Przewodnik Pacjenta - lipiec 2014
advertisement
KRAKOWSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. JANA PAWŁA II Przewodnik Pacjenta www.szpitaljp2.krakow.pl Numer 7 (19) Lipiec 2014 O, MAMMO ! Dr hab. med. Ewa Konduracka Oddział Kliniczny Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II Zadbaj o zdrowie swoich piersi! SCHORZENIA W WIEKU SENIORALNYM Rak piersi jest obecnie najcz ciej wyst puj cym nowotworem u kobiet z krajów rozwini tych. Nale y pami ta e nowotwory sutka mog wyst powa równie u m czyzn, s jednak bardzo rzadkie. Pojęcie starości ma wiele odcieni. Możemy myśleć o staroW diagnostyce schorze piersi wykorzystuje si ró ne techniki ści kontekście psychicznym czy obrazowania: społecznym, jednakże na USG potrze1/ Sonomammogra a - czyli piersi – badanie z u yciem ultrad wi ków. by tego artykułu zajmiemy się Badanie to powinna wykonywa ka da kobieta najlepiej w odst aspektem fizjologicznym. Mimo, pach 1 roku. Badanie to jest ca kowicie niebolesne i nieszkodliwe, że - wg Światowej dedykowane ró nicowaniu Organizacji zmian guzkowych, niewydolne w wykryZdrowia starość rozpoczyna się waniu wczesnych postaci raka. Badanie czne - badanie po 2/ 60. roku mammogra życia, to trudno okre- z u yciem promieniowania rentgenowskiego. Nie mo e by wykonywane jako badanie przesieślić jednoznacznie ostrą granicę. wowe u m odych kobiet. Trzeba pamiętać, że sistarzejemy W badaniu pier ciska mi dzy dwoma p ytkami. Stopie odDr hab. med. Ewa Konduracka się od momentu proczuwania ucisku zaleukończenia ny jest od indywidualnej wra liwo ci piersi. Badanie trwa bardzo krótko. cesu dojrzewania (starzenie fizyczne ). Oznacza to, że 3/ Badanie piersi metoda rezonansu magnetycznego - badaniem starość nie pojawia się nagle – starzenie się organiz u yciem pola elekromagnetycznego i gadolinowego rodka kontrazmu jestBadanie procesem powolnym, a w miarę latna stowego. najbardziej czu e i swoiste, jednakupływu ze wzgl du coraz zaczynają naspno trapić dolegliwowysoki bardziej koszt badania i ma dost (w różne dyspozycji wyspecjalizowanych poradni chorób sutka) zarezerwowane dla wybranej grupy ści. Przyjrzyjmy się najczęstszym z nich. pacjentek. Najczęstsze choroby wieku podeszłego Innym schorzeniem, może dotyczyć ludzi Zakład Radiologii iktóre Diagnostyki Obrazowej w każdym wieku, ale nieco częściej osób starszych, Rejestracja na badania: jest udar mózgu - martwica obszaru mózgu spowo(012) 614 3333, w godz. 7:30-18:00 dowana miażdżycą tętnic mózgu z zakrzepem lub niedrożnością tętnicy mózgu materiałem zatorowym dynawskich wynika e badania przesiewowe piersiudaru pozwoli y zredu(udar niedokrwienny). Inną przyczyną mózgu kowa umieralno z powodu raka piersi o ok. 30 proc. Zmiany w możeczbyć spowodowany pęk-na piersi sto krwotok wykrywaneśródmózgowy s przez same kobiety – jest to jednak nięciem tętniaka mózgu. Te postacie udaru spotyka ogó ju zmiana zaawansowana mammogra a wmłodych. yciu kobiety powinna by wykonysięPierwsza także często u osób Najczęstszymi przywana w 40-tym roku ycia, bez wzgl du na wielko i typ utkania czynami udarów mózgu są: brak lub niewystarczająco piersi. leczone zaburzenia rytmu serSzpital nadciśnienie im. Jana Paw a tętnicze, II w Krakowie bierze udzia w licznych ca (migotanie, trzepotanie przedsionków), miażdżyca programach prolaktycznych dedykowanych dla kobiet mieszkanek województwa ma opolskiego nansowanych przez ró ne podmioty, tętnic dogłowowych, tętniaki oraz nieprawidłowości umo liwiajnaczyń c wykonanie bezp atnych badan piersi, bez wymaganego małych mózgowych. skierowania. Stale od kilku realizowany jest program NFZ - screening mammogra raka mogą piersi dlaświadczyć kobiet w wieku Objawy, czny które o 50-69. niedokrwieniu Dodatkowo wykonywane s równie bezp atnie badania prolakmózgu to: tyczne dla pa z innych grup wiekowych od 40-tego roku ycia. O dost pno programów y pyta w rejestracji Zak adu Radiolo• nagłe osłabienienalesiły gii i Diagnostyki Obrazowej w ręki, nogi po tej samejbudynku diagnostyki. Mo na równie skorzysta z bada samonansowanych przez pacjentki. stronie; Szpital im. Jana Paw a II pacjentki dysponuje nowoczesnym cyfrowym aparatem mammogracznym. • osłabienie; Technika cyfrowa gwarantuje: wysok rozdzielczo • -opadanie jednego obrazu ką- bardzo kontrast cika ust, dobry wykrzywienie - mo liwo powi kszenia zdj cia na ekranie monitora, co znacztwarzy, czu- Źródło: www.zdrowie.gazeta.pl nie u atwiazaburzenia lekarzowi postawienie diagnozy cia; • -trudności w mówieniu, przekręcanie słów; mo liwo rejestrowania badania na no niku elektronicznym Zaburzenia pamięci – to postępujące osłabienie archiwizacj wykonanych bada w bazie danych • -silne bóle głowy, wymioty; wydolności umysłowej, zaburzenia pamięci, które Badania cznetowarzyszy to wci najskuteczniejsza metoda • zawroty głowy,Konsultacja: problemydr zMałgorzata utrzymaniem równomogą być mammogra częściowe, temu chwiejność Urbańczyk-Zawadzka wczesnego diagnozowania raka piersi. Z do wiadcze krajów skan- wagi; nastroju. • potykanie się „plątanie się nóg”. Choroba Alzheimera - postępująca odmiana zespoRozmowa z dr Małgorzatą Urbańczyk – Zawadzką, Kierownik Zakładu Radiologii i Diagnostyki Obrazowej łu otępiennego, prowadząca w ciągu kilku lat całko• Utrata przytomności witego uszkodzenia pamięci. Charakteryzuje ją zabuCzy badanie mammograficzne należyniemożności do standarnej pierwszej miesiączki, późnej menopauzy, u pań stosujących anrzenia pamięci autobiografii, dobrania W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA TYCH OBJAWÓW dowych, takich, o którym panie powinny pamiętać, czy tykoncepcję hormonalną lub hormonoterapię. Mówiąc o podwyższosłów, zaburzeń widzenia, a badania w zaawansowanej postaci NALEŻY JAKnym NAJSZYBCIEJ WEZWAĆ KARETKĘ udajemy się na nie wtedy, jeśli inne – np. usg ryzyku trzeba również brać pod uwagę obecne inne schorzenia niezdolności do rozpoznawania swojej rodziny. POGOTOWIA!! –nawet wskazują na sytuację niepokojącą? narządu rodnego : endometriozę, torbiele jajnika, mięśniaki. Badanie mammograficzne piersi powinniśmy traktować jako stałą pozycję w harmonogramie badan profilaktycznych u kobiet od 40-tego roku życia. Kto stanowi grupę podwyższonego ryzyka jeśli chodzi o zachorowania na raka piersi? Należy wziąć pod uwagę mutację genetyczna - BRCA1 i BRCA2, występowanie nowotworów złośliwych w rodzinie, zwłaszcza raka piersi, raka trzonu macicy. Pamiętajmy, że rak jednej z piersi zwiększa ryzyko raka drugiej. Podwyższone ryzyko raka piersi występuje w przypadku wczesŻródło: udarmozgu-info.pl Czy badanie mammograficzne jest skuteczne? Jest ono najskuteczniejszą ogólnie dostępną metodąschow wykryChoroba Parkinsona – jest bardzo częstym waniu raka piersi , w tym bardzo wczesnych jego postaci rzeniem neurologicznym, dotyka ponad Jeśli w badaniuktóre wystąpią podejrzane zmiany, 1% w jaki sposób należyzaliczana postępować dalej? osób po 60 roku życia; do najbardziej rozzmiana podejrzana musi być weryfikowana poprzez powszechnionychKażda chorób zwyrodnieniowych ośroddodatkowe badania - mammograficzne badanie celowane, a przede kowego układuwszystkim nerwowego. Zapadalność na tę choroprzez badanie cyto- lub histologiczne. W tym celu probę w Polsce wynosi przypadków tysięcy ponuje się10-20 pacjentkom wykonanie biopsjina lub100 pobranie wycinka z guza. ludzi. Istotą choroby są zmiany degeneracyjne w czę- ści zbitej istoty czarnej śródmózgowia, przejawiające się zanikiem neuronów barwnikowych. Objawy choroby Parkinsona to : • wzmożone napięcie mięśniowe i sztywność (twarz maskowata, pozbawiona mimiki, rzadkie mruganie) drżenie spoczynkowe dłoni, głowy spowolnienie i ubóstwo ruchowe-drobne kroki, krok z „szuraniem”, spowolnienie mowy; • niestabilność postawy ciała oraz zaburzenia odruchów podstawowych; • często występująca depresja i pogorszenie pamięci. Schorzenia układu kostnego Osteoporoza - to przewlekła, układowa, metaboliczna choroba szkieletu, charakteryzująca się zmniejszeniem ilości masy kostnej, zaburzoną mikroarchitekturą kości i w konsekwencji obniżoną wytrzymałością mechaniczną na obciążenia i urazy, co w ostateczności może powodować złamania kości. Jest jedną z najczęstszych chorób ludzkości, występującą u co 10 osoby w poŹródło: www.badaniaosteoporozy.pl pulacjach całego świata. Po 50. roku życia stwierdza się ją u co 3 kobiety. Osteoporoza nazwana została „cichym złodziejem kości”, ponieważ długi czas nie daje objawów. Jak zatem daje o sobie znać? • pierwszym objawem może być zmniejszenie wzrostu • złamania kości (dotyczy to co 4 kobiety i co 10 mężczyzny) • garbienie się • torbiele kostne, • utrata elastyczności, zużywania się powierzchni stawowych. Oprócz wieku, czynnikami sprzyjającymi chorobie zwyrodnieniowej stawów są: otyłość i brak ruchu, pozycja przymusowa związana wykonywaną pracą, nierównomierne obciążenie stawów, przebyte urazy. Schorzenia układu krążenia 1. Niewydolność serca skurczowa, rozkurczowa; 2. Miażdżyca - choroba niedokrwienna, zawał serca, miażdżyca tętnic dogłowowych, tętnic kończyn dolnych; 3. Izolowane nadciśnienie skurczowe; 4. Zwapnienia zastawki aortalnej prowadzące do jej zwężenia lub niedomykalności; 5. Omdlenia ortostatyczne - tj. związane z nadmiernym spadkiem skurczowego ciśnienia tętniczego, gdy przyjmujemy postawę pionową. Przyczyn tego stanu rzeczy należy szukać w procesie starzenia się autonomicznego układu nerwowego; związane być one mogą również z małą podażą płynów, przyjmowaniem leków hipotensyjnych (obniżających ciśnienie tętnicze krwi), niektórych leków urologicznych lub występowaniem cukrzycy. Choroby wzroku 1. Pogarszanie się wzroku • nadwzroczność, która objawia się utrudnieniem widzenia bliskich przedmiotów • zaćma, czyli zmętnienie soczewki, Z wiekiem pogarsza się nam wzrok będące główną przyczyną utraty wzroku na świecie. Źródło: www.kosci24.pl Choroba zwyrodnieniowa stawów Jest zwyrodnieniem chrząstki stawowej. Zwykle objawia się ona bólem stawów i ograniczeniem ruchomości, chociaż w badaniach radiologicznych możemy stwierdzić ich szersze spektrum. (Na temat dolegliwości stawowych pisaliśmy szerzej w poprzednich numerach „Przewodnika Pacjenta”, można je znaleźć np. na stronie internetowej www.szpitaljp2.krakow.pl, zakładka „Biuletyn dla pacjentów” – przyp. red.) Charakterystyczne dla tej dolegliwości są: Objawy, które powinny skłonić nas do wizyty u okulisty to: widzenie przez mgłę lub w otoczkach barwnych, nieco lepsze widzenie o zmierzchu, a potem tylko odbiór wrażeń świetlnych. Pogorszenie słuchu Typowe dla wieku senioralnego jest upośledzenie obustronne słyszenia tonów wysokich, przy zachowaniu zdolności do słyszenia tonów niskich. Źródło: www.zycie.senior.pl Nowotwory Zachorowalność na niektóre postacie nowotworów zwiększa się z wiekiem do 75 roku życia, potem po 80 roku życia spada. Przyczyną jest przede wszystkim osłabienie mechanizmów obronnych organizmu. Trzeba też pamiętać, że większość nowotworów rozwija się w długim czasie, a zatem w wieku starszym upływa na tyle dużo czasu, że urasta on do granic wykrywalności. Mężczyźni chorują najczęściej na raka prostaty i jelita grubego; kobiety – na raka piersi i jelita grubego. Rak jelita grubego Czynnikami ryzyka są: 1.Wiek - większość zachorowań stwierdza się po 50 r.ż. Należy jednak pamiętać, że rak jelita grubego może pojawić się w każdym wieku. Wystąpienie nowotworu u osoby młodej jest przeważnie związane z istniejącą dziedziczną predyspozycją zachorowania na nowotwór (np. rak na tle rodzinnej polipowatości jelita grubego u osób przed 35 r.ż. – dotyczy 1% ogółu przypadków). 2. Niewłaściwa dieta: nadmierne spożycie czerwonego mięsa, wysokoenergetyczna dieta bogata w tłuszcze zwierzęce, produkty smażone, brak błonnika w diecie, niskie spożycie warzyw i owoców. Nadmierne spożycie czerwonego mięsa i produktów smażonych to jeden z czynników ryzyka nowotworów jelita grubego zwłaszcza kosmkowe. 4.Zaparcia (przedłużony kontakt karcinogenów z błoną śluzową jelita) i mała aktywność fizyczna, otyłość, cukrzyca. 5. Gruczolaki jelita grubego 6. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (łac. colitis ulcerosa) i choroba Leśniowskiego Crohna (jest to zapalna choroba jelita, której przyczyna nie jest wyjaśniona) Zalecane badania profilaktyczne: 1. Badania stolca na krew utajoną. Musimy jednak wziąć pod uwagę, że: • wykrycie obecności krwi w stolcu nie oznacza wskazania przyczyny krwawienia – może, ale nie musi być to bowiem oznaka choroby nowotworowej; • ponieważ czułość testów nie jest 100-procentowa, zdarzają się błędne wyniki analizy, a wśród nich zarówno tzw. fałszywie dodatnie (choroba nie wy- stępuje, ale wynik wskazuje, że jednak mamy z nią do czynienia), co – do czasu ostatecznego wyjaśnienia – naraża osobę na niepotrzebny stres, jak i wyniki fałszywie ujemne – tzn. wynik badania pokazuje nam, że wszystko jest w normie, chociaż choroba – niezauważona – rozwija się nadal. 2. Kolonoskopia – jest to badanie wnętrza jelita grubego: przez odbyt wprowadzany jest wziernik zakończony kamerą, a lekarz ogląda na komputerze obraz przesyłany z kamery. Badanie to powinno być wykonywane co 5 lat. 3. Oznaczenie markerów nowotworowych (CEA, Ca19-9), które wykonuje się podczas analizy krwi. Poziom markerów jest zwykle podwyższony dopiero, gdy mamy do czynienia z zaawansowanym nowotworem. Bywa tez podwyższony w przypadku: niewydolności nerek, zapaleniach jelit, uchyłkach, zapaleniach wątroby, trzustki. 4. Oznaczenie markera M2-PK w kale: jest to nowy i czuły wskaźnik, którego podwyższona wartość może świadczyć o obecności raka jelita. Należy pamiętać,ze podwyższony wyniki występuje także schorzeniach zapalnych jelit, uchyłkach itd. Jednak podwyższony wynik jest wskazaniem do wykonania kolonoskopii. Ujemny wynik z dużym (ale nie 100%) prawdopodobieństwem wyklucza chorobę nowotworową. Rak piersi Czynniki ryzyka, tj. sprzyjające rozwinięciu się raka piersi, to: otyłość, obciążenie genetyczne, cukrzyca, nadużywanie alkoholu, stosowanie hormonalnej terapii zastępczej, narażenie na ksenestrogeny (pestycydy, środki codziennego użytku). Pamiętajmy, że: • nie ma idealnego badania profilaktycznego, które w sposób pewny u każdej kobiety pozwoliłoby zdiagnozować bardzo wczesną postać tej choroby; • mammografia cyfrowa i usg piersi to dwa różne i uzupełniające się badania diagnostyczne, nie jest zatem tak, że jedno z nich jest „lepsze”, a drugie „gorsze”; Kobiety Badanie mammograficzne. Źródło: www.wiadomości.onet.pl starsze mają częściej budowę tłuszczową piersi i dlatego mammografia będzie u nich metodą z wyboru w celu diagnostyki nowotworów, ale czasami także musi być poszerzona o usg czy rezonans magnetyczny. Badania należy na pewno wykonywać bardzo regularnie (raz w roku) a zacz funkcjonowa system eWU . Z informacja tykaj Rak si Pa stwo podczas rejestracji. Tajemniczy PAMIĘTAJ: prostaty stem elektronicznej Werykacji Uprawnie wiadW wieku starszym nęka nas wiele dolegliwości, ale: Czynnikami ryzyka w przypadku tego schorzenia są: wiek, otyłość, predyspozycja genetyczna, nawraWiele tych chorób można skutecznie leczyć, a jeśli m, który potwierdza uprawnienia pacjenta do wiadcające stanawet nie da się ich wyleczyć, to można poprawić wotnej nansowanych ze rodków publicznych. Inforny zapalne komfort życia i zmniejszyć ryzyko powikłań. e s aktualizowane codziennie. Uprawnienia pacjenta u moczowoprzy okazji ka dej wizyty. Dla pacjenta oznacza to, Rejestracja do Przychodni Kardiologicznej -płciowego. Ćwiczenie pamięci jest dobrą metodą zapobieganiu okazywa dokumentu potwierdzaj cego ubezpieczeDo wizyty starzenia się mózgu. czki ubezpieczeniowej lub druku RMUA. Prezes NFZ zapowiedzia a, e po up ywie I kwarta u 2013 roku u lekarza li – z jakich przyczyn – system elektroniczny nie zostanie dokonana ocena funkcjonowania systemu eWU . p o naszych w i n n yuprawnie do bezp atnych wiadytywnie W chwili rejestracji pacjenta pojawia si zielony lub czerwony PORADNIA LECZENIA OTYŁOSCI paprzyskłonić sobie dokumenty potwierdzaj ce ubezpieczenie ekran. w Krakowskim Szpitalu Specjalistycznym nie- sk ada w rejestracji o wiadcze, jenów li nie – pacjent Uwaga: „Czerwony ekran”im. nieJana oznacza, Pawła eII pacjent nie ma prap o k oze j ą cwiadcze e www.choroby.senior.pl korzystania bezp atnych. Tak Źródło: sytuacj wa do wiadcze . Informuje jedynie o tym, e NFZ w tym dniu nie r z e n i ap atnika i ewentualnie w oddziale potwierdza jego • Ustalanie diet wiadcze w różnego typu dolegliwościach (cukyja niz a ub uswojego prawa do . Pacjent, który ma pewno , e oddawania moczu, jak np. częstsze oddawanie morzyca, osteoporoza, miażdżyca, nadciśnienie, inne) arodowego Funduszu Zdrowia. takie uprawnienia posiada, mo e je potwierdzi z pomoc odpowiedczu i w dzień, nagłe parcia pęcherzu, ból,dokumentów status mowenocy by zmienny s studenci – wieluwspo ród nich lub poprzez z o enie o wiadczenia. klinicznym • Profesjonalny zespół z doświadczeniem zaleganie moczu. Pamiętajmy, że takie objawy mogą bowiem prace zarobkow przez krótszy lub d u szy W przypadku, kiedy pacjent potwierdza • Indywidualne podejście do prawo do wiadcze debyć –późnym raka,ubezpieczenia, ale także łagodnego t pracuje nabywa symptomem swój w asny tytu cyzj wydanpacjenta, przez wójta gminy (burmistrza, prezydenta miasta) na skuteczność terapii rozrostu stercza. Badania profilaktyczne należy wyozostaje na utrzymaniu rodziny – jego status ubez- podst. art. 54 ustawy o wiadczeniach opieki zdrowotnej nansowa• Dostęp do nowoczesnej konywać co najmniej w roku pochodny i wynika w a nie zraz faktu bycia cz onkiem nych ze rodków publicznych, pracownik rejestracji robi kopi dokuaparatury ezpieczonej. mentu i do cza do dokumentacji pacjenta. Podstawowe badania, to: • Konkurencyjne ceny • oznaczenie tzw. markera PSA (specyficzny an- ten MIP? przez NFZ) tygen sterczowy) PSA jest substancją produkowaną temat. MIP (świadczenia mo e zosta nierefundowane przekaprzez komórki gruczołu krokowego. Pomiaruzany PSAosobie uprawnionej bezpoWizyta po uprzedniej rejestracji dokonuje się z próbki krwi pobranej z żyły pacjenta. rednio przez pacjenta, lub - po a z Wojciechem Rejestracja w poniedziałki, środy, czwartki, werykacji uprawnienia - przez • USG prostatyMielnickim, – jest to badanieAdminipopularne, nieobw godzinach od 11:00 do 15:00, Bezpieczeństwa ciążone ryzykiemInformacji, i bezpieczne. Doradcą personel medyczny Szpitala. tel. 12 614 2601, kom. 505 060 322 Korzystanie z przekazanego s. bezpieczeństwa informacji. identykatora jest atwe dla osób uprawnionych: W celu uzyskania obciążone jest MedycznyCHIRURGIA IdentykatorNACZYŃ Pacjenta, W jestSZPITALU niepowtarzal- informacji nale y poda numer wielkim ryym identy nadawanym imi i nazwisko. IM.katorem JANA PAWŁA II ka demu Pacjento- MIP oraz swoje zykiem, stąd wany jest w naszym Szpitalu. Pracownik Szpitala - lekarz, też stentgraft, po pozytywnym zwerykowaniu Chirurgia naczyń była od dawktóry zabezosoby,naktóre Pacjent upowa niSzpitalu, do dost pu do infor- uprawnienia dzwoni cego do doobecna w naszym pieczał aortę ch stanu jego zdrowia, mog w sposób bezpieczny st pu do danych, udziela odpojednakże począwszy od kwietnia z tętniakiem et telefonicznie. Mo liwe jest równie 2014 r. wyodrębniony został sa- telefoniczne wiedzi dotycz cych medycznych przed pęknię-adekwatNa zdjęciu: hybrydowa sala operacyjna acji dotycz cychOddział np. wyników badaNa. danych osobowych modzielny Chirurgii na Oddziale Chirurgii Naczyń ciem, jest dla umeru MIPzrozwi zuje wi c szereg problemów, które nie do potrzeb/zainteresowania czyń Pododdziałem Zabiegów chorego prawdziwym dobrodziejstwem. Przy operacji as codziennej pracy Szpitala,Jednostka w zwi zku z koniecz- dzwoni cego. Endowaskularnych. obecny byłbezpiecze doc. Piotrstwa, Krakowiak, autorytet w dziedzinie ia wymaga etycznych oraz prawnych, Dla zachowania zaleca si , by pacjent jak te dysponuje 30 łóżkami. W Od- zwi zanych chirurgii naczyniowej, od wielu lat pracujący w szpitalu m informacji o pacjencie, z przepisami dziale wykonywane są świad- dotycz cymi osoby, którym MIP zosta udost pniony, nie przekazywa y go innym, klinicznym w Regensburgu. wnie . nieuprawnionym podmiotom czy osobom. czenia w pełnym zakresie, tak Opracowanie: M. Rygiel w obszarze operacyjnej chirur- Dr med. Mariusz Trystuła – Ordynator Oddziału Chirurgii ka dy Pacjent podczas rejestracji i przyjmowaniu gii naczyniowej klasycznej, jak Naczyniowej z Pododdziałem skany MIP pacjent mo e przekaza osobom, Zabiegówktóre Endowaskularnych Krakowski SzpitalSzpital Specjalistyczny Wydawca: Krakowski Specjalistyczny i wewnątrznaczyniowej. Osiągni do dost pu do swoich danych. Wa ne jest, by im. Janaim. Paw a II Jana Pawła II nieciem zespołu, kierowanego e dobiera osoby, które faktycznie b d mia y dost p Biuro Marketingu i Promocji Biuro Marketingu i Edukacji przez dra Mariusza Trystułę, którym warto się pochwalić, Redakcja: nych danych osobowych; Zdarza o si , bowiem, e [email protected] e-mail: [email protected] pacjenta aorty , jakobyło jedynuratowanie uprawnion , osob z, tętniakiem która ze wzgl dupiersiowoDrukarnia Kraków Druk: Drukarnia Kraków -brzusznej. maju choremu wszczepiono lub chorob nie byWa w stanie jego odwiedzi lub za-nowoczesMarzec 2013 Lipiec 2014 ny, u„uszyty na miarę” stantgraft. temu pacjent go tytu pracownicy rejestracji, podczas Dzięki wst pnego 2 tys. egz. 2 tys. egz. uniknął operacji. staraj Operowanie tego rodzaju dolegliwości Nakład: umentacji medycznej, si rozmawia na ten
