2015-06-01 Rodzaje ryzyka oraz świadczenia wypłacane z ubezpieczenia chorobowego Ubezpieczenie chorobowe macierzyństwo choroba, kalectwo Świadczenia wypłacane z tytułu ubezpieczeń społecznych czasowa niezdolność do pracy zasiłek chorobowy zmniejszona sprawność do pracy zasiłek wyrównawczy świadczenie rehabilitacyjne Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie, które ubezpieczony będący pracownikiem osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy. urlop macierzyński zaiłek macierzyński konieczność opieki nad dzieckiem zasiłek opiekuńczy Z podfunduszu chorobowego wypłacane są: • zasiłek chorobowy, • zasiłek macierzyński, • zasiłek wyrównawczy, • zasiłek opiekuńczy, • świadczenie rehabilitacyjne. Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym Podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego przez ubezpieczonego będącego pracownikiem, przez liczbę miesięcy, w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte. Premie, nagrody i inne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy miesięczne wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w kwocie wypłaconej pracownikowi za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku. Dokumentowanie prawa do zasiłków i kontrola orzekania o czasowej niezdolności do pracy Dokumenty potwierdzające. • Zaświadczenia lekarskie - przy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości dowodami stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy z powodu choroby, konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, pobyt w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej. • Zaświadczenie na zwykłym druku wystawiony przez lekarza: – – • przewidywana data porodu określa, niemożność wykonywania pracy wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz niezdolności do pracy wskutek poddania się zabiegowi pobra­nia komórek, tkanek i narządów. Skrócony odpis aktu urodzenia dziecka - data porodu. ZUS upoważnia do wystawiania zaświadczeń lekarskich określone osoby w drodze decyzji. Zaświadczenie lekarskie zawiera informacje identyfikujące ubezpieczonego, któremu zostało ono wystawione, jego płatnika składek, wystawiającego zaświadczenie lekarskie i jego miejsce wykonywania zawodu. Kontrola wystawiania zaświadczeń Prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich podlega kontroli dokonywanej przez lekarzy orzeczników ZUS. W celu kontroli lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może: • przeprowadzić badanie lekarskie ubezpieczonego: – – • • • w wyznaczonym miejscu, w miejscu jego pobytu; skierować ubezpieczonego na badanie specjalistyczne przez lekarza konsultanta ZUS; zażądać od wystawiającego zaświadczenie lekarskie udostępnienia dokumentacji medycznej dotyczącej ubezpieczonego stanowiącej podstawę wydania zaświadczenia lekarskiego lub udzielenia wyjaśnień i informacji w sprawie; zlecić wykonanie badań pomocniczych w wyznaczonym terminie. • Jeżeli po analizie dokumentacji medycznej i po przeprowadzeniu badania ubezpieczonego lekarz orzecznik ZUS określi wcześniejszą datę ustania niezdolności do pracy niż orzeczona w zaświadczeniu lekarskim, za okres od tej daty zaświadczenie lekarskie traci ważność. Pracodawca może wystąpić do ZUS o przeprowadzenie kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich dla celów wypłaty wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy 1 2015-06-01 Zasiłek chorobowy – informacje ogólne Postępowanie w sprawach ustalania prawa do zasiłków i zasady ich wypłaty Prawo do zasiłków i ich wysokość ustalają oraz zasiłki te wypłacają: • płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych (zaświadczenie ubezpieczony jest obowiązany dostarczyć nie później niż w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania), • ZUS (ubezpieczony, obowiązany jest dostarczyć płatnikowi składek zaświadczenie lekarskie w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania, który przekazuje je niezwłocznie do ZUS, podając datę dostarczenia tego zaświadczenia przez ubezpieczonego): – – – – – ubezpieczonym, których płatnicy składek zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych, ubezpieczonym prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym, ubezpieczonym będącym duchownymi, osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia, ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego. • Niedostarczenie zaświadczenia lekarskiego powoduje obniżenie o 25% wysokości zasiłku przysługującego za okres od 8 dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zaświadczenia lekarskiego, chyba że niedostarczenie zaświadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego. • Pracodawcy i ZUS mają prawo regresu. Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy: • w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi; • z powodu przebywania w: – stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia uzależnienia alkoholowego, – stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych; • wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów. Zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała: • nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego; • nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby. Zasiłek chorobowy – przysługuje Zasiłek chorobowy - prawo do zasiłku Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego przysługuje objętym ubezpieczeniem chorobowym: • pracownikom, • osobom wykonującym pracę nakładczą, • członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, • osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, • osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym, • osobom wykonującym odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, • duchownym, • osobom odbywającym służbę zastępczą. Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie okresu wyczekiwania: • po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego - jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu; • po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego - jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie. Do okresów ubezpieczenia chorobowego, wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego prawo do zasiłku chorobowego przysługuje: • absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych; • jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy; • ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego; • posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji. Zasiłek chorobowy Zasiłek chorobowy - wysokość • Okres zasiłkowy - zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy nie dłużej niż: • • - przez 182 dni, - jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży nie dłużej niż przez 270 dni. • Pracownikom, osobom wykonującym pracę nakładczą oraz osobom odbywającym służbę zastępczą zasiłek chorobowy przysługuje od 34. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym, a jeżeli ukończyli 50 rok życia - od 15. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym. • Za czas niezdolności do pracy trwającej łącznie do 33 lub odpowiednio do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego, zachowują oni prawo do wynagrodzenia (wynagrodzenie chorobowe). • Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku. • Miesięczny zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu wynosi 70% podstawy wymiaru zasiłku. W przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia miesięczny zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu od 15 do 33 dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku. • Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli niezdolność do pracy lub niemożność wykonywania pracy: • • • przypada w okresie ciąży; powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów; powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy. 2 2015-06-01 Zasiłek chorobowy – nie przysługuje • • • • • • za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia, w czasie: urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego, tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, osobie, która nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia, osobie, która jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, jeżeli niezdolność ta spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez tego ubezpieczonego, ubezpieczonemu, którego niezdolność do pracy spowodowana została nadużyciem alkoholu, zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres pierwszych 5 dni tej niezdolności, Świadczenie rehabilitacyjne - informacje ogólne Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, ale dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. O przyznaniu oraz długości trwania świadczenia orzeka lekarz orzecznik ZUS. Świadczenie nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz do urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na postawie odrębnych przepisów. Wysokość: • Świadczenie rehabilitacyjne wynosi 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy, 75% tej podstawy za pozostały okres. • Jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży - 100% tej podstawy. Zasiłek wyrównawczy – wiadomości ogólne • Zasiłek wyrównawczy przysługuje ubezpieczonemu będącemu pracownikiem ze zmniejszoną sprawnością do pracy, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek poddania się rehabilitacji zawodowej w celu adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy. • Zasiłek wyrównawczy przysługuje wówczas przez okres rehabilitacji, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące. Prawo do zasiłku wyrównawczego ustaje: • z dniem zakończenia rehabilitacji zawodowej i przesunięcia do innej pracy, nie później jednak niż po 24 miesiącach od dnia, w którym ubezpieczony będący pracownikiem podjął rehabilitację; • jeżeli z uwagi na stan zdrowia ubezpieczonego będącego pracownikiem rehabilitacja zawodowa stała się niecelowa. • Zasiłek wyrównawczy – wysokość • Zasiłek wyrównawczy stanowi różnicę między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających rehabilitację, • a • • wynagrodzeniem miesięcznym osiąganym podczas pracy z obniżonym wynagrodzeniem. Praca, wykonywana w okresie rehabilitacji powinna być wykonywana w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej lub u pracodawcy na wyodrębnionym stanowisku pracy, dostosowanym do potrzeb adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy. Zasiłek wyrównawczy Zasiłek macierzyński – informacje ogólne • Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego: • Zasiłek wyrównawczy z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługuje w przypadku, gdy: – wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, – ubezpieczony, będąc w stanie nietrzeźwości albo pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku, – ubezpieczony odmówił bez uzasadnionej przyczyny poddania się badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych albo przez swoje zachowanie uniemożliwił przeprowadzenie takiego badania. – urodziła dziecko; – przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia, i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia; – przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia. • Zasiłek macierzyński przysługuje również w razie urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży: – wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy; – z naruszeniem przepisów prawa, stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu. 3 2015-06-01 Zasiłek macierzyński – przysługuje • Zasiłek macierzyński przysługuje za okresy odpowiadające okresom: – urlopu macierzyńskiego i urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, – dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, – urlopu rodzicielskiego, – urlopu ojcowskiego. Zasiłek macierzyński – okres wypłaty • Okres wypłaty zasiłku za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego (z tytułu urodzenia dziecka): – – – – – 20 tygodni (140 dni) - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, 31 tygodni (217 dni) - w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, 33 tygodni (231 dni) - w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, 35 tygodni (245 dni) - w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, 37 tygodni (259 dni) - w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie. • Okres wypłaty zasiłku za okres odpowiadający okresowi urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie): • http://www.kalkulatory.gofin.pl/Kalkulator-urlopow-macierzynskich-irodzicielskiego,12.html – – – – – Zasiłek macierzyński – okres wypłaty cd 20 tygodni (140 dni) - w przypadku przyjęcia jednego dziecka na wychowanie, 31 tygodni (217 dni) - w przypadku jednoczesnego przyjęcia dwojga dzieci na wychowanie, 33 tygodni (231 dni) - w przypadku jednoczesnego przyjęcia trojga dzieci na wychowanie, 35 tygodni (245 dni) - w przypadku jednoczesnego przyjęcia czworga dzieci na wychowanie, 37 tygodni (259 dni) - w przypadku jednoczesnego przyjęcia pięciorga i więcej dzieci na wychowanie. Zasiłek macierzyński – okres wypłaty cd • Zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego. • Zasiłek za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje zarówno matce, jak i ojcu dziecka. • Zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego przysługuje: – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie - w wymiarze do 6 tygodni, – w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie - w wymiarze do 8 tygodni. • Warunkiem nabycia prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego jest wykorzystanie zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze. • Wymiar zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego wynosi 26 tygodni i można go wykorzystać w całości lub maksymalnie w trzech częściach, następujących bezpośrednio po sobie, z których każda nie może być krótsza niż 8 tygodni i musi stanowić wielokrotność tygodnia. Wymiar urlopu rodzicielskiego nie jest uzależniony od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie (lub przyjętych równocześnie na wychowanie). Z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego rodzice mogą korzystać równocześnie z tym, że łączny wymiar urlopu i zasiłku przysługujący obojgu rodzicom nie może przekroczyć 26 tygodni. Zasiłek macierzyński - wysokość Zasiłek macierzyński - skrócenie • Skrócenie okresu pobierania zasiłku przez matkę • Matka dziecka, po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie może zrezygnować z dalszego pobierania zasiłku i wcześniej wrócić do pracy. • W takim przypadku pozostałą część okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego wykorzystuje ubezpieczony ojciec dziecka. Zasada ta ma także odpowiednie zastosowanie w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie. • • • • Miesięczny zasiłek macierzyński wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku dla: - urlopu macierzyńskiego – 20 tygodni, - dodatkowego urlopu macierzyńskiego – 6 tygodni. Miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi 60% podstawy wymiaru zasiłku – 26 tygodni. • Podstawę wymiaru zasiłku dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy albo z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu. 4 2015-06-01 Zasiłek opiekuńczy – inf ogólne • Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad: • dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku: – – – nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą, o której mowa w art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, lub dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dzieckiem, porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki, pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej; • • chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat; innym chorym członkiem rodziny (małżonka, rodziców, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat - jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki.). • (Dzieci - własne ubezpieczonego lub jego małżonka oraz dzieci przysposobione, a także dzieci obce przyjęte na wychowanie i utrzymanie.) Zasiłek opiekuńczy – nie przysługuje • - jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny. Zasiłek opiekuńczy – czas trwania • Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, nie dłużej jednak niż przez okres: – 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dziećmi; – 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad innymi członkami rodziny. • Zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie na opiekę nad dziećmi i innymi członkami rodziny za okres nie dłuższy niż 60 dni w roku kalendarzowym, niezależnie od liczby członków rodziny uprawnionych do zasiłku opiekuńczego oraz bez względu na liczbę dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki. Zasiłek opiekuńczy – wysokość. • Miesięczny zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku. • Nie dotyczy to jednak opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat. Zasiłek pogrzebowy – wysokość. • Przysługuje z ubezpieczenia rentowego osobie, która pokryła koszty pogrzebu. Zasiłek pogrzebowy przysługuje także pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego, jeżeli pokryły koszty pogrzebu. Zasiłek pogrzebowy przysługuje członkowi rodziny ponoszącemu koszty pogrzebu w wysokości 4.000 zł. W razie pokrycia kosztów pogrzebu przez pracodawcę, dom pomocy społecznej, gminę, instytucję zakonną lub diecezjalną, zasiłek przysługuje tym podmiotom w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższej jednak niż 4.000 zł. Zasada ta ma także zastosowanie w przypadku pokrycia kosztów pogrzebu przez inną osobę niż członek rodziny. • • • W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez więcej niż jedną osobę lub podmiot, zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby lub podmioty - proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu. Jeżeli pogrzeb organizowany był na koszt państwa, organizacji politycznej lub społecznej, lecz członek rodziny poniósł również część jego kosztów, zasiłek pogrzebowy przysługuje temu członkowi rodziny w kwocie 4.000 zł. Zasiłki pogrzebowe wypłacają oddziały ZUS. Prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa w razie niezgłoszenia wniosku o jego przyznanie w okresie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje. Jeżeli zgłoszenie wniosku o zasiłek pogrzebowy w tym terminie nie było możliwe z powodu późniejszego odnalezienia zwłok lub zidentyfikowania osoby zmarłej albo z innych przyczyn całkowicie niezależnych od osoby uprawnionej, prawo do zasiłku wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia pogrzebu. Zasiłek pogrzebowy – przysługuje. Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci: 1. osoby mającej ustalone prawo do emerytury lub renty, 2. osoby mającej ustalone prawo do emerytury pomostowej, 3. ubezpieczonego, w tym ubezpieczonego z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia, 4. osoby mającej ustalone prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, 5. osoby, która zmarła w okresie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia, 6. członka rodziny osoby wymienionej w pkt. 1-4 7. osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania i pobierania, 8. cywilnej niewidomej ofiary działań wojennych pobierającej świadczenie pieniężne, 9. osoby pobierającej świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny, 10. członka rodziny osoby wymienionej w pkt. 9, 11. osoby pobierającej rentę socjalną, 12. osoby, która zmarła wskutek wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach, 13. osoby pobierającej rentę z tytułu wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach, 14. członka rodziny osoby wymienionej w pkt. 13. 5 2015-06-01 Świadczenia z ubezpieczenia rentowego Renta z tytułu niezdolności do pracy – inf. ogólne • Zakres świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego • Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki: Wypadek przy pracy – został uznany za niezdolnego do pracy, – ma wymagany - stosowny do wieku, w którym powstała niezdolność do pracy - okres składkowy i nieskładkowy, – niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych (np. ubezpieczenia, zatrudnienia) lub nieskładkowych (np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego), albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. jenorazowe dszkodowanie czasowa niezdolność do pracy zasiłek chorobowy 100% swiadczenie rehabilitacyjne 100% trwała nizdolność do pracy zmniejszona sprawność do pracy zasiłekwyrówn awczy • renta stała lub okresowa celowość przekwalifikow ania renta szkoleniowa 100% utrata żywiciela renta rodzinna • Staż uprawniający do renty: Z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują następujące świadczenia: – – – – – – – – – zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, jednorazowe odszkodowanie, renta z tytułu niezdolności do pracy, w tym renta szkoleniowa, renta rodzinna, dodatek pielęgnacyjny, dodatek do renty rodzinnej - dla sieroty zupełnej, pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą. – – – – – • Warunek posiadania stażu nie jest wymagany od osoby, która stała się niezdolna do pracy z powodu skutków wypadku w drodze do pracy lub z pracy, zaistniałego po dniu 31 grudnia 2002 r. Wypadek przy pracy • Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: – podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych; – podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia; – w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. • Na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ: – w czasie podróży służbowej, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań; – podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony; – przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe. 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat, 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat, 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat, 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat, 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Wypadek przy pracy • Za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku. • Za ciężki wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała. • Za zbiorowy wypadek przy pracy uważa się wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby. • Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”. Z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują następujące świadczenia Wypadek przy pracy - cechy 1. • Dane zdarzenie może być zakwalifikowane jako wypadek przy pracy wówczas, gdy spełnia równocześnie cztery warunki: – nagłość - „nagłości” określa czas oddziaływania czynnika niebezpiecznego na organizm człowieka, to takie zdarzenie, którego czas trwania nie przekracza jednej dniówki roboczej, – przyczyna zewnętrzna - do urazu dochodzi w wyniku oddziaływania na człowieka czynnika występującego poza nim, – uraz - jest uszkodzeniem tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego (czynnika niebezpiecznego), – związek z pracą - zerwanie związku z pracą występuje w szczególności w sytuacji, gdy bez uzasadnienia poszkodowany nie świadczy pracy. . zasiłek chorobowy – dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową; 2. świadczenie rehabilitacyjne – dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy; 3. zasiłek wyrównawczy – dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu; 4. jednorazowe odszkodowanie – dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu; 5. jednorazowe odszkodowanie – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty; 6. renta z tytułu niezdolności do pracy – dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej; 7. renta szkoleniowa – dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową; 8. renta rodzinna – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej; 9. dodatek do renty rodzinnej – dla sieroty zupełnej; 10. dodatek pielęgnacyjny; 11. pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą. 6 2015-06-01 Podstawa prawna • USTAWA z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych Dz.U. 2002 Nr 199 poz. 1673, • USTAWA z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa Dz.U. 1999 Nr 60 poz. 636 7