Wojewoda Małopolski - - WP-IV.431.3.36.2015 Kraków, 26 stycznia
advertisement
WOJEWODA MAŁOPOLSKI WP-IV.431.3.36.2015 Kraków, 26 stycznia 2016 r. Pani Małgorzata Mikuła Dyrektor Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332), Zarządzenia Nr 56/12 Wojewody Małopolskiego z 20 lutego 2012 roku w sprawie wprowadzenia Regulaminu funkcjonowania kontroli zewnętrznej w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim oraz upoważnienia do kontroli Nr 134/2015 z 2 października 2015 roku (znak: WP-IV.0030.134.2015) wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Renatę Grochal – Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie przeprowadzona została w trybie zwykłym kontrola kompleksowa w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Gdowie. Kontrola została przeprowadzona 5 i 6 listopada 2015 roku przez zespół kontrolny w składzie: Magdalena Kania – inspektor wojewódzki, nr legitymacji służbowej 44/15 – przewodnicząca zespołu, Damian Brozenbach – operator urządzeń elektronicznych, nr dowodu osobistego AKI425364. Zakres kontroli obejmował: ocenę realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz ocenę kwalifikacji kadry realizującej ww. zadania. Okres objęty kontrolą: od 1 stycznia 2014 roku do 5 listopada 2015 roku. Klasyfikacja wg budżetu zadaniowego: Funkcja 13. Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny; zadanie 13.4. Wspieranie rodziny; podzadanie 13.4.2. Piecza zastępcza nad dzieckiem; działanie 13.4.2.5. Nadzór nad placówkami opiekuńczo-wychowawczymi, regionalnymi placówkami opiekuńczo-terapeutycznymi i interwencyjnymi ośrodkami preadopcyjnymi. Kontrolę przeprowadzono w oparciu o analizę zastanej dokumentacji oraz wyjaśnienia Pani Małgorzaty Mikuły – Dyrektora Ośrodka oraz pracowników Ośrodka. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -2W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych działalność Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie w zakresie objętym kontrolą oceniam: pozytywnie z nieprawidłowościami. Ocena powyższa wynika z faktu stwierdzenia nieprawidłowości w działalności kontrolowanej jednostki, polegających na: nierealizowaniu w pełni zapisów art. 11 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, tj.: dokonywaniu nierzetelnej analizy sytuacji rodziny, nierealizowaniu zapisów art. 15 ust. 4 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, tj. przekroczeniu liczby rodzin, z którymi asystent pracował w tym samym czasie. nierealizowaniu zapisów art. 15 ust. 1 pkt 16 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej we wszystkich przypadkach, tj. niemonitorowaniu funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z wszystkimi rodzinami i nieprowadzeniu dokumentacji po zakończeniu pracy z wszystkimi rodzinami w sposób odzwierciedlający podejmowane działania, pozwalający na ocenę zarówno jakości, jak i celowości podejmowanych działań, niepowołaniu w skład grupy roboczej asystenta rodziny w celu udzielenia rodzinie kompleksowej pomocy adekwatnej do pojawiających się problemów i potrzeb, niemonitorowaniu sytuacji dziecka, które powróciło do rodziny biologicznej z rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej. Sformułowanie powyższej oceny nastąpiło na podstawie wyników: analizy danych zawartych w liście kontrolnej umieszczonej w Statystycznej Aplikacji Centralnej dotyczącej realizowania zadań z pieczy zastępczej, analizy dokumentacji prowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej, analizy dokumentacji dotyczącej kwalifikacji asystenta rodziny, analizy sprawozdań rzeczowo-finansowych przekazywanych w Centralnej Aplikacji Statystycznej. Ustalenia kontroli kompleksowej: I. Podstawy formalno-organizacyjne kontrolowanej jednostki: Gmina Gdów wyznaczyła Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdowie do realizacji zadań wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332 z późn. zm.) – Uchwała Nr XXIII/147/2012 Rady Gminy Gdów z dnia 16 lutego 2012 r. w sprawie wyznaczenia Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie jako jednostki organizacyjnej realizującej zadania własne gminy Gdów z zakresu wspierania rodziny za wyjątkiem prowadzenia placówki wsparcia dziennego. Zadania wynikające z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej zostały ujęte w Statucie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie – Załącznik do Uchwały Nr XXXV/230/2012 Rady Gminy Gdów z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie, który zmodyfikowano Uchwałą Nr XII/80/2015 Rady Gminy Gdów z dnia 20 sierpnia 2015 r. zmieniającą uchwałę w sprawie Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie. Regulamin Organizacyjny Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie wprowadzony został Zarządzeniem Nr 15/2012 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie z dnia 27 grudnia 2012 roku w sprawie ustalenia Regulaminu Organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie. Zgodnie z zapisami Załącznika do ww. Zarządzenia wyodrębniono stanowisko asystenta rodziny i określono jego zadania. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -3Podczas kontroli ustalono, że w kontrolowanej Jednostce do realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej wyznaczonych zostało 11 pracowników, tj.: Dyrektor, Zastępca Dyrektora, dwóch starszych pracowników socjalnych, trzech specjalistów pracy socjalnej, trzech pracowników socjalnych oraz asystent rodziny (w zakresach czynności pracowników znajdują się stosowne zapisy). W wyniku prowadzenia czynności kontrolnych stwierdzono również, że w strukturze Jednostki kontrolowanej nie wyodrębniono komórki realizującej zadania z pieczy zastępczej, co nie stanowi naruszenia przepisu art. 10 ust. 2 ww. ustawy. Zgodnie z art. 178 ww. ustawy, Wójt Gminy Gdów upoważnił Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie do prowadzenia postępowań w sprawach z zakresu wspierania rodziny oraz wydawania w tych sprawach decyzji (Zarządzenie Nr 35/2015 Wójta Gminy Gdów z dnia 30 marca 2015 r.). Ponadto Wójt Gminy Gdów upoważnił i udzielił pełnomocnictwa Kierownikowi Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie do ustanawiania rodziny wspierającej oraz zawierania i rozwiązywania umów określających zasady zwrotu kosztów związanych z udzielaniem pomocy rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych (Zarządzenie Nr 34/2015 Wójta Gminy Gdów z dnia 30 marca 2015 r.). Podczas kontroli ustalono, że w okresie objętym kontrolą funkcję Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie pełniła Pani Teresa Kąkol, która posiadała upoważnienie Wójta Gminy Gdów do prowadzenia postępowań w sprawach z zakresu wspierania rodziny oraz wydawania w tych sprawach decyzji (Zarządzenie Nr 15/2012 Wójta Gminy Gdów z dnia 22 lutego 2012 r.), a także Wójt Gminy Gdów upoważnił i udzielił pełnomocnictwa Kierownikowi Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie do ustanawiania rodziny wspierającej oraz zawierania i rozwiązywania umów określających zasady zwrotu kosztów związanych z udzielaniem pomocy rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych (Zarządzenie Nr 36/2012 Wójta Gminy Gdów z dnia 12 kwietnia 2012 r.). Ponadto ośmiu pracowników Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie na wniosek Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdowie zostało upoważnionych do prowadzenia postępowań w sprawach z zakresu wspierania rodziny tj.: Zastępca Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, trzech starszych pracowników socjalnych, trzech specjalistów pracy socjalnej i pracownik socjalny (Zarządzenie nr 35/2012 Wójta Gminy Gdów z dnia 11 kwietnia 2012 r.). Zgodnie z zapisami art. 11 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w przypadku, gdy Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej podjął informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownicy socjalni przeprowadzali w tej rodzinie wywiad środowiskowy, na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej. W okresie objętym kontrolą przeprowadzono 31 wywiadów środowiskowych (w tym w 2014 roku przeprowadzono 26 wywiadów, a w 2015 roku 5 wywiadów). Po przeprowadzeniu wywiadów środowiskowych i dokonaniu analizy sytuacji rodzinnej, pracownik socjalny, jeżeli uznał za zasadne, występował do Dyrektora Ośrodka z wnioskiem o przydzielenie rodzinie pomocy w formie asystenta rodziny. Podczas czynności kontrolnych ustalono z Dyrektorem Ośrodka, że pracownicy socjalni dokonują ww. analizy w kwestionariuszach rodzinnych wywiadów środowiskowych w III części tj.: „Ocena sytuacji osoby/ rodziny, wnioski pracownika socjalnego”. Zespół kontrolny, stwierdził, że w przypadku 22 wywiadów zapisy analizy dokonanej przez pracowników socjalnych były niewystarczające – nie w pełni obrazujące sytuację rodzinną danej rodziny. W wywiadach znajdowały się opisy warunków mieszkaniowych, sytuacji materialnej, 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -4zawodowej rodziny, natomiast nie opisywano lub opisywano w sposób lakoniczny sytuację opiekuńczo-wychowawczą małoletnich dzieci. Ponadto z analizy dokonywanej przez pracowników socjalnych nie wynikała konieczność przydzielenia rodzinie asystenta rodziny oraz nie wykazywano obszarów do współpracy dla asystenta. Na nieprawidłowości w zakresie prowadzenia zapisów w kwestionariuszach wywiadów środowiskowych i dokumentowania pracy socjalnej zwrócono uwagę już w 2014 roku, w wystąpieniu pokontrolnym z 15 września 2014 roku (WP-XI.431.1.3.2014), sporządzonym po przeprowadzeniu przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, kontroli kompleksowej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Gdowie. Z pisemnych wyjaśnień Dyrektora Ośrodka wynika, że: „ (…) Po przeprowadzonym wywiadzie na tzw. „grupach roboczych”, w których z reguły uczestniczyli: pracownik socjalny, dyrektor ośrodka i asystent rodziny, była przedstawiana przez pracownika socjalnego sytuacja rodziny. Podczas tych dyskusji zapadała decyzja, czy asystent rodziny zostanie skierowany do omawianej rodziny, czy będzie prowadzona tylko praca socjalna. Jeżeli, podczas dyskusji uznano, że wsparcie asystenta jest wskazane, to pracownik socjalny wnioskował o przydzielenie asystenta rodzinie.” W dokumentacji przedstawionej kontrolującym nie stwierdzono zapisów z ww. spotkań. W okresie kontrolowanym pracownicy socjalni wystąpili do Dyrektora Ośrodka z wnioskiem o przydzielenie asystenta rodziny w 31 przypadkach. Po otrzymaniu wniosku Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej każdorazowo przydzielał rodzinie asystenta. ZALECENIE NR 1: Realizowanie zapisów art. 11 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332 z poźn. zm.) poprzez dokonywanie pełnej analizy sytuacji rodziny oraz prowadzenie dokumentacji w sposób odzwierciedlający podejmowane działania, pozwalający na ocenę zarówno jakości, jak i celowości podejmowanych działań. TERMIN REALIZACJI: Powyższe zalecenie należy zrealizować, poprzez stosowanie ww. przepisów od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Ustalono, że 3 rodziny nie zostały objęte pomocą w formie asystenta rodziny z powodu braku zgody na wsparcie asystenta rodziny (w dokumentacji znajdowały się odmowy rodzin). Pracownicy socjalni prowadzili monitoring sytuacji rodziny oraz informowali Sąd o odmowie podjęcia współpracy z asystentem rodziny. W 2014 roku w Ośrodku prowadzono procedurę Niebieskie Karty dla 21 rodzin, w tym w 11 rodzinach były małoletnie dzieci (z 1 rodziną współpracował asystent rodziny). W 2015 roku wszczęto ww. procedurę dla 18 rodzin, w tym w 13 rodzinach były małoletnie dzieci. Rodziny, w których były małoletnie dzieci, i w których prowadzono działania w ramach procedury Niebieskie Karty informowano o możliwości objęcia wsparciem asystenta rodziny (w dokumentacji Ośrodka znajdowały się oświadczenia o niewyrażeniu zgody rodziny na pomoc w formie asystenta rodziny). W pozostałych rodzinach nie występowały czynniki utrudniające prawidłowe funkcjonowanie dzieci (brak problemów opiekuńczowychowawczych, właściwe zabezpieczenie potrzeb małoletnich dzieci) oraz prowadzono monitoring sytuacji rodziny przez członków Zespołu Interdyscyplinarnego z uwzględnieniem sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dzieci. Mając na uwadze powyższe, nie zachodziła konieczność objęcia rodzin pomocą w formie asystenta rodziny. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -5II. Zasoby kadrowe i kwalifikacje asystentów rodziny: W 2014 roku w Ośrodku zatrudniony był 1 asystent rodziny w wymiarze 1 etatu, na umowę o pracę na czas nieokreślony w systemie zadaniowego czasu pracy, ze środków pochodzących z Rządowego Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok 2014. W 2014 roku asystent rodziny miał pod opieką 34 rodziny (z 8 rodzinami kontynuował współpracę z poprzednich lat, z 26 rodzinami podjął współpracę w 2014 roku – w tym 22 rodziny w związku z realizacją projektu systemowego). Ponadto ustalono, że okresie od lipca do grudnia 2014 roku asystent współpracował z 33 rodzinami (w tym 22 rodziny w związku z realizacją projektu systemowego), zatem przekroczono limit rodzin przypadających na jednego asystenta, określony w art. 15 ust. 4 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Z pisemnych wyjaśnień Zastępcy Dyrektora Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wynika, że przekroczenie limitu rodzin było spowodowane realizacją projektu systemowego „Aktywizacja mieszkańców Gminy Gdów”, który przewidywał wsparcie asystenta rodziny dla każdego beneficjenta. Ponadto: „(…) Z uwagi na ograniczone środki finansowe i problemy z realizacją projektu nie zakładano zatrudnienia nowego asystenta. Projekt przewidywał szerokie i urozmaicone wsparcie m.in.: pracę socjalną, indywidualną diagnozę potrzeb psychologa i doradcy zawodowego a także wsparcie w ramach instrumentów aktywnej integracji (warsztaty „szkoła dla Rodziców”, usługi wspierające realizowane przez doradcę zawodowego, warsztaty interpersonalne, kursy zawodowe oraz udział w konferencjach o tematyce rodzinnej i wychowawczej). Praca asystenta rodziny pomimo przekroczonej ilości osób nie wpłynęła negatywnie na jakość udzielonego wsparcia zarówno dla beneficjentek projektu, jak również dla pozostałych rodzin objętych Jego wsparciem.” ZALECENIE NR 2: Realizowanie zapisów art. 15 ust. 4 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332 z późn. zm.) poprzez nieprzekraczanie liczby rodzin, z którymi asystent może pracować w tym samym czasie. TERMIN REALIZACJI: Powyższe zalecenie należy zrealizować, poprzez stosowanie ww. przepisów od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. W 2015 roku w Ośrodku zatrudniono 1 asystenta rodziny, w oparciu o umowę opisaną wyżej. Na dzień kontroli opieką asystenta rodziny objętych było łącznie 8 rodzin. Ponadto asystent rodziny w okresie od 7 września 2015 r. do 4 listopada 2015 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. W tym okresie sytuację rodzin objętych wsparciem asystenta monitorowali pracownicy socjalni. W dokumentacji pracowników socjalnych znajdowały się zapisy potwierdzające prowadzony monitoring. W okresie objętym kontrolą zakończono pracę z 31 rodzinami (w tym z 28 rodzinami w 2014 roku i z 3 rodzinami w 2015 roku). Zakończenie pracy spowodowane było zrealizowaniem planu pomocy i osiągnięciem celów (26 rodzin, w tym 21 w związku z realizacją planów pracy w ramach projektu systemowego), rezygnacją rodziny ze wsparcia asystenta (2 rodziny), natomiast w przypadku 3 rodzin pomimo pracy asystenta, nie udało się zrealizować założonych w planach pracy z rodziną celów, gdyż rodziny nie podejmowały współpracy z asystentem i nie wywiązywały się z ustaleń, pomimo modyfikacji metod pracy i działań podejmowanych przez asystenta rodziny i pracowników socjalnych. Ponadto ustalono, że 1 rodzina, z którą zakończono współpracę w 2014 roku (z powodu niezrealizowania założonych w palnie pracy celów), została zmotywowana do podjęcia współpracy z asystentem, wystąpiła z wnioskiem o pomoc w formie asystenta rodziny i ponownie została objęta wsparciem asystenta w 2015 roku. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -6Ustalono, że w przypadku 10 rodzin asystent rodziny prowadził monitoring, a w dokumentacji rodzin znajdowały się wpisy z odbytych wizyt osobistych oraz kontaktu z rodzinami. Ponadto w 2014 roku asystent rodziny prowadził monitoring 4 rodzin, z którymi współpracę zakończył w 2013 roku. Okres monitoringu dostosowany był do potrzeb i funkcjonowania danej rodziny. W dokumentacji rodzin, w których prowadzono monitoring, znajdowały się stosowne notatki służbowe z prowadzonego nadzoru. W dokumentacji pozostałych rodzin (dot. rodzin biorących udziału w projekcie systemowym), zespół kontrolny nie stwierdził dokumentów potwierdzających prowadzenie przez pracowników Ośrodka stosownego nadzoru nad sytuacją rodziny. Z pisemnych wyjaśnień udzielonych kontrolującym wynika, że: „Asystent rodziny prowadził monitoring rodzin, z którymi współpracował w ramach projektu z POKL, lecz nie dokonywano ewidencji w teczce rodziny. Z uwagi, iż ustawa nie precyzuje jak ma wyglądać monitoring, a także nie sugeruje aby monitorowanie było dokumentowane – asystent rodziny nie dokonywał takich zapisów. Monitoring w rodzinach odbywał się w I kwartale 2015 r. i był dostosowany do potrzeb i funkcjonowania danej rodziny. Rodziny objęte projektem otrzymały wszechstronne wsparcie, a po jego zakończeniu nie powróciły do niewłaściwych zachowań, aby konieczne było wznowienie współpracy z asystentem. Po zakończeniu realizacji projektu asystent rodziny prowadził monitoring wyłącznie w formie rozmów telefonicznych. Beneficjentki wielokrotnie kontaktowały się także z koordynatorem projektu przy okazji uzupełniania dokumentacji projektowej, wyrażając swoje zadowolenie z poprawy relacji w swoich rodzinach.” ZALECENIE NR 3: Realizowanie zapisów art. 15 ust. 1 pkt 16 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332 z późn. zm.), poprzez monitorowanie funkcjonowania rodziny, po zakończeniu pracy z wszystkimi rodzinami oraz prowadzenie dokumentacji po zakończeniu pracy z wszystkimi rodzinami w sposób odzwierciedlający podejmowane działania, pozwalający na ocenę zarówno jakości, jak i celowości podejmowanych działań. TERMIN REALIZACJI: Powyższe zalecenie należy zrealizować, poprzez stosowanie ww. przepisów od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. W trakcie kontroli ustalono, że asystent rodziny posiadał wymagane kwalifikacje, zgodne z art. 12 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W teczce akt osobowych asystenta rodziny znajdowały się zaświadczenia, o których mowa w art.12 ust.1 pkt 2-4 ww. ustawy. Podczas kontroli ustalono, że asystent rodziny podnosił swoje kwalifikacje w zakresie pracy z dziećmi i rodziną w formie samokształcenia oraz poprzez udział w szkoleniach tematycznych tj.: „Przemoc seksualna i inne formy krzywdzenia dzieci” (organizator: Pracownia Doskonalenia Zawodowego MERITUM w Krakowie, termin szkolenia: 15.07.2014 r.), „Asystent rodziny oraz praca z trudnym klientem w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej” (organizator: Ośrodek Psychoprofilaktyki „Nowa Perspektywa” w Krakowie, termin szkolenia: 22.07.2014 r.), „Przemoc wobec dzieci. Procedura dwunastek czyli odebranie dziecka w praktyce” (organizator: Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji w Krakowie, termin szkolenia: 12.09.2014 r.), 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -7 „Wspieranie rodziny i piecza zastępcza – nowelizacja – aktualne problemy” (organizator: Ośrodek Twórczej Interwencji w Krakowie, termin szkolenia: 20.10.2014 r.), „Zatrudnianie asystentów rodziny i dokumentowanie ich pracy” (organizator: Praca Socjalna Pomoc Społeczna – doradztwo metodyczne i organizacyjne, termin szkolenia: 17.02.2015 r.). Asystent rodziny uczestniczył w projekcie doskonalącym warsztat pracy asystenta rodziny „Superwizja dla asystentów rodziny”, organizowanym przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie (w terminach: 31.03.2015 r., 28.04.2015 r., 23.06.2015 r., 21.07.2015 r.). Ponadto uczestniczył w: konferencji pn.: „Zauważ mnie. Ja tutaj jestem! specjalistyczne wsparcie dzieci uwikłanych w przemoc” organizowanej przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie (w terminie: 26.06.2014 r.), spotkaniu „Syndrom dziecka krzywdzonego” (organizowanym przez Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji w Krakowie, w terminie: 23.05.2014 r.) oraz w spotkaniu grupy tematycznej ds. wspierania rodziny pt. „Współpraca z rodzinami biologicznymi dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej” (organizowanym przez Regionalną Platformę Współpracy przy Regionalnym Ośrodku Polityki Społecznej w Krakowie, w terminie: 22.05.2014 r.). Ponadto podnosił swoje kwalifikacje w formie samokształcenia, poprzez korzystanie z fachowej literatury z zakresu pracy asystenta tj.: „Asystent rodziny, realizacja zadań ustawowych. Teczka asystenta wzory pism”, „Praca z dziećmi, młodzieżą i rodzinami”, „Rodzina zastępcza jako środowisko opiekuńczo-wychowawcze”, „Komentarz do ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej” oraz czasopism: „Pracownik socjalny w terenie”, „Doradca kierownika OPS”, „Doradca w pomocy społecznej”. Kontrola wykazała również, że praca asystenta rodziny nie była łączona z wykonywaniem obowiązków pracownika socjalnego na terenie Gminy, w której praca była prowadzona, co jest zgodne z art. 17 ust. 3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Zgodnie z art. 17 ust. 4 ww. ustawy asystent rodziny nie prowadził postępowań z zakresu świadczeń realizowanych przez Gminę. III. Realizacja zadań własnych gminy – opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny. Podczas kontroli ustalono, że w 2014 roku w Gminie nie opracowano i nie realizowano 3-letniego gminnego programu wspierania rodziny. Gmina opracowała 3-letni Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2015-2017, który został zatwierdzony Uchwałą Nr VI/37/15 Rady Gminy Gdów z dnia 26 lutego 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Wspierania Rodziny w Gminie Gdów na lata 20152017. Program zawierał diagnozę sytuacji demograficznej i społecznej Gminy Gdów. Ponadto dokument zawierał część programową z określonym celem głównym, celami szczegółowymi, działaniami w ramach Programu (m.in.: zapewnienie rodzinie wsparcia i pomocy asystenta rodziny, prowadzenie placówki wsparcia dziennego i zapewnienie w niej miejsc dla dzieci, w razie potrzeb objęcie rodzin przeżywających trudności pomocą rodzin wspierających, organizowanie szkoleń dla tych rodzin oraz finansowanie funkcjonowania rodzin wspierających) oraz termin realizacji. W dokumencie określono realizatorów i partnerów Programu, źródło finansowania Programu oraz przewidywane efekty wynikające z realizacji Programu. Zawarto także zapisy dotyczące monitoringu i ewaluacji Programu oraz określono sposób kontroli realizacji Programu. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -8IV. Realizacja zadań własnych gminy – tworzenie oraz rozwój systemu opieki nad dzieckiem w tym placówek wsparcia dziennego oraz praca z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych: a) zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności wsparcia i pomocy asystenta rodziny oraz dostępu do specjalistycznego poradnictwa W okresie objętym kontrolą Gmina zapewniała rodzinie przeżywającej trudności wsparcie asystenta rodziny oraz dostęp do specjalistycznego poradnictwa. Przy Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Gdowie funkcjonuje Punkt Wsparcia dla osób doznających przemocy, w którym porad udziela psycholog oraz pracownik socjalny. Porad prawnych udziela prawnik zatrudniony w Urzędzie Gminy. Dyżury specjalistów świadczących poradnictwo: psycholog (w każdy wtorek w godz. 14.00-18.00), pracownik socjalny (w każdy poniedziałek w godz. 7.30-8.30), radca prawy (w każdy czwartek w godz. 12.00-15.00). W 2014 roku psycholog udzielił 112 porad (w tym 51 porad dla rodzin objętych wsparciem asystenta), natomiast w 2015 roku udzielił 109 porad (w tym 7 porad dla rodzin objętych wsparciem asystenta rodziny). Pracownicy socjalni w okresie objętym kontrolą nie udzielili porad w ramach działalności Punktu. Poradnictwo specjalistyczne świadczone również było w Punkcie Konsultacyjnym ds. przeciwdziałania alkoholizmowi przy Urzędzie Gminy Gdów, w ramach którego porad udzielał terapeuta/psycholog (w poniedziałki w godz. 8.00-13.00 oraz w środy w godz. 8.0013.00). Terapeuta/psycholog w 2014 roku udzielił 87 porad (w tym 36 porad rodzinom objętych wsparciem asystenta), a w 2015 roku 82 porad (w tym 30 rodzinom objętych wsparciem asystenta). Ponadto mieszkańcy Gminy Gdów byli informowani przez pracowników socjalnych i asystenta rodziny o możliwości skorzystania z poradnictwa specjalistycznego świadczonego przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wieliczce oraz Powiatową Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w Wieliczce. b) formy pracy z rodziną; Od 1 stycznia 2014 r. do dnia kontroli praca z rodziną prowadzona była w szczególności w formie: konsultacji i poradnictwa specjalistycznego opisanego w punkcie a, terapii i mediacji (w 2014 roku 3 pary małżeńskie skorzystały z terapii małżeńskiej w Punkcie Wsparcia dla osób doznających przemocy funkcjonującym przy GOPS w Gdowie), pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego, organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji (w ramach projektu „Aktywizacja mieszkańców Gminy Gdów” finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w 2014 roku zorganizowano warsztaty „Szkoła dla Rodziców”. Ponadto przy GOPS w Gdowie funkcjonuje grupa wsparcia dla osób doznających przemocy w rodzinie). c) organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin wspierających; Podczas kontroli ustalono, że na terenie Gminy podjęto działania w celu tworzenia warunków do rozwoju rodzin wspierających. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdowie wystąpił z kampanią informacyjną na stronie internetowej Gminy Gdów oraz umieścił 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -9informację o naborze rodzin wspierających w budynku Ośrodka. Do dnia kontroli do Ośrodka nie zgłosiły się osoby zainteresowane taką formą wspierania rodzin. W okresie objętym kontrolą nie funkcjonowały rodziny wspierające. d) prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich miejsc dla dzieci; Podczas kontroli ustalono, na terenie Gminy funkcjonuje placówka wsparcia dziennego pn. „Placówka Wsparcia Dziennego w Zagórzanach”, która została powołana uchwałą Nr XXX/193/2012 Rady Gminy Gdów z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie zmiany statutu placówki opiekuńczo-wychowawczej. Siedziba Placówki znajduje się w Zagórzanach 109. Placówka prowadzona jest w formie opiekuńczo-specjalistycznej przeznaczonej dla 20 dzieci i realizuje zadania z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W okresie objętym kontrolą korzystało z niej 40 dzieci. Placówka jest jednostką organizacyjną Gminy Gdów działającą w formie organizacyjnoprawnej przewidzianej dla jednostki budżetowej i może realizować zadania o charakterze pondgminnym (na podstawie porozumień samorządowych zawartych przez Gminę Gdów). Zarządzeniem Nr 1/2013 Kierownika Placówki Wsparcia Dziennego w Zagórzanach z dnia 1 stycznia 2013 r. ustalono Regulamin Organizacyjny Placówki Wsparcia Dziennego z Zagórzanach. Placówka zapewnia dzieciom opiekę i wychowanie, pomoc w nauce i odrabianiu zadań domowych, zajęcia wspomagające rozwój dziecka oraz organizuje zajęcia socjoterapeutyczne, terapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne i logopedyczne. Ponadto organizuje aktywny wypoczynek i wycieczki edukacyjne, propaguje aktywny i zdrowy tryb życia oraz zapewnia dzieciom posiłek. e) inne zadania realizowane przez gminę; Podczas kontroli ustalono, że Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej zrealizował zadanie określone w art. 179 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej poprzez złożenie rocznego sprawozdania z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny za 2014 rok. Sprawozdanie zostało złożone przez Kierownika Ośrodka do Urzędu Gminy w Gdowie dnia 31 marca 2015 roku. W sprawozdaniu określono potrzeby związane z realizacją zadań wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w tym m.in.: zatrudnienie asystentów rodziny w liczbie proporcjonalnej do liczby rodzin wymagających wsparcia zgodnie z Ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Gmina sporządzała sprawozdania rzeczowo-finansowe z zakresu wspierania rodziny oraz przekazywała je Wojewodzie Małopolskiemu, w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego. Sprawozdania za I i II półrocze 2014 roku oraz za I półrocze 2015 roku zostały przekazane zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sprawozdań rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej (sprawozdanie za I półrocze 2014 roku do 31 lipca 2014 roku, sprawozdanie za II półrocze 2014 roku do 31 stycznia 2015 roku oraz sprawozdanie za I półrocze 2015 roku do 31 lipca 2015 roku). V. Wspieranie rodziny: Rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych Gmina zapewniała wsparcie, polegające na: analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie (pracownik socjalny przeprowadzał wywiad środowiskowy na podstawie którego występował z wnioskiem o przydzielenie asystenta rodziny. Ponadto w 2014 roku ramach 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl - 10 - projektu POKL przeprowadzono pogłębioną indywidualną diagnozę potrzeb przez psychologa i doradcę zawodowego) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku, wzmacnianiu roli i funkcji rodziny (poprzez współpracę asystenta z rodziną polegającą na poprawie relacji rodzice-dziecko, kształtowaniu postaw rodzicielskich) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku, rozwijaniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny (praca asystenta rodziny z rodzinami mająca na celu zwiększenie kompetencji wychowawczych rodziców) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku, podnoszeniu świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny (poprzez pracę asystenta rodziny z rodziną polegającą na pomocy w kształtowaniu prawidłowych wzorców zachowania oraz funkcjonowania rodziny) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku, pomocy w integracji rodziny (poprzez motywowanie do wspólnego spędzania wolnego czasu oraz wypełniania obowiązków domowych) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku, przeciwdziałaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodzin (poprzez motywowanie do podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz podjęcia i utrzymywania zatrudnienia. W ramach projektu POKL zapewniono wsparcie doradcy zawodowego w formie indywidualnej i grupowej oraz sfinansowano kursy zawodowe dla beneficjentów. Zastosowano także instrument aktywizacji edukacyjnej (uzupełnienie wykształcenia) poprzez sfinansowanie zajęć szkolnych i zdobycie nowego zawodu dla 1 kobiety) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku, dążeniu do reintegracji rodziny (praca asystenta rodziny z rodzinami biologicznymi dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej) –6 rodzin w 2014 roku, 3 rodziny w 2015 roku. W celu podniesienia wiedzy i umiejętności pomocnych do właściwego pełnienia ról rodzicielskich, wzmocnienia roli rodziny, przeciwdziałania marginalizacji oraz pomocy w integracji rodzin w 2014 roku Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdowie realizował projekt systemowy pn. „Aktywizacja mieszkańców Gminy Gdów” współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego. W projekcie uczestniczyło 21 beneficjentów. Były to osoby zagrożone wykluczeniem społecznym (z trudnościami opiekuńczo-wychowawczymi, nieaktywne zawodowo oraz bezrobotne). Uczestnicy mieli możliwość odbycia indywidualnych spotkań z psychologiem oraz doradcą zawodowym w celu rozeznania zasobów psychospołecznych, relacji interpersonalnych oraz zdolności i preferencji zawodowych. Odbyły się również zajęcia grupowe – warsztaty: „Szkoła dla rodziców” (składająca się z dwóch cykli warsztatów psychoedukacyjnych: pierwszy: „Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły”, drugi: „Rodzeństwo bez rywalizacji”. Beneficjentki otrzymały bezpłatnie pakiety edukacyjne – fachową literaturę poświęconą wychowywaniu dzieci), „Rodzina = moja drużyna” (warsztaty interpersonalne). zawodowe, mające na celu nabycie kluczowych umiejętności w świadomym poruszaniu się po rynku pracy, skutecznym zdobyciu i utrzymaniu zatrudnienia. W ramach projektu zorganizowano dla beneficjentów kursy zawodowe: prawa jazdy kategorii B (11 osób), księgowości (5 osób), fryzjerski (2 osoby), florystyczny (2 osoby) oraz sprzedawcy z obsługą kasy fiskalnej (2 osoby). Ponadto w celu promowania wartości i roli rodziny zorganizowano dla mieszkańców Gminy 9 grudnia 2014 roku konferencję pt.: „Narzędzia wsparcia rodziny - dobre praktyki w Gminie Gdów”. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl - 11 Podczas kontroli ustalono, że rodziny otrzymywały wsparcie poprzez działania instytucji i podmiotów działających na rzecz dziecka i rodziny. Wsparcia udzielały min.: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdowie, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gdowie (zapewnienie osobom uzależnionym i ich rodzinom dostępu do specjalistycznych form wsparcia poprzez prowadzenie Punktu Konsultacyjnego oraz współfinansowanie różnych form wypoczynku np.: zielonych szkół, kolonii, wycieczek, zajęć w świetlicach, biwaków oraz spotkań integracyjnych), szkoły funkcjonujące na terenie gminy Gdów (wdrażanie programów wychowawczych, profilaktycznych, pedagogizacja rodziców, zagospodarowanie czasu wolnego dzieciom i młodzieży poprzez sport, rekreację i kulturę. Wszystkie szkoły na terenie gminy biorą udział w ogólnopolskich projektach profilaktycznych oraz realizują programy edukacji zdrowotnej promujące zdrowy styl odżywiania m.in.: „Trzymaj formę”, „Nie pal przy mnie proszę”, „Odblaskowa szkoła”, „Pij mleko”, „Owoce i warzywa w szkole”, „Czyste powietrze wokół nas”, „Zanim spróbujesz”, „Bezpiecznie w sieci”, „Śniadanie daje moc”, „Mój kolega jest niepełnosprawny”, „Odejść na zawsze by stale być blisko”, „Żonkile”, „Wszystkie kolory świata”. Ponadto szkoły organizują pikniki i festyny rodzinne), Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wieliczce (udzielanie bezpłatnej pomocy specjalistycznej w ramach Punktu Interwencji Kryzysowej, a także udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów dotyczących rodzin zastępczych, biologicznych oraz rodzin zagrożonych kryzysem), Sąd Rejonowy w Myślenicach Wydział Rodzinny i Nieletnich (orzekanie z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, wykonywanie zadań o charakterze wychowawczoresocjalizacyjnym, diagnostycznym, profilaktycznym i kontrolnym związanych z wykonywaniem orzeczeń sądu), placówki służby zdrowia (udzielanie pomocy i wsparcia dla rodzin w sytuacjach kryzysowych wymagających interwencji medycznej), Komisariat Policji w Gdowie (podejmowanie czynności w ramach procedury Niebieskiej Karty, zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom i rodzinom na terenie Gminy), Placówka Wsparcia Dziennego w Zagórzanach (zapewnienie opieki i wychowania, pomocy w nauce, organizację czasu wolnego, rozwój zainteresowań, organizację zabaw i zajęć sportowych), Centrum Kultury w Gdowie (zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży poprzez rozwój świetlic wiejskich oraz kulturę), Gminna Biblioteka Publiczna w Gdowie (popularyzowanie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży). Ponadto kontrolowana Jednostka prowadziła monitoring sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem i przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczej zamieszkałego na terenie Gminy w formie: pracy asystenta rodziny, wizyt w środowisku pracowników socjalnych, współpracy z placówkami oświatowymi i zdrowotnymi funkcjonującymi na terenie Gminy, z członkami Zespołu Interdyscyplinarnego, Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Policją, kuratorami sądowymi oraz realizacji ww. projektu systemowego współfinansowanego ze środków UE w ramach EFS. VI. Zadania realizowane przez asystenta rodziny. W okresie objętym kontrolą zatrudniony w Ośrodku asystent rodziny opracował i realizował plany pracy ze wszystkimi 37 rodzinami, we współpracy z członkami rodzin i w konsultacji z pracownikiem socjalnym (w tym dla 22 rodzin w związku z realizacją 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl - 12 projektu systemowego), dla 1 rodziny nie sporządzono planu pracy z powodu krótkiego okresu współpracy. W przypadku planów pracy z rodzinami biologicznymi dzieci umieszczonych w pieczy, asystent kontaktował się z pracownikami Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Wieliczce, uczestniczył w spotkaniach do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, w celu skoordynowania działań z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy (w planach pracy dla 5 rodzin znajdowały się stosowne zapisy). Opracowane przez asystenta plany pracy z rodzinami określały zakres działań mających na celu przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, zawierały terminy realizacji zaplanowanych działań oraz przewidywane efekty. Skontrolowane plany prowadzone były zgodnie z wymogami określonymi w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Ponadto asystent rodziny dokonywał okresowej oceny sytuacji rodziny nie rzadziej niż co pół roku i przekazywał ją podmiotowi, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Dokumentacja wszystkich rodzin objętych opieką asystenta rodziny prowadzona była w teczkach, założonych odrębnie dla każdej rodziny, zawierających całość dokumentacji dotyczącej danej rodziny. Teczki zawierały m.in.: zgodę rodziny na podjęcie współpracy z asystentem rodziny, plany pracy z rodzinami, sprawozdania półroczne, notatki służbowe, Karty pracy z rodziną (sporządzane z kontaktu z rodziną) oraz inna dokumentacja związana z pracą z rodziną, np.: korespondencja z sądem, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Wieliczce, opinie z Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno – Konsultacyjnego, opinie logopedyczne. Dokumentacja asystenta rodziny (w tym Karty pracy z rodziną) prowadzona była rzetelnie, w sposób odzwierciedlający podejmowane działania, pozwalający na ocenę zarówno jakości, jak i celowości podejmowanych działań. Ponadto asystent oddzielnie prowadził miesięczne karty czasu pracy oraz tygodniowe harmonogramy pracy. W okresie objętym kontrolą asystent rodziny udzielał pomocy rodzinom w zakresie: poprawy ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego (treningi prowadzenia gospodarstwa domowego w zakresie organizacji prac porządkowych, nauki sporządzania posiłków, terminowego uiszczania płatności, poradnictwo i wsparcie w zakresie pozyskiwania sprzętu gospodarstwa domowego, utrzymania higieny osobistej. Propagowanie edukacyjnych programów telewizyjnych, internetowych w celu podniesienia umiejętności kulinarnych czy utrzymania czystości) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku, rozwiązywania problemów socjalnych (informowanie o możliwych formach uzyskania pomocy, pomoc w napisaniu i wypełnianiu wniosków np.: wniosku o przydział mieszkania socjalnego, prośby o przedłużenie umowy najmu lokalu komunalnego) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku, rozwiązywania problemów psychologicznych (wskazywanie możliwości uzyskania pomocy psychologicznej i motywowanie do skorzystania z porad psychologa, psychoterapeuty, pomoc w umawianiu terminów spotkań. Przekazywanie informacji o miejscach świadczących wsparcie specjalistyczne) – 25 rodzin w 2014 roku, 4 rodziny w 2015 roku, rozwiązywania problemów wychowawczych z dziećmi (udzielanie na bieżąco porad wychowawczych, motywowanie do pogłębiania wiedzy o dziecku i aktywnego uczestnictwa w różnych sferach życia dziecka. Edukowanie w zakresie profilaktyki i usuwania przyczyn trudności przedszkolnych i szkolnych. Informowanie o możliwości uczestnictwa w warsztatach podnoszących umiejętności wychowawcze organizowanych w Powiatowej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Wieliczce. Współpraca z pedagogami szkolnymi) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku, 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl - 13 wspierania aktywności społecznej rodzin (poprzez udzielanie porad w zakresie organizowania czasu wolnego dzieciom i rodziców, informowanie o możliwości skorzystania z realizowanych w szkołach projektów realizujących programy edukacji zdrowotnej m.in. „Trzymaj formę”, „Nie pal przy mnie proszę”, „Odblaskowa szkoła”, „Pij mleko”, „Owoce i warzywa w szkole”, „Czyste powietrze wokół nas”, „Zanim spróbujesz”, „Bezpiecznie w sieci”, „Śniadanie daje moc”, „Mój kolega jest niepełnosprawny”, „Odejść na zawsze by stale być blisko”, „Żonkile”, „Wszystkie kolory świata” oraz o piknikach i festynach rodzinnych organizowane przez szkoły) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku, poszukiwania, podejmowania i utrzymywania pracy zarobkowej (pomoc w wyszukiwaniu aktualnych ofert pracy, nauka pisania dokumentów aplikacyjnych. Motywowanie do utrzymania pracy zarobkowej, prowadzenie rozmów na temat konsekwencji ewentualnej straty źródła utrzymania rodziny) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku. Ponadto asystent rodziny podejmował następujące działania: motywował członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych (poprzez wskazywanie możliwości uczestnictwa w kursach i szkoleniach organizowanych przez Powiatowy Urząd Pracy i Ośrodek Pomocy Społecznej) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku, motywował do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych (w ramach projektu systemowego POKL w 2014 roku 22 osoby ukończyły warsztaty pt. „Szkoła dla rodziców” i otrzymały fachową literaturę poświęconą wychowaniu dzieci. W 2015r oku asystent zachęcał 2 rodziny do uczestnictwa w warsztatach podnoszących umiejętności wychowawcze organizowanych w Powiatowej Poradni PsychologicznoPedagogicznej w Wieliczce), prowadził indywidualne konsultacje wychowawcze dla rodziców i dzieci (poprzez pogadanki na temat właściwego stosowania kar i nagród, właściwej organizacji czasu poświęcanego na naukę. W indywidualnych przypadkach kontaktował się z pedagogiem szkolnym) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku, prowadził indywidualne konsultacje wychowawcze dla dzieci (poprzez pozytywne wzmacnianie właściwych zachowań dzieci i zwracanie uwagi na nieodpowiednie zachowanie, w indywidualnych przypadkach kontaktował się z pedagogiem szkolnym) – 34 rodziny w 2014 roku, 11 rodzin w 2015 roku, Ponadto w przypadku 2 rodzin asystent podejmował działania interwencyjne i zaradcze polegające na: wezwaniu Policji do rodziny podczas wizyty w środowisku, ponieważ klientka zgłosiła pobicie przez męża (dzieci przebywają w pieczy zastępczej); wystąpieniu do sądu rodzinnego z wnioskiem o wgląd w sytuację rodziny, gdy po nocnej interwencji Policji 7-miesięczne dziecko zostało przez Policję umieszczone w rodzinie wskazanej przez nietrzeźwą matkę. Po wytrzeźwieniu matka w obecności asystenta przejęła opiekę nad dzieckiem. Rodzina nadal współpracuje z asystentem. W okresie objętym kontrolą asystent rodziny sporządził na wniosek sądu 6 opinii o rodzinie i jej członkach (3 opinie w 2014 roku oraz 3 opinie w 2015 roku). Podczas kontroli ustalono, że w przypadku 1 rodziny objętej wsparciem asystenta rodziny prowadzono procedurę Niebieskie Karty, a asystent rodziny nie uczestniczył w grupie 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl - 14 roboczej, ponieważ Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego nie powołał go w skład grupy, ze względu – jak uznano - na brak takiej konieczności. REKOMENDACJA NR 1: Rekomenduje się powoływanie w skład grup roboczych asystenta rodziny, jeżeli rodzina objęta jest jego wsparciem, w celu udzielenia rodzinie kompleksowej pomocy adekwatnej do pojawiających się problemów i potrzeb. VII. Dzieci z terenu gminy umieszczone w pieczy zastępczej. Z danych pozyskanych podczas kontroli wynika, że z terenu kontrolowanej Gminy w pieczy zastępczej przebywało: 7 dzieci w rodzinach zastępczych zawodowych, 2 dzieci w rodzinie zastępczej spokrewnionej, 6 dzieci w rodzinie zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia opiekuńczego (ponadto w 2015 roku 1 dziecko zostało przeniesione z zawodowej rodziny zastępczej do zawodowej rodziny zastępczej pełniącej funkcję pogotowia opiekuńczego), 2 dzieci w instytucjonalnej pieczy zastępczej (w placówce opiekuńczo – wychowawczej typu socjalizacyjnego). Asystent rodziny współpracował z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Wieliczce oraz z placówką opiekuńczo-wychowawczą, w której przebywały dzieci z rodzin objętych pomocą asystenta rodziny, regularnie uczestniczył w spotkaniach do spraw okresowej oceny sytuacji dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej oraz prowadził korespondencję (wymianę informacji). Asystent nie uczestniczył w zespole do spraw okresowej oceny sytuacji dzieci umieszczonych w placówce opiekuńczo – wychowawczej, z powodu przebywania na urlopie, w jego zastępstwie w zespole uczestniczył pracownik socjalny. Asystent rodziny w okresie objętym kontrolą podjął współpracę z 8 rodzinami biologicznymi, z których 14 dzieci przebywało w pieczy zastępczej. Ustalono, że w przypadku 6 rodzin współpraca została zakończona z powodu: rezygnacji ze wsparcia asystenta rodziny (2 rodziny. W przypadku pierwszej rodziny, po rezygnacji ze wsparcia asystenta umieszczono kolejne dziecko (trzecie) w rodzinnej pieczy zastępczej, a rodzina biologiczna opuściła teren Gminy. W przypadku drugiej rodziny, w której 2 dzieci umieszczono w maju 2015 roku w placówce opiekuńczo-wychowawczej, okres współpracy był krótki (1 miesiąc), nie opracowano planu pracy z rodziną, kontakt z rodziną był utrudniony z powodu unikania przez rodzinę spotkań z asystentem i w lipcu 2015 roku rodzina złożyła pisemną rezygnację z usług asystenta), pozbawienia władzy rodzicielskiej (1 rodzina), zrealizowania planu pracy (1 rodzina), braku efektów podejmowanej współpracy (1 rodzina), zrealizowania planu pracy, powrotu dzieci do rodziny biologicznej i ustabilizowania sytuacji opiekuńczo-wychowawczej (1 rodzina). Z pozostałymi 2 rodzinami biologicznymi praca asystenta nadal jest prowadzona. W każdym przypadku działania asystenta planowane były indywidualnie, w zależności od przyczyn umieszczenia dziecka w pieczy i potrzeb dziecka i rodziny. Oddziaływania skoncentrowane były wokół problemów występujących w rodzinie, które mogą uniemożliwić powrót dzieci pod opiekę rodziny biologicznej. W okresie objętym kontrolą do 4 rodzin biologicznych powróciło 8 dzieci z rodzinnej pieczy zastępczej. Asystent rodziny współpracował z 3 rodzinami biologicznymi, w tym z 2 rodzinami biologicznymi współpracował przed powrotem dzieci (z jedną zakończył współpracę z powodu zrealizowania planu pracy i ustabilizowania sytuacji opiekuńczowychowawczej, z drugą praca jest kontynuowana), natomiast z trzecią rodziną biologiczną 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl - 15 współpracę rozpoczął po powrocie dzieci z pieczy i pracę nadal prowadzi. Ponadto z 1 rodzicem biologicznym asystent współpracował w 2014 roku, zrealizowano plan pracy i prowadzono monitoring po zakończeniu pracy z rodziną, natomiast stwierdzono, że po powrocie dziecka do rodzica biologicznego (we wrześniu 2015 roku) pracownicy Ośrodka nie prowadzili stosownego monitoringu. Z pisemnych wyjaśnień asystenta rodziny wynika, że: „ (…) Po powrocie dziecka tut. GOPS nie podjął współpracy z p. (…) ponieważ wg naszych obserwacji rodzina funkcjonowała prawidłowo. Pan (…) został poinformowany przez pracownika socjalnego, że w każdej sytuacji może się zwrócić o pomoc do tut. GOPS”. Z pisemnych wyjaśnień złożonych przez pracownika socjalnego wynika, że: „ (…) pracownik socjalny GOPS informuje, że w sierpniu 2015 r. przeprowadzał wywiad środowiskowy u Pana (…) pod kątem udzielenia pomocy finansowej w związku ze zdarzeniem losowym,(…). W trakcie wywiadu poruszany był temat ewentualnego powrotu córki (…) pod jego opiekę. W czasie tej rozmowy Pan (…) został ustnie poinformowany o możliwości skorzystania z pomocy GOPS. Nie zostało to zapisane w żadnym dokumencie. Sformułowanie, że „rodzina funkcjonuje prawidłowo”, wynika z tego, że do GOPS-u nie wpłynęły ze środowiska żadne informacje o nieprawidłowościach w rodzinie. (…) po powrocie do ojca biologicznego uczęszcza do oddziału Przedszkolnego (…), z którego także nie uzyskano negatywnych informacji". REKOMENDACJA NR 2: Rekomenduje się monitorowanie sytuacji dzieci, które powróciły do rodziny biologicznej z rodzinnej lub instytucjonalnej pieczy zastępczej w celu podjęcia adekwatnych działań w przypadku pojawienia się trudności opiekuńczo-wychowawczych oraz dokumentowanie podejmowanych działań. Ustalenia z kontroli, w zakresie oceny realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz oceny kwalifikacji kadry realizującej ww. zadania zawarte zostały w projekcie wystąpienia pokontrolnego, do którego nie wniosła Pani zastrzeżeń. Pouczenie Informuję, iż na podstawie art. 197d ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332) przysługuje Pani uprawnienie do złożenia zastrzeżeń do zaleceń pokontrolnych, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Jednocześnie, na gruncie art. 197d ust. 4 i 5 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej jest Pani zobowiązana: 1) w przypadku nieuwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków, 2) w przypadku uwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków, mając na uwadze zmiany wynikające z uwzględnionych zastrzeżeń. Z up. Wojewody Małopolskiego (-) mgr Renata Grochal Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Wójt Gminy Gdów 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl
