Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków Raport przygotowany dla Biura Infrastruktury Urzędu m.st. Warszawy Warszawa, styczeń 2014 Opracowanie: Wydział Badań i Analiz Centrum Komunikacji Społecznej Urząd m.st. Warszawy Wprowadzenie Badanie pt.: Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków zrealizowano na zlecenie Biura Infrastruktury Urzędu m.st. Warszawy, które określiło cele oraz zakres przedmiotowy badania, a także opracowało koncepcję pytań wskaźnikowych do kwestionariusza. Pomiar był realizowany w ramach wielotematycznego badania pt.: Barometr Warszawski. Koordynatorem projektu było Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy, które opracowało metodologię badania, kwestionariusz wywiadu oraz wyniki badania. Do zadań CKS-u należała także współpraca z agencją badawczą realizującą badanie. Wykonawcą badania była Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej. Badanie przeprowadzono w ramach wdrażania Planu Działań na Rzecz Zrównoważonego Zużycia Energii dla Warszawy w perspektywie do 2020 roku (SEAP). Wśród wielu zagadnień, które były przedmiotem analizy, szczególnie istotne są kwestie dotyczące: poziomu zainteresowania warszawiaków zmianami klimatycznymi; oceny szkodliwości emisji dwutlenku węgla do atmosfery; obszarów funkcjonowania miasta powodujących najwyższą emisję dwutlenku węgla; wpływu odnawialnych źródeł energii na ochronę klimatu; ogólnej oceny działań władz miasta związanych z ochroną klimatu; znajomości wybranych kampanii miejskich organizowanych na rzecz ochrony klimatu; oceny wpływu wybranych kampanii ekologicznych na kształtowanie postaw proekologicznych; potrzeby organizowania przez m.st. Warszawę przedsięwzięć informacyjno-edukacyjnych dotyczących ochrony klimatu przed niekorzystnymi zmianami. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 2 Informacje o badaniu Temat: Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Realizacja: Listopad – grudzień 2013 r. Próba: Ogólnowarszawska, losowa, reprezentatywna próba osób w wieku 15 lat i więcej. Liczba wywiadów: 1100 Technika badania: Bezpośredni wywiad ankieterski wspomagany komputerowo (CAPI). Wykonawca: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej. Współpraca merytoryczna: Biuro Infrastruktury Urzędu m.st. Warszawy. © Catty Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 3 Cele badania Ocena, jaki odsetek warszawiaków zetknął się z pojęciem „gazy cieplarniane”. Określenie, jaka jest społeczna świadomość szkodliwości emisji dwutlenku węgla do atmosfery. © Air0ne Poznanie obszarów funkcjonowania miasta, które w odczuciu warszawiaków powodują największą emisję CO2. Określenie, jaki jest stosunek warszawiaków do odnawialnych źródeł energii (OZE). Zdefiniowanie, jakie są społeczne oczekiwania dotyczące roli władz miasta w promowaniu korzystania z OZE. Opis czynników zachęcających warszawiaków do korzystania z energii słonecznej. Określenie, jaki odsetek warszawiaków zna i stosuje „zasady ekojazdy”. Poznanie poziomu zainteresowania mieszkańców stolicy zmianami klimatycznymi. Ocena znajomości i wpływu wybranych kampanii proekologicznych na zachowania respondentów. Określenie, jakie są potrzeby informacyjno-edukacyjne warszawiaków w zakresie ochrony klimatu. Ocena wpływu wybranych kampanii proekologicznych na zachowania badanych. Ocena działań proekologicznych podejmowanych przez m.st. Warszawę. Dostarczenie informacji pomocnych przy wdrażania Planu Działań na Rzecz Zrównoważonego Zużycia Energii dla Warszawy w perspektywie do 2020 roku (SEAP), w szczególności w zakresie prowadzenia działań informacyjnoedukacyjnych zachęcających mieszkańców do ochrony klimatu przed niekorzystnymi zmianami. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 4 Najważniejsze wyniki 1/3 Znajomość pojęcia „gazy cieplarniane” Styczność z terminem „gazy cieplarniane” deklaruje 81% warszawiaków. Ocena szkodliwości emisji dwutlenku węgla do atmosfery Zdecydowana większość badanych (81%) jest zdania, że emisja dwutlenku węgla do atmosfery będąca wynikiem działalności człowieka, negatywnie wpływa na otoczenie. Jedynie jeden na stu warszawiaków twierdzi, że jest to zjawisko przyjazne dla środowiska, a 12% uważa, że jest ono obojętne dla klimatu. Co dwudziesta osoba (6%) nie potrafi ocenić tej sytuacji. Obszary miasta powodujące największą emisję dwutlenku węgla W ocenie warszawiaków, obszarem w największym stopniu wpływającym na emisję dwutlenku węgla do atmosfery jest prywatny transport samochodowy. Jest to kategoria wymieniana przez ponad połowę badanych (53%). Drugą pozycję zajmują elektrociepłownie (44%), trzecią – spalarnia śmieci (26%), a czwartą – miejski transport autobusowy (19%). W opisywanym rankingu oczyszczalnia ścieków zajmuje ostatnie miejsce (2%). Wpływ odnawialnych źródeł energii na ochronę klimatu Niemal cztery piąte badanych (78%) uważa, że produkcja energii ze źródeł odnawialnych chroni klimat przed niekorzystnymi zmianami. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 5 Najważniejsze wyniki 2/3 Ochrona klimatu jako zadanie priorytetowe dla władz miasta Wśród mieszkańców Warszawy przeważa pogląd, że wspieranie produkcji energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii jest dla władz miasta zadaniem ważnym, ale nie najważniejszym: z tym poglądem zgadza się 67% badanych. Zdecydowanie mniejszy odsetek warszawiaków (16%) traktuje to zagadnienie jako priorytetowe dla Warszawy. Przeciwne opinie są udziałem 12% mieszkańców. Czynniki zachęcające mieszkańców do korzystania z energii słonecznej czynniki ekonomiczne odgrywają główną rolę w motywowaniu mieszkańców do korzystania z OZE: W ocenie warszawiaków, większy poziom dofinansowania inwestycji, takich jak: montaż paneli, baterii słonecznych – 54%; obniżenie opłat za energię – 37%; pewność, że koszty montażu inwestycji zwrócą się w ciągu kilku lat – 28%. Troska o środowisko naturalne stanowi drugorzędny czynnik motywujący mieszkańców do korzystania z energii słonecznej. Jedynie 10% badanych wskazuje na potrzebę ochrony klimatu przed niekorzystnymi zmianami, np. poprzez zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery (10%). Jeszcze mniej osób (6%) zwraca uwagę na konieczność ograniczenia zużycia tradycyjnych źródeł energii, takich jak węgiel, ropa, gaz. Znajomość i stosowanie zasad „ekojazdy” Z zasadami „ekojazdy” zetknęło się 45% mieszkańców Warszawy. Wśród kierowców znających zasady ekologicznej jazdy, ponad połowa (61%) stosuje je w praktyce. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 6 Najważniejsze wyniki 3/3 Zainteresowanie zmianami klimatycznymi wywołanymi działalnością człowieka Co trzeci warszawiak poświęca sporo uwagi zmianom klimatu, deklarując bardzo duże lub duże zainteresowanie tym tematem. Jednak większość badanych (57%) zwraca uwagę tylko na wybrane informacje. Mniej niż co dziesiąta osoba (8%) przyznaje, że nie interesuje się zmianami klimatycznymi wywołanymi działalnością człowieka. Znajomość oraz ocena wybranych kampanii miejskich organizowanych na rzecz ochrony klimatu Najbardziej rozpoznawalną kampanią promującą korzystanie z publicznych środków transportu jest Dzień bez samochodu. Z tym wydarzeniem zetknęło się 96% warszawiaków, podczas gdy plakat kampanii z 2013 r. widziała co druga osoba. Na drugim miejscu respondenci wymieniają Warszawskie Dni Recyclingu. Do mniej znanych przedsięwzięć należą Piknik z klimatem oraz Klimat na zmiany. Wpływ kampanii na kształtowanie postaw proekologicznych warszawiaków oraz ocena działań władz miasta Nieco ponad połowa osób (53%), które zetknęły się z powyższymi kampaniami, jest zdania, że tego typu wydarzenia, materiały zachęcają mieszkańców do podejmowania działań proekologicznych, takich jak: korzystanie z komunikacji miejskiej, segregowanie śmieci itp. Aż 83% ogółu badanych widzi potrzebę organizowania różnego typu kampanii proekologicznych. Zdaniem 45% badanych m.st. Warszawa organizuje zbyt mało działań informacyjno-edukacyjnych zachęcających mieszkańców do ochrony klimatu przed niekorzystnymi zmianami. Z tego rodzaju opinią nie zgadza się co trzecia osoba, twierdząc, że liczba miejskich kampanii, wydarzeń ekologicznych jest wystarczająca. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 7 Znajomość pojęcia „gazy cieplarniane” Czy słyszał(a) Pan(i) określenie "gazy cieplarniane"? 1% Styczność z terminem „gazy cieplarniane” deklaruje 81% warszawiaków. Wskaźnik ten nie oznacza znajomości i rozumienia terminu, a jedynie „zetknięcie” się z tym pojęciem. Przeciwne opinie są udziałem 18% badanych. Niewielki odsetek osób (1%) nie wie, nie pamięta, czy w gąszczu codziennych informacji usłyszało ten termin. 18% Tak Nie Nie pamiętam, trudno powiedzieć 81% N=1100 Mężczyźni lepiej niż kobiety znają to pojęcie (stosunek pozytywnych deklaracji wynosi 88% do 76%). Styczność z tym terminem jest także istotnie wyższa wśród osób z wyższym wykształceniem aniżeli zasadniczym zawodowym i niższym (stosunek pozytywnych deklaracji wynosi 88% do 59%). Znajomość określenia "gazy cieplarniane" w zależności od wieku (odsetek pozytywnych odpowiedzi) 88% 88% 83% 78% 45-54 lata (n=142) 55-64 lata (n=201) 70% Słabsze rozeznanie w omawianym temacie mają osoby starsze, tj. w wieku 65 i więcej lat. W tej grupie styczność z pojęciem „gazy cieplarniane” deklaruje jedynie 70% badanych. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 15-34 lata (n=303) 35-44 lata (n=199) 65 i więcej lat (n=255) 8 Ocena szkodliwości emisji dwutlenku węgla do atmosfery ZCdecydowana zterech na pięciu większość warszawiaków warszawiaków emisję dwutlenku (81%) węgla uznaje do atmosfery problem emisji będącądwutlenku wynikiem węgla działalności do atmosfery za człowieka, szkodliwy ocenia dla klimatu. jako problem. Znacznie mniejszy Znacznie odsetek mniejszyosób odsetek (12%) osób ocenia, (12%) że uważa, jest to żezjawisko jest to proces obojętne obojętny dla dla otoczenia. Jedynie jeden na stu warszawiaków mieszkańców dostrzega dostrzegapozytywny pozytywny wpływ emisji CO2 CO2 do do atmosfery. atmosfery. Czy, według Pana(i) wiedzy, emisja dwutlenku węgla do atmosfery będąca wynikiem działalności człowieka, jest zjawiskiem szkodliwym, obojętnym czy też przyjaznym dla klimatu? 1% 6% Jest to zjawisko szkodliwe dla klimatu Jest to zjawisko obojętne dla klimatu Jest to zjawisko przyjazne dla klimatu Trudno powiedzieć 12% Coo dwudziesta dwudziesta osoba osoba (6%)(6%) nie potrafi nie potrafi wyrazić opinii na ten przy czym wyrazićswojej swojej opinii na temat, ten temat, największe trudności z określeniem przy czym największe trudnościwpływu dwutlenku węgla na środowisko mają osoby z określeniem wpływu dwutlenku z wykształceniem zawodowym i niższym. W węgla naodsetek środowisko mają osoby tej grupie deklaracji „trudno z wykształceniem zawodowym powiedzieć” wynosi 11%, podczas gdy wśród i niższym. W tej grupie odsetek osób z wykształceniem wyższym jest on ponad dwukrotnie niższy – wynosi 5%. deklaracji „trudno powiedzieć” wynosi 11%, podczas gdy wśród osób wykształceniem jest on Jześli chodzi o płeć, towyższym kobiety częściej niż mężczyźni dostrzegają niższy negatywny wpływ5%. CO2 ponad dwukrotnie – wynosi na otoczenie (stosunek 86% do 74%). 81% N=1100 Trudności z oceną mają także osoby starsze, tj. w wieku 65 i więcej lat. Wśród nich odsetek odpowiedzi „trudno powiedzieć” wynosi 15%, podczas gdy w młodszych grupach wiekowych nie przekracza 7%. Kobiety częściej niż mężczyźni dostrzegają negatywny wpływ emisji dwutlenku węgla do atmosfery (86% vs. 74%). Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 9 Obszary miasta powodujące największą emisję dwutlenku węgla Wymienię Panu(i) kilka obszarów funkcjonowania miasta, które z nich, Pana(i) zdaniem, w największym stopniu wpływają na emisję dwutlenku węgla do atmosfery? Proszę wybrać nie więcej niż dwa obszary. Prywatny transport samochodowy 53% Elektrociepłownie 44% Spalarnia śmieci © Pavel Losevsky 26% Nieco ponad połowa respondentów (53%) uznaje, Miejski transport autobusowy Oczyszczalnia ścieków Żaden z powyższych Trudno powiedzieć 19% 2% 3% 10% N=1100 *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. że obszarem w największym stopniu wpływającym na emisję dwutlenku węgla do atmosfery jest prywatny transport samochodowy. Na drugim miejscu warszawiacy wymieniają elektrociepłownie: dla ponad 2/5 badanych to jeden z głównych sektorów zanieczyszczenia powietrza w Warszawie. Trzecie miejsce zajmuje spalarnia śmieci. Na jej szkodliwy wpływ wskazuje co czwarta osoba, a co piąta wymienia miejski transport autobusowy. Na przeciwległym biegunie znajduje się oczyszczalnia ścieków, która w opinii warszawiaków w niewielkim stopniu zanieczyszcza środowisko. 10 Wpływ odnawialnych źródeł energii na ochronę klimatu Większość warszawiaków zgadza się z poglądem, że produkcja energii ze źródeł odnawialnych w bardzo dużym (34%) lub dość dużym (44%) stopniu chroni klimat przed niekorzystnymi zmianami. W jakim stopniu, Pana(i) zdaniem, produkcja energii ze źródeł odnawialnych, takich jak słońce, woda czy wiatr wpływa na ochronę klimatu? 1% 6% W bardzo dużym stopniu Z tym poglądem nie zgadza się 15% 15% badanych, którzy twierdzą, że odnawialne źródła energii w niewielkim stopniu chronią klimat przed niekorzystnymi zmianami. 34% W dość dużym stopniu W małym stopniu W ogóle Trudno powiedzieć 44% Jedna na sto osób nie dostrzega pozytywnego oddziaływania OZE na środowisko naturalne. N=1100 Największe trudności z oceną wpływu OZE na środowisko mają Co piąta osoba (6%) nie jest w stanie ocenić wpływu ekologicznych źródeł energii na otoczenie. osoby starsze, tj. w wieku 65 i więcej lat. Wśród nich odsetek odpowiedzi „trudno powiedzieć” wynosi 9%, podczas gdy w grupie osób od 15 do 34 roku życia – 2%. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 11 Ochrona klimatu jako zadanie priorytetowe dla władz miasta W ocenie warszawiaków wspieranie zielonej energii przez władze miasta jest sprawą ważną, ale nie najważniejszą. Taki pogląd podziela 67% badanych. Znacznie mniejszy odsetek osób (16%) wykorzystywanie alternatywnych źródeł energii i ciepła traktuje jako zadanie priorytetowe dla miasta. Dla 12% warszawiaków omawiane zagadnienie jest mało lub zupełnie nieistotne. Czy, według Pana(i), wspieranie produkcji energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii, tj. wykorzystujących słońce, wodę czy wiatr powinno być dla m.st. Warszawy zadaniem: 2% 5% 16% 10% Zdecydowanie najważniejszym Ważnym, ale są inne ważniejsze Mało ważnym Zupełnie nieważnym Co dwudziesta osoba nie potrafi ocenić swojego stanowiska w tej sprawie, przy czym w tej grupie przeważają osoby w wieku 65 i więcej lat. Wśród nich odsetek odpowiedzi „trudno powiedzieć” wynosi 8%. Trudno powiedzieć 67% N=1100 © Cmon Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 12 Czynniki zachęcające mieszkańców do korzystania z energii słonecznej Co, Pana(i) zdaniem, mogłoby zachęcić mieszkańców Warszawy do korzystania z energii słonecznej np. poprzez montaż paneli, baterii słonecznych na dachu czy ścianach budynku? Większy poziom dofinansowania inwestycji Pewność, że dzięki tej inwestycji opłaty za energię będą mniejsze Pewność, że koszty montażu inwestycji zwrócą się w ciągu kilku lat Przekonanie, że takie działania chronią klimat przed niekorzystnymi zmianami, np. emisją CO2 do atmosfery Możliwość uzyskania nisko oprocentowanego kredytu na montaż instalacji Potrzeba ograniczenia zużycia tradycyjnych źródeł energii, takich jak węgiel, ropa, gaz Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców, organizowanie kampanii informacyjnych 54% 37% 28% © Sven_Vietense 10% 6% 2% Zmiana klimatu, większe nasłonecznienie N= 1% Zachęty finansowe, np. ulgi podatkowe, bezpłatny montaż instalacji 1% Inne Trudno powiedzieć Wśród czynników w największym stopniu 7% 3% 17% N=1100 *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. zachęcających warszawiaków do korzystania z energii słonecznej wskazywano przede wszystkim większy poziom dofinansowania ekologicznych inwestycji, np. paneli czy baterii słonecznych. Do dbania o klimat skutecznie zachęca również – zdaniem mieszkańców – opłacalność inwestycji polegająca na zmniejszeniu opłat za energię. W ocenie respondentów istotne jest także to, aby koszty montażu urządzeń zwróciły się w ciągu kilku lat. Zatem względy finansowe są kluczowym czynnikiem motywujących mieszkańców do korzystania z OZE. Jedynie co dziesiąta osoba wskazuje na potrzebę ochrony klimatu przed niekorzystnymi zmianami. 13 Znajomość zasad „ekojazdy” Znajomość zasad "ekojazdy" w zależności od płci (odsetek pozytywnych odpowiedzi) 55% 45% Czy słyszał(a) Pan(i) o zasadach "ekojazdy"? 37% 1% Mężczyźni (n=489) Tak 45% Kobiety (n=611) Ogółem (N=1100) Znajomość zasad "ekojazdy" wg wykształcenia Nie (odsetek pozytywnych odpowiedzi) 50% 54% 42% Nie pamiętam, trudno powiedzieć N=1100 30% Zasadnicze zawodowe i niższe (n=122) Średnie, pomaturalne (n=416) Wyższe, w tym licencjat (n=562) Znajomość zasad "ekojazdy" wg wieku (odsetek pozytywnych odpowiedzi) Z zasadami „ekojazdy” zetknęło się 45% warszawiaków. W tej 49% 56% 46% grupie przeważają mężczyźni oraz osoby z wyższym wykształceniem. 45% 30% Jeśli chodzi o wiek, to osoby starsze zdecydowanie najrzadziej deklarują znajomość technik ekologicznej jazdy. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 15-34 lata (n=302) 35-44 lata (n=199) 45-54 lata (n=142) 55-64 lata (n=201) 65 i więcej lat (n=256) 14 Stosowanie zasad „ekojazdy” Wśród kierowców znających zasady Czy stosuje się Pan(i) do zasad "ekojazdy"?* „ekojazdy”, ponad połowa (61%) wykorzystuje je w praktyce. 4% Z uzyskanych deklaracji wynika, że mężczyźni Tak 35% częściej niż kobiety korzystają z technik „ekojazdy”. Nie 61% Nie pamiętam, trudno powiedzieć n=331 Stosowanie zasad "ekojazdy" w zależności od płci (odsetek pozytywnych odpowiedzi) 68% 61% 49% *Pytanie skierowane do osób korzystających w ciągu ostatnich 3 miesięcy z samochodu prywatnego lub służbowego jako kierowca oraz jednocześnie do osób deklarujących znajomość zasad „ekojazdy”. Mężczyźni (n=207) Kobiety (n=124) Ogółem (n=331) © tsach Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 15 Najczęściej stosowane zasady „ekojazdy” Z szerokiego Proszę powiedzieć, które z następujących zasad „ekojazdy” Pan(i) stosuje:* Tak, zawsze lub prawie zawsze Tak, od czasu do czasu Staram się płynnie jeździć, tj. delikatnie hamuję, delikatnie przyspieszam Nie, nigdy Trudno powiedzieć 87% 12% 1% Jeśli to możliwe, używam jak najwyższych biegów 78% 19% 2% 1% Staram się hamować silnikiem 78% 17% 5% Staram się utrzymywać stałą prędkość jazdy 77% 21% Sprawdzam prawidłowe ciśnienie w oponach Jeśli zatrzymuję się na dłużej niż 2 minuty, wyłączam silnik 57% 41% 34% 18% n=202 *Pytanie skierowane do kierowców deklarujących stosowanie zasad „ekojazdy”. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 39% 2% 8% 1% 2% wachlarza zasad „ekojazdy” kierowcy najczęściej wybierają płynną jazdę. Popularne są także: jazda na wyższych biegach, hamowanie silnikiem oraz utrzymywanie stałej prędkości jazdy. Nieco mniej rozpowszechnione jest sprawdzanie prawidłowego ciśnienia w oponach. Wyłączanie silnika podczas krótkiego postoju to kategoria najrzadziej wskazywana przez osoby zmotoryzowane. 16 Zainteresowanie zmianami klimatycznymi Jak określił(a)by Pan(i) swoje zainteresowanie zagadnieniami związanymi ze zmianami klimatu wywołanymi działalnością człowieka? Zainteresowanie zmianami klimatu w zależności od wykształcenia (odsetek pozytywnych odpowiedzi) 8% 25% Bardzo duże – szczegółowo i dokładnie śledzę wiadomości na ten temat Dość duże – staram się śledzić informacje na ten temat 8% 25% Umiarkowane – zwracam uwagę tylko na niektóre informacje Zasadnicze zawodowe i niższe (n=122) Żadne, w ogóle się tym nie interesuję 57% 35% 32% 2% Średnie, pomaturalne (n=416) Wyższe, w tym licencjat (n=562) Zainteresowanie zmianami klimatu wg wieku (odsetek pozytywnych odpowiedzi) 40% Trudno powiedzieć 30% N=1100 20% 26% 25% 10% 0% 6% 25% 26% 5% 15% 25% 24% 8% 8% Z uzyskanych deklaracji wynika, że co trzeci warszawiak (33%) interesuje się zmianami klimatycznymi wywołanymi działalnością człowieka, w tym 8% szczegółowo i dokładnie śledzi wiadomości na ten temat. W grupie osób zainteresowanych zmianami klimatycznymi jest nieco więcej mężczyzn niż kobiet (stosunek 36% do 30%). Ponadto występuje przewaga osób z wyższym wykształceniem. Umiarkowane zainteresowanie cechuje niemal 3/5 badanych, a brak tego typu potrzeb informacyjnych występuje u 8% respondentów. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. Dość duże Bardzo duże Analizując zainteresowanie warszawiaków zmianami klimatu pod względem wieku, wyraźnie widać, że osoby od 45 do 54 roku życia częściej niż pozostałe grupy respondentów zwracają uwagę na to zagadnienie. Wśród nich aż 15% badanych szczegółowo i dokładnie śledzi informacji na temat zmian klimatycznych. 17 Ocena plakatów wybranych kampanii proekologicznych Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 18 Znajomość wybranych kampanii miejskich organizowanych na rzecz ochrony klimatu Najszerzej znaną kampanią jest Dzień bez samochodu. W tym przypadku odsetek pozytywnych wskazań jest bardzo wysoki wynosi 96%. Mimo że plakat tej kampanii z 2013 r. jest słabiej rozpoznawalny zetknął się z nim co drugi warszawiak, to w porównaniu z pozostałymi kampaniami, jest to wynik bardzo dobry. Zdecydowanie mniej znane są kampanie Piknik z klimatem oraz Klimat na zmiany. Proszę powiedzieć, czy zetknął(ęła) się Pan(i) z następującymi wydarzenia, kampaniami, materiałami związanymi z ochroną klimatu: (znajomość wspomagana) Dzień bez samochodu 96% Czy gdzieś widział(a) Pan(i) ten plakat? 50% Warszawskie Dni Recyclingu 53% Czy gdzieś widział(a) Pan(i) ten plakat? 37% Piknik z klimatem 11% Czy gdzieś widział(a) Pan(i) ten plakat? 11% Klimat na zmiany 10% Czy gdzieś widział(a) Pan(i) ten plakat? Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 15% N=1100 19 Znajomość wybranych kampanii miejskich organizowanych na rzecz ochrony klimatu w zależności od wieku Wiek nie różnicuje Znajomość kampanii proekologicznych w zależności od wieku rozpoznawalności kampanii Dzień bez samochodu. pozostałych kampanii jest nieco większa wśród osób w wieku od 55 do 64 lat, przy czym Klimat na zmiany to także wydarzenie częściej wskazywane przez osoby w wieku od 35 do 44 lat. Istotne różnice zaznaczono „*”. 90% Odsetek pozytywnych wskazań Natomiast znajomość 100% 80% 70% 64%* 60% 50% 40% 30% 16%* 20% 15%* 14%* 10% 0% N=1100 Dzień bez samochodu Warszawskie Dni Recyclingu Piknik z klimatem Klimat na zmiany 15-34 95% 52% 8% 8% 35-44 100% 53% 12% 14% 45-54 96% 51% 11% 5% 55-64 99% 64% 16% 15% 65 i więcej 90% 45% 10% 8% Ogółem 96% 53% 11% 10% Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 20 Rozpoznawalność wybranych plakatów kampanii miejskich organizowanych na rzecz ochrony klimatu w zależności od wieku We wszystkich 100% 90% Odsetek pozytywnych wskazań analizowanych przypadkach wiek różnicuje rozpoznawalność wybranych plakatów kampanii proekologicznych. Istotne różnice oznaczono „*”. Znajomość wybranych plakatów kampanii proekologicznych w zależności od wieku 80% 70% 60% 58%* 47%* 50% 40% 38%* 31%* 30% 16%* 20% 8%* 8%* 10% 20%* 0% N=1100 Dzień bez samochodu Warszawskie Dni Recyclingu 15-34 58% 35-44 47% 45-54 55-64 65 i więcej Ogółem Piknik z klimatem Klimat na zmiany 34% 8% 20% 39% 11% 13% 49% 39% 11% 13% 55% 47% 16% 19% 38% 31% 13% 8% 50% 37% 11% 15% Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 21 Ocena wpływu wybranych kampanii na kształtowanie postaw proekologicznych Czy te wydarzenia, kampanie, materiały, z którymi się Pan(i) zetknął/zetknęła zachęciły Pana(ią) do podejmowania jakichś działań służących ochronie klimatu, np. oszczędzania energii, korzystania z roweru, komunikacji miejskiej, segregowania śmieci?* Osoby, które zetknęły się z kampaniami organizowanymi na rzecz ochrony klimatu zapytano o ocenę ich skuteczności. W tej grupie warszawiaków pozytywne oceny były udziałem ponad połowy badanych (53%), przy czym osoby znajdujące się w starszych przedziałach wieku częściej odpowiadały twierdząco. 6% 10% 9% Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie 32% Trudno powiedzieć 43% Brak efektów działań ekologicznych dostrzega 41% warszawiaków, przy czym zdecydowanie krytyczne głosy są udziałem mniej niż co dziesiątej osoby (9%). n=1062 Ocena wpływu kampanii na zachowania proekologiczne w zależności od wieku Co dwudziesty badany (6%) nie potrafi ocenić efektów proekologicznych kampanii. *Pytanie skierowane do osób deklarujących znajomość miejskich wydarzeń, kampanii, materiałów związanych z ochroną klimatu. (odsetek pozytywnych odpowiedzi)* 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Zdecydowanie tak 40% 38% 41% 8% 8% 10% 15-34 (n=293) 35-44 (n=198) 45-54 (n=136) Raczej tak 44% 49% 15% 13% 55-64 65 i więcej (n=200) lat (n=235) Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 43% 10% Ogółem 22 Potrzeba organizowania kampanii informacyjnych, edukacyjnych zachęcających mieszkańców do ochrony klimatu Zdecydowana większość warszawiaków (83%) widzi potrzebę organizowania na terenie miasta różnego typu działań na rzecz ochrony klimatu, w tym co czwarta osoba jest zdania, że podejmowanie tego typu przedsięwzięć jest bardzo ważne. W grupie osób popierających tego typu działania więcej jest kobiet aniżeli mężczyzn (stosunek 88% do 76%). Jak ważne, według Pana(i), jest organizowanie kampanii, warsztatów, imprez plenerowych zachęcających mieszkańców Warszawy do ochrony klimatu, np. poprzez oszczędzanie energii, korzystanie z komunikacji miejskiej, roweru, segregowanie śmieci? 2% 3% Bardzo ważne 12% 25% Raczej nieważne Zupełnie nieważne Odsetek osób, które nie popierają działań informacyjno-edukacyjnych służących podnoszeniu świadomości ekologicznej mieszkańców jest znacznie niższy – wynosi 14%. Raczej ważne Trudno powiedzieć 58% N=1100 Największe trudności z oceną tego typu działań mają osoby z wykształceniem zawodowym. Wśród nich co dziesiąta odpowiada „trudno powiedzieć”. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 23 Ocena działań władz miasta Dla co trzeciego warszawiaka (34%) Czy, według Pana(i), m.st. Warszawa organizuje wystarczającą czy też niewystarczającą liczbę kampanii, imprez, warsztatów zachęcających mieszkańców Warszawy do ochrony klimatu? podejmowane przez m.st. Warszawę działania informacyjno-edukacyjne związane z ochroną klimatu są wystarczające, przy czym z tą opinią częściej zgadzają się mężczyźni niż kobiety (stosunek 39% do 31%). Jeśli chodzi o wiek, to młodsi warszawiacy (od 15 do 34 roku życia) istotnie częściej niż pozostałe grupy respondentów liczbę kampanii ekologicznych oceniają jako wystarczającą. Przeciwne opinie są najczęściej udziałem osób starszych, tj. pow. 64 roku życia. 7% 21% 27% Zdecydowanie niewystarczającą Trudno powiedzieć 36% N=1100 Ocena proekologicznych działań miasta w zależności od wieku (odsetek pozytywnych odpowiedzi)* Zdecydowanie wystarczające ocenić tej sytuacji. Raczej wystarczające 50% 40% 30% Co piąta osoba (21%) nie potrafi Raczej wystarczającą Raczej niewystarczającą 9% Mniej niż połowa badanych (45%) jest zdania, że liczba przedsięwzięć proekologicznych organizowanych przez miasto jest niewystarczająca. Zdecydowanie wystarczającą 36% 23% 20% 10% 0% 31% 9% 8% 6% 15-34 (n=301) 35-44 (n=199) 45-54 (n=143) 24% 7% 21% 5% 55-64 65 i więcej (n=201) lat (n=256) Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 27% 7% Ogółem 24 Wspieranie proekologicznych rozwiązań komunikacyjnych Obecnie 41% warszawiaków Dlaczego w ciągu ostatnich 3 miesięcy korzystał(a) Pan(i) z komunikacji miejskiej?* Nie mam innej możliwości (brak samochodu) 38% Mam dobre połączenia komunikacyjne 38% 30% Nie stoję w korkach, szybciej dojeżdżam Mam blisko przystanek autobusowy, metro itp. 25% Jest to tańszy sposób podróżowania 24% 18% Nie muszę martwić się o miejsce parkingowe 10% Nie muszę płacić za parking 6% Odpowiada mi częstotliwość kursowania komunikacji 6% Jest to bardziej ekologiczny środek transportu Nie lubię jeździć samochodem po mieście Mogę korzystać z niskopodłogowego transportu jest zdania, że Warszawa nie jest miastem przyjaznym dla rowerzystów. Czy, zdaniem Pana(i), Warszawa jest miastem przyjaznym dla rowerzystów? 6% 5% 12% Zdecydowanie tak Raczej tak 41% 36% Raczej nie Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć N=1100 Jeśli chodzi o inne udogodnienia komunikacyjne, to wśród ogółu mieszkańców przeważa pogląd, że liczba pasów wydzielonych na ulicy dla autobusów jest 4% 2% *Pytanie skierowane do osób, które w ciągu ostatnich trzech miesięcy korzystały z komunikacji miejskiej. **Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź. wystarczająca (58%). Z tego rodzaju opinią N=1100 nie zgadza się 23% badanych, którzy opowiadają się za większym uprzywilejowaniem transportu miejskiego. Pozostałe osoby (19%) nie potrafią jednoznacznie określić swojego stanowiska w tej sprawie. Świadomość zmian klimatycznych oraz postawy proekologiczne warszawiaków. Raport z badania. 25 8% Inne n=988 Trudno powiedzieć 4%