Teoria estymacji w praktyce badań społecznych. Arkadiusz Kołodziej W książce prezentowana jest problematyka związana z wykorzystaniem teorii estymacji w badaniach społecznych. W monografii znajdziemy zarówno podstawową ideę (filozofię) uogólniania wyników z próby losowej na populację, jak i bardziej szczegółowe rozważania (techniki obliczeniowe oraz wskazówki dotyczące obsługi programów komputerowych) odnoszące się do konkretnych problemów ilościowej analizy danych. Podstawowym celem autora było przedstawienie tej złożonej problematyki w sposób możliwie przystępny. Autor odpowiada m. in. na następujące pytania: - Jak rozumieć wyniki badań sondażowych (np. sondaży wyborczych)? - Dlaczego wyniki badań naukowych obarczone są ryzykiem popełnienia błędu? - Jak uogólnić wyniki z próby na populację? - Jak ustalić minimalną liczebność próby? Książka będzie stanowić zatem ciekawą lekturę nie tylko dla tych, którzy zainteresowani są samodzielnym prowadzeniem badań społecznych, ale także dla tych, którzy chcą właściwie interpretować ich wyniki. SPIS TREŚCI: WSTĘP Naukowe podejście - czyli jak oswoić błąd Statystyka a teoria estymacji Testowanie hipotez a teoria estymacji 1. GARŚĆ UŻYTECZNYCH POJĘĆ Co może, ale nie musi się zdarzyć Funkcja gęstości i dystrybuanta Wartość oczekiwana i wariancja . syntetyczne charakterystyki rozkładu Rozkład normalny . od intuicji do estymacji Standaryzacja (jedna liczba - wiele informacji) Rozkład statystyki, czyli co z tego wynika Poziom ufności Precyzja szacowania i poziom ufności Poprawna realizacja badań a problem błędnych wyników 2. PRÓBY, ESTYMATORY I PARAMETRY Probabilistyczne i nieprobabilistyczne techniki doboru próby Reprezentatywność i dobór nielosowy Niska reprezentatywność i wartościowe wyniki badań Charakterystyka próby losowej Próba prosta Estymatory i parametry 3. SZACOWANIE PARAMETRÓW . PRÓBA PROSTA NIEZALEŻNA Charakterystyka badanej zbiorowości Średnia arytmetyczna - próba prosta niezależna Estymacja średniej - obliczenia Estymacja średniej - Analysis ToolPak Estymacja średniej - PASW Statistics 18.0 Względny i bezwzględny błąd estymacji Estymacja średniej - populacja o rozkładzie N(m, σ) Szacowanie wielkości frakcji Precyzja oszacowania wskaźników struktury w populacji Przedział ufności dla wariancji i odchylenia standardowego Szacowanie współczynnika asymetrii - momenty i kumulanty Standardowy błąd skośności (ses) - różne podejścia Określenie skośności w próbie a charakterystyka populacji Estymacja kurtozy - różnice oszacowań Standardowy błąd kurtozy (sek) Współczynnik kurtozy w próbie a charakterystyka populacji Współczynnik asymetrii i kurtozy - przykład uogólnienia wyników Estymacja czterech miar - programy komputerowe Wskaźniki struktury - programy komputerowe Przedziały ufności - graficzna prezentacja wyników 4. SZACOWANIE PARAMETRÓW - INNE RODZAJE PRÓB LOSOWYCH Losowanie bezzwrotne (zależne) Estymacja średniej - próba zależna Estymacja wielkości frakcji . próba prosta zależna Estymacja wartości globalnej i liczebności bezwzględnej elementów wyróżnionych Losowanie warstwowe - poszukiwanie wyższej efektywności próby Sposoby alokacji próby Estymacja średniej z próby warstwowej Losowanie zespołowe Estymacja średniej - losowanie zespołowe 5. MINIMALNA LICZEBNOŚĆ PRÓBY Zmiana perspektywy Minimalna liczebność próby - średnia arytmetyczna (próba prosta niezależna i zależna) Względny błąd szacunku a minimalna liczebność próby Minimalna liczebność próby - wielkość frakcji ZAKOŃCZENIE TABLICE STATYSTYCZNE BIBLIOGRAFIA