Podsumowanie analityczne
advertisement
Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji DZIAŁ BADANIA OPINII PUBLICZNEJ Bruksela, 30 czerwca 2008 r. ZMIANY KLIMATU Specjalne wydanie Eurobarometru (EB 69) Wiosna 2008 – Badanie PE/KE Podsumowanie analityczne I. Problem terminologiczny Jednym ze znaczących elementów tego badania jest fakt, że terminy „zmiany klimatu” i „globalne ocieplenie” postrzegane są w ten sam sposób przez respondentów. Technika split ballot: Połowie badanych zadano dwa pytania z użyciem terminu „globalne ocieplenie”, a drugiej połowie z wykorzystaniem wyrażenia „zmiany klimatu”. Nie stwierdzono istotnej różnicy w odpowiedziach na te dwa pytania. Jak się wydaje oba określenia mają podobny sens w opinii badanych i mogą być używane zamiennie. II. Postrzeganie zmian klimatu 62% respondentów uważa, że zmiany klimatu są obecnie najważniejszym problemem dla świata. Problem ten plasuje się na drugim miejscu, tuż za ubóstwem, postrzeganym jako najważniejszy problem przez 68% respondentów. Należy zauważyć różnice między poszczególnymi krajami: ¾ Zmiany klimatu są postrzegane jako poważny problem przez bezwzględną większość respondentów we wszystkich państwach członkowskich za wyjątkiem Włoch i Portugalii (47%) oraz Czech (45%). ¾ Trzech na czterech (75%) Europejczyków zapytanych o wagę problemu odpowiada, że zmiany klimatu są bardzo ważnym problemem. Z kolei respondenci z Holandii (26%), Estonii i Wielkiej Brytanii (23% w przypadku obu krajów) częściej niż inni uważają, że chodzi o umiarkowanie ważny problem. oraz różnice na poziomie socjodemograficznym: ¾ Im młodsi respondenci, tym silniejsze przekonanie, że zmiany klimatu są obecnie najważniejszym problemem dla świata: uważa tak 67% badanych w wieku 15-24 lat. ¾ Podobnie jest w przypadku respondentów z wyższym wykształceniem (którzy kontynuowali naukę do 20 roku życia i dłużej): 67% jest zdania, że zmiany klimatu są najważniejszym problemem. Wśród studentów uważa tak 69%. ¾ Nie ma natomiast w tej kwestii poważnych różnic między mężczyznami a kobietami (jest to najważniejszy problem dla 64% mężczyzn i 60% kobiet). III. Informacje Ponad połowa Europejczyków uważa się za dość dobrze poinformowanych w kwestiach dotyczących zmian klimatu, mimo to dość duża liczba uważa się za źle poinformowanych. Przyczyny klimatu zmian Skutki zmian klimatu Sposoby przeciwdziałania zmianom klimatu Dobrze poinformowani 56% w tym 9% bardzo dobrze poinformowanych 56% w tym 9% bardzo dobrze poinformowanych 52% w tym 8% bardzo dobrze poinformowanych Źle poinformowani 41% w tym 9% bardzo źle poinformowanych 41% w tym 9% bardzo źle poinformowanych 45% w tym 10% bardzo źle poinformowanych Na szczeblu krajowym: ¾ W przypadku każdej badanej zmiennej (przyczyny, skutki, działania jakie należy podjąć) respondenci, którzy uważają się za najlepiej poinformowanych pochodzą ze Szwecji, Holandii, Danii i Finlandii (71-88% badanych uważa się za bardzo lub raczej dobrze poinformowanych, w zależności od pytania). Można zauważyć, że obywatele krajów skandynawskich często uważają się za najlepiej poinformowanych w UE, w szczególności w kwestiach związanych ze środowiskiem naturalnym. ¾ W przypadku tych samych zmiennych obywatele, którzy uważają się za najgorzej poinformowanych pochodzą z Portugalii, Czech, Litwy, Bułgarii i Rumunii (5869% bardzo lub raczej źle poinformowanych, w zależności od pytania). Postrzeganie i stopień poinformowania nie różnią się na poziomie socjodemograficznym: ¾ Młodzi ludzie w wieku 15-24 lat znajdują się w czołówce Europejczyków uważających się za bardzo dobrze poinformowanych w zakresie zmian klimatu (13% bardzo dobrze poinformowanych zarówno w kwestiach dotyczących 2/5 przyczyn jak i skutków, 11% bardzo dobrze poinformowanych w dziedzinie sposobów przeciwdziałania zmianom klimatu). ¾ Poziom wykształcenia ponownie odgrywa bardzo dużą rolę: - Ponad dwie trzecie respondentów, którzy kontynuowali naukę po ukończeniu 19 roku życia uważa się za dobrze poinformowanych o sposobach przeciwdziałania zmianom klimatu (67%), podczas gdy tego zdania jest tylko 37% badanych, którzy zakończyli naukę w wieku 15 lat lub wcześniej. Można zauważyć, że wśród osób z najniższym wykształceniem jedna piąta uważa, że nie ma żadnych informacji na ten temat (19%). ¾ Różnice w stopniu poinformowania są natomiast mniej widoczne między mężczyznami a kobietami; te ostatnie (52%) uważają się za nieco gorzej poinformowane od mężczyzn (62%). IV. Przeciwdziałanie zmianom klimatu Kto? Większość Europejczyków jest zdania, że ani przemysł, ani rządy, ani obywatele, ani UE nie robią wystarczająco wiele w celu przeciwdziałania zmianom klimatu. Trzy czwarte badanych najbardziej krytykuje przemysł (76%). Można zauważyć też, że działania UE są postrzegane nieco inaczej niż działania innych podmiotów: działania UE mają największe uznanie (25%), ale liczba osób niemających zdania jest także najwyższa (14%). Robią zbyt wiele Robią wystarczająco wiele Nie robią wystarczająco wiele Trudno powiedzieć Przemysł Obywatele 2% 23% Rząd (obywatelstwo) 4% 24% 2% 14% UE 3% 25% 76% 67% 64% 58% 8% 8% 8% 14% Odpowiedzialność obywateli jest postrzegana jako mniejsza lub większa w zależności od postrzeganej wagi zmian klimatu: • • • Spośród 75% Europejczyków, którzy uważają, że zmiany klimatu są bardzo ważnym problemem, 74% jest zdania, że obywatele nie robią wystarczająco dużo. Spośród 15% Europejczyków, którzy uważają, że zmiany klimatu są umiarkowanie ważnym problemem, 55% jest zdania, że obywatele nie robią wystarczająco dużo. Spośród 7% Europejczyków, którzy uważają, że zmiany klimatu nie są ważnym problemem, 39% jest zdania, że obywatele nie robią wystarczająco dużo. 3/5 W jaki sposób? 61% Europejczyków deklaruje, przeciwdziałania zmianom klimatu. - że osobiście podjęło działania w celu Cztery priorytety związane z gospodarstwem domowym i codzienną konsumpcją Cztery działania najczęściej wymieniane w tej grupie respondentów to segregowanie odpadów (76%), ograniczenie zużycia energii w gospodarstwie domowym (64%), ograniczenie zużycia wody w gospodarstwie domowym (55%) i ograniczenie zużycia produktów jednorazowego użytku (40%). Te cztery najczęściej wymieniane działania mają głównie charakter ekonomiczny: są proste w realizacji, nic nie kosztują i umożliwiają oszczędzanie. Inną postawą związaną z konsumpcją jest kupowanie produktów sezonowych i lokalnych (27%). - Znaczący wysiłek w kwestii wyboru środków transportu Zaczyna być również odczuwalna, choć w mniejszym stopniu, zmiana zachowań w kwestii wyboru środków transportu. Widać wyraźnie, że najczęstsze postawy to wybór środka transportu bardziej przyjaznego dla środowiska (28%), ograniczenie korzystania z samochodu (25%) i kupno samochodu mniej zanieczyszczającego środowisko (18%). Rzadziej zdarza się, by respondenci unikali lotów na krótkich dystansach (12%). - Potrzeba większego wysiłku na rzecz różnorodności energetycznej W tej dziedzinie, gdzie istotnym czynnikiem jest inwestycja finansowa, tylko 8% respondentów wybrało dostawcę energii w większej części ekologicznej, a 5% z nich wyposażyło się w instalacje produkujące energię ze źródeł odnawialnych. Ponadto można zauważyć, że respondenci, którzy deklarują podejmowanie tych działań, uważają się za dobrze poinformowanych w zakresie przyczyn, skutków i sposobów przeciwdziałania zmianom klimatu1. Dlaczego? Spośród 61% Europejczyków, którzy zadeklarowali, że osobiście podjęli działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu: - 63% uważa, że gdyby wszyscy podjęli wysiłek, miałoby to rzeczywisty wpływ na zmiany klimatu 61% uważa to za swój obywatelski obowiązek 1 Wśród tych, którzy osobiście podejmowali działania: - 73% uważa się za poinformowanych w zakresie przyczyn zmian klimatu - 72% uważa się za poinformowanych w zakresie skutków zmian klimatu - 75% uważa się za poinformowanych w zakresie sposobów przeciwdziałania zmianom klimatu 4/5 - 52% deklaruje, że troszczy się o świat, który pozostawi przyszłym pokoleniom 25% jest zdania, że działania te mogą przynieść oszczędności Tymczasem spośród 31% respondentów, którzy zadeklarowali, że nie podjęli działań w celu przeciwdziałania zmianom klimatu: - 42% jest zdania, że to rządy, przedsiębiorstwa i przedstawiciele przemysłu powinni zmienić swoje działania, a nie obywatele 34% deklaruje, że nie wie, jakie działania podjąć w celu przeciwdziałania zmianom klimatu 26% uważa, że zmiana ich zachowania nie będzie miała rzeczywistego wpływu na zmiany klimatu 15% uważa, że działania te są zbyt kosztowne Wreszcie 44% ogółu badanych zapytanych o to, czy byliby skłonni płacić więcej w celu przeciwdziałania zmianom klimatu, odpowiada twierdząco. 30% nie jest skłonnych płacić więcej, podczas gdy 26% nie ma zdania. Na szczeblu krajowym: ¾ W Danii i Grecji siedmiu na dziesięciu obywateli deklaruje gotowość zapłacenia więcej za energię ekologiczną (odpowiednio 72% i 71%). Tego zdania jest dwóch z trzech respondentów w Holandii, Słowenii i Szwecji (68%). ¾ Jest ich tylko trzech na dziesięciu w Portugalii, Malcie, Bułgarii i Rumunii (odpowiednio 26%, 27%, 27% i 29%). Na poziomie socjodemograficznym: Ci, którzy deklarują gotowość zapłacenia więcej, to najczęściej mężczyźni, osoby z wyższym wykształceniem, kadra kierownicza, ci, którzy uważają zmiany klimatu za ważny problem, i ci, którzy uważają się za dobrze poinformowanych w zakresie sposobów przeciwdziałania zmianom klimatu. Także młodzi ludzie częściej deklarują gotowość płacenia więcej niż badani w wieku powyżej 55 lat. 5/5
