Nadciśnienie

NADCIŚNIENIE TETNICZE, CO JEST PRAWDĄ A CO FAŁSZEM?
Bożena Krymska
Nadciśnienie tętnicze to stan, w którym utrzymują się
wysokie wartości ciśnienia tętniczego. O nadciśnieniu,
czyli podwyższonym ciśnieniu tętniczym krwi mówimy
wówczas, kiedy ciśnienie tętnicze przynajmniej w
trzykrotnym pomiarze dokonywanym w różnych dniach
wynosi 140/90 mmHg lub więcej, bez względu na wiek.
Nadciśnienie tętnicze występuje u około 29% dorosłych Polaków. U 30% zaś
stwierdza się ciśnienie wysokie prawidłowe, co oznacza, że osoby te są w szczególny sposób
narażone na rozwój nadciśnienie w przyszłości.
W związku z tak powszechnym występowaniem tej choroby, wiedza Polaków
powinna być na tyle duża, by móc skutecznie jej zapobiegać i postępować w przypadku
zachorowania. Dlatego proponuję poznanie i ewentualne zweryfikowanie swojej wiedzy na
temat nadciśnienia tętniczego krwi na podstawie poniższych zagadnień.
1. Mam złe geny. W mojej rodzinie na nadciśnienie tętnicze choruje dziadek i ojciec. Z
pewnością ja także zachoruję.
FAŁSZ
Prawdą jest, że nadciśnienie tętnicze samoistne zależy od nieprawidłowości w
wielu genach i można odziedziczyć predyspozycję do jego wystąpienia. Natomiast to czy
nadciśnienie się rozwinie i w jakim wieku zależy od tzw. czynników ryzyka jego rozwoju. Te
czynniki możemy podzielić na dwie grupy: takie których nie można zmodyfikować (wiek,
płeć, czynniki genetyczne) i inne poddające się modyfikacji. Tych podlegających modyfikacji
jest zdecydowanie więcej, dzięki czemu możliwe jest obniżanie ciśnienia tętniczego, a nawet
zapobieganie jego wystąpieniu.
2. Skoro ciśnienie tętnicze rośnie z wiekiem, to nie powinno się go obniżać w wieku
starszym.
FAŁSZ
Prawdą jest, że ciśnienie tętnicze wykazuje
tendencje do wzrostu wraz z wiekiem, co przyczynia się do
zwiększenia zapadalności na nadciśnienie tętnicze i
częstości jego występowania wśród osób w podeszłym
wieku. Mimo, iż nadciśnienie jest bardzo częste u osób w podeszłym wieku, należy je
traktować jako stan patologiczny. Wzrost ciśnienia tętniczego wiąże się ze zwiększonym
ryzykiem udaru mózgu, choroby wieńcowej, niewydolności serca i schyłkowej niewydolności
nerek. Leczenie powoduje znaczne zmniejszenie częstości występowania tych powikłań.
3. Alkohol obniża ciśnienie, ponieważ zmniejsza poziom stresu.
I TAK I NIE Stwierdzono ścisły związek pomiędzy spożyciem alkoholu a nadciśnieniem
tętniczym. Co prawda wykazano, że małe ilości alkoholu (mniej niż 30 g
etanolu dziennie) mogą w rzeczywistości obniżać ciśnienie tętnicze, mogą
wpływać na zmniejszenie śmiertelności ogólnej, śmiertelności z powodu
choroby wieńcowej, częstości zawału serca, udaru niedokrwiennego
mózgu, cukrzycy. Inne badania dowodzą, że picie alkoholu nawet w
małych ilościach może powodować silny wzrost ciśnienie krwi. Ponadto
spożywanie alkoholu utrudnia skuteczne leczenie nadciśnienia i w związku z tym Polskie
Towarzystwo Nadciśnienie Tętniczego nie zaleca spożywania alkoholu.
4. Od lat palę papierosy. Myślę, że kilka słabych papierosów dziennie nie zaszkodzi
mojemu nadciśnieniu.
FAŁSZ
Wykazano, że po wypaleniu jednego papierosa zwiększa się
zarówno ciśnienie skurczowe jak i rozkurczowe, a u osób wypalających
paczkę dziennie jest ono podwyższone przez większość czasu. U palaczy
niektóre leki obniżające ciśnienie, tzw. beta-adrenolityki, są mniej skuteczne
niż u osób niepalących. Pacjentom z nadciśnieniem tętniczym palącym tytoń
jednoznacznie zaleca się zaprzestanie palenia tytoniu.
5. Odkąd przytyłem kilka kilogramów mam podwyższone wartości ciśnienia.
PRAWDA Zależność między masą ciała a ciśnieniem tętniczym wykazano jednoznacznie w
badaniach Obserwuje się indywidualne różnice skuteczności
zmniejszania masy ciała jako metody obniżania ciśnienia
tętniczego. U pacjentów przyjmujących leki obniżające ciśnienie
przytycie kilku kilogramów jest często powodem nieskuteczności
leczenia.
6. Nie mogę uprawiać żadnego sportu, bo choruję na nadciśnienie.
FAŁSZ Zwiększona aktywność fizyczna wiąże się z niższym ciśnieniem tętniczym. Prawdą
jest, że w trakcie wysiłku fizycznego ciśnienie rośnie, ale po odpoczynku stwierdzamy
znacznie niższe jego wartości niż przed podjęciem aktywności fizycznej. Ważny jest także
rodzaj wysiłku fizycznego. Zalecane są raczej sporty
wytrzymałościowe niż siłowe. Zwiększona aktywność
fizyczna związana bądź z wykonywanymi codziennie
czynnościami, bądź wynikająca z zaplanowanych
ćwiczeń fizycznych, jest związana z obniżaniem
ciśnienia tętniczego oraz zapobiega jego rozwojowi.
7. Sen jest dobry na wszystko, również na nadciśnienie
PRAWDA
Dobry, zdrowy sen jest jednym z elementów profilaktyki chorób serca. Nie
należy lekceważyć problemów z codziennym zasypianiem, bo
mogą być sygnałem poważniejszych dolegliwości. Krótkie sjesty
w środku dnia o około 30% zmniejszają ryzyko zgonów z
powodu choroby wieńcowej. Zapytaj partnera, czy chrapiesz.
Jeśli tak, zmierz sobie ciśnienie. Tak zwany bezdech senny,
któremu towarzyszy chrapanie, sprzyja nadciśnieniu tętniczemu.
8. Choruję na nadciśnienie, a więc nie będę mógł pić kawy.
FAŁSZ
U osób regularnie pijących kawę nie obserwowano zwiększonej częstości
występowania
chorób
układu
sercowo-naczyniowego.
Rozsądne jest zalecenie umiarkowanego spożycia płynów
zawierających kofeinę, takich jak kawa, herbata, coca-cola i
podobne napoje. Należy odradzać spożywanie większych
ilości kawy dziennie.
9. Mam dzisiaj prawidłowe ciśnienie a więc nie przyjmę
tabletki „na nadciśnienie”, bo za bardzo mi się obniży.
FAŁSZ
Nigdy samowolnie nie należy przerywać leczenia. Dobre samopoczucie i
prawidłowe ciśnienie krwi to wynik stosowania leków. Odstawienie leków może
spowodować wzrost ciśnienia czasem bardzo gwałtowny i bardzo niebezpieczny dla życia.
10. Muszę zrobić przerwę w przyjmowaniu tabletek na nadciśnienie, bo uszkodzą mi
wątrobę.
FAŁSZ
Należy pamiętać, że nadciśnienie tętnicze to choroba przewlekła, którą należy
leczyć bez przerw i przez całe życie. Przemysł farmaceutyczny świadomy powyższego
wprowadza preparaty, które nie uszkadzają wątroby.
11. Czy to prawda, że leki przeciw nadciśnieniu prowadzą do impotencji?
I TAK i NIE
Rzeczywiście tak, ale z zastrzeżeniem, że
nie wszystkie leki hipotensyjne i nie zawsze. Informacja, że
lek wywołuje impotencję nie oznacza, że każdy, kto
przyjmuje lek, spotka się z tym problemem. Informację tę
należy interpretować jedynie tak, że lek u pewnej liczby
pacjentów wywołuje ten objaw.
12. Na wartości ciśnienia ma wpływ moja dieta
PRAWDA
Duże spożycie soli kuchennej może wpływać na występowanie nadciśnienia
tętniczego krwi. Natomiast obniża ciśnienie spożywanie
owoców i warzyw bogatych w potas, np. pomidory,
banany. Zwykła sól kuchenną należy zastąpić solą
potasową a potrawy doprawiać czosnkiem, cebulą i
ziołami.
Więcej na temat nadciśnienia tętniczego można znaleźć na www.sccs.pl