Walka z chorobą Parkinsona Wstępne badania kliniczne dotyczące choroby Parkinsona wskazują na korzystne działanie pochodnej N-acetylowej cysteiny będącej chemiczną modyfikacją aminokwasu wchodzącego w skład wielu białek, występującego m.in. w kukurydzy i zbożach. N-acetylocysteina (NAC) to pochodna N-acetylowa L-cysteiny. Jest ona cząsteczką o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Lekarze z Departments of Integrative Medicine, Neurology, and Radiology na Thomas Jefferson University biorąc pod uwagę tą cechę NAC spróbowali udowodnić, że może ona stać się częścią terapii choroby Parkinsona. Ocenili oni zdrowie fizyczne i psychiczne pacjentów za pomocą diagnostyki obrazowej oraz wykazali polepszenie się ich stanu dzięki stosowaniu NAC. Oceniono biologiczne i kliniczne efekty działania NAC w chorobie Parkinsona. Obecnie dostępne metody leczenia Parkinsona są zwykle ograniczone do dostarczenia brakującej dopaminy (w chorobie dochodzi do postępującego zaniku komórek nerwowych wytwarzających dopaminę). Nie cofają one postępu choroby, a jedynie ją spowalniają. Ostatnio naukowcy udowodnili, że stres oksydacyjny w mózgu może odgrywać kluczową rolę w rozwoju choroby Parkinsona. Badania na komórkach mózgowych wykazały, ze NAC pomaga zredukować uszkodzenia oksydacyjne neuronów poprzez pomoc w odbudowie prawidłowego poziomu działającego antyoksydacyjnie glutationu. NAC to suplement diety, który jest dostępny także w sklepach z żywnością. Istnieje zarówno doustna jak i dożylna postać NAC wykorzystywana przykładowo jako antidotum w przypadku zatruć paracetamolem (inaktywuje jego toksyczne metabolity i utrzymuje prawidłowy poziom glutationu w wątrobie). Badania nakreślają nową drogę walki z Parkinsonem poprzez przywrócenie neuronom dopaminergicznym odpowiednich funkcji. Przed rozpoczęciem badań klinicznych przeprowadzono eksperymenty in vitro na hodowlach komórkowych ludzkich zarodkowych komórek macierzystych pozbawionych neuronów dopaminergicznych śródmózgowia w środowisku działania rotenonu jako modelu choroby Parkinsona (toksyczność rotenonu wpływa na rozwój choroby). Przy stosowaniu NAC zaobserwowano wzrost liczby komórek, które przetrwały w hodowli, co świadczy o protekcyjnym działaniu NAC. N-acetylocysteina wykazuje korzystne działanie w chorobie Parkinsona Źródło flickr, autor German Tenorio, licencja CC BY SA 2.0 Tymczasem badania in vivo wymagały podzielenia pacjentów na dwie grupy. Obie kontynuowały dotychczasowe leczenie choroby Parkinsona, a dodatkowo pierwsza otrzymala kombinację doustnej (600 mg 2 x dziennie w dni bez dawki dożylnej) i dożylnej (50mg/kg/tydzień) formy NAC przez 3 miesiące, druga była grupą kontrolną ze standardowym leczeniem. Zdrowie pacjentów oceniono przed rozpoczęciem terapii NAC oraz po jej zakończeniu. Ocena polegała na wykorzystaniu standardowych narzędzi takich jak ankieta Unified Parkinson’s Disease Rating Scale (UPDRS). Objęła ona m.in. określenie stadium choroby oraz wykonanie obrazowania mózgu za pomocą DaTscan SPECT imaging, który mierzy ilość transporterów dopaminowych w jądrach podstawy (ang. basal ganglia) – miejscu najbardziej dotkniętym chorobą. Porównanie wyników grupy kontrolnej z grupą badaną wskazało na poprawę w obrębie 4-9% transporterów dopaminergicznych oraz podniesienie wyniku UPDRS o 12,9%. Wyniki badań wskazują na bezpośredni wpływ NAC na system dopaminergiczny pacjentów z chorobą Parkinsona. Czyni to z NAC obiecujący produkt. Efektywność terapeutyczna związku oraz jego dokładny mechanizm działania muszą jednak zostać potwierdzone w badaniach klinicznych prowadzonych na szerszą skalę. mgr Agnieszka Helis, diagnosta laboratoryjny Piśmiennictwo: Monti DA. et al. N-Acetyl Cysteine May Support Dopamine Neurons in Parkinson’s Disease: Preliminary Clinical and Cell Line Data. PLOS ONE, 16 June 2016. Data publikacji: 23.06.2016r.