Choroby bakteryjne skóry Podział: 1. Zakażenia gronkowcowe 2

Choroby bakteryjne skóry
Podział:
1. Zakażenia gronkowcowe
2. Zakażenia paciorkowcowe
3. Zakażenia mieszane
4. Inne
Patogenność zarazków zasiedlających skórę:
- Gronkowiec koagulazo dodatni II grupy fag 71- toksyna epidermolityczna (toksyczna
nekroliza naskórka SSSS)
- Paciorkowiec ropotwórczy – toksyna rumieniotwórcza ( róża, zapalenie naczyń chłonnych,
gorączka połogowa)
Zakażenia gronkowcowe - Staphylodermiae
1. Zapalenie mieszka włosowego (folliculitis)
2. Figówka. Przewlekłe zapalenie ropne mieszków włosowych brody ( Sycosis
staphylogenes. Folliculitis chronica)
3. Czyrak (furunculus).
4. Czyraczność (furunculosis).
5. Czyrak gromadny (carbunculus).
6. Ropnie mnogie pach ( Hidradenitis suppurativa)
7. Ropnie mnogie niemowląt
8. Liszajec pęcherzowy noworodków (Impetigo bullosa neonatorum)
9. Zapalenie
pęcherzowe
i
złuszczające
skóry
noworodków
pochodzenia
gronkowcowego (SSSS staphylococcal scalded skin syndrome)
Zakażenia mieszane- ( Staphylo-streptodermiae)
1. Liszajec zakażny (Impetigo contagiosa)
2. Niesztowica (Ecthyma)
3. Piodermia przewlekła bujająca i wrzodziejąca (Pyodermia chronica vegetans et
exulcerans)
4. Wyprzenia bakteryjne
5. Zapalenie ropne wałów paznokciowych (zanokcica)
Zakażenie paciorkowcowe - ( Streptodermiae)
Róża ( Erysipelas)
Zapalenie mieszka włosowego - Folliculitis
Stan zapalny ujścia mieszka (ostiofolliculitis), przechodzący w dalszym przebiegu na cały
mieszek i otoczenie (folliculitis, perifolliculitis)
Wykwit pierwotny: żółtawy pęcherzyk ropny o trwałej napiętej pokrywie, często przebity
włosem, otoczony rąbkiem zapalnym.
Umiejscowienie: twarz, tułów, kończyny
Wykwity tworzą się szybko
Stan ogólny pacjenta dobry
Leczenie: miejscowo antybiotyki: neomycyna, tetracyklina, bacytracyna, mupiroksyna, kwas
fusydowy ; gdy zmiany rozległe - antybiogram lub preparaty sulfonamidowe
Figówka
Przewlekła odmiana ropnego zapalenia mieszków włosowych w obrębie owłosionej skóry
twarzy
Wykwity: krostkowe, grudkowe lub mają charakter rozmiękających guzów ropnych
Umiejscowienie: owłosiona skóra twarzy, rzadziej skóra głowy
Czas trwania: wielomiesięczny, wieloletni
Wskutek zniszczenia brodawek włosa mogą pozostać zanikowe blizny
Leczenie: antybiotyki ogólnie i miejscowo, witaminy
Czyrak , czyraczność - Furunculus , furunculosis
Czyrak- ropne zapalenie okołomieszkowe z wytworzeniem czopa martwiczego.
Czyraczność- liczne czyraki w różnym okresie rozwoju. Ich powstawaniu sprzyjają:
cukrzyca, choroby nerek, niedobory immunologiczne, ogólne wyniszczenie.
Czyrak gromadny- powstaje w wyniku skupiania się i zlewania czyraków.
Objawy i przebieg:
Wykwitem pierwotnym jest naciek zapalny w otoczeniu mieszka włosowego
Początkowo guzek sinoczerwony i żywobolesny
Po 3-4 dniach na szczycie guzka pojawia się krosta przebita włosem, pod którą wytwarza się
martwica i postępujący rozpad tkanek
Kraterowaty ubytek powstały po oddzieleniu się tkanek martwiczych pozostawia na ogół
niewielką bliznę
Umiejscowienie - rozmaite
Czyraki w okolicy wargi górnej, oczodołu i skroni mogą dawać groźne powikłania w wyniku
przejścia zakażenia na zatoki jamiste i opony mózgu
Leczenie:
- Czyraka pojedynczego-kompres z ichtiolu-po wykształceniu czopa martwiczego- nacięcie
- w czyraczności- antybiotyk zgodnie z antybiogramem
- w czyraku gromadnym- leczenie chirurgiczne
Hydradenitis suppurativa - ropnie mnogie pach
- Głębokie guzy zapalne, ze skłonnością do rozmiękania i bliznowacenia, umiejscowione w
okolicy pach
Etiologia: zakażenie dotyczy gruczołów apokrynowych- nie występuje przed okresem
pokwitania
Wykwit pierwotny: guzek lub guz podskórny, ulegający rozmiękaniu (chełbotanie) i
przebiciu. Mogą tworzyć się przetoki i bliznowacenie
Okres trwania: wielomiesięczny
Leczenie: 10% maść ichtiolowa, antybiotyki zgodnie z antybiogramem, preparaty
antyandrogenowe (cyproteron, finasteryd), leczenie chirurgiczne,
Rozpoznanie różnicowe:
1. Czyraki
2. Gruźlica rozpływna
3. Przetoki w chorobie Crohna
Leczenie: 10% maść ichtiolowa, antybiotyki zgodnie z antybiogramem, preparaty
antyandrogenowe: cyproteron, finasteryd
Gdy prawdopodobieństwo trądziku skupionego- izotretinoina
Gdy zmiany przewlekłe i oporne na leczenie - leczenie chirurgiczne - wycinanie zmian i
pokrywanie ubytków przeszczepami skórnymi
Liszajec pęcherzowy noworodków - Impetigo bullosa neonatorum
Zakażenie gronkowcowe, które cechuje się zmianami pęcherzowymi i pęcherzowo-ropnymi
występującymi w pierwszych tygodniach życia, bez objawów ogólnych.
Wykwitem pierwotnym jest pęcherz, początkowo wypełniony treścią surowiczą , później
surowiczo-ropną.
Zapalenie pęcherzowe i złuszczające skóry noworodków pochodzenia gronkowcowego
Synonimy:
1. SSSS+ Staphylococcal scaled skin syndrome
2. Dermatitis bullosa et exfoliativa neonatorum
3. Choroba Rittera
Definicja:
Uogólnione zapalenie skóry o ciężkim przebiegu, charakteryzuje się poronnymi pęcherzami i
spełzaniem naskórka ( scalding), jak w oparzeniu lub nekrolizie Lyella. Występuje na ogół u
dzieci w pierwszych 3 miesiącach życia, niekiedy u starszych dzieci, a bardzo rzadko u
dorosłych
Etiopatogeneza:
Gronkowiec złocisty fag
grupy 2, na ogół typu 71, który produkuje egzotoksynę
(epidermolizyna- działa niszcząco na naskórek)
Objawy i przebieg:
Pęcherze są płaskie, bardzo wiotkie, szybko ulegają przerwaniu, z wytworzeniem rozległych
powierzchni pozbawionych naskórka, co przypomina oparzenie II stopnia
Zmiany zajmują zazwyczaj całą skórę. Okres trwania jest na ogół kilkudniowy.
Leczenie:
- antybiotyki: głównie półsyntetyczne penicyliny i cefalosporyny
- Kortykosteroidy są przeciwwskazane !!!
- Płyny wieloelektrolitowe pozajelitowo
ZAKAŻENIA PACIORKOWCOWE
Róża (Erysipelas)
Ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej, cechujący się wysoką temperaturą ciała (do 40
˚C) i szybkim przebiegiem
Lokalizacja: skóra twarzy, podudzia
Chorują ludzie młodzi i w podeszłym wieku
Róża:
Czynnik etiologiczny: paciorkowiec S. pyogenes grupy A
Postacie kliniczne: pęcherzowa , krwotoczna , zgorzelinowa , wędrująca , nawrotowa.
Leczenie: półsyntetyczne penicyliny lub różne generacje cefalosporyn; miejscowo kompresy i
maść ichtiolowa
Powikłania: zapalenie mięśnia sercowego i wsierdzia, kłębuszkowe zapalenia nerek,
zakrzepica zatoki jamistej oraz zstępujące zapalenie dróg oddechowych, zapalenie naczyń
chłonnych (ryzyko nawrotów),utrwalony obrzęk kończyny i twarzy
ZAKAŻENIA MIESZANE
1. Liszajec zakaźny
2. Niesztowice
Liszajec zakaźny - Impetigo contagiosa
definicja: powierzchowne wykwity pęcherzowo-ropne, zasychające w miodowo-żółte strupy,
o krótkim okresie trwania
Etiopatogeneza: paciorkowce i/lub gronkowce
1. Zakażenie zewnątrzpochodne, przez bezpośredni kontakt lub poprzez przedmioty
2. Zakażenie wewnątrzpochodne przeniesione z błon śluzowych jamy nosowo-gardłowej
Zakaźność znaczna - środowiska dziecięce
Objawy i przebieg:
- Wykwit pierwotny- pęcherz podrogowy o bardzo wiotkiej pokrywie, która szybko ulega
przerwaniu
- Miękkie strupy barwy miodu
- Stan ogólny bardzo dobry (bez gorączki, dobre samopoczucie)
Umiejscowienie:
Części odsłonięte, szczególnie twarz w otoczeniu ust i nosa oraz okolica płytek
paznokciowych
Okres trwania kilka- kilkanaście dni
Leczenie:
Miejscowo aerozole i maści z antybiotykami lub środkami odkażającymi np. z vioformem,
bacytracyną, mupirocyną
Leczenie ogólne ( przypadki oporne) – półsyntetyczne penicyliny, oksacylina
Niesztowica (Ecthyma)
Definicja : wykwit pęcherzowo-ropny,
przekształcający się w owrzodzenie pokryte
uwarstwionym strupem
Etiologia : zakażenie mieszane
Czynniki usposabiające : zaniedbania higieniczne, zwłaszcza w chorobach świądowych skóry,
niedożywienie, ogólne wyniszczenie
Objawy i przebieg:
Wykwitem pierwotnym jest wiotki pęcherz wypełniony treścią ropną, którego dno ulega
rozpadowi z wytworzeniem owrzodzenia
Umiejscowienie: kończyny dolne głównie podudzi oraz tułów i pośladki, rzadko kończyny
górne
Okres trwania- kilka tygodni
Różyca - Erysipeloid
Definicja: są to zmiany zapalno-obrzękowe, głównie w obrębie rąk, na ogół bez
towarzyszących objawów ogólnych, występujące głównie u osób stykających się z
zakażonym materiałem zwierzęcym
Etiopatogeneza:
Włosowiec różycy (Erysipelothrix rhusiopathiae) wnika poprzez miejsca skaleczenia lub
ukłucia. Schorzenie występuje najczęściej u osób stykających się z zakażonym mięsem,
drobiem lub rybami ( weterynarze, rzeźnicy, kucharze, gospodynie domowe)
Okres wylęgania= 2-7 dni
Objawy i przebieg:
- ostro odgraniczony rumień w obrębie grzbietowej powierzchni jednego lub kilku palców,
grzbiet ręki
- początkowo swędzenie, ból i pieczenie
- nie ma objawów ogólnych
Okres trwania - kilkutygodniowy
Rozpoznanie różnicowe:
1. Róża ( Erysipelas)
2. Rumień wielopostaciowy ( Erythema multiforme)
3. Rumień przewlekły pełzakowaty (Erythema chronicum migrans)
Leczenie:
Penicylina prokainowa 2400000-4800000j/dz. przez 6-8 dni
Erytromycyna 1,0-1,5 g/dz. przez 6-8 dni
Miejscowo- okłady z 2% roztworu ichtiolu
Łupież rumieniowy - Erythrasma
Definicja: są to dobrze odgraniczone, złuszczające ogniska rumieniowe, umiejscowione
głównie w okolicy pachwin
Etiologia: maczugowiec Propionibacterium (Corynebacterium) minutissimum
Czynniki usposabiające: wilgotność i drażnienie
Objawy i przebieg:
Wykwity mają charakter rumieniowych plam barwy różowej, a później żółtawej i
ciemnobrunatnej, z otrębiastym złuszczaniem powierzchni
Umiejscowienie: pachwiny, pachy, przestrzenie międzypalcowe stóp
Okres trwania - wielomiesięczny lub wieloletni
Rozpoznanie różnicowe:
1. Grzybica pachwin ( tinea inguinalis)
2. Wyprzenia drożdżakowe
Leczenie:
Ogólnie : Erytromycyna po 1-1,5 g/dz. przez około 10 dni
Miejscowo: 5% maść erytromycynowa lub preparaty imidazolowe - klotrimazol , mikonazol ,
ketokonazol.
BORELIOZY
Grupa schorzeń wywoływanych przez bakterie należące do rodzaju krętków Borrelia
burgdorferi
W Europie postacie skórne były znane od początku XX w. Jako rumień pełzający (erythema
migrans)
Epidemiologia:
Przenosiciel: kleszcze głównie Ixodes ricinus
W 1982r. Burgdorfer zidentyfikował czynnik
Epidemia w miejscowości Lyme w USA
Narządy objęte procesem chorobowym: skóra, stawy, układ nerwowy, układ naczyniowy i
serce (choroba wielonarządowa)
BORELIOZY:
W Europie przeważają postacie skórne
-Borelia burgdorferi sensu stricto (najczęściej w USA) - powoduje zmiany stawowe
-Borelia garini- objawy neurologiczne
-Borelia afzelii- objawy skórne - erythema chronicum migrans
Zmiany skórne w boreliozie są korzystną oznaką rokowniczą
Diagnostyka:
1. Metoda immunofluorescencyjna - najmniej czuła
2. Westernblot
3. ELISA
Przeciwciała IgM pojawiają się w 3-6 tygodniu, po 6 tygodniach poz. obniża się
Przeciwciała
IgG pojawiają się w 3-6tyg. i utrzymują się zwłaszcza gdy występują
powikłania neurologiczne
Nieswoiście dodatnie odczyny:
- w przypadku kiły
- w innych zakażeniach bakteryjnych
- występowanie czynnika reumatoidalnego
Ujemne wyniki= niewytworzenie p/ciał:
- w pierwszym okresie choroby
- w późnej boreliozie skórnej
Pełne potwierdzenie boreliozy:
-
Wykazanie krętków w tkankach za pomocą impregnacji srebrem oraz in. metody np..
PCR oraz badanie przy użyciu monoklonalnych p/ciał przeciw antygenom powierzchniowym
Borrelia
-
Hodowla krętków
Przebieg boreliozy:
I okres - ograniczone zmiany skórne typu erythema chronicum migrans; niekiedy
lymphocytoma
II okres - zmiany rozsiane z możliwością zajęcia poza skórą, układu kostno-mięśniowego,
serca, układu nerwowego; praktycznie wszystkich narządów
III okres – zmiany skórne typu acrodermatitis atrophicans, a także o cechach twardziny typu
morphea oraz lichen sclerosus et atrophicus
Zmiany skórne w przebiegu boreliozy:
Rumień przewlekły pełzający ( erythema chronicum migrans ECM)
Lymphocytoma ( lymphadenosis benigna cutis- LABC)
Zanikowe przewlekłe zapalenie skóry kończyn ( acrodermatitis chronica atrophicans ACA)
Rumień przewlekły pełzający - Erythema chronicum migrans (ECM)
- Powstający nagle i szerzący się obwodowo w miejscu ukłucia kleszcza
- Objawy i przebieg: w wyniku obwodowego szerzenia się powstają charakterystyczne,
obrzękowe ogniska, leżące w poziomie skóry lub lekko wyniosłe
- Stan ogólny dobry
- Bardzo rzadko zmiany w OUN (meningitis, encephalitis)
Rozpoznanie różnicowe rumienia wędrującego:
1. Rumienie polekowe
2. Twardzina pierwotnie zanikowa
3. Zapalna postać granuloma annulare
Leczenie:
Penicylina 4 800 000j/dz. przez 14 dni
Inne antybiotyki: amoksycylina 1,5g/dz., doksycylina 200mg/dz
Gdy objawy ogólne- cefalosporyny nowej generacji (cefotaksim)
Gdy uczulenie na penicylinę: erytromycyna, tetracyklina
Lymphocytoma – Lymphadenosis benigna cutis
Definicja: zmiana guzowata, powstająca w miejscu ukłucia przez kleszcza, o cechach
histologicznych rzekomego chłoniaka (pseudolymphoma)
Objawy: guzek zwykle pojedynczy ( ale mogą występować liczne, rozsiane) barwy sinoczerwonej, o dość miękkiej konsystencji, dobrze odgraniczony od otoczenia, nie ulegający
rozpadowi
Rozpoznanie różnicowe lymphocytoma:
1. Chłoniaki złośliwe
2. Sarkoidoza
3. Gruźlica
4. Głęboka lub guzowata postać tocznia rumieniowatego
CHOROBY WIRUSOWE SKÓRY i BŁON ŚLUZOWYCH
- Opryszczki (herpes): opryszczka zwykła (herpes simplex), półpasiec (herpes zoster), ospa
wietrzna (varicella)
- Brodawki skórne i płciowe (verrucae et condylomata acuminata)
- Mięczak zakaźny (molluscum contagiosum)
- Guzki dojarek i krowianka przeszczepiona
- Pryszczyca
Grupa opryszczek:
1. Opryszczka zwykła
2. Wyprysk opryszczkowaty (Eczema herpeticum)
3. Półpasiec
4. Ospa wietrzna
Opryszczka zwykła
Def: zmiany drobnopęcherzowe, umiejscowione głównie na granicy błon śluzowych i skóry,
ze skłonnością do nawrotów.
Etiopatogeneza: czynnikiem etiologicznym jest wirus herpes simplex
Typy herpes simplex:
- typ1 (HSV1), powodujący zmiany na błonach śluzowych jamy ustnej, wargach, twarzy,
tułowiu i kończynach, a znacznie rzadziej na narządach płciowych
-typ2, powodujący zmiany w obrębie narządów płciowych i pośladków; ma znaczenie jako
kokancerogen w rakach narządów płciowych związanych z zakażeniem wirusem
brodawczaka
-typ8- w zmianach skórnych w mięsaku
Kaposiego
Objawy i przebieg:
Wykwitami pierwotnymi są drobne pęcherzyki, wielkości kilku milimetrów, na podstawie
rumieniowej, wykazujące tendencję do grupowania się. Początkowo wypełnione treścią
surowiczą, następnie ropną i pokrywają się w ciągu kilku dni strupami (zliszajcowacenie);
towarzyszą pieczenie i bolesność.
Umiejscowienie:
- Twarz i wargi (herpes labialis)
- Błony śluzowe jamy ustnej (stomatitis herpetica)
- Rogówka- mogą pozostawić upośledzenie wzroku (keratitis)
Przebieg:
Krótkotrwały 6-10 dni
Duża skłonność do nawrotów
Rozpoznanie różnicowe:
1. Półpasiec
2. Liszajec pęcherzowy
3. Pęcherzyca błon śluzowych
4. Afty
Leczenie:
Miejscowe: leki osuszające i odkażające (pasty cynkowe, aerozole z antybiotykami, Viosept);
leki p/wirusowe 5%aciklowir, 5%penciklowir.
Ogólne: aciklowir iv. 5mg/kg mc. Dziennie przez 5 dni; po. 200mg 5xdziennie w ciągu 5 dni
Eczema herpeticum
Rozsiane zmiany pęcherzowo-ropne, występujące częściej u dzieci z chorobami alergicznymi
skóry
Objawy i przebieg:
Pęcherzowo-ropne wykwity z pępkowatym zagłębieniem w części środkowej mają skłonność
do grupowania się, zajmując głównie miejsca istniejących uprzednio zmian zapalnych.
Choroba rozpoczyna się nagle, przebieg może być ciężki , z gorączką, zwłaszcza u dzieci. U
dorosłych objawy ogólne niekiedy nie występują.
Leczenie:
Miejscowe:
przeciwzakaźne( aerozole lub
kremy z
antybiotykami
lub
środkami
odkażającymi)
Ogólne: acyklovir w kroplówkach dożylnych; antybiotyki o szerokim zakresie działania na
bakterie (celem zapobieżenia wtórnym infekcjom, które dołączają się z reguły), wlewy
dożylne gamma-globuliny, witaminy grupy B i C
Półpasiec
Zmiany pęcherzowe i pęcherzykowe o jednostronnym układzie, z nasilonymi objawami
bólowymi
Etiopatogeneza:
Czynnikiem wywołującym jest Herpes virus varicellae. Jest to ten sam wirus, który wywołuje
ospę wietrzną. Schorzenie występuje u osób, które przebyły w przeszłości ospę wietrzną i u
których bądź doszło do reaktywacji utajonego zakażenia w zwojach czuciowych, bądź
zakażenie nastąpiło w wyniku zetknięcia się z chorym na ospę wietrzną. Okres wylęgania
wynosi 1-2tyg.
Wirus wykazuje powinowactwo do układu nerwowego. Zmiany skórne dotyczą miejsc
odpowiadających unerwieniu jednego lub kilku korzeni tylnych (segmentów)
Odmiany kliniczne półpaśca:
1. Zgorzelinowa
2. Krwotoczna
3. Oczna
4. Uogólniona lub rozsiana
Powikłania:
1. Zajęcie rogówki
2. Porażenie nerwów okoruchowych
3. Częściowa utrata słuchu- porażenie nerwu słuchowego
4. Porażenie nerwu twarzowego
5. Porażenie nerwu trójdzielnego
6. Przewlekłe bóle neuralgiczne
Rozpoznanie różnicowe:
1. Opryszczka
2. Róża pęcherzowa
3. Neuralgia
Ospa
Ostra choroba zakaźna, głównie wieku dziecięcego, cechująca się rozsianymi wykwitami
pęcherzykowo-krostkowymi w obrębie skóry i błon śluzowych oraz na ogół niezbyt
nasilonymi objawami ogólnymi.
Etiopatogeneza: Herpes virus varicellae
Znaczna zakaźność- zwłaszcza u dzieci
Objawy i przebieg:
Zmiany początkowo mają charakter grudkowo-rumieniowy, a w ich obrębie powstają
pęcherzyki i wykwity krostkowe, zagłębione w części środkowej. Po kilku dniach tworzy się
strup.
Umiejscowienie:
Twarz, skóra owłosiona głowy, tułów i kończyny oraz błony śluzowe ( zwłaszcza
podniebienia twardego i policzków)
Okres wylęgania 14 dni
Czas trwania choroby 2-4 tygodnie
Guzki dojarek
Pojedyncze guzki z zaznaczonym wgłębieniem w części środkowej, powstające w miejscu
kontaktu z zakażonym wymieniem
Czynnik wywołujący: wirus z gr. Ospy - paravaccinia
Okres wylęgania 4-14 dni
Objawy i przebieg:
Wykwity pojedyncze, typu kopulastych guzków, wielkości 1-2 cm, sinoczerwone, zagłębione
w części środkowej, w okresie późniejszym pokryte silnie przylegającym strupem
Umiejscowienie: palce rąk dojarek
Okres wylęgania 4-6 tygodni
Mięczak zakaźny
Twarde półprzezroczyste guzki, barwy masy perłowej, z zagłębieniem w części środkowej, z
którego przy ucisku wydobywa się kaszakowata treść.
Etiologia; wirus z gr. Ospy (Poxvirus)
Okres wylęgania 2-7 tyg.
Znaczna zakażność
Leczenie:
1. Solphadermol – preparat do stosowania miejscowego
2. Łyżeczkowanie
3. Elektrokoagulacja
GRUPA BRODAWEK
Czynnikiem wywołującym jest wirus DNA brodawczaka ludzkiego z grupy PAPOVA
Brodawki zwykłe
Def: grudki o hiperkeratotycznej, nierównej powierzchni, nie powodujące objawów
podmiotowych, z tendencją do samoistnego ustępowania
Etio: HPV2 ( ale też 4 i 7)
Okres wylęgania kilka tyg.-kilka mies.
Objawy i przebieg:
Wykwitem pierwotnym jest grudka o średnicy od kilku do kilkunastu mm, barwy
szarobrunatnej, o wyniosłej, szorstkiej powierzchni, usadowiona w skórze niezmienionej
Umiejscowienie: palce rąk, wały paznokciowe, niekiedy pod płytką paznokciową
Przebieg wielomiesięczny, wieloletni
Leczenie
1. Zamrażanie płynnym azotem
2. Łyżeczkowanie
3. Elektrokoagulacja
4. Kw. salicylowy i kw. mlekowy w kolodionie
5. Verrumal
Brodawki płaskie (młodocianych)
Liczne płaskie, jakby nałożone na skórę, gładkie grudki
Etio: HPV3 ( 10, 27, 28)
Objawy i przebieg:
Grudki są gładkie, o nieco błyszczącej powierzchni lub nieznacznie chropowate, na ogół
nieco wyniosłe ponad powierzchnię skóry, brunatnawe lub niewiele różniące się od otoczenia,
zazwyczaj liczne i rozsiane.
Objaw Koebnera- układają się linijnie w miejscu zadrapania.
Choroby pasożytnicze skóry
1. Wszawica (Pediculosis): głowowa, odzieżowa, łonowa
2. Świerzb (Scabies)
WSZAWICA (PEDICULOSIS)
Zmiany skórne wywoływane przez stawonogi- wszy ludzkie (Pediculus humanus)
Wszawica: głowowa, odzieżowa, łonowa
Wszawica głowowa
Etiopatogeneza: wesz głowowa, wielkość 2-3,5 mm. W ciągu jednomiesięcznego okresu
życia samiczka składa 200-300 jaj, które dojrzewają w okresie 2-3 tygodni. Przytwierdza jaja,
tzw. gnidy, do włosów tuż powyżej powierzchni skóry. W miarę wzrostu włosów gnidy
oddalają się od powierzchni skóry.
Wszawica przenosi się przez kontakt z zakażonymi nakryciami głowy, występuje
epidemicznie u dzieci w wieku przedszkolnym.
Objawy i przebieg:
1. Najczęściej okolica potyliczna i skroniowa
2. Świąd wywołany ukłuciem wszy
3. W wyniku zadrapań
wytwarzają się powierzchnie
sączące i pokryte strupami,
dochodzi do wtórnych zakażeń i zliszajcowacenia ( impetiginisatio )
4. Przypadki zaawansowane- powiększenie węzłów chłonnych
Wszawica odzieżowa
Wesz odzieżowa: większa 3-4,5mm, szybsze rozmnażanie, krótszy okres przeżycia (10 dni)
Może przenosić choroby: dur plamisty i riketsjozy
Objawy i przebieg:
1. W miejscu ukłucia skóry przez wesz- po wessaniu krwi – wytwarza się swędząca
grudka obrzękowa
2. Dalsze zmiany skórne są wynikiem drapania i składają się z linijnych przeczosów,
drobnych nadżerek i strupów, blizenek
3. Charakterystyczne dla długo trwającej: brunatne przebarwienia i wtórne zakażenia
ropne
Wszawica łonowa
Wesz łonowa: 1,5-2 mm
Cecha charakterystyczna: przytwierdzenie pasożyta do włosa tuż przy skórze
Zakażenie: podczas kontaktu płciowego, za pomocą przedmiotów
Objawy i przebieg:
1. Umiejscowienie: okolica łonowa, uda, brzuch
2. Świąd
3. Czasami błękitne plamy- powstają w miejscu ukąszenia przez wszy, w wyniku
hemolizy krwinek
Świerzb
Choroba zakaźna wywoływana przez rodzaj roztoczy
Cechuje się świądem i charakterystycznymi norami świerzbowcowymi
Świerzbowiec ludzki. Zapłodniona samiczka, wielkości 0,3-0,4 mm, przenika do naskórka i
żłobi w warstwie rogowej ślepo zakończoną linijną norę. Składa dziennie 2-3 jaja i ginie po
kilku tygodniach. Z jaj wylęgają się larwy, które w ciągu 3 tygodni przekształcają się w
dojrzałe świerzbowce.
Epidemiologia: zakażenie drogą bezpośredniego kontaktu, za pomocą przedmiotów, pościeli
Objawy i przebieg:
1. Świąd nasilający się nocą
2. Drapanie> przeczosy, wtórne zakażenia
Lokalizacja: palce rąk, nadgarstki, zgięcia i fałdy skórne, tłów, pośladki
Nie zajmuje pleców i twarzy
U dzieci charakterystyczna lokalizacja: dłonie i podeszwy
Leczenie:
Maść Wilkinsona
Novoscabin
Crotamiton
Infectoscab (inwermektyna)
Pranie odzieży i pościeli oraz prasowanie po stronie przylegania do ciała
LECZENIE WSZYSTKICH OSÓB Z KONTAKTU ZE WZGLĘDU NA DŁUGI OKRES
INKUBACJI OK. 3-4 TYGODNI PRZY PIERWSZYM ZAKAŻENIU
PRZECHOROWANIE NIE DAJE TRWAŁEJ ODPORNOŚCI