Porozmawiajmy o nasionach... - Poznańska Hodowla Roślin Sp. z oo
advertisement
Biuletyn POZNAŃSKIEJ HODOWLI ROŚLIN SPÓŁKI Z O.O. Tulce, jesień 2016 r. y m j a i w a Porozm . . . h c a n o i s o na PHR liderem w hodowli roślin bobowatych Przed nami kolejny sezon przygotowania kwalifikowanego materiału siewnego oraz nowych ulepszonych odmian w hodowli roślin. Aktualnie intensywnie pracujemy w polu, dokonując obserwacji szkód wyrządzonych przez mrozy, zarówno w materiale hodowlanym, jak i nasiennym. Oceniając stan roślin, dokonujemy selekcji najwartościowszych materiałów. Tegoroczna wiosna była sucha, a temperatury wahały się od bardzo niskich do bardzo wysokich, co potęgowało straty w materiale roślinnym. Jednocześnie choroby, szkodniki i chwasty nie dawały za wygraną. Nowe odmiany i kwalifikowany materiał siewny to efekt tworzenia postępu biologicznego. Programy hodowlane, aby mogły sprostać konkurencji na rynku, są coraz bardziej złożone, a tym samym coraz droższe. My, hodowcy roślin i nasiennicy, jesteśmy także rolnikami i tak chcemy być postrzegani. Działamy w obszarach wyselekcjonowanej części rolnictwa, a naszym celem jest przygotowanie wysokiej klasy materiału siewnego, który da większy zysk rolnikom. Nasza praca jest nastawiona na postęp i powoduje wzrost plonów. Rok 2016 został ogłoszony przez ONZ FAO Rokiem Roślin Strączkowych. Według definicji, rośliny strączkowe to rośliny z rodziny bobowatych (motylkowatych) o dużych nasionach, uprawiane jako pastewne, jadalne i dostarczające surowca dla przemysłu spożywczego i paszowego. Rośliny strączkowe, tak jak inne motylkowe, współżyją z bakteriami brodawkowymi. Wiążą wolny azot, który, pozostając w glebie, poprawia jej żyzność i właściwości fizyczne. Na świecie różne gatunki są ważne z punktu widzenia gospodarki. Niewątpliwie w skali świata najważniejszym z nich jest soja, ale są też inne, takie jak: bobik, ciecierzyca, fasola, groch, łubin itd. W Europie do najczęściej uprawianych roślin białkowych, które z powodzeniem zastępują soję, zaliczyć możemy: bobik, ciecierzycę, fasolę, groch, łubin i soczewicę. Wiele spośród tych gatunków uprawiamy w Polsce. Naszym zdaniem wyróżniającymi się polskimi roślinami białkowymi mogą być łubin wąskolistny w rejonach lżejszych gleb o mniejszej ilości opadów, a także bobik, tam gdzie występują lepsze gleby i opady powyżej 600 mm na rok. Wokół tych dwóch gatunków powinny się koncentrować działania na rzecz tego, aby wydatkowane na rozwój roślin białkowych środki spełniły pokładane w nich nadzieje. Zróbmy więc wszystko, żeby udało się zebrać około 600 tys. ton nasion pastewnych tych dwóch gatunków, i spowodujmy, aby stały się w Polsce składnikami paszy. Z życia PHR Polagra-Premiery i Agrotech Hodowla Rok roślin strączkowych Nasiennictwo TRAWY – opis proponowanych odmian, nowości, agrotechnika Zdaniem Eksperta Prof. dr hab. inż. Roman Łyszczarz: Trawy, co z ich znajomością i przyszłością? Porozmawiajmy o nasionach... Kobuz Jęczmień ozimy wielorzędowy ± ± ± ± Jedna z najnowszych odmian jęczmienia wielorzędowego, zarejestrowana w 2014 roku. Odmiana zalecana do uprawy na terenie całego kraju (zwłaszcza intensywnej), tolerancyjna na zakwaszenie gleby. Rośliny średniej wysokości (99 cm), ziarno o MTZ 42 g i wysokiej zawartości białka. Odmiana o wysokiej odporności na pleśń śniegową (7,7) i mączniaka prawdziwego (7,5), dobrej na rynchosporiozę (7,4) i ciemnobrunatną plamistość (7,2), średniej na rdzę jęczmienia (7,1) i plamistość siatkową (6,7). Antonińskie Żyto ozime populacyjne ± ± ± ± Odmiana wiernie i wysoko plonująca nawet na słabszych stanowiskach. Odmiana zalecana do uprawy na terenie całego kraju. Rośliny wysokie (152 cm) o średniej odporności na wyleganie (4,5), ziarno o MTZ 33,6 g i bardzo dużej zawartości białka. Odmiana o wysokiej odporności na mączniaka prawdziwego (7,7) oraz dobrej na rdzę brunatną (6,9), rdzę źdźbłową (7,5), rynchosporiozę (7,2), septoriozę liści (6,7), choroby podstawy źdźbła (7,6). PoznAńskie Nowość Żyto ozime populacyjne ± ± ± ± Więcej informacji na www.phr.pl Najnowsza odmiana żyta ozimego, wpisana do rejestru w roku 2015. Odznacza się wysokim plonem i bardzo dobrymi parametrami technologicznymi ziarna. Rośliny o skróconym źdźble (147 cm) i dobrej odporności na wyleganie (4,9), MTZ – 32,5 g. Odmiana o wysokiej odporności na mączniaka prawdziwego (7,6) i choroby podstawy źdźbła (7,9), dobrej na rdzę brunatną (6,4), rdzę źdźbłową (7,1), rynchosporiozę (7,3), septoriozę liści (6,7). Z życia PHR WYDARZENIA Z UCZESTNICTWEM SPÓŁKI Polagra-Premiery i Agrotech Kielce W pierwszej połowie 2016 roku Poznańska Hodowla Roślin wzięła udział w dwóch wielkich wydarzeniach branżowych. W styczniu były to poznańskie targi POLAGRA, natomiast w marcu AGRO-TECH Kielce. Obydwie imprezy nie zawiodły, a wręcz przeciwnie – zaskoczyły międzynarodowym poziomem. Liczby mówią same za siebie. Kilkadziesiąt tysięcy metrów kwadratowych powierzchni, dziesiątki tysięcy zwiedzających i kilkuset wystawców z najbardziej znanych firm rolniczych. Wśród największych w Polsce marek nie mogło zabraknąć Poznańskiej Hodowli Roślin, która wraz z siedmioma innymi polskimi hodowlami roślin znalazła się na stoisku pod egidą Agencji Nieruchomości Rolnych. Wydarzenia te były jak zwykle okazją do spotkań i forum dyskusyjnego. W ciągu tych kilku dni stoisko Poznańskiej Hodowli Roślin odwiedziło kilka tysięcy rolników, spośród których wielu od lat uprawia nasze odmiany. W związku z rosnącym zainteresowaniem polskimi roślinami białkowymi oraz ogłoszonym przez ONZ FAO Międzynarodowym Rokiem Roślin Strączkowych, mieliśmy możliwość opowiedzieć o postępie biologicznym, jaki dokonuje się w hodowli łubinów i grochów, oraz odpowiedzieć na wiele bardzo ważnych pytań trapiących rolników. Susza, która miała miejsce w roku 2015, oraz stosunkowo łagodna, acz często bezśnieżna zima, skłoniły wielu rolników do refleksji i dokładniejszego przyjrzenia się uprawianym odmianom. Wszystkim, którzy poświęcili swój czas, aby spotkać się z nami, serdecznie dziękujemy i zapraszamy do szukania nas podczas Dni Pola, które odbędą się w całym kraju jak co roku w czerwcu. Program „Tydzień” Zainteresowanie grochem i łubinami nie maleje. W kwietniu tego roku prezes naszej firmy dr Zdzisław Paszkiewicz wspólnie z profesorem Jerzym Szukałą, byli gośćmi programu „Tydzień” w TVP 1. Tematem spotkania był rynek roślin strączkowych oraz kwestie produkcji pasz z wykorzystaniem krajowych roślin wysokobiałkowych, takich jak łubiny i groch, będących alternatywą dla importowanej śruty sojowej. W roku 2015 zainteresowanie związane z ich uprawą było tak duże, że na rynku brakowało kwalifikowanego materiału siewnego najbardziej poszukiwanych odmian. W roku 2016 popyt i podaż na materiał siewny były już dużo bardziej dopasowane i prawie każdy, kto chciał, mógł nabyć kwalifikowane nasiona roślin strączkowych. Wzrost uprawy roślin strączkowych w roku 2015 udowodnił, że Polska ma możliwości, aby w połowie zaspokoić krajowe zapotrzebowanie na wysokobiałkową paszę dla zwierząt. Gdy to się stanie, skorzystają zarówno rolnicy, jak i przedsiębiorcy, którzy będą mogli ograniczyć import śruty sojowej. Pomimo mniejszych dopłat do uprawy roślin wysokobiałkowych niż oczeki- wano, zainteresowanie uprawą łubinów i grochu w roku 2016 jest większe niż przed laty, co dobrze wróży przyszłości branży, ale też równowadze w polskim rolnictwie, która jest zaburzona z powodu niewłaściwego płodozmianu (skutek nieuprawiania roślin strączkowych). Porozmawiajmy o nasionach... 3 NASIENNICTWO Oziminy – współpraca z dystrybucją Obecnie na rynku funkcjonują trzy odmiany pszenicy ozimej wyhodowane w Poznańskiej Hodowli Roślin. Pierwszą jest Legenda (A) – dobrze znana ze względu na swoją wyjątkową mrozoodporność, najwyższą według badań COBORU. Wysoka zdrowotność w połączeniu z zimotrwałością przekłada się na jej stabilny i pewny plon. Druga to białoziarnista pszenica jakościowa Tulecka (A), która została doceniona przez rolników za odporność na zmienne warunki glebowo-klimatyczne. W asortymencie polskich odmian wyróżnia się i ta trzecia – Astoria (E), jedyna polska pszenica elitarna, spełniająca najwyższe, najbardziej rygorystyczne normy jakości i do której dorodnych nasion przekonuje się coraz większa liczba rolników. W 2016 roku nowością w jesiennej ofercie Poznańskiej Hodowli Roślin jest pszenica Gustav (B/A), odmiana bardzo zdrowotna, zimotrwała i odporna na wyleganie, która może być uprawiana po każdym przedplonie i rekomenduje się ją do późnego siewu. Odmiana ta jest szczególnie zalecana do uprawy w gospodarstwach prowadzących intensywną produkcję zwierzęcą, gdzie jej stabilność może być dużym plusem. Nasiona odmian Poznańskiej Hodowli Roślin można nabyć w prawie każdej firmie nasiennej w kraju. Mapa dystrybutorów znajduje się poniżej. 26. GR A. Załęski 1. Agro-Nas Bytów 27. GR Bruliński 2. Grupa Smoleń 28. Grupa PSN 3. GR Kamińscy 1 2 3 29. Napena 4. CN Zielenin 4 5 7 6 30. SM Agro 5. CN Starogard Gdański 9 8 Matex 31. GR Czarnecki 6. 10 12 13 14 15 17 32. Maria Woś 7. Agroland Rychliki 16 19 33. FN Frankiewicz 8. Olznas 11 18 22 21 23 20 34. Agroflora 9. Sowul & Sowul 26 25 27 28 24 Rolimpex 35. Inter-Agri 10. 30 31 29 36. Agronas Koło 11. Agrolex 32 34 35 33 37. Dobrol 12. Koronowo 36 37 GR Mojzesowicz 38. Centnas 13. 40 39 39. FN Granum 14. GN Złoty Kłos 38 40. Gikrol 15. Agro-Sieć 41 41. Agro-Efekt 16. GR Madej 42. Osadkowski 17. GR Ziętarski 46 44 42 43 43. Agro-As 18. Rolnas 45 47 44. CN Kielce 19. Agrolok 45. GR Szymańska 20. Polnas 48 46. GR w Dziekanowie T. Kozar 21. Narolco 47. POL-TOR 22. GR Janasz 49 48. GR Tlołka 23. CN Zabłudów 49. CN Sanok 24. Agro Biznes 25. Agromlecz Mieszanki żyta Poznańska Hodowla Roślin w ostatnich latach zarejestrowała dwie nowe odmiany żyta ozimego populacyjnego: ANTONIŃSKIE i POZNAŃSKIE. W drugim roku badań rejestrowych COBORU mamy kolejną nową odmianę, która może zostać zarejestrowana w najbliższym czasie. Aby te odmiany znalazły swoje miejsce na rynku, wychodzimy z propozycją tworzenia i sprzedaży odmian żyta ozimego w mieszankach odmianowych. Mieszanki odmian tego samego gatunku są nową formą uprawy, jest to alternatywa dla jednoodmianowych zasiewów, które w warunkach intensywnych technologii uprawy zwiększają nasilenie występowania chorób i szkodników, co powoduje zmniejszenie plonu. Niewątpliwą zaletą uprawy zbóż w postaci mieszanek jest wprowadzenie bioróżnorodności, która dzięki odrębności wprowadzanych roślin pozwala na lepsze wykorzystanie zasobów środowiska. Zróżnicowanie biologiczne w obrębie łanu mieszanki sprzyja lepszemu wykorzystaniu warunków siedliskowych i agrotechnicznych przez mieszanki odmian, co wyraża się wyższym i stabilniejszym plonem w porównaniu z odmianami w siewie czystym. Odmiany żyta ozimego wysiane w mieszankach pozwolą na szersze wykorzystanie zmienności genetycznej naszych odmian. Mieszanki żyta ozimego skomponowane z 2–3 odmian, przyczynią się do zwiększenia plonu. Według naszych wstępnych doświadczeń i wyników zwyżka powinna wynieść ok. 8–12% w stosunku do upraw jednoodmianowych. 4 Porozmawiajmy o nasionach... HODOWLA Rok roślin strączkowych Rok 2016 został ogłoszony Międzynarodowym Rokiem Suchych Nasion Roślin Strączkowych przez 68. Zgromadzenie Ogólne ONZ (International Year of Pulses – IYP). IYP 2016 ma na celu zwiększenie świadomości ludności na temat wartości odżywczych roślin strączkowych, a w perspektywie zwiększenie bezpieczeństwa żywnościowego ludzkości. Rok ten stworzy wyjątkową okazję, aby zachęcić do połączenia w łańcuchu żywnościowym lepszego wykorzystania białka roślin strączkowych w żywieniu człowieka z lepszym ich wykorzystaniem w płodozmianie rolnym i sprostaniem wyzwaniom w globalnym handlu. Uprawa roślin strączkowych sięga tysięcy lat. W starożytnych cywilizacjach Mezopotamii uprawiano groch, fasolę i soczewicę. Te rośliny były nieodłączną częścią ludzkiej diety przez tysiąclecia, a dziś są ważnym elementem upraw nie tylko dla bezpieczeństwa żywnościowego, ale także dla zwalczania niedożywienia, łagodzenia ubóstwa i zwiększenia produktywności w rolnictwie. Rośliny strączkowe nigdy nie zwiększyły wielkości swojej produkcji, jak to jest w przypadku pszenicy, kukurydzy, ryżu i soi, zwłaszcza w ciągu ostatnich 50 lat. W latach 1961–2012 postęp w zielonej rewolucji doprowadził do wzrostu wydajności wielu podstawowych gatunków roślin. Według danych FAO w niektórych rejonach świata produkcja kukurydzy, pszenicy, soi i ryżu zwiększyła się 200–800%, podczas gdy produkcja strączkowych zaledwie o 50–100%. Dlaczego więc rośliny strączkowe nie radzą sobie równie dobrze, jak pozostałe gatunki? Odpowiedź zapewne leży częściowo w zmieniających się wzorcach diety i preferencjach konsumentów. Ludność w bogatszych krajach odżywia się nie tylko białkiem roślinnym, sięga do innych źródeł białka, takich jak nabiał i mięso. Nie oznacza to, że nie może być nadwyżki produkcji strączkowych lub że spadnie na nie popyt. Liczba ludności rośnie w tempie przekraczającym wydajność rolnictwa. W wielu krajach zapotrzebowanie jest większe niż rolnicza produkcja. Ponad 60% całkowitej produkcji ziarna strączkowych na świecie jest spożywane przez ludzi. Znaczenie strączkowych w ludzkich dietach jest różne w różnych krajach i rejonach świata. Ogólna tendencja jest taka, że wyższa konsumpcja jest odnotowywana w krajach o niższych dochodach. Światowe spożycie strączkowych w ostatnich latach plasuje się na poziomie 7 kg/osobę/rok. Uwzględniając niepodważalne walory przyrodnicze i wysoką wartość biologiczną roślin strączkowych, należy dążyć do zwiększenia powierzchni ich uprawy do granic uzasadnionych względami przyrodniczymi, agrotechnicznymi i gospodarczymi. Należy przypuszczać, że zainteresowanie uprawą roślin strączkowych będzie rosło. Doskonałe właściwości przedplonowe i żywieniowe tych roślin są znane rolnikom. Zasadne jest więc propagowanie ich uprawy, przy uwzględnieniu najnowszych osiągnięć naukowych z tego zakresu. IYP 2016 jest okazją do podniesienia świadomości znaczenia tych nasion i korzyści z nich płynących. Dajmy szansę strączkowym! Nauka dla hodowli Hodowcy z Poznańskiej Hodowli Roślin od wielu lat uczestniczą w projektach badawczych wspierających hodowlę w tworzeniu i ulepszaniu odmian. Są to m.in. badania na rzecz postępu biologicznego u roślin bobowatych. Badania prowadzone są w większości we współpracy z IGR PAN w Poznaniu, IFR PAN w Krakowie oraz IHAR PIB w Radzikowie. Wsparcie instytucji naukowych w ostatnich latach skupia się głównie na poprawieniu odporności tej grupy roślin na choroby grzybowe oraz poprawieniu jakości plonów i wytworzeniu wartościowych materiałów wyjściowych. Jeśli chodzi o łubin żółty, oznacza to poprawienie odporności na antraknozę, łubin wąskolistny – na więdnięcie fuzaryjne, groch siewny – na wyleganie i askochytozę. Dzięki badaniom genetycznym i fitopatologicznym, hodowla obecnie dysponuje genetyczną odpornością w przypadku łubinu wąskolistnego na więdnięcie fuzaryjne na bardzo wysokim poziomie. Znaleziono również formy o podwyższonej odporności na antraknozę w łubinie żółtym i cały czas trwają badania nad dalszym podnoszeniem poziomu tej odporności. Wzrost odporności na choroby ma bezpośredni wpływ na zwiększenie potencjału oraz stabilności plonowania. Jest to wyraźnie widoczne w wynikach plonowania uzyskiwanych przez najnowsze odmiany. W przypadku łubinu wąskolistnego taką nową, wysoko plonującą odmianą jest BOLERO. W przypadku grochu siewnego dodatkowo poziom uzyskiwanych plonów efektywnie wzrósł dzięki badaniom nad poprawą sztywności łodygi. Najnowsze odmiany grochu dzięki ulepszonej jej architekturze, mniej wylegają i zapewniają bardziej stabilne plony. Przykładem takiej nowoczesnej odmiany jest groch siewny jadalny STARSKI. Jeśli chodzi o łubiny, dalsze zwiększenie potencjału plonowania jest możliwe dzięki poprawieniu fizjologicznej tolerancji roślin na suszę i w efekcie zredukowaniu zjawiska aborcji organów generatywnych, co bezpośrednio i bardzo silnie przekłada się na plon. Z tego też powodu trwają badania genetyczne i fizjologiczne zmierzające do poznania i modyfikowania procesów z tym związanych. Podnoszenie jakości plonów wiąże się z badaniami nad szlakami metabolicznymi i podłożem genetycznym odpowiedzialnym za syntezę takich grup związków chemicznych, jak alkaloidy w łubinach, oligosacharydy w grochu oraz białko we wszystkich gatunkach strączkowych. Wysoka zawartość białka zwiększa plon białka ogólnego z hektara, a w połączeniu z obniżoną zawartością alkaloidów w łubinach i zoptymalizowanym składem oligosacharydów w grochu poszerza możliwości wykorzystania nasion w żywieniu zwierząt, a nawet ludzi. Od 2015 roku Spółka (we współpracy z IGR PAN Poznań, UP Poznań, UMCS Lublin, IFR Kraków, UR Kraków oraz HR Smolice) realizuje prace badawcze w ramach projektu o nazwie SEGENMAS, którego celem jest opracowanie gotowej do wdrożenia w hodowli technologii monitorowania genotypów łubinu wąskolistnego pod względem cech użytkowych za pomocą markerów DNA. Spółka, a szczególnie Stacja Hodowli Roślin w Wiatrowie, jest partnerem w realizacji programu wieloletniego dotyczącego zwiększonego wykorzystania krajowych źródeł białka w żywieniu zwierząt. Prowadzimy doświadczenia z zakresu genetyki i fizjologii roślin dotyczące takich zagadnień, jak poszukiwanie markerów cech użytkowych, ulepszanie sprawności procesów fizjologicznych i jakości nasion oraz opracowanie skróconych metod hodowli z zastosowaniem technik in vitro i SSD. Uzyskiwane wyniki są bezpośrednio wdrażane do praktyki hodowlanej. Ponadto od wielu lat Spółka utrzymuje w Wiatrowie bank genów grochu, łubinów i seradeli – obecnie jako wykonawca zadania w pierwszym obszarze tematycznym Programu Wieloletniego IHAR-PIB na lata 2015–2020 pt. „Tworzenie naukowych podstaw postępu biologicznego i ochrona roślinnych zasobów genowych źródłem innowacji wsparcia zrównoważonego rolnictwa oraz bezpieczeństwa żywnościowego kraju”. Celem programu jest charakterystyka i ocena oraz udostępnianie praktyce rolniczej i nauce materiału genetycznego roślin użytkowych oraz innych gatunków roślin mających znaczenie dla wyżywienia i rolnictwa, zwiększanie różnorodności genetycznej roślin na obszarach wiejskich oraz podnoszenie świadomości społeczeństwa w zakresie znaczenia roślinnych zasobów genowych. Porozmawiajmy o nasionach... 5 NASIENNICTWO WYKA KOSMATA REA Wyka kosmata to ozima zielona roślina strączkowa klimatu umiarkowanego, która po latach znów zyskuje na popularności jako roślina poplonowa oraz pastewna z przeznaczeniem na zielonkę. Nie bez znaczenia na wzrost zainteresowania wyką kosmatą są dopłaty do uprawy roślin wysokobiałkowych. Jest to roślina bardzo konkurencyjna dla chwastów, co ma szczególne znaczenie w gospodarstwach ekologicznych. Wyka kosmata przynosi wiele korzyści dla roślin następczych. Wiąże łatwo przyswajalny azot, który z powodzeniem może być wykorzystany przez rośliny następcze. Każdy, kto uprawiał zboża po roślinach strączkowych, wie, jak zauważalnie lepiej odżywione są rośliny na stanowiskach, gdzie w glebie obecne są bakterie brodawkowate. Dodatkowo głęboki system korzeniowy wyki zapobiega erozji gleby. Tym, co stanowi o wyjątkowej wartości wyki kosmatej jako rośliny paszowej, jest fakt, że podnosi ona zawartość białka w pierwszych, skarmianych na wiosnę zielonkach. W Polsce zarejestrowana jest tylko jedna odmiana wyki kosmatej – REA, wyhodowana przez Poznańską Hodowlę Roślin. Charakteryzuje się bardzo dobrą mrozoodpornością i zdrowotnością. Jest odporna na porażenie chorobami grzybowymi. Agrotechnika uprawy Na nasiona Na zielonkę Wyka Żyto lub pszenżyto kg/ha 110 100 110 100 25–30 45–50 Uprawa Wykę kosmatą zaleca się siać w roślinę podporową, którą może być żyto lub pszenżyto. W uprawie wyki ozimej nie stosuje się odrębnej uprawy i nawożenia. Wszystkie zabiegi wykonuje się jak pod zboża i jedynie dawki azotu mogą być nieco mniejsze. Uprawiając wykę na nasiona, zbiera się prawie normalny plon rośliny podporowej, który stosunkowo łatwo daje się oddzielić na żmijce lub trierze. Należy zwrócić uwagę na odmianę rośliny podporowej. Powinna to być odmiana średniowysoka, niewylegająca i zimotrwała, o terminie dojrzewania zbliżonym do wyki. Mieszanki wyki ozimej i żyta sieje się najczęściej razem, zazwyczaj w pierwszej dekadzie września (wielkopolska). Odległość między rzędami powinna wynosić 12,5 cm, a głębokość umieszczenia nasion około 3 cm (nie za głęboko, aby roślina podporowa wzeszła). Podczas uprawy wyki kosmatej należy zwrócić szczególną uwagę na strąkowca bobowego. Zbiór Wykę zbieramy, gdy strąki dojrzeją. Plantację należy monitorować w końcowym okresie dojrzewania. Pierwsze pękanie strąków to sygnał, że nie należy dłużej zwlekać ze zbiorem. Plony nasion wyki Rea zależne są od przyjętej technologii i wynoszą około 8 dt/ha. Mieszanki uprawiane z przeznaczeniem na zielonkę należy kosić w początkach kłoszenia się żyta. Większe domieszki nasion wyki (często stosowane w praktyce) mogą powodować łatwiejsze wyleganie mieszanki i przedłużać kwitnienie wyki, która do momentu dojrzałości żyta jest zwykle jeszcze zielona. W roku 2016 nasiona kwalifikowane wyki ozimej będzie można nabyć w firmach, takich jak: • PPHU ANAS Andrzej Antczak – Łódź • Centrala Nasienna w Sieradzu • Przedsiębiorstwo Nasienne ROLNAS – Bydgoszcz • Przedsiębiorstwo Nasienne POLNAS – Kcynia • Zachodniopomorska Firma Nasienna Wojciech Roens • Plana – Tarnów Dni Pola – harmonogram 31.05 2.06 4–5.06 8.06 8.06 10–12.06 11.06 11–12.06 12.06 14.06 16.06 17.06 18–19.06 22.06 25–26.06 26.06 29.06 30.06 2–3.07 POLTOR, Pakosławice Zielone Pola, Pawłowice k. Leszna Dni Pola, Sielinko Dni Pola, Chrobesz Dni Pola, Marianowo Opolagra, Kamień Śląski Dni Pola Agrolok, Golub-Dobrzyń Mazowieckie Dni Rolnictwa, Poświętne Krajowe Dni Roślin Bobowatych, Gołaszyn Dni Pola BASF, Pągów k. Wrocławia Dni Pola, Zaręby Kościelne Dni Pola, Antoniny k. Leszna Kujawsko-Pomorskie Dni Pola, Grubno k. Chełmna Warsztaty Polowe, Łosiów Podlaskie Dni Pola, Szepietowo Dni Pola, Końskowola Dni Pola, Dziekanów koło Hrubieszowa Dni Pola, Nagradowice AGRO-TECH, Minikowo 6 Porozmawiajmy o nasionach... Grubno Minikowo Golub-Dobrzyń Poświętne Szepietowo Zaręby Kościelne Sielinko Nagradowice Antoniny Gołaszyn Marianowo Pawłowice Końskowola Pągów Dziekanów Łosiów Pakosławice Kamień śląski Chrobesz SŁOWO EKSPERTA Trawy, co z ich znajomością i przyszłością? Prof. dr hab. inż. Roman Łyszczarz Pracownia Łąkarstwa, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Pośród roślin co zdobią nasz szalony glob Jedna zwłaszcza mnie wzrusza – wciąż słońca ciekawa Nie jest to smukła róża ni potężny dąb Ale trawa – zielona trawa (...) Opowieść o trawie, Leszek Wójtowicz (http://www.wojtowicz.net.pl/index1.php?page=teksty&id=31) Powyższy fragment to pierwsza strofa utworu Leszka Wójtowicza. Polecam, by dalsze, równie frapujące myśli o trawie przeczytać pod wyżej podanym adresem. Leszek Wójtowicz miał prawo do odrobiny niewiedzy o trawach. A może to superwiedza, którą w takim wymiarze tylko On zauważył? Dla botanika trawa to przecież nie jedna roślina, lecz tysiące gatunków, z wielkiej rodziny botanicznej nazwanej przez Antoine Laurent de Jussieu w 1789 r. Gramineae (łac.) – trawy. Pojęcie to znają wszyscy. Zdecydowanie mniej popularna jest współczesna nazwa tej rodziny – wiechlinowate (Poaceae – łac.). Z jej licznymi gatunkami najwięcej do czynienia mają rolnicy. Uprawiają gatunki jednoroczne (zboża, kukurydza), mają kłopoty z miotłą zbożową, perzem właściwym, owsem głuchym, chwastnicą jednostronną, palusznikiem krwawym, a ostatnio z wyczyńcem polnym. Z ich rozpoznawaniem nie mają większych kłopotów. Zdecydowanie gorzej bywa ze znajomością traw na łąkach i pastwiskach, wśród których są gatunki uprawne i dziko rosnące. Hodowcy bydła mlecznego i mięsnego powinni zabiegać oczywiście o obecność, szczególnie na trwałych użytkach zielonych, traw uprawnych. Najlepsze z nich to kostrzewa łąkowa, kupkówka pospolita, tymotka łąkowa, wyczyniec łąkowy, życica trwała, życica mieszańcowa, wiechlina łąkowa i kostrzewa czerwona, których występowanie zależy od siedliska i użytkowania. Które z tych gatunków stosować w mieszankach siewnych? Najbardziej odporne na stresujące warunki są odmiany kupkówki pospolitej (Dactylis glomerata L.). Moim zdaniem to gatunek niemalże doskonały. Jego przydatność wynika z ogromnej, nawet kilkunastoletniej trwałości i przystosowania do wszechstronnego użytkowania. Nadaje się na wszystkie gleby mineralne, a także pobagienne. Jest odporny na wielostopniowe ujemne temperatury, ma jeden z najniższych spośród intensywnych traw współczynnik transpiracji. Kupkówka pospolita może być efektywnie uprawiana na najsłabszych glebach V, a nawet VI klasy bonitacyjnej, w siewach jednogatunkowych i w mieszankach z innymi komponentami. W Polsce zarejestrowanych jest od wielu już lat kilkanaście jej odmian, wśród których kilka z Poznańskiej Hodowli Roślin w Tulcach. Hodowcy z Tulec stworzyli odmiany od najwcześniejszej o nazwie Amera do wyraźnie późniejszej – Tukan, z pośrednimi, jak Amila, Krysta i Minora. Dla mnie jako specjalisty z zakresu doboru komponentów do mieszanek siewnych na trwałe i polowe łąki i pastwiska najważniejszą cechą, poza ich uniwersalnością jest zróżnicowana wczesność. Podkreślam, że kupkówka pospolita i zróżnicowane fenologiczne jej odmiany to największy i niedoceniany dorobek PHR. Kolejnym gatunkiem o pierwszoplanowym znaczeniu gospodarczym, nad którym pracuje się w PHR, jest kostrzewa łąkowa (Festuca pratensis Huds.) nazywana królową polskich traw. Jej gospodarcze znaczenie zmalało w ostatnich latach. Tylko nielicznym paszoznawcom łąkowym znane są odmiany PHR: Amelka, Artema, Anturka, Gerda i Wanda. Niestety ich nasion brakuje. To trudny w hodowli gatunek, o którym w latach 70. XX wieku wyrażono m.in. we Francji opinię, że prace nad hodowlą odmian należy pozostawić innym krajom. Dlaczego? Bowiem nakłady w tym zakresie były i są ciągle nieporównywalne z osiąganymi efektami. Mimo trudnych i nieprzewidywalnych warunków pogodowych przed odmianami kostrzewy łąkowej są znaczne perspektywy. W warunkach zrównoważonego nawożenia i użytkowania to gatunek prawie doskonały jako współkomponent do mieszanek z lucerną siewną i mieszańcową, koniczynami, oczywiście w ściśle określonych proporcjach. To najlepszy współkomponent, bez którego prawie nikt nie tworzy mieszanek siewnych. Nie można wyobrazić sobie najcenniejszych zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych bez życic nazywanych rajgrasami. Również w tym zakresie PHR ma znaczne osiągnięcia. Związane są one z życicą trwałą (Lolium perenne L.), najcenniejszym niskim gatunkiem, z ogromną ilością słodkich i doskonale pobieranych przez bydło na pastwiskach skróconych pędów wegetatywnych, świetną jako roślina podszywkowa na terenach kośnych. Odmiany PHR, jak Anna, Argona, Arka, Maja, Marysieńka i Naki, to życicowe standardy, niestety już starsze. Należałoby powrócić do prac hodowlanych nad kreacją nowych odmian. Życicowy dorobek hodowców PHR znalazł swoje odbicie w niezwykle ciekawym mieszańcu międzygatunkowym – życicy mieszańcowej (Lolium x boucheanum Kunth.) – skupiającym w sobie najcenniejsze walory życicy wielokwiatowej, doskonałą jej wartość pokarmową i wydłużoną trwałość życicy trwałej. Nasiona odmian pn. Gosia, Mańka i Nadzieja stosuje się przede wszystkim w podsiewach renowacyjnych na trwałych, kośnych i trudnych pobagiennych użytkach zielonych razem z życicą trwałą, koniczyną łąkową i białą, szczególnie z jej długoogonkowymi, średnio- oraz wielkolistkowymi formami. Jest jeszcze jeden gatunek, nad hodowlą którego pracuje się w PHR, gatunek, bez którego wytworzenie trwałej i zwartej darni pastwiskowej, łąkowej oraz trawnikowej w zasadzie jest niemożliwe. Jest nią kostrzewa czerwona (Festuca rubra L.), która w wykorzystaniu rolniczym zepchnięta została niemalże na peryferie łąkarstwa. Eksponowane jest jej znaczenie na trawnikach i przy zadarnianiu terenów trudnych. W dorobku hodowlanym PHR są odmiany o charakterze rozłogowo-luźnokępkowym: Anielka, Anitawa, Areta, Barma, Domena, Kos i Reda, których największą zaletą jest tworzenie zwartej, zagęszczonej darni, z ogromną ilością podziemnych rozłogów i drobnych węzłów krzewienia. Z tego powodu kostrzewa czerwona nazywana była w przeszłości tylko rośliną asekuracyjną. Obecnie jej znaczenie w trudnych warunkach siedliskowych zdecydowanie rośnie. Kiedy zostałem poproszony o napisanie tylko krótkiego, ogólnego tekstu o trawach wieloletnich, nie spodziewałem się, że będzie to takie trudne. Jestem przekonany, że rola odmian w obrębie wymienionych gatunków będzie wzrastała. Porozmawiajmy o nasionach... 7 NASIENNICTWO TRAWY – opis proponowanych odmian, nowości, agrotechnika i wartość gospodarcza Producentów mleka nie trzeba przekonywać o zaletach dobrze dobranego odmianowo pastwiska, które potrafi dostarczyć wartościowej i bogatej w witaminy paszy dla zwierząt. Bez względu na to, czy wysiewa się gotowe mieszanki, czy też samemu dobiera gatunki i odmiany, warto znać charakterystykę wybieranych traw, a co się z tym wiąże – prawidłową agrotechnikę. KOSTRZEWA CZERWONA Kostrzewa czerwona to roślina wieloletnia zaliczana do traw niskich. Charakteryzuje się silnym systemem korzeniowym oraz niskimi wymaganiami glebowymi i wodnymi. Jest jednym z podstawowych składników mieszanek pastwiskowych na gleby słabsze oraz okresowo suche. Wymagania glebowe: Na plantacje nasienne należy przeznaczyć gleby średnio żyzne o uregulowanych stosunkach wodnych (klasy IIIb–IVb). Gleby ciężkie gliniaste, ilaste, torfowe, murszowe i bardzo żyzne nie nadają się do uprawy kostrzewy czerwonej na nasiona. Siew: 7–8 kg/ha, głębokość – 1–1,5 cm, rozstaw rzędów – 25 cm. W przypadku wysiewu w rozstawie zbożowej należy podwoić ilość wysiewu. Odmiana Przeznaczenie Wczesność Anielka Kośno-łąkowe i pastwiskowe Średnia Anitawa Kośno-łąkowe i pastwiskowe Wczesna Areta Kośno-łąkowe, gazonowe, pastwiskowe Barma Kos Gazonowo-pastwiskowe Średnia Kośno-łąkowe i pastwiskowe Wczesna Reda Kośno-łąkowe i pastwiskowe Średnia Matylda Kośno-łąkowe i pastwiskowe Średnia Nowość Średnia Najważniejsze cechy Trwała, odporna na suszę odmiana o małych wymaganiach agrotechnicznych. Dobrze odrasta wiosną i po pokosach. Odporna na suszę, zimotrwała odmiana, dodatkowo charakteryzująca się dużym zagęszczeniem runi, dużą ilością rozłogów i dobrą zdolnością reprodukcyjną. Luźnokępkowa trawa o krótkich rozłogach i bardzo dobrej odporności na suszę oraz przymrozki. Przydatna do mieszanek trawnikowych. Luźnokępkowa o krótkich rozłogach. Bardzo trwała i odporna. Nadaje się na słabe gleby. Trawa odporna na wyleganie i dobrze odrastająca. Odmiana trwała, zdrowotna, zimotrwała i bardzo odporna na suszę, która daje obfite zbiory biomasy oraz wysokie plony nasion. Dodatkowo dobrze zagęszcza ruń. Trwała i tolerancyjna na suszę. Charakteryzuje się wysokim plonem pastewnym i nasiennym. Szybko odrasta po koszeniach i dobrze zagęszcza ruń. KOSTRZEWA ŁĄKOWA Bardzo wartościowa trawa pastewna, trwała, wysoka, luźnokępkowa. Zalecana do uprawy na glebach wilgotnych, zwięzłych i obficie nawożonych, zwłaszcza azotem. Ten gatunek dobrze znosi ostre zimy oraz wiosenne przymrozki. Dobrze radzi sobie z okresowymi suszami i krótkotrwałymi zalewami. Ten gatunek jest wrażliwy na zachwaszczenie. Kostrzewa łąkowa to gatunek, obecny w niemal każdej mieszance z trawami i motylkowymi. Idealnie sprawdza się zarówno do obsiewu łąk i pastwisk trwałych, jak i krótkookresowego użytkowania polowego. Udział tej odmiany w mieszankach powinien stanowić od 10 (gleby suche) do 50% wysiewanych nasion. Wymagania glebowe: Gleby o pH 6,0–6,5, średniozwięzłe i dostatecznie wilgotne. Gatunek ten nie znosi gleb bardzo lekkich i suchych. Stanowisko musi być wolne od wieloletnich chwastów jednoliściennych. Siew: W roślinę towarzyszącą (wiosną lub jesienią), bądź też w czystym siewie (latem lub wczesną jesienią). W poprzek rzędów 10–15 kg/ha (przy rozstawie 25 cm), na głębokość 1–1,5 cm. W przypadku wysiewu w rozstawie zbożowej należy podwoić ilość wysiewu. Odmiana Przeznaczenie Amelka Kośno-łąkowe i pastwiskowe Artema Kośno-łąkowe Anturka Kośno-łąkowe i pastwiskowe Gerda Kośno-łąkowe i polowe Wanda Kośno-łąkowe 8 Porozmawiajmy o nasionach... Wczesność Najważniejsze cechy Bardzo Łączy wysoki plon zielonej i suchej masy z wysokim, stabilnym plonowaniem nasiennym oraz wczesna bardzo szybkim tempem odrastania. Średnia Odmiana o dobrej trwałości, zdrowotności i odporności na suszę, bardzo szybko odrasta. Łączy wysokie plonowanie zielonej i suchej masy z bardzo wysokim plonowaniem nasiennym. Średnia To odmiana trwała, zdrowotna i szybko odrastająca. Bardzo odporna na suszę. Dodatkowo łączy wysokie plony biomasy z dobrą zdolnością reprodukŚrednia cyjną i dobrym odrastaniem po pokosach. Średnia Trwała, zdrowotna i bardzo szybko odrastająca po pokosach odmiana, która daje wysokie plony biomasy. NASIENNICTWO KUPKÓWKA POSPOLITA Kupkówka pospolita to wieloletnia, wysoka, trwała trawa o dobrej zimotrwałości. Jest to gatunek agresywny, szybko odrastający. Udaje się nawet na glebach lżejszych. Silnie reaguje na nawożenie azotem. Wymagania glebowe: Gleby o pH 6,0–6,5 w dobrej kulturze o uregulowanych stosunkach wodnych. Stanowisko musi być wolne od wieloletnich chwastów jednoliściennych. Siew: Bardzo wczesną wiosną lub wczesną jesienią w terminie siewu rośliny towarzyszącej, około 5 kg/ha (przy rozstawie 25–50 cm), na głębokość 1–1,5 cm. W przypadku wysiewu w rozstawie zbożowej należy podwoić ilość wysiewu. Odmiana Nowość Przeznaczenie Wczesność Kośno-polowe, kośno-łąkowe Wczesna i pastwiskowe Kośno-polowe, kośno-łąkowe Średnia i pastwiskowe Krysta Kośno-polowe i kośno-łąkowe Średnia Amera Amila Najważniejsze cechy Odporna na suszę, przymrozki i wyleganie. Wyróżnia się szybkim ruszeniem wegetacji i intensywnym wiosennym wzrostem. Wysoko plonująca, odporna na choroby odmiana o dobrej zimotrwałości. Silnie zagęszcza ruń i szybko odrasta po pokosach. Charakteryzuje się bardzo wysokim plonem nasion. To odmiana cenna do mieszanek z lucerną i koniczyną czerwoną. Minora Kośno-łąkowe Średnia Dobra zimotrwałość i zdrowotność. Stabilnie plonuje w kolejnych pokosach i latach użytkowania. Tukan Średnio-późna Odmiana trwała, silnie zagęszczająca ruń i szybko odrastająca po pokosach. Daje wysokie plony biomasy i nasion. Kośno-łąkowe i pastwiskowe ŻYCICA MIESZAŃCOWA Życica mieszańcowa to trawa pastewna. Najlepiej udaje się na glebach średnio wilgotnych. Charakteryzuje się wyższą trwałością od życicy wielokwiatowej, wysokimi plonami zielonej masy oraz bardzo dobrymi parametrami żywieniowymi. Warunki glebowe: Gleby żyzne o uregulowanych stosunkach wodnych, utrzymane w dobrej kulturze i o pH 6–6,5. Siew: Na zielonkę (od końca kwietnia do połowy września) 30–40 kg/ha (zależy od odmiany) lub w mieszankach 25–30 kg + 5 kg koniczyny czerwonej lub lucerny, rozstaw rzędów – 12,5 cm, głębokość siewu – 1–1,5 cm. Na nasiona (od 25 sierpnia do 15 września – wcześniejszy siew gwarantuje wyższy plon) 10–25 kg/ha (zależnie od odmiany), rozstaw rzędów – 12,5 cm, głębokość siewu – 1,5 cm. Odmiana Przeznaczenie Wczesność Gosia (4ploid) Kośno-polowe Średnia Mańka (4ploid) Kośno-polowe Późna Nadzieja (4ploid) Kośno-łąkowe Średnia Najważniejsze cechy Odmiana w typie życicy trwałej o wysokiej energii odrastania. Daje wysoki plon nasion (20 dt/ha). Przydatna do zakładania pastwisk polowych, mieszanek łąkowych i jako poplon. Odmiana w typie życicy trwałej o wysokiej energii odrastania. Przydatna w siewie czystym lub w mieszankach z koniczyną i lucerną, na zbiór zielonki, siana i sianokiszonki. Dobrze zachowuje się w mieszankach łąkowych i jako roślina poplonowa. Mieszaniec życicy trwałej i wielokwiatowej o wysokiej zimotrwałości i odporności na suszę. Odznacza się wysokim plonem zielonej i suchej masy w całym okresie użytkowania oraz szybkim tempem odrastania po pokosach. Plon nasion nawet 25 dt/ha. ŻYCICA TRWAŁA Życica trwała to niska wieloletnia trawa pastewna o luźnych kępach. Idealna do mieszanek łąkowych i pastwiskowych. To jedna z najcenniejszych traw pastwiskowych ze względu na bardzo dużą wartość pokarmową i smakowitość. Agresywna, szybko odrastająca, odporna na udeptywanie. Jest wrażliwa na letnie susze i mroźne zimy. Agrotechnika: Tak jak w przypadku życicy mieszańcowej. Anna (2ploid) Odmiana Kośno-łąkowe, kośno-polowe Bardzo i pastwiskowe wczesna Przeznaczenie Wczesność Argona (2ploid) Artemis (4ploid) Maja (4ploid) Malowana (4ploid) Kośno-łąkowe, kośno-polowe Średnia i pastwiskowe Najważniejsze cechy Odmiana odporna na suszę i mróz. W kolejnych latach użytkowania charakteryzuje się dobrym zadarnieniem. Dobrze odrasta wiosną i po pokosach, wytwarza dużo pędów generatywnych. Plon ok. 15 dt/ha. Odporna na suszę i mróz oraz bardzo smakowita. Strawność suchej masy – około 78%, zawartość białka – 16%, zawartość cukrów – 12,5%. Kośno-łąkowe i pastwiskowe Średnia Bardzo duża wartość pokarmowa i wysoki plon nasion (15–20 dt/ha). Kośno-łąkowe i pastwiskowe Średnia Odznacza się dobrą trwałością, wysokim plonem zielonej i suchej masy w całym okresie użytkowania oraz szybkim tempem odrastania po pokosach. Plon nasion – 15–20 dt/ha. Kośno-łąkowe i pastwiskowe Średnia Bardzo duża wartość pokarmowa, wysoki plon i wysoka zdrowotność. Marysieńka Kośno-łąkowe, kośno-polowe Wczesna i pastwiskowe (2ploid) Szybko odrastająca, wysoko plonująca odmiana o wysokiej trwałości w runi. Dobrze odrasta wiosną i po pokosach, w kolejnych latach użytkowania charakteryzuje się dobrym zadarnieniem i wiernym plonowaniem. Naki (2ploid) Szybko odrasta po pokosach, wytwarza dużo pędów generatywnych i silnie zadarnia glebę. Posiada pewne cechy gazonowe, dzięki czemu jest przydatna w mieszankach trawnikowych. Wysoko i wiernie plonuje (15 dt/ha). Dodatkowo ma wysoką masę tysiąca nasion jak na odmianę diploidalną. Kośno-łąkowe, kośno-polowe Wczesna i pastwiskowe Porozmawiajmy o nasionach... 9 NASIENNICTWO RYNEK TRAW ® Historia wykorzystania traw przez człowieka jest tak długa, jak historia rolnictwa. Gdy ludzie oswoili pierwsze zwierzęta, pastwiska stały się elementem kluczowym dla utrzymania stad. Współcześnie trawy uprawiane są z przeznaczeniem kośno-łąkowym, polowym i pastwiskowym. Odgrywają istotną rolę w żywieniu zwierząt, a tym samym stanowią ważne ogniwo w produkcji mięsa i mleka. Poza rolnictwem trawy wykorzystywane są także w celach rekreacyjnych, trawnikowych oraz jako element ogólnie pojętego krajobrazu. Trawy zawsze były obecne wokół nas i wydawać by się mogło, że są darmowym dobrem powszechnym, a ich rozwój jest niepotrzebny. Nic bardziej mylnego. Każda roślina, która staje się elementem produkcji w rękach człowieka, jest cenna, a jej rozwój konieczny. Postęp w technologii uprawy, zbioru i hodowli pozwala na większą i stabilniejszą produkcję bardziej wartościowych pasz dla zwierząt i bardziej atrakcyjnych odmian trawnikowych. W latach 2004–2015 krajowa produkcja nasion traw w kwalifikacji polowej wzrosła z 6 tys. ha w roku 2004 do ponad 14 tys. ha w roku 2015. Ze względu na przeznaczenie prawie 70% kwalifikowanych plantacji nasiennych stanowią odmiany pastewne, a największe znaczenie mają gatunki, takie jak życica trwała i życica wielokwiatowa. Kwalifikacja polowa traw 16 000 15 000 14 000 13 000 12 000 11 000 10 000 9 000 8 000 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Od przystąpienia do Unii Europejskiej rośnie popyt na postęp biologiczny i nowe, lepsze odmiany traw. Efektem tego jest wzrost krajowej produkcji materiału siewnego do blisko 10 tys. ton oraz importu do 5 tys. ton (2014 r.). Liczby te świadczą o tym, jak duże jest zapotrzebowanie na materiał siewny odmian traw, za którymi stoi postęp biologiczny. O tym, jak z każdym rokiem hodowla i nasiennictwo polskich traw odzyskuje europejską pozycję, świadczy stosunek importu do eksportu. W roku 2004 import kwalifikowanego materiału siewnego traw 15-krotnie przewyższał eksport. Dziesięć lat później import jest już niespełna 2-krotnie większy od eksportu. Dowodzi to dobrej perspektywy i prężnego rozwoju rynku w ciągu minionych kilkunastu lat. Poznańska Hodowla Roślin reprezentuje polską myśl hodowlaną, której owocem są jedne z najważniejszych gospodarczo gatunków i odmian, takie jak życica trwała Naki, życica mieszańcowa Nadzieja, kostrzewa czerwona Areta, kostrzewa łąkowa Wanda i kupkówka pospolita Amera. Łącznie odmiany PHR stanowią ponad 1/5 plantacji nasiennych wszystkich gatunków traw (w tym 60% życicy mieszańcowej i 25% życicy trwałej). Jest to efekt wieloletnich selekcji i prac hodowców ze Stacji Hodowli Roślin w Antoninach oraz w Wiatrowie. 10 Porozmawiajmy o nasionach... ul. Klemczaka 11, 63-700 Krotoszyn tel. 62 725 32 08, 62 725 32 09 62 722 76 09 www.centnas.pl Kośno-pastwiskowa CENT-1 Mieszanka wieloletnia do użytkowania przemiennego łąkowo-pastwiskowego. Przeznaczona na zielonkę, kiszonkę i siano. Wiernie plonuje na glebach przesuszonych. Daje smakowitą paszę oraz szybko odrasta po skoszeniu lub wypasaniu. Norma wysiewu – 40–45 kg/ha. Koniczyna biała 5% Koniczyna szwedzka 5% Kupkówka 8% Życica trwała 2n 10% Życica trwała 4n 10% Życica wielokwiatowa 10% Kostrzewa łąkowa 12% Kostrzewa czerwona 5% Kostrzewa trzcinowa 10% Tymotka łąkowa 5% Festulolium 10% Życica mieszańcowa 10% pastwiskowo-kośna CENT-2 Wysoki udział wysokoplennych życic i smakowitych odmian tetraploidalnych. Pozwala uzyskać paszę wysokiej jakości dla krów mlecznych oraz młodzieży hodowlanej. Przeznaczona na gleby o uregulowanych stosunkach wodnych. Do 5 odrostów w sezonie. Norma wysiewu – 40–45 kg/ha. Koniczyna biała 4% Koniczyna szwedzka 4% Życica trwała 2n 10% Życica trwała 4n 25% Kostrzewa łąkowa 15% Kostrzewa trzcinowa 10% Tymotka łąkowa 5% Wiechlina łąkowa 7% Festulolium 10% Życica mieszańcowa 10%. pastwiskowa CENT-3 Mieszanka pastewna rekomendowana na gleby narażone na wysychanie. Dobór kupkówki i kostrzew zapewnia wierne plony na glebach przesuszonych. Do zakładania pastwisk na terenie trwałych użytków zielonych oraz na gruntach ornych. Norma wysiewu – 30–35kg/ha. Koniczyna biała 4% Koniczyna szwedzka 4% Życica trwała 2n 10% Życica trwała 4n 15% Życica wielokwiatowa 5% Kostrzewa łąkowa 12% Kostrzewa czerwona 5% Kostrzewa trzcinowa 10% Tymotka łąkowa 5% Wiechlina łąkowa 6% Festulolium 10% Życica mieszańcowa 10% Kupkówka 4% NASIENNICTWO ul. Żeromskiego 83, 62-600 Koło tel. 63 272 04 03 fax 63 272 10 00 www.agronas.pl PROFESSIONAL LINE Mieszanka polecana szczególnie hodowcom bydła oraz producentom mleka, którzy oczekują wysokich plonów zielonej masy. Komponując składniki tych mieszanek, mieliśmy na uwadze otrzymanie wysokobiałkowej, bogatej w cukry oraz energię paszy. Professional Line sprawdzają się w najbardziej specyficznych i trudnych warunkach. Przeznaczone są głównie do użytkowania kośnego na siano oraz sianokiszonkę. Norma wysiewu – 35–60 kg/ha. Kostrzewa czerwona Kostrzewa trzcinowa Kostrzewa łąkowa Tymotka łąkowa Mietlica biaława Wiechlina łąkowa Życica trwała Życica mieszańcowa Koniczyna szwedzka Wyczyniec łąkowy 10% 15% 20% 7% 4% 10% 10% 8% 8% 8% KOŚNO-PASTWISKOWA Mieszanka ze składem, który zapewnia kilkuletnie jej użytkowanie na glebach nie ulegających wielkim wahaniom wilgotności, a najlepiej z uregulowaną gospodarką wodną. Zawartość w składzie życic wielokwiatowej i festulolium pozwala uzyskać w pierwszym roku tworzenia użytków zielonych duże odrosty masy zielonej. Zawartość w mieszance nasion roślin motylkowych drobnonasiennych zwiększa ilość białka, podnosząc wartość pokarmową. Mieszanka pozwala osiągnąć 3–5 odrostów w sezonie charakteryzuje się wysoką masą nadającą się na sianokiszonki i kiszonki. Wykorzystywana również na zielonkę i do spasania. Kostrzewa łąkowa Kostrzewa czerwona Kostrzewa trzcinowa Tymotka łąkowa Festulolium Życica trwała Życica mieszańcowa Życica wielokwiatowa/westerwoldzka Koniczyna aleksandryjska Koniczyna łąkowa 8% 10% 11% 10% 8% 15% 15% 13% 5% 5% PASTWISKOWA DLA KRÓW MLECZNYCH Mieszanka przeznaczona do użytkowania wieloletniego na glebach uniwersalnych, średniozwięzłych w gospodarstwach mlecznych. Nadaje się przede wszystkim na użytkowanie kośne na zielonkę oraz sianokiszonkę. Obecność koniczyny łąkowej i lucerny zwiększa zawartość białka i poprawia smakowitość, natomiast dodatek festulolium zwiększa wartość oraz wysokość plonów uzyskanej paszy. Kostrzewa łąkowa Tymotka łąkowa Festulolium Wiechlina Życica trwała Życica mieszańcowa Życica wielokwiatowa Lucerna siewna Koniczyna łąkowa ul. Przemysłowa 7, 83-400 Kościerzyna tel. 58 686 38 57, 58 686 30 03 tel. kom. 601 423 995, 603 053 108 www.zielenin.com KOŚNO-PASTWISKOWA ZU-1 bez koniczyny Mieszanka wieloletnia na grunty orne mniej żyzne lub okresowo suche. Przeznaczona na zielonkę, siano i kiszonkę. Brak koniczyn w składzie mieszanki poprawia zdolność zakiszania. Norma wysiewu – 35–40 kg/ha. Życica trwała Życica mieszańcowa Kostrzewa łąkowa Kostrzewa czerwona Tymotka łąkowa Życica westerwoldzka Kupkówka pospolita 35% 5% 10% 15% 5% 25% 5% ŁĄKOWA ZŁ-1 Mieszanka wieloletnia przeznaczona na gleby mniej żyzne i zmienne pod względem wilgotnościowym. Udział kostrzewy czerwonej oraz kupkówki pozwala uzyska na stanowiskach słabszych zadowalające plony z przeznaczeniem na siano lub sianokiszonki. Koniczyna czerwona zapewnia odpowiednią zawartość białka w paszy. Norma wysiewu – 35–40 kg/ha. Życica trwała Życica mieszańcowa Kostrzewa czerwona Kostrzewa łąkowa Tymotka łąkowa Kupkówka pospolita Życica westerwoldzka Koniczyna łąkowa 25% 5% 10% 15% 5% 10% 20% 10% PASTWISKOWA ZP-1 Mieszanka wieloletnia przeznaczona na grunty orne o mniejszej żyzności, suche lub okresowo suche. Pastwisko złożone w oparciu o tę mieszankę dostarcza wieloskładnikowej paszy o właściwej wartości pokarmowej wzbogaconej udziałem koniczyny białej. Uzyskuje wysoki plon zielonej masy zarówno w użytkowaniu kośnym, jak i pastwiskowym. Norma wysiewu – 35–40 kg/ha. 10% 8% 15% 10% 20% 15% 10% 6% 5% Wydawca: Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5, 63-004 Tulce tel. 61 872 79 74, 61 872 79 64 [email protected] www.phr.pl Życica trwała Życica mieszańcowa Kostrzewa czerwona Kostrzewa łąkowa Tymotka łąkowa Kupkówka pospolita Życica westerwoldzka Koniczyna biała 30% 5% 10% 10% 5% 10% 22% 8% Zespół redakcyjny: Monika Skrzypczak – Redaktor Naczelny Piotr Burczyk Grażyna Gałczyńska Jan Grzegorowski Piotr Uciechowski Urszula Woźna-Pawlak Porozmawiajmy o nasionach... 11 Z życia PHR Porozmawiajmy o nasionach... AstoriA Pszenica ozima elitarna (e) ± ± ± ± Odmiana o znakomitych parametrach jakościowych – jedyna polska pszenica elitarna. Zalecana do uprawy na terenie całego kraju. Rośliny o bardzo dużej sile krzewienia, średniej wysokości (101 cm) i bardzo wysokiej odporności na wyleganie (7,0) oraz dużej MTZ (50 g). Odmiana o bardzo wysokiej odporności na rdzę żółtą (8,6), wysokiej na choroby podstawy źdźbła (8,1), mączniaka prawdziwego ( 6,8), rdzę brunatną (7,4), brunatną plamistość liści (7,4), fuzariozę kłosów (7,3), dobrej na septoriozę liści (6,4). LegendA Pszenica ozima chlebowa (A) ± ± ± ± Odmiana o najwyższym stopniu mrozoodporności w rejestrze (6), bardzo dobrych parametrach technologicznych i bardzo wysokim potencjale plonowania, szczególnie przy intensywnej agrotechnice. Zalecana do uprawy na terenie całego kraju, sprawdza się na glebach mozaikowych, jest idealna na opóźniony termin siewu. Rośliny o bardzo dużej sile krzewienia, wysokie (115 cm) o wysokiej odporności na wyleganie (6,2) oraz średniej MTZ (44 g). Odmiana o bardzo wysokiej odporności na mączniaka prawdziwego (7,9), wysokiej na choroby podstawy źdźbła (7,9), rdzę żółtą (7,8), rdzę brunatną (7,4) i fuzariozę kłosów (7,9), dobrej na septoriozę liści (6,5) i brunatną plamistość liści (7,4). tuLeckA Pszenica ozima chlebowa (A) ± ± ± ± Odmiana o wysokim potencjale plonowania i ziarnie o charakterystycznym, prawie białym kolorze. Uzyskiwana mąka cechuje się dużą wydajnością oraz wyjątkowo jasną, białą barwą tak bardzo poszukiwaną przez przemysł piekarniczy. Zalecana do uprawy na terenie całego kraju. Bardzo dobrze się krzewi i regeneruje na wiosnę, co może być wykorzystane do późnych terminów siewu. Wykazuje dobrą tolerancję na okresowe niedobory wody. Rośliny średniej wysokości (102 cm) o bardzo wysokiej odporności na wyleganie (6,9), MTZ – 45 g. Odmiana o wysokiej odporności na mączniaka prawdziwego (6,9), choroby podstawy źdźbła (8,0), rdzę żółtą (7,4), rdzę brunatną (7,1), fuzariozę kłosów (7,6) i brunatną plamistość liści (7,9) oraz dobrej na septoriozę liści (6,5). gustAv Nowość Pszenica ozima (A/B) ± ± ± ± Bardzo zdrowotna, stabilnie plonująca odmiana o wysokiej zimotrwałości (zgłoszona do rejestracji w Rosji). Polecana zwłaszcza dla gospodarstw prowadzących intensywną produkcję zwierzęcą (połączenie zdrowotności i odporności na wyleganie sprawia, że nie jest ona tak czasochłonna jak inne odmiany, co pozwala rolnikowi skupić się na produkcji zwierzęcej). Jest zalecana do późniejszych terminów siewu. Może być uprawiana po każdym przedplonie (nawet po kukurydzy i pszenicy). Wyróżnia się dużym kłosem i bardzo wysoką ilością ziaren w kłosie. skontaktuj się z nami! Monika skrzypczak tel. 502 000 568 [email protected] karolina Figura tel. 501 258 372 [email protected] Piotr Burczyk tel. 503 152 020 [email protected] Więcej informacji na www.phr.pl Biuro: Piotr uciechowski tel. 61 872 79 64 508 001 509 [email protected]
