system ochrony zdrowia w polsce - wybrane

MINISTERSTWO ZDROWIA
DEPARTAMENT ORGANIZACJI OCHRONY ZDROWIA
WYDZIAŁ DO SPRAW UZDROWISK
WARSZAWA UL. MIODOWA 15
PREZENTACJA
Polskich Uzdrowisk i Lecznictwa Uzdrowiskowego
Kościerzyna 13.01.2014 r.
STATUTOWE UZDROWISKA W POLSCE
W Polsce znajduje się 45 miejscowości o statusie uzdrowiska oraz
dwa obszary ochrony uzdrowiskowej (Skierniewice oraz
Latoszyn) oraz 3 miejscowości przygotowane do otrzymania tego
statusu (Frombork, Miłomłyn, Rogóźno)
2
STATUTOWE UZDROWISKA W POLSCE
3
 Generalnie dzielimy Polskie uzdrowiska biorąc pod uwagę:
1) położenie geograficzne:
• nizinne, położone do 200 m n.p.m (Ciechocinek, Busko Zdrój, Połczyn –
Zdrój)
Dwa Największe uzdrowiska nizinne
Busko – Zdrój Sanatorium „Marconi”
- podstawowy kierunek leczniczy
ortop.-urazowe
- podstawowy surowiec: solanka siarczkowa
z siarkowodorem
Ciechocinek „Unikalne Tężnie Solankowe
- górne i dolne drogi oddechowe: choroby
- solanka
4
• nadmorskie, położone w odległości nie większej niż 3 km od,
brzegu morza
Kołobrzeg – sanatorium „Arka”
Świnoujście – sanatorium „Bursztyn”
5
• nadmorskie, położone w odległości nie większej niż 3 km od,
brzegu morza (c.d.)
Ustka – sanatorium „Perła”
Dąbki - uzdrowisko dziecięce
sanantorium Argentyt
6
• podgórskie, położone od 200 do 400 m n.p.m (Polanica – Zdrój,
Muszyna – Zdrój, Piwniczna – Zdrój)
Polanica – Zdrój – „Pijalnia”
Kudowa – Zdrój – sanatorium
„Zameczek”
7
• górskie, położone od 400 do 800 m n.p.m (Krynica – Zdrój,
Rabka – Zdrój, Szczawnica)
Krynica –Zdrój, sanatorium
„Stary Dom Zdrojowy”
Krynica – Zdrój Pijalnia
Krynica – Zdrój – jedyne uzdrowisko państwowe. Położone w województwie małopolskim, na obszarze
którego znajduje się kilkanaście zakładów lecznictwa uzdrowiskowego. Główny kierunek leczniczy to
schorzenia układu pokarmowego. Posiada wspaniałe surowce lecznicze jakimi są wody Zuber, Jan,
Słowinka, znane na całym świecie.
8
2) występujące tworzywa lecznicze:






zdrojowiska, posiadające wody lecznicze (Świnoujście, Ciechocinek, Busko Zdrój);
uzdrowiska borowinowe oparte na leczeniu borowiną (Kamień Pomorski,
Gołdap);
mieszane posiadające wody lecznicze i borowinę (Horyniec – Zdrój,
Kołobrzeg, Połczyn);
termalne (Uniejów, Cieplice Zdrój);
podziemne (Kopalnia soli w Wieliczce);
Około 30 miejscowości o walorach potencjalnie uzdrowiskowych czyni
starania o uzyskanie statusów uzdrowiska.
9
Uzdrowiska Polskie działają na
podstawach prawnych (1)
1.1. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym
uzdrowiskach
i
obszarach
ochrony
uzdrowiskowej
oraz gminach uzdrowiskowych. (Dz. U. z dnia 1 września
2005 r. Nr 167, poz.1399 z późn. zm.) oraz nowelizacja
ustawy uzdrowiskowej z dnia 6 kwietnia 2011r. (Dz.U. Nr. 073,
poz.390)
Zapisy ustawy uzdrowiskowej określają:
1) zasady oraz warunki prowadzenia i finansowania lecznictwa
uzdrowiskowego (finansowanie przez Państwo NFZ, ZUS, PEFRON
lub pełnopłatne);
2) kierunki lecznicze uzdrowisk (17 ustalane przez Ministra Zdrowia);
3) zasady sprawowania nadzoru nad lecznictwem uzdrowiskowym;
10
Uzdrowiska Polskie działają na
podstawach prawnych (2)
4) zasady nadawania obszarowi statusu uzdrowiska albo statusu
obszaru ochrony uzdrowiskowej;
5) zasady pozbawiania obszaru statusu uzdrowiska albo statusu
obszaru ochrony uzdrowiskowej;
6) zadania gmin uzdrowiskowych.
Do tej ustawy opracowano 11 Rozporządzeń Ministra
Zdrowia, regulujących między innymi zasad
kwalfikowania i kierowania pacjentów na leczenie
uzdrowiskowe, dopłatę skierowanych pacjentów do
sanatorium itp.
11
Uzdrowiska Polskie działają na
podstawach prawnych (3)
Ponadto:
1.2. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. prawo geologiczne i górnicze
(Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz.1947 z późn. zm.)
1.3. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. prawo wodne (Dz. U z dnia 11
października 2001 r. Nr 111, poz.1229 z późn. zm.)
1.4. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska.
(Dz. U. z dnia 20 czerwca 2001 r. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.)
1.5. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz. U. Nr 106,
poz. 1126 z późn. zm.)
1.6. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z dnia 10 maja 2003 r.
Nr 80, poz. 717 z późn. zm.)
1.7. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz.
U. Nr 273 poz. 2703 z późn. zm.)
12
Uzdrowiska Polskie działają na
podstawach prawnych (4)
1.8. Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2005 r. Nr
45, poz.435 z późn. zm.);
1.9. Ustawa z dnia 7 lipca 2006 r. o podatkach i opłatach lokalnych
(Dz. U. z 2006 r. Nr 121 poz. 844 z późn. zm.);
1.10. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z dnia 20
czerwca 2001 r. Nr 62 poz. 628 z późn. zm.);
1.11. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r.
w sprawie
określenia rodzajów przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych
uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do
sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko ( Dz. U. z
dnia 3 grudnia 2004 r. Nr 257, poz. 2573 z późn. zm.)
1.12. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 lipca 2004 r. w
sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U. z dnia 13 sierpnia 2004 r. Nr 178 poz.1841);
1.13. Ustawa z dnia 28 listopada 2005 r. o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach (Dz. U. Nr 236, poz. 2008 ).
13
Przyznawanie statusu uzdrowiska

Uznanie miejscowości za uzdrowisko dokonuje po
wystąpieniu i opracowaniu operatu uzdrowiskowego
przez Gminę, pozwalającego stwierdzić posiadanie
wymagań zawartych w ustawie uzdrowiskowej.

Rada Ministrów na wniosek Ministra Zdrowia, zgodnie
z ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. O lecznictwie
uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony
uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych. Status
uzdrowiska lub obszaru ochrony uzdrowiskowej stwarza
podstawy prawno – organizacyjne do prowadzenia na
danym obszarze lecznictwa uzdrowiskowego oraz
działalności wypoczynkowej i turystycznej.
14
Strefy ochrony uzdrowiskowej (1)

Polskie uzdrowiska działają na podstawie ustawy
uzdrowiskowej i aby uzyskać status uzdrowiska, gminy
muszą posiadać odpowiedni powierzchniowo obszar
pozwalający bezkolizyjnie wyznaczyć strefy ochrony
uzdrowiskowej, zwłaszcza strefę „A” ochrony
uzdrowiskowej.

Strefy Ochrony Uzdrowiskowej stanowią jeden z
ważniejszych warunków decydujących o powstaniu
nowego uzdrowiska. Ich prawidłowa powierzchnia i
przebieg, powinien pozwalać na prawidłowe i bez
kolizyjne prowadzenia leczenia uzdrowiskowego na
obszarze Gminy. Strefą określającą wielkość i kształt
uzdrowiska jest strefa „C” ochrony uzdrowiskowej.
15
Strefy ochrony uzdrowiskowej (2)

Granicą danego uzdrowiska lub obszaru ochrony
uzdrowiskowej jest obszar pokrywający się z granicami
administracyjnymi gminy lub granicami jednostek
pomocniczych gminy takimi jak sołectwa, dzielnice,
osiedla. Granicę uzdrowiska wyznacza przebieg strefy
„C” ochrony uzdrowiskowej.

Decydującą
w
uzdrowiskach
strefą
ochrony
uzdrowiskowej jest strefa „A” ochrony uzdrowiskowej,
na obszarze której zapisy ustawy uzdrowiskowej
przewidują przede wszystkim prowadzenia lecznictwa
uzdrowiskowego.
16
Strefy ochrony uzdrowiskowej (3)

Ustawa wprost nie określa wymaganych powierzchni
poszczególnych stref ochrony uzdrowiskowej, nie mniej
jednak strefa „A” jak również pozostałe, wymagają
akceptacji Ministra Zdrowia. Biorąc pod uwagę
prowadzone leczenie uzdrowiskowe w 45 uzdrowiskach
jak również wyliczenia naukowe dawnego Instytutu
Balneologicznego z Poznania, wielkość tej strefy
powinna wynosić min. od 100 -500 ha w zależności od
projektowanego uzdrowiska.

Dla projektowanego uzdrowiska na 500 – 1000
pacjentów
nie licząc pozostałej ludności strefa ta
powinna posiadać powierzchnię ponad 100 ha, z czego
65% przeznacza się na zieleń i 35 % na inwestycje
służby zdrowia i infrastrukturę uzdrowiskową w tym
urządzenia uzdrowiskowe.
17
Strefy ochrony uzdrowiskowej (4)

Przyjmuje się że pozostałe strefy mają stanowić
bezpieczną otulinę strefy „A” i tak strefa „B” ochrony
uzdrowiskowej
jest
powierzchniowo
dobrze
zaprojektowana jeżeli jej wielkość wynosi trzy lub cztero
krotność strefy „A”. Podobnie strefa „C” - trzy lub cztero
krotność stref „A” + „B”.

Dla
przejrzystości
części
graficznej
uzdrowiskowego,
poszczególne
strefy
oznaczać ciągłymi liniami w kolorach:
operatu
przyjęto
- strefa „A” – kolor czerwony
- strefa „B” – kolor niebieski
- strefa „C” – kolor zielony
- teren górniczy – kolor żółty
18
Strefy ochrony uzdrowiskowej (5)
Graficzny układ stref ochrony uzdrowiskowej i teren górniczy
19
Obszar ochrony uzdrowiskowej (1)
Ponadto dany obszar musi posiadać:
 określony wskaźnik terenów zieleni i terenów biologicznie
czynnych (strefie „A” - 65% terenów zieleni, w strefie „B”
50 - % terenów zieleni, w strefie „C” - 45% terenów
biologicznie czynnych),
 klimat lokalny o walorach leczniczych,
 unikalne, naturalne złoża surowców uzdrowiskowych
(wody lecznicze i peloidy) znajdujące się w obszarze stref
uzdrowiskowych,
 zakłady udzielające świadczeń z zakresu lecznictwa
uzdrowiskowego przez wysoko wykwalifikowane kadry
medyczne,
20
Obszar ochrony uzdrowiskowej (2)
Ponadto dany obszar musi posiadać:
 obiekty szpitalne i sanatoryjne, zakłady przyrodolecznicze
z pełnym zapleczem, o wysokim standardzie,
 urządzenia
przeznaczone
do
korzystania
z
uzdrowiskowych zasobów naturalnych i ich neutralizacja
po wykorzystaniu,
 wymagania określone w przepisach prawa o ochronie i
kształtowaniu środowiska,
 pełną infrastrukturę techniczną.
21
Lecznictwo uzdrowiskowe (3)
Prowadzone jest:
 przy pomocy naturalnych tworzyw leczniczych –
(naturalne surowce lecznicze - kopaliny lecznicze, w tym
wody lecznicze, torfy lecznicze i gazy lecznicze, których
właściwości lecznicze zostały potwierdzone na zasadach
określonych w ustawie, przez jednostki naukowe
potwierdzone przez Ministra Zdrowia,
 lecznictwo uzdrowiskowe w Polsce prowadzi się w
miejscowościach o statusie uzdrowiska, nadanym przez
Radę Ministrów, zgodnie z zapisami ustawy z dnia 28
lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach
i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach
uzdrowiskowych.
22
Lecznictwo uzdrowiskowe (4)
23
Lecznictwo uzdrowiskowe (5)
 Największa ilość uzdrowisk zgrupowana jest w
województwie dolnośląskim (12) i małopolskim
(8). W chwili obecnej na obszarze województw,
wielkopolskiego, opolskiego i lubuskiego nie
posiadamy uzdrowisk.
 w zakresie lecznictwa uzdrowiskowego,
uzdrowiska oferują bardzo wysoki standard
zabiegów leczniczych, wykwalifikowaną kadrę i
opiekę medyczną. Bardzo bogatą ofertę
leczniczą, uzupełnia również bogata oferta
turystyczna, rekreacyjna, sportowa i kulturalna.
Na wysokim poziomie jest także dzisiejsza baza
hotelowa polskich uzdrowisk.
24
Polskie Uzdrowiska (1)
 polskie uzdrowiska to najpiękniejsze rejony naszego
kraju, które oferują swoim gościom zdrowie i odnowę sił
psychofizycznych, wspaniałe warunki do uprawiania
sportu i rekreacji, to wciąż oazy czystego powietrza, gleby
i wody, są świetnie przygotowane pod każdym względem
do wypełnienia swojej roli,
 na bazie szpitali uzdrowiskowych, sanatoriów względnie
na bazach przychodni jako ambulatoryjne,
 uzdrowiska polskie to nie tylko baza lecznicza, licząca
około 40 000 łóżek, ale również wybitne walory
przyrodnicze i krajobrazowe, które predysponują je do
prowadzenia działalności turystycznej. Znajdująca się w
nich ogromna baza turystyczna /około 80 tys. miejsc/
stanowi 18% potencjału kraju,
25
Polskie Uzdrowiska (2)
 miejscowości uzdrowiskowe są wyraźnie zróżnicowane.
W usługach uzdrowiskowych zatrudnionych jest w Polsce
około 30 000 osób, kolejne 100 000 pracuje w usługach
towarzyszących,
 generalnie oceniając możliwości bazy sanatoryjnej i
szpitalnej w uzdrowiskach, należy stwierdzić że nie jest
ona wykorzystana w sposób pozwalający na pełne
obłożenie posiadanych miejsc hotelowych. Wykorzystanie
bazy leczniczej i turystycznej wynosi obecnie w naszych
uzdrowiskach około 70%,
 w 45 uzdrowiskach prowadzi działalność w zakresie
lecznictwa uzdrowiskowego 108 szpitali uzdrowiskowych
w podstawowych kierunkach leczniczych, szpitale
uzdrowiskowe dysponują bazą w ilości 12 150 miejsc.
26
Polskie Uzdrowiska (3)
 w polskich uzdrowiskach istnieją ograniczenia wynikające
z
przepisów
sanitarnych,
budowlanych,
architektonicznych, ochrony środowiska naturalnego oraz
prawa geologicznego górniczego, które są konieczne dla
zachowania wybitnych walorów uzdrowiskowych,
 głównymi podporami, na których dzisiaj opiera się
ekonomicznie nowoczesne uzdrowisko, jest przede
wszystkim
leczenie
chorych
poprzez
kurację
uzdrowiskową oraz turystyka zdrowotna ,
 budując w uzdrowiskach infrastrukturę uzdrowiskową,
turystyczną, rekreacyjną i sportową, budujemy uzdrowiska
wielofunkcyjne o wysokim standardzie. W interesie
narodowym jest utrzymanie uzdrowisk polskich oraz
zapewnienie im rozwoju, niezależnie od podmiotów
właścicielskich zakładów lecznictwa uzdrowiskowego.
27
ZAPRASZAMY DO POLSKICH UZDROWISK
Opracował:
Włodzimierz Śliwiński
Naczelnik Wydziału d.s. Uzdrowisk
w Ministerstwie Zdrowia
28