Dziś Tadeusz Kantor

Dziś Tadeusz Kantor!
Dwudziesta rocznica śmierci Tadeusza Kantora
KONFERENCJE, SPOTKANIA, WYSTAWY, PROJEKCJE FILMOWE 7-11 GRUDNIA 2010
Sztuka Tadeusza Kantora syciła się pamięcią i różnymi formami wspomnień, jednak
dwudziestolecie śmierci artysty prowokuje do znalezienia nowego miejsca jego twórczości
i naszego z nią związku. Szczególnie ważne staje się poszukiwanie odpowiedzi na pytanie
„Kim jest dziś Tadeusz Kantor?” W związku z tym pięciodniowe sympozjum poświęcone
krakowskiemu twórcy, zorganizowane przez Cricotekę przy współpracy Państwowej
Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie, Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego
oraz Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, to nie
tyle obchody jubileuszowe, ile próba nawiązania dialogu z jego dziełem. Wielowątkowa
inscenizacja obecności, aktualności, a także historycznej hermetyczności Kantora, dokona
się w różnych miejscach pamięci.
7 grudnia 2010
Galeria Krzysztofory, ul. Szczepańska 2
SESJA STUDENCKO – DOKTORANCKA „DZIŚ TADEUSZ KANTOR!”
10.00-10.15 Otwarcie konferencji
10.15-11.30
REKAPITULACJA
Sylwia Lichocka (Studenckie Koło Teatrologiczne UMK Toruń)
Teatrolog u bram (nie)wiedzy. Przegląd prac poświęconych Tadeuszowi Kantorowi
w „Teatrze” i „Dialogu” w latach 2001-2010
Anna Nawrot (Studium Nauk Humanistycznych UŁ)
Niemożliwe. Interpretacja twórczości Tadeusza Kantora w praktyce kuratorskiej
Jarosława Suchana
11.30-11.45 Przerwa
11.45-13.15
REZONANS
Małgorzata Paluch-Cybulska (Instytut Historii Sztuki UJ)
Tadeusz Kantor: „... Infantki Velázqueza jak relikwie”
Magdalena Mazik (Wydział Polonistyki UJ)
Tadeusz Kantor: teoria i iluzja
13.15-14.00 Dyskusja
14.00-15.00 Przerwa obiadowa
15.00-16.30
REPATRIACJA
Aneta Korycińska (Wydział Polonistyki UW)
Teatr śmierci – teatr pamięci. Tadeusz Kantor wobec Stanisława Ignacego
Witkiewicza
Mateusz Chaberski (Międzywydziałowe Indywidualne Studia Humanistyczne UJ)
Co „Nasza klasa” może nam powiedzieć o „Umarłej klasie”? Polityczny charakter
wspomnienia w twórczości Tadeusza Kantora
16.30-17.00 Dyskusja
17.00-18.30
REWIZJA
Michał Burdziński (Wydział Polonistyki UW)
O
synkretyzmach
artystycznych,
czyli
Wyspiański
-
Witkacy
-
Kantor
a paradygmat genialności
Sylwia Walicka (Wydział Polonistyki UW)
Twórczość Tadeusza Kantora w kontekście tradycji romantycznej
Katarzyna Myszak (Wydział Humanistyczny UMCS Lublin)
Tadeusz Kantor – próba reinterpretacji legendy artysty
18:30 Dyskusja
Organizatorzy sesji:
Wydział Polonistyki Katedra Teatru UJ, Koło Naukowe Teatrologów UJ, CRICOTEKA
Koordynatorzy: dr hab. Katarzyna Fazan
Monika Kwaśniewska
Joanna Jopek
Jakub Papuczys
8 grudnia 2010
13:00 Kraków, ul. Kanonicza 5
ŻYWE POMNIKI z udziałem aktorów Cricot 2: Jana Książka jako Wiecznego
Wędrowca oraz Lesława i Wacława Janickich – Dwóch chasydów z deską ostatniego
ratunku.
WYSTAWY:
Archiwum Cricoteki, ul. Kanonicza 5
„Przedmioty sztuki” Tadeusza Kantora
8.12.2010 – 13:00–16:00 , 9–10.12.2010 – 10:00–14:00
Wystawa prezentuje oryginalne obiekty teatralne ze spektakli Umarła klasa (1975),
Wielopole, Wielopole (1980) i Niech sczezną artyści (1985), z kolekcji Cricoteki.
Galeria – Pracownia Tadeusza Kantora, ul. Sienna 7/5
„Dziś są moje urodziny”. Rysunki Tadeusza
8.12.2010 – 14:00–16:00 , 9-10.12.2010 – 10:00–14:00
Na wystawę składa się wybór 27 rysunków do spektaklu, zdeponowanych w zbiorach
Cricoteki, które powstały w pracowni artysty przy ul. Siennej w latach 1989-90.
17:00 Galeria Krzysztofory, ul. Szczepańska 2
„o wszystkim pamiętać” – SPOTKANIE Z AKTORAMI TADEUSZA KANTORA
Spotkanie poprowadzi Beata Guczalska.
9 grudnia 2010
Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna w Krakowie, Sala Klasyczna, ul. Warszawska 5
KONFERENCJA NAUKOWA „DZIŚ TADEUSZ KANTOR!”
Dzień pierwszy
9:00 Uroczyste otwarcie sesji
Rektor PWST Ewa Kutryś / Dyrektor Cricoteki Natalia Zarzecka / Dziekan Wydziału
Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ prof. Krzysztof Pleśniarowicz / Dziekan
Wydziału Polonistyki UJ prof. Jacek Popiel
Projekcja fragmentu wypowiedzi Tadeusza Kantora podczas sympozjum „Sztuka i
wolność” na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1990 r.
9:15
Andrzej Wełmiński Funkcja i znaczenie zespołu w procesie tworzenia spektakli
teatru Cricot 2
Krzysztof Miklaszewski Aktor w teatrze Kantora – pytania i próby odpowiedzi
Loriano Della Rocca „Tadeusz Kantor” Poland, Kraków, 8.12.1990-8.12.2010
Anna Halczak Cricoteka – „konieczność przekazywania”
Renato Palazzi La grandezza di Kantor: una scomoda eredità [Wielkość Kantora:
niewygodne dziedzictwo]
11:45 – 12:15 dyskusja
12:15 – 12:30 przerwa
12:30
Cecile Coutin La Machine de l’ amour et de la mort de Tadeusz Kantor [Maszyna
miłości i śmierci Tadeusza Kantora]
Uta Schorlemmer Absence Present in Tadeusz Kantor’s Work, in comparison with
Marina Abramović and Christoph Schlingensief [Obecna nieobecność w sztuce
Tadeusza Kantora - w porównaniu z Mariną Abramović i Christophem
Schlingensiefem]
Jaromir Jedliński Wystawa “Beuys-Kantor. Pamięć” w Israel Museum w
Jerozolimie
Klaus Dermutz Tadeusz Kantor – Anselm Kiefer
14:30 – 15:00 dyskusja
15:00 – 16:00 przerwa obiadowa
16:00 Sesja popołudniowa
Josep Maria Sagarra “Teatr emocji” Tadeusza Kantora. O recepcji sztuki Tadeusza
Kantora w Hiszpanii
Teresa De Vido Rzewuska Tadeusz Kantor a słynni przodkowie: kilka paradoksów
Andrzej Turowski Powidoki
Rafał Solewski Dziedzictwo i tożsamość w twórczości Tadeusza Kantora. Wobec
sztuki nowoczesnej
18:00 – 18:30 dyskusja
18:30 – 18:45 przerwa
18:45
Lech Stangret Rola rysunku w procesie kreacji automitologii Tadeusza Kantora
Amos Fergombe La porte, le cadre ou le seuil transcendant dans les oeuvres de
Tadeusz Kantor [Drzwi, rama albo próg transcendentny w twórczości Tadeusza
Kantora]
Jean-Pierre Thibaudat Autour de la photographie de Wielopole [Wokół fotografii
Wielopola]
20:15 – 20:45 dyskusja
21:00
POKAZ FILMU „WORKI, SZAFA I PARASOL” [„Säcke, Schrank und Schirm”], reż.
Dietrich Mahlow, Saarländischer Rundfunk, 1968, 89 min.
W 1968 roku nakręcono, wznowioną w innej obsadzie, inscenizację zrealizowanego
przez Kantora w Baden-Baden w 1966 r. spektaklu „Szafa”, opartego na sztuce
Stanisława Ignacego Witkiewicza „W małym dworku”. Film Mahlowa pokazuje
model tego „nieformalnego” przedstawienia, które już w 1961 roku wystawił w
Krakowie Teatr Cricot 2. Aktorzy byli „atrapami” samych siebie, powieszeni w
szafie na wieszakach wypowiadali pozbawione związku słowa. „Akcja” filmu
rozgrywa się w różnych miejscach – na plaży, na stacji kolejowej, w kasynie, w
operze, na strzelnicy, w zamku…
10 grudnia 2010
Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna w Krakowie, Sala Klasyczna, ul. Warszawska 5
KONFERENCJA NAUKOWA „DZIŚ TADEUSZ KANTOR!”
Dzień drugi
9:30
Wojciech Owczarski Teatr Snów w Teatrze Śmierci
Grzegorz Niziołek Lęk i co dalej...
Klaudiusz Święcicki Antropologia historii i pamięci w twórczości teatralnej
Tadeusza Kantora
Marek Pieniążek Kantor – reaktywacje własnej realności. Ostatnie spektakle
Teatru Cricot 2
11:30 – 12:00 dyskusja
12:00 – 12:15 przerwa
12:15
Katarzyna Osińska Don Kichot jako artysta – w interpretacji Tadeusza Kantora
Anna Baranowa Wit Stwosz prototypem “artysty przeklętego”. O wątkach
stwoszowskich w spektaklu Tadeusza Kantora „Niech sczezną artyści”
Dominika Łarionow Manekin Tadeusza Kantora i nadmarioneta Edwarda G.Craiga –
zarys idei
Anna R. Burzyńska Powroty nosorożca
14:15 – 14:45 dyskusja
14:45 – 15:45 przerwa obiadowa
15.45 Sesja popołudniowa
Jan Kłossowicz Fabuły Kantora
Paweł Stangret Tadeusz Kantor czytany
Michał Kobiałka Tadeusz Kantor’s Personal Confession: Notes on Late Style
[Osobiste wyznanie Tadeusza Kantora – uwagi o późnym stylu]
17:15 – 17:45 dyskusja
17:45 – 18:00 przerwa
18:00
Katarzyna Tokarska-Stangret „Non omnis moriar” artysty teatru
Zbigniew Osiński Trudna relacja Tadeusz Kantor – Jerzy Grotowski: dwie idee
teatru (sztuki)
Krzysztof Pleśniarowicz Nasza klasa umarła. Co Tadeusz Słobodzianek wziął
z Kantora
Katarzyna Fazan Cienie polskiego Odysa. Początek i Koniec pewnej tradycji
teatralnej
20:00 – 20:30 dyskusja
21:00
POKAZ FILMU „NADOBNISIE I KOCZKODANY” [“Lovelies and Dowdies”], reż. Ken
McMullen, 1974, 30 min.
Podczas drugiego tournée Cricot 2 w Edynburgu w 1973 r. Tadeusz Kantor
zaproszony przez Richarda Demarco zaprezentował spektakl „Nadobnisie i
koczkodany”. Przedstawienia odbywały się w opuszczonej przestrzeni Poor House,
sąsiadującego z cmentarzem Greyfriars niegdysiejszego domu dla ubogich, miejsca
o niezwykłej atmosferze. Ken McMullen sfilmował je na 16 mm czarno-białej taśmie
i fragmenty spektaklu zestawił ze scenami nakręconymi na targu mięsnym
Smithfield w Londynie.
21:30
SPOTKANIE Z REŻYSEREM. Prowadzenie: Uta Schorlemmer
Ken McMullen jest artystą, reżyserem filmowym oraz wykładowcą akademickim
mieszkającym aktualnie w Londynie. Przez ostatnie 30 lat współpracował blisko z
wieloma wybitnymi postaciami kultury (m.in. Joseph Beuys, Jacques Derrida,
Tadeusz Kantor, Bernard Stiegler, Maurice Jacob, Ian Hamilton Finlay), co
zaowocowało wspólnymi filmami, pracami artystycznymi i tekstami. Brał udział w
wystawach m.in. w MOMA w Nowym Jorku, Tate Modern w Londynie, Gubelkian w
Lisbonie, a jego filmy prezentowane były na najważniejszych międzynarodowych
festiwalach w Cannes, Berlinie czy San Sebastian.
11 grudnia 2010
Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna w Krakowie, Sala Klasyczna, ul. Warszawska 5
KONFERENCJA NAUKOWA „DZIŚ TADEUSZ KANTOR!”
Dzień trzeci
11:00 – 13:00
PANEL REŻYSERSKI KANTOR TEATRALNY – TRADYCJA NIEMOŻLIWA
Udział wezmą: Ana Brzezińska, Anna Królica, Michał Borczuch, Andrzej Dziuk,
Krzysztof Garbaczewski, Paweł Passini, Andrzej Wajda, Marcin Wierzchowski.
Prowadzenie: Anna R. Burzyńska
13:00 – 13:15 przerwa
13:15
POKAZ FILMU “UWAGA!... MALARSTWO. MALUJE TADEUSZ KANTOR”, real.
Mieczysław Waśkowski i Antoni Nurzyński, prod. Zespół Autorów Filmowych
„KADR” i Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa w Łodzi, 1957, 9 min.
Jeden z pierwszych pokazów filmu o malarstwie informel Tadeusza Kantora odbył
się podczas II Wystawy Sztuki Nowoczesnej w Warszawie w 1957. Ówczesna prasa
pisała m.in: „Na ekranie kłębią się barwne plamy, walczą ze sobą, wybuchają i
giną, by znów z zupełnej szarości wytrysnąć wspaniałą gamą kolorów. (...)
Mieczysław Waśkowski i Antoni Nurzyński postanowili ożywić taszyzm, dać mu
czwarty wymiar: czas i ruch. (...) Jak ogólnie zaklasyfikować ten arcyciekawy
eksperyment (...)? Faktem jest, że w dotychczasowych kryteriach patrzenia na
obraz nie mieści się zupełnie.” Rok później zdobył wyróżnienie na I
Międzynarodowym Konkursie Filmów o Sztuce podczas XXIX Biennale w Wenecji.
Kopia filmu, przez wiele lat uznawanego za zaginiony, odnaleziona została w
tamtejszym archiwum.
13:30-15:30
PANEL KURATORSKI KANTOR WYSTAWIANY – POWROTY, REKONSTRUKCJE,
KREACJE
Udział wezmą: Zofia Gołubiew, Wiesław Borowski, Jaromir Jedliński, Lech Stangret,
Jarosław Suchan, Marek Świca, Andrzej Turowski.
Prowadzenie: Natalia Zarzecka
17:00
POKAZ FILMU „TEATR TADEUSZ KANTORA” [„Le Théâtre de Tadeusz Kantor”],
real. Denis Bablet, prod. CNRS Audiovisuel, 1985, 144 min.
Film jest próbą uchwycenia fenomenu teatru Tadeusza Kantora i zawiera obszerne
fragmenty jego spektakli z okresu Teatru Happeningowego i Teatru Śmierci oraz
unikatowe nagrania z prób. W rozmowie z Denisem Babletem, Kantor przedstawia
swój stosunek do sztuki XX wieku, tłumaczy metodę pracy nad spektaklami, a także
ideę Teatru Cricot 2. Dokument obejmuje twórczość teatralną Kantora do
spektaklu Wielopole, Wielopole.
Koordynator naukowy sympozjum: Katarzyna Fazan
Organizatorzy:
Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA
Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego
Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego
Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego w Krakowie