powietrze pośr. Zabytki Wodę - Rośliny Faza eksploatacji Zwierzęta - Ludzi Faza realizacji Różnorodność biologiczną Rozbudowa sieci wodociągowej w miejscowościach: Kolonia Brzezinki, Gielniów, Jastrząb, Wywóz, Huta, oraz Puszcza Etap zadania Obszary Chronionego Krajobrazu Nazwa zadania Obszary Natura 2000 Oddziaływanie na: 0 0 0 0 Objaśnienia do tabeli: pośr. wpływ pośredni - wpływ negatywny bezp. wpływ bezpośredni 0 wpływ neutralny + wpływ pozytywny 23 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 2016 Ponieważ częścią składową Programu Ochrony Środowiska są zadania, których realizacja może prowadzić do zabijania i okaleczania ptaków lub nietoperzy, niszczenia ich jaj, gniazd i postaci młodocianych oraz ich siedlisk, miejsc gniazdowania, lęgu i schronień należy podkreślić, iż: Zgodnie z rozporządzeniami Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. z 2014 r., poz. 1409) oraz w sprawie ochrony gatunkowej grzybów (Dz. U. z 2014r., poz. 1408) żadne z gatunków roślin ani grzybów objętych ochroną nie ulegną zniszczeniu. W przypadku stwierdzenia występowania chronionych gatunków zwierząt, przed przystąpieniem do prac, koniecznie będzie uzyskanie zezwolenia na odstępstwa od zakazów obowiązujących w stosunku do nich (§6 ww. rozporządzenia) wydanego przez właściwy organ ochrony środowiska wskazany w art. 56 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2015 poz. 1651 z późn. zm.) Po przeprowadzeniu prac remontowych będzie, w miarę możliwości umożliwione nietoperzom dalsze schronienie w czasie dnia, a ptakom dalsze gniazdowanie w obiektach budowlanych. Jeżeli nie będzie to możliwe poprzez wykorzystanie naturalnych szpar i szczelin, na remontowanych budynkach będą umieszczane siedliska zastępcze (np. budki lęgowe) aby zrekompensować utracone miejsca bytowania i rozrodu danych gatunków. Charakter siedlisk zastępczych, ich lokalizacja, parametry i zagęszczenie będą dobrane odpowiednio do preferencji gatunków, które występowały tam wcześniej i skonsultowane. Podsumowując należy stwierdzić, że nie wykazano negatywnego oddziaływania na środowisko zadań przewidzianych do realizacji w Programie. 24 Meritum Competence | Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Gielniów na lata 2016 – 2019 z perspektywą do roku 2023 Rozwiązania w Programie alternatywne do 2016 rozwiązań zawartych Z uwagi na fakt, że dla realizacja zadań ujętych w Programie nie przewiduje się negatywnego oddziaływania na środowisko, nieuzasadnione jest proponowanie działań alternatywnych. Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku niezrealizowania zadań ujętych w Programie stan środowiska może ulec pogorszeniu, szczególnie w zakresie jakości powietrza i wód. 25 Meritum Competence |