1 GRUDZIEŃ - ŚWIATOWY DZIEŃ AIDS

KRAJOWY PROGRAM ZWALCZANIA AIDS I ZAPOBIEGANIA
ZAKAŻENIOM HIV OPRACOWANY NA LATA 2007-2011
Program określa politykę rządu w zakresie zapobiegania HIV/AIDS i zwalczania ich
społecznych skutków. Jest realizowany zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie
Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV i stanowi kontynuację
działań podejmowanych w latach 1996-2006. Głównymi zadaniami Krajowego Programu są:
ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń HIV m.in. poprzez zapewnienie odpowiedniego
dostępu do informacji, edukacji i usług w zakresie profilaktyki HIV/AIDS, tj.: prowadzenie
długofalowych programów profilaktyczno - edukacyjnych dla młodzieży, organizowanie
uświadamiających kampanii medialnych, rozszerzanie sieci punktów wykonujących testy na
obecność HIV z profesjonalnym poradnictwem, międzynarodowa wymiana doświadczeń
w walce z HIV/AIDS; poprawa jakości życia i dostępu do opieki zdrowotnej dla osób żyjących
z HIV/AIDS oraz ich bliskich poprzez promowanie i wspieranie działań organizacji
pozarządowych i wolontariatu w zakresie profilaktyki HIV, pomocy zakażonym HIV i chorym na
AIDS, promowanie projektów integracyjnych z chorymi.
Jednym z podmiotów realizujących Program jest Inspekcja Sanitarna. Realizacja założeń,
celów i strategii odbywa się głównie poprzez działania edukacyjne społeczeństwa,
ukierunkowane na zmianę postaw i zachowań ludzi w zakresie dbania o swoje zdrowie.
W ramach Programu corocznie realizowana jest społeczna kampania multimedialna oraz
obchodzony 1 grudnia „Światowy Dzień AIDS”.
Informacja o HIV/AIDS
HIV (Human Immunodeficiency Virus), czyli ludzki wirus upośledzenia
odporności został zidentyfikowany w 1983r.
HIV jest wrażliwy na czynniki fizykochemiczne:
- znajdując się w roztworze, ginie w temperaturze 56 °C po 10 – 20 min.
- poza organizmem człowieka żyje krótko, zaledwie kilka godzin
- wrażliwy na działanie środków dezynfekujących, zwłaszcza zawierających chlor.
Wirus potrzebuje około 48 godzin, aby namnożyć się w organizmie w takich ilościach, aby
człowiek stał się zakaźny dla innych. W chwili obecnej nie ma szczepionki na HIV ani nie można
go wyeliminować z organizmu człowieka.
Drogi zakażenia:
* poprzez kontakty seksualne:
- stosunek seksualny
* poprzez krew:
- wniknięcie zakażonej krwi do organizmu podczas wstrzykiwania zakażonego narkotyku lub
używania zakażonej igły lub strzykawki
- używanie niesterylnych narzędzi medycznych i kosmetycznych
- transfuzję zakażonej świeżej krwi
* z matki na dziecko:
- zakażona matka może zakazić dziecko podczas ciąży, porodu oraz w trakcie karmienia piersią.
AIDS - zespół nabytego upośledzenia systemu odpornościowego człowieka: niszczenie jego sił
obronnych, osłabienie zdolności organizmu do zwalczania chorób; nie jest to pojedyncza
choroba, ale zespół różnych objawów i/lub chorób charakterystycznych dla późnego etapu
zakażenia HIV.
AIDS jest późnym (końcowym) etapem zakażenia HIV.
Potencjalnie zakaźne płyny to: krew, sperma, płyn przedejakulacyjny, wydzielina pochwy
oraz mleko kobiece i każdy płyn zawierający widoczną domieszkę krwi. Aby doszło do
zakażenia płyny te muszą mieć kontakt z błonami śluzowymi lub/i uszkodzoną skórą.
Nieuszkodzona, zdrowa skóra jest barierą dla wirusa, błony śluzowe nie stanowią takiej ochrony.
HIV nie przenosi się poprzez pot, ślinę, łzy, mocz, kał. Zwykłe codzienne
kontakty z osobą zakażoną są całkowicie bezpieczne. HIV nie przenosi się
poprzez dotyk, kichanie, kasłanie. Nie można zakazić się podczas wspólnej
kąpieli w basenie, używanie sztućców, wspólne spożywanie posiłków,
korzystanie z toalety i w innych tego typu sytuacjach. HIV nie jest
przenoszony przez zwierzęta, komary i inne insekty.
Droga do AIDS...
W przybliżeniu po 3-6 tyg. od zakażenia HIV u 50-90% osób pojawiają się niecharakterystyczne
objawy, które nie leczone samoistnie ustępują zazwyczaj w ciągu 14 dni. Okres ten to pierwotna
infekcja HIV.
Mogą wystąpić niektóre z wymienionych objawów:
• gorączka
•
•
•
•
•
•
złe samopoczucie
powiększenie węzłów chłonnych
zapalenie gardła
bóle mięśni i stawów
chudnięcie
•
•
•
uczucie zmęczenia
depresja
dolegliwości ze strony układu pokarmowego (biegunka, brak apetytu, nudności)
nocne poty
•
wysypka
Po ustąpieniu objawów pierwotnej infekcji następuje okres bezobjawowego zakażenia HIV,
któremu mimo braku jakichkolwiek objawów chorobowych towarzyszy intensywne rozmnażanie
się wirusa w węzłach chłonnych. Osoba żyjąca z HIV przez lata czuje się dobrze, nie widać po
niej choroby, prowadzi normalny tryb życia. Ponieważ
nie wie o swoim zakażeniu, staje się nieświadomie
źródłem zakażenia dla innych. Okres bezobjawowy trwa
średnio 8 lat (od 1,5 do 15 lat).
Końcowym stadium choroby, będącej skutkiem
zakażenia HIV, jest AIDS. Charakteryzuje się on
wystąpieniem trudnych do leczenia infekcji oportunistycznych. Są to zakażenia drobnoustrojami,
które w normalnych warunkach nie powodują choroby albo są bardzo dobrze kontrolowane przez
układ odpornościowy. Do infekcji oportunistycznych należą m. in.:
• zapalenie płuc
• grzybica narządów wewnętrznych
• półpasiec
• zakażenia wirusami opryszczki, cytomegalii
• gruźlica różnych narządów
•
toksoplazmoza.
Jak uniknąć zakażenia HIV:
- używaj tylko własnych przyborów kosmetycznych, np. żyletek i sprzętu do golenia i depilacji,
- przekłuwaj uszy, wykonuj zabiegi kosmetyczne i tatuaż tylko w specjalistycznych gabinetach,
- używaj jednorazowych, sterylnych igieł i strzykawek,
- unikaj narkotyków i uważaj, żeby ktoś Ci ich nie podał,
- bądź wierny partnerowi wymagaj wierności partnera,
- przypadkowe kontakty seksualne są ryzykowne – Twój nowy partner może być zakażony HIV,
- jeśli piłeś alkohol, poczekaj z seksem,
- pamiętaj, że prezerwatywa zmniejsza ryzyko zakażenia HIV,
- jeśli zachowałeś się ryzykownie – zrób test na HIV.
PAMIĘTAJ!
Unikaj ryzykownych zachowań i dbaj o zdrowie swoje i swoich bliskich. Nie bój
się szczerze rozmawiać o przeszłości partnera. Myśl o tym, aby żyć bezpieczniej.
Wykorzystuj wiedzę o HIV w praktyce. Zrób test na HIV, dowiedz się jaki jest
Twój status serologiczny. Nieważne kim jesteś, co robisz, jakie masz
wykształcenie, czy też przekonania - HIV i AIDS może dotyczyć także Ciebie.
Całodobowy telefon zaufania AIDS: 022 692 82 26
Poradnia internetowa: www.aids.gov.pl
AIDS zielona linia 022 621 33 67
Badanie w kierunku obecności wirusa HIV można wykonać anonimowo i bezpłatnie:
Punkt Konsultacyjno – Diagnostyczny przy Górnośląskim Stowarzyszeniu „Wspólnota”
ul. Zjednoczenia 10, 41-500 Chorzów tel. (032) 241-32-55
Literatura:
A.
Cybula, I. Głowaczowska, G. Konieczny, D. Latarska, A. Marzec - Bogusławska: Najważniejsze
pytania
o HIV/AIDS, Wyd. Poznańskie, 2005
Co musisz wiedzieć o HIV/AIDS bez względu na to gdzie mieszkasz i pracujesz?, Warszawa 2008
G. Konieczny: Informacja o HIV/AIDS, Społeczny Komitet ds. AIDS, Warszawa 2006
www.aids.gov.pl,
www.aids.gov.pl www.wsse.katowice.pl
Sekcja Oświaty Zdrowotnej Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Tychach