Myringoplastyki u dzieci Elżbieta Hassmann-Poznanska Klinika Otolaryngologii Dziecięcej Białystok Myringoplastyki Część większego zabiegu otologicznego Zabieg ograniczony do błony bębenkowej ubytek błony bębenkowej przewlekle zapalenie ucha perforacje po drenach wentylacyjnych perforacje pourazowe utrata jej sztywności kieszenie retrakcyjne Przewlekły stan zapalny ucha środkowego doprowadza do trwałych następstw takich jak: kieszenie retrakcyjne, perforacje błony bębenkowej, uszkodzenie łańcucha kosteczek Następstwa przewlekłego stanu zapalnego ucha środkowego Liczne następstwa mogą występować równocześnie Leczenie następstw niekoniecznie wpływa na przebieg samego procesu stanu zapalnego W leczonym uchu nadal mogą rozwijać się dalsze następstwa przewlekłego stanu zapalnego Hamilton J Chronic otitis media in childhood w Scott-Brown’s Otolaryngology 2008 Myringoplastyka u dzieci - za Zamknięcie błony bębenkowej zapobieganie stanom zapalnym ucha możliwość korzystania ze sportów wodnych Poprawa słuchu Zapobieganie progresji zmian destrukcyjnych, uszkodzeniu łańcucha kosteczek, rozwojowi przewlekłego zapalenia ucha z perlakiem Zapobieganie rozwojowi mieszanego upośledzenia słuchu Myringoplastyki u dzieci - przeciw Zaburzenia czynności trąbki słuchowej związane z wiekiem Częste infekcje górnych dróg oddechowych i ucha Niedojrzały układ odpornościowy Perforacja może spełniać rolę leczniczą podobną do drenu wentylacyjnego Ograniczona współpraca z pacjentem Materiał 99 chorych (114 uszu) 67 uszu operowanych z powodu przewlekłej perforacji 47 uszu operowanych z powodu nieodprowadzalnej i niekontrolowalnej kieszonki retrakcyjnej Średni czas obserwacji – 29 miesięcy (zakres 6-72 miesięcy) Kryteria wykluczenia Brak łączności łańcucha kosteczek Równoczesna mastoidektomia Przewlekle zapalenie ucha z perlakiem Reoperacje Analiza wyników Wynik anatomiczny (zamknięcie błony bębenkowej, obecność retrakcji i/lub atelektazji) Wynik czynnościowy (PTA 0.5, 1, 2, 4 kHz) Utrzymywanie się lub nawrót patologii ucha środkowego Chirurgia dostęp zauszny, technika „underlay” Materiał użyty do Perforacje przeszczepu Powięź mięśnia Kieszenie retrakcyjne 86.5% 6.4% 10.5% 83% 3% 6.4% 0 4.2% skroniowego Powięź+chrząstka Ochrzęstna Ochrzęstna+chrząstka Wiek chorych 15 10 5 0 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Średni - 11.9 ±3.2 lat 33% ≤ 10 lat 56 chłopców i 43 dziewczynki Każde z uszu rozpatrywano odrębnie. Grupy nie różniły się istotnie wiekiem, wielkością perforacji/kieszeni, słuchem przed zabiegiem i czasem obserwacji Lokalizacja zmian błony bębenkowej Perforacje Kieszenie retrakcyjne 25% 30% 30% p<00001 (χ2 test) 71% 28% Subtotalne 12% Subtotalne 4% Stan operowanego ucha Perforacje Kieszenie retrakcyjne Stan zapalny 17,9 Suche 82,1 Suche 57,4 p=0.0039 (χ2 test) OME 42,6 Ucho contralateralne Stan ucha kontralateralnego OME Perforacje Kieszenie retrakcyjne 1.5% 4.3% retrakcyjne/atelektazje 13.4%* 36.2%* Perforacje 17.9%* 2.1%* Myringoskleroza 16.4%* 2.1%* Stan po operacji 17.9% 29.8% Total 67.2% 74.5% Kieszenie *p=0.0007 (χ2) , *p=0.0090, *p=0.01 (Fisher) Wynik anatomiczny Perforacje Zamknięta błona bębenkowa Błona w normalnym położeniu Niewielka retrakcja Atelektazje/ kieszenie retrakcyjne Perforacja Kieszenie Razem retrakcyjne 91% 97.9% 93.9% 67.1% 59.6% 64% 16.4% 25.5% 20.2% 7.5% 12.8% 9.7% 9% 2.1% 6.1% Utrzymywanie się lub nawrót patologii ucha środkowego Perforacja Kieszeń retrakcyjna Razem OME 10% 14.9% 12.3% OME+dreny 1.5% 14.9% 7% 11.5%* 30.8%* Razem p= 0.0175 (χ2 test) Wyniki anatomiczne + nawrót zapalenia ucha Perforacje Dobry wynik anatomiczny bez powikłań Niewielka retrakcja bez powikłań Atelektazje, perforacje i/lub OME Kieszenie Razem retrakcyjne 63% 51% 58% 10.5% 10.6% 10.5% 26.5% 38.4% 31.5% Wyniki myringoplastyk u dzieci przegląd literatury Ilość przypadków Wiek Te (1998) 93 3-16 94.6% 1.3 Denoyelle (1999) 231 4-17 93/81 3 Autor Vrabec (1999) meta-analiza Sukces zabiegu Okres (%) obserwacji (lata) 56-94 Pignatario (2001) 41 8-14 80.5 3 Umapathy (2003) 89 4-14 90/88 1 Yung (2007) 54 4-14 84/63 3 Halim (2009) 218 5-18 79 Knapik (2011) 201 3-18 70 2 Castro (2013) 81 7-14 84 1 81/73 1 Takahashi-Tatsumi (2014) Kent (2014) 67 172 3-17 73.8 Utrzymywanie się patologii ucha środkowego OMS OMS + Dreny Atelektazje Perlak 10.6% 5.0% 6.7% 2.3% Vrabec J.T. Arch Otolaryngol H&N Surg 1999;125:530 Wyniki myringoplastyk u dzieci Wynik po 12 miesiącach Zamknięta błona Wiek 4-8 lat 85.7% Wiek 9-13 lat 84.0% Różnica OMS/atelektazje 35.7% 7.7% - 28% Wyciek z ucha /myringitis 23.1% 20.0% - 3.1% Dobry wynik 54.4% 68.8% - 1.7 14.2% Yung M Otol Neurotol 2007; 28: 353 Przewodnictwo powietrzne i kostne 0.5, 1, 2, 4 kHz (średnio±SD dB HL) Perforacje Kieszenie retrakcyjne Przewodnictwo Przed Po Przed Po zabiegiem zabiegu zabiegiem zabiegu 8.9±3.3 9.3±2.4 8.6±2.1 8.8 ±1.9 25.3±9.8* 17.2±6.6* 26.3±9* 17.4±6* kostne Przewodnictwo powietrzne p < 0.00001 (Wilcoxon signed-rank test) Rezerwa słuchowa 0.5, 1, 2, 4 kHz (średnia±SD dB HL) Perforacje Kieszenie retrakcyjne Razem Przed Po zabiegu Redukcja zabiegiem 16.2±8.4 7.7±5.6 8.5 17.7±8.5 8.6±4.8 8.9 16.8±8.4 8.0±5.3 8.7 Audiologiczne powodzenie definiowane jako pooperacyjna rezerwa ślimakowa < 20 dB i przewodnictwo kostne < 10dB 93.9% Wynik słuchowy niezależny od wieku dziecka i wskazań do myringoplastyki Wyniki słuchowe myringoplastyk Vrabec 1999 Rezerwa Rezerwa <20 Zmniejszenie <10 DB dB 49% 87% Knapik 2011 97.4% Vartiainen 1993 84.9% Ophir 1987 87% Denoyelle 1999 88% Kent 2014 88.3% Duval 2015 rezerwy 9.1 dB HL 11.15 dB HL 9 dB HL Wyniki słuchowe myringoplastyk 172 chorych, średni wiek 8.9, 76% jatrogenne Kent DT JAMA Otolaryngol H&N Surg 2014; 140: 106 Czynniki prognostyczne Czynność trąbki słuchowej Adenoidektomia Wielkość perforacji (Lee, Emir) Lokalizacja perforacji Obecność stanu zapalnego (Denoyelle, Pignatario, Uyar) Stan przeciwnego ucha (Denoyelle, Uyar, Collins) Technika chirurgiczna (Duval) Doświadczenie chirurga (Duval) Wpływ wieku na wyniki tympanoplastyk – metaanaliza 19 badań Vrabec JT Wpływ wieku na wyniki myringoplastyk u dzieci 285 uszu/238 po drenach wentylacyjnych, średni czas obserwacji 7,5 miesiąca (około ½ ≥ 6 miesięcy), sukces – zamknięta błona bębenkowa 79.1 69.4 68.5 2-4 lat (50) 5-7 lat (130) 8-13 lat (105) Przy ograniczeniu analizy multivariantowej do chorych z przynajmniej 6 miesięcznym okresem obserwacji częstość niepowodzeń 5 X częstsza u dzieci 2-4 lat (p=0.005) Duval M. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2015 Myringoplastyki u dzieci - problemy do rozważenia Stan zdrowia dziecka – infekcje, przerost migdałka gardłowego Stan słuchu Wiek Stan ucha do zabiegu i przeciwnego Wybór techniki operacyjnej Obecność wad twarzoczaszki Preferencje dziecka i rodziców Wnioski Zarówno anatomiczne jak i słuchowe wyniki myringoplastyk u dzieci są dobre Główna przyczyna niepowodzeń to utrzymywanie się patologii ucha środkowego co skutkuje nawrotami wysięku i atelektazjami błony bębenkowej Nawroty patologii ucha środkowego występują istotnie częściej w uszach operowanych z powodu kieszeni retrakcyjnych