wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z historii
advertisement
HISTORIA - KLASA III Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności: KLASYFIKACJA ŚRÓDROCZNA (I półrocze) - - ROZDZIAŁ I: EUROPA I POLSKA W CZASACH OŚWIECENIA poprawnie posługuje się terminami: oświecenie, klasycyzm przedstawia dokonania postaci: Izaaka Newtona, Karola Monteskiusza, Woltera, Jamesa Watta właściwie określa ramy czasowe epoki oświecenia podaje rok ogłoszenia Prus królestwem –1701 r. wskazuje na mapie Rosję, Austrię i Prusy; wymienia dynastie panujące w XVIII w. w Austrii, Prusach i Rosji poprawnie posługuje się terminami: wojna północna, Sejm Niemy wskazuje na mapie zasięg terytorialny Rzeczypospolitej za panowania Sasów podaje lata wydarzeń: 1697 r. – koronacja Augusta II Mocnego, 1699 r. – pokój w Karłowicach, 1717 r. – Sejm Niemy, 1763 r. – śmierć Augusta III Sasa poprawnie posługuje się terminami: wojna północna, Sejm Niemy przedstawia dokonania postaci: Augusta II Mocnego, Augusta III Sasa, Stanisława Leszczyńskiego wskazuje na mapie zasięg terytorialny Rzeczypospolitej za panowania Sasów podaje datę elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego; wymienia państwa uczestniczące w pierwszym rozbiorze Polski; wskazuje na mapie tereny utracone przez Polskę w wyniku pierwszego rozbioru i podaje jego datę; wyjaśnia pojęcia: rozbiór, anarchia. wyjaśnia pojęcia: mecenat, obiady czwartkowe; podaje jeden przykład zmian w gospodarce w czasach stanisławowskich; wymienia jedno nazwisko malarza związanego z dworem Stanisława Augusta; wskazuje przykład stylu stanisławowskiego w architekturze. ROZDZIAŁ II: CZAS WIELKICH ZMIAN podaje daty wydarzeń: ogłoszenie niepodległości Stanów Zjednoczonych Ameryki, uchwalenie konstytucji Stanów Zjednoczonych poprawnie posługuje się terminami: “bostońskie picie herbaty", stany , konstytucja, prezydent przedstawia dokonania postaci: Jerzego Waszyngtona, Tadeusza Kościuszki, Kazimierza Pułaskiego wymienia najważniejsze postanowienia konstytucji USA wymienia trzy stany, z których składało się społeczeństwo francuskie; podaje lata wydarzeń: 1789 r. – wybuch Wielkiej Rewolucji Francuskiej, 1791 r. – uchwalenie konstytucji francuskiej poprawnie posługuje się terminami: konstytucja, monarchia konstytucyjna, republika, wymienia trzy ustroje panujące we Francji w czasach rewolucji: monarchię absolutną, monarchię konstytucyjną i republikę. wymienia skutki Wielkiej Rewolucji Francuskiej podaje lata wydarzeń: 1791 r. – uchwalenie Konstytucji 3 maja, 1793 r. – drugi rozbiór Polski poprawnie posługuje się terminami: Sejm Wielki, konfederacja targowicka, drugi rozbiór Polski przedstawia dokonania postaci: Stanisława Małachowskiego, Stanisława Augusta Poniatowskiego, Hugona Kołłątaja wymienia co najmniej jedno z postanowień Konstytucji 3 maja. wskazuje na mapie zmiany terytorialne po drugim rozbiorze Rzeczypospolitej podaje daty wydarzeń: 24 marca 1794 r. – wybuch powstania kościuszkowskiego, 1795 r. – trzeci rozbiór Rzeczypospolitej poprawnie posługuje się terminami: naczelnik, insurekcja, kosynierzy, przedstawia dokonania Tadeusza Kościuszki, wymienia państwa zaborcze i wskazuje na mapie zmiany terytorialne po trzecim rozbiorze definiuje określenie rozbiór Polski; 1 - - - podaje daty wydarzeń: 1787 r. – uchwalenie konstytucji USA, 1791 r. – Konstytucja 3 maja, 3 września 1791 r. – konstytucja francuska poprawnie posługuje się terminami: konstytucja, ustawa zasadnicza, monarchia konstytucyjna przedstawia dokonania postaci: Karola Ludwika Monteskiusza, Benjamina Franklina ROZDZIAŁ III: EUROPA OD NAPOLEONA DO WIOSNY LUDÓW określa ogólną przyczynę przejęcia władzy we Francji przez Napoleona; wyjaśnia pojęcia: zamach stanu i kodeks; nazywa ustrój polityczny, wprowadzony przez Napoleona we Francji. przedstawia najważniejsze dokonania Napoleona Bonapartego podaje lata wydarzeń: 1804 r. – koronacja cesarska Napoleona Bonapartego, 1805 r. – bitwa pod Austerlitz, 1813 r. – bitwa pod Lipskiem podaje lata wydarzeń: 1797 r. – powstanie Legionów Polskich we Włoszech, 1807 r. – utworzenie Księstwa Warszawskiego przedstawia dokonania postaci: Jana Henryka Dąbrowskiego, Józefa Wybickiego, księcia Józefa Poniatowskiego wskazuje na mapie Księstwo Warszawskie, Raszyn podaje lata wydarzeń: 1814 r. – zwołanie kongresu w Wiedniu, 1815 r. – bitwa pod Waterloo poprawnie posługuje się terminami: restauracja, równowaga europejska, legitymizm, wymienia decyzje kongresu w sprawie polskiej wskazuje na mapie Królestwo Polskie, Wielkie Księstwo Poznańskie i Rzeczpospolitą Krakowską podaje ogólną przyczynę rewolucji przemysłowej; podaje znaczenie określenia wynalazek; wymienia najważniejsze osiągnięcia techniczne i wynalazki II poł. XIX w.; przedstawia ogólnie w jaki sposób rozwój przemysłu wpłynął na życie polityczne i codzienne społeczeństw w państwach europejskich. podaje nazwy nurtów politycznych ukształtowanych w drugiej połowie XIX w.; ROZDZIAŁ IV: ZIEMIE POLSKIE W I POŁOWIE XIX WIEKU podaje datę utworzenia Królestwa Polskiego, poprawnie posługuje się terminami: ziemie zabrane, Królestwo Kongresowe, Wielkie Księstwo Poznańskie, Wolne Miasto Kraków, uwłaszczenie, romantyzm charakteryzuje ustrój Królestwa Polskiego podaje datę rozpoczęcia powstania listopadowego przedstawia dokonania postaci: Waleriana Łukasińskiego, Piotra Wysockiego, Józefa Chłopickiego, wymienia przyczyny wybuchu powstania listopadowego poprawnie posługuje się terminami: rusyfikacja, Wielka Emigracja, przedstawia dokonania postaci: Juliusza Słowackiego, Adama Mickiewicza wymienia bezpośrednie skutki powstania listopadowego podaje lata wydarzeń: 1846 r. – powstanie krakowskie, 1848 r. – wybuch Wiosny Ludów poprawnie posługuje się terminem rabacja przedstawia dokonania Edwarda Dembowskiego, prezentuje przyczyny i skutki rabacji galicyjskiej KLASYFIKACJA ROCZNA (obejmuje wiedzę i umiejętności z I i II półrocza) - ROZDZIAŁ V: ŚWIAT W II POŁOWIE XIX WIEKU określa ogólną przyczynę dążenia Włochów do zjednoczenia; podaje lata wydarzeń: 1861 r. – powstanie Królestwa Włoskiego, 1871 r. – ogłoszenie Rzymu stolicą Włoch omawia stosunek Francji i Austrii do procesu zjednoczenia Włoch podaje datę powstania cesarstwa niemieckiego (II Rzeszy Niemieckiej) 2 - - - - przedstawia dokonania postaci: Ottona von Bismarcka, Wilhelma I Hohenzollerna podaje lata wydarzeń: 1861–1865– wojna secesyjna w USA, poprawnie posługuje się terminami: Północ, Południe, secesja, przedstawia dokonania Abrahama Lincolna, poprawnie posługuje się terminami: kolonializm, protektorat, dominium wskazuje na mapie największe mocarstwa i ich kolonie charakteryzuje dokonania postaci: Karola Darwina, Dmitrija Mendelejewa, Pierre’a Curie i Marii Skłodowskiej-Curie, Ludwika Pasteura, Wilhelma Roentgena, Grahama Bella, Thomasa Alvy Edisona wymienia najważniejsze odkrycia i wynalazki drugiej połowy XIX w. oraz początku XX w. poprawnie posługuje się terminami: anarchizm, socjaldemokracja, nacjonalizm, chadecja, przedstawia dokonania postaci: Claude’a Moneta, Pierre’a de Coubertina ROZDZIAŁ VI: ZIEMIE POLSKIE PO WIOŚNIE LUDÓW podaje datę wybuchu powstania styczniowego – 22 stycznia 1863 r. –,– dekret o uwłaszczeniu poprawnie posługuje się terminami: Czerwoni, Biali, branka, partie, uwłaszczenie przedstawia dokonania postaci: Jarosława Dąbrowskiego, Aleksandra Wielopolskiego, Romualda Traugutta podaje 2 przyczyny powstania styczniowego ogólnie omawia przebieg powstania styczniowego wskazuje na mapie zasięg powstania styczniowego podaje datę strajku we Wrześni –1901 r. poprawnie posługuje się terminami: rusyfikacja, germanizacja, rugi pruskie przedstawia dokonania postaci: Michała Drzymały, Hipolita Cegielskiego wymienia bezpośrednie następstwa powstania styczniowego opisuje metody rusyfikacji oraz germanizacji przedstawia dokonania postaci: Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, poprawnie posługuje się terminami: pozytywizm, Młoda Polska ROZDZIAŁ VII: I WOJNA ŚWIATOWA podaje lata wydarzeń: 1882 r. – powstanie trójprzymierza, 1907 r. – powstanie trójporozumienia poprawnie posługuje się terminami: trójprzymierze, państwa centralne, entente cordiale, ententa, trójporozumienie, wymienia główne przyczyny narastania konfliktów pomiędzy mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX w. oraz lokalizuje je na mapie podaje daty wydarzeń: 28 czerwca 1914 r. — zamach w Sarajewie, 1916 r. – bitwa pod Verdun, 11 listopada 1918 r. – kapitulacja Niemiec poprawnie posługuje się terminami: wojna pozycyjna, gazy bojowe podaje daty wydarzeń: 11 listopada 1918 r. – zakończenie I wojny światowej, 28 czerwca 1919 r. – podpisanie traktatu wersalskiego wymienia skutki I wojny światowej podaje datę roczną rewolucji październikowej poprawnie posługuje się terminami: dwuwładza, bolszewicy, przedstawia rolę postaci: Mikołaja II, Włodzimierza Lenina wyjaśnia polityczne i społeczno-gospodarcze przyczyny wybuchu rewolucji w Rosji w 1917 r. omawia okoliczności przejęcia przez bolszewików władzy w Rosji podaje datę utworzenia Legionów Polskich – 1914 r. poprawnie posługuje się terminami: orientacja prorosyjska, orientacja proaustriacka, Kompania Kadrowa, kryzys przysięgowy przedstawia dokonania postaci: Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Paderewskiego, podaje datę 28 czerwca 1919 r. – traktat wersalski 3 Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności na ocenę dopuszczającą, a ponadto: KLASYFIKACJA ŚRÓDROCZNA (I półrocze) - - - ROZDZIAŁ I: EUROPA I POLSKA W CZASACH OŚWIECENIA poprawnie posługuje się terminami: empiryzm, racjonalizm, deizm, ateizm, encyklopedyści, wolnomularstwo, masoneria wyjaśnia zastosowanie maszyny parowej wymienia idee oświecenia i rozpoznaje ich wpływ na naukę, literaturę, filozofię, architekturę i sztukę charakteryzuje zasadę trójpodziału władzy sformułowaną przez Monteskiusza omawia hasła równości społecznej głoszone przez Jeana–Jacques’a Rousseau poprawnie posługuje się terminami: junkrzy, absolutyzm oświecony wymienia najważniejsze reformy przeprowadzone w Rosji, Prusach i Austrii podaje lata wydarzeń: 1697 r. – koronacja Augusta II Mocnego, 1699 r. – pokój w Karłowicach, 1717 r. – Sejm Niemy, 1763 r. – śmierć Augusta III Sasa wymienia postanowienia Sejmu Niemego przedstawia dokonania postaci: Augusta II Mocnego, Augusta III Sasa, Stanisława Leszczyńskiego charakteryzuje skutki wojny północnej dla Polski wymienia przyczyny i przejawy kryzysu państwa polskiego w czasach saskich wyjaśnia zmiany położenia międzynarodowego Rzeczypospolitej w XVIII w. poprawnie posługuje się terminami: Familia, konfederacja barska, sejm rozbiorowy, Rada Nieustająca przedstawia rolę postaci: Tadeusza Rejtana, Mikołaja Repnina omawia okoliczności elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego wymienia prawa kardynalne; wskazuje na mapie zmiany terytorialne po pierwszym rozbiorze Polski wymienia przyczyny i skutki pierwszego rozbioru podaje lata wydarzeń: 1765 r. – utworzenie Szkoły Rycerskiej, 1773 r. – powołanie Komisji Edukacji Narodowej poprawnie posługuje się terminami: Collegium Nobilium, Szkoła Rycerska, Komisja Edukacji Narodowej, Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, oświecenie stanisławowskie przedstawia dokonania postaci: Stanisława Konarskiego, Stanisława Leszczyńskiego, Ignacego Krasickiego, Stanisława Staszica, Hugona Kołłątaja, Bernarda Bellotta zwanego Canalettem, Dominika Merliniego charakteryzuje projekty reform ustrojowych Stanisława Konarskiego i Stanisława Leszczyńskiego dostrzega przejawy ożywienia w gospodarce i kulturze czasów saskich wymienia okoliczności powstania, główne zadania i osiągnięcia Komisji Edukacji Narodowej rozpoznaje charakterystyczne cechy polskiego oświecenia ROZDZIAŁ II: CZAS WIELKICH ZMIAN wymienia przytoczone w Deklaracji niezbywalne prawa przysługujące wszystkim obywatelom wyjaśnia zasady funkcjonowania federacji podaje przyczyny i skutki wojny o niepodległość Stanów; ocenia wkład Polaków w walkę o niepodległość Stanów Zjednoczonych podaje datę uchwalenia konstytucji Stanów Zjednoczonych 1787 r. i krótko przedstawia jej znaczenie dla Stanów i dla Europy; wyjaśnia co oznacza wyrażenie bostońskie picie herbaty. poprawnie posługuje się terminami: Zgromadzenie Narodowe, Stany Generalne, Zgromadzenie Konstytucyjne, Konstytuanta, Deklaracja praw człowieka i obywatela, monarchia konstytucyjna charakteryzuje problemy społeczne Francji przed wybuchem rewolucji francuskiej wymienia główne przyczyny rewolucji francuskiej opisuje najważniejsze zasady ideowe rewolucji francuskiej zawarte w Deklaracji praw człowieka i 4 - - - obywatela poprawnie posługuje się terminami: Konwent Narodowy, żyrondyści, jakobini, gilotyna, Trybunał Rewolucyjny, dyrektoriat wskazuje różnice pomiędzy monarchią absolutną a monarchią konstytucyjną; wymienia w porządku chronologicznym kolejne etapy rewolucji. wymienia i ocenia skutki Wielkiej Rewolucji Francuskiej wskazuje charakterystyczne cechy dyktatury jakobińskiej poprawnie posługuje się terminami: ustawa o sejmikach, ustawa o miastach królewskich, podaje daty obradowania Sejmu Wielkiego (1788–1792); wymienia reformy Sejmu Wielkiego omawia postanowienia Konstytucji 3 maja wymienia nazwiska twórców Konstytucji 3 maja; wyjaśnia, czym była czarna procesja. wyjaśnia okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej i ocenia jej następstwa przedstawia dokonania postaci: Jana Kilińskiego i Jakuba Jasińskiego poprawnie posługuje się terminami: Uniwersał połaniecki wymienia cele i następstwa powstania kościuszkowskiego rozróżnia wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku Rzeczypospolitej podaje imię władczyni Rosji, odpowiedzialnej za dokonanie II i III rozbioru; definiuje pojęcie abdykacja. wymienia główne instytucje ustrojowe Stanów Zjednoczonych wyjaśnia, w jaki sposób konstytucja amerykańska realizowała w praktyce zasadę trójpodziału władzy omawia postanowienia Konstytucji 3 maja określa prawa, które gwarantowała obywatelom konstytucja francuska ROZDZIAŁ III: EUROPA OD NAPOLEONA DO WIOSNY LUDÓW podaje lata wydarzeń: 1799 r. – zamach 18 brumaire’a, 1812 r. – wyprawa na Moskwę, poprawnie posługuje się terminami: konsulat, pierwszy konsul, Kodeks Napoleona, departament, konkordat, blokada kontynentalna, hegemonia, Związek Reński przedstawia dokonania Napoleona Bonapartego opisuje zmiany w Europie w okresie napoleońskim w zakresie stosunków społeczno-gospodarczych i politycznych wyjaśnia okoliczności utworzenia Legionów Polskich i Księstwa Warszawskiego opisuje ustrój i terytorium Księstwa Warszawskiego ocenia politykę Napoleona wobec sprawy polskiej oraz postawę Polaków wobec Napoleona poprawnie posługuje się terminami: „tańczący kongres”, Związek Niemiecki przedstawia zasady i postanowienia kongresu wiedeńskiego podaje lata wydarzeń: 1769 r. – opatentowanie maszyny parowej, 1837 r. – opatentowanie silnika elektrycznego poprawnie posługuje się terminami: rewolucja agrarna, fabryka, rewolucja przemysłowa, industrializacja, urbanizacja, metropolia, kapitaliści, proletariat przedstawia dokonania postaci: Roberta Fultona, George’a Stephensona, Michaela Faradaya określa przyczyny i charakterystyczne cechy rewolucji przemysłowej prezentuje przykłady pozytywnych i negatywnych skutków procesu uprzemysłowienia, w tym dla środowiska naturalnego poprawnie posługuje się terminami: strajk, konserwatyzm, liberalizm, socjalizm utopijny, socjalizm naukowy, komunizm przedstawia okoliczności powstania ruchu robotniczego wyjaśnia główne założenia liberalizmu, socjalizmu oraz idei narodowych w Europie w pierwszej połowie XIX w. ROZDZIAŁ IV: ZIEMIE POLSKIE W I POŁOWIE XIX WIEKU podaje lata wydarzeń: 1816 r.– założenie Uniwersytetu Warszawskiego, 1828 r. – utworzenie Banku 5 - Polskiego poprawnie posługuje się terminami: Rada Stanu, Zagłębie Dąbrowskie, Zagłębie Staropolskie, wskazuje na mapie nowy układ granic państw zaborczych na ziemiach polskich po kongresie wiedeńskim charakteryzuje ustrój Królestwa Polskiego ocenia osiągnięcia Królestwa Polskiego w gospodarce, kulturze i szkolnictwie przedstawia dokonania postaci: Wincentego i Bonawentury Niemojowskich, Adama Czartoryskiego, Mikołaja I, Emilii Plater wskazuje na mapie miejsca walk i zasięg powstania listopadowego poprawnie posługuje się terminami: Statut organiczny, noc paskiewiczowska, Komitet Narodowy Polski, emisariusze przedstawia dokonania postaci: Joachima Lelewela, Adama Jerzego Czartoryskiego, Tadeusza Krępowieckiego, wymienia długofalowe skutki powstania listopadowego wskazuje na mapie państwa europejskie, do których udawali się Polacy po upadku powstania listopadowego przedstawia początki pracy organicznej na ziemiach polskich, wymienia główne założenia oraz najwybitniejszych przedstawicieli tego nurtu poprawnie posługuje się terminami: serwituty, powstanie wielkopolskie, przedstawia dokonania postaci: Jana Tyssowskiego, Ludwika Mierosławskiego omawia działania podejmowane podczas Wiosny Ludów na ziemiach polskich charakteryzuje poczynania zaborców wobec mieszkańców ziem dawnej Rzeczypospolitej w okresie Wiosny Ludów ocenia postawy Polaków w czasie Wiosny Ludów wskazuje na mapie tereny objęte rabacją galicyjską i powstaniem wielkopolskim KLASYFIKACJA ROCZNA (obejmuje wiedzę i umiejętności z I i II półrocza) - - ROZDZIAŁ V: ŚWIAT W II POŁOWIE XIX WIEKU poprawnie posługuje się terminem risorgimento przedstawia dokonania postaci: Camilla Cavoura, Wiktora Emanuela II, Giuseppe Garibaldiego wskazuje na mapie trasę, którą przebył Garibaldi podczas wyprawy „tysiąca czerwonych koszul” w 1860 r., oraz tereny przyłączone do Królestwa Sardynii w 1859 r. podaje lata wydarzeń: 1864 r. – wojna Austrii i Prus z Danią, 1867 r. – utworzenie Związku Północnoniemieckiego, omawia koncepcje zjednoczenia Niemiec charakteryzuje politykę Prus, zmierzającą do zjednoczenia dostrzega podobieństwa i różnice w procesie zjednoczenia Włoch i Niemiec podaje datę zniesienia niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych poprawnie posługuje się terminami: demokraci, republikanie przedstawia dokonania postaci: Jeffersona Daviesa, Roberta Lee opisuje przyczyny i skutki wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych wyjaśnia przyczyny ekspansji kolonialnej wymienia kierunki oraz określa zasięg ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX w. ocenia pozytywne i negatywne skutki polityki kolonialnej z perspektywy europejskiej oraz z punktu widzenia kolonizowanych społeczności podaje lata wydarzeń: 1859 r. – ogłoszenie teorii ewolucji Karola Darwina, 1886 r. – odkrycie fal radiowych, 1903 r. – pierwszy lot samolotem charakteryzuje dokonania postaci: Karola Darwina, Dmitrija Mendelejewa, Pierre’a Curie i Marii Skłodowskiej-Curie, Ludwika Pasteura, Wilhelma Roentgena, Grahama Bella, Thomasa Alvy Edisona omawia znaczenie rozpowszechnienia nowych środków transportu określa skutki przewrotu technicznego i postępu cywilizacyjnego, w tym dla środowiska 6 - - - - - naturalnego wskazuje na mapie Kanał Sueski i Kanał Panamski podaje lata wydarzeń: 1848 r. – wprowadzenie powszechnego prawa wyborczego we Francji, 1869 r. – nadanie po raz pierwszy prawa wyborczego kobietom, 1891 r. – ogłoszenie encykliki „Rerum novarum” poprawnie posługuje się terminami: społeczeństwo industrialne, I Międzynarodówka, II Międzynarodówka, solidaryzm społeczny, emancypacja, sufrażystki przedstawia dokonania postaci: Włodzimierza Lenina, Eduarda Bernsteina, Leona XIII charakteryzuje przyczyny i następstwa procesu demokratyzacji życia politycznego podaje lata wydarzeń: 1874 r. – pierwsza wystawa impresjonistów, 1896 r. – pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie poprawnie posługuje się terminami: realizm, naturalizm, impresjonizm, historyzm, secesja, kultura masowa omawia nowe zjawiska kulturowe, w tym narodziny kultury masowej i przemiany obyczajowe ROZDZIAŁ VI: ZIEMIE POLSKIE PO WIOŚNIE LUDÓW podaje datę dekretu o uwłaszczeniu – 2 marca 1864 r. omawia przyczyny oraz przebieg powstania styczniowego wskazuje na mapie zasięg powstania styczniowego podaje datę utworzenia Hakaty –1894 r. poprawnie posługuje się terminami: Kraj Przywiślański, kulturkampf, stańczycy, trójlojalizm rozróżnia bezpośrednie i długofalowe następstwa powstania styczniowego charakteryzuje i ocenia zróżnicowane postawy społeczeństwa wobec zaborców porównuje możliwości prowadzenia działalności społecznej i rozwoju narodowego w trzech zaborach w drugiej połowie XIX w. podaje lata wydarzeń: 1892 r. – powstanie PPS, 1893 r. – powołanie Ligi Narodowej, 1895 r. – utworzenie Stronnictwa Ludowego, 1905 r. – rewolucja w Rosji i na ziemiach polskich przedstawia dokonania postaci: Ludwika Waryńskiego, Ignacego Daszyńskiego, Wincentego Witosa wymienia partie ruchu socjalistycznego, narodowej demokracji, ruchu ludowego podaje datę przyznania literackiej Nagrody Nobla dla Henryka Sienkiewicza – 1905 r. poprawnie posługuje się terminami: szkoła krakowska i warszawska, modernizm porównuje warunki rozwoju kultury narodowej Polaków w trzech zaborach ROZDZIAŁ VII: I WOJNA ŚWIATOWA podaje datę wybuchu wojny japońsko-rosyjskiej –1904 r. poprawnie posługuje się terminami: panslawizm, kocioł bałkański charakteryzuje specyfikę działań wojennych ze szczególnym uwzględnieniem nowych środków technicznych omawia najważniejsze bitwy lądowe stoczone podczas I wojny światowej wymienia państwa walczące w wielkiej wojnie po stronie państw centralnych i po stronie ententy omawia znaczenie zawieszenia broni na froncie wschodnim, spowodowanego rewolucją w Rosji przedstawia rolę tzw. traktatu brzeskiego dla przebiegu I wojny światowej podaje daty wydarzeń: 15 marca 1917 r. – abdykacja cara Mikołaja II, listopad 1917 r. – przewrót bolszewicki, 1922 r. – utworzenie ZSRR poprawnie posługuje się terminem tezy kwietniowe opisuje bezpośrednie następstwa rewolucji lutowej i październikowej dla Rosji oraz Europy charakteryzuje reakcję Europy na wydarzenia w Rosji podaje lata wydarzeń: 1908 r. – powołanie Związku Walki Czynnej, 1917 r. – powstanie Błękitnej Armii we Francji charakteryzuje stosunek państw zaborczych do sprawy utworzenia armii polskiej opisuje poglądy zwolenników różnych polskich orientacji politycznych ocenia wysiłek zbrojny Polaków 7 - podaje daty wydarzeń: 5 listopada 1916 r. –manifest dwóch cesarzy, 8 stycznia 1918 r. – orędzie prezydenta Thomasa Woodrowa Wilsona, poprawnie posługuje się terminami: Tymczasowa Rada Stanu, Rada Regencyjna, Akt 5 listopada charakteryzuje stosunek państw zaborczych do sprawy polskiej Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności na ocenę dostateczną, a ponadto: KLASYFIKACJA ŚRÓDROCZNA (I półrocze) - - ROZDZIAŁ I: EUROPA I POLSKA W CZASACH OŚWIECENIA przedstawia dokonania postaci: Karola Linneusza, Benjamina Franklina, Edmunda Cartwrighta, Johna Kaya, Johna Locke’a, Andersa Celsjusza, Denisa Diderota wymienia najważniejsze wynalazki XVIII w. omawia znaczenie odkryć epoki oświecenia charakteryzuje styl rokoko podaje lata wydarzeń: 1689 r. – początek samodzielnych rządów Piotra I, 1756–1763 – wojna siedmioletnia omawia przyczyny i skutki reform przeprowadzonych w Rosji, Prusach i Austrii ocenia znaczenie przeprowadzonych reform dla układu sił w Europie XVIII w. podaje lata wydarzeń: 1704–1709 i 1733–1736 – panowanie Stanisława Leszczyńskiego, 1709 r. – bitwa pod Połtawą, 1721 r. – pokój w Nystad, 1736 r. – sejm pacyfikacyjny poprawnie posługuje się terminami: konfederacja warszawska, konfederacja sandomierska, Order Orła Białego wyjaśnia okoliczności elekcji Augusta II Mocnego wymienia państwa, z którymi Polska zawierała unie personalne; przedstawia przyczyny słabości gospodarczej i politycznej Rzeczypospolitej; wyjaśnia wyrażenie od Sasa do Lasa, omawia znaczenie oraz skutki wojny północnej opisuje przebieg wojny północnej wymienia pozytywne i negatywne następstwa unii polsko-saskiej podaje rok zawiązania konfederacji barskiej –1768 r. poprawnie posługuje się terminami: prawa kardynalne, innowierca, Rada Nieustająca wyjaśnia znaczenie utworzenia Komisji Edukacji Narodowej dla rozwoju oświaty w Polsce. wylicza postanowienia sejmu rozbiorowego; podaje lata wydarzeń: 1740 r. – utworzenie Collegium Nobilium, 1747 r. – otwarcie Biblioteki Załuskich poprawnie posługuje się terminami: Biblioteka Załuskich, Operalnia przedstawia dokonania postaci: Antoniego Tyzenhausa, Andrzeja Zamoyskiego, Adama Naruszewicza, Wojciecha Bogusławskiego, Franciszka Zabłockiego, Juliana Ursyna Niemcewicza, Marcella Bacciarellego ROZDZIAŁ II: CZAS WIELKICH ZMIAN podaje lata wydarzeń: 1777 r. – bitwa pod Saratogą, 1781 r. – bitwa pod Yorktown, 1783 r. – zawarcie pokoju w Paryżu uzasadnia oświeceniowy charakter Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych omawia podstawowe zasady konstytucji amerykańskiej. przedstawia dokonania postaci: Thomasa Jeffersona, Benjamina Franklina i Johna Adamsa charakteryzuje przebieg wojny o niepodległość USA przedstawia prawa obywatelskie zawarte w Deklaracji praw człowieka i obywatela; podaje daty wydarzeń: 14 lipca 1789 r. – zdobycie Bastylii, 21 stycznia 1793 r. – egzekucja Ludwika XVI wymienia reformy przeprowadzone przez Konstytuantę omawia postawę króla Ludwika XVI wobec wybuchu rewolucji. 8 - podaje daty wydarzeń: 20 września 1792 r. – bitwa pod Valmy, 27 lipca 1794 r. (9 thermidora roku II) – przewrót thermidoriański poprawnie posługuje się terminami: rojaliści, przewrót thermidoriański przedstawia dokonania postaci: Maksymiliana Robespierre’a, Jeana–Paula Marata, Georges’a Dantona, Jacques’a Pierre’a Brissota charakteryzuje ugrupowania polityczne Konwentu Narodowego omawia etapy rewolucji francuskiej wskazuje na mapie tereny przyłączone do Francji w okresie republiki oraz obszary objęte działaniami kontrrewolucyjnymi przedstawia dokonania postaci: Jana Dekerta, księcia Józefa Poniatowskiego, Tadeusza Kościuszki charakteryzuje stronnictwa Sejmu Wielkiego ocenia znaczenie reform Sejmu Czteroletniego podaje najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja; wymienia najważniejsze bitwy wojny w obronie Konstytucji 3 maja: pod Dubienką i Zieleńcami wskazuje na mapie Targowicę, Zieleńce i Dubienkę przedstawia przebieg powstania kościuszkowskiego wymienia przyczyny klęski insurekcji kościuszkowskiej wyjaśnia rolę wydania przez Tadeusza Kościuszkę Uniwersału połanieckiego omawia wpływ bitew pod Racławicami, Szczekocinami i Maciejowicami dla przebiegu powstania kościuszkowskiego wymienia w porządku chronologicznym wydarzenia omawianego okresu, które przywołano na lekcjach dotyczących kryzysu Rzeczypospolitej w XVIII w.; określa przyczyny i konsekwencje kolejnych rozbiorów Polski; podaje dokładne daty najważniejszych wydarzeń omawianego okresu, które przywołano na lekcjach. wymienia Hugona Kołłątaja i Scypiona Piatollego jako głównych autorów tekstu Konstytucji 3 maja ROZDZIAŁ III: EUROPA OD NAPOLEONA DO WIOSNY LUDÓW podaje lata wydarzeń: 1806 r. – bitwy pod Jeną i Auerstedt, 1807 r. – bitwy pod Iławą Pruską i Frydlandem omawia zmiany, jakie zostały wprowadzone na mocy Kodeksu Napoleona opisuje przebieg wojen napoleońskich do 1813 r. wymienia skutki wyprawy Wielkiej Armii na Rosję wskazuje na mapie trasę wyprawy Napoleona na Moskwę poprawnie posługuje się terminami: Legia Naddunajska, dekret grudniowy przedstawia dokonania postaci: Fryderyka Augusta I, Karola Kniaziewicza podaje rok śmierci Napoleona Bonapartego – 1821 r. poprawnie posługuje się terminami: 100 dni Napoleona, system Metternicha przedstawia dokonania postaci: Aleksandra I, Fryderyka Wilhelma III, Roberta Stewarta Castlereagha, Klemensa von Metternicha, Charlesa Talleyranda wskazuje na mapie Europy zmiany terytorialne wprowadzone w 1815 r. podaje lata wydarzeń: 1815 r. – zawarcie Świętego Przymierza, 1825 r. – powstanie dekabrystów, 1830 r. – rewolucja lipcowa we Francji, 1821–1829 – powstanie greckie poprawnie posługuje się terminami: Święte Przymierze, karbonariusze, dekabryści wyjaśnia cel i skutki zawarcia Świętego Przymierza wskazuje na mapie najbardziej uprzemysłowione regiony Europy opisuje zmiany w poziomie życia różnych grup społecznych w XIX w. na podstawie źródeł pisanych, ikonograficznych i statystycznych przedstawia dokonania postaci: Adama Smitha, Edmunda Burke’a, Giuseppe Mazziniego, Karola Marksa, Fryderyka Engelsa wymienia skutki powstania nowych ideologii podaje lata wydarzeń: 1848 r. – początek Wiosny Ludów, 1853–1856 – wojna krymska podaje przykłady uczestnictwa Polaków w wydarzeniach Wiosny Ludów w innych krajach europejskich. 9 - - poprawnie posługuje się terminami: rewolucja lutowa, parlament frankfurcki, wojna krymska ROZDZIAŁ IV: ZIEMIE POLSKIE W I POŁOWIE XIX WIEKU przedstawia dokonania postaci: księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, Józefa Zajączka, Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego, Stanisława Kostki Potockiego, Stanisława Staszica, Tadeusza Czackiego podaje daty wydarzeń: 25 lutego 1831 r. bitwa pod Grochowem, 26 maja 1831 r. bitwa pod Ostrołęką, 8 września 1831 r.– kapitulacja Warszawy przedstawia dokonania postaci: Iwana Dybicza, Iwana Paskiewicza, Ignacego Prądzyńskiego, Macieja Rybińskiego, Jana Skrzyneckiego, Jana Krukowieckiego przedstawia międzynarodowe tło wybuchu powstania listopadowego omawia przyczyny klęski powstania listopadowego przedstawia dokonania postaci: Szymona Konarskiego, Edwarda Dembowskiego, Piotra Ściegiennego, Karola Marcinkowskiego, Hipolita Cegielskiego charakteryzuje cele i działalność Hotelu Lambert, Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, Gromad Ludu Polskiego omawia wydarzenia Wiosny Ludów na ziemiach polskich na tle wydarzeń europejskich wymienia przyczyny wybuchu oraz omawia przebieg powstań krakowskiego i wielkopolskiego KLASYFIKACJA ROCZNA (obejmuje wiedzę i umiejętności z I i II półrocza) - - - ROZDZIAŁ V: ŚWIAT W II POŁOWIE XIX WIEKU przedstawia sytuację międzynarodową państw włoskich w połowie XIX w. wymienia wydarzenia polityczne w Europie, które wpłynęły na zjednoczenie Włoch wymienia przyczyny i skutki wojny prusko-francuskiej w latach 1870–1871 wskazuje na mapie obszar Związku Północnoniemieckiego oraz cesarstwa niemieckiego omawia rozwój terytorialny Stanów Zjednoczonych w XIX w. przedstawia przebieg wojny secesyjnej w USA omawia przyczyny, przebieg i skutki najważniejszych konfliktów kolonialnych w XIX w. wyjaśnia, jakie czynniki miały wpływ na spadek liczby zachorowań i śmiertelności w XIX w. przedstawia koncepcje ideologów anarchizmu omawia działalność ruchów emancypacyjnych wymienia twórców kultury przełomu XIX i XX w. i przedstawia ich najważniejsze dzieła ROZDZIAŁ VI: ZIEMIE POLSKIE PO WIOŚNIE LUDÓW charakteryzuje okres odwilży posewastopolskiej podaje datę ostatecznego upadku powstania styczniowego – grudzień 1864 r., klęska oddziału księdza Stanisława Brzóski określa znaczenie dekretu o uwłaszczeniu dla klęski powstania porównuje rozwój gospodarczy w trzech zaborach wyjaśnia przyczyny zacofania gospodarczego w zaborze austriackim opisuje rozwój ruchu spółdzielczego na ziemiach polskich omawia przyczyny oraz przebieg rewolucji 1905–1907 w Królestwie Polskim wskazuje na mapie ośrodki wystąpień robotniczych w okresie rewolucji 1905–1907 wymienia polskich przedstawicieli pozytywizmu i podaje przykłady ich twórczości ROZDZIAŁ VII: I WOJNA ŚWIATOWA charakteryzuje politykę głównych mocarstw światowych przed wybuchem I wojny światowej wymienia znaczenie użycia nowych środków technicznych w walkach w czasie I wojny światowej wskazuje na mapie linię frontu na wschodzie i zachodzie pod koniec 1914 r. oraz w momencie zawieszenia broni charakteryzuje walki na Bałkanach w I wojnie światowej wymienia najważniejsze bitwy morskie stoczone podczas I wojny światowej 10 - przedstawia postanowienia traktatu wersalskiego w sprawie Niemiec poprawnie posługuje się terminami: eserowcy, mienszewicy, kadeci, Armia Czerwona, Biali wskazuje na mapie rejony walk Legionów Polskich przedstawia dokonania postaci: Józefa Hallera, Józefa Dowbora-Muśnickiego przedstawia stosunek państw ententy do sprawy polskiej wymienia postanowienia traktatu wersalskiego w sprawie polskiej Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności na ocenę dobrą, a ponadto: KLASYFIKACJA ŚRÓDROCZNA (I półrocze) - - - ROZDZIAŁ I: EUROPA I POLSKA W CZASACH OŚWIECENIA porównuje klasycyzm z innymi kierunkami artystycznymi wymienia główne idee oświecenia i rozpoznaje je w literaturze, polityce i sztuce charakteryzuje rozwój terytorialny Rosji, Prus i monarchii austriackiej porównuje reformy oświeceniowe wprowadzone w Prusach, Rosji i Austrii krótko omawia dzieje państwa pruskiego; wymienia idee oświeceniowe, które miały wpływ na decyzje podejmowane przez władców; wymienia i charakteryzuje unie Polski z Węgrami, Litwą, Szwecją i Saksonią; dokonuje oceny polityki międzynarodowej królów z dynastii Saskiej; porównuje sytuację gospodarczą i polityczną Polski z państwami sąsiednimi – Rosją, Austrią i Prusami. analizuje politykę wewnętrzną i zewnętrzną Wettinów szczegółowo omawia znaczenie oraz skutki wojny północnej charakteryzuje przyczyny wzrostu nietolerancji religijnej w Polsce poprawnie posługuje się terminami: konfederacja słucka, konfederacja toruńska, konfederacja radomska przedstawia rolę postaci: Maurycego Beniowskiego, Wacława Rzewuskiego, Józefa Pułaskiego, Michała Krasińskiego omawia reformy sejmu konwokacyjnego wyjaśnia, dlaczego Stanisław August Poniatowski nie cieszył się poparciem polskiej szlachty; omawia przyczyny i skutki konfederacji barskiej z uwzględnieniem kontekstu międzynarodowego; na podstawie mapy charakteryzuje rozwój oświaty i gospodarki na ziemiach polskich omawia reformy w szkolnictwie w Rzeczypospolitej w XVIII w. wskazuje na specyfikę kultury polskiego oświecenia, łączącej w sobie elementy tradycji sarmackiej oraz elementy zachodnioeuropejskiego oświecenia; ocenia działalność Stanisława Augusta Poniatowskiego w sferze kultury i gospodarki. ROZDZIAŁ II: CZAS WIELKICH ZMIAN analizuje sytuację kolonii angielskich w Ameryce Północnej w XVIII w. wyjaśnia, dlaczego Francja popierała kolonistów amerykańskich w walce o niepodległość wskazuje idee oświeceniowe, które znalazły zastosowanie w konstytucji Stanów Zjednoczonych wskazuje te prawa obywatelskie zawarte w Deklaracji praw człowieka i obywatela, które obowiązują do dzisiaj; omawia zmiany, jakie zaszły w społeczeństwie francuskim w wyniku rewolucji; wymienia najważniejsze wydarzenia rewolucji francuskiej i podaje ich daty; omawia wpływ rewolucji na inne państwa europejskie. przedstawia wpływ wydarzeń międzynarodowych na sprawy Polski w latach 1788–1792 ; wyjaśnia, jak zmieniły się prawa mieszczan w wyniku uchwalenia ustawy o miastach w 1791 r.; przedstawia poglądy stronnictw politycznych działających podczas obrad Sejmu Wielkiego. określa przyczyny i skutki wojny z Rosją z 1792 r. omawia rolę tradycji związanej z Orderem Virtuti Militari wyjaśnia, dlaczego Austria nie brała udziału w drugim rozbiorze Polski; omawia wojnę w obronie Konstytucji jako konflikt między zwolennikami „złotej wolności” a 11 - - - zwolennikami reform; wyjaśnia, dlaczego pojęcie targowica stało się synonimem zdrady narodowej. określa przyczyny i konsekwencje występujących w omawianym okresie zagadnień szczegółowych, np. wybuchu powstania przeciw Prusakom w Wielkopolsce; ujmuje zagadnienia problemowo, dokonuje oceny działań Tadeusza Kościuszki jako dyktatora powstania; dokonuje oceny powstania kościuszkowskiego; potrafi przedstawić przebieg działań militarnych w czasie powstania z wykorzystaniem mapy wymienia i charakteryzuje wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku Rzeczypospolitej ujmuje zagadnienia problemowo, dostrzega związek wad ustrojowych Rzeczypospolitej z ingerencją sąsiadów w jej sprawy wewnętrzne; ROZDZIAŁ III: EUROPA OD NAPOLEONA DO WIOSNY LUDÓW charakteryzuje sytuację międzynarodową Francji w epoce napoleońskiej lokalizuje na mapie terytoria przyłączone do Francji przed 1812 r. omawia udział Polaków w bitwach na Półwyspie Iberyjskim opisuje uzbrojenie armii Księstwa Warszawskiego ocenia, jakie konsekwencje dla Europy przyniosły postanowienia kongresu wskazuje na mapie: imperium osmańskie, Grecję, Królestwo Niderlandów, Belgię, Francję, Rosję, Piemont, Królestwo Obojga Sycylii, Państwo Kościelne wymienia przyczyny i skutki rewolucji i powstań, które wybuchły w Europie po kongresie wiedeńskim opisuje przebieg wydarzeń w Rosji, Francji, Belgii, Grecji i we Włoszech ocenia znaczenie wynalazków rewolucji przemysłowej dla rozwoju cywilizacji przedstawia dokonania postaci: Alexisa de Tocqueville’a, Claude’a de Saint–Simona, Charles’a Fouriera, Roberta Owena wyjaśnia założenia czartyzmu wymienia przyczyny, przebieg i skutki wydarzeń Wiosny Ludów we Francji, w Niemczech, w monarchii austriackiej, we Włoszech przedstawia dokonania postaci: Ludwika Napoleona Bonapartego, Fryderyka Wilhelma IV, Franciszka Józefa I, Józefa Bema, Lajosa Kossutha, Giuseppe Mazziniego omawia przyczyny i skutki wojny krymskiej lokalizuje na mapie państwa, w których doszło do powstań i rewolucji, a także obszary, gdzie miały miejsce wystąpienia narodowowyzwoleńcze ROZDZIAŁ IV: ZIEMIE POLSKIE W I POŁOWIE XIX WIEKU charakteryzuje i ocenia politykę zaborców wobec Polaków w latach 1815–1830 ocenia znaczenie powstania listopadowego dla Polaków charakteryzuje działalność Rządu Narodowego w okresie powstania listopadowego przedstawia dokonania postaci: Seweryna Goszczyńskiego, Karola Libelta, Walentego Stefańskiego, Henryka Kamieńskiego, Dezyderego Chłapowskiego przedstawia dokonania postaci: Krzysztofa Mrongowiusza, Józefa Lompy, Franza von Stadiona wyjaśnia znaczenie rozwoju ukraińskiego ruchu narodowego w Galicji ocenia znaczenie działalności Polaków dla wydarzeń Wiosny Ludów w Europie porównuje cele i znaczenie powstania krakowskiego i powstania wielkopolskiego KLASYFIKACJA ROCZNA (obejmuje wiedzę i umiejętności z I i II półrocza) - ROZDZIAŁ V: ŚWIAT W II POŁOWIE XIX WIEKU omawia przebieg i wyróżnia kolejne etapy procesu zjednoczenia Włoch omawia przebieg wydarzeń związanych z Komuną Paryską charakteryzuje rolę Jarosława Dąbrowskiego w wydarzeniach rewolucyjnych w Paryżu wskazuje na mapie miejsca przełomowych bitew wojny secesyjnej 12 - - - charakteryzuje zjawisko emigracji do USA wymienia postanowienia konferencji berlińskiej z1885r. ocenia znaczenie budowy Kanału Sueskiego i Kanału Panamskiego dla rozwoju komunikacji wymienia możliwości wykorzystania wynalazków XIX w. w różnych dziedzinach życia oraz wskazuje pozytywne i negatywne zastosowania tych odkryć opisuje założenia syjonizmu charakteryzuje przebieg procesu demokratyzacji życia politycznego omawia rolę organizacji nowożytnych igrzysk olimpijskich w rozwoju kultury masowej i przemian obyczajowych ROZDZIAŁ VI: ZIEMIE POLSKIE PO WIOŚNIE LUDÓW charakteryzuje działalność Tymczasowego Rządu Narodowego na przykładzie obrazu Jana Matejki „Stańczyk” charakteryzuje idee konserwatystów krakowskich przedstawia dokonania postaci: Stanisława Wojciechowskiego, Bolesława Limanowskiego, Róży Luksemburg, Juliana Marchlewskiego przedstawia skutki rewolucji z lat 1905–1907 na ziemiach polskich charakteryzuje rozwój pozytywizmu na ziemiach polskich charakteryzuje sztukę Młodej Polski – jej reprezentantów i główne dzieła ROZDZIAŁ VII: I WOJNA ŚWIATOWA opisuje przyczyny, przebieg i skutki wojny japońsko-rosyjskiej i wojen bałkańskich charakteryzuje zmiany w umundurowaniu wojska w I wojnie światowej wskazuje na mapie kolonie niemieckie opanowane przez wojska ententy w 1914 r. podaje daty wydarzeń: styczeń 1918 – rozwiązanie Zgromadzenia Konstytucyjnego w Rosji, lipiec 1918 – utworzenie RFSRR przedstawia rolę postaci: Aleksandra Kiereńskiego, lwa Trockiego, Feliksa Dzierżyńskiego charakteryzuje działalność Rządu Tymczasowego, kierowanego przez Aleksandra Kiereńskiego omawia losy rodziny carskiej po przewrocie bolszewickim wyjaśnia znaczenie uznania przez Francję i Wielką Brytanię Komitetu Narodowego Polskiego za reprezentację narodu polskiego omawia cele i działalność Związku Walki Czynnej, Związku Strzeleckiego, Towarzystwa „Strzelec”, Polskich Drużyn Strzeleckich, Drużyn Podhalańskich, Drużyn Bartoszowych, Naczelnego Komitetu Narodowego, Polskiej Organizacji Wojskowej wyjaśnia międzynarodowe uwarunkowania sprawy polskiej wskazuje na przełomowe znaczenie dla sprawy polskiej orędzia prezydenta USA Thomasa Woodrowa Wilsona Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności na ocenę bardzo dobrą, a ponadto: KLASYFIKACJA ŚRÓDROCZNA (I półrocze) - ROZDZIAŁ I: EUROPA I POLSKA W CZASACH OŚWIECENIA wyjaśnia dlaczego omawianą epokę nazywano oświeceniem porównuje próby wzmocnienia władzy królewskiej Zygmunta III Wazy i Augusta II Mocnego; ocenia postać Augusta II Mocnego i znajduje wytłumaczenie popularności, jaką cieszył się wśród polskiej szlachty. ocenia rządy Wettinów w Rzeczypospolitej ocenia pierwsze lata panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. uzasadnia tezę, że pierwszy rozbiór był klęską polityki rosyjskiej wobec Rzeczypospolitej. udowadnia tezę, że gdyby nie oświecenie w Polsce i rozwój szkolnictwa i sztuki w drugiej połowie XVIII w., kultura polska nie przetrwałaby rozbiorów; porównuje oświecenie w Polsce i na zachodzie Europy. 13 - omawia znaczenie powstania Stanów Zjednoczonych dla Europy; wskazuje idee oświeceniowe, które znalazły zastosowanie w konstytucji Stanów Zjednoczonych. porównuje społeczeństwo francuskie do innych społeczeństw osiemnastowiecznej Europy wyjaśnia, dlaczego gilotyna stała się jednym z symboli rewolucji francuskiej; porównuje okoliczności ścięcia Ludwika XVI we Francji i Karola I w Anglii porównuje postawę Tadeusza Rejtana w 1773 r. i zachowanie Jana Suchorzewskiego podczas uchwalania Konstytucji 3 maja w 1791 r. polemizuje z tezą, że gdyby nie Konstytucja 3 maja, nie byłoby drugiego rozbioru Polski; porównuje przyczyny, przebieg i skutki konfederacji targowickiej i konfederacji barskiej. ocenia znaczenie Konstytucji 3 maja dla dziejów Polski Ponadto: - samodzielnie formułuje opinie i wnioski - rozwiązuje problemy w twórczy sposób - wykazuje dużą aktywność w czasie zajęć - - ROZDZIAŁ II: CZAS WIELKICH ZMIAN omawia znaczenie powstania Stanów Zjednoczonych dla Europy; ocenia zasługi Jerzego Waszyngtona dla uzyskania niepodległości Stanów Zjednoczonych ocenia postawę króla Ludwika XVI porównuje społeczeństwo obywatelskie i społeczeństwo starego ładu; ocenia rządy jakobinów, przedstawiając ich pozytywne i negatywne skutki; uzasadnia oświeceniowy charakter konstytucji amerykańskiej, francuskiej i Konstytucji 3 maja ocenia znaczenie wewnętrznych i zewnętrznych przyczyn upadku Rzeczypospolitej dokonuje ogólnego bilansu politycznego i oceny omawianych wydarzeń z ostatnich lat istnienia Rzeczypospolitej. Ponadto: - samodzielnie formułuje opinie i wnioski - rozwiązuje problemy w twórczy sposób - wykazuje dużą aktywność w czasie zajęć - ROZDZIAŁ III: EUROPA OD NAPOLEONA DO WIOSNY LUDÓW ocenia działalność Legionów Polskich; ocenia politykę Napoleona Bonapartego w Europie; omawia i ocenia działania Świętego Przymierza i jego przeciwników; ocenia, formułuje wnioski na temat decyzji podjętych na kongresie omawia znaczenie twierdzenia na temat kongresu wiedeńskiego „bal, który zmienił Europę” porównuje liberalizm, konserwatyzm, znajdując punkty wspólne i różnice porównuje stopień rozwoju przemysłowego poszczególnych państw dokonuje ogólnego bilansu politycznego i oceny Wiosny Ludów; Ponadto: - samodzielnie formułuje opinie i wnioski - rozwiązuje problemy w twórczy sposób - wykazuje dużą aktywność w czasie zajęć - ROZDZIAŁ IV: ZIEMIE POLSKIE W I POŁOWIE XIX WIEKU szczegółowo charakteryzuje postać i politykę Franciszka Druckiego-Lubeckiego ocenia działania polityczne i wojskowe w czasie powstania listopadowego ocenia postawę cara w stosunki do Polaków i rozumie jej konsekwencje dla sytuacji Królestwa uzasadnia dlaczego dla Europy powstanie stało się symbolem walki o wolność przeciw despotyzmowi porównuje i ocenia ugrupowania polityczne Wielkiej Emigracji 14 - ocenia życie polityczne, gospodarcze i kulturalne Polaków w trzech zaborach ocenia skutki wydarzeń związanych z Wiosną Ludów KLASYFIKACJA ROCZNA (obejmuje wiedzę i umiejętności z I i II półrocza) - ROZDZIAŁ V: ŚWIAT W II POŁOWIE XIX WIEKU ocenia znaczenie zjednoczenia Włoch dla rozwoju idei narodowych w Europie charakteryzuje zjednoczenie Włoch w kontekście porównania tego wydarzenia z ruchami zjednoczeniowymi w innych częściach Europy porównuje metody polityczne stosowane przez Bismarcka z postawą Cavoura i Garibaldiego w okresie jednoczenia Włoch ocenia znaczenie zniesienia niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych ocenia politykę mocarstw kolonialnych wobec podbitych ludów i państw na przykładzie Wielkiej Brytanii ocenia znaczenie rozwoju ruchu robotniczego w XIX w. ocenia znaczenie kina dla rozwoju kultury masowej potrafi ocenić wpływ wynalazków na różne strefy życia, wskazuje ich strony pozytywne i negatywne zauważa podobieństwa pomiędzy XIX wieczną strukturą społeczną i dzisiejszą zajmuje i uzasadnia stanowisko wobec działalności A. Wielopolskiego ocenia politykę Bismarcka ocenia znaczenie pozycji Stanów Zjednoczonych dla gospodarki światowej wyjaśnia i ocenia wpływ rywalizacji o kolonie na sytuację międzynarodową ocenia i uzasadnia swoje opinie na temat nowych ideologii charakteryzuje style awangardowe początku XX w. Ponadto: - samodzielnie formułuje opinie i wnioski - rozwiązuje problemy w twórczy sposób - wykazuje dużą aktywność w czasie zajęć - ROZDZIAŁ VI: ZIEMIE POLSKIE PO WIOŚNIE LUDÓW ocenia wpływ manifestacji patriotycznych z lat 1860–1861 na wybuch powstania styczniowego ocenia politykę zaborców w poszczególnych zaborach wobec rozwoju kultury polskiej wyjaśnia rolę historii w kształtowaniu polskiej kultury narodowej porównuje i ocenia sytuację Polaków w trzech zaborach, uzasadniając różnice omawia poglądy partii politycznych na odzyskanie niepodległości, prezentuje swoje stanowisko na ten temat omawia i ocenia inicjatywy społeczne w rozwoju polskiej kultury Ponadto uczeń: - samodzielnie formułuje opinie i wnioski - rozwiązuje problemy w twórczy sposób - wykazuje dużą aktywność w czasie zajęć - ROZDZIAŁ VII: I WOJNA ŚWIATOWA ocenia znaczenie wyścigu zbrojeń dla wybuchu konfliktu światowego porównuje działania na froncie zachodnim z walkami na froncie wschodnim wyjaśnia rolę Niemiec we wzmocnieniu ugrupowania bolszewików w Rosji ocenia postawy i programy różnych opcji w przededniu wojny, podaje argumenty omawia i prezentuje swoją opinię na temat przyjęcia przez Niemców warunków rozejmu ocenia wysiłek militarny i dyplomatyczny Polaków w czasie wojny; potrafi poszerzyć swą wiedzę o bohaterach walki o niepodległość Polski 15 Ponadto: - samodzielnie formułuje opinie i wnioski - rozwiązuje problemy w twórczy sposób - wykazuje dużą aktywność w czasie zajęć 16
