Stan sanitarny placówek lecznictwa
advertisement
PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W POZNANIU OCENA STANU SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNEGO MIASTA POZNANIA I POWIATU POZNAŃSKIEGO ZA ROK 2015 Poznań, luty 2016 1 SPIS TREŚCI WSTĘP ................................................................................................................................... 5 WARUNKI ZDROWOTNE ŚRODOWISKA BYTOWANIA CZŁOWIEKA…………………….8 Zaopatrzenie ludności w wodę do picia i na potrzeby gospodarcze ................................................... 9 Badania wody w ośrodkach dializ .................................................................................................... 14 Ocena jakości wody w kąpieliskach oraz miejscach wykorzystywanych do kąpieli ....................... 16 Stan sanitarny placówek lecznictwa ................................................................................................. 19 Lecznictwo zamknięte ......................................................................................................... 21 Lecznictwo otwarte ........................................................................................................................... 24 Domy Pomocy Społecznej ................................................................................................................ 26 Ustępy publiczne ............................................................................................................................... 27 Baza noclegowa ................................................................................................................................ 28 Nadzór sanitarny nad środkami transportu i obiektami służącymi do prowadzenia transportu ........ 31 Zakłady fryzjersko-kosmetyczne, gabinety kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu i solaria . 38 Hałas komunalny .............................................................................................................................. 40 Interwencje........................................................................................................................................ 41 OBIEKTY ŻYWNOŚCIOWO-ŻYWIENIOWE ...................................................................... 43 Zakres nadzoru sanitarnego .............................................................................................................. 44 Zakłady obrotu .................................................................................................................................. 45 Zakłady produkcyjne ........................................................................................................................ 46 Zakłady żywienia .............................................................................................................................. 46 Nadzór nad importem środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością……………………………………….……………………….……………………..……47 Zakłady produkcji i obrotu kosmetykami i przedmiotami użytku ................................................... 48 Podsumowanie .................................................................................................................................. 48 2 WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE SRODOWISKA PRACY .................................... 51 Działalność kontrolna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego .................................................... 52 Kontrole w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego.......................................................................... 52 Narażenie na czynniki szkodliwe dla zdrowia……………………………………………..53 Postępowanie administracyjne ............................................................................................ 54 Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi w środowisku pracy ................................ 55 Nadzór nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi ....................................................................... 55 Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami ............................................................. 56 Choroby zawodowe .......................................................................................................................... 57 Podsumowanie .................................................................................................................................. 58 OBIEKTY NAUCZANIA I WYCHOWANIA ........................................................................ 59 Placówki nauczania i wychowania ................................................................................................... 60 Decyzje administracyjne ................................................................................................................... 61 Analiza rozkładu zajęć ...................................................................................................................... 62 Ergonomia w placówkach nauczania i wychowania ......................................................................... 62 Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach .................................................. 63 Wypoczynek dla dzieci i młodzieży ................................................................................................. 63 Podsumowanie .................................................................................................................................. 63 SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH ................... 65 Ocena sytuacji epidemiologicznej………………………………………..…………..…… 66 Choroby, szerzące się drogą pokarmową .......................................................................................... 76 Choroby, przeciw którym stosuje się szczepienia ochronne ............................................................. 79 Neuroinfekcje oraz choroby: meningokokowa, pneumokokowa i wywołana przez Haemophilus influenzae ............................................................ 86 Choroby odzwierzęce........................................................................................................................ 89 Inne choroby zakaźne........................................................................................................................ 90 3 Ogniska epidemiczne w podmiotach leczniczych........................................................................... 113 Sytuacja epidemiologiczna na terenie miasta Poznania – w związku z rozprzestrzenianiem się szczepów Klebsiella pneumoniae MBL NDM ............................................................................... 118 Realizacja szczepień ochronnych.................................................................................................... 120 Niepożądane odczyny poszczepienne ............................................................................................. 122 Rodzice/opiekunowie prawni uchylający się od obowiązku szczepień ochronnych…......125 DZIAŁALNOŚĆ OŚWIATOWO-ZDROWOTNA……………………………………………….130 Realizacja zagadnień programowych krajowych i wojewódzkich ................................................ 131 Program „Trzymaj formę!” ............................................................................................................. 137 Profilaktyka HIV/AIDS .................................................................................................................. 138 Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałaniu uzależnieniu………………………………139 Program „Moje Dziecko Idzie do Szkoły”..................................................................................... 142 Projekt „Bądźmy zdrowi – wiemy, więc działamy” ....................................................................... 143 Realizacja interwencji nieprogramowych ....................................................................................... 145 Inne przedsięwzięcia ....................................................................................................................... 147 DZIAŁALNOŚĆ OPINIODAWCZO-NADZOROWA ......................................................... 150 ZAKOŃCZENIE ................................................................................................................ 156 4 WSTĘP 5 Szanowni Państwo, Mam zaszczyt przekazać Państwu informację na temat stanu bezpieczeństwa sanitarnego miasta Poznania i powiatu poznańskiego za rok 2015. Przygotowany dokument informuje o wykonywanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną zadaniach i podejmowanych działaniach przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu, które gwarantują mieszkańcom bezpieczeństwo sanitarne. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu pełni funkcję Inspektora Sanitarnego jednocześnie dla miasta Poznania i powiatu poznańskiego. Powiat poznański tworzy 17 gmin otaczających miasto Poznań. Jest to największy pod względem powierzchni powiat w województwie wielkopolskim (1 900 km²), a także powiat ziemski o najwyższej liczbie ludności w Polsce – 358,8 tys. mieszkańców. Gminy miejskie: Luboń, Puszczykowo, Gminy miejsko-wiejskie: Buk, Kostrzyn, Kórnik, Mosina, Murowana Goślina, Pobiedziska, Stęszew, Swarzędz. Gminy wiejskie: Czerwonak, Dopiewo, Kleszczewo, Komorniki, Rokietnica, Suchy Las, Tarnowo Podgórne. https://www.google.pl/search?q=mapa+powiatu +poznańskiego Działania Inspekcji Sanitarnej wynikają z zapisów ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tj. zm. Dz. U. z 2015 r., poz. 875 z późn. zm.) i dotyczą ochrony zdrowia publicznego poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska, a także prowadzenie działalności oświatowo-zdrowotnej. 6 Działania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu ukierunkowane są na ochronę zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych oraz na zapobieganie powstawania chorób, w tym zakaźnych i zawodowych. Prowadzona jest również działalność oświatowo-zdrowotna w zakresie promocji zdrowia. Realizację zadań prowadzono w oparciu o plany pracy uwzględniając szacunek ryzyka oraz wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego i Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu. Znaczną część działań stanowiły też interwencje i „działania akcyjne” nieplanowane, wynikające z potrzeb bieżącej sytuacji epidemiologicznej. Zagrożenia bezpieczeństwa sanitarnego są niezwykle zróżnicowane, zmienne i nieprzewidywalne, obejmują skutki klęsk żywiołowych, wystąpienia epidemii a także pojawienie się nowych zagrożeń jak środki zastępcze zwane dopalaczami. W przypadku zaistnienia sytuacji kryzysowych w tym zagrożeń epidemiologicznych działa system powiadamiania alarmowego, a w sytuacji stwierdzenia żywności stanowiącej ryzyko dla zdrowia lub życia ludzi – system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt RASFF. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu pełni swoje zadania w sposób profesjonalny i rzetelny, zapewniając bezpieczeństwo sanitarne, współpracuje z Wojewódzką Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną, ale także bierze czynny udział w posiedzeniach sztabów kryzysowych miasta Poznania i powiatu poznańskiego. Należy również wspomnieć, że dzięki staraniom i determinacji Powiatowego Państwowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu przy współudziale Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu od sierpnia 2015 roku Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna realizuje swoje zadania w nowych pomieszczeniach lokalowych, które są przyjazne dla pracowników i petentów. Z wyrazami szacunku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu dr n. med. Witold Draber 7 WARUNKI ZDROWOTNE ŚRODOWISKA BYTOWANIA CZŁOWIEKA 8 Zaopatrzenie ludności w wodę do picia i na potrzeby gospodarcze Na terenie Poznania i powiatu poznańskiego wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi zasilane są z ujęć podziemnych, czwarto – i trzeciorzędowych, a 2 ujęcia wodociągu poznańskiego oparte są o wody infiltracyjne (Dębina i Mosina). Wody podziemne charakteryzują się stałym składem fizyko – chemicznym, który kształtują procesy hydrogeologiczne, fizyczne i biologiczne. Najczęściej przekraczane są wymagania dotyczące dopuszczalnych ilości manganu i żelaza. Parametry te nie mają znaczenia zdrowotnego i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi. Mogą jednak powodować zmiany organoleptyczne wody, co w konsekwencji może być nie do zaakceptowania przez konsumentów. Uzdatnianie takiej wody jest stosunkowo proste, przy użyciu tradycyjnych układów napowietrzania i filtracji. W roku 2015 pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej znajdowało się 97 urządzeń wodociągowych: 1 wodociąg o produkcji wody powyżej 100 000 m3/dobę, 12 wodociągów o produkcji wody 1001 – 10 000 m3/dobę, 51 wodociągów o produkcji wody 101 – 1000 m3/dobę, 33 wodociągi o produkcji wody poniżej 101 m3/dobę. Wodociągi o produkcji od 100 do 1000 m3/dobę są jednym z głównych źródeł zaopatrzenia w wodę ludności z terenu powiatu poznańskiego – stanowią 53 % wszystkich zewidencjonowanych urządzeń wodociągowych. Wodociąg Miejski w Poznaniu (Poznański System Wodociągowy) jest wodociągiem o największej wydajności w województwie wielkopolskim i zaopatruje około 670 000 mieszkańców z obszaru miasta Poznania i okolicznych gmin: Czerwonaka, Dopiewa, Komornik, Kórnika, Lubonia, Mosiny, Murowanej Gośliny, Puszczykowa, Rokietnicy, Suchego Lasu, Swarzędza, Tarnowa Podgórnego. 9 Głównymi ujęciami poznańskiego systemu wodociągowego są: Ujęcie Mosińskie (ujęcie Mosina-Krajkowo) będące głównym ujęciem dla miasta Poznania, zlokalizowanym w zlewni rzeki Warty, które w 80% oparte jest o wody podziemne, a w 20% o wody infiltracyjne (studnia promienista i stawy infiltracyjne). Ze względu na warunki hydrogeologiczne ujęcie zostało podzielone na elementy takie jak: bariera 17 szt. studni rejonu ,,Sowiniec” o głębokości od 41,5 do 52 m – wody podziemne, bariera 39 szt. studni rejonu ,,Tarasu Nadzalewowego”, zlokalizowanych na odcinku od Kanału Mosińskiego do wsi Krajkowo o głębokości od 39,5 do 50,0 m – wody podziemne, bariera 29 szt. studni rejonu ,,Tarasu Zalewowego”, zlokalizowanych na wyspie Krajkowskiej o głębokości od 31 do 42,6 m – wody podziemne, bariera 11 szt. studni infiltracyjnych, zlokalizowanych na wyspie Krajkowskiej o głębokości od 21,75 m do 27,35 m - wody powierzchniowe, studnia promienista, wybudowana na 273 km rzeki Warty – wody powierzchniowe. Teren ujęcia jest ogrodzony, każda studnia posiada elektroniczny czujnik ruchu monitorowany systemem komputerowym, ponadto prowadzony jest monitoring objazdowy. We wrześniu 2015 r. zakończone zostały prace, trwające od 2010 r. polegające na zmodernizowaniu całej stacji uzdatniania wody. Obecnie z ujęcia w Mosinie woda tłoczona jest do Stacji Uzdatniania Wody w Mosinie, gdzie podlega dwustopniowemu uzdatnianiu. Polega ono głównie na napowietrzaniu wody surowej, która następnie jest zatrzymywana w komorze reakcji i poddawana procesowi filtracji pospiesznej (Io) przez złoże antracytowo-piaskowe. Następnie podlega ozonowaniu oraz stamtąd trafia na filtry węglowe (tzw.IIo filtracji). Następnie oczyszczona woda jest dezynfekowana dwutlenkiem chloru ( od końca stycznia zaprzestano dodatkowo chlorować wodę chlorem gazowym). Dwutlenek chloru powstaje z chlorynu sodu i kwasu solnego. Stosowana jest również dezynfekcja oparta na elektrolizie chlorku sodu, która wspomaga dezynfekcję dwutlenkiem chloru. Tak uzdatniona woda kierowana jest do sieci poznańskiego systemu wodociągowego dwiema magistralami – zachodnią (przez zbiorniki w Pożegowie o łącznej pojemności 50 000 m3 ) i wschodnią (bezpośrednio ze stacji). Dobowa produkcja wody, liczona jako średnia z ostatniego roku kalendarzowego 2015 wynosi 44 293,0 m3/dobę. 10 Ujęcie Dębina – lewarowe, oparte pośrednio o wodę powierzchniową z rzeki Warty infiltrowaną przez 27 stawów infiltracyjnych i 6 osłonowych, która następnie zbierana jest przez 305 studni. Teren ujęcia jest ogrodzony i monitorowany. Z ujęcia Dębińskiego woda uzdatniana jest na stacji uzdatniania przy ul. Wiśniowej 13, gdzie podlega: odżelazianiu, odmanganianiu, filtracji na filtrach pospiesznych. Następnie oczyszczona woda jest dezynfekowana chlorem gazowym. Stamtąd woda trafia do 2 zbiorników terenowych wody czystej. Dobowa produkcja wody, liczona jako średnia z ostatniego roku kalendarzowego wynosi 63 750,0 m3/dobę. Ujęcie Gruszczyn – jest ujęciem opartym wyłącznie o wody podziemne. Woda ujmowana jest za pomocą 9 studni głębinowych zlokalizowanych na terenie wsi Gruszczyn i 8 studni na terenie wsi Promienko, średnia głębokość wynosi 82,9 m. Wyznaczono strefę ochrony bezpośredniej każdej ze studni, która jest ogrodzona, obsadzona zielenią i odpowiednio oznakowana. Każda studnia posiada elektroniczny czujnik ruchu, ponadto prowadzony jest monitoring objazdowy. Z ujęcia woda tłoczona jest do Stacji Uzdatniania Wody w Gruszczynie, gdzie jest napowietrzana, a następnie poddawana procesowi filtracji pospiesznej przez złoże antracytowo – piaskowe oraz filtracji II0 na filtrach węglowych. Następnie oczyszczona woda jest dezynfekowana mieszaniną chloru gazowego (5%) i dwutlenku chloru (95%). Stamtąd woda trafia do zbiornika podziemnego wody czystej. . Dobowa produkcja wody, liczona jako średnia z ostatniego roku kalendarzowego wynosi 15 019,0 m3/dobę. W 2015 roku zarejestrowano 153 awarie na sieci wodociągu publicznego w Poznaniu. Liczba awarii w porównaniu z rokiem 2014 zwiększyła się o 42 (22%). W 2015 roku w ramach prowadzonego nadzoru nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, służby sanitarne skontrolowały wszystkie funkcjonujące wodociągi. Większość wodociągów pracuje w oparciu o jedno ujęcie, które stanowi jedna lub kilka studni. Studnie na ujęciach wodociągowych są właściwie oznakowane i zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych, ich stan sanitarno – techniczny nie budził większych zastrzeżeń. Urządzenia wodne są regularnie konserwowane, studzienki utrzymane czysto, włazy zamknięte, kominki wentylacyjne zabezpieczone siatkami przeciw owadom i gryzoniom. 11 Stosowane są również zabezpieczenia elektroniczne. Teren ujęć jest ogrodzony i prawidłowo zagospodarowany. Prowadzony jest również monitoring objazdowy i patrole stacjonarne. Zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku o zmianie ustawy – Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 32, poz. 159) „strefy ochronne ujęć wody ustanowione przed dniem 1 stycznia 2002 r. wygasły z dniem 31 grudnia 2012 roku” – decyzja co do konieczności utworzenia strefy ochrony sanitarnej ujęcia wody pozostaje wyłącznie w rękach jego właściciela, bez jakiegokolwiek prawnego nakazu dokonania oceny zagrożeń. W roku 2015 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.) a także w związku ze zmianą przepisu prawnego, z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 27 listopada 2015 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1989) prowadził monitoring jakości wody oraz działalność nadzorową uwzględniającą interwencje odbiorców wody. Na podstawie przeprowadzonych badań fizykochemicznych i bakteriologicznych, dokonywano okresowej oceny jakości wody, którą każdorazowo przekazywano Prezydentowi Miasta Poznania, burmistrzom i wójtom, zgodnie z obowiązującymi przepisami. 12 Tab. 1. Zaopatrzenie ludności w wodę odpowiadającą (w tym odpowiadającą warunkowo) i nieodpowiadającą wymaganiom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Liczba ludności zaopatrywanej w wodę (w tys.) Producenci wody odpowiadającą nieodpowiadającą wymaganiom wymaganiom ≤ 100 4,552 0 101-1000 111,800 0 1001-10 000 93,673 0 10 001-100 000 0 0 > 100 001 670,0 0 Inne podmioty zaopatrujące w wodę 2,578 0 Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia o produkcji (m3/d) W roku 2015 pobrano do badań 829 próbek wody, z czego 7 (0,8%) nie odpowiadało wymaganiom cytowanych rozporządzeń. Na podstawie analizy próbek wody stwierdzono, iż wszystkie wodociągi dostarczają wodę odpowiadającą (w tym odpowiadającą warunkowo) wymaganiom w 1 przedmiotowego wodociągu wystąpiło rozporządzenia przekroczenie Ministra Zdrowia. dopuszczalnej wartości W 2015 dla roku parametru fizykochemicznego (mangan), a w 2 wodociągach wystąpiło okresowe przekroczenie parametrów bakteriologicznych – ogólnej liczby mikroorganizmów w 22ºC po 72h (w 1 wodociągu) i bakterii grupy coli (w 2 wodociągach). Wielkości przekroczeń nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia ludzi. Wodę pochodzącą z 1 wodociągu (stan na koniec 2015 roku) oceniono jako warunkowo przydatną do spożycia. W przypadku wodociągu wiejskiego Jeziorki obowiązuje decyzja administracyjna ze względu na przekroczenie dopuszczalnych wartości dla manganu. Dodatkowo prowadzony jest nadzór nad jakością wody pochodzącej ze źródła przy ul. Wiankowej w Poznaniu. W 2015 roku dwukrotnie pobrano próbki wody ze źródła. 13 Wykonano 2 badania bakteriologiczne i 2 fizykochemiczne (lipiec i sierpień). Wodę oceniono jako przydatną do spożycia. Badania wody w ośrodkach dializ W 2015 roku nadzorem objęto 6 Ośrodków Dializ. Są to następujące obiekty: DaVita Clinic Poznań placówka zlokalizowana jest w obiekcie Szpitala Klinicznego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, ul. Grunwaldzka 16/18, Szpital Kliniczny im. Karola Jonschera Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Oddział Dializ, ul. Szpitalna 27/33, Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Klinika Nefrologii, Pracownia Hemodializy, ul. Przybyszewskiego 49, Szpital Wojewódzki w Poznaniu, Stacja Dializ, ul. Juraszów 7/19, Fresenius Nephrocare Polska Sp. z o.o., placówka zlokalizowana jest w obiekcie Poznańskiego Ośrodka Specjalistycznego Usług Medycznych, al. Solidarności 36 w Poznaniu, Fresenius Nephrocare Polska Sp. z o.o., placówka zlokalizowana w obiekcie Centrum Medycznego HCP Sp. z o.o. ul. 28 Czerwca 1956 r. nr 194 w Poznaniu. Ośrodki Dializ działają w oparciu o wodę pochodzącą z wodociągu miejskiego Poznań, z wyjątkiem stacji dializ w Szpitalu Wojewódzkim w Poznaniu, ul. Juraszów 7/19. Ośrodek ten korzysta z wody pochodzącej z ujęcia własnego, dla którego woda pochodząca z wodociągu miejskiego Poznań stanowi awaryjne źródło zabezpieczenia. Łącznie pobrano 65 próbek do badań bakteriologicznych i fizyko-chemicznych. Odnotowano 2 próbki kwestionowane ze względu na przekroczenie dopuszczalnych wartości dla parametrów: żelaza i mętności, o nieprawidłowościach powiadamiono telefonicznie pielęgniarkę epidemiologiczną. 14 Legionella W 2015 roku badania wody w kierunku oznaczania bakterii Legionella sp. przeprowadzone zostały w 23 obiektach zlokalizowanych na terenie Poznania i powiatu poznańskiego. Poboru wody dokonano w dwunastu szpitalach, dwóch hotelach, czterech bursach, czterech pływalniach oraz w placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom starszym i niepełnosprawnym. Wydano sześć decyzji nakazujących podjęcie działań naprawczych w zakresie poprawy jakości ciepłej wody, dwa upomnienia oraz siedem tytułów wykonawczych i nałożono siedem grzywien w celu przymuszenia. Baseny kąpielowe W 2015 roku objęto nadzorem 33 obiekty basenowe ( 67 niecek basenowych w obiektach krytych i 9 niecek obiektów letnich). Badania jakości wody prowadzono z częstotliwością raz w miesiącu. Pobrano 1390 próbek wody z niecek basenowych do badań bakteriologicznych i fizykochemicznych. W 52 próbkach stwierdzono zwiększoną liczbę bakterii w 36°C ± 2oC po 48 godzinach, w 1 próbce obecność bakterii grupy coli, w 6 bakterii Escherichia coli a w 3 bakterii Pseudomonas aeruginosa. W przypadku pogorszenia jakości wody basenowej natychmiast informowano właściciela obiektu oraz zalecano przeprowadzenie działań naprawczych, prowadzących do poprawy jej jakości. Przeprowadzono 43 kontrole oceniających stan sanitarno – higieniczny. 15 Ocena jakości wody w kąpieliskach oraz miejscach wykorzystywanych do kąpieli Nadzorem objęto 6 kąpielisk zorganizowanych na jeziorach: Malta, Rusałka, Strzeszyńskim, Kiekrz – kąpielisko w Krzyżownikach, Niepruszewskim w Niepruszewie, Zbiornik pożwirowy AKWEN TROPICANA w Owińskach. Organizatorem kąpielisk zlokalizowanych na terenie Poznania są Poznańskie Ośrodki Sportu i Rekreacji, kąpieliska zlokalizowanego nad jeziorem Niepruszewskim – Ośrodek Sportu i Rekreacji w Buku a kąpieliska AKWEN TROPICANA w Owińskach – Centrum Rozwoju Kultury Fizycznej ,,AKWEN” w Czerwonaku. Wszystkie kąpieliska posiadały opracowane profile wody oraz ustalone wcześniej i zaakceptowane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu, harmonogramy pobierania próbek wody na 2015 rok. Kontrola i ocena jakości wody w kąpieliskach w sezonie 2015 roku była prowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, tj. rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 roku w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli. Przeprowadzono 7 kontroli stanu sanitarno – higienicznego kąpielisk. Podczas kontroli urzędowej każdego z wymienionych kąpielisk sprawdzono m.in. czy i jak prowadzona jest dokumentacja z kontroli wewnętrznej. Nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie. Wszystkie kąpieliska zostały prawidłowo oznakowane. Posiadają wyznaczone i trwale oznakowane strefy do kąpieli, dostęp do wody przeznaczonej do spożycia, sanitariaty, kosze na odpady, pomosty, wyznaczoną strefę na plaży do rekreacji, a także zapewnioną opiekę ratowników. Pobrano 12 próbek wody do badań laboratoryjnych przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Poznaniu oraz 50 próbek wody przez organizatorów kąpielisk. 16 Podczas trwania sezonu kąpieliskowego w 2015 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu, wodę we wszystkich kąpieliskach ocenił jako przydatną do kąpieli. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu dokonał również czteroletniej oceny jakości wody w kąpieliskach. Wyniki przeprowadzonej klasyfikacji jakości wody w kąpieliskach za lata 2012-2015 przedstawiają się następująco: - kąpielisko – zbiornik Malta – jakość dobra, - kąpielisko nad jeziorem Strzeszyńskim – jakość dostateczna, - kąpielisko nad jeziorem Rusałka – jakość dostateczna, - kąpielisko w Krzyżownikach nad jeziorem Kierskim – jakość dobra, - kąpielisko Akwen Tropicana w Owińskach – jakość doskonała, - kąpielisko w Niepruszewie nad jeziorem Niepruszewskim – jakość dobra. W ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu w sezonie letnim 2015 roku obok wyżej wymienionych kąpielisk znajdowało się 11 miejsc wykorzystywanych do kąpieli zlokalizowanych na jeziorach: Kórnickim, Kamińsko, Kierskim przy Kaskadzie w Kiekrzu, Niepruszewskim – Zborowo, Zbiornik wodny Glinianki Mosina ul. Pożegowska, Stęszewsko – Kołakowskim, Lusowskim, Łódzko- Dymaczewskim – Dymaczewo Nowe, Łódzko-Dymaczewskim – Hotel Inter Szablewski, Chomęcicko-Rosnowskim, Jarosławieckim. Pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Poznaniu skontrolowali wszystkie nadzorowane miejsca wykorzystywane do kąpieli (łącznie 13 kontroli). W wyniku kontroli przeprowadzonej na jednym z miejsc, w związku ze zgłoszoną interwencją, stwierdzono nieprawidłowości dotyczące przeterminowanych leków i artykułów medycznych, braku wyposażenia toalet w dozowniki z mydłem, a także zalegające worki z odpadami komunalnymi. 17 W zaistniałej sytuacji na podstawie art. 50 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi na przedstawiciela obiektu nałożono mandat karny w wysokości 200 zł. W dniu kontroli odnotowano również brak aktualnej tablicy informacyjnej przygotowanej zgodnie z wytycznymi zawartymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 kwietnia 2011 r. w sprawie ewidencji kąpielisk oraz sposobu oznakowania kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli. Prowadzona kontrola sprawdzająca nie wykazała stwierdzonych uprzednio nieprawidłowości. W 2015 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu wodę we wszystkich miejscach wykorzystywanych do kąpieli ocenił jako przydatną do kąpieli. Zauważyć należy, że w przypadku miejsc wykorzystywanych do kąpieli, ich infrastruktura i zagospodarowanie terenu są bardzo zróżnicowane. Przykładowo w miejscu zorganizowanym nad jeziorem Kórnickim, podobnie jak w miejscu zorganizowanym nad jeziorem Kamińsko zapewniono zaplecze sanitarne, wyznaczono strefy dla kąpiących się oraz strefę rekreacyjną z boiskami do gry w piłkę, z miejscem na ognisko i grill, zapewniono także obecność ratownika. Funkcjonują również miejsca, które posiadają ubogą infrastrukturę, tak jest w Mosinie (Glinianki), gdzie zapewniono tylko kabiny WC, kosze przebieralnie a miejsce do kąpieli wyznaczają boje. 18 Stan sanitarny placówek lecznictwa Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu w 2015 roku znajdowało się ogółem 2333 placówki medyczne, w tym 42 szpitale (12 publicznych, 30 niepublicznych), 1 zakład opiekuńczo-leczniczy, 1 zakład rehabilitacji leczniczej, 3 inne stacjonarne podmioty lecznicze wykonujące świadczenia inne niż szpitalne, 1095 podmiotów leczniczych wykonujących ambulatoryjne świadczenia zdrowotne o charakterze zabiegowym i niezabiegowym, 1191 gabinetów indywidualnych, specjalistycznych i grupowych praktyk lekarskich oraz praktyk pielęgniarek i położnych. W roku 2015 skontrolowano 635 podmiotów wykonujących działalność leczniczą, co stanowi 27,22% ogółu ujętych w ewidencji. Zły stan stwierdzono w 53 jednostkach, tj. w 8,35% skontrolowanych. W związku z prowadzonym nadzorem w roku sprawozdawczym na podstawie przeprowadzonych 801 kontroli wydano łącznie 101 decyzji (w tym 24 na podmioty lecznicze wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne), odnotowano 11 interwencji dotyczących placówek medycznych oraz nałożono 3 mandaty karne za uchybienia z zakresu bieżącej czystości i porządku, w kwocie łącznej 300 zł. 19 Tab. 2. Działalność kontrolna w placówkach służby zdrowia w 2015 roku Rodzaj Liczba placówki obiektów Skontrolowano % obiektów % obiektów ze skontrolowanych złym stanem w ewidencji Podmioty 1142 405 35,46 9,14 531 75 14,12 4,00 615 152 24,71 8,55 45 3 6,66 0 2333 635 27,22 8,35 lecznicze Indywidualna, Indywidualna specjalistyczna oraz grupowa praktyka lekarska Indywidualna, Indywidualna specjalistyczna oraz grupowa praktyka lekarzy dentystów Indywidualna, Indywidualna specjalistyczna oraz grupowa praktyka pielęgniarska Ogółem Ponadto w 2015 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu na podstawie przeprowadzonych kontroli wydał 298 opinii w formie decyzji stwierdzających spełnienie wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, w celu rejestracji podmiotów wykonujących działalność leczniczą w stosownym organie rejestrowym. 20 Lecznictwo zamknięte W roku 2015 nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu objętych było 47 podmiotów leczniczych udzielających stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych – szpitalnych i innych niż szpitalne – w tym 42 szpitale (z czego 16 szpitali jednodniowych), 1 zakład opiekuńczo-leczniczy, 1 zakład rehabilitacji leczniczej oraz 3 inne podmioty lecznicze (ośrodki leczenia uzależnień). W roku sprawozdawczym skontrolowano łącznie 28 podmiotów lecznictwa stacjonarnego – w tym 26 szpitali (z czego 10 szpitali jednodniowych), zakład opiekuńczo – leczniczy oraz zakład rehabilitacji leczniczej, przeprowadzając kontrole kompleksowe obiektów oraz kontrole tematyczne, które wynikają ze specyfiki i zakresu prowadzonej działalności medycznej. . Na podstawie 74 przeprowadzonych kontroli Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu wydał 24 decyzje. W roku sprawozdawczym na ogólną liczbę 28 skontrolowanych placówek lecznictwa stacjonarnego 7 placówek spełnia wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 roku w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, natomiast pozostałe 21 placówek nie spełnia tych wymagań – z tego 16 z nich posiada opracowany program dostosowawczy. W roku sprawozdawczym, podobnie jak w roku poprzednim obserwowano mniejszą ilość prac dostosowawczych, prowadzonych w szpitalach. Wynikać to może ze złożonej sytuacji finansowej tego typu placówek, jak również z faktu iż ustwodawca ustawą z dnia 25 września 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1887) zmienił termin dostosowania podmiotów wykonujących działalność leczniczą do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, ustalając go na dzień 31 grudnia 2017 roku. Niemniej jednak niektóre szpitale kontynuowały realizację bieżących lub wcześniej nie wykonanych zamierzeń: Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu – w obiekcie przy ul. Przybyszewskiego 49 zakończono remont i modernizację w Klinice Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych; a w obiekcie przy ul. Grunwaldzkiej przeprowadzono remont Oddziału Kardiologii oraz Oddziału Gastroenterologii, 21 Ortopedyczno – Rehabilitacyjny Szpital Kliniczny im. Wiktora Degi Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu ul. 28 Czerwca 1956 r. nr 135/147 – przeprowadzono remont Oddziału Dziennego Pobytu, Szpital Kliniczny im. Karola Jonschera Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu ul. Szpitalna 27/33 – trwa budowa nowego budynku z przeznaczeniem na potrzeby bloku operacyjnego i centralnej sterylizacji, Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem ul. Krysiewicza 7/8 w Poznaniu – wyremontowano i zmodernizowano izbę przyjęć w obiekcie przy ul. Krysiewicza. Podczas prowadzonych kontroli odnoszono się do stanu technicznego placówek i w przypadkach uzasadnionych koniecznością zapobieżenia rozprzestrzenianiu się zakażeń wydawano decyzje administracyjne w oparciu o obowiązujące przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia. Wśród nieprawidłowości technicznych w lecznictwie stacjonarnym najczęściej stwierdzano zły stan techniczny sal chorych, gabinetów diagnostyczno–zabiegowych w oddziałach łóżkowych, brak wyposażenia brudowników na oddziałach w myjko – dezynfektor lub urządzenie do dekontaminacji oraz utylizacji wkładów jednorazowych, zły stan sal zabiegowych w blokach operacyjnych oraz zły stan węzłów sanitarnych dla pacjentów. Stwierdzano także zły stan techniczny mebli i sprzętów stanowiących wyposażenie oddziałów łóżkowych i sal zabiegowych (zniszczone blaty robocze, niezmywalną tapicerkę krzeseł, kozetek, stołów zabiegowych, łóżek). Doraźne remonty przeprowadzane w placówkach wpływają na poprawę ich stanu sanitarnego. Prowadzenie prac remontowych w szpitalach odbywa się bez przerywania udzielania świadczeń zdrowotnych dla pacjentów. W zakresie prowadzenia procesów dezynfekcji i sterylizacji materiałów oraz narzędzi wielokrotnego użytku, niezbędnych do udzielania świadczeń zdrowotnych, w przypadku stwierdzanych nieprawidłowości wydawano stosowne zalecenia. Nadzór nad szpitalami obejmował również zagadnienia dotyczące postępowania z odpadami medycznymi w miejscu ich wytwarzania, gromadzenia odpadów medycznych i warunki ich magazynowania do czasu przekazania do utylizacji, które w szpitalach można ocenić jako poprawne. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie postępowania z odpadami medycznymi wydawano zalecenia pokontrolne lub decyzje. 22 W zakresie utrzymania czystości bieżącej w placówkach lecznictwa stacjonarnego w roku sprawozdawczym stwierdzano przechowywaniu sprzętu pojedyncze porządkowego, uchybienia polegające niezapewnieniu na niewłaściwym odpowiednich środków dezynfekcyjnych do powierzchni, niezapewnieniu preparatów antyseptycznych do rąk, nieutrzymywaniu bieżącej czystości pomieszczeń i wyposażenia pomieszczeń oraz niewłaściwym przechowywaniu sprzętu medycznego i bielizny – w związku z tym wydawano stosowne polecenia lub decyzje administracyjne. Stan sanitarno–techniczny „szpitali jednodniowych” był zadawalający. Zakwestionowano stan techniczny tylko 1 placówki. W roku sprawozdawczym ze złym stanem higieniczno – sanitarnym i technicznym wykazano 14 placówek szpitalnych (w tym 3 niepubliczne i 11 publicznych) oraz zakład opiekuńczo – leczniczy i zakład rehabilitacji leczniczej. Natomiast za wyróżniające się pod względem utrzymania właściwego stanu sanitarno – higienicznego placówki, uznać można: „Med – Polonia” Sp. z o.o. ul. Obornicka 262, 60-693 Poznań (placówka niepubliczna). W roku sprawozdawczym zgłoszono łącznie 3 interwencje, które dotyczyły placówek publicznych Zgłoszone nieprawidłowości potwierdziły się w jednym przypadku i dotyczyły: Niewłaściwych warunków sanitarno-higienicznych w łazienkach dla pacjentów na Oddziale Urologicznym oraz braku mydła i papieru toaletowego. W czasie kontroli czystość bieżąca pomieszczeń higieniczno-sanitarnych nie budziła zastrzeżeń. Stwierdzono brak płynu do dezynfekcji rąk oraz brak mydła przy umywalkach, natomiast papier toaletowy i ręczniki jednorazowego użycia do rąk nie były umieszczone w podajnikach na nie przeznaczonych. W jednej łazience ( pod prysznicem) stwierdzono zagrzybione fugi. Wydano stosowne zalecenia, kontrola sprawdzająca potwierdziła ich wykonanie. 23 Lecznictwo otwarte W roku 2015 skontrolowano 26,55% placówek lecznictwa otwartego ujętych w ewidencji. W związku z prowadzonym nadzorem Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu, na podstawie 727 przeprowadzonych kontroli wydał 77 decyzji, ponadto odnotowano również 8 interwencji dotyczących placówek medycznych oraz nałożono 3 mandaty karne za nieprzestrzeganie bieżącej czystości i porządku (w łącznej kwocie 300 zł). W roku sprawozdawczym w ramach realizacji harmonogramu przeprowadzono 727 kontroli różnego typu podmiotów wykonujących działalność leczniczą ambulatoryjną, w roku 2014 liczba ta wyniosła 403. Tak znacząca różnica wynika z większej ilości kontroli sprawdzających wykonanie nakazów wydanych decyzji merytorycznych oraz z mniejszej ilości wpływających wniosków dla nowo powstających placówek. Stan techniczny oraz warunki higieniczno–sanitarne jakie powinien spełniać personel, sprzęt oraz wyposażenie, a także sposób postępowania z wytwarzanymi odpadami w skontrolowanych obiektach medycznych był zróżnicowany. W grupie obiektów lecznictwa ambulatoryjnego zły stan higieniczno–sanitarny oraz techniczny stwierdzono w 37 placówkach, 21 podmiotach leczniczych i 16 praktykach zawodowych lekarzy. Wśród najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości były: braki zachowanego ciągu technologicznego sterylizatorni, braki bezpośredniego połączenia gabinetu badań ginekologicznych z pomieszczeniem higieniczno – sanitarnym wyposażonym dodatkowo w bidet, niewłaściwy stan sanitarno–techniczny ścian i podłóg w pomieszczeniach placówek, braki umywalek do mycia rak w pomieszczeniach wykonywania badań lub zabiegów, zły stan techniczny mebli i sprzętów, niewłaściwie zorganizowane lub wyposażone stanowiska higienicznego mycia rąk (brak dozowników z preparatem dezynfekcyjnym oraz podajników na ręczniki jednorazowego użytku), nieprawidłowe postępowanie z odpadami medycznymi, braki opracowanych procedur higienicznych lub nieprzestrzeganie ich, braki prowadzenia i dokumentowania kontroli wewnętrznych w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych, braki kart charakterystyk niebezpiecznych substancji chemicznych stosowanych w placówkach. W ramach nadzoru nad placówkami lecznictwa otwartego oceniano wykonywanie procesów dezynfekcji i sterylizacji materiałów i sprzętu medycznego oraz egzekwowano prawidłowe postępowanie w tym zakresie. W placówkach udzielających świadczeń zdrowotnych przy zastosowaniu narzędzi i sprzętu wielokrotnego użytku, procesy dezynfekcji i sterylizacji 24 prowadzone są w sterylizatorniach zorganizowanych w wydzielonych miejscach gabinetów diagnostyczno–zabiegowych lub w odrębnych, wydzielonych pomieszczeniach. Obiekty nie posiadające możliwości zorganizowania sterylizatorni zawierały umowy na usługi sterylizacji z inną placówką bądź stosowały wyłącznie sprzęt sterylny jednorazowego użycia. Podczas prowadzonych kontroli oceniano również postępowanie z odpadami medycznymi powstającymi w wyniku udzielania świadczeń zdrowotnych. Nieprawidłowości w zakresie postępowania z odpadami medycznymi stwierdzono łącznie w 12 placówkach, w tym w 5 praktykach zawodowych lekarzy oraz w 7 podmiotach leczniczych wykonujących ambulatoryjne świadczenia zdrowotne. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły: braku opracowanej procedury nieprawidłowego postępowania gromadzenia odpadów z wytwarzanymi medycznych w odpadami miejscu ich medycznymi, powstawania, nieprawidłowego magazynowania odpadów medycznych przed przekazaniem ich do utylizacji. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydawano stosowne zalecenia oraz decyzje administracyjne. W ramach oceny postępowania z bielizną nie stwierdzano istotnych uchybień. W placówkach coraz powszechniej stosowana jest bielizna jednorazowego użytku, która w zależności od specyfiki wykonywanych świadczeń traktowana jest jako odpad medyczny bądź komunalny. W roku 2015 w zakresie utrzymania bieżącej czystości i porządku, w ramach realizacji harmonogramu kontroli, nie odnotowano istotnych uchybień. W skontrolowanych placówkach sprzątanie i utrzymanie czystości odbywało się z zachowaniem zasad higienicznych. W roku sprawozdawczym do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu zgłoszono ogółem 8 interwencji na podmioty udzielające ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych. Przeprowadzone kontrole potwierdziły zgłoszone nieprawidłowości w 5 przypadkach, w związku z czym nałożono łącznie 3 mandaty karne oraz wydawano stosowne polecenia i decyzje administracyjne. 25 Domy Pomocy Społecznej W 2015 roku skontrolowano 47 obiektów: 4 Domy Pomocy Społecznej, 20 innych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, 16 placówek zapewniających całodobową opiekę oraz 7 noclegowni i domów dla bezdomnych. sanitarno-higieniczne, jedynie w dwóch Skontrolowane obiekty spełniały wymagania przypadkach stwierdzono nieprawidłowości: 1. „Prywatny Dom Opieki” ul. Działkowa 42 w Kobylnicach – stwierdzono nieprawidłowy sposób magazynowania bielizny czystej. W magazynie bielizny czystej przechowywane były również środki spożywcze (jogurty, ziemniaki) oraz brudna odzież robocza. Za stwierdzone uchybienie nałożono mandat karny w wysokości 300 zł oraz wydano zalecenia pokontrolne. Kontrola sprawdzająca wykazała usunięcie nieprawidłowości. 2. Pogotowie Społeczne ul. Borówki 12 w Poznaniu – stwierdzono brak umowy na odbiór i utylizację odpadów niebezpiecznych (infekcyjnych), które wytwarzane są w gabinecie pielęgniarskim ponadto krzesła w pomieszczeniach ogólnodostępnych dla mieszkańców placówki nie miały łatwo zmywalnych powierzchni. Wydano polecenia pokontrolne. Kontrola sprawdzająca wykazała usunięcie nieprawidłowości. W przypadku 1 placówki stwierdzono, że w dalszym ciągu utrzymują się przekroczenia dopuszczalnej ilości bakterii Legionella sp. w instalacji ciepłej wody. W związku z czym prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. Ponadto w nowo powstałym obiekcie „Dom Pobytu Seniora s.c.” ul. Lechicka 100 w Poznaniu stwierdzono: - brak pokoju dziennego pobytu służącego jako jadalnia, - brak pomieszczenia pomocniczego do suszenia ( bielizna suszona jest na suszarce usytuowanej na klatce schodowej między parterem a pierwszym piętrem) oraz brak wystarczającej liczby toalet i łazienek, co jest niezgodne z zapisem art. 68 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. W związku z tym wystosowano pismo do Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego informujące o wynikach przeprowadzonej kontroli sanitarnej. 26 Ustępy publiczne W ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego znajduje się 38 ustępów publicznych. Skontrolowano wszystkie obiekty, przeprowadzono ogółem 94 kontrole. W tej grupie obiektów bieżący stan sanitarno – porządkowy nie budził zastrzeżeń. Jako zły pod względem technicznym uznano szalet publiczny przy ul. Racjonalizatorów 3 w Poznaniu. Przeprowadzona kontrola wykazała niewłaściwy stan techniczny ścian w pomieszczeniu toalety damskiej oraz w pomieszczeniu dla personelu, niewłaściwy stan sanitarno-techniczny podłogi w pomieszczeniach toalet damskiej i męskiej oraz pomieszczeniu dla personelu. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydana została decyzja administracyjna nakazująca doprowadzić do właściwego stanu pomieszczenia obiektu. Kontrola sprawdzająca wykazała niewykonanie nakazów decyzji wobec czego wszczęto postępowanie egzekucyjne. Nadzorem objęte są również toalety zlokalizowane na stacjach, przystankach osobowych PKP, Dworcu Autobusowym PKS w Poznaniu oraz na dworcach autobusowych MPK (PoznańŚródka, Poznań–Rondo Rataje, Poznań–Os.Jana III Sobieskiego, Poznań – Junikowo), a także w Porcie Lotniczym Poznań–Ławica. Obiekty te nie są wyszczególnione w ewidencji. Kontrole sanitarne ustępów zostały przeprowadzone przy okazji kontroli wyżej wymienionych obiektów, a ich stan sanitarny był zadawalający. 27 Baza noclegowa W ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu znajduje się 116 hoteli (skontrolowano 99). Ponadto w ewidencji znajduje się: 6 moteli (skontrolowano 4), 12 pensjonatów (skontrolowano 11), 2 kempingi (skontrolowano dwa),11 hoteli pracowniczych (skontrolowano 11), 9 agroturystyk (skontrolowano 7), 8 ośrodków wczasowo – turystycznych (skontrolowano 8) oraz 42 obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie (skontrolowano 28). Ponad 80% hoteli posiada kategoryzację. Na wyróżnienie zasługują obiekty 3, 4 i 5 gwiazdkowe o wysokim standardzie: Hotel „Morena” ul. Konopnickiej 1A w Mosinie, Hot – elarnia ul. Morenowa 33 w Puszczykowie, Hotel „Max” ul. Kościuszki w Luboniu, Hotel „Poznański’’ ul. Krańcowa 4 w Luboniu, Hotel „Euro” ul. Cieszkowskiego 33 w Swarzędzu, Hotel „Aleksandra” ul. Radosna 6 w Pobiedziskach, Hotel „Amarylis” ul. Poznańska 39 w Swarzędzu, Green Hotel ul. Jeziorna 2a w Komornikach, Hotel „Ossowski” ul. Dąbrówki w Kobylnicy, Hotel „500” ul. Poznańska 139 w Tarnowie Podgórnym, Hotel ,,Orange Przeźmierowo” ul. Poznańska 14/7 w Przeźmierowie, Hotel „Sheraton” ul. Bukowska 3/9 w Poznaniu, Hotel „Andersia” Plac Andersa 5 w Poznaniu, Hotel „Włoski Business” ul. Dolna Wilda 8 w Poznaniu, Hotel ,,Stare Miasto” ul. Rybaki 36 w Poznaniu, Hotel ,,Blow Up Hall” ul. Kościuszki 42 w Poznaniu, Hotel Kortowo ul. Kotowo 62 w Poznaniu, Hotel Brovaria ul. Stary Rynek 73 w Poznaniu, Hotel „NH” ul. Św. Marcin 67 w Poznaniu, Hotel „Royal” ul. Św. Marcin 71 w Poznaniu, Hotel ,, Mercure” ul. Roosevelta 20 w Poznaniu, Rezydencja Solei ul. Wałecka 2 w Poznaniu, 28 Rezydencja Solei ul. Wenecjańska 1 w Poznaniu, Hotel „Vivaldi’’ ul. Winogrady 9 w Poznaniu, Hotel „Regatta” ul. Chojnicka 49 w Poznaniu, PURO Hotel ul. Stawna 12 w Poznaniu, Hotel FAIRPLAYCE ul. Bożydara 10 w Poznaniu. Wyżej wymienione hotele oprócz noclegów oferują swoim gościom restauracje, zespoły odnowy biologicznej oraz zespoły klimatyzowanych sal wielofunkcyjnych. Kontrole sanitarne bazy noclegowej przeprowadzone w 2015 roku w ramach bieżącego nadzoru nie wykazały nieprawidłowości, tylko w 2 przypadkach kontrola sanitarna wykazała naruszenie przepisów sanitarno–higienicznych. Za stwierdzone uchybienie osoby odpowiedzialne ukarane zostały mandatem karnym. Obiekty świadczące usługi noclegowe są przyłączone do sprawnej instalacji wodociągowej, wyjątek stanowi 5 hoteli, które posiadają własne źródło zaopatrzenia w wodę. Natomiast sieci ścieki usuwane są do kanalizacyjnej lub szczelnych zbiorników bezodpływowych (41 obiektów). Ponadto Ośrodek Campingowy POSiR Malta wyposażony jest w stanowiska do zlewu ścieków caravaningowych, które są na bieżąco myte i dezynfekowane. Przy zlewniach zapewnione są hydranty z wodą do zaopatrzenia pojazdów, płukania zbiornika na ścieki i mycia otoczenia zlewni. Odpady składowane są w pojemnikach lub kontenerach i odbierane przez firmy posiadające wymagane zezwolenia. Częstotliwość odbioru jest dostosowana do ilości wytwarzanych odpadów. Hotele zaopatrzone są w środki czystości przechowywane w wydzielonych pomieszczeniach lub miejscach. Bielizna pościelowa prana jest na zewnątrz w mechanicznych pralniach usługowych nadzorowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną. Wyjątek stanowią 4 obiekty, które posiadają własne pralnie. Stan pomieszczeń mieszkalnych, sanitariatów oraz zaplecza nie budził zastrzeżeń. W obiektach raz w roku przeprowadzana jest dezynfekcja koców, kołder, poduszek i materacy. W trakcie prowadzonych kontroli stwierdzono, że w hotelach dostępne są karty charakterystyki stosowanych substancji i preparatów chemicznych. Podczas kontroli obiektów hotelarskich informowano o konieczności badania wody z instalacji ciepłej wody w kierunku obecności bakterii Legionella sp. zgodnie 29 z rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W roku 2015 badania wody w kierunku oznaczania bakterii Legionella sp. przeprowadzone zostały w 2 hotelach zlokalizowanych na terenie Poznania. Pobory wody wykonano zgodnie z obowiązującymi przepisami w punktach ustalonych wspólnie z dyrekcją kontrolowanego obiektu. W 1 przypadku na podstawie wyników badania wody Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu, stwierdził niespełnienie wymagań określonych w wyżej wymienionym rozporządzeniu. W zaistniałej sytuacji wydano decyzje naprawczych w zakresie uzyskania właściwej nakazujące podjęcie działań jakości wody ciepłej łącznie z przeprowadzeniem zabiegów czyszczenia i dezynfekcji urządzeń i instalacji wody ciepłej na terenie hotelu. W badaniu kontrolnym nie wykryto bakterii z rodzaju Legionella sp.. Decyzja została wykonana. W 1 obiekcie jakość wody nie budziła zastrzeżeń. W 8 obiektach przedsiębiorcy wykonali badania ciepłej wody w ramach kontroli wewnętrznej w kierunku obecności bakterii Legionella sp. i przedstawili sprawozdania z badań. We wszystkich przypadkach jakość wody nie budziła zastrzeżeń. 30 Nadzór sanitarny nad środkami transportu i obiektami służącymi do prowadzenia transportu W 2015 roku skontrolowano Port Lotniczy Poznań – Ławica Sp. z o.o. wraz z NZOZ Lotniskowego Zespołu Ratownictwa Medycznego Portu Lotniczego Poznań – Ławica oraz SPZOZ Lotniczego Pogotowia Ratunkowego w Warszawie, Filia w Poznaniu. W skład portu lotniczego wchodzą: Nowa Hala Odlotów strefy Schengen, Nowa Hala Odlotów strefy non – Schengen, Hala Przylotów (wszystkie one stanowią lotnicze przejście graniczne), Hala Główna a także Terminal Nr 1 dla użytkowników prywatnych, małych samolotów, zarówno w komunikacji krajowej, jak i zagranicznej. Przeprowadzono kontrole pomieszczeń Lotniskowej Służby Ratowniczo – Gaśniczej Portu Lotniczego Poznań – Ławica Sp. z o. o. w skład której wchodzi NZOZ Lotniczy Zespół Ratownictwa Medycznego. Wszystkie skontrolowane pomieszczenia i używany sprzęt tej służby są właściwie przygotowane pod względem sanitarnym. Również prawidłowo prowadzona jest gospodarka odpadami komunalnymi i niebezpiecznymi medycznymi. NZOZ Lotniczy Zespół Ratownictwa Medycznego dysponuje karetką pogotowia ratunkowego, zestawem 14 szczelnych kombinezonów z aparatami tlenowymi do indywidualnej ochrony oraz 4 kombinezonami ćwiczebnymi. Kombinezony te są wielokrotnego użytku, a ich dekontaminacja w razie potrzeby przeprowadzana będzie w kabinie dekontaminacyjnej (rozkładana kabina namiotowa). W ramach Lotniskowego Zespołu Ratownictwa Medycznego zatrudnionych . jest 12 ratowników medycznych (na cały etat). W widocznych miejscach wszystkich Hal poszczególnych terminali umieszczone są informacje dla podróżnych o sposobie i trybie uzyskania pomocy medycznej w nagłych wypadkach. W Hali Głównej Terminala Nr 3 umieszczone są 3 defibrylatory wraz z instrukcjami użytkowania. Na podstawie kontroli przeprowadzonych w 2015 roku można stwierdzić, że wszystkie wymienione hale przylotów i odlotów wszystkich terminali utrzymane są we właściwym stanie sanitarnym. Nieliczne nieprawidłowości sanitarne stwierdzane podczas kontroli były natychmiast usuwane. Wszystkie hale portu lotniczego posiadają węzły sanitarne (oddzielne męskie i żeńskie, a także przystosowane dla osób niepełnosprawnych) oraz pokoje do pielęgnacji niemowląt. Wymienione pomieszczenia higieniczno–sanitarne znajdują się zarówno w części przed odprawą paszportowo – celną i biletową, jak i po odprawie. Węzły sanitarne są 31 systematycznie sprzątane i dezynfekowane. Wyposażone są w pełni w środki higieny osobistej. Wszystkie węzły sanitarne na terenie Portu Lotniczego Poznań – Ławica oraz hale przylotów i odlotów posiadają sprawną klimatyzację. Urządzenia klimatyzacyjne Terminali Nr 2 są pod stałym nadzorem technicznym służb lotniskowych i serwisowej firmy zewnętrznej (przegląd techniczny dokonywany jest raz w roku, raz na kwartał przeprowadzana jest wymiana filtrów powietrza natomiast raz w tygodniu przeprowadzany jest przegląd poszczególnych central wentylacyjnych). Urządzenia klimatyzacyjne terminala nr 3 są nadzorowane jeszcze w ramach gwarancji. Gospodarka odpadami prowadzona jest w sposób właściwy. Odpady komunalne oraz medyczne (wytwarzane przez podmiot leczniczy – Lotniskowy Zespół Ratownictwa Medycznego Portu Lotniczego Poznań–Ławica) odbierane są przez wyspecjalizowane firmy. Filia Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Lotniczego Pogotowia Ratunkowego z siedzibą w Warszawie, jest obiektem o wysokim standardzie, utrzymanym bardzo dobrze pod względem sanitarno–technicznym. Skontrolowano również pod względem sanitarnym 1 śmigłowiec ratownictwa medycznego – SPHXP, stwierdzając jego właściwy stan sanitarno – higieniczny. W 2015 roku przeprowadzono kontrole 176 tramwajów i zestawów tramwajowych, 522 autobusy komunikacji publicznej, miejskiej i gminnej, w znacznej większości przypadków stwierdzając ich właściwy stan sanitarny, 10 tramwajów i 8 autobusów MPK Sp. z o.o. uznano za złe pod względem sanitarnym (brudne, zakurzone wewnętrzne parapety okien, uchwyty, poręcze, półki – osłony, brudne podłogi). Działania tutejszego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej sprawiły, że część tramwajów i autobusów jest dodatkowo sprzątana w trakcie ich dobowej eksploatacji, na terenie poszczególnych dworców Zarządu Transportu Miejskiego i baz Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Poznaniu Sp. z o.o. oraz na poszczególnych pętlach tramwajowych i terenach baz tramwajowych, co przyczyniło się do poprawy bieżącego stanu sanitarno – higienicznego tych pojazdów. Skontrolowano ogółem 16 autobusów turystycznych. Podczas kontroli stwierdzano ich właściwy stan sanitarny. Skontrolowano 50 składów pociągów pasażerskich trzech spółek kolejowych PKP („Przewozy Regionalne” Sp. z o. o. Oddział Wielkopolski z siedzibą w Poznaniu, 32 „Koleje Wielkopolskie” Sp. z o.o. w Poznaniu oraz „PKP Intercity” S.A. Zakład Zachodni w Poznaniu) kontrolami objęto w sumie 147 wagonów. Mimo braku w pełni właściwych warunków mycia wagonów pasażerskich i jednostek Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych, wagony podczas kontroli generalnie spełniały wymagania higieniczno-sanitarne. Ich stan sanitarno – higieniczny w porównaniu do lat poprzednich uległ wyraźnej poprawie. Wszystkie skontrolowane wagony składów pociągów pasażerskich były we właściwym stanie sanitarno-higienicznym. Wszystkie skontrolowane w minionym roku samochody świadczące usługi przewozu zwłok i szczątków ludzkich (43) oraz karetki pogotowia (52) spełniały wymogi sanitarne. W roku sprawozdawczym skontrolowano statki spacerowe „Anna Maria” wykonujący rejsy po Jeziorze Kórnickim, „Biała Dama”, „Karolinka” i „Bajka” wykonujące rejsy po rzece Warcie, stwierdzając ich właściwy stan sanitarny. 33 Tab. 3. Stan sanitarny środków transportu Liczba ze złym stanem sanitarnym Liczba Wyszczególnienie w tym pod skontrolowanych ogółem względem technicznym 0 1 2 3 Autobusy komunikacji publicznej 01 522 8 0 Autobusy turystyczne 02 16 0 0 Tramwaje i trolejbusy 03 176 10 0 EUROCITY,INTERCITY 04 0 0 0 w ekspresowych 05 9 0 0 pociągach i pospiesznych innych 06 155 0 0 Statki i promy pasażerskie żeglugi 07 4 0 0 08 0 0 0 09 1 0 0 Samochody do przewozu chorych 10 52 0 0 Samochody do przewozu zwłok 11 43 0 0 12 978 18 0 Wagony śródlądowej Samoloty pasażerskie Samoloty i śmigłowce ratownictwa medycznego i szczątków Razem 34 Stan sanitarno–techniczny dworca autobusowego PKS w Poznaniu S.A. nie budził zastrzeżeń. Perony w ruchu krajowym i międzynarodowym, peron dla komunikacji gminnej oraz perony przyjazdowe utrzymane były właściwie pod względem sanitarno–higienicznym, pomimo tego, że część peronów nie posiada zadaszenia. Również pomieszczenia dworca tj. poczekalnia, toalety dla podróżnych, kasy biletowe w ruchu krajowym oraz centrum biletowe w ruchu międzynarodowym, a także pomieszczenie do przechowywania bagażu, pomieszczenia dyspozytora, kierownika dworca, pomocnicze, w tym służbowe toalety, jadalnia i szatnie utrzymane były w czystości. Wszystkie pomieszczenia dworca posiadają klimatyzację. W 2015 roku dworzec PKS w Poznaniu został skontrolowany 4 razy. W roku sprawozdawczym skontrolowano także dworce będące w gestii Zarządu Transportu Miejskiego w Poznaniu oraz przystanek Poznańskiego Szybkiego Tramwaju tramwajowoautobusowego Dworzec Zachodni za którego stan sanitarno – techniczny odpowiada Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu Sp. z o.o. Stan sanitarno-higieniczny dworców autobusowych Sródka, Rataje, dworca Tramwajowo – Autobusowego Junikowo oraz Przystanku PST Dworzec Zachodni oceniono jako dobry. Obiekty są całodobowo nadzorowane przez firmę ochroniarską, dzięki temu rozwiązano problem dewastacji pomieszczeń. Natomiast dworzec autobusowy os. Jana III Sobieskiego utrzymany jest dostatecznie pod względem sanitarnym. W dalszym ciągu problemem na jego terenie jest zanieczyszczenie odchodami gołębi niektórych obszarów dworca. W związku ze zgłoszoną interwencją dotyczącą zanieczyszczania terenu dworca i przystanków PST przez gołębie, przeprowadzona została kontrola sanitarna, która potwierdziła zarzuty. Wobec powyższego zobowiązano zarządcę do podjęcia działań zaradczych i oczyszczania oraz zdezynfekowania zabrudzonych powierzchni dworca. Przeprowadzane kontrole sprawdzające wykazały wykonanie poleceń dotyczących doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-higienicznego zanieczyszczanych terenów jak również, że zamocowane zostały siatki ochronne w miejscach, w których technicznie było to możliwe. Zabezpieczają one przed gnieżdżeniem się gołębi. Mimo podjętych działań, powyższe rozwiązanie tylko w pewnym stopniu wpłynęło na poprawę stanu sanitarno – higienicznego tego kompleksu komunikacyjnego. Skontrolowane bazy transportu autobusowego (14 obiektów) MPK w Poznaniu Sp. z o.o. oraz komunikacji gminnej spełniają wymagania sanitarno – higieniczne. Również baza Parkowej Kolejki „Maltanka” MPK w Poznaniu Sp. z o.o. nie budzi zastrzeżeń sanitarnych. 35 W ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu znajdują się 53 dworce i stacje kolejowe. Skontrolowano wszystkie obiekty. Ogółem przeprowadzono 61 kontroli. Dworce stacji PKP Poznań Główny utrzymane są we właściwym stanie sanitarno – higienicznym. Kontrole Dworca PKP Poznań Główny podobnie jak w roku ubiegłym wykazywały zaniedbania sanitarno – porządkowe dotyczące głównie obszarów podlegających Zarządowi Dróg Miejskich w Poznaniu, zlokalizowanych w sąsiedztwie kompleksu dworcowego. Stwierdzone uchybienia dotyczyły zanieczyszczenia przestrzeni w obrębie wind i schodów prowadzących do i z Mostu Dworcowego oraz zaśmieconego terenu przy ul. Dworcowej, terenu wzdłuż ul. Głogowskiej i chodnika prowadzącego do wejścia do budynku Dworca Zachodniego. Wobec powyższego, podczas kontroli zobowiązano zarządcę terenu do podjęcia stosownych działań, zmierzających do poprawy stanu sanitarnego, poprzez zwiększenie częstotliwości sprzątania wyżej wymienionego terenu. Ponadto przeprowadzano również rozmowy telefoniczne z osobami odpowiedzialnymi za bieżące utrzymanie tych terenów w Zarządzie Dróg Miejskich jak również jedną z kontroli przeprowadzono w obecności przedstawiciela Zarządu Dróg Miejskich. Powyższe działania spowodowały wyraźną poprawę stanu sanitarno-higienicznego, niemniej jednak wydawano zalecenia pokontrolne zobowiązujące zarządcę do utrzymania bieżącego porządku w obrębie tego terenu z uwagi na jego stałe zanieczyszczanie i dewastację. Pomieszczenia budynków dworcowych Dworca Letniego i Dworca Zachodniego, jak również nowy budynek dworcowy (hol, toalety, kasy biletowe) utrzymane były we właściwym stanie sanitarno-higienicznym. W holu przed kasami biletowymi (poziom pierwszy nowego budynku dworcowego) umieszczony jest defibrylator z instrukcją obsługi, a na poziomie drugim dworca przygotowano pomieszczenie dla doraźnej pomocy lekarskiej (gabinet lekarski z kozetką, parawanem, biurkiem z apteczką pierwszej pomocy, ciśnieniomierzem, środkami dezynfekcyjnymi oraz toaletą przystosowaną dla osób niepełnosprawnych). Stacje i przystanki osobowe PKP uznano za utrzymane dostatecznie pod względem sanitarnym. Z małymi wyjątkami są to obiekty o niskim standardzie, których stan sanitarno – techniczny sukcesywnie się pogarsza. Wiele obiektów pozbawionych jest toalet. Natomiast istniejące toalety skanalizowane lub typu suchego są już wyeksploatowane. Część stacji i przystanków osobowych wyposażonych jest w kabiny TOI – TOI. Znaczna część obiektów dworcowych pozbawiona jest 36 bieżącej wody dla podróżnych, nie posiada czynnych poczekalni, czy wiat peronowych. Stwierdzane sporadycznie nieprawidłowości dotyczące braku zachowania bieżącej czystości w toaletach i na terenie dworców oraz stacji kolejowych usuwane były na bieżąco podczas kontroli. Skontrolowano również 3 punkty oczystkowe wagonów pasażerskich: Punkt Oczystkowy Wagonów Pasażerskich „Przewozy Regionalne” Sp. z o.o. Oddział Wielkopolski z siedzibą w Poznaniu, Punkt Oczystkowy Wagonów Pasażerskich „Koleje Wielkopolskie” Sp. z o.o. w Poznaniu oraz Punkt Oczystkowy Wagonów Pasażerskich „PKP Intercity”S.A. Przeprowadzono w sumie 3 kontrole tych obiektów, nie stwierdzono uchybień sanitarnych. 37 Zakłady fryzjersko-kosmetyczne, gabinety kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu i solaria Na terenie miasta Poznania i powiatu poznańskiego znajduje się łącznie 1685 obiektów, takich jak: zakłady fryzjerskie, fryzjersko–kosmetyczne, gabinety odnowy biologicznej, solaria i gabinety tatuażu. W tej grupie skontrolowano 1074 obiektów. Za stwierdzone bieżące uchybienia podczas kontroli nałożono 8 mandatów karnych na sumę 1150 zł. W dużej mierze uchybienia dotyczyły braku zachowania bieżącej czystości na stanowiskach pracy oraz braku dezynfekcji narzędzi. Stwierdzano brak środków do dezynfekcji lub stosowanie środków przeterminowanych, a także nieprawidłowo przygotowanych roztworów roboczych. Stosowano niewłaściwe stężenia preparatów, na pojemnikach brakowało również etykiet charakteryzujących roztwory lub zamieszczano niepełne informacje o środkach dezynfekcyjnych. Inne uchybienia dotyczyły brudnych, niedezynfekowanych pojemników do przechowywania sprzętu, brudnych narzędzi, braku segregacji przechowywanego sprzętu oraz braku procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami i chorobami zakaźnymi. Poza wyżej omawianymi przypadkami, w skontrolowanych zakładach narzędzia używane do zabiegów nienaruszających ciągłości tkanki są myte i dezynfekowane po każdym użyciu. Czas ekspozycji dezynfekowanego sprzętu, zależny jest od typu zastosowanego chemicznego środka dezynfekcyjnego oraz jego stężenia. Parametry dobierane są zgodnie z zaleceniami producenta. Wszystkie stosowane środki zostały dopuszczone do obrotu. W odniesieniu do narzędzi w wyniku, których mogło dojść do naruszenia ciągłości tkanki stosowana jest dezynfekcja w pojemnikach przy pomocy preparatów chemicznych lub wykonywana w myjkach ultradźwiękowych oraz sterylizacja. Sterylizacja narzędzi w skontrolowanych obiektach, w których wykonywane są zabiegi z naruszeniem ciągłości tkanki w 68% odbywa się przy użyciu sterylizatora kulkowego. Z uwagi jednak na brak testów potwierdzających skuteczność sterylizacji taką metodą, podczas kontroli zalecano sterylizację parą wodną tj. przy użyciu autoklawu. Sterylizację przy użyciu autoklawu odnotowano w 20% skontrolowanych w 2015 roku obiektach. Natomiast w przypadku 6% sterylizacja wykonywana jest przez firmy zewnętrzne. W pozostałych obiektach nie ma potrzeby wykonywania sterylizacji, z uwagi na stosowanie sprzętu jednorazowego. 38 Narzędzia wielokrotnego użytku sterylizowane w autoklawie, przechowywane są w rękawach papierowo–foliowych opisanych datą sterylizacji narzędzi. Natomiast w odniesieniu do sterylizacji w sterylizatorach kulkowych sprzęt jest sterylizowany dwukrotnie przed i po wykonanym zabiegu. Sprzęt przechowywany jest w czystych, zdezynfekowanych pojemnikach. Zużyty sprzęt jednorazowy oraz materiały, które mogły ulec zanieczyszczeniu krwią lub innymi wydzielinami gromadzone są w miejscu ich powstawania, w specjalnych oznakowanych pojemnikach odpornych na przekłucie i traktowane są jak odpady niebezpieczne. Odbiorem odpadów niebezpiecznych zajmują się wyspecjalizowane firmy. Podczas przeprowadzanych kontroli sanitarnych w obiektach stosujących środki dezynfekcyjne zwracano uwagę na konieczność posiadania i zapoznania się z kartami charakterystyki tych środków. W przypadku braku kart charakterystyki wydano stosowne zalecenia w tym zakresie. W dalszym ciągu stosownie do ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi w roku 2015 w skontrolowanych zakładach kosmetycznych, fryzjersko–kosmetycznych i tatuażu sprawdzano wykonanie wydanych poleceń, dotyczących wdrożenia i stosowania procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami i chorobami zakaźnymi. W wyniku podjętych działań kontrolnych stwierdzono, że w 485 obiektach opracowano i wdrożono procedury zapewniające ochronę przed zakażeniami i chorobami zakaźnymi. W kontrolowanych zakładach stosowana jest bielizna jednorazowa (ok.98%) i wielorazowego użytku, która prana jest poza zakładem (w pralni). Bielizna brudna gromadzona jest w wyznaczonych do tego celu pojemnikach, natomiast czysta przechowywana w szafach oraz na stanowiskach pracy w miejscach wyznaczonych. Odpady komunalne gromadzone są w przeznaczonych do tego celu pojemnikach, których stan sanitarny oraz techniczny nie budził zastrzeżeń. W skontrolowanych obiektach w aglomeracji poznańskiej opłata za odbiór odpadów komunalnych jest uiszczana do Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”, Związku Międzygminnego „Centrum Zagospodarowania Odpadów – SELEKT” w Czempiniu, a w pozostałych przypadkach do właściwych urzędów miast i gmin. W części obiektów opłata zawarta jest w czynszu za lokal. Odbiorem odpadów komunalnych zajmują się firmy posiadające wymagane zezwolenia. 39 Hałas komunalny W 2015 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu prowadził 13 spraw dotyczących hałasu. Ogółem w roku 2015 wpłynęło 10 interwencji, z czego 2 nie należały do kompetencji organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej (dotyczyły hałasu środowiskowego powodowanego pracą urządzeń sklepu ogólnospożywczego), natomiast 1 sprawę przekazano zgodnie z właściwością miejscową do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Szamotułach. Źródłem hałasu były urządzenia i maszyny zamontowane w zakładach handlowo – usługowych takich jak sklepy spożywcze, lokale gastronomiczne oraz urządzenia instalacyjne budynków (węzeł cieplny, kotłownia, instalacja wentylacyjna i klimatyzacyjna, basen kąpielowy, brama garażowa). Przeprowadzono 21 kontroli w tym 8 kontroli pomiarowych. Wydano 3 decyzje nakazujące ograniczenie hałasu do poziomu nie powodującego przekroczeń norm akustycznych dla lokali mieszkalnych. Decyzje wydane zostały na podstawie przeprowadzonych pomiarów, w których stwierdzono, że w badanych mieszkaniach klimat akustyczny nie odpowiadał wymaganiom normy PN-87/B-02151/02. Na podstawie wykonanych pomiarów sprawdzających wydano 2 upomnienia wzywające do wykonania obowiązujących decyzji własnych. 40 Interwencje W 2015 roku do Oddziału Higieny Komunalnej wpłynęło 165 interwencji od mieszkańców (w 2014 roku 186 interwencji). Najwięcej spraw dotyczyło posesji mieszkalnych i mieszkań (106 interwencji), w zakresie: gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki ściekami, zanieczyszczenia posesji i domów przez gołębie, psy i koty, a także występowania insektów i gryzoni. Zgłoszenia dotyczyły także zanieczyszczonych piaskownic ogólnodostępnych, uciążliwych lokatorów, złego stanu sanitarnego budynków oraz niewłaściwych warunków mieszkaniowych, a także hodowli kotów. Trzy interwencje dotyczyły uciążliwości zapachowych, natomiast 13 uciążliwości hałasowych. Źródłem hałasu były urządzenia i maszyny zamontowane w zakładach handlowo – usługowych takich jak sklepy spożywcze, lokale gastronomiczne oraz urządzenia instalacyjne budynków (węzeł cieplny, kotłownia, instalacja wentylacyjna i klimatyzacyjna, basen kąpielowy, brama garażowa). W większości spraw przeprowadzono wizję, a w zasadnych przypadkach, wykonano kontrole pomiarowe i podejmowano odpowiednie działania. W ramach interwencji zgłaszano nieprawidłowości w zakładach obiektów użyteczności publicznej – 15 interwencji. Dotyczyły one głównie niewłaściwego stanu sanitarnego oraz niewłaściwego przeprowadzania procesów dezynfekcji kosmetycznych i fryzjersko–kosmetycznych oraz a w zakładach fryzjerskich, gabinetach masażu i klubach fitness, także niewłaściwego stanu sanitarno–higienicznego w obiektach świadczących usługi noclegowe, obiektach sportowych i areszcie śledczym. Ponadto interweniowano w sprawach zanieczyszczenia powietrza spowodowanego emisją spalin z budynków mieszkalnych i zanieczyszczenia biologicznego wody w basenach kąpielowych, w kąpieliskach i w miejscach wykorzystywanym do kąpieli. Odnotowano interwencje dotyczące kwestionowanej jakości wody z wodociągu miejskiego Poznań, wodociągu wiejskiego Napachanie, wodociągu wiejskiego Joanka oraz wodociągu wiejskiego Bogucin. Interweniujący skarżyli się głównie na niewłaściwą jakość organoleptyczną wody tj. zabarwienie, mętność, nieprzyjemny zapach w tym związany również z poziomem chloru w wodzie i metaliczny smak. 41 W każdym z wyżej wymienionych przypadków Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu przeprowadził odpowiednie działania, adekwatne do stwierdzonej sytuacji. Interwencje, które nie należały do kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej przekazywano do właściwego Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego, Wojewódzkiej Inspekcji Ochrony Środowiska, Prezydenta Miasta Poznania oraz urzędów miast i gmin. 42 OBIEKTY ŻYWNOŚCIOWO-ŻYWIENIOWE 43 Zakres nadzoru sanitarnego Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Poznaniu prowadzi nadzór nad zakładami produkcji i obrotu środkami spożywczymi oraz środkami transportu przeznaczonymi do ich przewozu. Kontrolowane są także placówki produkujące i sprzedające przedmioty użytku kontaktujące się z żywnością jak również kosmetyki. W 2015 roku kontrolą objęto 4142 zakłady. Tab. 1. Podział obiektów skontrolowanych na poszczególne grupy Rodzaj obiektów Liczba obiektów skontrolowanych Obiekty produkcji / tj. wytwórnie lodów, piekarnie, ciastkarnie, przetwórnie owocowo – warzywne i grzybowe, wytwórnie napojów bezalkoholowych i rozlewnie piwa, zakłady garmażeryjne, wytwórnie makaronów, wytwórnie wyrobów cukierniczych, wytwórnie koncentratów spożywczych, wytwórnie 517 środków dietetycznych, wytwórnie substancji dodatkowych, inne / oraz transport Obiekty obrotu / tj. sklepy, magazyny, kioski / inne obiekty obrotu oraz transport 5768 Zakłady żywienia zbiorowego /tj. restauracje, bary, punkty małej gastronomii, stołówki pracownicze, stołówki w przedszkolach, szkołach i żłobkach, domach wczasowych, 4005 bufety / oraz transport Zakłady produkcji i obrotu kosmetykami i przedmiotami użytku Ogółem 126 10416 44 Zakłady obrotu W sklepach, hurtowniach i kioskach z żywnością, na straganach oraz w innych punktach sprzedaży środków spożywczych przeprowadzono 3048 kontroli sanitarnych. Nałożono w nich podczas kontroli 260 mandatów na kwotę 58 800 zł, głównie za niewłaściwy stan czystości pomieszczeń i wyposażenia zakładu, stosowanie środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia, brak segregacji asortymentowej przy przechowywaniu żywności w chłodni, niewłaściwe przechowywanie odpadów, brak możliwości identyfikacji surowców i półproduktów, obecności gryzoni lub ich odchodów, brak wody. Wydano 89 decyzji zobowiązujących właścicieli obiektów do poprawy w nich stanu sanitarnotechnicznego w tym 5 decyzji zamykających i 2 decyzje zakazujące wprowadzania do obrotu środków spożywczych z uwagi na zagrożenie zdrowotne, jakie niesie za sobą ich spożycie. Unieruchomiono 3 sklepy spożywcze, 1 kiosk, 1 stragan. Główne przyczyny zamknięcia tych placówek to: obecność szkodników (gryzoni i karaczanów) oraz ślady ich bytowania, brak bieżącej ciepłej i zimnej wody, brak odpływu do kanalizacji, ogólny brak porządku i czystości w pomieszczeniach, nieprawidłowa gospodarka odpadami rożnego pochodzenia. 2 decyzje zakazujące wprowadzania do obrotu dotyczyły suplementów diety, gdyż zaistniały wątpliwości w zakresie bezpieczeństwa ich stosowania z uwagi na przypadki fałszowania składu produktu substancjami niebezpiecznymi dla zdrowia. 10 obiektów spożywczych nie spełniało wymagań i uznane zostało za niezgodne z obowiązującymi wymaganiami. Powodem uzyskania takiej oceny były nieprawidłowe zabezpieczenia zakładów przed dostępem szkodników, brak wody bieżącej oraz podłączenia do kanalizacji placówek stacjonarnych a w przypadku obiektów ruchomych– brak wody donoszonej, przechowywanie środków spożywczych łatwo psujących się poza urządzeniami chłodniczymi. 45 Zakłady produkcyjne W 2015 roku przeprowadzono 581 kontroli sanitarnych w zakładach produkujących środki spożywcze. Winnych zaniedbań ukarano 39 mandatami karnymi na łączną kwotę 9 200 zł. Powodem karania przedsiębiorców były: zły stan bieżący sanitarno – techniczny, niewłaściwa higiena procesu produkcji, brak możliwości identyfikacji surowców, stosowanie przeterminowanych surowców, brak prowadzonych regularnie zapisów wynikających ze stosowanych systemów jakości, niewłaściwa higiena osobista (np. brudna odzież), brak orzeczeń lekarskich do celów sanitarno - epidemiologicznych pracowników. Wydano 21 decyzji zobowiązujących właścicieli obiektów do poprawy w nich stanu sanitarno – higienicznego i technicznego. Zamknięto 2 zakłady - 1 cukiernię i 1 piekarnię – z uwagi na ślady bytowania gryzoni (obecność odchodów mysich) w pomieszczeniach zakładów. Zakłady te zostały zdyskwalifikowane pod względem sanitarnym. Poza tym wydano 1 zakaz wprowadzania do obrotu produktu – herbatki ziołowej. Z uwagi na odwołanie strony od przedmiotowej decyzji, prowadzone jest dalsze postępowanie. Zakłady żywienia W 2015 roku skontrolowano 4005 zakładów żywienia, w których przeprowadzono 1748 kontroli. Poddano ocenie sanitarnej 862 z nich, zdyskwalifikowano 7 z nich. Przyczyny dyskwalifikacji zakładów to: niedostateczna czystość pomieszczeń zakładu, niewłaściwe warunki magazynowania, pakowania, transportu i sprzedaży, w tym zachowanie łańcucha chłodniczego, brak właściwego zabezpieczenia zakładu przed szkodnikami. 46 Unieruchomiono 9 placówek – 2 zakłady cateringowe dostarczające posiłki do takich placówek jak szkoły czy przedszkola, 3 restauracje, 2 bary, 1 pizzerię, 1 agroturystykę wiejską, głównie z uwagi na antysanitarne warunki produkcji (w tym niezapewnienie właściwej dezynfekcji naczyń stołowych), prowadzenie działalności pomimo braku zgody organów inspekcji sanitarnej, brak bieżącej wody czy wody właściwej jakości zdrowotnej, niewłaściwe przechowywanie produktów żywnościowych. Nałożono 109 mandatów karnych na kwotę 33950 zł za takie nieprawidłowości jak: zły stan sanitarno-higieniczny sprzętów i wyposażenia w kuchni (brudne lub zniszczone sprzęty produkcyjne i wyposażenie kuchenne), nieprawidłowe przechowywanie środków spożywczych (brak segregacji żywności), prowadzenie czynności technologicznych obróbki surowców w sposób narażający półprodukty lub wyrób gotowy na zanieczyszczenia zewnętrzne, przeterminowane środki spożywcze. Nadzór nad importem środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością W ramach prowadzonego nadzoru nad importem środków spożywczych oraz przedmiotów i materiałów do kontaktu z żywnością ogółem wydano 1166 świadectw importowych oraz 1 świadectwo o niespełnieniu wymagań zdrowotnych, dotyczące daktyli suszonych z pestką wyprodukowanych w Iraku, w których stwierdzono obecność szkodników w postaci żywych osobników dorosłych, larw oraz ich pozostałości. Importer poddał utylizacji przedmiotową partię produktu. Podczas kontroli sanitarnych oceniono 1582 partie żywności i 1485 partii materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością. Przeprowadzono również kontrole związane z pobieraniem prób, pobrano 7 próbek środków spożywczych i 7 próbek materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością. 47 Były to: garnki do frytek import Hongkong, silikonowe ustniki, patelnie grillowe, wyroby ceramiczne, wyroby emaliowane - import Chiny, wyroby z melaminy import Tajlandia, orzechy laskowe import Turcja, daktyle suszone import Irak, kawa surowa import Uganda. Wydano 280 decyzji płatniczych obejmujących koszty kontroli dokumentacji, świadectwa oraz koszty oględzin towaru, a także koszty badań laboratoryjnych. Zakłady produkcji i obrotu kosmetykami i przedmiotami użytku W ramach prowadzonego nadzoru nad kosmetykami skontrolowano 10 wytwórni, 2 zakłady konfekcji kosmetyków oraz 4 miejsca obrotu oraz pobrano do badań laboratoryjnych w ramach kontroli urzędowej 3 próbki wyrobów kosmetycznych. Oceniano zgodność dokumentacji kosmetyku, produkcji kosmetyku i oznakowania opakowania jednostkowego kosmetyku z wymaganiami zawartymi w obowiązujących przepisach prawnych. Sprawdzono dokumentację i oznakowanie 16 wyrobów kosmetycznych, z czego zakwestionowano 4 wyroby kosmetyczne pod względem oznakowania oraz 1 pod względem dokumentacji. Dokonano również kontroli 6 wytwórni wyrobów z tworzyw sztucznych oraz 7 miejsc obrotu. Pobrano do badań laboratoryjnych w ramach kontroli urzędowej 12 próbek wyrobów do kontaktu z żywnością. Zakwestionowano 1 wyrób – kubek szklany z uwagi na uwalnianie się kadmu i ołowiu z obrzeża naczyń dekorowanych szklanych. Nałożono 3 mandaty na 100 zł za niezgłoszenie do PSSE Poznań zakładów zajmujących się wprowadzaniem do obrotu wyrobów do kontaktu z żywnością. Podsumowanie W 2015 roku nastąpił dalszy wzrost ilości obiektów żywności, przedmiotów użytku i kosmetyków znajdujących się w rejestrze Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Poznaniu – w porównaniu z 2013 rokiem o 584 a z 2014 rokiem o 571 placówek. Podobnie jak w latach ubiegłych występowała duża rotacja przedsiębiorców – placówki były zamykane 48 przez jedną firmę, po czym przejmowane przez inną. Powstawały także nowe zakłady – zagospodarowane po obiektach innych branż lub nowo wybudowane, przystosowane do prowadzenia danego typu działalności żywnościowej. W dalszym ciągu zwiększała się liczba mandatów nakładanych na przedsiębiorców – w stosunku do roku 2013 o 52 a do roku 2014 o 11. Taki stan rzeczy świadczy o tym, że działalność spożywczą prowadzą osoby nieznające lub niestosujące się do przepisów sanitarnych, często nieprzeszkolone, nieprzygotowane do pracy w przemyśle spożywczym. Zwiększyła się też liczba nieprzeprowadzonych kontroli z uwagi na brak osób odpowiedzialnych za przyjęcie kontroli, odnotowywano też przypadki utrudniania kontroli poprzez niewpuszczenie przedstawicieli Inspekcji Sanitarnej do danych zakładów. W opisywanym roku sprawozdawczym, w porównaniu z 2014 rokiem, zwiększeniu uległa liczba kontroli interwencyjnych - o 17%. Skargi zgłaszane były głównie przez konsumentów, ale też instytucje takie jak straż miejska, policja czy inne urzędy administracji państwowej. Zgłoszenia dotyczyły głównie antysanitarnych warunków sprzedaży czy produkcji środków spożywczych, przeterminowanych wyrobów oferowanych klientom a także związane były z występowaniem zaburzeń żołądkowo–jelitowych po spożyciu produktu spożywczego zakupionego w miejscu obrotu czy też danej potrawy w zakładzie żywienia. Rys. 1. Liczba mandatów w latach 2013 - 2015 49 Rys. 2. Liczba obiektów wg rejestru zakładów w latach 2013-2015 50 WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY 51 Działalność kontrolna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego W roku 2015 w ewidencji Oddziału Higieny Pracy Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Poznaniu zarejestrowanych było 3 482 zakłady (2014r.-3 477 zakładów), które zatrudniały łącznie 126 617 pracowników (w roku 2014 – 123 508 pracowników). W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba zewidencjonowanych podmiotów zwiększyła się o 5. Nadal przeważają zakłady małe zatrudniające do 50 pracowników (3006 obiektów). Stanowią one 86 % ogółu zakładów. Duże zakłady zatrudniające powyżej 250 pracowników stanowią 3%. Kontrole w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego Nadzorem sanitarnym objęto 36% zewidencjonowanych w rejestrze PSSE w Poznaniu zakładów. Przeprowadzono 1878 kontroli sanitarnych w 1248 obiektach (w roku ubiegłym 1784 w 1242 zakładach). W trakcie prowadzonego bieżącego nadzoru sanitarnego zwrócono uwagę na warunki bezpieczeństwa i higieny pracy, przekroczenia normatywów higienicznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, stan sanitarny zaplecza socjalnego oraz realizację wcześniej wydanych nakazów. Kontynuowano wzmożony nadzór nad zakładami, w których stwierdzono dużą liczbę chorób zawodowych oraz nad zakładami charakteryzującymi się szkodliwymi i uciążliwymi warunkami pracy. Szczególną uwagę zwrócono na warunki pracy pracowników zatrudnionych w przemyśle drzewnym, spożywczym i metalowym. 52 Tab. 1. Kontrole w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w latach 2014– 2015 kontrole 2014 2015 Ogółem 1784 1878 Czynniki chemiczne 1002 1202 Czynniki biologiczne 88 225 Czynniki rakotwórcze 39 54 Inne ( interwencje, kontrole 655 397 tematyczne) Nadal najwięcej kontroli przeprowadzono w zakresie stosowania i wprowadzania do obrotu substancji chemicznych i ich mieszanin. Narażenie na czynniki szkodliwe dla zdrowia Przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia stwierdzono w 172 zewidencjonowanych obiektach. Ogółem w warunkach przekroczenia normatywów higienicznych pracowało 5050 osób (w roku 2014 – 4825 osób), w tym: Tab. 2. Narażeni w latach 2014-2015 Narażeni 2014 2015 Ogółem 4825 5050 narażeni na pyły 115 178 narażeni na hałas 4620 4843 narażeni na drgania 48 69 narażeni na czynniki chemiczne 90 29 53 Pracownicy narażeni stanowili 8% ogółu zatrudnionych w skontrolowanych zakładach. Podobnie jak w roku ubiegłym najwięcej pracowników było eksponowanych na ponadnormatywny hałas (96 % ogółu narażonych). Zobowiązano pracodawców do podjęcia działań technicznych i organizacyjnych zmierzających do obniżenia poziomu emisji czynników szkodliwych na stanowiskach pracy oraz ekspozycji pracowników, najczęściej poprzez zmodernizowanie parku maszynowego, wprowadzanie automatyzacji i hermetyzacji procesów produkcyjnych oraz zastosowanie nowych systemów ochron zbiorowych (tj. wentylacji lub odciągów). W przypadku braku możliwości zastosowania środków technicznych wprowadzano zmiany organizacyjne np. skrócenie czasu ekspozycji pracowników. Udostępniono również atestowane i odpowiednio dobrane środki ochrony indywidualnej (np. ochronniki słuchu, rękawice, maski). Postępowanie administracyjne W 707 skontrolowanych zakładach pracy (57%) wystąpiły nieprawidłowości, na których usunięcie wydano decyzje administracyjne lub zalecenia. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości dotyczyły: uchybień z zakresu substancji i preparatów chemicznych - 18% (w 223 zakładach), złego stanu sanitarno–higienicznego pomieszczeń pracy i socjalnych - 12% (w 149 zakładach), W braku pomiarów środowiskowych - 10% ( w 130 zakładach), braku oceny ryzyka zawodowego - 6% (w 69 zakładach). związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 116 decyzji administracyjnych (158 w roku 2014) z zakresu bieżącego nadzoru sanitarnego i poprawiających warunki pracy. W związku z niewykonaniem przez pracodawców części nałożonych obowiązków wydano 1 postanowienie o nałożeniu grzywny na kwotę 220 zł. 54 Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi w środowisku pracy W ewidencji znajdują się 105 zakładów, w których występują substancje chemiczne i ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Najliczniejszą grupę stanowią zakłady stolarskie ( pył drewna twardego buku i dębu), zakłady opieki zdrowotnej (promieniowanie jonizujące, tlenek etylenu) i zakłady produkujące wyroby metalowe ( tlenki niklu i związki chromu (VI). W roku 2015 przeprowadzono kontrole w 49 zakładach ( w roku 2014 w 39). W skontrolowanych zakładach w kontakcie z czynnikiem rakotwórczym lub mutagennym pracowało 1910 osób. Szczególnym nadzorem objęto podmioty zajmujące się zabezpieczeniem oraz usuwaniem wyrobów lub innych materiałów zawierających azbest. Do najczęściej stwierdzonych uchybień w zakresie czynników rakotwórczych należało: brak rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z czynnikami o działaniu rakotwórczym, brak rejestru pracowników narażonych na działanie czynników rakotwórczych. Przeprowadzone kontrole wykazały, iż zakłady stosujące dotychczas w procesie produkcji czynniki rakotwórcze czynią starania zmierzające do ich eliminacji. Najczęściej i najpowszechniej stosowane są środki ochrony osobistej. Badania profilaktyczne przeprowadzane są przez lekarzy uprawnionych, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Nadzór nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi W ramach nadzoru nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy przeprowadzono 225 kontroli sanitarnych w 164 obiektach (w roku ubiegłym 150 kontroli w 141 obiektach). Na działanie czynników biologicznych potencjalnie eksponowanych było 1242 pracowników. Do najczęściej stwierdzanych uchybień w zakresie czynników biologicznych należy: brak uwzględnienia ekspozycji na szkodliwe czynniki biologiczne w ocenie ryzyka zawodowego, brak wymaganych przepisami rejestrów prac i pracowników narażonych na działanie czynników biologicznych z 3 grupy zagrożenia, 55 brak procedur i instrukcji dotyczących bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, brak oznakowania znakiem ostrzegającym przed zagrożeniem biologicznym. Przeprowadzone kontrole wykazały, iż pracodawcy podejmują szereg działań profilaktycznych zmniejszających narażenie pracowników m.in. zapewniają środki ochrony indywidualnej, środki do odkażania skóry oraz proponują pracownikom profilaktyczne szczepienia ochronne. Stwierdzono 5 przypadków chorób zawodowych wywołanych czynnikami biologicznymi w miejscu pracy ( borelioza, gruźlica, wirusowe zapalenie wątroby typu C). Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami W ramach nadzoru nad czynnikami chemicznymi przeprowadzono 1313 kontroli w podmiotach zajmujących się produkcją, wprowadzaniem do obrotu, stosowaniem oraz dystrybucją substancji i preparatów chemicznych, prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3, produktów biobójczych, środków zastępczych, środków ochrony roślin oraz detergentów. Tab. 3. Kontrole z zakresu nadzoru nad chemikaliami w roku 2015 Kontrole w zakresie nadzoru nad chemikaliami Tematyka kontroli Liczba kontroli Substancje chemiczne i ich mieszaniny (stosowanie) 1025 Substancje i preparaty chemiczne (wprowadzanie do obrotu) 162 Prekursory kategorii 2 i 3 16 Produkty biobójcze 69 Detergenty 7 Środki zastępcze 34 56 Na terenie powiatu poznańskiego 6 producentów i 299 dystrybutorów wprowadzało do obrotu substancje chemiczne i ich mieszaniny. Najczęstsze uchybienia dotyczyły: nieprawidłowych kart charakterystyki substancji chemicznych i ich mieszanin, złego oznakowania, braku spisu substancji chemicznych i ich mieszanin, braku instrukcji magazynowania, braku oznakowania magazynu chemicznego. Celem zlikwidowania nieprawidłowości wydano 104 decyzje administracyjne. W zakresie nadzoru nad środkami zastępczymi przeprowadzono 34 kontrole, wydano 26 decyzji administracyjnych oraz nałożono 8 kar pieniężnych na kwotę 190 000 zł podmiotom oferującym w sprzedaży środki zastępcze. Zabezpieczono 8 190 opakowań produktów i pobrano 110 próbek towarów do badań. Choroby zawodowe W 2015 roku wydano 28 prawomocnych decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej (w 2014 roku – 51 ) oraz 33 decyzje o braku podstaw do jej uznania (w roku 2014-21) Tab. 4. Choroby zawodowe w latach 2014- 2015 Lp. Rodzaj choroby 2014 2015 29 10 1 Przewlekłe choroby narządu głosu 2 Choroby zakaźne i pasożytnicze 8 5 3 Przewlekłe choroby narządu słuchu 5 2 4 Pylice płuc 1 4 57 Lp. Rodzaj choroby 2014 2015 5 Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywanej pracy 0 4 6 inne 8 3 51 28 Ogółem Najczęściej stwierdzonymi chorobami zawodowymi były choroby narządu głosu (10). W roku sprawozdawczym stwierdzono 2 przypadki zawodowego zakażenia wirusem zapalenia wątroby typ C. Podsumowanie 1. Nadzorem sanitarnym w roku 2015 objęto 36 % wszystkich zewidencjonowanych zakładów pracy. 2. Nieprawidłowości stwierdzono w 57 % skontrolowanych zakładów. 3. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami decyzje administracyjne wydano w 10% skontrolowanych zakładów. Najwięcej uchybień dotyczyło substancji i preparatów chemicznych, złego stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń pracy i zaplecza, pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia oraz oceny ryzyka zawodowego. 4. Liczba stwierdzonych chorób zawodowych uległa zmniejszeniu o 46%. Najczęściej stwierdzonymi chorobami zawodowymi były choroby narządu głosu (36%). 58 OBIEKTY NAUCZANIA I WYCHOWANIA 59 Placówki nauczania i wychowania W 2015 roku w ewidencji nadzoru Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu znajdowało się 1184 placówki nauczania, wychowania dla dzieci oraz młodzieży. Obiekty objęte nadzorem to: żłobki, przedszkola, szkoły wszystkich typów i stopni, internaty, placówki pracy pozaszkolnej, warsztaty, szkoły wyższe, domy studenckie i inne. W placówkach przeprowadzono 683 kontrole sanitarne. Od kilku lat widać wzrost liczby placówek, co związane jest głównie z powstawaniem nowych punktów opieki dla dzieci do lat trzech (tab. nr 1). Tab. 1. Porównanie liczby placówek i liczby kontroli w latach 2013 -2015 Porównywane 2013 r. 2014 r. 2015 r. liczba placówek 1085 1127 1184 liczba kontroli 623 622 683 parametry Przedmiotem czynności kontrolnych w placówkach nauczania i wychowania było: ocena warunków do utrzymania higieny osobistej użytkowników obiektów oraz bieżącej czystości placówek oświatowych, nadzorowanie stanu technicznego budynków i przyległych terenów placówek oświatowych, ocena warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego i higieny osobistej po zajęciach sportowych, ocena stanu technicznego urządzeń sportowych i ocena wymaganych dokumentów jak atesty i certyfikaty, ocena warunków zdrowotnych w pracowniach komputerowych, nadzorowanie realizacji wymogów w zakresie stosowania niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych w szkolnych pracowniach chemicznych, ocena warunków higieny procesów nauczania i planu zajęć lekcyjnych w szkołach, 60 ocena ergonomii stanowisk nauki, dostosowania mebli szkolnych do wzrostu uczniów oraz wymaganych dokumentów jak atesty i certyfikaty. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu wydał w 2015 r. 129 opinii sanitarnych na prowadzenie żłobków, klubów dziecięcych, punktów przedszkolnych, przedszkoli, szkół i innych placówek oświatowych. W związku z ułatwieniami w zakładaniu obiektów opieki nad dziećmi do lat 3 od 2011 r. systematycznie wzrasta liczba żłobków i klubów dziecięcych. Rośnie również liczba przedszkoli i punktów przedszkolnych (tab. nr 2). Tab. 2. Stan liczbowy obiektów opieki nad dziećmi do lat 3 oraz przedszkoli i punktów przedszkolnych w latach 2013-2015 Rodzaj obiektów 2013 r. 2014 r. 2015 r. 110 155 182 403 422 438 żłobki i kluby dziecięce przedszkola i punkty przedszkolne Decyzje administracyjne Na placówki nauczania i wychowania Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznania w 2015 roku wydał 138 decyzji merytorycznych i płatniczych oraz 3 postanowienia o nałożeniu grzywny. W 2015 roku Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży podczas kontroli sprawdzających stwierdził wykonanie 2 decyzji wydanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu. Zarządzenia decyzji najczęściej dotyczyły poprawy stanu sanitarno-technicznego dróg i dojść do placówek, ciągów komunikacyjnych w budynkach, pomieszczeń do nauki, pomieszczeń sanitarnych, bloków sportowych, nawierzchni boisk oraz zapewnienia ciepłej bieżącej wody. 61 Tab. 3. Porównanie liczby wydanych i wykonanych decyzji oraz liczby wydanych postanowień o nałożeniu grzywny w latach 2013-2015 Porównywane parametry liczba wydanych decyzji liczba postanowień o nałożeniu grzywny 2013 r. 2014 r. 2015 r. 165 154 138 5 2 3 Analiza rozkładu zajęć Jednym z zadań dotyczących nadzoru nad warunkami higieny procesów nauczania i wychowania jest prawidłowe planowanie nauki uczniów w szkołach. Podczas kompleksowych kontroli sanitarnych w 2015 roku przeprowadzono analizę rozkładów zajęć lekcyjnych w szkołach. Nieprawidłowości w planach lekcyjnych stwierdzono w 3 szkołach, a główny problem stanowiło nierównomierne rozłożenie zajęć lekcyjnych w poszczególnych dniach tygodnia. Nieprawidłowe plany lekcyjne wynikały głównie z powodu ograniczonej dyspozycyjności nauczycieli zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy, dowozem dzieci do szkoły z odległych miejscowości oraz zbyt małej ilości sal lekcyjnych. Ergonomia w placówkach nauczania i wychowania W ramach sprawowanego nadzoru sanitarnego w 2015 r. dokonano oceny dostosowania mebli przedszkolnych oraz szkolnych do wzrostu dzieci w przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjach i stwierdzono prawidłowe dostosowanie mebli do wzrostu. W badanych placówkach wyposażenie szkolne: stoły i krzesła posiadały wymaganą dokumentację jak atesty i certyfikaty. Stwierdza się większą świadomość wśród dyrektorów oraz nauczycieli szkół i przedszkoli dotyczącą szkodliwości nieprawidłowego dostosowania mebli do wzrostu dzieci. Ponadto w placówkach oświatowych systematycznie są wymieniane stare meble na nowe, które posiadają wymaganą dokumentację jak atesty i certyfikaty. 62 Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach W ramach sprawowanego nadzoru sanitarnego nad szkolnymi pracowniami chemicznymi Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży zwraca uwagę na prawidłowe zgodne z przepisami postępowanie z substancjami biobójczymi. Kontroli podlegają między innymi terminy przydatności, ewidencja środków biobójczych, aktualizacja kart charakterystyki, zgodne z wymaganiami oznakowanie i przechowywanie niebezpiecznych substancji i preparatów, środki ochrony osobistej uczniów i nauczycieli, wyposażenie apteczki I pomocy, a także regulamin określający zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w pracowniach chemicznych. Stwierdzono, że w szkolnych pracowniach chemicznych jest prawidłowe postępowanie z substancjami i preparatami niebezpiecznymi. Placówki oświatowe systematycznie i prawidłowo przekazują do utylizacji przeterminowane odczynniki uprawnionym zakładom. Wypoczynek dla dzieci i młodzieży W 2015 roku przeprowadzono 57 kontroli sezonowych placówek zimowego i letniego wypoczynku dla dzieci i młodzieży na terenie powiatu poznańskiego. Kontrole sanitarne nie wykazały większych nieprawidłowości. Podsumowanie 1. Warunki sanitarno-techniczne w placówkach oświatowych uległy poprawie w wyniku wykonanych w 2015 roku 2 decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu. 2. W 2015 roku w 3 placówkach oświatowych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu wydał postanowienie o nałożeniu grzywny z uwagi na brak wykonania decyzji w ustalonym terminie. Kierowane do Inspekcji Sanitarnej odwołania dyrektorów placówek oświatowych o zmianę terminów wykonania decyzji najczęściej są spowodowane brakiem funduszy na remonty. 3. Stale poprawia się stan techniczny mebli szkolnych i urządzeń sportowych, ponieważ placówki oświatowe systematycznie wymieniają sprzęt i urządzenia na nowe posiadające wymaganą dokumentację jak certyfikaty i atesty. 63 4. W 2015 r. w porównaniu z ubiegłym rokiem warunki higieny procesów nauczania i wychowania w szkołach na podstawie przeprowadzonych analiz rozkładu zajęć lekcyjnych poprawiły się, ponieważ tylko w 3 szkołach stwierdzono nieprawidłowości. 5. Podczas kontroli sanitarnych w placówkach oświatowych stwierdza się dostępność do środków higieny osobistej (papier toaletowy, mydło, ręczniki jednorazowe, suszarki). Do Oddziału Higieny Dzieci i Młodzieży są zgłaszane pojedyncze przypadki braku środków higieny, przyczyną tego są niesystematyczne uzupełnianie środków higieny oraz niewłaściwe zachowanie uczniów. 6. W 2015 roku wzrosła ilość placówek oświatowych opieki dzieci do lat 3 i przedszkolnych, na terenie powiatu poznańskiego. Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży wydał 43 pozytywnych opinii sanitarnych dla nowo powstałych placówek: 27 żłobków i klubów dziecięcych oraz 16 przedszkoli. 64 SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH 65 Ocena sytuacji epidemiologicznej Liczba zachorowań i współczynniki zapadalności dla poszczególnych chorób zakaźnych w latach 2014 – 2015 : Tab.1. Liczba zachorowań i współczynniki zapadalności dla poszczególnych chorób zakaźnych w latach 2014 -2015 L.p Kog wg 2014 Jednostka chorobowa 2015 ICD-10 0 l. zachorowań zapadalność l. zachorowań zapadalność Cholera UE 0 0 0 0 Dur brzuszny UE/PL 0 0 0 0 Dury rzekome A,B,C UE/PL 0 0 0 0 164 18,2 197 21,8 posocznica PL 1 0,1 4 0,4 inne zakażenia 5 0,5 1 0,1 2 0,2 0 0 1 0,1 3 0,3 0 0 0 0 1 1 A00 2 A01.0 3 A01.1-3 4 A02.0 5 A02.1 6 A02.2-8 2 zatrucia pokarmowe UE Salmonelozy pozajelitowe 7 A03 8 A04.0-2 PL Czerwonka bakteryjna (szigeloza) UE Inne bakteryjne wywołane przez E. coli zakażenia jelitowe biegunkotwórczą PL /4 (ogółem) 9 A04.3 wywołane przez E. coli enterokrwotoczną UE 10 A04.4 wywołane przezE. coli inną i BNO 4 0,4 4 0,4 11 A04.5 wywołane przez Campylobacter UE 54 6,0 44 4,9 12 A04.6 wywołane przez Yersinia 2 0,2 2 0,2 110 12,2 150 16,9 enterocolitica lub pseudotuberculosis UE 13 A04.7 wywołane przez Clostridium difficile 66 L.p Kog wg 2014 Jednostka chorobowa 2015 ICD-10 0 1 2 l. zachorowań zapadalność l. zachorowań zapadalność 14 A04.7-8 inne określone 4 0,4 2 0,2 15 A04.9 nie określone 1 0,1 0 0 16 A04 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 /5 32 163,5 32 163,0 17 A05.0 Inne bakteryjne gronkowcowe 1 0,1 1 0,1 jadem kiełbasianym (botulizm) 0 0 0 0 wywołane przez Cl. perfringens 0 0 0 0 zatrucia 18 A05.1 pokarmowe(ogółe m) UE/PL 19 A05.2 20 A05.3-8 inne określone 0 0 0 0 21 A05.9 nie określone 30 3,3 8 0,9 22 A05 0 0 0 0 Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe u dzieci do lat 2 /6 23 A07.1 Lamblioza (giardioza) UE 6 0,7 7 0,8 24 A07.2 Kryptosporydioza UE 2 0,2 0 0 25 A08.0 Wirusowe i inne wywołane przez 705 78,1 775 85,7 określone zaka- rotawirusy 2 0,2 108 11,9 żenia jelitowe 26 A08.1 (ogółem) wowołane przez norowirusy 27 A08.2-3 inne określone 64 7,1 34 3,8 28 A08.4 nie określone 43 4,8 242 26,8 29 A08.0-4 459 2345,4 500 2547,6 Wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 /7 67 L.p Kog wg 2014 Jednostka chorobowa 2015 ICD-10 0 30 1 A09 l. zachorowań zapadalność l. zachorowań zapadalność ogółem 2225 246,5 2561 283,1 w tym 593 3030,1 812 4137,4 2 Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu 31 u dzieci do lat 2 32 A20 Dżuma UE 0 0 0 0 33 A21 Tularemia UE 0 0 0 0 34 A22 Wąglik UE 0 0 0 0 35 A23 Bruceloza: nowe zachorowaniaUE 0 0 1 0,1 36 A24.0 Nosacizna PL 0 0 0 0 37 A27 Leptospiroza UE 0 0 0 0 38 A28.2 Jersinioza pozajelitowa UE 0 0 1 0,1 39 A31 Mikobakteriozy - inne i BNO 13 1,4 4 0,4 40 A32 Listerioza UE 5 0,5 5 0,5 41 A33-35 ogółem 0 0 0 0 42 A33 noworodków 0 0 0 0 43 A36 Błonica UE 0 0 0 0 44 A37 Krztusiec UE 38 4,2 172 19 45 A38 Płonica (szkarlatyna) PL 543 60,1 714 78,9 46 A39 Choroba 2 0,2 11 1,2 Tężec UE ogółem 68 L.p Kog wg 2014 Jednostka chorobowa 2015 ICD-10 0 1 l. zachorowań zapadalność l. zachorowań zapadalność 2 0,2 11 1,2 0 0 5 0,6 0 0 0 0 ogółem 48 5,3 66 7,3 róża 46 5,1 57 6,3 zespół wstrząsu 0 0 4 0,4 2 meningokokowa, 47 A39.0;A39. zapalenie opon inwazyjna UE/PL /8 mózgowych i/lub mózgu 8 48 A39.1-4 Posocznica 49 inna określona i nie A39.5-9 określona 50 wym.niżej Choroba wywołana przez Streptococcus 51 A46 52 A48.3 pyogenes,inwazyjna /PL 9 toksycznego 53 B95.0/O85 gorączka połogowa 0 0 0 0 54 B95.0/(…) inna określona i nie 2 0,2 7 0,8 choroba legionistów UE 0 0 0 0 gorączka z Pontiac PL 0 0 0 0 wrodzona i noworodków 1 0,1 0 0 określona Legioneloza /10 55 A48.1 56 A48.2 57 A50 58 A51 wczesna 26 2,9 30 3,3 59 A52 późna 1 0,1 2 0,2 60 A53 inne postacie kiły i kiła nie 27 3,0 92 10,2 Kiła określona 69 L.p Kog wg 2014 Jednostka chorobowa 2015 ICD-10 0 1 2 l. zachorowań zapadalność l. zachorowań zapadalność 61 A54 Rzeżączka 9 1,0 3 0,3 62 A55 Ziarnica weneryczna wywołana przez Chlamydie 0 0 0 0 63 A56 Inne choroby przenoszone droga płciową wywołane 0 0 46 5,1 Borelioza z Lyme PL 89 9,8 117 12,9 przez Chlamydie 64 A69.2 65 A70 Ornitozy (zakażenia Chlamydia psittaci) 0 0 0 0 66 A75 Dur wysypkowy 0 0 0 0 67 A78 Gorączka Q UE 0 0 0 0 68 A77; A79 Gorączka plamista i inne riketsjozy 0 0 0 0 69 A80.1-2,4 Poliomyelitis UE/PL 0 0 0 0 0 0 0 0 Ostre porażenia wiotkie u dzieci w wieku 0-14 lat 1 0,1 1 0,1 Encefalopatie gąbczaste 0 0 1 0,1 0 0 0 0 0 0 0 0 wywołane dzikim wirusem 70 A80.0,3-8 wyw. wirusem pochodzenia szczepionkowego 71 — 72 A81.0 choroba CreutzfeldtaJakoba (CJD) PL 73 A81.0 wariant choroby Creutzfeldta-Jakoba (vCJD) UE 74 A81 inne i nie określone 70 L.p Kog wg 2014 Jednostka chorobowa 2015 ICD-10 0 1 75 A82 76 Z20.3/Z24. 2 l. zachorowań zapadalność l. zachorowań zapadalność 0 0 0 0 157 17,4 156 17,2 1 0,1 1 0,1 opryszczkowe 1 0,1 1 0,1 inne określone 0 0 0 0 nie określone 1 0,1 3 0,3 w innych chorobach 1 0,1 0 0 enterowirusowe 4 0,4 3 0,3 2 Wścieklizna UE Styczność i narażenie na wściekliznę / potrzeba szczepień /11 77 A84 Kleszczowe zapalenie mózgu PL 78 B00.4 Inne wirusowe zapalenie mózgu 79 A81.1;A83; A85; B02.0 80 A86 81 — objętych MZ-56 /12 82 A87.0 Wirusowe zapalenie opon mózgowych 83 B00.3 opryszczkowe 0 0 0 0 84 A87.1- inne określone i 38 4,2 22 2,4 9;B02.1 nie określone 0 0 1 0,1 85 — w innych chorobach objętych MZ-56/13 86 A90-1 Gorączka denga (klasyczna lub krwotoczna) PL 0 0 1 0,1 87 A92.3 Gorączka zachodniego Nilu UE 0 0 0 0 88 A95 Żółta gorączka UE 0 0 0 0 89 A96.2;A98.3-4 0 0 0 0 Wirusowe gorączki krwotoczne Ebola, Marburg, Lassa 71 L.p Kog wg 2014 Jednostka chorobowa 2015 ICD-10 0 1 2 UE 90 l. zachorowań zapadalność l. zachorowań zapadalność 0 0 0 0 0 0 0 0 5490 608,2 6165 681,5 /14 A92.0;A96.0- inne określone i 1,8-9;A98.0- nie określone /14 2,5-8,A99 Choroba wywołana przez hantawirusy PL 91 A98.5 92 B01 Ospa wietrzna 93 B03 Ospa prawdziwa UE 0 0 0 0 94 B05 Odra UE 66 7,3 4 0,4 95 B06 Różyczka UE 158 17,5 80 8,8 96 B08.8 Pryszczyca 0 0 0 0 97 B15 Wirusowe typu A UE 7 0,8 2 0,2 typu B - ostre UE 2 0,2 0 0 typu B - przewlekłe /15 67 7,4 117 12,9 typu C: wg definicji 180 19,9 100 11,1 1 0,1 0 0 0 0 0 0 AIDS-Zespół nabytego upośledzenia odporności UE/PL 4 0,4 5 0,6 Nowo wykryte zakażenia HIV UE/19 71 7,9 87 9,6 zapalenie 98 B16 99 B18.0-1 100 B17.1; B18.2 wątroby przypadku - 2014 r. UE /16,17 101 odpowiednio typu B+C (zakażenie mieszane) /18 102 B17.0,2- inne i nie określone 8;B18.8-9;B19 103 B20-B24 104 Z21 72 L.p Kog wg 2014 Jednostka chorobowa 2015 ICD-10 0 l. zachorowań zapadalność l. zachorowań zapadalność Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) UE 55 6,1 49 5,4 Malaria (zimnica)UE 1 0,1 3 0,3 1 2 105 B26 106 B50-B54 107 B67 Bąblowica (echinokokoza) UE 0 0 0 0 108 B69 Wągrzyca (cysticerkoza) 0 0 0 0 109 B75 Włośnica UE 0 0 0 0 110 wym. niżej ogółem 25 2,8 29 3,2 zapalenie opon 7 7,7 5 0,6 posocznica 16 1,8 14 1,6 inna określona i 5 0,5 15 1,7 0 0 0 0 ogółem 0 0 0 0 Haemophilus zapalenie opon 0 0 0 0 influenzae, mózgowych i/ inwazyjna UE/PL 22 lub mózgu posocznica 0 0 0 0 inna określona i 0 0 0 0 4 0,4 5 0,6 Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae, 111 B95.3/G04.2; inwazyjna UE/20 G00.1 mózgowych i/ lub mózgu 112 A40.3 113 B95.3/(…) nie określona 114 B96.2/D59.3 Zespół hemolityczno-mocznicowy w przebiegu zak. E. coli 115 wym. niżej UE/21 Choroba wywołana przez 116 B96.3/G04.2 ;G00.0 117 A41.3 118 B96.3/(…) nie określona 119 G01;G04.2; Bakteryjne zapalenie w innych chorobach 73 L.p Kog wg 2014 Jednostka chorobowa 2015 ICD-10 0 1 G05.0; 2 opon mózgowych i/lub l. zachorowań zapadalność l. zachorowań zapadalność objętych MZ-56 /23 mózgu 120 G00.2-8;G04.2 inne określone 2 0,2 3 0,3 121 G00.9;G04.2 inne, nie określone 1 0,1 2 0,2 122 G03 Zapalenie opon mózgowych inne i nie określone 34 3,8 15 1,7 123 G04.0,8-9 Zapalenie mózgu inne i nie określone 4 0,4 4 0,4 124 J09 Grypa ptaków typu A/H5 lub A/H5N1 u ludzi UE/Pl 24 0 0 0 0 125 J10-J11 ogółem 44 4,9 130 14,4 u dzieci w wieku 0-14 lat 7 0,8 57 40,5 różyczka wrodzona UE 0 0 0 0 inne określone i nie 0 0 0 0 toksoplazmoza UE 1 0,1 2 0,2 listerioza UE 0 0 0 0 inne określone i nie 0 0 0 0 Grypa UE/PL 126 127 P35.0 Wrodzone choroby wirusowe 128 P35.1-9 określone 129 P37.1 Inne wrodzone zakażenia i choroby pasożytnicze 130 P37.2 131 P37.3-9 określone 132 U04 SARS-Zespół ostrej niewydolności oddechowej UE/24 0 0 0 0 133 T60 Zatrucia pestycydami - ostre 25 0 0 0 0 134 T61 Zatrucia naturalnie ryby, skorupiaki i inne 0 0 0 0 toksycznymi substancjami produkty morza 0 0 0 0 spożytymi jako pokarm 25 135 T62.0 grzyby 74 L.p Kog wg 2014 Jednostka chorobowa 2015 ICD-10 0 1 136 T62.1-2 137 T64 l. zachorowań zapadalność l. zachorowań zapadalność jagody i inne części roślin 0 0 0 0 mikotoksyny 0 0 0 0 dioksyny 0 0 0 0 2 Ostre zatrucia żywnością skażoną biologicznie i/lub chemicznie 25 138 — 139 — polichlorowane bifenyle 0 0 0 0 140 — inne określone i nie 0 0 0 0 określone 11818 Suma kontrolna 13918 www.pzh.gov.pl meldunki epidemiologiczne 75 Choroby, szerzące się drogą pokarmową Dur brzuszny i dury rzekome W 2015 roku nie odnotowano zachorowań na dur brzuszny i dury rzekome. Ostatni przypadek zarejestrowano w 2000 roku. Czerwonka W 2015 roku nie odnotowano zachorowań na czerwonkę. Ostatnie dwa przypadki zarejestrowano w 2014 roku. Zatrucia pokarmowe pałeczką Salmonella W roku 2015 zarejestrowano 197 przypadków zatruć pokarmowych wywołanych pałeczką Salmonella (wsp. zap. 21,8/100 000) w tym 41 przypadków jako prawdopodobne. Liczba zachorowań w porównaniu do roku 2014 wzrosła o 20 % (164 zachorowań). Wśród potwierdzonych typów zdecydowanie przeważał typ Salmonella enteritidis, co stanowi 87,6% wszystkich diagnozowanych przypadków. Podobnie jak w poprzednich latach największą liczbę potwierdzonych przypadków zarejestrowano w przedziale wiekowym 0-4 lat (102 przypadki), co stanowi 51,8% zdiagnozowanych zachorowań. Współczynnik zapadalności w tej grupie wiekowej wyniósł 199,0/100 000 i w porównaniu z rokiem ubiegłym (wsp. zap. – 205,7/100 000) uległ nieznacznemu spadkowi. Wśród zgłoszonych 197 zachorowań hospitalizację odnotowano u 97 pacjentów. Zatrucia pokarmowe enterotoksyną gronkowcową W roku sprawozdawczym 2015, podobnie jak w roku 2014, zarejestrowano 1 przypadek zatrucia pokarmowego, gdzie w posiewie kału wyhodowano Staphylococcus aureus. Przypadek dotyczy chłopca w wieku 2 lat, mieszkańca wsi, hospitalizowanego w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Lesznie. Dziecko żywione w żłobku prywatnym. Nie odnotowano zachorowań powiązanych epidemiologicznie wśród dzieci wyżej wymienionego żłobka. 76 Zatrucia pokarmowe toksyną botulinową W 2015 r. nie zarejestrowano zatrucia toksyną botulinową. Ostatnie zachorowania zarejestrowano w 2012 roku i dotyczą dwóch przypadków niepowiązanych epidemiologicznie. Zatrucia grzybami W 2015 r. nie odnotowano zatruć grzybami. Ostatni przypadek zatrucia muchomorem sromotnikowym zarejestrowano w 2010 r. Jersinioza W 2015 r. zarejestrowano ogółem 3 przypadki zachorowań na jersiniozę (wsp. zap. 0,3/100000) niepowiązane epidemiologicznie, hospitalizowane. Jeden przypadek dotyczy zgłoszenia jersiniozy pozajelitowej rozpoznanej u 2-letniej dziewczynki hospitalizowanej z powodu odczynowego zapalenia stawów w przebiegu zakażenia Yersinia enterocolitica. Dwa zachorowania zostały potwierdzone badaniami bakteriologicznymi kału – wyhodowano Gram-ujemne pałeczki Yersinia enterocolitica. Wirusowe Zapalenie Wątroby typu A W 2015 r. zarejestrowano 2 przypadki zachorowań na wzw typu A (wsp. zap. 0,2/100000), co stanowi spadek zachorowań o 5 przypadków w porównaniu do 2014 roku, gdzie zgłoszono 7 zachorowań (wsp. zap. 0,8/100 000). Jeden przypadek dotyczył 28-letniej kobiety, która zachorowała po powrocie z wyjazdu służbowego na Ukrainę (Kijów). Drugi przypadek dotyczył 35-letniej kobiety, która przed wystąpieniem objawów spożywała wielokrotnie sushi. Ustalono, iż osoby chore nie były szczepione przeciw wzw typu A. 77 Biegunki dzieci do lat 2 W 2015 r. zarejestrowano 1344 biegunek u dzieci do lat 2 (wsp. zap. 6848,1/100 000) co stanowi wzrost zachorowań o 260 przypadków w porównaniu do roku 2014, gdzie zgłoszono 1084 zachorowań (wsp. zap. 5539,1/100 000). Odsetek dzieci, u których przeprowadzono diagnostykę laboratoryjną wyniósł 63% wszystkich zgłoszonych zachorowań. Wśród zgłoszonych zachorowań 59% dzieci poddanych było hospitalizacji, natomiast 41% to dzieci leczone ambulatoryjnie. Wśród dzieci hospitalizowanych – 285 przypadków zachorowań było diagnozowanych równocześnie bakteriologicznie i wirusologicznie. U większości dzieci do lat 2 z biegunką, poddanych hospitalizacji stwierdzono etiologię wirusową tj. 443 przypadki, co stanowi 56%, natomiast etiologię bakteriologiczną stwierdzono u 27 dzieci, co stanowi 3%. Wśród dzieci leczonych ambulatoryjnie, tylko 13% było poddanych diagnostyce laboratoryjnej, w tym 4 przypadki badane równocześnie bakteriologicznie i wirusologicznie. Etiologię wirusową stwierdzono w 57 przypadkach, a bakteryjną w 5 przypadkach. U 481 dzieci do lat 2 z biegunką leczonych ambulatoryjnie nie wykonano badań laboratoryjnych. 78 Choroby, przeciw którym stosuje się szczepienia ochronne Tab. 1. Zachorowania na wybrane choroby zakaźne przeciw którym stosuje się szczepienia ochronne w Poznaniu i powiecie poznańskim w roku 2014-2015 Zachorowania na wybrane choroby zakaźne przeciw którym stosuje się szczepienia ochronne w Poznaniu i powiecie poznańskim Jednostka 2015 2014 chorobowa liczba współczynnik liczba współczynnik zachorowań zapadalności zachorowań zapadalności 4 0,4 66 7,3 krztusiec 172 19,0 38 4,2 różyczka 80 8,8 158 17,5 nagminne 49 5,4 55 6,1 117 12,9 69 8,3 81 357 8993,9 56004 6204,2 odra zapalenie przyusznic wzw typu B zachorowania i podejrzenia zachorowań na grypę 79 Różyczka W 2015 r. zarejestrowano 80 zachorowań na różyczkę (wsp.zap.8,8/100 000). W porównaniu do roku 2014 zaobserwowano ponad 50% spadek liczby zachorowań (liczba chorych w 2014r. – 158, gdzie współczynnik zapadalności wyniósł –17,5/100 000). Największą liczbę zachorowań zarejestrowano w grupie wiekowej 0-4 lat, co stanowi 55% ogólnej liczby zachorowań, 26% stanowią zachorowania w grupie wiekowej 5-9 lat, natomiast 19% to pozostałe grupy wiekowe. Wśród wszystkich zachorowań 55% stanowili mężczyźni. Analizując zachorowania stwierdzono, że 41% osób wśród ogółu zachorowań nie było w przeszłości szczepionych przeciwko różyczce, szczepienia takie posiadało 55% chorych, u pozostałych 4% chorych brak danych dotyczących szczepień. Wszystkie zachorowania były leczone ambulatoryjnie i nie zostały potwierdzone badaniem serologicznym. Krztusiec Tab. 2. Krztusiec (A37) w 2015 r. Zachorowania na krztusiec Płeć Liczba zachorowań ogółem Teren Wiek M K Ogółem Miasto Wieś Razem 0-4 8 9 17 13 4 17 5-9 3 8 11 7 3 10-14 13 28 41 34 15-19 9 16 25 20-29 4 4 30-39 9 40-49 Szczepienia p/krztuścowi Leczenie I II III IV V H* A* 17 2 0 2 7 0 10 7 11 10 1 0 1 2 6 3 7 8 41 42 0 1 1 7 32 11 31 16 9 25 25 0 0 0 11 13 7 18 8 5 3 8 8 0 0 0 0 0 0 8 19 28 17 11 28 28 0 0 0 5 0 0 28 10 15 25 15 10 25 25 0 0 1 1 0 2 23 50-59 5 6 11 6 5 11 11 0 0 0 0 0 0 11 >60 2 4 6 3 3 6 6 0 0 0 0 0 0 6 Ogółem 63 109 172 116 56 172 172 3 1 5 33 51 33 139 *H-hospitalizacja, A-Ambulatorium 80 W roku 2015 odnotowano 172 przypadki zachorowań na krztusiec (wsp. zap. 19/100 000), co stanowi czterokrotny wzrost zachorowań. Porównując z rokiem 2014, w którym zarejestrowano 38 przypadków zachorowań (wsp. zap. 4,2/100 000). Rozpoznanie zachorowania na krztusiec w 66 przypadkach, czyli 38 % wykazano jako możliwe na podstawie obrazu klinicznego, 8 przypadków tj. 5 % zakwalifikowano jako prawdopodobne z uwagi na przesłanki epidemiologiczne, w 98 przypadkach tj. 57 % osób potwierdzono zachorowanie badaniem serologicznym, (badania serologiczne wykonano u 149 osób). Największą liczbę zachorowań zarejestrowano w grupach wiekowych od 10 do14 lat, zachorowania stwierdzono u 42 osób, co stanowi 24 % wykazanych przypadków. Wśród zgłoszonych 172 zachorowań u 33 osób odnotowano hospitalizację. Szczepienia ochronne przeciw krztuścowi przeprowadzono u 95 osób, z czego trzy osoby otrzymały 1 dawkę szczepienia, jedna osoba 2 dawki, 5 osób otrzymało 3 dawki szczepienia, 33 osoby otrzymały 4 dawki szczepienia, 53 osobom podano 5 dawek szczepienia ( w tym u dwóch dziewczynek 14 i 16 lat podano 6 dawek szczepienia). U 69 osób brak udokumentowanych danych dotyczących szczepień p/krztuścowi osoby te deklarowały, iż były szczepione w dzieciństwie, 8 osób nie było szczepionych p/krztuścowi. Minimalny okres od ostatniego szczepienia p/krztuścowi do zachorowania na krztusiec wynosił 4 tygodnie, a maksymalny 43 lata i 5 miesięcy. Analizując ogół zachorowań na krztusiec w 2015 roku odnotowano 1 ognisko czteroosobowe (dwie osoby dorosłe i dwoje dzieci w wieku 3 i 13 lat), 2 ogniska trzyosobowe i 9 ognisk dwuosobowych, były to ogniska rodzinne. 81 Odra Tab.3. Podejrzenia zachorowania na odrę w 2015 r. Podejrzenia zachorowania na odrę Płeć Wiek Teren Leczenie M K ogółem M W H* A* 0-4 2 2 4 4 0 2 2 5-9 1 0 1 1 0 1 0 10-14 0 0 0 0 0 0 0 15-19 0 1 1 1 0 1 0 20-29 1 1 2 1 1 1 1 30-39 1 0 1 1 0 1 0 40-49 0 1 1 1 0 0 1 50-59 0 0 0 0 0 0 0 >60 0 0 0 0 0 0 0 SUMA 5 5 10 9 1 6 4 Ogółem 10 10 10 *H-hospitalizacja, A-Ambulatorium W 2015 r. zgłoszono 10 przypadków podejrzeń zachorowania na odrę (wsp.zap. 1,1/100000), w 4 przypadkach stwierdzono zachorowanie na odrę potwierdzone laboratoryjnie (wsp. zap. 0,4/100 000). Porównując z rokiem 2014, w którym zarejestrowano 66 potwierdzonych zachorowań (wsp. zap. 7,3/100 000) nastąpił spadek zachorowań na odrę o 94%. Wszystkie przypadki zachorowań na odrę zgłoszono jako potwierdzone. Dwie osoby były hospitalizowane a 2 leczone ambulatoryjnie. Nie stwierdzono przypadków powiązanych epidemiologicznie. Wśród zachorowań dwie osoby zostały zaszczepione w przeszłości przeciw odrze. 82 Tab. 4. Odra (B05) w 2015 r. Stan zaszczepienia Klasyfikacja przypadku K ogółem M W H* A* Przypadek potwierdzony 0-4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5-9 1 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 1 10-14 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15-19 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 20-29 1 1 2 1 1 1 1 1 1 0 0 2 30-39 1 0 1 1 0 0 1 0 1 0 0 1 40-49 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 50-59 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 >60 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 SUMA 3 1 4 3 1 2 2 2 2 0 0 4 4 Ogółem *H-hospitalizacja, A-Ambulatorium 4 4 brak szczepień M Przypadek prawdopodobny Leczenie Przypadek możliwy Teren Wykonano jedno lub więcej szczepień Płeć Wiek 4 4 83 Wirusowe Zapalenie Wątroby typu B W 2015 r. zarejestrowano ogółem 117 przypadków zachorowań na wzw B (wsp. zap. 12,9/100 000), co stanowi wzrost zachorowań o 48 przypadków w porównaniu do 2014 r., gdzie zgłoszono ogółem 69 zachorowań (wsp. zap. 6,8/100 000). Wszystkie zarejestrowane w 2015 r. przypadki dotyczą przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B. Zachorowania na wzw typu B w 62 przypadkach dotyczą kobiet (53%) a w 55 przypadkach mężczyzn (47%). Najwięcej zachorowań zarejestrowano w grupie wiekowej 50-59 lat (26 przypadków), co stanowi 22% oraz w grupie wiekowej 30-39 lat (25 przypadków), co stanowi 21% zachorowań. W grupie wiekowej 1-14 lat odnotowano 2 przypadki zachorowań na wzw typu B. Wśród chorych na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B - 30 osób tj. 26% otrzymało pełen cykl szczepień przeciwko wzw typu B, 8 osób otrzymało 2 dawki, 1 osoba -1 dawkę, a 71 osób nie było szczepionych w przeszłości przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. W pozostałych 7 przypadkach brak danych dotyczących stanu zaszczepienia. Wśród zachorowań odnotowano 8 przypadków dotyczących pracowników medycznych tj.: położna, farmaceuta, stomatolog, asystentka stomatologiczna, pielęgniarka, pracownik laboratorium, salowe. Tężec W 2015 r. podobnie jak w 2014 roku na terenie powiatu poznańskiego nie zarejestrowano zachorowania na tężec. 84 Nagminne porażenie dziecięce W 2015 r. nie odnotowano zachorowania na nagminne porażenie dziecięce. Zgłoszono 1 przypadek ostrego porażenia wiotkiego u dziecka w wieku od 0-14 lat. Zachorowanie dotyczyło 3 letniego chłopca. Dziecko otrzymało 3 dawki szczepionki p/poliomyelitis. Objawy to: bóle i porażenie kończyn dolnych, bóle mięśni. Wykonano badanie 2 prób kału w kierunku izolacji wirusa polio – uzyskano wynik ujemny. Nagminne zapalenie przyusznic W roku sprawozdawczym 2015 zarejestrowano ogółem 49 przypadków zachorowań na nagminne zapalenie przyusznic (wsp. zap. 5,41/100 000), co stanowi nieznaczny spadek w porównaniu do 2014 r., w którym zgłoszono 55 zachorowań. (55 przypadków zachorowań) ogólna liczba zachorowań zmniejszyła się o 6 przypadków. Największą liczbę zachorowań odnotowano podobnie jak w roku ubiegłym wśród dzieci w przedziale wiekowym od 5 do 9 lat, w którym to współczynnik zapadalności wyniósł 21,9/ 100 000 ludności. Wśród zgłoszonych zachorowań 15 osób nie zostało zaszczepionych przeciwko nagminnemu zapaleniu przyusznic co stanowi 30% ogólnej liczby przypadków. Spośród 26 osób zaszczepionych tj. 53%, 10 osób zaszczepiono I dawką szczepionki Priorix, 5 osób szczepionką MMRII, 7 osób zaszczepiono podwójną dawką, 1 osoba przyjęła potrójną dawkę (jedną dawkę Mumps i dwie dawki MMRII). W 8 przypadkach stwierdzono brak danych o stanie szczepienia (16%), u 3 osób zaszczepionych brak informacji dotyczącej rodzaju preparatu szczepionkowego. W roku 2015 wśród zgłoszonych przypadków zachorowań na nagminne zapalenie przyusznic odnotowano 1 hospitalizację. 85 Neuroinfekcje oraz choroby: meningokokowa, pneumokokowa i wywołana przez Haemophilus influenzae Inwazyjna choroba meningokokowa W 2015 r. zarejestrowano 11 zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową (wsp. zap. 1,2/100 000) co stanowi pięciokrotny wzrost w porównaniu do 2014 r., w którym zarejestrowano 2 zachorowania (wsp. zap. 0,2/100 000). Zachorowania dotyczyły w 5 przypadkach zapalenia opon mózgowych, w 5 przypadkach zapalenia opon w przebiegu posocznicy i 1 przypadek zapalenia mózgu. W 10 przypadkach przekazano materiał diagnostyczny do KOROUN, gdzie w siedmiu przypadkach zidentyfikowano Neisseria meningitidis grupy serologicznej B, w trzech przypadkach- Neisseria meningitidis grupy serologicznej C, w 1 przypadku wykonano badanie krwi metodą PCR w kierunku Neisseria meningitidis – wynik dodatni, materiał diagnostyczny nie został przekazany do KOROUN. Zgłoszone w 2015 r. przypadki zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową zostały zarejestrowane jako potwierdzone na podstawie kryteriów klinicznych i laboratoryjnych. Zejście choroby w jednym przypadku to zgon, dotyczył 56-letniego mężczyzny,u którego rozpoznano meningokokowe zapalenie opon mózgowych, czynnik etiologiczny Neisseria meningitidis typu B. U 247 osób z kontaktu z chorymi na inwazyjną chorobę meningokokową zastosowano chemioprofilaktykę. Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae W 2015 r. zarejestrowano 29 zachorowań na inwazyjną chorobę pneumokokową (wsp. zap. 3,2/100 000), co stanowi wzrost zachorowań o 4 86 przypadki w porównaniu do 2014 r., gdzie zgłoszono ogółem 25 zachorowań (wsp. zap. 2,8/100 000), w tym posocznice rozpoznano u 10 osób ( w tym 3 zgony kobiet w wieku 69, 80, 84 lata), posocznice z zapaleniem płuc u 3 osób, posocznice z wysiękowym zapaleniem opłucnej u 1 osoby, zapalenia płuc u 7 osób (w tym 3 zgony: kobiety 56 i 81 lat oraz mężczyzna 75 lat), zapalenia ucha środkowego u 2 osób, zapalenia wyrostka sutkowatego u 1 osoby, zapalenie opon mózgowych u 2 osób (w tym zgon kobiety 80 lat), zapalenie opon mózgowych i zapalenia płuc u 1 osoby (zgon mężczyzna 74 lata) oraz zapalenia opon i mózgu u 2 osób. Choroba wywołana przez Haemophilus influenzae W roku 2015 podobnie jak w 2014 r. nie zarejestrowano choroby wywołanej przez Haemophilus influenzae. Zapalenie opon mózgowych W roku 2015 zarejestrowano ogółem 53 przypadki zachorowań na zapalenie opon mózgowych (wsp. zap. 5,6/100 000), co stanowi spadek zachorowań o 34 przypadki w porównaniu do roku 2014, gdzie zgłoszono ogółem 87 zachorowań (wsp.zap. 9,6/100000). Wszyscy chorzy byli hospitalizowani. Zarejestrowano 26 przypadków zapalenia opon mózgowych o etiologii wirusowej, w tym 15 limfocytarnych, 4 nieokreślonych, 3 enterowirusowe, 2 w przebiegu półpaśca, 1 w przebiegu ospy wietrznej i 1 przypadek zakażenia wirusem HHV 6. 87 W 13 przypadkach wykonano wirusologiczne badanie płynu mózgowo-rdzeniowego – w jednym przypadku stwierdzono enterowirusy, w 1 wirus HHV 6, i 1- MSV1, w pozostałych 10 przypadkach uzyskano wynik ujemny. Zarejestrowano 12 przypadków bakteryjnego zapalenia opon mózgowych (poza zapaleniem opon mózgowych w przebiegu inwazyjnej choroby meningokokowej); 3 pneumokokowe, w tym 2 przypadki zejścia choroby zakończone zgonem (zapalenie opon mózgowych i zapalenie płuc u mężczyzny lat 74 oraz zapalenie opon mózgowych u kobiety 80 lat); 1 wywołane przez Streptococcus aureus; 2 przez Escherichia coli; 2 przez Listeria monocytogenes oraz 2 przypadki neuroboreliozy w postaci zapalenia opon mózgowych z porażeniem nerwu twarzowego oraz 2 przypadki inne nie określone. Pozostałe 15 przypadków zapalenia opon mózgowych zakwalifikowano jako inne i nieokreślone (w tym 3 zgony: mężczyźni - 85 i 69 lat, kobieta – 60 lat). Zapalenie mózgu W roku 2015 zarejestrowano 12 przypadków zapalenia mózgu (wsp. zap. 1,3/100 000), tj. o 1 przypadek więcej niż w roku 2014 r., gdzie zarejestrowano 11 zachorowań (wsp. zap. 1,2/100 000). Wśród zgłoszonych zachorowań odnotowano we wszystkich przypadkach hospitalizację. Zarejestrowano 5 przypadków zapalenia mózgu o etiologii wirusowej, w tym 1 opryszczkowe, 1 kleszczowe (KZM) i 3 nie określone. Zarejestrowano 3 przypadki zapalenia mózgu o etiologii bakteryjnej tj. 1 listeriozowe ( zgon –kobieta 91 lat) oraz 2 przypadki pneumokokowego zapalenia mózgu. Pozostałe 4 przypadki zakwalifikowano jako zapalenie mózgu inne i nie określone. Choroba Creutzfeldta-Jakoba 88 W roku 2015 zarejestrowano 1 przypadek prawdopodobny zachorowania na chorobę Creutzfeldta-Jakoba u mężczyzny w wieku 62 lat. W roku 2014 nie zarejestrowano zachorowania na chorobę Creutzfeldta-Jakoba. Choroby odzwierzęce Włośnica W roku 2015 podobnie jak w 2014 roku nie zarejestrowano zachorowania na włośnicę. Leptospiroza W roku 2015 na terenie powiatu poznańskiego nie odnotowano zachorowania na leptospirozę. Ostatnie zarejestrowane zachorowanie zarejestrowano w 2009 roku. Bąblowica W roku 2015 podobnie jak w roku 2014 nie zarejestrowano zachorowań na bąblowicę. Toksoplazmoza W roku sprawozdawczym 2015 odnotowano 2 przypadki zachorowania na toksoplazmozę wrodzoną (wsp. zap. 0,2/100 000) co stanowi wzrost zachorowań o 1 przypadek w porównaniu do 2014 roku (wsp. zap. 0,2/100 000). W pierwszym przypadku noworodek płci żeńskiej donoszony, urodzony cięciem cesarskim w stanie ogólnym dobrym (Apgar 10/10). W czasie porodu stwierdzono obecność zielonego płynu owodniowego oraz czynnika pępowinowego (pępowina owinięta wokół szyi). Masa ciała noworodka po urodzeniu 2650g. Dziewczynka hospitalizowana w Wojewódzkim Szpitalu w Poznaniu, ul. Juraszów 7/19, Oddział Noworodkowy z Pododdziałem Intensywnej Opieki Neonatologicznej. Z powodu nie przybierania na wadze oraz z uwagi na utrzymujące się nieco podwyższone wartości CRP wykonano diagnostykę w kierunki toksoplazmozy. W badaniu immunologicznym w kierunku infekcji z grupy TORCH potwierdzono toksoplazmozę wrodzoną. Badanie w kierunku toksoplazmozy u matki potwierdziło jej pierwotne zakażenie w ciąży. 89 W drugim przypadku dziecko urodzone w 30 tygodniu ciąży przez cięcie cesarskie ze wskazań objawów zagrożenia życia płodu (stan przedrzucawkowy u matki). Waga urodzeniowa noworodka 1700g. Dziecko hospitalizowane w Ginekologiczno-Położniczym Szpitalu Klinicznym w Poznaniu, ul. Polna 33. Po porodzie stwierdzono oddzielenie łożyska na całej powierzchni, niedotlenienie dziecka. W 3 dniu życia narastająca małopłytkowość. U dziecka w badaniu krwi w klasie IgM stwierdzono przeciwciała Toxoplasma gondii oraz w badaniu okulistycznym bliznę w okolicy plamki żółtej. U matki w 24 tygodniu ciąży stwierdzono w badaniu IgM przeciw ciała Toxoplasma gondii. Listerioza W roku 2015 podobnie jak w roku 2014 zarejestrowano 5 przypadków zachorowań na listeriozę (wsp. zap. 0,55/100 000), wśród których odnotowano 3 przypadki w przebiegu neuroinfekcji tj. 2 przypadki listeriozowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i 1 przypadek listeriozowego zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych - zejście choroby – zgon – kobieta 91-letniej oraz 1 przypadek zgłoszony jako wstrząs nie określony - zejście choroby – zgon – mężczyzna 60-letni i 1 przypadek zgłoszony jako listerioza u 54-letniej kobiety. Bruceloza W roku 2015 odnotowano 1 przypadek zachorowania na brucelozę (wsp.zap.–0,1/100000). Osobą chorą była 33-letnia kobieta, która przebywała na letnim wypoczynku w Grecji, po powrocie pojechała do ośrodka wypoczynkowego w Polsce na terenie powiatu krośnieńskiego, gdzie spożywała m.in. sery, które prawdopodobnie produkowane były w danym ośrodku wypoczynkowym. U pacjentki diagnozę postawiono na podstawie badań laboratoryjnych wykonanych w Institut fϋr Mediziniache Diagnostik w Berlinie. Uzyskany wynik potwierdził obecność p/ciał diagnostycznym była surowica krwi p/Brucella IgM (met. EIA). Materiałem pobrana w poznańskim laboratorium. Pacjentka badanie krwi wykonała we własnym zakresie – pakiet badań dla osób powracających zza granicy. Objawami chorobowymi występującymi u pacjentki były: ból lędźwi, ból stawu kolanowego prawego oraz bardzo silny ból głowy. Pacjentka nie gorączkowała. Ze względu na wczesną diagnostykę i wdrożone leczenie u pacjentki nie rozwinęły się pełne objawy chorobowe. Pacjentka była leczona w Oddziale Chorób Tropikalnych 90 i Pasożytniczych Szpitala Klinicznego im. H. Święcickiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. W roku 2014 nie odnotowano zachorowań na brucelozę. Inne choroby zakaźne Salmonelozy pozajelitowe W roku 2015 zarejestrowano 5 przypadków salmonelozy pozajelitowej (wsp. zap. 0,55/100000) w porównaniu z rokiem 2014, gdzie zarejestrowano 6 przypadków (wsp. zap. 0,6/100 000) odnotowano nieznaczny spadek. W roku 2014 odnotowano 5 przypadków zakażeń pozajelitowych i 1 posocznicę, natomiast w roku 2015 zarejestrowano 4 posocznice i jedno zakażenie pozajelitowe. W 2015 roku 5 zachorowań wystąpiło w grupie wiekowej powyżej 60 roku życia natomiast 1 zachorowanie w wieku 2 lat. W 4 przypadkach osoby zamieszkiwały na terenie miejskim i w 2 przypadkach na terenach wiejskich. Zarejestrowano 3 zachorowania wśród mężczyzn, które wywołane były pał. Salmonella Chester, Salmonella Group, Salmonella enteritidis, 2 przypadki dotyczyły zakażeń kobiet zachorowania wywołane przez Salmonella enteritidis i Salmonella infantis. Jeden przypadek posocznicy odnotowano u 2-letniego dziecka, powiązany był z zatruciem pokarmowym o tej samej etiologii. Wirusowe Zapalenie Wątroby typu C W roku 2015 zarejestrowano 100 zachorowań na wzw typu C (wsp. zap. 11,1/100 000), co stanowi spadek w porównaniu do 2014 roku gdzie odnotowano 180 zachorowań (wsp. zap. 19,9/100 000). Wśród zgłoszonych w 2015r. zachorowań w 98 przypadkach zachorowania dotyczyły przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C oraz w 2 przypadkach zachorowania na ostre wzw typu C. Zachorowanie na ostre wzw C dotyczyło 42-letniej kobiety. Drugi przypadek ostrego wzw typu C dotyczy 38-letniego mężczyzny, który w przeszłości miał wykonany tatuaż oraz utrzymywał kontakty homoseksualne z osobą zakażoną HBV/HCV. 91 Najwięcej zachorowań odnotowano w przedziale wiekowym: 30-39 lat tj. 30 zachorowań, co stanowi 30%, wśród osób powyżej 60 roku życia odnotowano 23 zachorowania, co stanowi 23%. W grupie wiekowej od 1-9 lat nie odnotowano przypadków zachorowań na wzw typu C. Analizując zachorowania pod względem płci zarejestrowano 54 zachorowania wśród kobiet, co stanowi 54%, u mężczyzn odnotowano 46 zachorowań, co stanowi 46%. W 8 przypadkach zachorowania na wzw typu C dotyczyły pracowników medycznych tj.: (rehabilitantka, lekarze, masażystka, pielęgniarka, położna). Ospa wietrzna W roku 2015 zgłoszono 6165 przypadków zachorowań na ospę wietrzną (wsp. zap. 681,5/100 000), co stanowi wzrost w porównaniu do 2014 roku o 675 przypadków (wsp. zap. 608,2/100 000). Największą liczbę zachorowań odnotowano podobnie jak w roku ubiegłym w przedziale wiekowym 0-4 lat tj. 3300 przypadków (wsp. zap. 6438,5/100 000). Drugim co do ilości występowania zachorowań na ospę przedziałem wiekowym, był przedział między 5 a 9 rokiem życia, w którym odnotowano 2087 przypadków (wsp. zap. 4154,6/100 000). Najmniej zachorowań wystąpiło w grupie wiekowej powyżej 60 roku życia, gdzie odnotowano 7 przypadków (0,1% ogólnej liczby zachorowań). Hospitalizowano 82 osoby, czyli o 21 osób więcej niż w roku 2014 co stanowiło 1,3% wszystkich przypadków. Analizując zachorowania według płci spośród ogółu wszystkich zachorowań 51,6% stanowili mężczyźni, natomiast 48,4% to kobiety. Borelioza Tab. 5. Borelioza (A69.2) w 2015 r. Zachorowania na boreliozę 92 Płeć Wiek Miejsce zamieszkania Liczba zachorowań ogółem Narażenie zawodowe M K M W 0-4 0 1 1 0 1 5-9 4 0 1 3 10-14 3 2 3 15-19 1 1 20-29 8 30-39 Leczenie H* A* 0 0 1 4 0 0 4 2 5 0 0 5 1 1 2 0 1 1 2 10 0 10 1 2 8 13 12 16 9 25 1 2 23 40-49 11 13 15 9 24 1 1 23 50-59 7 13 16 4 20 1 2 18 >60 12 14 19 7 26 0 5 21 Ogółem 59 58 82 35 117 4 13 104 *H- hospitalizacja ; A- ambulatorium. W roku 2015 zarejestrowano 117 osób, które zachorowały na boreliozę (wsp. zap. 12,9/100 000) co stanowi wzrost zachorowań w porównaniu do roku 2014, w którym zarejestrowano 89 przypadków (wsp. zap. 9,8/100 000). W dwóch przypadkach stwierdzono neuroboreliozę, a u 4 osób postać stawową, u 111 osób (95 %) na powłokach skórnych stwierdzono rumień wędrujący. Z przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych wynika, że narażenie zawodowe zachorowania na boreliozę stwierdzono u 4 osób tj.: 26- letni mężczyzna (geodeta), 57-letni mężczyzna (rolnik), 46- letni mężczyzna mający własną firmę (chirurgia drzew, prace wysokościowe) oraz 33- letni mężczyzna (leśnik). Miejsca w których najczęściej dochodziło do ukąszenia osób przez kleszcze: las – 45 osób, sady, działki i ogrody przydomowe – 24 osoby, 93 park – 6 osób, miasto – 9 osób, łąka – 1 osoba, góry – 2 osoby, akweny wodne – 10 osób, inne – 20 osób. Analizując tereny geograficzne, w których doszło do ukąszenia przez kleszcza wynika że w 71%, tj. u 83 osób, było to województwo wielkopolskie. W województwie zachodniopomorskim ukąszenie przez kleszcza odnotowano u 5 osób; w województwie pomorskim u 3 osób i podobnie w województwie kujawsko-pomorskim oraz dolnośląskim. Pojedyncze ukąszenia odnotowano u osób przebywających w województwie małopolskim, mazowieckim, lubuskim, podkarpackim i podlaskim oraz poza granicami kraju tj. na terenie Szwajcarii i Niemiec odnotowano po 1 ukąszeniu przez kleszcze. W przypadku 14 osób nie ustalono miejsca zarażenia. Kampylobakterioza W roku sprawozdawczym 2015 odnotowano 44 przypadki zachorowań na kampylobakteriozę (wsp. zap. – 4,9/100 000). W porównaniu z rokiem 2014 w którym wykazano 54 zachorowania (wsp. zap. 6,0/100 000), nastąpił 19 % spadek zachorowań na kampylobakteriozę. Zachorowania wystąpiły u dzieci w wieku od 4-go miesiąca życia do 15 roku życia (18 dziewczynek i 24 chłopców), 2 mężczyzn w wieku 23 i 29 lat. Większość chorych to mieszkańcy miasta - 30 osób. Hospitalizowano 39 pacjentów, a 5 było leczonych ambulatoryjnie. We wszystkich przypadkach potwierdzono rozpoznanie badaniem bakteriologicznym kału, wyhodowano Campylobakter jejuni. Odnotowano jedno ognisko dwuosobowe rodzinne. 94 Zakażenia enterokrwotocznymi szczepami Escherichia coli W roku 2015 nie zarejestrowano zakażeń enterokrwotocznymi szczepami Escherichia coli. Ostatni przypadek zakażenia odnotowano w roku 2013, gdzie czynnikiem chorobotwórczym był drobnoustrój Escherichia coli O157 werotoksyczna, wytwarzająca werotoksyny VT1 i VT2. Malaria W roku 2015 odnotowano 3 przypadki zachorowania na malarię (wsp. zap. 0,3/100 000), (wsp. zap. 0,2/100 000) co stanowi wzrost zachorowań o 2 przypadki w porównaniu do 2014 roku, (wsp. zap. 0,1/100 000). Pacjenci to mężczyźni, mieszczący się w przedziale wiekowym 20-39 lat, którzy po 2 letnim pobycie wrócili do kraju z obszaru środkowej Afryki (Kamerun, Benin) położonego w pobliżu Zatoki Gwinejskiej. Osoby te zostały przyjęte do Oddziału Klinicznego Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych Szpitala Klinicznego im. H. Święcickiego w Poznaniu z powodu wystąpienia objawów klinicznych: bóle głowy, dreszcze, ogólne osłabienie i gorączka. Badania parazytologiczne wykonane u pacjentów potwierdziły obecność zarodźca sierpowatego (Plasmodium falciparum), natomiast dodatkowo u jednego z nich pobrany materiał diagnostyczny opracowany techniką „gruba kropla cienki rozmaz” wykazał obecność trofozoitów i schizontów oraz gametocytów Plazmodium ovale. Materiałem diagnostycznym była krew obwodowa. Gruźlica W roku 2015 w Poznaniu i powiecie poznańskim zarejestrowano 77 potwierdzonych przypadków zachorowań na gruźlicę (wsp.zap. 8,5/100 000) – liczba ta uwzględnia postać płucną gruźlicy oraz pozapłucną. Liczba zachorowań w porównaniu do roku 2014 wzrosła o 15 % (67 zachorowań, wsp. zap. 7,4/100 000). Wszystkie zarejestrowane przypadki zachorowań dotyczyły obywateli narodowości polskiej. Analizując sytuację epidemiologiczną w 2015 roku najwięcej zachorowań 95 rejestrowano w przedziale wiekowym między 45 a 64 rokiem życia, co stanowi 53% ogółu zachorowań na gruźlicę. Przeważały zachorowania wśród mężczyzn tj. 60 przypadków, co stanowi 78% wszystkich zachorowań. W 2015 roku odnotowano przede wszystkim zachorowania na gruźlicę płuc potwierdzoną mikroskopowo oraz gruźlicę płuc potwierdzoną wyłącznie posiewem, oraz pojedyncze przypadki gruźliczego zapalenia opłucnej oraz gruźlicy inny narządów. W ramach prowadzonego nadzoru epidemiologicznego nad gruźlicą w Poznaniu i powiecie poznańskim objęto nadzorem 358 osób ze styczności z chorym na gruźlicę płuc w okresie prątkowania. Największą liczbę zachorowań na gruźlicę odnotowano wśród osób bezrobotnych (34%), osób posiadające rentę (12%), przebywających na emeryturze (15%) oraz osób pracujących (31%). Zatrucia chemicznymi środkami ochrony roślin W 2015 roku, podobnie jak w latach ubiegłych nie odnotowano zatrucia chemicznymi środkami ochrony roślin. Zapobieganie wściekliźnie Liczba zgłoszonych w 2015 roku przypadków styczności i narażenia na wściekliznę wyniosła 883 w tym: w 156 przypadkach nie podjęto szczepienia przeciwko wściekliźnie zgodnie z decyzją lekarza. Tab. 6.Szczepienia przeciwko wściekliźnie (Z20.3/Z24.2) w 2015r. Płeć Grupy wiekowe M K Miejsce narażenia! ogółem M W Podjęte szczepienia Pełen cykl 5 dawek Kontakt ze zwierzęciem niepełen cykl (liczba dawek) 1 2 3 pies kot lis Inne* 4 96 0-4 7 3 10 8 2 9 0 1 0 0 8 1 0 koń 5-9 15 8 23 18 5 21 0 2 0 0 19 2 0 mysz, koń 10-14 5 5 10 8 2 9 0 1 0 0 6 1 0 koszatka, wiewiórka, mysz polna 15-19 5 7 12 12 0 11 1 0 0 0 9 3 0 nieznane 20-29 16 16 32 23 9 26 1 2 1 0 19 11 0 nietoperz, kuna 30-39 14 8 22 13 9 20 0 1 1 0 9 6 1 3 nietoperze, wiewiórka, kuna, dzik 40-49 6 7 13 8 5 12 0 1 0 0 9 4 0 nieznane 50-59 8 6 14 10 4 12 2 0 0 0 9 4 0 nieznane 60 < 10 10 20 17 3 16 1 0 2 0 7 11 1 szczur SUMA 86 70 156 117 39 136 5 8 4 0 95 43 2 16 Ogółem 156 156 136 17 156 *3 osoby są w trakcie szczepień przeciwko wściekliźnie Zakażenia szpitalne Sytuację prawną w Polsce w zakresie nadzoru epidemiologicznego nad zakażeniami szpitalnymi i drobnoustrojami alarmowymi regulują: 1) Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013 r. poz. 947 z późn. zm.) oraz akt wykonawczy Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala (Dz. U. Nr 294, poz. 1741). W rozporządzeniu znajdują się wzory raportów dotyczących zakażeń i drobnoustrojów alarmowych, do których należy m.in. raport roczny o zakażeniach szpitalnych i drobnoustrojach alarmowych. Przygotowany raz w roku raport przekazywany jest ze szpitala do Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zawiera on informacje na temat wykonanych badań mikrobiologicznych w poszczególnych oddziałach, 97 zarejestrowanych drobnoustrojów, a także ocenę zagrożeń epidemiologicznych i działań podjętych w obszarze profilaktyki zakażeń. Raporty o zakażeniach szpitalnych Raporty okresowe za okres od 01.01.2014 r. do 31.12.2014 r. o bieżącej sytuacji epidemiologicznej otrzymano z 41 podmiotów leczniczych udzielających świadczeń medycznych - szpitali, stacji dializ funkcjonujących jako odrębne jednostki, zakładu opiekuńczo-leczniczego. Tab. 7. Raporty roczne o zakażeniach szpitalnych za 2014 r. 1) Liczba podmiotów leczniczych zobowiązanych do sporządzenia raportu Liczba podmiotów leczniczych które w terminie przekazały raport Liczba podmiotów leczniczych , które nie przekazały raportu za 412) 41 0 1) Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala (Dz.U. z 2011r. Nr 294 poz. 1741) ustawowy termin przekazania Raportu okresowego (rocznego) o sytuacji epidemiologicznej za rok kalendarzowy 2015 mija 15 lutego 2016r. W związku z powyższym dla potrzeb niniejszej oceny, wykorzystano dane z Raportu rocznego o zakażeniach zakładowych i drobnoustrojach alarmowych za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2014r. 2) Powyższą liczbę stanowią Raporty z podmiotów leczniczych: szpitali, stacji dializ, zakładu opiekuńczo-leczniczego. Ocenę sytuacji epidemiologicznej opracowano na podstawie danych otrzymanych z 19 podmiotów leczniczych – szpitali (w 2013 r. zestawienie opracowano na podstawie danych z 20 podmiotów leczniczych – szpitali), które wykazały wykonanie badań mikrobiologicznych u pacjentów oraz wykazały zakażenia wywołane biologicznymi czynnikami chorobotwórczymi. W opracowaniu uwzględniono dane epidemiologiczne z 19 szpitali ( za 2013 r. z 20 szpitali); z 204 oddziałów szpitalnych (za 2013r. z 204 oddziałów szpitalnych) o łącznej liczbie łóżek szpitalnych 5713 (za 2013r. - 5602). Łączna liczba hospitalizowanych pacjentów w tych oddziałach wyniosła 360612 (w 2013r. 358582). Zestawienie powyższych danych zawiera tabela nr 8. 98 Tab. 8. Dane zbiorcze dotyczące liczby łóżek, hospitalizacji oraz badań mikrobiologicznych wykonanych w 20 analizowanych szpitalach miasta Poznania i powiatu poznańskiego w latach 2013 – 2014. Ogólna liczba 2013 2014 20 19 204 204 5602 5713 Hospitalizacji 358582 360612 Badań 158627 197813 28,3 34,6 0,4 0,5 Szpitali Oddziałów Łóżek mikrobiologicznych Badań / łóżko / rok Badań / pacjenta Wykorzystanie diagnostyki laboratoryjnej. Zestawienie liczby badań w poszczególnych grupach oddziałów zawarto w tabeli 9. W 2014 r. podobnie jak w latach ubiegłych, największą liczbę badań mikrobiologicznych wykonano w grupie oddziałów: niezabiegowych dla dorosłych (w których ponadto odnotowano znaczny wzrost liczby badań w stosunku do lat ubiegłych), OIOM/OIT osób dorosłych (oddziałach działających jako wydzielone jednostki organizacyjne), w których odnotowano znamienny wzrost liczby badań w stosunku do lat ubiegłych. 99 W następnej kolejności nieco mniejszą, lecz również zdecydowanie dominującą w stosunku do innych grup oddziałów liczbę badań mikrobiologicznych wykonano w grupie oddziałów: zabiegowe dorosłych (znaczny wzrost w stosunku do lat ubiegłych), pediatria i obserwacyjny, inne oddziały nefrologia, dziecięce niezabiegowe endokrynologia itp.) z (niemowlęcy, w yłączeniem hematologii/onkologii pediatryczne (w 2014 r. odnotowano spadek liczby wykonanych badań do 15035 z 17382 badań wykonanych w 2013r. ). W roku 2014 w porównaniu do 2013 roku, znacząco wzrosła liczba badań w oddziałach OIOM/OIT i innych oddziałach intensywnej terapii osób dorosłych (oddziałach działających jako wydzielone jednostki organizacyjne) - wzrost z 25371 w 2013 r. do 52022 w 2014r.). W 2014 r. najmniejszą liczbę badań mikrobiologicznych (18 badań/rok) podobnie jak w 2013r. wykonano w oddziałach Psychiatrycznych (w 2013r. – 29 badań) oraz w oddziale ZOL - 20 badań/rok, w 2013r. – 33 badania mikrobiologiczne. Tab. 9. Liczba badań mikrobiologicznych w poszczególnych grupach oddziałów w latach 2013 – 2014. Lp. Grupy oddziałów Liczba badań 2013 2014 1. Niezabiegowe (interna, wewnętrzny, kardiologia, nefrologia, neurologia, reumatologia, endokrynologia, pulmonologia i inne) z wyłączeniem hematologii/onkologii 53939 57501 2. OIOM/OIT i inne oddziały intensywnej terapii DOROSŁYCH DZIAŁAJĄCE JAKO WYDZIELONE JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE 25371 52022 100 Grupy oddziałów Lp. Liczba badań 2013 2014 3. Zabiegowe dorosłych (chirurgia ogólna, urologia, laryngologia, kardiochirurgia, chirurgia onkologiczna, plastyczna, neurochirurgia i inne) 17034 22515 4. PEDIATRIA i inne oddziały dziecięce niezabiegowe (niemowlęcy, obserwacyjny, nefrologia, endokrynologia itp.) z wyłączeniem hematologii/onkologii 17382 15035 5. ZAKAŹNE 8787 8312 6. HEMATOLOGIA/ONKOLOGIA I INNE ODDZIAŁY SPECJALISTYCZNE ONKOLOGICZNE (np. ginekologia onkologiczna itp.) 8966 7361 7. PATOLOGIA o strukturze (bez intensywnej terapii) 4486 0 8. TRANSPLANTOLOGIA 4275 6039 9. ORTOPEDIA / TRUMATOLOGIA/ URAZOWE 2459 5768 10. POŁOŻNICTWO / GINEKOLOGIA 3691 5080 11. INTENSYWNA OPIEKA NOWORODKÓW 0 4836 12. OIOM/OIT i inne oddziały intensywnej terapii DZIECI DZIAŁAJĄCE JAKO WYDZIELONE JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE z wyłączeniem oddziałów noworodkowych 4271 3698 13. CHIRURGIA DZIECIĘCA i inne oddziały zabiegowe dla dzieci (np. urologia, laryngologia, kardiochirurgia, neurochirurgia, ortopedia itp.) 3889 3557 14. NOWORODKOWE (noworodki zdrowe) 2807 1866 15. OKULISTYKA 698 1137 16. REHABILITACJA 287 405 101 Grupy oddziałów Lp. Liczba badań 2013 2014 223 314 0 103 17. Oddziały dializ w strukturze szpitala 18. Medycyna Paliatywna 19. ZOL w strukturze szpitala 33 20 20. Psychiatria 29 18 158627 197813 RAZEM Analizując wykorzystanie diagnostyki mikrobiologicznej w szpitalach w 2014 r. pod kątem wskaźników: liczby badań mikrobiologicznych/łóżko/rok oraz liczby badań mikrobiologicznych/pacjenta stwierdzono, że w 2014 r. : ▪ wskaźnik liczby badań mikrobiologicznych/łóżko/rok był najwyższy dla 2 grup oddziałów - tak samo jak w 2013 r.: 1. dla oddziałów dla OIOM/OIT dorosłych –badań/łóżko/rok 349 (w 2013 r. – 164 badania), 2. dla oddziałów OIOM/OIT dzieci (z wyłączeniem noworodków) - 217 badań/łóżko/rok (w 2013 r. – 251 badań); ▪ wskaźnik liczby badań mikrobiologicznych/łóżko/rok był najniższy w oddziałach psychiatrycznych oraz oddziałach dializ w strukturze szpitala - tak samo jak w 2013 r. Tab.10. Liczba badań mikrobiologicznych w poszczególnych grupach oddziałów na łóżko w latach 2013 – 2014 L.p. 1 Kategorie oddziałów OIOM/OIT i inne oddziały intensywnej terapii DOROSŁYCH DZIAŁAJĄCE JAKO WYDZIELONE JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE Liczba badań / łóżko 2013 2014 164 349 102 L.p. Kategorie oddziałów Liczba badań / łóżko 2013 2014 251 217 2 OIOM/OIT i inne oddziały intensywnej terapii DZIECI DZIAŁAJĄCE JAKO WYDZIELONE JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE z wyłączeniem oddziałów noworodkowych 3 TRANSPLANTOLOGIA 78 110 4 PATOLOGIA NOWORODKÓW (bez intensywnej terapii) 71 0 5 PEDIATRIA i inne oddziały dziecięce niezabiegowe (niemowlęcy, obserwacyjny, nefrologia, endokrynologia itp.) z wyłączeniem hematologii/onkologii 53 45 6 ZAKAŹNE 49 46 7 ODDZIAŁY NIEZABIEGOWE (interna, wewnętrzny, kardiologia, nefrologia, neurologia, reumatologia, endokrynologia, pulmonologia i inne) z wyłączeniem hematologii/onkologii 36 41 8 NOWORODKOWE (noworodki zdrowe) 26 26 9 HEMATOLOGIA/ONKOLOGIA I INNE ODDZIAŁY SPECJALISTYCZNE ONKOLOGICZNE (np. ginekologia onkologiczna itp.) 18 14 10 CHIRURGIA DZIECIĘCA i inne oddziały zabiegowe dla dzieci (np. urologia, laryngologia, kardiochirurgia, neurochirurgia, ortopedia itp.) 16 14 11 ODDZIAŁY ZABIEGOWE DOROSŁYCH z wyłączeniem ortopedii (chirurgia ogólna, urologia, laryngologia, kardiochirurgia, chirurgia onkologiczna, plastyczna, neurochirurgia i inne) 15 19 12 Oddziały dializ w strukturze szpitala 9 4 13 POŁOŻNICTWO / GINEKOLOGIA 8 12 14 OKULISTYKA 7 11 103 L.p. Kategorie oddziałów Liczba badań / łóżko 2013 2014 15 ORTOPEDIA / TRAUMATOLOGIA / URAZOWE 6 17 16 REHABILITACJA 2 2 17 ZOL w strukturze szpitala 0,6 0,4 18 Psychiatria 0,3 0,1 ▪ wskaźnik liczby badań/pacjenta był najwyższy podobnie jak w 2013 r.: 1. dla oddziałów OIOM/OIT dzieci (z wyłączeniem noworodków) – 10,9 badań/pacjenta (w 2013 r. – 11,8 badań), 2. dla oddziałów dla OIOM/OIT dorosłych – 5,1 badań/pacjenta (w 2013 r. – 2,7 badań). ▪ wskaźnik liczby badań mikrobiologicznych/pacjenta był najniższy w oddziałach psychiatrycznych oraz oddziałach dializ w strukturze szpitala - tak samo jak w 2013 r.. Tab.11. Liczba badań mikrobiologicznych w poszczególnych grupach oddziałów na pacjenta w latach 2013-2014 104 L.p. Kategorie oddziałów Liczba badań / pacjenta 2013 2014 1 OIOM/OIT i inne oddziały intensywnej terapii DZIECI DZIAŁAJĄCE JAKO WYDZIELONE JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE z wyłączeniem oddziałów noworodkowych 11,8 10,9 2 OIOM/OIT i inne oddziały intensywnej terapii DOROSŁYCH DZIAŁAJĄCE JAKO WYDZIELONE JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE 2,7 5,1 3 PATOLOGIA NOWORODKÓW (bez intensywnej terapii) 2,2 0 4 ZAKAŹNE 1,5 1,3 5 TRANSPLANTOLOGIA 1,1 3,9 6 PEDIATRIA i inne oddziały dziecięce niezabiegowe (niemowlęcy, obserwacyjny, nefrologia, endokrynologia itp.) z wyłączeniem hematologii/onkologii 0,8 0,7 7 ODDZIAŁY NIEZABIEGOWE (interna, wewnętrzny, kardiologia, nefrologia, neurologia, reumatologia, endokrynologia, pulmonologia i inne) z wyłączeniem hematologii/onkologii 0,6 0,7 8 NOWORODKOWE (noworodki zdrowe) 0,4 0,3 9 CHIRURGIA DZIECIĘCA i inne oddziały zabiegowe dla dzieci (np. urologia, laryngologia, kardiochirurgia, neurochirurgia, ortopedia itp.) 0,3 0,2 10 HEMATOLOGIA/ONKOLOGIA I INNE ODDZIAŁY SPECJALISTYCZNE ONKOLOGICZNE (np. ginekologia onkologiczna itp.) 0,3 0,1 11 ODDZIAŁY ZABIEGOWE DOROSŁYCH z wyłączeniem ortopedii (chirurgia ogólna, urologia, laryngologia, kardiochirurgia, chirurgia onkologiczna, p lastyczna, neurochirurgia i inne) 0,2 0,3 12 ORTOPEDIA / TRAUMATOLOGIA / URAZOWE 0,2 0,5 13 POŁOŻNICTWO / GINEKOLOGIA 0,1 0,1 14 REHABILITACJA 0,1 0,1 15 OKULISTYKA 0,1 0,1 105 Kategorie oddziałów L.p. Liczba badań / pacjenta 2013 2014 16 ZOL w strukturze szpitala 0,12 0,13 17 Psychiatria 0,02 0,01 18 Oddziały dializ w strukturze szpitala 0,01 0,01 Najwyższa częstość zarejestrowanych zakażeń szpitalnych w przeliczeniu na 1000 pacjentów hospitalizowanych w poszczególnych grupach oddziałów dotyczyły zakażeń wywołanych drobnoustrojami alarmowymi: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Rotawirus (wz.79,9/1000), Streptococcus aureus MRSA (wz.38,2/1000), Klebsiella spp ESBL (wz.29,1/1000), Acinetobacter (wz.19,9/1000), Eschericha coli (wz.11,8/1000), Clostridium difficile (wz.10,1/1000). - podobnie jak w 2013 roku, jednak w innej kolejności: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Rotawirus (wz.64,8/1000), Klebsiella sp ESBL (wz.32,7/1000), Acinetobacter (wz.21,9/1000), Eschericha coli (wz.19,3/1000), Clostridium difficile (wz.7,6/1000), Streptococcus aureus MRSA (wz.6,1/1000). Zestawienie współczynników zapadalności na zakażenia wywołane drobnoustrojami alarmowymi w przeliczeniu na 1000 hospitalizowanych pacjentów w poszczególnych grupach oddziałów w 2013 r. i 2014 r. przedstawia tabela 12. Tab.12. Współczynniki zapadalności na zakażenia wywołane drobnoustrojami alarmowymi zarejestrowane w szpitalach w latach 2013 – 2014/ 1000 pacjentów hospitalizowanych w poszczególnych grupach oddziałów. 106 2 3 4 5 6 OIOM/OIT dzieci ODDZIAŁY ZABIEGOWE dorosłych ORTOPEDIA /TRAUMATOLOGIA / URAZOWE ODDZIAŁY NEZABIEGOWE dorosłych HEMATOLOGIA/ Rotawirusy Streptococus pneumoniae Clostridium difficile Acinetobacter Pseudomonas Klebsiella Sp. ESBL Escherichia coli ESBL OIOM/OIT dorosłych VRE 1 MRSA Nazwa oddziału ROK Lp. 2014 4,5 1,4 8,4 29,1 11,2 19,9 3,2 0,3 - 2013 6,1 1,4 8,1 32,7 12,7 21,9 4,3 2,6 - 2014 38,2 - 11,8 5,9 5,9 - 2,9 2,9 17,6 2013 - - 19,3 16,6 8,3 - - - 5,5 2014 0,5 0,2 1,5 1,2 0,1 1,0 0,7 - - 2013 0,5 0,2 1,3 1,2 0,4 0,6 1,0 0,03 - 2014 0,6 0,08 0,5 0,6 - 0,08 0,08 - - 2013 1,4 - 1,0 0,8 1,1 0,8 1,1 - - 2014 0,6 0,6 2,6 0,9 0,6 0,5 2,4 0,09 0,01 2013 0,5 0,3 1,2 1,5 0,5 0,8 2,3 0,1 - 2014 0,02 0,3 0,4 0,7 0,3 0,1 0,7 - 0,3 2013 0,03 0,4 0,1 0,3 0,4 0,3 0,9 - 0,3 2014 0,03 - 0,1 0,06 0,02 0,02 - - - 2013 - - 0,02 0,02 0,02 - 0,02 - - 2014 - - - 0,1 - - - - - 2013 0,2 - - 0,2 - - - - - 20142 - - - - - - - - - ONKOLOGIA 7 POŁOŻNICTWO/ GINEKOLOGIA 8 9 NOWORODKOWE PATOLOGIA 107 Rotawirusy Streptococus pneumoniae Clostridium difficile Acinetobacter Pseudomonas Klebsiella Sp. ESBL Escherichia coli ESBL VRE MRSA Nazwa oddziału ROK Lp. NOWORODKÓW 10 11 12 2013 - 0,5 0,5 2,0 - - - - - PEDIATRIA i inne oddziały dziecięce niezabiegowe 2014 0,6 0,04 1,0 0,4 0,04 - 0,3 0,09 18,3 2013 1,1 - 1,2 0,7 - - 0,3 0,05 10,3 CHIRURGIA DZIECIĘCA i inne oddziały zabiegowe dla dzieci 2014 0,4 0,2 0,5 0,4 - - - 0,06 1,8 2013 0,4 0,1 0,5 0,7 0,9 0,1 - 0,1 1,6 Medycyna 2014 - 1,6 8,2 11,5 1,6 - 3,3 - - 2013 - - - - - - 7,6 - - 2014 0,6 - 1,9 6,0 1,6 0,6 1,6 - - 2013 0,6 - 0,9 2,4 1,9 0,4 0,8 - - 2014 0,1 - 0,2 - - 0,2 - - - 2013 0,3 - - - - - - - - 2014 0,6 - 1,9 3,8 - 0,1 10,1 0,1 79,9 2013 1,0 0,3 1,0 1,3 0,2 0,5 5,2 0,7 64,8 2014 - 1,3 6,4 15,4 1,3 3,2 4,5 - 0,6 2013 - 0,5 1,8 5,3 - 0,3 1,3 - - 2014 0,04 0,04 0,2 0,1 - - 0,2 - - 2013 - - 0,1 0,1 0,1 - 0,1 - - 2014 - - 2,0 18,9 - - 12,6 - - paliatywna 13 14 15 16 REHABILITACJA OKULISTYKA ZAKAŹNE TRANSPLANTOL OGIA 17 18 Oddziały dializ Zakład opiekuńczo- 108 Rotawirusy Streptococus pneumoniae Clostridium difficile Acinetobacter Pseudomonas Klebsiella Sp. ESBL Escherichia coli ESBL VRE ROK MRSA Nazwa oddziału Lp. leczniczy w 19 1) 2) strukturze szpitala 2013 - - - - - - 7,6 - - Oparzeniowy 2014 - - - 24,0 - 112,0 8,0 - - 20131 - - - - - - - - - W 2013r. szpital nie wykazał w sprawozdaniu oddziału oparzeniowego jako wyodrębnionego oddziału. W jednym ze szpitali Oddział Neonatologii składa się z części - patologia noworodka i intensywna terapia noworodka. Decyzją Dyrekcji od 2014 r. zdecydowano, że Oddział Neonatologii będzie wykazany jako Oddział Intensywnej opieki noworodka, w związku z większą liczbą łóżek intensywnych. W wyniku analizy współczynników zapadalności w poszczególnych grupach oddziałów stwierdzono: ▪ najwyższą zapadalność wśród zakażeń wywołanych: 1) Rotawirus stwierdzono w oddziałach Zakaźnych (wz.79,9/1000 pacjentów) - wzrost do 2013r. (wz.64,8/1000 pacjentów). Wysoką zapadalność odnotowano także w oddziałach niezabiegowych dziecięcych (2014r. - wz.18,3/1000 pacjentów, 2013r. – wz.10,3/1000 pacjentów) oraz w oddziałach OIOM/OIT dzieci (2014r. – 17,6/1000 pacjentów, 2013 r. – 5,5/1000 pacjentów), 2) Staphylococcus aureus MRSA w oddziałach OIOM/OIT dzieci (wz.38,2/1000 pacjentów) – znaczny wzrost do 2013r., w którym nie odnotowano żadnych zakażeń MRSA w tej grupie oddziałów, 3) Klebsiella Sp. ESBL w oddziałach OIOM/OIT dorosłych (wz.29,1/1000 pacjentów)spadek do 2013 r. (wz.32,7/1000 pacjentów), 4) Acinetobacter w oddziałach Oparzeniowych (wz.112,0/1000 pacjentów) – w 2013 r. tego typu oddziału nie wykazywano jako odrębnego oddziału, 109 5) Eschericha coli w oddziałach OIOM/OIT dzieci (wz.11,8/1000 pacjentów) – spadek do 2013r. (wz. 19,3/1000 pacjentów), 6) Clostridium difficile w Zakładach Opiekuńczo – Leczniczych w strukturach szpitala (wz.12,6/1000 pacjentów) – znaczny wzrost do 2013r. (wz. 7,6/1000 pacjentów). ▪ Rotawirusy jako przyczynę zakażeń szpitalnych zarejestrowano w 7 grupie oddziałów – (w 2013 r. w 5). Zakażenia te stwierdzono: 1) w oddziałach Zakaźnych (wz.79,9/1000 pacjentów) – znaczny wzrost do 2013 r. (wz.64,8/1000 pacjentów), 2) następnie w oddziałach niezabiegowych dziecięcych (wz.18,3/1000 pacjentów) znaczny wzrost do 2013 r. (wz.10,3/1000 pacjentów), 3) następnie w oddziałach OIOM/OIT dzieci (wz.17,6/1000 pacjentów) - znaczny wzrost do 2013r. (wz.5,5/1000 pacjentów), 4) następnie w oddziałach zabiegowych dzieci (wz.1,8/1000 pacjentów) – nieznaczny wzrost do 2013r. (wz. 1,6/1000 pacjentów), 5) następnie w oddziałach Transplantologii (wz.0,6/1000 pacjentów) – w roku 2013 zakażeń o tej etiologii nie zgłoszono, 6) następnie w oddziałach Hematologii/ Onkologii (wz.0,3/1000 pacjentów) – podobnie jak w 2013r., 7) najniższy współczynnik odnotowano w oddziałach niezabiegowych dorosłych (wz. 0,01/1000 pacjentów) – w 2013r. zakażeń o tej etiologii nie zgłoszono. W 2014 roku w pozostałych 9 grupach oddziałów zakażeń o tej etiologii nie zgłoszono, podobnie jak w roku 2013. ▪ Klebsiella Sp. ESBL jako przyczynę zakażeń szpitalnych zarejestrowano w 17 grupach oddziałów – w 2013 r. w 15 grupach oddziałów: 1) najwyższy współczynnik w OIOM/OIT dorosłych (wz.29,1/1000 pacjentów) - podobnie jak w 2013 r. ale niższy (w 2013 r.wz.32,7/1000 pacjentów), 110 2) następnie w oddziałach Oparzeniowych (wz.24,0/1000 pacjentów) – w 2013r. tego typu oddziałów nie wykazywano jako odrębnego oddziału, 3) następnie w Zakładach Opiekuńczo – Leczniczych w strukturze szpitali (wz.18,9/1000 pacjentów) – w 2013r. nie odnotowano zakażeń o tej etiologii, 4) następnie w oddziałach Transplantologii (wz.15,4/1000 pacjentów) – znaczny wzrost do 2013r. (wz.5,3/1000 pacjentów), 5) następnie w oddziałach Medycyny Paliatywnej (wz.11,5/1000 pacjentów) – w 2013 r. w tej grupie zakażeń nie odnotowano, 6) następnie w oddziałach Rehabilitacyjnych (wz. 6/1000 pacjentów) – wzrost do 2013 r. (wz.2,4/1000 pacjentów), 7) następnie w OIOM/OIT dzieci (wz.5,9/1000 pacjentów) – spadek do 2013 r. (w 2013 r. wz.16,6/1000 pacjentów), 8) następnie w oddziałach Zakaźnych (wz.3,8/1000 pacjentów) – wzrost do 2013 r. (wz.1,3/1000 pacjentów), 9) najniższy współczynnik w oddziałach Położniczych/Ginekologicznych (wz.0,06/1000 pacjentów)- nieznaczny wzrost do 2013r. (wz.0,02/1000 pacjentów), W roku 2013 najniższy współczynnik odnotowano w oddziałach dializ (wz.0,1/1000 pacjentów) – w 2014 r. wskaźnik podobny. ▪ Escherichia coli jako przyczynę zakażeń szpitalnych zarejestrowano w 16 grupach oddziałów – w 2013 r. w 14 grupach oddziałów). 1) najwyższy współczynnik tak samo jak w 2013 r. wystąpił w OIOM/OIT dziecięcych (wz.11,8/1000 pacjentów) - ale w stosunku do 2013r. w roku 2014 wystąpił spadek (w 2013 r. wz.19,3/1000 pacjentów), 2) następnie podobnie jak w 2013 r. w OIOM/OIT dorosłych (wz.8,4/1000 pacjentów) – ale o trochę wyższym współczynniku niż w 2013 r. – ( wz.8,1/1000 pacjentów), 111 3) następnie w oddziałach Medycyny Paliatywnej (wz.8,2/1000 pacjentów) – w 2013 r. w tej grupie zakażeń nie odnotowano, 4) następnie w oddziałach Transplantologii (wz.6,4/1000 pacjentów) – w stosunku do 2013 roku znaczny wzrost (wz.1,8/1000 pacjentów), 5) następnie w oddziałach niezabiegowych dorosłych (wz.2,6/1000 pacjentów) – do roku 2013 wzrost (wz.1,2/1000 pacjentów), 6) następnie w oddziałach rehabilitacyjnych (wz.1,9/1000 pacjentów) – nieznaczny wzrost do 2013r. (wz.0,9/1000 pacjentów), 7) następnie w oddziałach zabiegowych dorosłych (wz.1,5/1000 pacjentów) - nieznaczny wzrost do 2013r. (wz.1,3/1000 pacjentów), 8) następnie w oddziałach niezabiegowych pediatrycznych (wz.1/1000 pacjentów) – nieznaczny spadek do 2013r. (wz.1,2/1000 pacjentów), 9) najniższy współczynnik stwierdzono w oddziałach Położnictwa/Ginekologii (wz.0,1/1000 pacjentów) – wzrost w stosunku do 2013 r. – (wz.0,02/1000 pacjentów), ▪ MRSA jako przyczynę zakażeń szpitalnych zarejestrowano w 13 grupach oddziałów – w 2013 r. w 11 grupach oddziałów). 1) najwyższy współczynnik w OIOM/OIT dzieci (wz.38,2/1000 pacjentów) – w 2013r. brak zakażeń o tej etiologii, 2) następnie w OIOM/OIT dorosłych (wz.4,5/1000 pacjentów) – spadek do 2013r. (wz.6,1/1000 pacjentów), 3) następnie oddziały: Ortopedii/Traumatologii/Urazowe (spadek w 2014 r. - wz. 0,6/1000 pacjentów; 2013 r. – wz.1,4/1000 pacjentów), Niezabiegowe dorosłych (nieznaczny wzrost w 2014 r. - wz.0,6/1000 pacjentów; 2013 r. – wz.0,5/1000 pacjentów), Pediatryczne niezabiegowe (spadek w 2014 r. - wz.0,6/1000 pacjentów; 2013 r. – wz.1,1/1000 pacjentów), Rehabilitacyjne (2014 r. - wz.0,6/1000 pacjentów, tak samo jak w 2013 r.), Zakaźne (spadek w 2014 r. - wz.0,6/1000 pacjentów; 2013 r. – wz.1,0/1000 pacjentów), 112 4) najniższy współczynnik stwierdzono w oddziałach Dializ (wz.0,04/1000 pacjentów) – w 2013 r. w tych oddziałach zakażeń o tej etiologii nie stwierdzono. ▪ Clostridium difficile jako przyczynę zakażeń szpitalnych zarejestrowano w 14 grupach oddziałów – w 2013 r. w 12 grupach oddziałów. 1) najwyższy współczynnik w Zakładach Opiekuńczo – Leczniczych w strukturze szpitali (wz.12,6/1000 pacjentów) – spadek do 2013 r. (wz.7,6/1000 pacjentów), 2) następnie w oddziałach Zakaźnych (wz.10,1/1000 pacjentów) – znaczny wzrost do 2013r. (wz.5,2/1000 pacjentów), 3) następnie oddziały Oparzeniowe (wz.8/1000 pacjentów) – w 2013 r. tego typu oddziału nie wykazywano jako odrębnego oddziału, 4) następnie w oddziałach Transplantologii (wz.4,5/1000 pacjentów) – znaczny wzrost do 2013 r. (wz.1,3/1000 pacjentów); 5) następnie w oddziałach Medycyny Paliatywnej (wz.3,3/1000 pacjentów) – znaczny spadek do 2013 r., w tej grupie oddziałów w 2013 r. odnotowano najwyższy współczynnik zakażeń o tej etiologii (wz.7,6/1000 pacjentów), 6) następnie w OIOM/OIT dorosłych (wz.3,2/1000 pacjentów) - w stosunku do 2013 r. spadek (wz.4,3/1000 pacjentów), 7) następnie w OIOM/OIT dzieci (wz.2,9/1000 pacjentów) - w 2013 r. nie zarejestrowano zakażeń o tej etiologii, 8) najniższy współczynnik stwierdzono w oddziałach Ortopedii/ Traumatologii/Urazowych (wz.0,08/1000 pacjentów) – spadek do 2013 r. (wz.1,1/1000 pacjentów). ▪ Acinetobacter baumanii jako przyczynę zakażeń szpitalnych zarejestrowano w 14 grupach oddziałów – w 2013 r. w 9 grupach oddziałów. 1) najwyższy współczynnik w oddziałach Oparzeniowych (wz.112,0/1000 pacjentów) – w 2013 r. tego typu oddziału nie wykazywano jako odrębnego oddziału, 113 2) następnie w oddziałach OIOM/OIT dorosłych (wz.19,9/1000 pacjentów) – spadek do 2013 r. (wz.21,9/1000 pacjentów), 3) następnie w oddziałach Transplantologicznych (wz.3,2/1000 pacjentów) – wzrost do 2013 r. (wz.0,3/1000 pacjentów), 4) najniższy współczynnik stwierdzono w oddziałach Ortopedii/Traumatologii/Urazowych (wz.0,08/1000 pacjentów) – spadek do 2013 r. (wz.0,8/1000 pacjentów). Ogniska epidemiczne w podmiotach leczniczych W 2015 roku do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu zgłoszonych zostało 12 ognisk epidemicznych. W odniesieniu do roku 2014 odnotowano nieznaczny wzrost liczby ognisk w podmiotach wykonujących działalność leczniczą (w 2014 roku zgłoszonych zostało 11 ognisk). Czynnikami etiologicznym były wirusy i bakterie. Nie zanotowano ognisk wywołanych przez zakażenia grzybicze. Do ognisk epidemicznych zakwalifikowano 58 osób, w tym 4 osoby z personelu. W roku 2014 zakażeniom w ogniskach uległy ogółem 62 osoby, w tym 9 osób z personelu. Spośród wszystkich zgłoszonych ognisk w 11 rozpoznanie etiologii zakażeń ustalono w oparciu o przeprowadzone badania laboratoryjne, natomiast w 1 przypadku w badaniach laboratoryjnych nie udało ustalić się etiologii zakażenia – rozpoznano zakażenia o etiologii prawdopodobnie wirusowej, pacjenci zakwalifikowani do ogniska ze względu na podobne objawy ze strony układu pokarmowego. Podobnie jak w 2014 roku, w roku 2015 potwierdzenie laboratoryjne uzyskano w ok. 90% wszystkich zgłoszonych ogniskach epidemicznych. Tab.13. Ogólne dane o ogniskach epidemicznych w 2014 i 2015 roku 114 Dane o ogniskach epidemicznych Ogólna liczba ognisk 2015 2014 12 11 Liczba ognisk w oddziałach zabiegowych 3 3 Liczba ognisk w oddziały niezabiegowych 5 1 Liczba ognisk w oddziałach intensywnej 2 5 2 2 58(4) 62(9) 44 (75,9%) 46 (74,2%) 79 (58,3%) 2 (18%) opieki Liczba ognisk w oddziałach dziecięcych Ilość osób objętych ogniskiem ( w tym ilość personelu) Liczba osób z ogniska u których potwierdzono czynnik biol. badaniami laboratoryjnymi (%) Liczba ognisk o etiologii wirusowej Wśród zdiagnozowanych patogenów wywołujących ogniska epidemiczne najliczniejszą grupę stanowiły ogniska o etiologii wirusowej - 6 ognisk i 1 o prawdopodobnie wirusowej etiologii. Ogniska o etiologii wirusowej w 2 przypadkach wywołane były przez Wirus grypy typu A oraz w 2 przypadkach przez Wirus grypy typu A podtyp H1N1. Pozostałe dwa ogniska o etiologii wirusowej spowodowane były przez Rotawirusy i Norowirusy. Ogniska epidemiczne grypy stanowiły 33,3% wszystkich zgłoszonych ognisk epidemicznych w 2015 roku, w tym 16,8% stanowiły ogniska grypy typu A podtyp H1N1. Tab.14. Czynniki etiologiczne w ogniskach epidemicznych w 2014 i 2015 roku 115 Czynnik etiologiczny wywołujący 2015 2014 ognisko epidemiczne Liczba % Liczba % Wirus grypy A/H1N1 2 16,8 1 9,1 Wirus grypy typu A 2 16,8 0 0 Klebsiella pneumoniae 1 8,3 6 54,5 Brak izolacji patogenu. 1 8,3 0 0 Rotavirus 1 8,3 0 0 Clostridium difficile 1 8,3 1 9,1 Acinetobacter baumanii 1 8,3 1 9,1 Klebsiella oxytoca 1 8,3 0 0 Norowirus 1 8,3 0 0 Staphylococcus epidermidis 1 8,3 0 0 Viracella zoster 0 0 1 9,1 Zakażenia mieszane: Acinetobacter 0 0 1 9,1 12 100 11 100 Potwierdzenie na podstawie objawów klinicznych baumanii/Proteus mirabilis ESBL (+) Razem Potwierdzenie laboratoryjne uzyskano u 81,5% pacjentów zakwalifikowanych do ognisk epidemicznych. Najliczniejszą grupę osób – 22,7% (10 przypadków) stanowili pacjenci, u których wyizolowano Wirus grypy typu A podtyp H1N1. Równie liczną grupę osób 18,2% (8 przypadków) stanowili pacjenci, u których wyizolowano Wirus grypy typu A. 116 W przeciwieństwie do roku 2014, w 2015 roku tylko 8,3% wszystkich ognisk stanowiło ognisko o etiologii Klebsiella pneumoniae – w 2014 roku 54,5% wszystkich ognisk tj. 6 ognisk epidemicznych. W 2015 roku zgłoszono 1 ognisko epidemiczne o etiologii Klebsiella pneumoniae o rozszerzonym spektrum substratowym ESBL (+). W przeciwieństwie do roku poprzedniego nie zgłoszono żadnego ogniska wywołanego przez Klebsiella pneumoniae wytwarzające karbapenemazy MBL typ NDM-1 (w 2014 roku zgłoszono 4 ogniska o tej etiologii). Z analizy wynika, że w stosunku do roku poprzedniego w 2015 roku nastąpił 100% spadek występowania ognisk epidemicznych o etiologii Klebsiella pneumoniae wytwarzające karbapenemazy MBL typ NDM-1, które w latach poprzednich stanowiły poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. A to w związku z tym, że geny kodujące te enzymy odpowiedzialne są za oporność na większość znanych chemioterapeutyków i antybiotyków, m.in. na antybiotyki betalaktamowe, w tym karbapenemy. W 2015 roku tylko u 2 pacjentów wystąpiło zakażenie lekoopornym szczepem Klebsiella pneumoniae, natomiast w 2014 roku wśród 33 pacjentów, u których wystąpiła Klebsiella pneumoniae, oporność stwierdzono w 31 przypadkach. Miały one postać zakażenia lub nosicielstwa. W 2015 roku zgłoszono: 7 ognisk z oddziałów niezabiegowych (w 2014 - 3 ogniska), 3 ogniska z oddziałów zabiegowych (jak w roku 2014) oraz 2 ogniska z oddziałów intensywnej opieki medycznej (w 2014 - 5 ognisk). W tabeli nr 16 przedstawiono wykaz profili oddziałów szpitalnych, które zostały objęte ogniskami epidemicznymi w latach 2014 i 2015. 117 Tab.15.Zestawienie profili oddziałów szpitalnych, które zostały objęte ogniskami epidemicznymi w latach 2014 i 2015 L.p. Patogen chorobotwórczy Profil oddziałów 2014 Oddział o spec. urologicznej 2015 Oddział o spec. pulmonologicznej, alergologicznej i onkologicznej Oddział o spec. hematologicznej 1 Wirus Grypy A/H1N1 2 Wirus Grypy typu A 3 Klebsiella pneumoniae Oddział o spec. intensywnej terapii Oddział o spec.gastroenterologicznej, endokrynologicznej i chorób wewnętrznych Oddział o spec. neurologicznej Oddział o spec. transplantologicznej, chirurgii ogólnej i naczyniowej 4 Acinetobacter baumanii Oddział o spec. intensywnej terapii Oddział o spec. intensywnej terapii 5 Stphylococcus epidermidis - Oddział o spec. intensywnej terapii 6 Etiologia nieustalona - Oddział o spec. reumatologicznej 7 Clostrdium difficile 8 Norowirus - Oddział o spec. transplantologicznej, chirurgii ogólnej i naczyniowej 9 Rotawirus - Oddział o spec. hematologicznej, onkologicznej, pediatrycznej 10 Klebsiella oxytoca - Oddział o spec. pediatrycznej 11 Zakażenie mieszane: Acinetobacter baumanii/ Proteus mirabilis ESBL(+) Oddział o spec. intensywnej terapii - 12 Varicella zoster Oddział o spec. pediatrycznej - - Oddział o spec. kardiochirurgicznej Oddział o spec. nadciśnienia tętniczego i chorób metabolicznych Oddział o spec. chirurgii ogólnej i naczyniowej Oddział o spec. gastroenterologicznej, żywienia człowieka i chorób wewnętrznych W 2015 roku przeprowadzono 12 kontroli w ogniskach epidemicznych, w ramach których oceniono: prowadzenie dochodzenia epidemiologicznego przez Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych, działania podjęte przez Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych mających na celu wygaszenie ogniska epidemicznego oraz wdrożenie i realizację procedur 118 zapobiegających zakażeniom i chorobom zakaźnym. Ponadto w przebiegu kontroli prowadzono dochodzenia epidemiologiczne z udostępnionej przez placówki indywidualnej dokumentacji medycznej pacjentów zakwalifikowanych do ogniska epidemicznego, a także w części przypadków pacjentów z kontaktu z pacjentem z rozpoznanym zakażeniem lub kolonizacją. W wyniku przeprowadzonych w 2015 roku kontroli w ogniskach, w 6 z 12 kontrolowanych oddziałów w przypadku stwierdzenia uchybień wydawano zalecenia z określonym terminem realizacji. Łącznie w wyniku przeprowadzonych kontroli w ogniskach wydano 16 doraźnych zaleceń i uwag pokontrolnych oraz 1 decyzję administracyjną. W przypadku placówki w stosunku do której wystawiono decyzję administracyjną, przeprowadzono kontrolę sprawdzającą usunięcie nieprawidłowości oraz wykonanie wydanych zaleceń pokontrolnych. W placówkach, w których w 2015 roku wystąpiły ogniska epidemiczne stwierdzono powołane Zespoły Kontroli Zakażeń Szpitalnych o składzie zgodnym z obowiązującym aktem prawnym. Zgodne z obowiązującymi przepisami prawa były także kwalifikacje poszczególnych członków Zespołów Kontroli Zakażeń Szpitalnych. W 11 z 12 zgłoszonych ognisk „Raporty wstępne o podejrzeniu lub rozpoznaniu ogniska epidemicznego” zostały zgłoszone w terminie zgodnym z przepisami prawa, natomiast w jednym przypadku wzór „Raportu wstępnego…” był niezgodny z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala. Sytuacja epidemiologiczna na terenie miasta Poznania – w związku z rozprzestrzenianiem się szczepów Klebsiella pneumoniae MBL NDM Od roku 2013 zaczęto odnotowywać na terenie Wielkopolski niepokojące zjawisko, jakim jest zwiększenie ilości wysokoopornych szczepów bakteryjnych. Zidentyfikowanie betalaktamaz typu NDM-1 (New Delhi metallo-beta-lactamases-1), stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu od 16.10.2014 r. prowadzi rejestr dodatnich pacjentów NDM zgłoszonych ze szpitali znajdujących się pod jego nadzorem. W 2015 roku zarejestrowano 13 przypadków zgłoszenia dodatniego wyniku badania mikrobiologicznego w kierunku Klebsiella 119 pneumoniae produkującej karbapenemazy – pojedyncze przypadki bezpośrednio nie związane z wystąpieniem szpitalnego ogniska epidemicznego, w tym 2 przypadki zgłoszone drugi raz w roku (dodatnie wyniki uzyskane w odstępach czasowych). W roku 2014 (w okresie od 16.10.2014 r. do końca roku) zarejestrowano 9 takich przypadków, w tym 4 przypadki zakwalifikowane do szpitalnego ogniska epidemicznego. Pacjenci z powyższym zakażeniem to osoby często w podeszłym wieku i/lub obciążeni wieloma czynnikami ryzyka. Wiek pacjentów, u których stwierdzono zakażenie pałeczkami wieloopornymi: - przedział wiekowy 20-49 lat: 30,77% przypadków, - przedział wiekowy 50-69 lat: 30,77% przypadków, - przedział wiekowy 70-91 lat: 38,46% przypadków. Jako główny czynnik ryzyka nabycia zakażenia wśród przypadków zarejestrowanych w 2015 roku, wyszczególniono wielokrotną hospitalizację pacjentów w różnych placówkach lub przenosiny pomiędzy oddziałami jednej placówki (wszystkie zgłoszone przypadki posiadały historię hospitalizacji). Następnie wyszczególniono czynnik ryzyka związany z wykonywaniem u pacjentów zabiegów inwazyjnych - stanowiły one 30,76% wszystkich czynników ryzyka. Najwięcej zarejestrowanych w 2015 r. przypadków było interpretowanych jako nosicielstwo (46,15%), następnie jako zakażenia (30,77%) oraz w 23,08% przypadków występowały mieszane interpretacje kliniczne tj. jednoczasowe rozpoznanie nosicielstwa w odbycie i zakażenia miejsca z którego pobrano materiał do badań. W postaciach zakażeń wyróżniono następujące zakażenia: zakażenia dróg moczowych (71,42% przypadków), zakażenia jamy otrzewnej (14,28%) oraz zakażenia dróg oddechowych (14,28%). Oprócz pojedynczych przypadków wyhodowania patogenu Klebsiella pneumoniae z opornością typu NDM-1, w roku 2015 nie odnotowano w szpitalach na terenie podlegającym nadzorowi PSSE w Poznaniu ognisk epidemicznych o etiologii Klebsiella pneumoniae MBL(+)NDM ( w roku poprzednim zgłoszono 4 ogniska epidemiczne o tej etiologii). 120 Realizacja szczepień ochronnych W 2015 r. Oddział Epidemiologii prowadził nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych poprzez: kontrole planowane i doraźne podmiotów leczniczych realizujących szczepienia ochronne, przygotowywanie kwartalnych sprawozdań z przeprowadzonych szczepień ochronnych według ilości wykorzystanych szczepionek oraz kwartalnych sprawozdań z obowiązkowych szczepień ochronnych według informacji zawartych w kartach uodpornienia przechowywanych przez składającego sprawozdanie, przygotowywanie półrocznych sprawozdań o osobach uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych oraz działaniach w celu egzekwowania jego wykonawstwa przez osoby uchylające się od obowiązkowych szczepień ochronnych, analizę procentowego wykorzystania preparatów wielodawkowych w ramach obowiązującego Programu Szczepień Ochronnych, przygotowywanie rocznych sprawozdań ze szczepień ochronnych do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, prowadzenie sprawozdań o osobach uchylających się od wykonania obowiązku szczepień ochronnych oraz działań Państwowej Inspekcji Sanitarnej w celu egzekwowania jego wykonania przez osoby uchylające się od obowiązkowych szczepień ochronnych, działalność dotyczącą przyczyn utylizacji szczepionek przez podmioty lecznicze z terenu powiatu poznańskiego, które realizują obowiązkowe szczepienia ochronne szczepionkami przeznaczonymi do realizacji Programu Szczepień Ochronnych – sporządzanie wniosków w ww. sprawach do Ministra Zdrowia za pośrednictwem Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, sporządzanie rocznego zapotrzebowania na preparaty szczepionkowe zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego i Programem Szczepień Ochronnych dla osób z powiatu poznańskiego. W 2015 r. realizacja Programu Szczepień Ochronnych prowadzona była w 239 podmiotach leczniczych wykonujących szczepienia ochronne. 121 Tab. 16. Placówki wykonujące szczepienia ochronne na terenie miasta Poznania i powiatu poznańskiego Liczba ogółem Oddziały Gabinety POZ Szkoły Inne Noworodkowe miasto powiat miasto powiat miasto powiat miasto powiat miasto powiat 164 75 4 – 111 65 5 4 44 6 239 4 176 9 50 Niepożądane odczyny poszczepienne W 2015 r. do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu ogółem zgłoszono 89 niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP): – 18 po podaniu szczepionki BCG, – 71 po podaniu innych szczepionek. Tab. 17. Liczba przypadków NOP zgłoszonych po szczepionce BCG według zakwalifikowania w latach 2013-2015 PSSE Ogółem Zakwalifikowano jako NOP w Poznaniu Liczby x/ Ogółem w tym hospitalizacja 2013 2014 2015 2013 2014 2015 2013 2014 2015 10 17 18x/ 5 11 10 10 17 18 na 18 zgłoszeń NOP: 14 zakwalifikowano jako NOP łagodny; 4 jako NOP poważny 122 Tab. 18. Liczba przypadków NOP zgłoszonych po innych szczepionkach niż BCG według szczepionki, po której wystąpił odczyn w 2015 r. Lp. Nazwa szczepionki Liczba zgłoszeń Kwalifikacja NOP łagodny poważny ciężki 1. ACT-HIB 6 6 - - 2. BEXSERO 1 1 - - 3. BUSTRIX 2 1 1 - 4. CLODIVAC 1 1 - - 5. DTP 9 9 - - 6. ENGERIX B 1 1 - - 7. EUWAX B 4 4 - - 8. HAVRIX 1 1 - - 9. HEPAVAX GENE 1 1 - - 10. HEXACIMA 1 1 - - 11. HIBERIX 2 2 - - 12. IMPOVAX POLIO 5 5 - - 13. INFANRIX 1 1 - - 14. INFANRIX HEXA 7 6 - - 15. INFANRIX IPV HIB 14 13 - 1 16. INFLUVAC 1 1 - - 17. MMR VAX PRO 4 4 - - 18. PENTAXIM 5 5 - - 19. PREVENAR 13 7 7 - - 20. PRORIX 5 4 1 - 21. POLIO OPV 1 1 - - 22. POLIO SABIN 1 - 1 - 123 Lp. Nazwa szczepionki Liczba zgłoszeń Kwalifikacja NOP łagodny poważny ciężki 23. ROTATEQ 1 1 - - 24. SILGARD 1 1 - - 25. STAMARIL 1 - - 1 26. SYNFLORIX 1 1 - - 27. QUADRACEL 3 3 - - 28. TRIPACEL 3 3 - - 29. TT 3 3 - - 30. VAXIGRIP 2 1 - - 31. VARILIX 2 2 - - 97* 90 3 2 SUMA *w dwóch przypadkach zmieniono kwalifikację z „NOP” na „nie NOP” Wnioski: 1. W 2015 r. ogółem zgłoszono 89 niepożądanych odczynów poszczepiennych, co stanowi spadek w porównaniu do roku 2014 o 23 zgłoszenia (w 2014 r. zgłoszono 112 NOP). W dwóch przypadkach zmieniono kwalifikację NOP na NIE NOP. Ogólna liczba niepożądanych odczynów poszczepiennych w 2015 r. wynosi 87 NOP. 2. Niepożądanych odczynów poszczepiennych po szczepionce BCG w 2015 r. zgłoszono 18, w 2014 r. zgłoszono 17 niepożądanych odczynów poszczepiennych, co stanowi nieznaczny spadek w porównaniu do roku ubiegłego. 3. Odnotowano spadek zgłoszeń NOP po innych szczepionkach niż BCG. W 2015 roku zgłoszono 69 przypadków jest to o 26 zgłoszeń mniej w porównaniu do 2014 roku, w którym zgłoszono 95 NOP. 4. Niepożądane odczyny poszczepienne wystąpiły po podaniu 31 różnych preparatów szczepionkowych, w 18 przypadkach po podaniu więcej niż jednego preparatu szczepionkowego. 124 5. W 2015 roku na terenie powiatu poznańskiego hospitalizowano 34 osoby, u których stwierdzono NOP tj. 33 dzieci oraz 1 osobę dorosłą. 6. Ogółem 66 przypadków dotyczyło miasta Poznania, 20 przypadków wystąpiło na terenie powiatu poznańskiego, 1 przypadek dotyczył dziecka zaszczepionego poza województwem wielkopolskim. 7. Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Poznaniu odnotowała w 2015r.: a) 79 przypadków zakwalifikowanych jako NOP łagodny, co stanowi spadek w porównaniu do roku 2014 o 12 zgłoszeń (w 2014 r. zgłoszono 91 przypadków NOP łagodnych), b) 6 przypadków zakwalifikowanych jako NOP poważny, co stanowi spadek w porównaniu do roku 2014 o 14 zgłoszeń (w 2014 r. zgłoszono 20 przypadków NOP poważnych), c) 2 przypadki zakwalifikowane jako NOP ciężki, co stanowi wzrost w porównaniu do roku 2014, w którym nie odnotowano NOP ciężkich. d) w 2 przypadkach zmieniono kwalifikację z NOP na Nie NOP. 8. Największą liczbę zgłoszeń NOP w 2015r. zarejestrowano po szczepieniu szczepionką BCG (18 NOP) oraz po szczepieniu INFANRIX IPV HIB szczepionką przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, haemophilus typ B (14 NOP). 9. Liczba zgłoszeń NOP zakwalifikowanych jako ciężki wystąpiła u dwóch osób po szczepieniu: a) INFANIX IPV HIB (szczepionka przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, haemophilus typ B) – NOP wystąpił u dziecka, u którego stwierdzono reakcję uogólnioną (gorączka 40°C, utrzymującą się do 48 godzin), dziecko było hospitalizowane 4 dni. W tydzień po rozpoznaniu NOP, u dziecka kontynuowano leczenie w domu, b) STAMARIL (szczepionka przeciw żółtej febrze, żywa) – NOP wystąpił u 39-letniego mężczyzny, u którego stwierdzono chorobę neurotropową związaną ze szczepieniem, pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. W tydzień po rozpoznaniu NOP, u mężczyzny kontynuowano leczenie w szpitalu. 125 Rodzice/opiekunowie prawni uchylający się od obowiązku szczepień ochronnych Liczbę rodziców/opiekunów prawnych uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych oraz liczbę dzieci, u których nie zrealizowano obowiązkowych szczepień zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych, stan na dzień 31.12.2015r., przedstawiono w Tab. 19. Tab. 19. Liczba rodziców/ opiekunów prawnych uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych oraz liczba dzieci, u których nie zrealizowano obowiązkowych szczepień zgodnie z Programem Szczeń Ochronnych, stan na dzień 31.12.2015 r. MIASTO POZNAŃ Rok 2015 liczba rodziców/ opiekunów prawnych uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych 1426 dzieci, u których nie zrealizowano obowiązkowych szczepień zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych 987 POWIAT POZNAŃSKI RAZEM liczba rodziców/ opiekunów prawnych uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych dzieci, u których nie zrealizowano obowiązkowych szczepień zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych liczba rodziców/ opiekunów prawnych uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych dzieci, u których nie zrealizowano obowiązkowych szczepień zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych 552 422 1978 1409 W związku z uchylaniem się rodziców/opiekunów prawnych od obowiązku szczepień ochronnych w 2015 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu podejmował działania zmierzające do egzekwowania wykonania szczepień przez osoby uchylające się od obowiązkowych szczepień ochronnych zgodnie z PSO, które ujęto w Tab.20. 126 Tab. 20. Działania podjęte przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu w roku 2014 oraz 2015 dotyczące rodziców / opiekunów prawych uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych Działania podjęte przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu Rok liczba wezwań / upomnień zawierających wezwanie do liczba wystawionych tytułów obowiązku szczepień z zapewnieniem skierowania sprawy wykonawczych przekazanych do Wojewody na drodze egzekucji administracyjnej Wielkopolskiego o egzekucję administracyjną obowiązku szczepień 2014 131 24 2015 180 14 WNIOSKI 1. W ramach prowadzonego nadzoru nad wykonawstwem szczepień ochronnych w roku 2015 stwierdzono, że liczba rodziców/opiekunów prawnych uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych oraz liczba dzieci, u których nie zrealizowano obowiązkowych szczepień ochronnych zgodnie z PSO jak w latach ubiegłych, ma tendencję wzrostową i kształtuje się następująco: - liczba rodziców/opiekunów prawnych uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych, stan na dzień 31.12.2014 r. wynosiła 1679 osób, - liczba rodziców/opiekunów prawnych uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych, stan na dzień 31.12.2015 r. wynosiła 1978 osób, co stanowi wzrost o 299 rodziców/opiekunów prawnych w porównaniu do roku 2014; - liczba dzieci, u których nie zrealizowano szczepień ochronnych zgodnie z PSO, stan na dzień 31.12.2014 r. wynosiła 1194 dzieci, - liczba dzieci, u których nie zrealizowano szczepień ochronnych zgodnie z PSO, stan na dzień 31.12.2015 r. wynosiła 1409 dzieci, co stanowi wzrost o 215 dzieci w porównaniu do 2014 r. 127 2. Zmniejszona liczba przesłanych w 2015 r. wezwań/upomnień do rodziców uchylających się od obowiązkowych szczepień ochronnych spowodowana była problemami z dostępnością w Polsce szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi Tdap oraz szczepionki przeciwko poliomyelitis żywej (tOPV) do realizacji Programu Szczepień Ochronnych w 2015 roku, co uniemożliwiło wzywanie rodziców do realizacji powyższych szczepień. 3. Placówki realizujące szczepienia ochronne zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na terenie powiatu poznańskiego zostały pisemnie poinformowane o brakach w dostępności informujące od szczepionek w Polsce, przesłano do placówek Głównego Inspektora Sanitarnego dotyczące pisma wytycznych w realizacji Programu Szczepień Ochronnych na 2015 r. i 2016 r. 4. Zmniejszona liczba w 2015 r. wystosowanych tytułów wykonawczych do Wojewody Wielkopolskiego spowodowana była wstrzymaniem przez Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego przesyłania tytułów wykonawczych sporządzanych przez Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych w związku z występującymi na terenie kraju problemami w dostępności szczepionek przeciw błonicy, tężcowi dla dzieci w 6 roku życia oraz oczekiwaniem na stanowisko Ministra Administracji i Cyfryzacji. Liczba rodziców/ opiekunów prawnych, którzy nie wyrazili zgody na realizację szczepień ochronnych zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO) u noworodków (dotyczy szczepień przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B) i przeciwko gruźlicy (BCG) Zgłoszenia ze szpitali na terenie miasta Poznania dotyczące liczby rodziców nie wyrażających zgody na obowiązkowe szczepienia ochronne dzieci przeciwko WZW B, gruźlicy przedstawiono w Tab.21 128 Tab. 21 Liczba zgłoszeń z oddziałów noworodkowych szpitali z terenu miasta Poznania dotycząca zgłoszonych rodziców nie wyrażających zgody na obowiązkowe szczepienia dzieci dot. WZW B i BCG w 2014 oraz 2015 r. Liczba zgłoszeń z oddziałów noworodkowych szpitali z terenu miasta Poznania dotycząca zgłoszonych rodziców nie wyrażających zgody na obowiązkowe szczepienia dzieci dotyczące WZW B i BCG Rok Miasto Powiat Razem 2014 149 67 216 2015 134 74 208 W 2015 r. otrzymano ogółem 208 zgłoszeń ze szpitali z terenu miasta Poznania dotyczących odmowy rodziców/opiekunów prawnych, nie wyrażających zgody na szczepienie noworodków przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B i gruźlicy zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych, co stanowi nieznaczny spadek w porównaniu do 2014 r., w którym otrzymano 216 zgłoszeń odmowy rodziców/opiekunów prawnych na szczepienie dzieci przeciwko wzw typu B i gruźlicy. 129 DZIAŁALNOŚĆ OŚWIATOWO-ZDROWOTNA 130 Realizacja zagadnień programowych krajowych i wojewódzkich Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce Przedszkolny Program Edukacji Antynikotynowej „Czyste powietrze wokół nas” Przedszkolny Program Edukacji Antynikotynowej „Czyste powietrze wokół nas” W roku szkolnym 2014/2015 zakończono realizację VII edycji ogólnopolskiego programu edukacyjnego, którego wiodącym celem jest wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy oraz zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń. Wychowawcy pięcio- i sześciolatków przeprowadzili zajęcia warsztatowe z dziećmi oraz spotkania edukacyjne z rodzicami. W większości placówek działania poszerzono o dodatkowe formy edukacyjne np.: projekcje filmów, historyjki obrazkowe, zajęcia plastyczne dla dzieci i rodziców, wystawy zdjęć, przemarsze antynikotynowe z transparentami, konkursy itp. Programem objęto 4230 dzieci oraz 2275 rodziców ze 133 przedszkoli i szkół podstawowych. Przeprowadzono 52 wizytacje oceniające realizację programu. Dla koordynatorów z placówek, które po raz pierwszy przystąpiły do programu zorganizowano 2 szkolenia, w których uczestniczyło 30 osób. W Przedszkolu nr 65 w Poznaniu zorganizowano punkt informacyjno-edukacyjny dla rodziców i pracowników połączony z pomiarem tlenku węgla w wydychanym powietrzu, rozdawnictwem materiałów i poradnictwem antytytoniowym. We wrześniu 2015 r. rozpoczęto wdrażanie już VIII edycji programu, do której przystąpiło 150 przedszkoli i szkół podstawowych. Dla nowych koordynatorów zorganizowano narady instruktażowe. Program edukacji antynikotynowej „Nie pal przy mnie, proszę” W roku szkolnym 2014/2015 zrealizowano V edycję programu, którego celem jest zmniejszenie narażenia dzieci na bierne palenie tytoniu oraz zwiększenie wiedzy, umiejętności i postaw asertywnych. Adresatami programu są uczniowie klas I-III szkół 131 podstawowych. Edukacją prowadzoną na bazie scenariuszy programowych objęto 9500 uczniów i 2074 rodziców z 95 placówek. Ponadto szkoły zorganizowały liczne przedstawienia, projekcje filmów, wykłady, konkursy oraz spotkania z prelegentami. Uczniowie chętnie uczestniczyli w warsztatach. Jedną z form zadań było wykonywanie tematycznych prac plastycznych, przy przygotowaniu których angażowali się również rodzice. W ramach oceny realizacji programu przeprowadzono 31 wizytacji. Do kolejnej, VI edycji programu przystąpiły 82 szkoły podstawowe. Dla nowych koordynatorów programu przeprowadzono indywidualne narady, przekazano poradniki. Program profilaktyki palenia tytoniu „Znajdź właściwe rozwiązanie” W roku szkolnym 2014/2015 zrealizowano V edycję programu, którego celem jest zapobieganie paleniu tytoniu oraz kształtowanie postaw asertywnych wśród uczniów klas IV-VI szkoły podstawowej oraz młodzieży gimnazjalnej. Do programu przystąpiło 107 placówek, realizacji podjęły się 73 szkoły podstawowe oraz 34 gimnazja. Edukacją objęto 10558 uczniów i 1119 rodziców. Nauczyciele urozmaicali realizację programu poprzez swoje autorskie programy, organizację konkursów oraz opracowywanie własnych ulotek. Z nadesłanych sprawozdań i przeprowadzonych 39 wizytacji wynika zasadność kontynuacji programu w celu ochrony młodzieży przed skutkami palenia tytoniu. Do realizacji kolejnej już edycji programu zdeklarowało się 89 placówek. Konkurs „Palić, nie palić - oto jest pytanie?” Zorganizowano etap powiatowy konkursu dla V klas szkół podstawowych, który miał na celu poszerzenie wiedzy uczniów na temat negatywnych skutków palenia tytoniu oraz kształtowania postaw asertywnych wobec osób palących papierosy. Zadaniem tegorocznej edycji było przygotowanie projektu graficznego o tematyce antytytoniowej, który zostanie wykorzystany na materiale promocyjnym (nadruk na koszulce, kubku i inne). Do konkursu przystąpiło 46 szkół, ogółem w etapie szkolnym uczestniczyło 1482 uczniów. Komisja konkursowa wyłoniła 3 laureatów oraz przyznała 5 wyróżnień. Podsumowanie etapu powiatowego i wręczenie nagród ufundowanych przez Starostwo Powiatowe w Poznaniu odbyło się w siedzibie PSSE w Poznaniu. Laureatów nagrodzonych prac wraz z opiekunami zaproszono do Multikina na podsumowanie etapu wojewódzkiego konkursu. 132 Fot. 1 Praca laureata I miejsca ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Murowanej Goślinie Projekt „Młodzieżowi Liderzy Zdrowia - kontra tytoń” W ramach projektu edukacji rówieśniczej z zakresu profilaktyki antynikotynowej zorganizowano szkolenie dla młodzieży gimnazjalnej. Do udziału w przedsięwzięciu zaproszono uczniów z trzech szkół. Celem szkolenia było wyposażenie uczestników w niezbędną wiedzę oraz przygotowanie do pełnienia roli liderów zdrowia w swoim środowisku. Uczniom przekazano materiały edukacyjne i zachęcono do zorganizowania w swoich szkołach obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu. Fot. 2 Szkolenie dla Młodzieżowych Liderów Zdrowia - warsztaty 133 Światowy Dzień Bez Tytoniu W ramach obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu podjęto działania promujące niepalenie. Włączono się do organizowanego przez Urząd Miasta Poznania i Caritas festynu rodzinnego na Ostrowie Tumskim. Dla dorosłych uczestników uruchomiono punkt pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu połączony z poradnictwem antynikotynowym i rozdawnictwem materiałów tematycznych. Dla dzieci przygotowano gry i zabawy o tematyce prozdrowotnej. Podobne działania podjęto podczas festynu na terenie Zespołu Szkół w Murowanej Goślinie, pikniku organizowanego przez Urząd Miasta i Straż Miejską w Luboniu oraz w Przedszkolu nr 15 w Poznaniu. Z badań smokerlyzerem skorzystało łącznie 212 osób. W trakcie 12 wizytacji przeprowadzonych w miesiącu maju zachęcano placówki nauczania i wychowania do podjęcia działań profilaktycznych. Fot. 3 Piknik Urzędu Miasta i Straży Miejskiej w Luboniu 134 Fot. 4 Festyn w Przedszkolu nr 15 w Poznaniu Światowy Dzień Rzucania Palenia W związku z obchodami Światowego Dnia Rzucania Palenia, w dniu 21 listopada zorganizowano akcję w Galerii MM przy ul. Św. Marcin 24. Klienci Galerii mogli skorzystać z bezpłatnych badań profilaktycznych: pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu, badania znamion w kierunku chorób nowotworowych, badania poziomu tkanki tłuszczowej, badania poziomu glukozy i ciśnienia tętniczego krwi, spirometrii oraz nauki samobadania piersi. Z badań skorzystało 120 osób. Dodatkowo w siedzibie PSSE w Poznaniu przy ul. Gronowej 22 oraz w Zakładzie Pracy O-I Produkcja Polska S.A przy ul. Gorzysława 31/37 w Poznaniu utworzono punkty pomiaru tlenku węgla wraz z poradnictwem antynikotynowym, z których skorzystało 57 osób. Rzecznik prasowy przekazał informację do lokalnych mediów. Informacja o akcji ukazała się w Głosie Wielkopolskim. Fot. 5 Punkt informacyjno-edukacyjny w Galerii MM Fot. 6 Punkt w siedzibie PSSE w Poznaniu 135 Pozostałe działania informacyjno - edukacyjne Realizując założenia Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce na lata 2014-2018, PSSE w Poznaniu podejmowała liczne działania, w celu zmiany klimatu społecznego i postaw wobec palenia tytoniu. Dla uczniów i pracowników Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Buku dwukrotnie zorganizowano pomiar tlenku węgla w wydychanym powietrzu połączony z poradnictwem antynikotynowym. Z akcji skorzystało 55 osób. Przez cały rok prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnoinformacyjnych o tematyce antytytoniowej. Do szkół przekazano ulotki, do poradni ginekologiczno-położniczych poradniki „Jak rzucić palenie” adresowane do kobiet planujących ciążę, będących w ciąży i w połogu, a do zakładów pracy dostarczono poradniki „Miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego”. W Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu i w firmie Berker Polska Sp. z o. o. w Kórniku utworzono punkty pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu, w których przebadało się łącznie 60 osób. Przy współpracy z Osiedlowymi Domami Kultury i Polskim Czerwonym Krzyżem prowadzono działania edukacyjne z zakresu profilaktyki antynikotynowej dla dzieci i młodzieży uczestniczącej w zorganizowanym wypoczynku letnim. Na zaproszenie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Czerwonaku, Przychodni Lekarza Rodzinnego Medicomplex w Mosinie, Rady Osiedla Morasko, Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu i Stowarzyszenia Studentów Medycyny IFMSA - Poland Oddział Poznań, pracownicy PSSE uczestniczyli w akcjach i festynach promujących zdrowie, oferując badania smokerlyzerem, poradnictwo w rzucaniu palenia tytoniu oraz konkursy prozdrowotne dla dzieci i dorosłych. Z utworzonych punktów informacyjno-edukacyjnych skorzystało łącznie 650 osób. 136 Fot. 7 Festyn przy Szkole Podstawowej w Koziegłowach. Fot. 8 Pomiar CO w CSWL w Poznaniu Program „Trzymaj formę!” W roku szkolnym 2014/2015 realizowano IX edycję ogólnopolskiego programu edukacyjnego „Trzymaj Formę!”, którego głównym celem jest kształtowanie prozdrowotnych nawyków poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. Adresatami programu są uczniowie klas V i VI szkół podstawowych oraz gimnazjów. Placówki otrzymały materiały edukacyjne tj. poradniki dla nauczycieli, broszury dla uczniów, ulotki dla rodziców, plakaty. Program zrealizowano ogółem w 107 placówkach, w tym w 74 szkołach podstawowych i w 33 gimnazjach. Edukacją objęto 9319 uczniów. Ze sprawozdań i przeprowadzonych 30 wizytacji wynika, że program umożliwił uczniom pogłębienie dotychczasowej wiedzy dotyczącej zdrowego stylu życia oraz wpłynął na kształtowanie u dzieci i młodzieży postaw prozdrowotnych. Przyczynił się także do uzyskania wiedzy na temat istoty podejmowania aktywności fizycznej oraz dbania o prawidłowe odżywianie w okresie dorastania. Poszczególne działania zintegrowały całe środowiska szkolne oraz stały się formą promocji szkół w środowisku lokalnym. Program będzie kontynuowany w kolejnym roku szkolnym. 137 Profilaktyka HIV/AIDS Akcja Bezpieczne Walentynki Zorganizowano akcję informacyjno-edukacyjną pod hasłem „Bezpieczne Walentynki 2015”, w ramach której wygłoszono wykład dla uczniów klas II i III liceum w Zespole Szkół Gimnazjalno-Licealnym nr 37 w Poznaniu na temat: „Podstawowa wiedza z zakresu HIV/AIDS” i „Szacowanie ryzyka” oraz rozdano materiały edukacyjne. Działania podjęto również na terenie Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Buku oraz dla studentów II roku kierunku Bezpieczeństwo Narodowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Projekt edukacji rówieśniczej „Młodzieżowi Liderzy Zdrowia - kontra HIV” W ramach projektu zorganizowano szkolenie dla 20 uczniów z czterech poznańskich szkół ponadgimnazjalnych. Celem szkolenia było nabycie umiejętności dokonywania świadomych decyzji zmniejszających ryzyko zakażenia wirusem HIV, ukształtowanie właściwych postaw wobec osób zakażonych wirusem HIV i chorych na AIDS, wzbudzenie zainteresowania własnym zdrowiem, odpowiedzialności za zdrowie partnera oraz wskazanie miejsc, gdzie można uzyskać pomoc, poradnictwo i opiekę medyczną. Młodzież zachęcono do popularyzowania zdobytej wiedzy w swoich środowiskach szkolnych i rówieśniczych. Fot. 9 Szkolenie dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Młodzieżowych Liderów Zdrowia - kontra HIV 138 Etap powiatowy konkursu „Nie daj szansy AIDS” na fotografię pt.: „Uzależnienia sprzyjają HIV” Celem konkursu było zachęcenie młodzieży gimnazjalnej do podejmowania bezpiecznych zachowań, do wykonywania testów w kierunku HIV oraz uświadomienie, że zagrożenie HIV może dotyczyć każdego człowieka a przyjmowanie substancji psychoaktywnych może sprzyjać podejmowaniu ryzykownych zachowań seksualnych, które wiążą się z możliwością zakażenia HIV. Do konkursu przystąpiło 7 szkół, ogółem w etapie szkolnym uczestniczyło 33 uczniów. W PSSE w Poznaniu zorganizowano imprezę podsumowującą etap powiatowy konkursu. Laureatom wręczono nagrody ufundowane przez Urząd Miasta Poznania. Fot. 10 Podsumowanie konkursu na fotografię Fot. 11 Praca laureata I miejsca z Gimnazjum nr 60 w Poznaniu Światowy Dzień AIDS-1 grudnia W ramach obchodów Światowego Dnia AIDS Wojewódzka Stacja SanitarnoEpidemiologiczna w Poznaniu przy współpracy z PSSE w Poznaniu, Wielkopolskim Oddziałem Okręgowym PCK w Poznaniu, Simontonowskim Instytutem Zdrowia i Międzynarodowym Stowarzyszeniem Studentów Medycyny IFMSA-Poland Oddział Poznań zorganizowała „Tramwajadę”. W dniu 01.12.2015 r. w godzinach od 10.00 do 13.00 ulicami miasta Poznania przejeżdżał oznakowany, nagłośniony tramwaj a uczniowie Młodzieżowi Liderzy Zdrowia z Zespołu Szkół Handlowych w Poznaniu , wolontariusze PCK oraz studenci na przystankach rozdawali materiały edukacyjno-informacyjne. 139 Celem akcji było upowszechnienie wśród społeczeństwa informacji na temat HIV/AIDS, sposobów zmniejszenia ryzyka zakażenia wirusem HIV oraz możliwości wykonywania badania w kierunku HIV. Ponadto w Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym w Tarnowie Podgórnym wygłoszono wykłady na temat profilaktyki HIV/AIDS. Za pośrednictwem rzecznika prasowego informację o podejmowanych działaniach wysłano do lokalnych mediów. Udzielono wywiadu do TVP Poznań, Radia Gold Zet oraz Głosu Wielkopolskiego. Informacje o akcji ukazały się też w Radiu Złote Przeboje, Radiu ESKA oraz na portalu epoznan.pl. Fot. 12 Tramwajada Fot. 13 Tramwajada - przejazd ulicami Poznania Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Ogólnopolski projekt z zakresu profilaktyki uzależnień jest współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Głównym celem projektu jest ograniczenie używania tytoniu, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym. Projekt realizowany jest przez Państwową Inspekcję Sanitarną w partnerstwie 4 instytucji: Instytutu Medycyny Wsi w Lublinie, Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi, Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii. PSSE w Poznaniu w ramach projektu realizowała program edukacyjny kierowany do szkół ponadgimnazjalnych oraz prowadziła kampanie społeczne. 140 Program dla szkół ponadgimnazjalnych „ARS, czyli jak dbać o miłość ?” Głównym celem programu jest dostarczenie uczestnikom wiedzy oraz kształtowanie umiejętności, kompetencji i postaw pomocnych w unikaniu używania substancji psychoaktywnych. W roku szkolnym 2014/2015 we wszystkich 35 szkołach realizujących program dokonano jego oceny, edukacją objęto 2590 uczniów. Do III edycji przystąpiło 45 szkół. Dla koordynatorów z 10 nowych szkół zorganizowano w PSSE w Poznaniu szkolenie przekazując materiały edukacyjne. Kampanie społeczne W roku 2015 zorganizowano 6 eventów, które miały na celu promocje założeń programu. W ramach imprez utworzono punkty informacyjno-edukacyjne oferujące pomiar zawartości tlenku węgla w wydychanym powietrzu, poradnictwo antynikotynowe, rozdawnictwo materiałów edukacyjnych oraz gadżetów promocyjnych (magnesy, odznaki). Ogółem z oferty punktów skorzystało 499 osób. Eventy odbyły się: - 15.01.2015 r. w Zespole Szkół Zawodowych nr 2 w Poznaniu, - 26.04. 2015 r. i 21.11.2015 r. w Galerii MM, - 30.05.2015 r. na Festynie w Zespole Szkół w Murowanej Goślinie, - 13.06.2015 r. na Festynie Osiedlowym w Koziegłowach, - 12.09.2015 r. na Festynie Osiedlowym w Morasku. W trakcie wszystkich eventów oraz na Festynie zdrowotnym połączonym z Ogólnopolskim Festynem Rodzinnym na Ostrowie Tumskim promowano kampanię „Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu!” - eksponowano plakaty i rozdawano broszury, ulotki. PSSE w Poznaniu zakupiła różowe balony, które jako symbol kampanii rozdawano przechodniom i wykorzystano do dekoracji stoisk. Ponadto materiały kampanijne przekazano do 32 poradni lekarza rodzinnego i do 27 poradni ginekologicznopołożniczych. Łącznie rozdysponowano: 3995 plakatów, 1380 broszur, 5470 ulotek. 141 Fot. 14 Event w Galerii MM w Poznaniu Fot. 15 Event w Murowanej Goślinie Program „Moje Dziecko Idzie do Szkoły” Celem realizowanego od wielu lat programu jest podniesienie poziomu wiedzy rodziców dzieci rozpoczynających naukę w szkole na temat wybranych elementów zdrowego stylu życia oraz ukształtowanie prawidłowych nawyków i umiejętności prozdrowotnych wśród dzieci. Inicjatorem projektu jest Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu. W roku szkolnym 2014/2015 program realizowały 304 przedszkola i szkoły podstawowe. Placówki zaopatrzono w materiały edukacyjne tj. broszury dla rodziców oraz kolorowanki tematyczne dla dzieci. Przy dystrybucji materiałów współpracowano z urzędami miast i gmin. Zadaniem nauczycieli była edukacja rodziców w oparciu o informacje zawarte w broszurze. Jak wynika z przeprowadzonych 109 wizytacji wychowawcy grup pięcio- i sześciolatków poruszali poszczególne zagadnienia w trakcie zebrań z rodzicami oraz podczas rozmów indywidualnych. W odniesieniu do dzieci stosowano urozmaicone formy pracy utrwalając prawidłowe postawy i zachowania zdrowotne. Ogółem programem objęto 13 105 dzieci i ich rodziców. We wrześniu 2015 r. rozpoczęto wdrażanie kolejnej edycji programu, do której zgłosiły się 291 przedszkola i szkoły. Do placówek przekazano materiały edukacyjne. 142 Projekt „Bądźmy zdrowi – wiemy, więc działamy” Celem projektu o zasięgu wojewódzkim jest zmniejszenie liczby dzieci i młodzieży zagrożonych nadwagą, otyłością i chorobami dietozależnymi poprzez wzrost świadomości dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie oraz kształtowanie właściwych nawyków i umiejętności prozdrowotnych. Przedsięwzięcie dofinansowane jest ze środków finansowych Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego dzięki wsparciu udzielonemu przez Islandię, Lichtenstein oraz Norwegię. Adresatami działań są dzieci sześcioletnie i młodzież gimnazjalna oraz ich rodzice i opiekunowie. Na terenie powiatu poznańskiego projekt realizują 194 przedszkola i szkoły podstawowe oraz 77 gimnazjów. Program rozpoczął się cyklem szkoleń dla nauczycieli w roku 2009. Zakończenie jego realizacji przewidziano na rok 2016. Przez kolejne lata nauczyciele realizują edukację zdrowotną korzystając z projektowych pomocy metodycznych i materiałów edukacyjnych. Imprezy dla sześciolatków W Zespole Szkół Specjalnych nr 108 przy Specjalistycznym ZOZ-ie nad Matką i Dzieckiem w Poznaniu odbyło się podsumowanie konkursów prozdrowotnych dla uczniów przebywających na terenie Szpitala, a w Zespole Szkół Specjalnych nr 110 dla dzieci przewlekle chorych przy Szpitalu Klinicznym im. K. Jonschera UM w Poznaniu olimpiada zdrowego stylu życia. Dzieci i młodzież zgodnie z możliwościami wysiłkowymi brały udział w zadaniach zręcznościowo-ruchowych oraz przygotowywały piramidy zdrowego żywienia. Zajęcia edukacyjne o podobnej tematyce zorganizowano również w Szkole Podstawowej nr 82 i w Przedszkolu nr 43 w Poznaniu. W klasach pierwszych Szkoły Podstawowej nr 17 w Poznaniu odbył się konkurs plastyczny na najlepszą pracę/plakat na temat promocji zdrowego stylu życia wśród dzieci. Towarzyszyły temu pogadanki, w których nauczycielki zwracały uwagę na racjonalne żywienie i aktywność fizyczną pozytywnie wpływającą na zdrowie. Wszystkie dzieci uczestniczące w imprezach otrzymały koszulki, zakładki i kolorowanki z logo „Bądźmy zdrowi - wiemy, więc działamy”, a rodzice broszury edukacyjne. Łącznie we wszystkich działaniach brało udział 322 dzieci. 143 Fot. 16 Olimpiada Zdrowia w ZSS nr 110 Fot. 17 Impreza w Szkole Podstawowej nr 82 w Poznaniu Szkolenie i konkurs dla gimnazjalistów Dla uczniów Gimnazjum nr 6 w Poznaniu zorganizowano tematyczne szkolenie połączone z warsztatami. Uczniowie otrzymali materiały oraz gadżety z logo projektu. Po raz kolejny zorganizowano etap powiatowy konkursu plastycznego dla gimnazjów pod hasłem „Bądźmy zdrowi”. Spośród nadesłanych prac z 9 gimnazjów wyłoniono laureatów, którzy otrzymali nagrody. Zwycięski plakat przekazano do etapu wojewódzkiego konkursu. Fot. 18 Szkolenie w Gimnazjum nr 6 w Poznaniu 144 Fot. 19 Praca laureata I miejsca z Zespołu Szkół w Biedrusku Nagrody, upominki oraz materiały biurowe na organizację konkursów, warsztatów i zajęć przedszkolnych ufundowała WSSE w Poznaniu. Podczas 48 wizytacji w przedszkolach i szkołach oceniono realizację projektu. Realizacja interwencji nieprogramowych Światowy Dzień Zdrowia Światowy Dzień Zdrowia przebiegał pod hasłem „Z pola na stół - uczyń jedzenie bezpiecznym”, a jego celem było zapewnienie konsumentom ochrony przed ryzykiem zatrucia żywności i chorobami przenoszonymi drogą pokarmową. Informację przekazano do Urzędów Miast i Gmin oraz do 23 wizytowanych placówek nauczania i wychowania, a także zamieszczono na stronie internetowej PSSE w Poznaniu. We współpracy z Międzynarodowym Stowarzyszeniem Studentów Medycyny IFMSA - Poland Oddział Poznań zorganizowano akcję informacyjno-edukacyjną w Galerii MM, podczas, której klienci mogli skorzystać z pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu, pomiaru BMI, ciśnienia krwi, poziomu cholesterolu oraz glikemii. Udzielono również porad na temat profilaktyki chorób oraz bezpieczeństwa żywności. W związku z obchodami Światowego Dnia Zdrowia udzielono wywiadu do Radia Merkury, Radia Złote Przeboje, Radia ESKA, 145 Głosu Wielkopolskiego oraz do Swarzędzkiej Telewizji Kablowej. Uczestniczono również w pracach komisji oceniającej konkurs pt. „Jedz z głową” zorganizowany przez Zespół Szkół Specjalnych nr 102 i Wielkopolski Zarząd Okręgowy PCK. PSSE w Poznaniu ufundowała upominki dla uczestników konkursu. Fot. 20 Akcja edukacyjno-informacyjna w Galerii MM w Poznaniu Program edukacyjny „Wybierz Życie - Pierwszy Krok” Program edukacyjny obejmujący tematykę profilaktyki raka szyjki macicy adresowany jest do uczniów szkół ponadgimnazjalnych, ich rodziców i opiekunów oraz kadry pedagogicznej. Celem programu jest zmniejszenie występowania raka szyjki macicy i umieralności na tę chorobę poprzez zwiększenie poziomu wiedzy i motywowanie kobiet do regularnego poddawania się badaniom profilaktycznym przez całe życie. W roku szkolnym 2014/2015 do programu zgłosiło się 9 placówek. Szkolni koordynatorzy programu otrzymali materiały edukacyjne do jego realizacji. Z nadesłanych ze szkół informacji wynika, że odbyły się lekcje poświęcone profilaktyce raka szyjki macicy w oparciu o scenariusze. Edukacją objęto 1018 uczniów, 170 rodziców oraz 37 nauczycieli. We wrześniu 2015 r. rozpoczęto wdrażanie kolejnej edycji programu, do której zgłosiło się 16 szkół ponadgimnazjalnych. 146 Akcja „Bezpieczne Życie Seniorów” We współpracy z Komisariatami Policji przeprowadzono cztery spotkania z poznańskimi seniorami z Klubu Seniora „Złota Jesień”, Koła Nauczycieli Miasta Poznania, Klubu Seniora „Druga Młodość” oraz Klubu Seniora „U Salezjanów”, w których uczestniczyło 90 osób. Spotkania dotyczyły tematów racjonalnego żywienia, szczepień ochronnych oraz szkodliwości palenia tytoniu. Uczestniczono również w Pikniku dla Seniorów powiatu poznańskiego zorganizowanym przez Starostwo Powiatowe w Poznaniu na terenie Domu Pomocy Społecznej w Lisówkach. Pracownicy PSSE w Poznaniu prowadzili pomiar zawartości tlenku węgla w wydychanym powietrzu oraz zorganizowali konkurs wiedzy z zakresu tematyki antynikotynowej. Nagrody zapewnił Zarząd Powiatu Poznańskiego. Profilaktyka zażywania nowych substancji psychoaktywnych Pracownicy PSSE byli realizatorami projektu edukacyjnego „Wiem - nie biorę! Jestem bezpieczny”, którego celem jest wzrost świadomości społecznej na temat wpływu narkotyków i nowych substancji psychoaktywnych na funkcjonowanie organizmu ludzkiego. Przeprowadzono szkolenia dla 141 uczniów z dwóch gimnazjów i jednej szkoły ponadgimnazjalnej w Poznaniu oraz 45 nauczycieli z terenu powiatu poznańskiego. W szkoleniu uczestniczyli również przedstawiciele Komendy Miejskiej Policji z Poznania oraz lekarz toksykolog ze Szpitala Miejskiego im. F. Raszei w Poznaniu. W celu pozyskania materiałów informacyjno-edukacyjnych podjęto współpracę z Urzędem Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego i Krajowym Biurem ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Ulotki i broszury (781 szt.) w ramach projektu „Wiem - nie biorę! Jestem bezpieczny” przekazywano uczestnikom szkoleń organizowanych przez PSSE, uczestnikom festynu na os. Morasko w Poznaniu oraz festynu w Koziegłowach, a także Komisariatom Policji Poznań - Wilda i Poznań - Nowe Miasto. W ramach zainicjowanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego działań profilaktycznych „Stop dopalaczom” rozdysponowano ulotki informacyjne (610 szt.) do szkół ponadgimnazjalnych oraz rozdawano je uczestnikom festynów zdrowotnych w Murowanej Goślinie, w Koziegłowach i na Ostrowie Tumskim. 147 Inne przedsięwzięcia Wielkopolska Sieć Szkół Promujących Zdrowie Inicjatorem i koordynatorem Wielkopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie jest Kuratorium Oświaty w Poznaniu. PSSE w Poznaniu wspierała placówki należące do sieci zapraszając je do udziału w realizacji programów edukacyjno-zdrowotnych. Podczas wizytacji w 10 placówkach oceniono stan przygotowania do przystąpienia do Wielkopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie. Na zaproszenie placówek uczestniczono w 3 wizytach studyjnych podsumowujących okres przygotowawczy do uzyskania wojewódzkiego certyfikatu Szkoły Promującej Zdrowie oraz w jednej wizycie w placówce ubiegającej się o przystąpienie do sieci krajowej. Uczestniczono w XI Wojewódzkiej Konferencji Szkół Promujących Zdrowie. Olimpiada Promocji Zdrowego Stylu Życia Na zaproszenie Wielkopolskiego Oddziału Okręgowego PCK uczestniczono w etapie okręgowym olimpiady. Pracownik Oddziału OZ przewodniczył pracom komisji oceniającej uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych biorących udział w konkursie. Konferencja dla opiekunów szkolnych kół PCK Na zaproszenie Oddziału Rejonowego Polskiego Czerwonego Krzyża w Poznaniu uczestniczono w spotkaniu z nauczycielami - opiekunami szkolnych kół PCK, którym przedstawiono ofertę realizacji programów edukacyjnych. Bezpieczne technologie. Chrońmy dzieci przed pornobiznesem Poradniki przygotowane przez Ministerstwo Zdrowia - Departament Matki i Dziecka przekazano do urzędów miast i gmin, w celu popularyzacji tematyki oraz zamieszczono na stronie internetowej PSSE w Poznaniu. 148 Europejski Tydzień Szczepień Informacje o Europejskim Tygodniu Szczepień zamieszczono na stronie internetowej PSSE w Poznaniu oraz przekazano do Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych, Wielkopolskiej Izby Lekarskiej, Wielkopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ, Urzędu Miasta Poznania i Starostwa Powiatowego w Poznaniu. Profilaktyka raka piersi Włączono się w realizację konkursu na fotografię zachęcającą kobiety do samobadania piersi oraz do wykonywania regularnych badań profilaktycznych. Organizatorami konkursu była Wojewódzka Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Poznaniu, Wielkopolskie Centrum Onkologii oraz Wojewódzki Ośrodek Koordynacyjny Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi, Przewodnik Katolicki, Federacja Stowarzyszeń Amazonki. Regulamin konkursu przesłano do szkół ponadgimnazjalnych, Międzynarodowego Stowarzyszenia Studentów Medycyny IFMSA - Poland Oddział Poznań, Wielkopolskiej Izby Lekarskiej, Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych. Dystrybucja ulotki „Ochrona przed ukąszeniami kleszczy” oraz materiałów nt. zagrożeń zatruciem Barszczem Sosnowskiego Materiały edukacyjne rozprowadzano w ramach punktów informacyjno - edukacyjnych na festynach oraz zamieszczono na stronie internetowej PSSE w Poznaniu. Współpraca z mediami Informacje o wszystkich akcjach, festynach, wdrażanych programach edukacyjnych przekazywano za pośrednictwem rzecznika prasowego PSSE w Poznaniu do środków masowego przekazu. Strona internetowa PSSE w Poznaniu Informacje oraz zdjęcia z przebiegu akcji prozdrowotnych, wiadomości o realizowanych programach i szkoleniach na bieżąco zamieszczano na stronie internetowej PSSE w Poznaniu. 149 DZIAŁALNOŚĆ OPINIODAWCZO-NADZOROWA 150 Oddział Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego realizuje obowiązki i zadania mające na celu zapewnienie właściwego stanu sanitarno - higienicznego w nowoprojektowanych i modernizowanych obiektach zarówno na etapie planowania, jak i realizacji zamierzeń inwestycyjnych. Zasięg działania Oddziału obejmuje inwestycje planowane i realizowane na terenie miasta Poznania i powiatu poznańskiego. Działania i kompetencje zapobiegawczego nadzoru sanitarnego wynikające z art. 3 ustawy z 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015r., poz. 1412) oraz innych ustaw i przepisów wykonawczych polegają w szczególności na: 1. opiniowaniu i uzgadnianiu projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, 2. opiniowaniu przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, 3. uzgadnianiu dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych, 4. uczestniczeniu w dopuszczeniu do użytku obiektów budowlanych. W 2015 r. w ramach sprawowanego zapobiegawczego nadzoru sanitarnego przeprowadzono 1276 postępowań administracyjnych, w których zajęto stanowisko /w formie decyzji, postanowienia, opinii sanitarnej lub pisma/w zakresie spełniania wymagań higienicznych i zdrowotnych. W ramach ww. postępowań wydano 269 decyzji płatniczych. Opinie sanitarne (decyzje, uzgodnienia, opinie lub pisma) stwierdzające spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych zostały wydane dla takich obiektów jak: ochrony zdrowia: pomieszczenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (szpitale, przychodnie) i apteki, oświaty i wychowania (szkoły, przedszkola, punkty i zespoły wychowania przedszkolnego, żłobki i kluby dziecięce), turystycznych (hotele, pensjonaty), rekreacyjno - sportowych, dróg, obiektów handlowych, obiektów biurowych, zakładów przemysłowych, infrastruktury technicznej (stacje uzdatniania wody, ujęcia do zbiorowego zaopatrzenia w wodę, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów). 151 Ad 1. Zgodnie z ustawą z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015 r., poz. 199 z późn. zm.) oraz ustawą z 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 z późn. zm.) w ramach strategicznych ocen oddziaływania na środowisko rozpatrzono i wydano 303 opinie, uzgodnienia i pisma dotyczące projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, w tym: 4 postanowienia dotyczące odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, 116 pism uzgadniających prognozę oddziaływania na środowisko, 19 pism uzgadniających zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, 8 opinii sanitarnych dotyczących dokumentu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, 75 postanowień uzgadniających projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, 74 sprawy zgodnie z kompetencją rzeczową przekazano do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, 7 innych pism zamykających. Ad 2. Ustawa z 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 z późn. zm.) przywołuje organ Inspekcji Sanitarnej do wyrażenia opinii w przypadku przedsięwzięć znacząco oddziaływujących na środowisko: co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby - co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, w zakresie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. 152 W związku z przeprowadzonymi postępowaniami administracyjnymi dotyczącymi oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko zajęto 328 stanowisk wydając: 281 opinii dotyczących potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, w tym: 263 opinie, w których odstąpiono od raportu i 18 opinii, w których nałożono raport, 47 opinii przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w tym: 44 stanowiska w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (opinie wydane na wniosek prezydenta, wójta lub burmistrza) i 3 stanowiska dotyczące opinii przed wydaniem postanowienia przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia w ramach oceny oddziaływania na środowisko. Ad 3. Zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy z 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015r., poz. 1412) do Oddziału wpłynęło 7 wniosków dotyczących uzgodnienia dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych, w tym: w 6 sprawach zajęto stanowisko w formie pozytywnej opinii sanitarnej (opinia sanitarna dla pompowni ścieków sanitarnych, opinia sanitarna dla przebudowy stacji poboru i uzdatniania wody, opinia sanitarna dla kanalizacji sanitarnej wraz z przepompownia ścieków i przyłączami, opinia sanitarna dla instalacji wytwarzania podchlorynu sodu na terenie Stacji Uzdatniania Wody, opinia sanitarna dla Stacji Uzdatniania Wody, opinia sanitarna dla budynku pompowni II stopnia na terenie Stacji Uzdatniania Wody), w 1 sprawie zamknięto postępowanie w drodze decyzji umarzającej. Ad 4. W związku z uczestniczeniem w dopuszczeniu do użytku obiektów budowlanych uczestniczono w 222 kontrolach przeprowadzonych w związku z realizacją budowy, rozbudowy, przebudowy, nadbudowy oraz zmiany sposobu użytkowania budynków. W wyniku ww. kontroli wydano 221 opinii sanitarnych oraz 1 decyzję do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą. 153 Ponadto w Oddziale Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego: przeprowadzono 44 kontrole, których podstawą było sprawdzenie spełnienia wymagań sanitarnych i stwierdzenie zgodności realizacji lokalu z projektem technologicznym zaopiniowanym przez rzeczoznawcę ds. sanitarno-higienicznych wykonanym na podstawie przepisów szczegółowych. Kontrole objęły 39 aptek, 3 zakłady odnowy biologicznej, 1 lokal branży spożywczej oraz 1 obiekt budowlany przeznaczony do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie skażania spirytusu porektyfikacyjnego. W wyniku przeprowadzonych oględzin wydano 44 decyzje stwierdzające zgodność realizacji z projektem i wymogami określonymi w przepisach. W zależności od wydawanego dokumentu i rodzaju inwestycji (np. branży spożywczej, komunalnej, służby zdrowia) oględziny dokonywane są wspólnie z pracownikami sprawującymi nadzór bieżący, przeprowadzono 2 kontrole w trybie art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015r., poz. 1412) tj. kontrolę obiektów będących w trakcie budowy, zgodnie z kompetencją przekazano 17 spraw do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, zajęto 7 stanowisk w sprawie wniosków dotyczacych zgody Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego na rozwiązania techniczne określone w § 151 ust. 4 i §152 ust. 8 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015r., poz. 1422), przeprowadzono 79 innych postępowań administracyjnych, które zakończono wydaniem zaświadczenia, pisma, opinii sanitarnej lub decyzji. Wnioski: 1. Ilość spraw rozpatrzonych przez Oddział Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego wynika z ilości inwestycji realizowanych na terenie miasta Poznania i powiatu poznańskiego oraz wniosków złożonych przez wnioskodawców / inwestorów. 154 2. W ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego podejmowano zadania o charakterze profilaktycznym w zakresie: ochrony ludzi przed emisją zanieczyszczeń, oddziaływaniem akustycznym, gospodarki wodno-ściekowej zarówno na etapie tworzenia planów zagospodarowania przestrzennego, jak i opinii w zakresie oddziaływania inwestycji jako przedsięwzięcie znacząco oddziaływujące na środowisko. 3. Podczas opiniowania dokumentacji w zakresie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, szczególną uwagę zwracano na uzyskanie pełnej informacji o oddziaływaniu analizowanego przedsięwzięcia na zdrowie ludzi, zachowania obowiązujących standardów przy jednoczesnym uwzględnieniu argumentów zarówno osób bezpośrednio zainteresowanych, jak i organizacji ekologicznych. 155 ZAKOŃCZENIE 156 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu swoje zadania realizuje na obszarze 2162 km2, podzielonym na powiaty ziemski i grodzki o łącznej liczbie 904 286 tysięcy mieszkańców. Pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu znajduje się 18071 obiektów. W roku 2015 wykonano 16 487 kontroli. Wydano łącznie 7 108 decyzji i nałożono 439 mandatów. Najważniejsze zadania wymagające dalszych skutecznych działań ze strony Inspekcji Sanitarnej: Monitorowanie sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych: 1) W 2015 r. zarejestrowano o 45% wzrost liczby zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę w porównaniu do 2014 roku. W 2015 r. współczynnik zapadalności wynosił 8993,9/100 000, natomiast w 2014r. wynosił 6204,2/100 000, 2) W 2015 r. zarejestrowano 194 przypadki zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella (wsp. zap. 21,8/100 000). Liczba zachorowań w porównaniu do roku 2014 wzrosła o 20 % (164 zachorowaia, wsp. zap. 18,2/100 000). Wśród potwierdzonych typów przeważał typ Salmonella enteritidis tj. 87,6% wszystkich diagnozowanych przypadków, 3) W 2015 r. zarejestrowano 4-krotny wzrost zachorowań na krztusiec w porównaniu do 2014 roku. W 2015 r. zarejestrowano 172 przypadki zachorowań (wsp.zap. 21,8/100 000), natomiast w 2014 r. 38 przypadków zachorowań ( wsp.zap. 4,2/100 000), 4) W 2015 r. zarejestrowano 11 zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową (wsp.zap. 1,2/100 000) co stanowi 5-krotny wzrost w porównaniu do 2014 r., w którym zarejestrowano 2 zachorowania (wsp.zap. 0,2/100 000), 5) W roku 2015 r. zarejestrowano 4 przypadki zachorowań na odrę potwierdzone laboratoryjnie (wsp.zap. 0,4/100 000). Porównując z rokiem 2014, w którym zarejestrowano 66 potwierdzonych zachorowań (wsp. zap. 7,3/100 000) nastąpił spadek zachorowań na odrę o 94%. 157 Elementy pozytywne wpływające na stan sanitarny i sytuację epidemiologiczną: 1. Na terenie nadzorowanym zgodnie z właściwością w podmiotach leczniczych wykonujących działalność leczniczą powołane zespoły kontroli zakażeń szpitalnych, których głównym zadaniem jest opracowanie i aktualizacja systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych. 2. Kontynuowanie aktywnego monitorowania zakażeń szpitalnych wywołanych czynnikami biologicznymi Klebsiella pneumoniae wytwarzających karbapenemazy, w tym w szczególności typu NDM, mogło mieć wpływ na fakt braku wystąpienia ognisk epidemicznych w szpitalach w 2015 r. oraz wyraźnego spadku liczby pojedynczych zakażeń. Monitorowanie sytuacji epidemiologicznej zakażeń szpitalnych: 1. Po analizie raportów o zakażeniach szpitalnych stwierdzono, że najwyższe wskaźniki zarejestrowanych zakażeń szpitalnych w przeliczeniu na 1000 pacjentów hospitalizowanych w poszczególnych grupach oddziałów zarejestrowano: - wśród zakażeń wywołanych przez Rotawirus (wz.79,9/1000). W 2013 roku także dominowały zakażenia o tej etiologii, jednak wskaźnik był znacznie niższy i wynosił 64,8/1000, - znaczny (ponad 6-krotny) wzrost zakażeń o etiologii Streptococcus aureus MRSA, w 2013 roku wskaźnik wynosił 6,1/1000 pacjentów, natomiast w 2014 roku wynosił już 38,2/1000 pacjentów, - spadek zakażeń o etiologii Klebsiella spp ESBL, w 2014 roku wskaźnik wyniósł 29,1/1000 pacjentów, natomiast w roku 2013 wskaźnik wynosił 32,7/1000 pacjentów, - spadek zakażeń o etiologii Acinetobacter , w 2014 roku (wz.19,9/1000 ), w 2013 roku 21,9/1000, - spadek zakażeń o etiologii Eschericha coli (wz.11,8/1000 ), w 2013 roku wskaźnik wynosił 19,3/1000, - wzrost zakażeń o etiologii Clostridium difficile (wz.10,1/1000 ), w 2013 roku wskaźnik wynosił 7,6/1000. 2. Liczba rocznie zgłaszanych ognisk epidemicznych w podmiotach leczniczych w latach 2014 – 2015 utrzymuje się na podobnym poziomie. W 2015 roku zgłoszonych zostało 12 ognisk epidemicznych, natomiast w roku 2014 zgłoszono 11 ognisk: 158 - zarejestrowano spadek ilości ognisk o etiologii Klebsiella pneumoniae – w 2014 roku zgłoszono 6 ognisk o tej etiologii, natomiast w 2015 roku 1 ognisko. - zarejestrowano spadek ilości pacjentów z zakażeniem lekoopornym szczepem Klebsiella pneumoniae. W 2015 roku tylko u 2 pacjentów wystąpiło zakażenie szczepem opornym, natomiast w 2014 u 31 pacjentów. - zarejestrowano wzrost ilości ognisk o etiologii wirusa grypy typu A – w 2015 roku zgłoszono 2 ogniska, natomiast w 2014 roku nie zgłoszono żadnego. - zarejestrowano wzrost ilości ognisk o etiologii wirusa grypy typu AH1N1, w 2015 roku zgłoszono 2 ogniska, w 2014 roku 1 ognisko. W placówkach, w których w 2015 roku wystąpiły ogniska epidemiczne stwierdzono powołane Zespoły Kontroli Zakażeń Szpitalnych o składzie zgodnym z obowiązującym aktem prawnym. Sprawowanie nadzoru sanitarnego nad: 1) placówkami żywnościowymi w obiektach turystycznych w dni wolne od pracy w miesiącach letnich, 2) doskonaleniem funkcjonowania systemu RASFF w oparciu o procedurę funkcjonowania systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt, 3) obiektami żywności i żywienia, które ze względu na dużą produkcję lub obrót żywności przedkłada się na dużą liczbę konsumentów oraz obiektów, które w oparciu o ustalenia kontroli z lat poprzednich wykazują zły stan sanitarny, 4) bezpieczeństwem zdrowotnym wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, a także wody w kąpieliskach oraz pływalniach, 5) zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych poprzez sprawowanie bieżącego nadzoru nad obiektami użyteczności publicznej. Elementy pozytywnie wpływające na stan sanitarny i sytuację epidemiologiczną: 1) dobra współpraca ze służbami miejskimi (straż miejska, policja, straż pożarna) szczególnie w sytuacjach interwencyjnych dotyczących zdarzeń losowych, 2) systematyczna poprawa stanu sanitarnego obiektów oświatowo-wychowawczych, 159 3) prowadzenie działalności oświatowo-zdrowotnej poprzez realizacje programów edukacyjnych o zasięgu ogólnopolskim i wojewódzkim. 4) kontynuacja współpracy z Urzędem Miasta Poznania oraz ze Starostwem Powiatowym w Poznaniu w realizacji przedsięwzięć prozdrowotnych pozostaje bez zmian. Ocena stanu sanitarnego i sytuacja epidemiologiczna dotyczy chorób zakaźnych oraz wyników nadzoru sanitarnego prowadzonego przez poszczególne komórki organizacyjne Powiatowej Stacji Sanitarnej w Poznaniu. 160
