Giełdowe produkty strukturyzowane

GIEŁDOWE
PRODUKTY
STRUKTURYZOWANE
W to też możesz inwestować na giełdzie
G
I
E
ŁD
A
P
A
P
I
E
R
Ó
W
W
A
R
T
O
ŚC
I
O
W
Y
C
H
W
W
A
R
S
Z
A
W
I
E
GIEŁDOWE
PRODUKTY
STRUKTURYZOWANE
Wiodące na świecie giełdy prowadzą obrót nie tylko akcjami, obligacjami
czy instrumentami pochodnymi. Ich oferta obejmuje także produkty
strukturyzowane, które z powodzeniem rozwijają się od kilku lat również
w Polsce.
Produkty strukturyzowane notowane na GPW należą do najbardziej
innowacyjnych produktów oferowanych obecnie inwestorom indywidualnym. To instrumenty finansowe, których cena jest uzależniona od
wartości określonego instrumentu bazowego, którym mogą być m.in.:
•
•
•
•
•
•
indeksy giełdowe, branżowe, towarowe;
akcje spółek krajowych i zagranicznych;
surowce energetyczne (np. ropa naftowa, gaz ziemny);
metale szlachetne (np. złoto, srebro);
produkty rolne (np. pszenica, kukurydza, kakao, kawa, cukier);
koszyki: akcji, surowców, indeksów giełdowych.
Specyfika tego instrumentu polega na tym, że daje on możliwość nieograniczonego zysku opartego na instrumentach bazowych (bez
konieczności ich zakupu); dla niektórych instrumentów ryzyko utraty
kapitału jest ograniczone.
Emitentami produktów strukturyzowanych są banki i biura maklerskie.
Każdy produkt strukturyzowany notowany na giełdzie musi mieć:
r
o
s
p
e
k
t
e
m
i
s
y
j
n
y
• p
(może być wspólny dla wielu produktów) oraz
• w
a
r
u
n
k
i
k
o
ńc
o
w
e
e
m
i
s
j
i
(ang. final terms), w których zawarte są
wszystkie istotne informacje na temat instrumentu i emitenta.
ZALETY PRODUKTÓW STRUKTURYZOWANYCH
NOTOWANYCH NA GPW:
• s
z
e
r
o
k
a
p
a
l
e
t
a
p
r
o
d
u
k
t
o
w
a
udostępniająca różne instrumenty bazowe
oraz różny poziom ochrony kapitału;
• t
r
a
n
s
p
a
r
e
n
t
n
o
ść c
e
n
pozwalająca na bieżąco śledzić wycenę produktów;
• g
w
a
r
a
n
c
j
a
p
ły
n
n
o
śc
i
umożliwiająca zamknięcie inwestycji w dowolnym momencie.
RODZAJE GIEŁDOWYCH PRODUKTÓW
STRUKTURYZOWANYCH
W zależności od konstrukcji instrumentu możemy wyróżnić kilka podstawowych rodzajów produktów strukturyzowanych.
P
R
O
D
U
K
T
Y
I
N
W
E
S
T
Y
C
Y
J
N
E
:
P
R
O
D
U
K
T
Y
Z
D
ŹW
I
G
N
I
Ą:
Z
P
E
ŁN
ĄO
C
H
R
O
N
ĄK
A
P
I
T
A
ŁUZ
C
Z
ĘŚC
I
O
W
ĄO
C
H
R
O
N
ĄK
A
P
I
T
A
ŁU
•o
b
l
i
g
a
c
j
e
s
t
r
u
k
t
u
r
y
z
o
w
a
n
e •o
b
l
i
g
a
c
j
e
s
t
r
u
k
t
u
r
y
z
o
w
a
n
e
B
E
Z
O
C
H
R
O
N
Y
K
A
P
I
T
A
ŁU
B
E
Z
O
C
H
R
O
N
Y
K
A
P
I
T
A
ŁU
a
r
r
a
n
t
y
o
p
c
y
j
n
e
e
r
t
y
f
i
k
a
t
y
b
o
n
u
s
o
w
e •w
•c
e
r
t
y
f
i
k
a
t
y
i
n
d
e
k
s
o
w
e
(
t
r
a
c
k
e
r
y
)• c
•c
e
r
t
y
f
i
k
a
t
y
e
k
s
p
r
e
s
o
w
e
•c
e
r
t
y
f
i
k
a
t
y
d
y
s
k
o
n
t
o
w
e •c
e
r
t
y
f
i
k
a
t
y
k
n
o
c
k
o
u
t
P
r
o
d
u
k
t
y
z
p
e
łn
ąl
u
b
c
z
ęśc
i
o
w
ąo
c
h
r
o
n
ąk
a
p
i
t
a
łu
dają inwestorowi potencjalny udział we wzroście lub spadku cen instrumentów bazowych i jednocześnie pełną (100%) lub częściową gwarancję zwrotu zainwestowanego
kapitału w dniu zapadalności produktu. Częściowa ochrona, np. 90%
oznacza, że inwestor może być pewien, że w dniu zapadalności produktu
emitent zapłaci mu nie mniej niż 90% wartości nominalnej danej obligacji/certyfikatu.
P
r
o
d
u
k
t
y
i
n
w
e
s
t
y
c
y
j
n
e
b
e
z
o
c
h
r
o
n
y
k
a
p
i
t
a
łu
emitowane są najczęściej
w formie certyfikatów strukturyzowanych. Brak ochrony zainwestowanego
kapitału rekompensowany jest możliwością uzyskania znacznie wyższej
stopy zwrotu.
P
r
o
d
u
k
t
y
z
d
źw
i
g
n
i
ą nie gwarantują ochrony kapitału. W zamian za to
umożliwiają osiągnięcie znacznie wyższej stopy zwrotu niż inwestycja
w instrument bazowy.
Zysk z inwestycji w produkty z dźwignią zależy od:
efektywności instrumentu bazowego (doboru przez emitenta właściwego instrumentu bazowego i strategii),
okresu trwania instrumentu,
wypłacalności emitenta.
Produkty te oferują kupon wyższy od rynkowej stopy procentowej lub udział
(partycypację) we wzroście lub spadku wartości instrumentu bazowego;
im wyższy współczynnik partycypacji, tym większe możliwości zysku.
PRODUKTY INWESTYCYJNE
O
b
l
i
g
a
c
j
e
s
t
r
u
k
t
u
r
y
z
o
w
a
n
e
– zapewniają zwrot określonej części lub
całości zainwestowanego kapitału w dniu wykupu oraz dają szansę na
dodatkowy zysk uzależniony od zmian wartości instrumentów bazowych.
Wartość obligacji do dnia wykupu może jednak spaść poniżej ceny
emisyjnej. Z uwagi na gwarancję całości lub części kapitału potencjalne
zyski są niższe niż przy bezpośredniej inwestycji w instrument bazowy.
C
e
r
t
y
f
i
k
a
t
y
i
n
d
e
k
s
o
w
e
(
t
r
a
c
k
e
r
y
)
– najczęściej nie mają terminu wykupu
(tzw. open-end). Trackery naśladują 1:1 (lub z dźwignią) zmiany instrumentu bazowego (np. produktów rolnych, indeksów giełdowych, kursów
akcji itp.). Umożliwiają zarabianie zarówno na wzrostach, jak i na
spadkach (short trackery). Certyfikaty te wykorzystywane są przez
inwestorów, którzy chcą uzyskać ekspozycję na inne rynki lub klasy
aktywów (np. złoto, srebro, ropa naftowa, surowce rolne, indeksy krajów
BRIC, indeksy regionalne).
0
s
t
r
a
t
a
i
n
s
b
t
a
r
z
u
o
m
w
e
y
n
t
r
e
k
c
a
r
t
t
r
o
h
s
z
y
s
k
t
r
a
c
k
e
r
P
r
o
f
i
l
w
y
p
ła
t
y
t
r
a
c
k
e
r
a
n
a
w
z
r
o
s
t
i
s
p
a
d
e
k
C
e
r
t
y
f
i
k
a
t
y
e
k
s
p
r
e
s
o
w
e
– emitowane są na okres 3-6 lat. Umożliwiają
inwestorowi osiągnięcie zysku, jeśli cena instrumentu bazowego w trakcie
życia instrumentu pozostaje w trendzie bocznym lub umiarkowanie
wzrostowym. Przed emisją certyfikatu ustalane są dni obserwacji, poziom
ceny instrumentu bazowego (strike), który w dniu obserwacji determinuje
wcześniejszy wykup certyfikatu powiększony o kupon oraz poziom
bariery, której osiągnięcie w trakcie życia produktu powoduje zmianę
profilu wypłaty certyfikatu.
• Jeśli na dzień obserwacji cena instrumentu bazowego jest równa lub
wyższa od określonego poziomu (strike), następuje wcześniejszy
wykup produktu. W takim przypadku inwestor otrzymuje kupon
(odsetki wyższe niż rynkowa stopa procentowa) wraz z nominałem.
• Jeśli na dzień obserwacji cena instrumentu bazowego jest poniżej
strike, certyfikat „przechodzi” na następny okres (zwykle roczny), po
którym przypada kolejny dzień obserwacji. W takim przypadku kupon
nie jest wypłacany, instrument „czeka” na kolejny dzień obserwacji.
www.gpw.pl
• Jeśli strike nie zostanie przekroczony w jakimkolwiek dniu obserwacji,
inwestor otrzymuje nominał inwestycji, jednak pod warunkiem, że kurs
instrumentu bazowego nie spadnie poniżej poziomu bariery.
• Jeśli poziom bariery zostanie przekroczony w trakcie życia produktu,
a w ostatnim dniu obserwacji cena instrumentu bazowego jest poniżej
poziomu strike, inwestor może ponieść stratę, gdyż profil wypłaty na
koniec życia inwestycji wygląda podobnie jak dla trackerów.
P
r
o
f
i
l
w
y
p
ła
t
y
c
e
r
t
y
f
i
k
a
t
u
e
k
s
p
r
e
s
o
w
e
g
o
z
y
s
k
o
s
t
a
t
n
i
a
o
b
s
e
r
w
a
c
j
a
n
t
a
o
b
s
e
r
w
a
c
j
a
d
r
u
g
a
o
b
s
e
r
w
a
c
j
a
p
i
e
r
w
s
z
a
o
b
s
e
r
w
a
c
j
a
i
n
s
b
t
a
r
z
u
o
m
w
e
y
n
t
b
a
r
i
e
r
a
0
s
t
r
i
k
e
s
t
r
a
t
a
C
e
r
t
y
f
i
k
a
t
y
b
o
n
u
s
o
w
e
– emitowane są na określony termin, umożliwiają
inwestorowi osiąganie ponadprzeciętnych zysków, jeśli instrument
bazowy znajduje się w trendzie bocznym lub nieznacznie rośnie/spada.
• Certyfikat bonusowy daje inwestorowi szansę na dodatkowy zarobek
(bonus), jeśli kurs instrumentu bazowego, na który opiewa certyfikat
nie spadnie do określonego poziomu (bariery).
• Jeśli w trakcie życia certyfikatu kurs instrumentu bazowego dotknie
poziomu bariery, inwestor traci szansę na dodatkowy zysk, a kurs
certyfikatu zaczyna naśladować cenę instrumentu bazowego.
• Część certyfikatów bonusowych ma wbudowany maksymalny pułap
zysków, tzw. CAP (patrz: certyfikaty dyskontowe).
P
r
o
f
i
l
w
y
p
ła
t
y
c
e
r
t
y
f
i
k
a
t
u
b
o
n
u
s
o
w
e
g
o
w
d
n
i
u
w
y
g
a
śn
i
ęc
i
a
z
y
s
k
b
a
r
i
e
r
a
s
t
r
a
t
a
i
n
s
b
t
a
r
z
u
o
m
w
e
y
n
t
0
s
t
r
i
k
e
C
a
p
C
e
r
t
y
f
i
k
a
t
y
d
y
s
k
o
n
t
o
w
e
– emitowane są na określony termin, umożliwiają
inwestorowi osiągnięcie najwyższego zysku przy rynku znajdującym się
w trendzie bocznym lub niewielkich trendach wzrostowych/spadkowych.
• W momencie kupna udzielane jest dyskonto ceny w stosunku do ceny
instrumentu bazowego (inwestycja w certyfikat dyskontowy jest tańsza
niż inwestycja w odpowiadający mu instrument bazowy).
W dniu wygaśnięcia inwestor otrzyma cenę wynikającą z kursu
instrumentu bazowego.
• W zamian za dyskonto, cena certyfikatu może wzrosnąć tylko do
określonego maksymalnego pułapu, tzw. CAP’a.
• Jeśli cena instrumentu bazowego wzrośnie powyżej CAP’a, inwestor nie
będzie czerpał zysku w związku z dalszym wzrostem ceny instrumentu
bazowego.
• Inwestorzy poniosą stratę, jeśli instrument bazowy spadnie poniżej
ceny zakupu certyfikatu. Strata będzie jednak niższa niż dla instrumentu bazowego.
P
r
o
f
i
l
w
y
p
ła
t
y
c
e
r
t
y
f
i
k
a
t
u
d
y
s
k
o
n
t
o
w
e
g
o
w
d
n
i
u
w
y
g
a
śn
i
ęc
i
a
z
y
s
k
C
a
p
0
s
t
r
a
t
a
i
n
s
b
t
a
r
z
u
o
m
w
e
y
n
t
s
t
r
i
k
e
PRODUKTY Z DŹWIGNIĄ
W
a
r
r
a
n
t
y
o
p
c
y
j
n
i
e
– instrument finansowy posiadający profil wypłaty
analogiczny jak nabywcy opcji. Są to produkty inwestycyjne z dźwignią,
dające możliwość zarabiania na wzrostach i spadkach instrumentów
bazowych. Zyski są potencjalnie nieograniczone, strata nie może być
większa niż zainwestowana w warranty kwota.
C
e
r
t
y
f
i
k
a
t
y
t
y
p
u
k
n
o
c
k
o
u
t
– certyfikaty z dźwignią finansową, dające
możliwość zarabiania na wzrostach (certyfikaty long) i na spadkach
(certyfikaty short) instrumentów bazowych. Dźwignia finansowa dla
certyfikatów jest tym większa, im bliżej bariery znajduje się kurs
instrumentu bazowego. Dzięki prostej konstrukcji i wielu instrumentom
bazowym certyfikaty knock-out zyskują ogromną popularność na giełdach
europejskich.
I
n
n
e
t
y
p
y
p
r
o
d
u
k
t
ó
w
, których profil wypłaty zależy od spełnienia
warunków opisanych w dokumencie „Warunki końcowe emisji”.
POWODY, DLA KTÓRYCH WARTO
INWESTOWAĆ W INSTRUMENTY
STRUKTURYZOWANE NOTOWANE NA GPW:
• bezpieczeństwo i przejrzystość obrotu, pełna informacja o produkcie
i emitencie,
• możliwość ochrony kapitału przy jednoczesnym udziale w zyskach
(produkty gwarantujące ochronę kapitału),
• możliwość osiągania zysków przewyższających tradycyjne formy
oszczędzania, takie jak lokaty i obligacje; wiele instrumentów ma
wbudowaną dźwignię finansową,
• możliwość zarabiania na wzrostach i na spadkach instrumentów
bazowych (trackery, warranty opcyjne, certyfikaty knock-out),
• znana inwestorowi przed rozpoczęciem inwestycji formuła wypłaty,
którą w momencie wykupu oferuje dany instrument,
• możliwość dostępu do nowych rynków (np. zagranicznych) i nowych
instrumentów (m.in. surowców, indeksów, walut), do których dostęp
dotychczas był niemożliwy – szczególnie w przypadku inwestorów
indywidualnych,
• możliwość bezpośredniego dostępu do usług, które wcześniej były
niedostępne dla inwestorów indywidualnych,
• w przypadku produktów strukturyzowanych notowanych na giełdzie
możliwość sprzedaży instrumentu na rynku wtórnym (inwestor ma
możliwość wycofania się z inwestycji w dowolnym momencie przed
terminem wykupu instrumentu przez emitenta),
• dywersyfikacja inwestycji,
• wszystkie produkty giełdowe na jednym rachunku w domu maklerskim.
CZYNNIKI RYZYKA
Przed zawarciem transakcji produktami strukturyzowanymi, inwestor
powinien być pewien, że w pełni rozumie zasady inwestowania w te
instrumenty oraz związane z nimi czynniki ryzyka opisane w dokumencie
„Warunki końcowe emisji”.
Istnieje ryzyko utraty kapitału zainwestowanego w produkty strukturyzowane w przypadku upadku emitenta.
Ulotka ma charakter edukacyjny. Podstawowym źródłem informacji o poszczególnych produktach strukturyzowanych są prospekty emisyjne i warunki końcowe emisji dostępne, wraz z szerszą informacją na temat tych
instrumentów, na stronach internetowych emitentów.
Na stronie www.gpw.pl znajdą Państwo również wyszukiwarkę, która
pozwoli znaleźć odpowiedni instrument do Państwa przewidywań rynkowych.
Pytania prosimy kierować na adres: [email protected].
G
I
E
ŁD
A
P
A
P
I
E
R
Ó
W
W
A
R
T
O
ŚC
I
O
W
Y
C
H
W
W
A
R
S
Z
A
W
I
E
ul. Książęca 4, 00-498 Warszawa
T: 22 628 32 32, F: 22 628 17 54
[email protected]