zawodowe ryzyko zakażenia hiv 2010

ZAWODOWE RYZYKO
ZAKAŻENIA HIV, HCV, HBV.
POSTĘPOWANIE PO
EKSPOZYCJI NA KREW
I IPIM.
ELŻBIETA MICHALAK –WSSE OLSZTYN,
KOORDYNATOR PKD W OLSZTYNIE
PODSTAWOWA ZASADA
PRZECIWDZIAŁANIA EKSPOZYCJI.
KAŻDY CZŁOWIEK TO POTENCJALNE
ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA .
WŁAŚCIWA HIGIENA PRACY ORAZ
ŚWIADOMOŚĆ MOŻLIWOŚCI
ZAKAŻENIA ZMNIEJSZA RYZYKO
EKSPOZYCJI.
BEZ ŚWIADOMOŚCI NIE MA
OSTROŻNOŚCI
GRUPY ZAWODOWE NAJBARDZIEJ
NARAŻONE NA EKSPOZYCJĘ
ZAWODOWĄ.








LEKARZE ZABIEGOWI
PIELĘGNIARKI I POŁOŻNE
PRACOWNICY STACJI DIALIZ
PRACOWNICY LABORATORIÓW
PRACOWNICY SŁUŻB RATOWNICZYCH
OSOBY SPRZĄTAJĄCE W PL. SŁ
ZDROWIA
STOMATOLODZY
PRACOWNICY PROSEKTORIÓW
NARAŻENIA ZAWODOWE U
PRACOWNIKÓW POLICJI,
SŁUŻB WIĘZIENNYCH I
SPRZATAJĄCYCH


WYNIKAJĄ Z
KONTAKTU Z
MATERIAŁEM
BIOLOGICZNYM
PODCZAS
WYKONYWANEJ PRACY
JEST TO GRUPA
ZAWODOWA O NISKIM
RYZYKU EKSPOZYCJI
ZAWODOWEJ
NAJCZĘSTRZE NARAŻENIA
ZAWODOWE






ZAKŁUCIA IGŁĄ ZANIECZYSZCZONĄ KRWIĄ,
IPIM LUB NIEZNANEGO POCHODZENIA
SKALECZENIA: SKALPELEM, INNYM
NARZĘDZIEM
WCZEŚNIEJSZA RANA W KONTAKCIE
Z KRWIĄ I IPIM
KONTAKT BŁON ŚLUZOWYCH Z KRWIĄ I
IPIM
WSTRZYKNIĘCIE KRWI LUB PŁYNU
USTROJOWEGO
EKSPOZYCJA NA PRÓBKI LABORATORYJNE
SKUTECZNOŚĆ ŚRODKÓW
OCHRONY

Dzięki osłonięciu ręki rękawiczką
lateksową przy zakłuciu igłą ze
światłem ryzyko zakażenia HIV
zmniejsza się o około 50%
CZĘSTOŚC I RODZAJ
EKSPOZYCJI




90% EKSPOZYCJI JEST NA SKÓRĘ
NIEUSZKODZONĄ
10% RANI SIĘ NARZĘDZIAMI
WŚRÓD EKSPOZYCJI NA SKUTEK
ZRANIENIA CZY ZAKŁUCIA :
23% ZAKŁUWA SIĘ PODCZAS
POBIERANIA KRWI, ZAKŁADANIA
WENFLONU, PO PODANIU LEKU
ZAKAŻENIA KRWIOPOCHODNE




HBV
HCV
HIV
ŻRÓDŁEM ZAKAŻENIA JEST KREW
ORAZ WYDZIELINY I WYDALINY Z
DOMIESZKĄ KRWI NP. PŁYN
MÓZGOWO-RDZENIOWY,
OWODNIOWY, OPŁUCNOWY MAŹ
STAWOWA, ŚLINA Z KRWIĄ TKANKI
NARZĄDY ORAZ NASIENIE I
WYDZIELINA Z POCHWY
Ryzyko zakażenia przy zakłuciu

HBV od 7 do 30%

HCV od 5 do 15%

HIV 0,32%

GDY PACJENT MA AIDS OD 2,2 DO
18,9%
WZW B - 500 TYS.ZAKAŻONYCH
W POLSCE





80% ZAKAŻENIA BEZOBJAWOWE
13 % OSTRE ZAPALENIE WĄTROBY
7% MA PRZEWLEKŁE ZAPALENIE
WĄTROBY MOGĄCE PROWADZIĆ DO
MARSKOŚCI I PIERWOTNEGO RAKA
WĄTROBY, W SKRAJNYCH PRZYPADKACH
DO ŚMIERCI -0,1%
WRAŻLIWOŚĆ WIRUSA - NISZCZY GO
AUTOKLAWOWANIE W CIAGU 30 MINUT
OCHRONA SZCZEPIONKA
WZW C 700 TYS. ZAKAŻONYCH
W POLSCE




50 % ZAKAŻONYCH NIE MA
OBJAWÓCH CHOROBOWYCH
CZĘSTO OBJAWY POJAWIAJĄ SIĘ PO
20-30 LATACH OD ZAKAŻENIA –
MARSKOŚĆ WĄTROBY, RAK
WRAŻLIWOŚĆ WIRUSA NISZCZY GO
STERYLIZACJA
OCHRONA –BRAK SZCZEPIONKI
HIV PRAWIE 13 TYS.
ZAKAŻONYCH W POLSCE




BRAK OBJAWÓCH CHOROBOWYCH
OD ZAKAŻENIA DO ROZWOJU AIDS
OBJAWY POJAWIAJĄ SIĘ PO 10-12
LATACH OD ZAKAŻENIA
WRAŻLIWOŚĆ WIRUSA NISZCZY GO
DEZYNFEKCJA, WYSOKA
TEMPERATURA
OCHRONA BRAK SZCZEPIONKI
PRZYPOMNIENIA



STERYLIZACJA- NISZCZENIE WSZELKICH
FORM MIKROORGANIZMÓW
(WEGETATYWNYCH I PRZETRWALNIKOWYCH)
AUTOKLAWOWANIE JEDNA Z FORM
STERYLIOZACJI POLEGAJĄCA NA
DZIAŁANIU PARY WODNEJ POD WYSOKIM
CIŚNIENIEM.
DEZYNFEKCJA- ODKAŻANIE NISZCZENIE
FORM WEGETATYWNYCH
MIKROORGANIZMÓW
WSKAZANIA DLA PRACOWNIKÓW
SŁUŻBY ZDROWIA I SŁUŻB
RATOWNICZYCH




UŻYWANIE RĘKAWIC
FARTUCHÓW, OKULARÓW,
OCHRANIACZY TWARZY,
DEZYNFEKOWANIE ODPADÓW
PRZED ICH USUNIĘCIEM
DEZYNFEKOWANIE NARZEDZI
PRZED STERYLIZACJĄ
POSTĘPOWANIE PO
EKSPOZYCJI




MIEJSCE ZAKŁUCIA, SKALECZENIA MYĆ
DUŻĄ ILOŚCIĄ WODY Z MYDŁEM
BŁONY ŚLUZOWE PRZEPŁUKAĆ
WIELOKROTNIE WODĄ LUB SOLĄ
FIZJOLOGICZNĄ ( NIE SPIRYTUSEM)
NIE WYCISKAĆ RANY NIE TAMOWAĆ
KRAWAWIENIA !!!!
PROFILAKTYKI HIV NIE STOSUJE SIĘ PO
EKSPOZYCJI NA SKÓRĘ NIEUSZKODZONĄ!
cd





ZGŁOSIĆ WYPADEK PRZEŁOŻONEMU I
BHP
WYKONAĆ BADANIA NA ZAK. HIV, HCV,
HBV ZAŚ U OSÓB SZCZEPIONYCH NA
WZWB OZNACZYĆ ANTY HBs
POBRAĆ KREW OD OSOBY BĘDĄCEJ
POTENCJALNYM ŹRÓDŁEM ZAKAŻENIA I
WYKONAĆ BADANIA NA ZAK. HIV, HCV,
HBV
JEŚLI ŻRÓDŁO ZAKAŻENIA NIE JEST
ZNANE WDROŻYĆ PROFILAKTYKĘ
POEKSPOZYCYJNĄ
U KOBIET POSZKODANYCH WYKONAĆ
TEST CIĄŻOWY
OCENĘ EKSPOZYCJI
WYKONUJE LAKARZ IZBY
PRZYJĘĆ


LEKARZ IZBY PRZYJĘĆ MOŻE
SKONSULTOWAĆ PRZYPADEK Z
LEKARZEM ZAJMUJĄCYM SIĘ
TERAPIĄ HIV/AIDS
W OCENIE EKSPOZYCJI NALEŻY
WZIĄĆ POD UWAGĘ: RODZAJ
ESKPOZYCJI, CZAS EKSPOZYCJI,
ROZLEGŁOŚĆ EKSPOZYCJI.



TERAPIĘ LEKAMI ANTYWIRUSOWYMI
NALEŻY ZASTOSOWAĆ JAK
NAJSZYBCIEJ
NAJLEPIEJ DO 2 H PO EKSPOZYCJI
NIE DŁUŻEJ NIŻ DO 48 H PO
EKSPOZYCJI
POSTĘPOWANIE POEKSPOZYCYJNE
PRZERYWA SIĘ GDY OKOLICZNOŚCI
WSKAŻĄ, ŻE JEST ONO
NIEUZASADNIONE.
PROFILAKTYKA
POEKSPOZYCYJNA POLEGA NA:



PODAWANIU LEKÓW
ANTYRETROWIRUSOWYCH PRZEZ 28
DNI W SCHEMACIE PODSTWOWYM
( 2 LEKI) LUB ROZSZERZONYM (3
LEKI)
DO MOMENTU WYKLUCZENIA
ZAKAŻENIA
LEKI inhibitor odwrotnej
transkryptazy + inh.proteazy
MECHANIZM DZIAŁANIA LEKÓW
Do czasu wykluczenia zakażenia
HIV należy:




Przestrzegać zasad bezpieczniejszego
seksu (prezerwatywy), utrzymać
wstrzemięźliwość seksualną
Nie oddawać krwi ( krwiodawstwo)
Młode matki nie karmić piersią
U osób leczonych ARV monitorować
zdrowie ( morfologia, krwi, badać
parametry działania wątroby, trzustki i
nerek)
FINANSOWANIE LECZENIA
POEKSPOZYCYJNEGO

Zgodnie z ustawą o zapobieganiu i
zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych DZ.U. nr 234 poz 1570 z
2008 r. art. 41 finansowanie leczenia
poekspozycyjnego należy do
pracodawcy ( zleceniodawcy).
ZAKAŻENIA PACJENTÓW
W PLACÓWKACH SŁUŻBY
ZDROWIA




ZAKAŻENIA PACJENTÓW HBV, HCV 60 %
U DOROSŁYCH, 80% U DZIECI
ZAKAŻENIA PACJENTÓW HIV (
SPORADYCZNE NA ŚWIECIE)
ZAKAŻENIA NA ŚWIECIE PRAC SŁ
ZDROWIA DO 2006 R ROKU 57
ZAKAŻENIA HIV PACJENTÓW W POLSCE
BRAK
PUNKTY KONSULTACYJNO-DIAGNOSTYCZNE
CEL POWSTANIA:




UMOŻLIWIENIE DOSTĘPU DO BADAŃ I
PORADNICTWA JAK NAJSZERSZEJ POPULACJI O
RYZYKOWNYCH ZACHOWANIACH
PROWADZENIE NAJSKUTECZNIEJSZEJ EDUKACJI
DORADCA – PACJENT PKD
ZAPEWNIENE OSOBOM, U KTÓRYCH WYKRYJE SIĘ
ZAKAŻENIE JAK NAJWCZEŚNIEJSZEJ
SPECJALISTYCZNEJ OPIEKI LEKARSKIEJ
POZYSKANIE OD OSÓB PODDAJĄCYCH SIĘ
TESTOWANIU WAŻNYCH INFORMACJI
EPIDEMIOLOGICZNYCH ( drogi zakażenia, wiek,
miejsce zamieszkania)
PUNKTY KONSULTACYJNO-DIAGNOSTYCZNE
CEL POWSTANIA:




UMOŻLIWIENIE DOSTĘPU DO BADAŃ I
PORADNICTWA JAK NAJSZERSZEJ POPULACJI O
RYZYKOWNYCH ZACHOWANIACH
PROWADZENIE NAJSKUTECZNIEJSZEJ EDUKACJI
DORADCA – PACJENT PKD
ZAPEWNIENE OSOBOM, U KTÓRYCH WYKRYJE SIĘ
ZAKAŻENIE JAK NAJWCZEŚNIEJSZEJ
SPECJALISTYCZNEJ OPIEKI LEKARSKIEJ
POZYSKANIE OD OSÓB PODDAJĄCYCH SIĘ
TESTOWANIU WAŻNYCH INFORMACJI
EPIDEMIOLOGICZNYCH ( drogi zakażenia, wiek,
miejsce zamieszkania)
PUNKTY KONSULTACYJNO-DIAGNOSTYCZNE
KORZYŚCI JAKIE OTRZYMUJE PACJENT:

PORADĘ OTRZYMANĄ DYSKRETNIE I ANONIMOWO

BEZPŁATNE BADANIA W KIERUNKU anty-HIV



UŚWIADAMIA SOBIE WŁASNE RYZYKOWNE
ZACHOWANIA ( często podejmuje decyzję o ich
zmianie)
WSPARCIE PSYCHICZNE SZCZEGÓLNIE WAŻNE PRZY
STWIERDZENIU ZAKAŻENIA, ADRESY PRZYCHODNI
DLA HIV+
MATERIAŁY EDUKACYJNE
DOSTĘP DO DIAGNOSTYKI
W PKD


OBECNIE W POLSCE MAMY 25
PUNKTÓW KONSULTACYJNODIAGNOSTYCZNYCH W KIERUNKU
HIV.
W WOJ. WARMIŃSKO-MAZURSKIM
DZIAŁAJĄ 2 PKD W OLSZTYNIE
I EŁKU.
PKD OLSZTYN
Punkt Konsultacyjno-Diagnostyczny
w kierunku HIV w WSSE Olsztyn
Ul Żołnierska 16
Tel. 524-83-59
Dni i godziny pracy
Wtorki i czwartki od 15 do 18.

PKD EŁK


Punkt Konsultacyjno - Diagnostyczny
przy Poradni Dermatologiczno Wenerologicznej Szpitala
Wojskowego w Ełku
ul. Kościuszki 30
19-300 Ełk
tel. 087-621-98-79
Dni i godziny pracy:
poniedziałek, czwartek 16.00 - 17.30
HIV i AIDS w Polsce - dane od
początku epidemii (1985 r.)
do końca listopada 2009 roku



12 689 zakażonych ogółem
co najmniej
5 507 zakażonych w związku z
używaniem narkotyków
( 43%).
2 305 zachorowań na AIDS
1 025 chorych zmarło
Sytuacja epidemiologiczna w
woj. warmińsko-mazurskim
od 1989 do 31-03-2010
(zarejestrowanych przez WSSE Dział Epidemiologii)







liczba osób żyjących z wirusem HIV (dodatnich,
potwierdzonych): 443
w tym:
liczba chorych na AIDS: 63
liczba zgonów z powodu AIDS: 17
zakażeni:
w wyniku brania narkotyków dożylnych:150 osób( 34%)
wg płci: mężczyźni - 353, kobiety - 90,
wg miejsca zamieszkania: miasto - 307 osób, wieś - 23
osób, brak adresu - 113 osób.
Dynamika zakażeń HIV w woj.
warmińsko-mazurskim
















w 2001 roku zgłoszono 36 nowych zakażeń HIV
i 3 zachorowania na AIDS,
w 2002 roku zgłoszono 36 nowych zakażeń HIV
i 3 zachorowania na AIDS,
w 2003 roku zgłoszono 45 nowych zakażeń HIV
i 2 zachorowania na AIDS,
w 2004 roku zgłoszono 38 nowych zakażeń HIV,
2 zachorowania na AIDS i 1 zgon z powodu AIDS,
w 2005 roku zgłoszono 32 nowych zakażeń HIV,
6 zachorowań na AIDS i 2 zgon z powodu AIDS.
w 2006 roku zgłoszono 49 nowych zakażeń HIV,
7 zachorowań na AIDS i 1 zgon powodu AIDS.
W 2007 roku zgłoszono 51 nowych zakażeń HIV
i 12 zachorowań na AIDS.
w 2008 roku zgłoszono 35 nowych zakażeń HIV i 11
zachorowań na AIDS
W 2009 roku zgłoszono 29 zakażeń HIV i 9 zachorowań na
AIDS
DYNAMIKA ZAKAŻEN HIV W LATACH
2001-2009 WARMIŃSKO-MAZURSKIE
60
50
40
30
20
10
0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
ANALIZA ANKIET W MISIĄCU PAŹDZIERNIKU 2008 OSÓB ZGŁASZAJĄCYCH SIĘ
NA BADANIA W KIERUNKU HIN W PKD OLSZTYN
LICZBA PRZEBADANYCH OSÓB 65
ANALIZA WIEKU OSÓB ZGŁASZAJĄCYCH SIĘ NA BADANIA
70
60
20-29
50
30-39
40
40-49
30
18-19
20
50-59
10
> 60
0
WIEK W %
PRZYCZYNA BADAŃ W KIERUNKU HIV:
SEKS ( WSZYSTKIE TYPY KONTAKTÓW SEKSUALNYCH)
INNE ; BÓJKI, WYPADEK, KONTAKTY ZE SŁ ZDROWIA, SKALECZENIE
OPATRYWANIE RANY NIEZNANEJ OSOBIE, OBAWA ŻE WYNIK TESTUI
LABORATORIUM JEST NIEPRAWIDŁOWY
60
50
40
30
20
10
0
SEKS 53 OS.
INNE 9 0S
IDU 3 OS.
ORIENTACJA SEKSUALNA OSÓB
BADAJĄCYCH SIĘ W %
100%
80%
60%
HETERO
HOMO
40%
20%
0%
BI
PRZYDATNE ADRESY
I TELEFONY




OGÓLNOPOLSKI CAŁODOBOWY
TELEFON ZAUFANIA AIDS
(0-22) 622-50-01
ZIELONA LINIA AIDS
(0-22) 621-33-67.
www.aids.gov.pl
www.wsse.olsztyn.pl