information health ecdc

Maj-Czerwiec 2009
Indywidualne środki ochrony mające na celu zmniejszenie ryzyka zakażenia
albo transmisji (przenoszenia) wirusa ludzkiej grypy, w tym wywołanej
przez „nowy” wirus grypy A(H1N1) – rekomendacje ECDC
Indywidualne sposoby ochrony (nie - farmaceutyczne)
zmniejszające ryzyko zakażenia albo transmisji wirusa ludzkiej
grypy, w tym grypy wywołanej przez „nowy” wirus grypy A(H1N1)
Wobec braku specyficznej szczepionki, rekomenduje się zastosowanie pewnej liczby
indywidualnych sposobów, które zastosowane przez ludzi, zmniejszyć mogą ryzyko zakażenia wirusem
grypy - szczególnie „nowej” grypy A(H1N1). Grypa jest infekcją wirusową, rozprzestrzeniającą się w
populacji - od osoby do osoby - głównie wówczas, kiedy ludzie kaszlą, kichają, albo przez bezpośredni lub
pośredni kontakt z wydzielinami oddechowymi od zakaźnych osób, znajdującymi się na ich rękach, albo
na powierzchniach. Poniższe rekomendacje oparte są w części na dowodach naukowych, w części na
sądach bazujących na doświadczeniach publicznej opieki zdrowotnej.
Indywidualne sposoby ochrony osobistej
1. Unikaj bliskiego, bezpośredniego kontaktu z chorymi ludźmi
(a) Ludzie posiadający jeden, albo więcej z dalej przedstawionych objawów, takich jak: gorączka, kaszel,
ból gardła, bóle mięśniowe, ból głowy, dreszcze i znużenie mogli zostać zakażeni wirusem grypy lub
innym wirusem. U części osób zakażonych „nowym” wirusem grypy A(H1N1) występowała biegunka i
wymioty.
(b) Utrzymuj odległość co najmniej metra, od kogoś z symptomami grypy i unikaj zatłoczonych miejsc.
Jeżeli nie można utrzymać zalecanej odległości, maksymalnie, skróć czas bliskiego kontaktu z ludźmi,
którzy mogliby być chorzy. Kiedy nie możesz uniknąć ludzi chorych albo zatłoczonych miejsc, skróć jak
to tylko możliwe, czas przebywania w tych sytuacjach.
(c) niepotrzebnie nie odwiedzaj ludzi, którzy są chorzy.
2. Regularnie myj albo dezynfekuj swoje ręce
(a) Częste mycie lub dezynfekowanie własnych rąk pomoże Ci ochronić się przed wirusem. Myj dokładnie
swoje ręce z użyciem wody i mydła, szczególnie, gdy kaszlesz albo kichasz. Dezynfekcyjne środki
higieniczne na bazie alkoholu, zmniejszają ilość wirusa grypy na zanieczyszczonych rękach, chociaż
bardziej efektywne jest mycie rąk wodą z mydłem.
(b) Mycie rąk nie powinno sprowadzać się tylko do szybkiego ich wypłukania; powinno być dokładne i
każdorazowo trwać co najmniej 20 sekund.
3. Unikaj dotykania własnych oczu, nosa i ust
(a) Wirusy często rozprzestrzeniane są wówczas, gdy osoba dotyka czegoś, co jest zanieczyszczone
wirusami, a następnie dotyka własnych oczu, nosa, albo ust.
Indywidualne sposoby ochrony członków najbliższej rodziny i innych osób
najbliższych (kontakty zamknięte), w przypadku Twojego zachorowania
1. Utrzymuj właściwą higienę dróg oddechowych
(a) Higiena dróg oddechowych oznacza ochronę innych ludzi, będących narażonymi na twoją własną,
potencjalną zakaźność, związaną z wydalaniem wirusa poprzez nos i usta w przebiegu infekcji. Jeśli
jesteś chory, powinieneś zakrywać swoje usta i nos, używając chusteczki, kiedy kaszlesz lub kichasz;
bądź w przypadku jej braku, kaszleć lub kichać osłaniając raczej twarz ramieniem, niż swoimi dłońmi.
Chusteczki po użyciu niezwłocznie powinny zostać wyrzucone do kosza.
2. Regularnie myj albo dezynfekuj twoje ręce
(a) Częste mycie lub dezynfekowanie twoich rąk, często może pomóc ochronić innych od twoich zarazków.
Myj dokładnie ręce wodą z mydłem, szczególnie, gdy kaszlesz albo kichasz. Preparaty do dezynfekcji
rąk oparte na bazie alkoholu zmniejszają ilość wirusa grypy na zanieczyszczonych dłoniach, chociaż
prawidłowe mycie rąk wodą z mydłem wydaje się być bardziej efektywne.
(b) Mycie rąk nie powinno polegać tylko na ich szybkim wypłukaniu; każdorazowo powinno trwać co
najmniej 20 sekund.
3. Jeżeli jesteś chory, zostań w domu, nie chodź do pracy lub szkoły i ogranicz
kontakty z innymi osobami
(a) W uzupełnieniu opisanych powyżej indywidualnych sposobów higienicznego postępowania, należy
podkreślić, że zawsze kiedy jest to możliwe, osoby zdrowe powinny utrzymać odległość co najmniej
metra, od kogoś z objawami grypy. Dorośli, którzy są chorzy mogą zakażać innych - w przybliżeniu –
przez pięć dni po początku wystąpienia objawów, dzieci zaś są zakaźne dla otoczenia w przybliżeniu
przez siedem dni po wystąpieniu symptomów. Jednakże, rozważne jest, aby uważać kogoś za
zakaźnego przez cały okres utrzymywania się objawów chorobowych. (Uwagi te odnoszą się głównie
do poznanej grypy sezonowej. Ponieważ, informacje dotyczące grypy A(H1N1) zbierane i analizowane
są na bieżąco, po ich uzupełnieniu powyższe uwagi mogą ulec modyfikacji i zmianie.)
Stosowanie masek na twarz
Nie ma żadnego dowodu, aby zakładanie masek na twarz (np. typu chirurgicznego) w trakcie
pobytu na zewnątrz (poza domem, na ulicy), w celu ochrony zdrowia, w trakcie sezonu grypowego albo
pandemii, stwarzało efektywną ochronę albo zmniejszało transmisję wirusa, i z tego też powodu
ECDC nie poleca ich używania.
Jednakże, ludzie przebywający w dużych skupiskach ludzkich mogą zdecydować, że będą używali maski
na twarz.
Jeżeli maska twarzowa ubierana i noszona jest w sposób właściwy, istnieje niewielka szansa, że jej
używanie stanie się problemem i zwiększy możliwość zakażenia. Po użyciu od razu usunięta, najlepiej w
sprzedawanej z maską twarzową foliowej torebce, która następnie powinna zostać zabezpieczona. Taka
torebka może zostać wyrzucona do normalnych, domowych śmieci. Po czynnościach tych ręce powinny
zostać umyte w sposób opisany powyżej.
Aby zapobiec transmisji wirusa, używanie maski powinno być połączone, z innymi, opisanymi powyżej
metodami ochrony.
Przydatność maski twarzowej dla ludzi chorych w celu ochrony innych osób, w
kontekście lokalnych epidemii grypy A(H1N1)
(1) Używanie maski twarzowej przez ludzi chorych z objawami grypy, może pomóc w ograniczeniu
rozprzestrzeniania się wydzielin górnych dróg oddechowych, w trakcie kichania lub kaszlu i zmniejszyć
ryzyko zakażenia, wobec ludzi z którymi chorzy znajdują się w najbliższym, bezpośrednim kontakcie.
Może to być przydatne, w następujących sytuacjach:
(a) podróż do domu lub do szpitala, po wystąpieniu objawów chorobowych;
(b) pozostawanie z powodu rozpoznanej choroby w domu, pod opieką członków rodziny lub innych osób; i
(c) kiedy z innych, nieuniknionych powodów pozostaje się w bezpośrednim (dystans poniżej 1 metra)
kontakcie ze zdrowymi ludźmi.
Przydatność maski twarzowej w celu ochrony zdrowej osoby opiekującej się kimś,
u kogo występują objawy grypy A(H1N1)
(1) Używanie maski twarzowej przez kogoś, kto jest zdrowy, ma na celu zapobieżenie nieumyślnemu
przeniesieniu w okolicę ust i nosa zanieczyszczeń z własnych rąk, oraz ochronę w czasie pobytu,
wśród kichających i kaszlących osób. Ludziom zdrowym stosowanie maski twarzowej zapewnić może
dodatkową ochronę w następujących sytuacjach:
(a) Członkowie rodziny bądź inne osoby w domu, albo inne osoby nie będące pracownikami służby
zdrowia sprawujące opiekę nad chorym z objawami grypy, które muszą mieć bliski, bezpośredni
kontakt z chorym (poniżej jednego metra).
(b) Udzielający pomocy medycznej, jeśli osoba z objawami używa inhalatora, dla przyjmowania leków
dotyczących dróg oddechowych; w szczególności rozważone wówczas powinno być użycie maski typu
respiracyjnego.
Jak właściwie zakładać i używać twarzowej maski ochronnej
(1) Maska twarzowa powinna być zakładana ostrożnie – szczelnie zakrywając usta i nos – i pewnie
zawiązana.
(a) Pewnie zawiąż troczki lub gumki na środku głowy i szyi.
(b) Dopasuj elastyczny wkład maski dłońmi tak, aby ściśle przylegał do grzbietu nosa.
(c) Dopasuj maskę tak, aby wygodnie osłaniała twarz i podbródek.
(2) Jeżeli masz założoną na twarz maskę, unikaj dotykania jej własnymi rękami.
(a) Ilekroć używana maska twarzowa zostanie dotknięta, np. kiedy zdejmujesz maskę z twarzy, ręce
muszą zostać wyczyszczone, tzn. właściwie umyte za pomocą wody z mydłem, albo środka do higieny
i dezynfekcji rąk na bazie alkoholu.
(3) Zastąp maskę kiedy staje się wilgotna/zawilgocona.
(a) Po długotrwałym użyciu, maska twarzowa może stać się wilgotna/zawilgocona. W tym przypadku
powinna zostać zastąpiona nową, albo czystą i suchą maską.
(4) Aby właściwie postępować z maską i usunąć ją:
(a) Przyjmij, że przód (wierzch) respiratora lub maski chirurgicznej jest zanieczyszczony.
(b) Rozwiąż taśmy mocujące albo rozłącz gumki, wzdłuż ich końców i usuń respirator lub maskę,
dotykając wyłącznie troczków (tasiemek lub gumek).
(c) Maskę usuwaj we właściwy sposób. Maski twarzowe jednorazowego użycia, powinny zostać wyrzucone
po jednokrotnym wykorzystaniu. Po użyciu, maska powinna zostać od razu usunięta, najlepiej w
sprzedawanej z maską twarzową foliowej torebce, która następnie powinna zostać zabezpieczona.
Taka torebka może zostać wyrzucona do normalnych, domowych śmieci.
(5) Po usunięciu maski twarzowej:
(a) Po usunięciu maski, ręce muszą zostać wyczyszczone, tzn. właściwie umyte za pomocą wody z
mydłem, albo środka do higieny i dezynfekcji rąk na bazie alkoholu.
Opracował: D.W. – EP PSSE we Wrocławiu
Background and evidence for these recommendations
Interim Public Health Guidance for the Use of Facemasks and Respirators in Non-Occupational Community Settings during an
Influenza Pandemic http://www.pandemicflu.gov/plan/community/maskguidancecommunity.html
U.S. CDC Interim Recommendations for Facemask and Respirator Use in Certain Community Settings Where Swine Influenza A
(H1N1) Virus Transmission Has Been Detected http://www.cdc.gov/swineflu/masks.htm
Pandemic Influenza: Guidance for infection control in hospitals and primary care settings. Department of Health, England. Health
Protection Agency November 2007 http://www.hpa.org.uk/web/HPAwebFile/HPAweb_C/1238055328357