Komety

Komety
Komety
Adrianna Gręda, kl. 3A
Na podstawie cyklicznych wykładów „Wszechświat znany i nieznany - od ciemnej energii do
czarnych dziur”, IF UMCS w Lublinie
Kometa – małe ciało niebieskie poruszające się
w układzie planetarnym, które na krótko pojawia się w
pobliżu gwiazdy centralnej.
Komety są to bryły materii, mieszanina skał i lodu,
zestalonego dwutlenku węgla, amoniaku i metanu.
Ciepło i światło gwiazdy powoduje parowanie lodu
obecnego na komecie i dlatego pojawia się warkocz
i otoczka gazowa, które świecą głownie własnym
światłem (rys. 1).
Komety widzimy dzięki temu, że w miarę zbliżania się
jądra do np. Słońca rośnie temperatura na powierzchni
jądra. Lód w jądrze sublimuje i powstaje gazowa
otoczka.
(Rys. 1)
Wyróżniamy komety:
- jednopojawieniowe
- okresowopojawieniowe
Komety okresowe pochodzą prawdopodobnie z Obłoku Oorta, nazwanego tak na
cześć Jana Hendrika Oorta, który jako pierwszy postawił hipotezę dotyczącą istnienia
poza Układem Słonecznym chmury małych obiektów.
„Drobne obiekty”:
- planetoidy
- meteoroidy
- komety
- pył międzygwiezdny
1
Komety
Elementy komety (Rys. 2)
- jądro (kilkanaście km)
- koma, inaczej głowa lub otoczka
gazowa (do kilkuset km)
- warkocz (dziesiątki mln km)
Przykładem jest kometa Halleya
na zdjęciu.
Jej jądro ma średnicę ok. 10 km,
a warkocz do 500000 km.
(Rys. 2)
Rodzaje warkoczy:
- pyłowy
- gazowy (jonowy)
Warkocze składają się z cząsteczek stałych o rozmiarach 1/1000 mm.
Cząsteczki są uwalniane z jądra w miarę topnienia lodu na powierzchni jądra.
Następnie są one spychane do warkocza.
Wędrówka komety (Rys. 3)
(Rys. 3)
2
Komety
1. Nieaktywna kometa.
2. Dopiero za orbitą Saturna kometa „aktywuje się”, czyli jest widoczna dla nas;
przez ciepło Słońca i wiatr słoneczny (400km/s) lód na komecie zaczyna się
topić i obłok gazów w postaci głowy oraz warkocza jest widoczny.
3. Wyraźnie widać już kometę: jej warkocz pyłowy i gazowy (jonowy).
W 1996 r. stwierdzono, że komety emitują promieniowanie rentgenowskie, co
zaskoczyło astronomów, którzy wcześniej nie przewidzieli tego fenomenu. Źródłem
promieniowania rentgenowskiego mogą być zderzenia rozpędzonych jonów
pochodzących z wiatru słonecznego z atomami zawartymi w atmosferze komety, co
prowadzi do emisji w zakresie promieniowania rentgenowskiego oraz
dalekiego ultrafioletu.
Emisja gazów (Rys. 4 i 5)
Jest ona nieregularna, z gejzerami.
Po nieoświetlonej stronie komety jest ich wyraźnie mniej.
(Rys. 5)
Strugi gazu wyrzucane przez Kometę
Borrelly’ego.
(Rys. 4)
3
Komety
Śmierć komety:
- nagły rozpad na kilka/kilkanaście części (Rys. 6)
- zderzenie z większym ciałem niebieskim (np.: Księżyc, Jowisz, Ziemia!!!) (Rys. 7)
- wyrzucenie z Układu Słonecznego wskutek zaburzeń ze strony planet, głównie
Jowisza
(Rys. 6)
(Rys. 7)
4