Tw 10/03 - 30 marca 2004 r.

6
POSTANOWIENIE
z dnia 30 marca 2004 r.
Sygn. akt Tw 10/03
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Ewa Łętowska – przewodnicząca
Wiesław Johann – sprawozdawca
Marian Zdyb,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia Polskiej Konfederacji
Pracodawców Prywatnych na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 grudnia
2003 r. o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Polskiej Konfederacji Pracodawców
Prywatnych,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE:
W dniu 10 kwietnia 2003 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek
Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych o stwierdzenie zgodności art. 109 ustawy
z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 80,
poz. 904 ze zm.; dalej: ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych) z art. 87 ust. 1
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, wyrażającym zasadę zamkniętego katalogu źródeł
prawa powszechnie obowiązującego.
Postanowieniem z 15 grudnia 2003 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania
dalszego biegu wnioskowi Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych. Trybunał
ustalił, że kwestionowany we wniosku przepis nie należy do „zakresu działania” Polskiej
Konfederacji Pracodawców Prywatnych; wniosek nie realizuje zatem warunku, którego
spełnienie – zgodnie z art. 191 ust. 2 Konstytucji – uprawnia do inicjowania postępowania
w sprawie hierarchicznej kontroli norm przed Trybunałem Konstytucyjnym. Trybunał
stwierdził, że kwestionowany art. 109 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
odnosi się do interesów gospodarczych członków Polskiej Konfederacji Pracodawców
Prywatnych, co w świetle art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji oznacza, że status prawny
wnioskodawcy występującego o ochronę interesów zrzeszonych pracodawców przemawia
za traktowaniem Konfederacji jako „organizacji przedsiębiorców”, nie zaś, jak tego
wymaga przywołany przepis Konstytucji, jako „organizacji pracodawców”.
W dniu 29 grudnia 2003 r. Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych złożyła
zażalenie, wnosząc o uchylenie postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 15 grudnia
2003 r. Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła naruszenie art. 191 ust. 1 pkt 4 w związku
z art. 191 ust. 2 Konstytucji, poprzez błędną wykładnię, oraz naruszenie art. 31 ust. 1
ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze
zm.; dalej: ustawa o Trybunale Konstytucyjnym), poprzez niewłaściwe zastosowanie.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Trybunał w obecnym składzie w pełni podziela pogląd wyrażony w zaskarżonym
postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego z 15 grudnia 2003 r., uznający brak legitymacji
procesowej Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych do wystąpienia z wnioskiem
o abstrakcyjną kontrolę konstytucyjności objętych nim przepisów.
Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, iż zagadnienie zdolności wnioskowej
Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych stało się przedmiotem postanowienia,
podjętego przez pełny skład Trybunału Konstytucyjnego, 28 stycznia 2004 r. (sygn. Tw
74/02, niepublikowane).
I. W zażaleniu wnioskodawca podniósł, po pierwsze, zarzut błędnej wykładni art.
191 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 191 ust. 2 Konstytucji, a w konsekwencji niewłaściwego
zastosowania art. 31 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, uzasadniając, że
powołane przepisy konstytucyjne, zwłaszcza wymóg, by akt normatywny dotyczył spraw
objętych zakresem działania ogólnokrajowych władz organizacji pracodawców, należy
interpretować zgodnie z treścią art. 5 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach
pracodawców (Dz. U. z 1991 r. Nr 55, poz. 235 ze zm.; dalej ustawa o organizacjach
pracodawców). Przepis ten stanowi, iż podstawowym zadaniem związków pracodawców,
ich federacji i konfederacji jest ochrona praw i reprezentowanie interesów zrzeszonych
członków wobec związków zawodowych pracowników, organów władzy i administracji
państwowej oraz organów samorządu terytorialnego. W ocenie Polskiej Konfederacji
Pracodawców Prywatnych „prawidłowa wykładnia tego przepisu nie może prowadzić do
wniosku, że jedynym zadaniem organizacji pracodawców jest ochrona interesów
ograniczonych do sfery stosunku pracodawca – pracownik”. Wnioskodawca zwraca zatem
uwagę na postanowienia statutu Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych (dalej:
statut PKPP), w myśl których zakres jej działania obejmuje „reprezentowanie interesów
gospodarczych zrzeszonych pracodawców”. Przywołuje także wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z 28 stycznia 2003 r. (sygn. K 2/02), uznając, iż w jego świetle
„interpretacja zaprezentowana w zaskarżonym postanowieniu Trybunału stanowi przejaw
wykładni zawężającej”. Zdaniem wnioskodawcy, nie został bowiem wzięty pod uwagę
charakter organizacji pracodawców jako organizacji chroniącej prawa podmiotów
charakteryzujących się dwoma odrębnymi cechami konstytutywnymi: faktem zatrudniania
pracowników i faktem prowadzenia działalności gospodarczej, przy czym cechy te
powiązane są w ten sposób, iż zatrudnianie pracowników przez pracodawców
reprezentowanych w Konfederacji służy zasadniczemu celowi, jakim jest prowadzenie
przez tychże pracodawców działalności gospodarczej.
1. Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu z 28 stycznia 2004 r. (sygn. Tw 74/02,
niepublikowane), podjętym przez pełny skład Trybunału, analizował argument
wnioskodawcy, przedstawiony również w rozpatrywanym zażaleniu, zgodnie z którym w
świetle art. 191 Konstytucji, zakres legitymacji Polskiej Konfederacji Pracodawców
Prywatnych winien być ustalony zgodnie z postanowieniami ustawy o organizacjach
pracodawców (art. 5) oraz statutem PKPP. Trybunał stwierdził, że Polska Konfederacja
Pracodawców Prywatnych jest niewątpliwie organizacją pracodawców w rozumieniu
ustawy o organizacjach pracodawców (art. 1 ust. 1 statutu PKPP). Wątpliwości, czy Polska
Konfederacja Pracodawców Prywatnych mieści się w kategorii podmiotów uprawnionych
do kierowania do Trybunału Konstytucyjnego wniosków w sprawach wskazanych w art.
2
188 Konstytucji, wynikają, m.in. z faktu jej zarejestrowania jako „związku pracodawców”,
choć pod nazwą „Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych” (wyciąg z Krajowego
Rejestru Sądowego z 10 kwietnia 2003 r.). Należy bowiem podkreślić, iż z faktu działania
Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych na podstawie ustawy o organizacjach
pracodawców, nie wynika automatycznie, że jest ona organizacją pracodawców w
rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji. Uprawnienie do kierowania wniosku do
Trybunału Konstytucyjnego jest bowiem zakotwiczone w samej ustawie zasadniczej. O
legitymacji procesowej przed Trybunałem Konstytucyjnym nie mogą samodzielnie
przesądzać rozwiązania przyjęte w ustawach „zwykłych”, a tym bardziej zawarte w
statutach organizacji. Przy odmiennej interpretacji, to nie Konstytucja, ale ustawa lub statut
decydowałyby, w istocie, o przyznaniu takiego uprawnienia, mimo że jest to materia
regulowana w Konstytucji, i już choćby z tej racji – bez wyraźnego przepisu ustawy
zasadniczej – nie może być rozszerzana w drodze ustawodawstwa zwykłego. Trybunał
uznał, że o przynależności do konstytucyjnej kategorii organizacji pracodawców nie
decyduje jedynie kryterium czysto formalne, tj. działanie na podstawie określonej ustawy,
ale również kryterium materialne, tj. posiadanie przez dane zrzeszenie pewnych
koniecznych cech, wynikających nie tylko z wykładni językowej, ale i systemowej
Konstytucji. Pojęcie organizacji pracodawców, użyte w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji
winno być więc traktowane w pewnym stopniu autonomicznie wobec takiego samego
pojęcia na gruncie ustawy o organizacjach pracodawców. Choć są to pojęcia naturalnie z
sobą powiązane, to niekoniecznie muszą być w pełni tożsame pod względem swego
znaczenia i zakresu.
2. Ustawa o organizacjach pracodawców reguluje status prawny trzech typów
organizacji: związków pracodawców, federacji związków pracodawców oraz konfederacji
pracodawców, wspomina także o międzynarodowych organizacjach pracodawców. Nie
wszystkie typy organizacji, które normuje ustawa, mieszczą się w rozumieniu art. 191 ust.
1 pkt 4 Konstytucji. W szczególności nie posiadają prawa występowania do Trybunału
Konstytucyjnego organizacje pracodawców, których terytorialny zakres działania nie
obejmuje obszaru całego kraju (por. postanowienia z: 30 marca 1999 r., sygn. T 3/99, OTK
ZU nr 1/B/2002, poz. 15; 12 lutego 2003 r., sygn. Tw 59/02, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 8;
25 marca 2003 r. i 17 grudnia 2003 r., sygn. Tw 75/02, OTK ZU nr 4/B/2003, poz. 200;
dotyczą one analogicznego problemu w odniesieniu do związków zawodowych).
Pojęcie organizacji pracodawców winno być interpretowane, przede wszystkim,
przez pryzmat pojęcia pracodawcy. Organizacja pracodawców to bowiem, z istoty rzeczy,
zrzeszenie podmiotów posiadających taki właśnie charakter. Zdaniem Trybunału
Konstytucyjnego zarówno interpretacja językowa tego pojęcia, jak i definicje legalne
zawarte w obowiązujących ustawach (art. 3 kodeksu pracy oraz art. 1 ust. 2 ustawy o
organizacjach pracodawców) nakazują przyjąć, iż pracodawcą jest „jednostka
organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli
zatrudniają one pracowników”. Na tej podstawie stwierdzić należy, że organizacje
pracodawców, to tworzone przez pracodawców zrzeszenia, których członkostwo jest w
zasadzie ograniczone tylko do osób mających status pracodawcy. Oznacza to, że prawo
występowania z wnioskami do Trybunału Konstytucyjnego mają w sposób bezpośredni
związki pracodawców w rozumieniu ustawy o organizacjach pracodawców.
Wolność zrzeszania się obejmuje również zrzeszenia organizacji pracodawców.
Także i im, choć jedynie pośrednio, może być przyznana legitymacja procesowa przed
Trybunałem Konstytucyjnym. Jak wynika z art. 2 ustawy o organizacjach pracodawców,
prawo tworzenia federacji i konfederacji przysługuje nie samym pracodawcom, ale ich
związkom. Stąd, do federacji lub konfederacji należeć mogą organizacje społeczne
3
(związki pracodawców), które same nie muszą posiadać statusu pracodawcy. Ustawa o
organizacjach pracodawców nie wprowadza zbiorowego członkostwa pracodawców –
członków związku – w federacji lub konfederacji, do której ten związek należy.
Potwierdza to również art. 7 statutu PKPP, z którego nie wynika, aby członkami tej
organizacji musieli być pracodawcy.
3. Trybunał w przywołanym postanowieniu (sygn. Tw 74/02, niepublikowane)
zasygnalizował problem wyraźnej niespójności statutu Konfederacji z ustawą o
organizacjach pracodawców. Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych występuje
bowiem w podwójnej roli: zarówno jako związek pracodawców, jak też – jako
konfederacja – w ścisłym ustawowym rozumieniu tego pojęcia. W niniejszej sprawie
wnioskodawca uzasadniając swoją legitymację do wystąpienia z wnioskiem do Trybunału
Konstytucyjnego, uznał zaskarżony przepis za mieszczący się w ramach uprawnień
Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych, występującej w roli „organizacji
pracodawców”, chroniącej interesy swoich członków.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, iż mimo istnienia wątpliwości odnoszących się
do statusu prawnego Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych, jest ona
podmiotem, o którym mowa w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji.
II. W zażaleniu wnioskodawca podniósł, po drugie, zarzut błędnej wykładni art.
191 ust. 2 ustawy zasadniczej, kwestionując stanowisko Trybunału Konstytucyjnego,
zgodnie z którym intencją ustrojodawcy było przyznanie, na gruncie art. 191 ust. 1 pkt 4 w
związku z art. 191 ust. 2 Konstytucji, ochrony tylko takim interesom wskazanych w nim
podmiotów, które odznaczają się pewnymi wspólnymi cechami. Trybunał uznał, że są to –
odpowiednio – interesy pracodawców w związku z zatrudnianiem pracowników, interesy
pracownicze oraz interesy związane z wykonywaniem zawodu.
1. Trybunał Konstytucyjny nie podziela argumentacji, którą wobec tego zarzutu
przedstawił wnioskodawca, i podtrzymuje pogląd wyrażony zarówno w zaskarżonym
postanowieniu z 15 grudnia 2003 r., jak i w postanowieniu z 28 stycznia 2004 r. (sygn. Tw
74/02, niepublikowane), podjętym przez pełny skład Trybunału Konstytucyjnego.
Przy wyznaczaniu zakresu działania organizacji pracodawców w rozumieniu art.
191 ust. 2 Konstytucji trzeba wziąć pod uwagę to, że uprawnienie organizacji
pracodawców do występowania z wnioskami do Trybunału Konstytucyjnego zostało
przyznane w tym samym przepisie, co uprawnienie związków zawodowych i organizacji
zawodowych (art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji). Ponadto, zagadnienie zrzeszania się w
organizacjach pracodawców i związkach zawodowych, jak również ich podstawowe
kompetencje, zostały uregulowane w jednym przepisie Konstytucji (art. 59). Przyjęte
rozwiązanie wskazuje, że ustalenie zakresu działania tych podmiotów, jako decydującego
o tym, które przepisy mogą być kwestionowane w ich wniosku, powinno zostać dokonane
jednolicie.
Trybunał powtarza zatem, że posłużenie się przez Konstytucję terminem
„pracodawca”, a nie terminem, np. „osoba prowadząca działalność gospodarczą” lub
„przedsiębiorca”, ma istotne znaczenie dla wyznaczenia kręgu podmiotów mających
uprawnienie do występowania przed Trybunałem Konstytucyjnym w roli wnioskodawcy.
Zgodzić się ponadto należy z twierdzeniem, że racjonalny ustawodawca, który chciałby
objąć interesy gospodarcze szczególną ochroną, wyrażającą się w możliwości kierowania
wniosku do Trybunału Konstytucyjnego, przyznałby takie uprawnienie organizacjom
powołanym do reprezentowania właśnie takich interesów swoich członków (np. izbom
gospodarczym). Trybunał podkreśla, że jeżeli ustawodawca konstytucyjny nie przyjął
4
takiego rozwiązania, to „zdolność wnioskowa” organizacji pracodawców dotyczy tylko
takich interesów ich członków, które odnoszą się do relacji pracodawca – pracobiorca.
2. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, w przeciwieństwie do poglądu
wnioskodawcy, legalna definicja pracodawcy sformułowana w art. 3 kodeksu pracy (i
obowiązująca na gruncie art. 1 ust. 2 ustawy o organizacjach pracodawców) nie daje
podstaw do twierdzenia, że zatrudnianie pracowników jest podyktowane wyłącznie
prowadzeniem działalności gospodarczej. Istnieją kategorie pracodawców, które – z
założenia – nie mogą lub nie muszą prowadzić działalności gospodarczej np. partie
polityczne (art. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych; Dz. U. z 2001
r. Nr 79, poz. 857 ze zm.) czy fundacje (art. 1 i art. 11 ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o
fundacjach; Dz. U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203 ze zm.). Z tego punktu widzenia nie jest
właściwe postrzeganie organizacji pracodawców jako zrzeszenia powołanego w celu
ochrony interesów innych niż pracodawców, w szczególności gospodarczych, członków
tejże organizacji. Rola, jaką faktycznie odgrywa Polska Konfederacja Pracodawców
Prywatnych w życiu gospodarczym, nie może mieć wpływu na postrzeganie jej zakresu
działania w rozumieniu art. 191 ust. 2 Konstytucji. Ochronę prawną w postaci legitymacji
procesowej przed Trybunałem mają tylko te interesy członków Konfederacji, które
mieszczą się w ramach zatrudniania pracowników. W tym świetle, Trybunał
Konstytucyjny podtrzymuje pogląd, zgodnie z którym norma ograniczająca kompetencje
pracodawców w zakresie inicjowania kontroli aktów normatywnych wyłącznie do aktów
określających prawa i obowiązki pracodawców w stosunkach pracy, jest wyrażona wprost
w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji.
3. Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny podziela stanowisko
przedstawione w kwestionowanym postanowieniu z 15 grudnia 2003 r. oraz w
postanowieniu z 28 stycznia 2004 r. (sygn. Tw 74/02, niepublikowane), podjętym przez
pełny skład Trybunału Konstytucyjnego, iż organizacja pracodawców, jaką jest Polska
Konfederacja Pracodawców Prywatnych, nie jest uprawniona do kierowania wniosku do
Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie hierarchicznej zgodności norm odnoszących się do
spraw ze sfery stosunków gospodarczych, a więc pozostających poza sferą stosunków
pracy.
III. Wnioskodawca kwestionuje, po trzecie, trafność ustalenia Trybunału
Konstytucyjnego, który uznał, że zaskarżony art. 109 ustawy o prawie autorskim i prawach
pokrewnych normuje sprawy z zakresu działania poszczególnych członków Polskiej
Konfederacji Pracodawców Prywatnych w aspekcie prowadzonej przez nich działalności
gospodarczej (użytkownicy praw autorskich lub praw pokrewnych), nie odnosi się
natomiast do zakresu działania jej członków jako pracodawców. Wnioskodawca dowodzi,
że członkowie Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych, będący użytkownikami
praw autorskich lub praw pokrewnych, mogą zatrudniać pracowników (twórców), kreując
w ten sposób stosunek pracy, wobec którego znajduje zastosowanie objęty wnioskiem art.
109 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zdaniem wnioskodawcy,
okoliczność powyższa przesądza o istnieniu interesu gospodarczego w relacji pracodawca
(członek Konfederacji) – pracownik (twórca), co w konsekwencji oznacza spełnienie przez
Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych wymogów wynikających z art. 191 ust. 2
Konstytucji.
1. Trybunał zwraca uwagę, że Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych
występując o kontrolę konstytucyjności kwestionowanego przepisu, wskazywała na
5
konieczność obrony praw tych swoich członków, którzy w prowadzonej działalności
gospodarczej mają, m.in. status operatorów sieci kablowych. Reemisja utworów w sieciach
kablowych wiąże się immanentnie z korzystaniem przez operatorów z praw autorskich lub
praw pokrewnych. Dlatego art. 21 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
wprowadził obowiązek pośrednictwa organizacji zbiorowego zarządzania tymi prawami w
zakresie zezwalania na taką reemisję, jak i pobierania – z tego tytułu – wynagrodzenia, na
zasadach określonych, w kwestionowanym przez wnioskodawcę, art. 109 tejże ustawy.
Trybunał przypomina, że Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych
występując o kontrolę konstytucyjności zaskarżonego przepisu, uzasadniała konieczność
ochrony interesów podmiotów dotkniętych regulacją art. 109 powołanej ustawy,
dowodząc, iż przepis ten „wpływa na sytuację prawną użytkowników praw autorskich i
praw pokrewnych (...), co w konsekwencji może prowadzić do negatywnych skutków w
zakresie prowadzonej przez te podmioty działalności gospodarczej (...)”. Wnioskodawca
oceniając następstwa prawne, powstałe w efekcie obowiązywania zaskarżonego przepisu,
stwierdził wprost: „stan taki narusza podstawowe gwarancje ochrony prawnej działających
w dobrej wierze użytkowników praw autorskich i praw pokrewnych i czyni jakąkolwiek
działalność gospodarczą, dla której prowadzenia konieczne jest nabycie praw autorskich
lub praw pokrewnych od organizacji zbiorowego zarządzania, obarczoną niedającym się
faktycznie skalkulować ryzykiem finansowym”.
Zważywszy na przytoczoną wyżej argumentację, Trybunał Konstytucyjny
stwierdza, że wnioskodawca kwestionując konstytucyjność art. 109 ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych, występuje o ochronę interesów adresatów tego przepisu,
będących członkami Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych, w prowadzonej
przez nich działalności gospodarczej.
2. Trybunał odniósł się również do argumentu wnioskodawcy, który wskazał w
zażaleniu możliwość stworzenia utworu w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku
pracy (art. 12 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych), w którym pracodawca
(np. operator sieci kablowej), stosuje przy ustalaniu wynagrodzenia twórcy art. 109 tejże
ustawy.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że cechą konstytutywną podmiotu, mającego w
świetle powołanej ustawy status „użytkownika prawa autorskiego lub praw pokrewnych”,
jest „nabycie” takich praw od organizacji zbiorowego zarządzania tymi prawami. Trybunał
nie wyklucza zaistnienia sytuacji szczególnej, sygnalizowanej przez wnioskodawcę; nie
aprobuje jednak poglądu, iż na gruncie powołanej ustawy, dla uznania danego podmiotu za
„użytkownika praw autorskich lub praw pokrewnych” wystarczającą przesłankę stanowi
funkcjonowanie w roli pracodawcy. Z tego też względu Trybunał Konstytucyjny nie
podziela argumentu wnioskodawcy, iż w rozpatrywanej sprawie legitymacja Polskiej
Konfederacji Pracodawców Prywatnych znajduje uzasadnienie w ochronie interesu
prawnego powstałego w relacji pracodawca – pracobiorca.
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny uznając, że zażalenie nie podważyło
zasadności stanowiska zajętego w zaskarżonym postanowieniu, orzekł jak w sentencji.
Zdanie odrębne
sędziego Ewy Łętowskiej
do postanowienia z dnia 30 marca 2004 r. sygn. akt Tw 10/03
6
Zgłaszam zdanie odrębne do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 30 marca
2004 r. w sprawie Tw 10/03.
Nie podzielam poglądu wyrażonego przez Trybunał Konstytucyjny w pełnym
składzie w sprawie Tw 74/02 z 28 stycznia 2004 r. w kwestii braku legitymacji w
postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym Konfederacji Pracodawców Polskich.
W szczególności – podobnie jak zgłaszający zdanie odrębne do postanowienia TK
w pełnym składzie sędzia Mirosław Wyrzykowski nie podzielam, po pierwsze,
konstrukcyjnego założenia, że w Konstytucji RP nastąpiło istotne rozszerzenie kręgu
podmiotów uprawnionych do inicjowania postępowania przed Trybunałem
Konstytucyjnym, a mianowicie poprzez instytucję skargi konstytucyjnej i prawo sądów do
przedstawiania Trybunałowi pytań prawnych, co niweczy potrzebę poszerzania kręgu
podmiotów uprawnionych do wszczynania kontroli konstytucyjności prawa w innych
formach.
Po drugie, uważam także, że Konfederacja Pracodawców Polskich uczestniczy w
obrocie prawnym nie tylko jako pracodawca sensu stricto, ale także jako podmiot
gospodarczy i dlatego nie można a limine wykluczać możliwości zgłaszania przez nią
wniosków o kontrolę konstytucyjności, gdy zaskarżone akty dotyczą kształtowania zasad
uczestnictwa w życiu gospodarczym – oczywiście przy każdorazowym dokonaniu kontroli
związku wymaganego w art. 191 ust. 2 Konstytucji. Inaczej mówiąc uważam, że nie
można wnioskować z art. 3 kodeksu pracy o tym, że okoliczność wskazania przesłanki
<zatrudniania pracowników> jako jedynej cechy, konstytuującej pojęcie pracodawcy jako
decydującej o zakresie legitymacji Konfederacji na tle art. 191 ust. 2 Konstytucji.
Po trzecie, podzielam także pogląd wyrażony w powołanym wyżej zdaniu
odrębnym w sprawie Tw 74/02, iż wyrażone w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 uprawnienie ma
charakter wyjątkowy i podzielam argumentacje szczegółową uzasadniającą odrzucenie
wskazanych wyżej trzech założeń konstrukcyjnych.
Ponieważ one właśnie spoczywają u założeń postanowienia w niniejszej sprawie,
skłania mnie to do przedstawienia niniejszego zdania odrębnego.
7