Bezpieczna Szkoła. Sprawozdanie z zadań konkursowych. Zadania 1 - 5 Zadanie 1. Przeprowadzenie, we wszystkich klasach szkoły, debaty uczniowskiej nt. Państwo, prawo, społeczeństwo, obywatel z testem sprawdzającym dla uczniów wg układu opracowanego przez szkołę W okresie od 20 września do 20 października 2013r. realizowaliśmy w szkole pierwsze zadanie konkursowe (tj. przeprowadzenie, we wszystkich klasach szkoły, debaty uczniowskiej nt. Państwo, prawo, społeczeństwo, obywatel z testem sprawdzającym dla uczniów wg układu opracowanego przez szkołę). W naszej szkole do działań przystąpiło 123 uczniów z 9 klas. Uczniowie gimnazjum przygotowali dla swoich młodszych kolegów plakaty i prezentacje PowerPoint. Odbyły się spotkania, w czasie których przeprowadzono debaty dotyczące państwa, prawa, społeczeństwa i obywatela. Wykorzystano różne metody i formy pracy z uczniami. Dyskusje dostosowane były do wieku uczniów i specyfiki zajęć. Przeprowadził je nauczyciel wos-u. Przeprowadzone konwersatoria były ciekawym doświadczeniem, pozwoliły bowiem na wiele spontanicznych wypowiedzi uczniów, wynikających z ich obserwacji otaczającego świata, problemów omawianych w domach rodzinnych, kontaktów z mediami. Uczniowie klas I–III SP pod kierunkiem nauczycieli wykonali prace – symbole narodowe – różnymi technikami plastycznymi. Celem zbadania stopnia opanowania wiadomości z edukacji obywatelskiej, zostały przeprowadzone testy, opracowane osobno dla klas I –III, IV –VI szkoły podstawowej i I – III gimnazjum. Wnioski: Z analizy testów wynika, że uczniowie : o potrafią prawidłowo operować pojęciami: prawo, społeczeństwo, obywatel, państwo, konstytucja, prezydent; o znają symbole narodowe i potrafią je opisać; o znają swoje prawa i obowiązki; o wiedzą, kto może być obywatelem i jakie ma prawa; o wiedzą, kto sprawuje najwyższą władzę w państwie. Mimo, iż uczniowie w klasach I –III gimnazjum mylą jeszcze niektóre nazwy, ale dokładnie wiedzą na czym polega rola głowy państwa, a na czym rządu, znają symbole narodowe. Wiele też słyszeli o prawach dziecka, świetnie znają się na prawach ucznia, a obowiązki również nie są czymś odległym. Będziemy kontynuować podobne działania, by budzić obywatelskie postawy. Zadanie 2. Przeprowadzenie szkolnego konkursu nt. Co powinno się zmienić w Twojej szkole, rodzinie, otoczeniu, by poprawić relacje między ludźmi (nauczyciel-uczeń, dziecko-rodzina, koledzy w miejscu zamieszkania, osiedlu, miejscowości). Zasady konkursu, z dostosowaniem do grup wiekowych, opracowują szkoły uczestniczące w konkursie. Realizacja zadania zaplanowana została na grudzień 2013r. Zasady konkursu opracowało jury w składzie Maria Rola (nauczycielka nauczania zintegrowanego), Anna Kita (nauczycielka plastyki) oraz Joanna Dźwigniewska-Gargula (koordynatorka konkursu). Uczniowie klas młodszych, 1 - 3 szkoły podstawowej, uczestniczyli w konkursie, którego przedmiotem było przygotowanie pracy plastycznej na temat: „ Co zmienić w szkole, domu, otoczeniu, aby poprawić relacje miedzy ludźmi”. Technika pracy dowolna (kredki, pastele, farby, collage, wydzieranki itp.). W ramach współzawodnictwa uczniowie wykonali 36 prac – 100% uczniów brało udział w konkursie. Prace wykonane były głównie kredkami. Dzieci uważały, iż w rodzinie można wspólnie spędzać czas sprzątając, przygotowując posiłki, czytając książki, grając w gry planszowe i gry sportowe. Relacje z rówieśnikami można poprawić według dzieci organizując wspólne wycieczki, ogniska, gry sportowe. Uczniowie z klas 4 – 6 i z gimnazjum mogli uczestniczyć w konkursach w dwóch kategoriach literackiej i plastycznej. W kategorii literackiej zadaniem uczniów było odpowiedzenie na pytanie Co powinno zmienić się w Twojej szkole, rodzinie, otoczeniu, by poprawić relacje miedzy ludźmi? używając dowolnej formy wypowiedzi (np. opowiadania, listu, itp.). Uczniowie mieli problem z napisaniem prac związanych ze szkołą, gdyż nie umieli znaleźć odpowiedniego problemu, tworzyli więc fikcję literacka. Do jury konkursu wpłynęło 16 prac od uczniów szkoły podstawowej i 30 od uczniów gimnazjum. Młodsi uczniowie podkreślali kulturę wypowiedzi by w stosunkach do siebie być miłym i szczerym. Uczniowie gimnazjum proponowali organizacje zajęć dodatkowych, nie tylko uzupełniających wiedzę, ale służących zbliżeniu miedzy nauczycielami i uczniami, na przykład poprzez wspólną zabawę. Sugerowali organizację wycieczek i wyjazdów celem wzajemnego poznania się bliżej na gruncie pozaszkolnym. Starsi uczniowie poruszali również kwestię stosunków między uczniami – wzajemnie się słuchać, być bardziej wyrozumiałym i tolerancyjnym dla innych. W kategorii plastycznej zadaniem starszych uczniów było przygotowanie pracy dowolną techniką na temat „Dobre relacje między ludźmi”. Uczniowie wykonali 26 prac. Z prac plastycznych przygotowano wystawę na szkolnym korytarzu. Natomiast wyróżniające się prace literackie opublikowano w gazetce szkolnej „Echo Szkoły”. Konkursy poprzedzone były zajęciami edukacyjnymi, przeprowadzonymi w oparciu o materiały przygotowane przez Organizatora, a przybliżającymi uczniom zagadnienia związane z relacjami między ludźmi. Celem podjętych działań było ukazanie, że każdego dnia wchodzimy w relacje międzyludzkie i nie zawsze są one poprawne. Uczniowie zastanawiali się, co należałoby zmienić, udoskonalić, poprawić, aby w jak najlepszy sposób uczestniczyć w życiu społecznym. Zadanie 3. Przeprowadzenie spotkań uczniów z przedstawicielami Policji, Straży Pożarnej, Pogotowia Ratunkowego, organizacji społecznych etc. nt. Bezpieczne zachowanie w szkole, domu, na ulicy; zagrożenia, udzielania pomocy, obrona konieczna itp. Ocena na podstawie opisu wykonanych przedsięwzięć, sporządzonego przez szkołę i przesłanego do jury pocztą elektroniczną. Realizacja trzeciego zadania konkursowego nt. „Bezpieczne zachowanie w szkole, w domu, na ulicy; zagrożenia, udzielania pomocy, obrona konieczna itp.” trwała w naszej szkole od listopada 2013r. do kwietnia 2014r., a w jego wykonanie zaangażowana była nie tylko cała społeczność szkolna ale także przedstawiciele policji, straży pożarnej, pielęgniarka szkolna. Celem zajęć było uświadomienie uczniom zagrożeń płynących z niebezpiecznych zachowań w szkole, w domu i na ulicy, zrozumienie potrzeby zachowania się zgodnie z regulaminem szkoły, zasadami bezpieczeństwa na drodze, umiejętności bezpiecznej zabawy i przewidywania skutków swoich działań, czyli szukanie sposobów poprawy bezpieczeństwa własnego i innych. Na wstępie przeprowadzono we wszystkich klasach szkoły zajęcia w oparciu o 3 konspekt. Uczniowie szukali odpowiedzi na pytanie: „Co znaczy być bezpiecznym?” Dzieci z klas młodszych odpowiadali, że bycie bezpiecznym to bycie uważnym, sprawdzanie, co się stanie, uważne słuchanie starszych. Podczas zajęć dzieci starały się przypomnieć o czym przypominają im rodzice i dlaczego to robią. Przed jakimi sytuacjami ich ostrzegają i co należy zrobić w sytuacji gdy dojdzie do zagrożenia. Uczniowie wskazywali różne sytuacje, m.in.: droga do szkoły, zaczepianie słowne przez nieznajomego, spotkanie z psem, zabawa z kolegami w różnych niebezpiecznych miejscach, nie posługiwanie się urządzeniami elektrycznymi, zapałkami, zapalniczką bez obecności dorosłego. Dzieci w grupach przygotowały scenki dramowe, w których przedstawiały różne niebezpieczne sytuacje, np.: „ Nieznajomy proponuje podwiezienie samochodem do domu”, „Atakuje mnie pies”, „Jestem świadkiem wypadku na drodze”. Każda scenka kończyła się bezpiecznym wyborem, zachowaniem jej uczestnika. Podczas zajęć dzieciom zostały przypomniane numery telefonów alarmowych. W oparciu o film animowany „Doktor Kręciołek” oraz film instruktażowy „Ratujemy i uczymy ratować” dzieci uczyły się udzielania pierwszej pomocy. Uczniowie klas młodszych byli na wycieczce w Nowym Sączu w celu zwiedzenia Państwowej Straży Pożarnej i poznania pracy strażaków. Mieli możliwość zobaczenia z bliska sprzętu, który jest używany przez strażaków w ich codziennej pracy. W celu omówienia z uczniami niebezpiecznych sytuacji, z jakimi mogą się spotkać, w klasach 13 oraz 4-6 wykorzystano filmy zrealizowane w ramach programu Komendy Stołecznej Policji „Bezpieczne miasto” i programu „Bezpieczna szkoła”: „Telefon”, „Hydraulik”, „Zabawa”, „Przejażdżka”, „Cukierek”, „Wymuszenia”, „Fala”, „Dealer”, dostosowując ukazane scenki do naszych, wiejskich realiów. W klasach starszych bycie bezpiecznym kojarzy się z poczuciem braku ryzyka, zagrożenia, utratą czegoś, co ma dla nich znaczenie – zdrowie, życie, oceny w szkole, szacunek, dobra materialne. Następnie przeprowadzono dyskusję nt. „Jak zachować bezpieczeństwo w szkole, w domu, na ulicy?” w oparciu o metaplan. Uczniowie otrzymali gotowe tabelki wg wzoru z konspektu, pracując w parach, wpisywali odpowiedzi na poszczególne pytania, związane z omawianym zagadnieniem: „Jak jest?”, „Jak powinno być?”, „Dlaczego nie jest tak, jak być powinno?”. Wnioski uzupełniane były przez uczniów całej klasy, po prezentacji pracy poszczególnych par. W klasach 4–6 i 1-3 gimnazjum był prowadzone zajęcia przy współudziale przedstawicieli Straży Pożarnej i Policji. Wstępem do spotkania ze strażakami było przeprowadzenie próbnego alarmu przeciwpożarowego w szkole. Po powrocie do budynku szkoły wychowawcy przypomnieli procedury zachowań w razie ogłoszenia alarmu. Przedstawiciele Państwowej Straży Pożarnej uświadamiali dzieci i młodzież gimnazjalną jakie mogą płynąć zagrożenia z niebezpiecznych zachowań w szkole i w domu. Zwracali uwagę na właściwą ocenę sytuacji, podkreślali iż należy zachować spokój i opanowanie, aby nie doprowadzić do groźnej w skutkach paniki. Uczniowie dowiedzieli się, że podczas pożaru najważniejsze to: o Ocenić realne zagrożenie oraz powiadomić inne osoby o niebezpieczeństwie. o Nie należy ryzykować życia lub zdrowia dla ratowania mienia. o Gaśnicą można ugasić niewielki pożar. o Należy starać się wyjść na zewnątrz budynku (dym unosi się do góry). o Nie otwierać drzwi, przez które wydobywa się dym. Tlen może spowodować rozwój pożaru i płomienie mogą poparzyć. o Jeżeli pali się na kimś ubranie, to należy zmusić go do położenia się, owinąć lub przykryć jego ciało kocem, kurtką lub podobną rzeczą. o Nie należy wdychać dymu. Zasłonić usta mokrą tkaniną. o Udzielić poparzonemu pierwszej pomocy. o Nie gasić płonącego gazu. o Nie używać wody do gaszenia urządzeń elektrycznych. Pan Andrzej Gołębiewski, nauczyciel edukacji dla bezpieczeństwa, przeprowadził szereg szkoleń z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Przypomniał uczniom jakie zagrożenia mogą na nich czyhać w lesie, w drodze do szkoły i ze szkoły, w domu i jak się przed nimi uchronić. Uświadomił, które z zachowań są niewłaściwe i stwarzają zagrożenie dla innych. Szczególną uwagę zwrócił na zachowanie w lesie, objaśnił, co należy zrobić w razie ugryzienia przez żmiję lub kleszcza, oraz jak się zachować przy spotkaniu z dzikimi zwierzętami. Zasady bezpiecznego poruszania się po drogach nie są obce naszym uczniom, gdyż mamy opracowany szkolny regulamin wydawania kart rowerowych, w którym zapisane są postanowienia obowiązujące w naszej placówce. Nauczyciele - Franciszka Tarasek nauczycielka wychowania fizycznego i Andrzej Gołębiewski przygotowują chętnych uczniów szkoły podstawowej do egzaminu na kartę rowerową, a uczniów gimnazjum do Gminnego Konkursu Ruchu Drogowego Zasady bezpiecznego zachowania się w szkole były tematami realizowanymi przez wychowawców na lekcjach w poszczególnych klasach. Po zajęciach uczniowie doszli do wniosków, że aby być bezpiecznym w szkole, to należy przestrzegać następujących zasad: nie zaczepiać i nie reagować na zaczepki, zgłaszać sytuacje trudne (nagabywanie, bójki) itd. nauczycielowi, osobie dorosłej, nie biegać po schodach i korytarzach, znać podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy, zgłaszać osoby nieuprawnione pojawiające się w szkole, przestrzegać zasad i norm dobrego kontaktu i komunikacji, wspólnie organizować uroczystości, imprezy klasowe, kultywować tradycję, przyjmować postawę szacunku dla drugiego człowieka, rozwiązywać konflikty bez użycia przemocy, przestrzegać pozytywnych nawyków zdrowotnych dotyczących higieny fizycznej i psychicznej, o brać udział w zawodach sportowych, o nie przynosić do szkoły dużych sum pieniędzy, wartościowych przedmiotów, o zgłaszać nauczycielowi wszelkie niedociągnięcia budynku szkolnego stwarzające zagrożenie: wystające kable, pęknięte szyby, pęknięte schody itp., o przestrzegać zasad przyjętych w szkole, a zawartych w statutach. Działania zrealizowane w ramach trzeciego zadania zwiększyły poziom wiedzy i umiejętności uczniów w zakresie szeroko pojętego bezpieczeństwa. Po cyklu zajęć uczniowie umieją wskazać i rozpoznać niewłaściwe zachowania zagrażające bezpieczeństwu i zdrowiu, o o o o o o o o o o rozumieją potrzebę przewidywania swoich zachowań, znają numery telefonów alarmowych (997,998,999,112), potrafią udzielić pierwszej pomocy przedmedycznej; wiedzą, jak należy się zachować w razie pożaru lub wypadku – drogowego, czy też w domu. Zadanie 4. Przeprowadzenie pogadanek we wszystkich klasach na temat: Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności cielesnej, a zwyczaje szkolne. Zalecane podjęcie tematu relacji „chłopcy-dziewczęta" - język, kultura osobista etc. „Czy uczniowie klną i dlaczego..." Ocena na podstawie informacji przesłanej do jury pocztą elektroniczną. Zadanie 4 realizowaliśmy od 28 października do 22 listopada 2013 roku. Działania związane z jego realizacją rozpoczęliśmy od przeprowadzenia ankiety diagnostycznej nt. poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole oraz przygotowania gazetki na temat praw dziecka. Wyniki ankiety posłużyły między innymi do przygotowania prezentacji „Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka”, na podstawie której przeprowadzono wstępne zajęcia z uczniami. Celem zajęć było uświadomienie uczniom, czym jest dobro osobiste człowieka, pogłębienie wiedzy na temat nietykalności cielesnej i naruszenie godności osobistej, wzbogacenie ich wiedzy na temat praw i wolności przysługujących każdemu człowiekowi, kształtowanie wśród nich postawy szacunku dla drugiego człowieka, a także uświadomienie im granic wolności jednostki w państwie i społeczeństwie. Uczniowie dowiedzieli się też, gdzie osoby doświadczające przemocy mogą uzyskać pomoc. Spotkania odbywały się z podziałem na grupy wiekowe. W trakcie zajęć uczniowie dyskutowali na temat sytuacji szkolnych i pozaszkolnych, w których przekraczane są granice nietykalności cielesnej, naruszane są prawa godności drugiego człowieka. Gorącą dyskusję wywołało zagadnienie związane z posługiwaniem się wulgaryzmami w codziennej komunikacji miedzy uczniami. W związku z narastaniem używania przekleństw przez uczniów, kwestii tej poświęcone zostały zajęcia z języka polskiego, zarówno w klasach młodszych, jak i starszych, przeprowadzone odpowiednio przez nauczycielki nauczania zintegrowanego i przez polonistów. Uczniowie zastanawiali się nad przyczynami używania wulgaryzmów oraz sposobami ich eliminowania w komunikacji interpersonalnej. Z relacji nauczycielek wynika, iż uczniowie doskonale wiedzą i potrafią wyjaśnić, czym są wulgaryzmy. Na pytanie „Dlaczego i po co ludzie przeklinają?” odpowiedzi były przeróżne: o ze złości, poniżyć kogoś, dać ujście własnej frustracji, o w czasie silnego zdenerwowania, strachu lub radości o żeby zwrócić na siebie uwagę, o żeby nie odstawać od rówieśników o żeby zamanifestować bunt przeciwko autorytetom Używanie wulgaryzmów uczniowie usprawiedliwiali różnymi argumentami: o robią to koledzy, o robią to rodzice, o w świecie rozrywki to norma: teksty piosenek, wulgarne filmy, wywiady z celebrytami, którzy nie potrafią się poprawnie wypowiadać, o to atrakcja, ponieważ pomaga ukryć kompleksy, słabość psychiczną, o na wyrazy wulgarne nie zwraca się uwagi i pobłaża się tym, którzy ich używają. o przeklinanie staje się rutyną i uzależnieniem, bluźnimy, nie panując nad tym, spontanicznie, wplatamy te słowa w nasze wypowiedzi. Podsumowując zajęcia uczniowie doszli do wniosku, iż przekleństwa zawsze towarzyszyły ludzkości. Można je usłyszeć w różnych środowiskach, czy grupach. My w szkole nie mamy zbyt dużego wpływu na używanie ich przez ogół społeczeństwa, jednak możemy zadbać o swoje najbliższe otoczenie, sprawić, by wulgaryzmy zniknęły z uczniowskiego języka. Wulgaryzmy są jednoznaczne i nigdy nie będą określeniem pozytywnym. Mamy tak bogate słownictwo, że nie ma potrzeby używania wulgaryzmów. Na zajęciach wychowania do życia w rodzinie poruszany był problem dotyczący relacji chłopiec – dziewczyna. Spotkania odbywały się w osobnych grupach dla dziewcząt i chłopców. Omawiane były zagadnienia rozwoju kobiety i mężczyzny (Ona i on – tacy sami, czy zupełnie różni) oraz przemocy seksualnej (Nie zgadzam się na przemoc i wiktymizację oraz Moje ciało zasługuje na szacunek). Temat zadania jest bardzo istotny, zwłaszcza w klasach starszych szkoły podstawowej, a przede wszystkim w gimnazjum. Prowadząc zajęcia można było zaobserwować , że dzieciom z trudem przychodzi rozmowa na tematy intymne, a jednocześnie jest potrzeba rozmawiania na ten temat. Zajęcia te uświadomiły dzieciom jak ważny jest wzajemny szacunek do siebie nawzajem i nietykalność cielesna. Z kolei wychowawcy na godzinach wychowawczych przeprowadzili zajęcia z wykorzystaniem konspektu nr cztery zawartego w materiałach opublikowanych przez Organizatora, dostosowując go do własnej klasy. W czasie zajęć uczniowie odgrywali scenki rodzajowe w parach i w grupach na temat zaczepiania, bójek, przeklinania, naruszania godności i dóbr osobistych, nagrywania i robienia zdjęć bez wyrażania zgody. Po przedstawionych scenkach uczniowie wypowiadali się, jak się czuli, podejmowali dyskusje na temat różnorodnych zachowań, wyciągali wnioski. Duże zaciekawienie wśród uczniów wzbudziła kwestia robienia komuś zdjęć lub filmowania bez jego zgody i umieszczania tych materiałów w internecie. W trackie zajęć zwracano również uwagę na język uczniów, wulgaryzmy, kulturę osobistą, relacje między dziewczynami, a chłopakami. Na holu szkoły przygotowano gazetkę ścienną o ochronie praw dziecka. Uczniowie w grupach przygotowywali plakaty pod hasłem „Stop naruszaniu dóbr osobistych w szkole i poza nią”. Efekty przeprowadzonych działań są wielostronne - uczniowie: o potrafią podać przykłady naruszania dóbr osobistych i nietykalności cielesnej w szkole i poza nią - zdają sobie sprawę z tego, że są to czyny karalne; o znają granice żartu i zdają sobie sprawę z tego, że obraźliwe sms-y czy e-maile lub robienie zdjęć czy filmowanie i umieszczanie takich materiałów na portalach społecznościowych lub na youtube jest czynem karalnym; o rozumieją, że trzeba reagować na takie zachowania; o wiedzą, jakie dokumenty regulują prawa człowieka oraz ochronę dóbr osobistych i nietykalności cielesnej; o wiedzą, gdzie szukać pomocy. Zadanie 5: Przeprowadzenie we wszystkich klasach konwersatoriów na temat Tytoń, narkotyki, dopalacze - jak się przed tym bronić. Ocena na podstawie informacji przesłanej do jury przez szkołę. Zadanie piąte realizowane było w naszej szkole od 17 lutego do 31 marca 2014 roku. W ramach jego realizacji uczniowie uczestniczyli w różnego rodzaju działaniach. Dzieci z zaangażowaniem uczestniczyły w zajęciach oraz wykonywały dodatkowe prace. Głównym celem zajęć było kształtowanie negatywnej postawy wobec papierosów, dopalaczy i narkotyków. Zajęcia zostały przeprowadzone według scenariuszy opracowanych przez wychowawców klas w oparciu o materiały przygotowane przez Organizatora z dostosowaniem do grup wiekowych. Podczas zajęć uczniowie oglądali filmy, uczestniczyli w rozmowach, odgrywali scenki tematyczne, rysowali plakaty, brali udział w mini debatach na forum klasy. Po zakończeniu realizacji zadania uczniowie potrafią powiedzieć, co to są uzależnienia; od czego człowiek może się uzależnić (hazard, leki, papierosy, narkotyki, dopalacze, dopalacze, internet, gry komputerowe, telefon komórkowy itp.). Uzasadniają potrzebę walki z używkami i dostępem do środków psychoaktywnych i tytoniu. Wskazują miejsca, gdzie można szukać pomocy. Zabierają głos w dyskusji, podając odpowiednie argumenty „za i/lub przeciw”. W klasach 1-3 szkoły podstawowej zadanie piąte realizowane było pod hasłem „Zdrowie – co mu zagraża?”. Najmłodszym uczniom szkoły wychowawczynie przybliżyły zagadnienia związane z tym, co to jest zdrowie i jak o nie dbać. Dzieci brały udział w zajęciach profilaktycznych, które były częścią programu antynikotynowego „Nie pal przy mnie, proszę!”. Scenariusz spotkań przygotowała pani Małgorzata Kmak w oparciu o materiały pozyskane po szkoleniu prowadzonym przez Główny Inspektorat Sanitarny, w którym uczestniczyła pani Beata Kawik, pedagog szkolny. Celami spotkań było uporządkowanie i poszerzenie informacji na temat zdrowia. Uświadomienie dzieciom, że palenie tytoniu jest szkodliwe dla zdrowia. Uwrażliwienie dzieci na szkodliwe oddziaływanie dymu papierosowego związane z biernym paleniem. Wykształcenie u dzieci umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, gdy inni ludzie przy nich palą. Dzieci przygotowały prace plastyczne o tematyce antynikotynowej, które wyeksponowano na gazetce. Uczniowie poznali zagrożenia związane z zażywaniem narkotyków, dopalaczy i innych środków dopingujących (napoje energetyczne), również tych uważanych powszechnie za nieszkodliwe. Szczególnie zainteresowanie wzbudziło palnie papierosów. Poznali szkodliwość dymu papierosowego i uświadomili sobie zagrożenia jakie niesie za sobą palenie papierosów, jak również przebywanie w towarzystwie osób palących – bierne palenie. W klasach 4-6 i gimnazjum zajęcia odbywały się pod hasłem „Tytoń, narkotyki, dopalacze – jak się przed tym bronić?” Wstępem prowadzonych spotkań było znalezienie odpowiedzi na pytania: „Czym jest uzależnienie?”, „Od czego możemy się uzależnić?”. Na wstępie robiono prosty pokaz chętny uczeń rozrywał nić, następnie podwójną nić, potrójną, aż do momentu, gdy nie był w stanie rozerwać złożonych nici. Tak działa uzależnienie. Uczestnicy zajęć wspólnie wypracowali definicję uzależnienie – jest to silne pragnienie, przymus brania jakiegoś środka lub wykonywanie określonej czynności. Uczniowie stwierdzili, że można być uzależnionym od hazardu, leków, papierosów, narkotyków, dopalaczy, internetu, gier komputerowych, telefonu komórkowego. Uczniowie gimnazjum oraz klas IV – VI szkoły podstawowej realizowały projekt „Wyloguj się do życia”. Koordynatorem działań związanych z realizacja zadań był szkolny pedagog pani Beata Kawik. Projekt Wyloguj się do życia miał zwrócić uwagę jak największej liczby osób na zagrożenia wynikające z nieograniczonego korzystania z komputera i zachęcić do szukania zdrowej równowagi między światem wirtualnym a realnym. W ramach przeciwdziałaniu nikotynizmowi pani Beata Kawik realizowała program: „Znajdź właściwe rozwiązanie”, którego adresatem byli uczniowie gimnazjum, klas I – VI szkoły podstawowej oraz rodzice. Cele programu to: zapobieganie paleniu tytoniu wśród młodzieży szkolnej. Zwiększenie wiedzy w zakresie szkodliwości dymu tytoniowego. Kształtowanie umiejętności dbania o zdrowie własne i swoich bliskich. Kształtowanie postaw asertywnych związanych z unikaniem czynnego i biernego palenia tytoniu. Szkoła otrzymała certyfikat za udział w III edycji programu profilaktyki palenia tytoniu. Szkoła podejmuje systematycznie różnorodne działania wpisane w Europejski Kodeks Walki z Rakiem, a głównym koordynatorem realizowanych zadań jest szkolny pedagog pani Beata Kawik.. Działania te realizowane są na różne sposoby na wszystkich etapach edukacyjnych i zawierają w sobie wszystkie elementy i zawierają w sobie wszystkie elementy Europejskiego Kodeks Walki z Rakiem. Za upowszechnianie zaleceń specjalistów w walce z rakiem oraz wieloaspektową edukację prozdrowotną nasza szkoła otrzymała certyfikat oraz możliwość zaprezentowania swoich „dobrych praktyk” na szerszym forum – prezentacja dostępna jest na stronie Kuratorium Oświaty w Krakowie w dziale „edukacja prozdrowotna” – „dobre praktyki” http://kuratorium.krakow.pl/index?ac=111&id=9134 Poniżej przedstawiamy założenia Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem Nie pal; jeśli palisz, przestań. Jeśli nie potrafisz przestać, nie pal przy niepalących. Wystrzegaj się otyłości. Bądź codziennie aktywny ruchowo, uprawiaj ćwiczenia fizyczne. Spożywaj więcej warzyw i owoców: jedz, co najmniej 5 porcji dziennie. Ogranicz spożycie produktów zawierających tłuszcze zwierzęce. Jeśli pijesz alkohol - piwo, wino lub napoje wysokoprocentowe - ogranicz jego spożycie. Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słonecznych. Szczególnie chroń dzieci i młodzież. Osoby mające skłonność do oparzeń słonecznych powinny przez całe życie stosować środki chroniące przed słońcem. Przestrzegaj ściśle przepisów mających na celu ochronę przed narażeniem na znane substancje rakotwórcze. Stosuj się zawsze do instrukcji postępowania z substancjami rakotwórczymi. Przestrzegaj zaleceń krajowych ośrodków ochrony radiologicznej. Bierz udział w programach szczepień ochronnych przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Prezentacja „Narkotyki, nikotyna, dopalacze”, przygotowana przez uczniów II klasy gimnazjum stała się wyjściem do dyskusji na temat wpływu uzależniana na nasze zdrowie i szukanie odpowiedzi na pytanie: „W jaki sposób możemy bronić się przed tytoniem, narkotykami, dopalaczami?”. Uczniowie podawali różne sposoby obrony: -można np. propagować zdrowy styl życia, omijać towarzystwa, które mają do czynienia z używkami, -można np. podnosić kary za korzystanie z dopalaczy i używek, -stosować częstsze kontrole na imprezach, -przekazywać więcej informacji o uzależnieniach i skutkach korzystania z używek. Zagadnienie palenia papierosów i szkodliwości nikotyny spotkało się ze strony uczniów z dużym zainteresowaniem, gdyż mają styczność z palaczami. Natomiast środki psychotropowe – dopalacze, narkotyki, znają tylko z mediów, bliższy jest dla nich temat nadużywania alkoholu. Z wypowiedzi uczniów wynika, iż nie miały styczności z żadna osobą uzależnioną. W celu większego przybliżenia uczniom szkodliwości używania środków psychotropowych w klasach 4-6 w takcie zajęć wykorzystano program Małgorzaty Ajszpur „Dlaczego stop narkotykom”, natomiast w gimnazjum program profilaktyczno-edukacyjny „Narkotyki”. Uczniowie szkoły podstawowej poznali skutki zażywania narkotyków oraz dowiedzieli się, gdzie szukać pomocy. Młodzież gimnazjalna oglądała film w trzech aktach, po każdym z nich dyskutowała nad zachowaniem bohaterów. Film „Narkotyki i ja” to historia przyjaźni dwóch nastolatków, na drodze której pojawiają się narkotyki. Gimnazjaliści szukali odpowiedzi na pytania: dlaczego bierzemy narkotyki? (z ciekawości, nudów, dla towarzystwa); jakie mogą być szkody spowodowane przez narkotyki? (śmiertelne zatrucia (przedawkowania), zaburzenia funkcjonowania poszczególnych narządów organizmu, wysokie ceny, konflikt z otoczeniem); gdzie można szukać pomocy w przypadku zetknięcia się z podobną sytuacją? (ośrodki MONARU, poradnie leczenia uzależnień, placówki leczenia odwykowego). Przypomniano uczniom, że z każdym swoim problemem zawsze mogą zgłosić się do pedagoga szkolnego lub innej zaufanej osoby. Pomimo posiadanej już wiedzy na temat uzależnień, uczniowie naszej szkoły pogłębili ją między innymi o formy pomocy uzależnionym oraz poznali instytucje, do których można się zwrócić o pomoc w razie potrzeby. Podsumowaniem wszystkich prowadzonych działań był konkurs rysunkowy na plakat dotyczący przeciwdziałaniu palenia tytoniu, picia alkoholu oraz zażywania narkotyków opracowany i przeprowadzony przez pedagoga szkolnego panią Beatę Kawik.