temat: higiena rąk w warunkach szpitalnych

Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 93
Dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego
w Legnicy
z dnia 19 kwietnia 2012 roku
PROCEDURA EPIDEMIOLOGICZNA
WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY W LEGNICY
TEMAT: HIGIENA RĄK W WARUNKACH SZPITALNYCH
CEL PROCEDURY: Zapobieganie zakażeniom szpitalnym
ADRESAT: Wszyscy pracownicy szpitala
AUTOR OPRACOWANIA: Dział Epidemiologii
PODSTAWA PRAWNA:
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u
ludzi (Dz.U. 2008, 234, 1570)
LITERATURA:
1) Ciuruś M. J.: „Procedury higieny w placówkach ochrony zdrowia”, Instytut Problemów
Ochrony Zdrowia Sp. z o. o., Warszawa 2009
2) Dzierżanowska D.: Zakażenia szpitalne Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2008, wyd.2
3) Fleischer M., Bober B.: Podstawy pielęgniarstwa epidemiologicznego. Elsevier Urban &
Partner, Wrocław 2006, wyd.2
4) Fleischer M., Bober B: „Higiena rąk w warunkach szpitalnych – materiały szkoleniowe dla
pielęgniarek epidemiologicznych” Chris-Comp, Warszawa 1999
5) Ślusarska B., Zarzycka D, Zahradniczek K.: „Podstawy pielęgniarstwa tom II: wybrane
działania pielęgniarskie Podręcznik dla studentów i absolwentów kierunków:
pielęgniarstwo i położnictwo”,. Czelej, Lublin 2008, wyd.2
DATA OPRACOWANIA: styczeń 2006 rok
DATA AKTUALIZACJI: luty 2012 r
ZAŁĄCZNIKI:
1. Zasady mycia rąk
2. Instrukcja mycia rąk
3. Technika efektywnego mycia rąk
AKCEPTACJA:
Przewodniczący Komitetu Kontroli
Zakażeń Zakładowych
Pielęgniarka
naczelna
Dyrektor Szpitala
załącznik nr 1
Brudne ręce są przyczyną 70-90% zakażeń szpitalnych. Poprzez mycie rąk można zmniejszyć
ilość zakażeń, obniżyć koszty leczenia, uniknąć powikłań : bólu, kalectwa i śmierci.
Na skórze rąk i w jej głębokich warstwach bytuje i namnaża się:
 Flora stała:
 Gram – dodatnie bakterie (Staphylococcus spp., Corynebacterium spp.),
 bakterie beztlenowe ( w gruczołach łojowych – Propionibacterium acnes),
 Gram – ujemne pałeczki ( w miejscach wilgotnych – Acinetobacter spp.)
Flora stała stanowi element ochronny skóry (konkurencja dla szczepów patogennych), jest trudna
do usunięcia podczas zabiegów higienicznych, w czasie mycia i dezynfekcji jej ilość ulega znacznej
redukcji. Po kontakcie z jałowymi tkankami ciała może wywołać zakażenie.
 Flora przejściowa
kolonizuje powierzchnię skóry bez namnażania się. Rodzaj i ilość flory przejściowej zależy od
zanieczyszczenia środowiska, z którym kontaktują się ręce. Każde uszkodzenie naskórka,
wzmożona potliwość rąk, obecność pierścionków lub obrączek zwiększa kolonizację skóry. Flora
przejściowa jest częstą przyczyną zakażeń krzyżowych, jest stosunkowo łatwa do usunięcia w
procesie mycia i dezynfekcji rąk.
MYCIE RĄK:
usuwa zabrudzenia, pozwala w znacznym stopniu mechanicznie usunąć drobnoustroje należące do
flory przejściowej.
DEZYNFEKCJA RĄK:
eliminuje w pełni florę przejściową, jednocześnie redukuje florę stałą.
Brak jest możliwości pełnego „wyjałowienia” skóry rąk, nie można także
wyeliminować patogenów ze skóry zmienionej chorobowo (zadrapania, skaleczenia, ropnie).
Jeżeli na skórze znajdują się zmiany ropne to nie wolno pracować bezpośrednio przy
pielęgnacji i leczeniu chorych.
HIGIENA RĄK - ZASADY OGÓLNE:
 obetnij krótko paznokcie
 nie wycinaj skórek
 nie zakładaj w pracy pierścionków i obrączek
 nie noś sztucznych lub lakierowanych paznokci
 nie pracuj w odzieży z długim rękawem, zrezygnuj także z noszenia w pracy zegarka lub
bransoletki
 myj ręce bieżącą wodą
 zmocz ręce przed nałożeniem preparatu myjącego
 myj dokładnie wszystkie powierzchnie rąk, szczególną uwagę zwracając na zakończenia
palców, kciuki i przestrzenie międzypalcowe
 spłucz dokładnie ręce wodą
 dokładnie osusz ręce przed dezynfekcją
 zakręć kurek przy użyciu suchego ręcznika jednorazowego.
Jeżeli istnieje prawdopodobieństwo kontaktu z krwią lub płynami ustrojowymi
(owodniowym, mózgowo-rdzeniowym, otrzewnowym, opłucnowym, osierdziowym, maziowym,
spermą, wydzieliną z pochwy, śliną, tkankami, moczem i kałem) należy użyć rękawic.
UŻYCIE RĘKAWIC NIE ZASTĘPUJE MYCIA RĄK
Ręce muszą być umyte i zdezynfekowane także po zdjęciu rękawic.
załącznik nr 2
ZWYKŁE (socjalne) MYCIE RĄK
kiedy






Przed dotykaniem żywności, przed jedzeniem, przed karmieniem
chorego,
Przed zabiegami pielęgnacyjnymi i po ich zakończeniu (ścielenie
łóżka, zmiana bielizny),
Przed rozpoczęciem dnia pracy i po dłuższych przerwach w pracy,
Po wykonanych pracach porządkowych i czystościowych w
pomieszczeniach niezabiegowych,
Zawsze po zabrudzeniu rąk,
Po korzystaniu z toalety,
dlaczego Eliminuje florę przejściową
jak




użyć bieżącej wody i mydła przez 10-15 sekund,
zastosować technikę efektywnego mycia rąk,
osuszyć ręcznikiem jednorazowego użycia,
kurek zakręcić przy użyciu ręcznika jednorazowego,
HIGIENICZNE MYCIE RĄK
kiedy








W obszarach wysokiego ryzyka,
Przed założeniem rękawiczek jałowych i po zdjęciu rękawic,
Przed wykonaniem procedur medycznych (iniekcje, punkcje,
pobieranie krwi, szczepienia, cewnikowanie...),
Po potencjalnym skażeniu (po kontakcie z wydzielinami lub
wydalinami, brudną bielizną...),
Przed i po opróżnieniu worka zbiorczego na mocz,
Przed opuszczeniem izolatki,
Przed zmianą miejsca pielęgnacji u pacjenta (np. opatrzenie rany,
manipulacja przy wkłuciu),
Przed i po kontakcie z pacjentem (jeżeli ręce są wizualnie czyste
wystarczy tylko dezynfekcja),
dlaczego Eliminuje florę przejściową i częściowo florę stałą.
jak


Myć ręce w sposób socjalny,
Wcierać środek dezynfekcyjny w skórę rąk przez 30 sekund (lub
inaczej wg instrukcji producenta preparatu) przy użyciu 3-5 ml
preparatu,
CHIRURGICZNE MYCIE RĄK
kiedy


Przed wszystkimi zabiegami chirurgicznymi i inwazyjnymi,
Przed odebraniem porodu,
dlaczego Eliminuje florę przejściową, w znacznym stopniu redukuje florę stalą
jak





Myć wodą i mydłem przez 3-5 minut,
Powiększyć obszar mytej skóry o nadgarstki i przedramiona,
Czyścić paznokcie szczotką jałową przed pierwszym zabiegiem w
danym dniu operacyjnym (przed kolejnymi jedynie wtedy gdy
paznokcie uległy widocznemu zabrudzeniu),
Osuszyć sterylnym ręcznikiem,
Dwukrotnie dezynfekować ręce(każdorazowo użyć 2-5 ml preparatu),
kiedy



Przed wszystkimi zabiegami chirurgicznymi i inwazyjnymi,
Przed odebraniem porodu,
Preparat dezynfekcyjny wcierać do całkowitego wyschnięcia w czasie
3-5 minut (wg instrukcji producenta środka dezynfekującego),
PROCEDURA „Higiena rąk w warunkach szpitalnych”
Potwierdzenie przyjęcia procedury do wiadomości i stosowania:
data
Imię i nazwisko
/litery drukowane/
stanowisko
„Przyjęłam/łem do wiadomości
i stosowania” - podpis
pracownika