poradnik pielęgnacji • zasady komponowania • katalog roślin na taras i balkon OGRÓD OGRODNIK DOSKONAŁY W POJEMNIKACH KI SET NA ŁÓW NIE S Y WA POM O KOR SU A R TA ONU UDE LK I BA TEKST: Irena Przydróżna, Hanna Wypych ZDJĘCIA: Tomasz Ciesielski OGRÓD w POJEMNIKACH |2| Tekst: Irena Przydróżna, Hanna Wypych Zdjęcia: Tomasz Ciesielski OGRÓD w POJEMNIKACH MULTICO Oficyna Wydawnicza |3| Tekst: Irena Przydróżna – OSTO (Ogólnopolskie Stowarzyszenie Twórców Ogrodów), Hanna Wypych – OSTO Zdjęcia: Tomasz Ciesielski Dyrektor wydawniczy: Marek Zakrzewski Redakcja: Anetta Radziszewska Korekta: Małgorzata Ruszkowska Projekt graficzny makiety: Monika Żyła Projekt okładki: Marta Zięba Skład i łamanie: Elżbieta Pich Obróbka kolorystyczna zdjęć: Tomasz Ciesielski © Copyright by MULTICO Oficyna Wydawnicza Wszelkie prawa zastrzeżone Warszawa 2011 Wydanie I ISBN 978-83-7763-171-3 Spis treści od autorów 7 Dlaczego warto uprawiać rośliny w pojemnikach 8 Byliny i trawy Rośliny cebulowe Zioła, warzywa i rośliny owocowe 42 44 45 Zalety miniogrodu w pojemnikach 10 Rośliny do zadań specjalnych. Zestawienia tematyczne 47 Rośliny na taras i balkon 11 Donice, skrzynie, pojemniki 53 Pielęgnacja roślin w pojemnikach 58 Sadzenie, nawożenie, podlewanie, ochrona, zimowanie 60 Rodzaje podłoży i drenaż 60 Sadzenie i przesadzanie 61 Nawożenie 63 Podlewanie 65 Zielone parawany Rośliny domowe Owoce, warzywa, zioła w pojemnikach Ozdoby w miniogrodzie Półki, kwietniki, ample Ozdoba balustrad Pnącza w pojemnikach Pomocne urządzenia Zima w miniogrodzie Wykorzystanie roślin w pojemnikach w przydomowym ogrodzie Miniogród warzywno-ziołowy Miniogród tematyczny Materiały konstrukcyjne 11 11 12 12 13 13 13 14 14 15 16 16 17 Jak zaprojektować ogród w pojemnikach 18 Wybór miejsca Intymny zakątek na balkonie Zasady projektowania ogrodu Typy kompozycji Układy kompozycji Dobór kolorów Charakterystyka kolorów Zestawienia kolorystyczne Koło barw Tło dla barwnych kompozycji Balkony i tarasy z charakterem Kompozycje jednogatunkowe Kompozycje wielogatunkowe Rośliny jednoroczne i wieloletnie Dobór pojemników Typy ogrodów Ogród sensoryczny Ogród japoński Ogród zimowy Ogród wertykalny 19 20 20 20 21 21 22 24 25 26 26 26 27 27 28 29 29 29 29 30 Rośliny i pojemniki 32 Wybieramy gatunki i odmiany 34 Rośliny jednoroczne i dwuletnie Rośliny wieloletnie Formy karłowe i szczepione na pniu Rośliny wrzosowate Rośliny wieloletnie niezimujące w gruncie Pnącza 35 35 36 38 38 40 Rodzaje donic Donice ceramiczne Donice terakotowe Donice plastikowe Drewno, beton, metal Pikowanie Sadzenie cebul Nawożenie mineralne Nawożenie organiczne Sposoby podlewania 53 54 54 54 55 62 62 63 64 66 Podpieranie 66 Cięcie 67 Ochrona przed szkodnikami i chorobami 71 Zimowanie 74 Pielęgnacja roślin w pojemnikach w czterech porach roku 77 Katalog polecanych roślin 80 Indeks polskich i łacińskich nazw roślin 127 Cięcie zależne od okresu kwitnienia Cięcie różnych form roślinnych Cięcie pnączy Cięcie róż Cięcie roślin sezonowych Cięcie roślin wieloletnich Cięcie drzew i krzewów owocowych Szkodniki Choroby Wiosna (marzec, kwiecień, maj) Lato (czerwiec, lipiec, sierpień) Jesień (wrzesień, październik, listopad) Zima (grudzień, styczeń, luty) 68 68 69 70 70 70 71 72 73 77 78 78 78 |6| |7| od autorów D onica, roślina, trochę podłoża i gotowe. Proste, prawda? Tak niewiele potrzeba, by stworzyć coś interesującego i miłego dla oka. Rośliny w pojemnikach mogą być ozdobą, zarówno tarasów i balkonów, jak i przydomowych ogrodów. Gdy za oknem zimno i ponuro, zaczynamy marzyć o słonecznych porankach i ciepłych wieczorach spędzonych w salonie pod chmurką. Warto zadbać o to, by miejsce naszego wypoczynku było nie tylko wygodne i estetyczne, ale także przyjemne dla naszych zmysłów. Miły zakątek stworzymy dzięki aranżacjom z roślin. Są one źródłem tlenu, dlatego wokół nich tworzy się mikroklimat, który pozytywnie wpływa na nasze samopoczucie. Ponadto rośliny tłumią hałas i oczyszczają powietrze. Nawet na małej przestrzeni możemy stworzyć atrakcyjny i niepowtarzalny miniogród, jeśli wykorzystamy do tego odpowiednie rośliny i pojemniki: donice, skrzynki, pojemniki drewniane, metalowe, plastikowe czy ceramiczne, kolorowe, matowe, z połyskiem, duże i malutkie, nowoczesne i rustykalne – wybór jest tak bogaty, że każdy znajdzie coś dla siebie. Co wybrać, jak dobrać rośliny, czym kierować się, kupując pojemnik? Ciekawsze są kompozycje w jednym pojemniku czy zestawienia wielu donic? Jak pielęgnować rośliny w ciągu sezonu? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć na stronach poradnika. Zachęcamy do lektury i oczywiście do ustawiania donic z roślinami w swoim otoczeniu. Dlaczego warto uprawiać rośliny w pojemnikach |10| Dlaczego warto uprawiać rośliny w pojemnikach Zalety miniogrodu w pojemnikach Ogród w pojemnikach możemy stworzyć nawet na niewielkiej przestrzeni. Wystarczy w kilku pojemnikach posadzić różne gatunki roślin, by zyskać miły dla oka efekt. Rośliny w pojemnikach w jednej chwili zamienią każde miejsce w zieloną oazę. Pracy przy nich jest niewiele, a przyjemność posiadania takiego ogrodu – ogromna. Jeśli do tej pory zastanawialiśmy się, jak zagospodarować kąty, czym przykryć brzydkie ściany albo co zasadzić w tych częściach ogrodu, w których nic nie chce rosnąć, doskonałym rozwiązaniem jest ustawienie w takich miejscach pojemników z roślinami. Wystarczy tylko pomysł, trochę fantazji i znajomość kilku zasad projektowania miniogrodów, by uzyskać pożądany efekt. Rośliny jako filtry powietrza Nawet małe kompozycje w pojemnikach mogą pełnić funkcje filtrów powietrza. Pnącza prowadzone w skrzyniach (np. winobluszcz trójlkapowy) wspaniale prezentują się na tle ścian, ciesząc nasze oczy, a przy okazji zatrzymują w liściach trujące substancje, m.in. kadm i ołów. Tę samą zdolność mają forsycje, pęcherznice, tawlina, tawuły japońskie, mniejsze drzewa, np. brzoza odmiany Youngii i Fastigiata, robinia ‘Ubraculifera’, śliwy wiśniowe ‘Pissardii’, ‘Woodii’, jaskrawoczerwony jesienią sumak octowiec, a także iglaki. Jednak te ostatnie z czasem tracą walory dekoracyjne ze względu na długotrwałe utrzymywanie igieł, w których gromadzą się zanieczyszczenia. Ich nadmiar powoduje osłabienie roślin i często zamieranie. Nie zniechęcajmy się, jeśli do dyspozycji mamy maleńki balkon, a marzy nam się kącik wypoczynkowy z prawdziwego zdarzenia, albo jeśli nasz ogródek ma długość parapetu. Nawet na niewielkiej przestrzeni można stworzyć piękne roślinne aranżacje, które staną się powodem do dumy, a odpoczynek w ich pobliżu sprawi nam prawdziwą przyjemność. Byliny, drzewa, zioła, rośliny egzotyczne – w pojemnikach można uprawiać prawie wszystko Dlaczego warto uprawiać rośliny w pojemnikach |11| Rośliny na taras i balkon Uważnie przyjrzyjmy się miejscu, które chcemy zagospodarować. Zwróćmy uwagę na charakter i architekturę tarasu (balkonu), na detale, oświetlenie, meble, kolory, materiały wykończeniowe. Planując nasz „ruchomy ogród w pojemnikach”, postarajmy się konsekwentnie trzymać wybranego stylu. Decydując się na podobne materiały i kolory, jakie zastosowaliśmy w mieszkaniu, uzyskamy harmonijną kompozycję. Dzięki temu otrzymamy dodatkowy „zewnętrzny pokój”, przytulny, a jednocześnie ekologiczny. Możemy również potraktować balkon lub taras jako przestrzeń odrębną od reszty mieszkania. Powinniśmy wówczas ograniczyć dobór materiałów, gdyż nagromadzenie wielu kolorów i form na małej powierzchni daje wrażenie chaosu i jest męczące dla oka. Zielone parawany Pojemniki z roślinami na tarasach lub większych balkonach mogą wyznaczać granice stref, np. wypoczynkowej, zabaw dzieci czy gospodarczej. Wysokie i wąskie jałowce, stożkowe żywotniki, szybko rosnące miskanty czy pnącza zasadzone w drewnianych skrzyniach z pionowymi podporami z powodzeniem odegrają rolę zielonych ruchomych parawanów. Jeśli obok ustawimy pojemniki z barwnymi roślinami kwitnącymi, poczujemy się jak w prawdziwym ogrodzie. Tego typu kompozycje ochronią nas od wiatru, hałasu, gorącego południowego słońca, Zielona ściana skomponowana z różnych odmian paproci, wilczomleczów, rojników i karminowoczerwonej żurawki a także zapewnią odrobinę intymności, zwłaszcza jeśli tarasy czy balkony znajdują się blisko siebie. Rośliny domowe A co z roślinami, które zdobią nasze mieszkania? Wiele z nich, szczególnie te pochodzące z rejonów subtropikalnych, dobrze znosi latem pobyt na świeżym powietrzu. Juki, kaktusy i palmy możemy wynieść na zewnątrz w miejsce słoneczne i ciepłe. Bluszcze, cantedeskie, araukarie i fikusy wolą półcień. Domowe rośliny doniczkowe wystawione na zewnątrz wypuszczają dużo nowych zdrowych pędów, ładnie wybarwionych liści, często też zakwitają. Należy jednak pamiętać, by przed pierwszymi przymrozkami Wiele roślin domowych, np. kordylinę, latem możemy wystawiać do ogrodu Niedostępne w wersji demonstracyjnej. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki.